KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel en WIerIngen
Waarschuwing.
2 No. 2976
Zaterdag 24 Augustus 1901.
29ste Jaargang.
Bureau
Znidatraat 72.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn0. 59.
Aüonnoment
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 CtM m. Zondagsbl. 871/, Ct-
id. franco per post 75 id. f 1.20.
id. roor het Buitenland fl.25, id. f2.00.
Afzonderlijke nommers 2 Cent.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Bupuuxi Spoorstraat en Zuidstraat.
Aavertentlön
yan 1 tot 5 regels25 Cent
Elke regel meer5
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
Projectielen, scherven,
banden, looden kogels,
enz., welke gevonden
worden op de zandplaat
ONRUST, op de Texel-
sche kust of uit zee
worden opgevischt, zijn
's Rijks eigendomliij,
die zich deze voorwerpen
toeeigent, is derhalve
strafbaar volgens de wet.
Het oprapen en vervoeren
ven geladen niet gesprongen
rirojectielen is levensgevaar-
ijk, ook voor de omgeving
van hem, die zulks verricht.
De KolonelCommandeerende Officier
van het 4e Regiment Veiling-Artillerie,
J. J. DE GREVE.
KALENDER DER WEEK.
AUGUSTUS, Oogstmaand, 31 dagen.
Opkomst der Zon 4 u. 59 m.
Onderg. 7 u. 4 m.
Zondag 25
Maandag 26
Dinsdag 27
Woensdag 28
Donderdag 29 Volle Maan
Vrijdag 30
Zaterdag 31 Verj. H. M. de Koningin.
lilt het Buitenland.
De vrienden van den vrede kunnen nu, ten
minste wanneer de uitzichten, die de Engel-
•che regeering bieden, niet teleurstellen, wel
dra tot kalmte komen. De Zuid-Afrikaansche
oorlog loopt op een einde, en tegen het mid
den der volgende maand, als de proclamatie
van Lord Kitchener tot uitvoering zal komen,
zal de kryg ophouden te woeden. Dit zal ge
schieden op hoog bevel van minister Cham-
berlain, door wion do proclamatie moet zijn
ontworpen, de uitvaardiging en toepassing
aan den opperbevelhebber in Zuid-Afrika over
latende. Die uitvaardiging heeft al dadelijk
op de geldmarkt te Londen een bijzonder
gunstigen indruk gemaaktwel een bewjjs,
dat de Engelsche geldmannen maar weinig
bekend zjjn met een heldenaard en de on-
nitblnschbare liefde voor vrijheid en onafhan
kelijkheid der Boeren. De inhoud der bewuste
proclamatie wordt door de Engelsche regee
ring voldoende geacht, om den vredestoestand
op het aangewezen tijdstip te doen intreden.
Men neemt reeds de noodige(?) maatregelen,
ten einde dien toestand te kunnen afwachten.
En als de proclamatie op den bepaalden lijd
van kracht zal zijn dus wordt door een
Engelschen dagblad-correspondent verzekerd
dan zal Lord Kitchener, aan het einde
ajjner taak gekomen, naar Engeland terug-
keeren, om op zijne beurt een zegevierenden
intocht in Engeland's hoofdstad te houden.
Lord Roberts deed dat ook, ofschoon de oor
log in geenen deele was ten einde gebracht,
en wat zou er nu tegen zijn, om eenzelfde
schouwspel met zjjn opvolger evenmin
beëindigen van den oorlog te herhalen
Laat ook deze zich voor een keer eens aaa-
matigen, de overwinnaar der heldhaftige Boe
ren te zjjaMen moet iets doen, om het volk
door Bchijn te verblindenWanneer dat volk
zich dagelijks door valsche voorstellingen laat
bedriegen, dan kan er zulk een zegevierenden
intocht nog wel bij. Al is de oorlog na 15
September nog niet uit, wat nood de pro
clamatie is er. De Boeren zullen ongetwijfeld
doorvechten, ondanks de juichkreten, die bü
het aan wal stappen Lord Kitchener worden
toegebracht, ondanks den jubel, die in de
straten van Londen zullen opgaan over ba-
weerde zegepralen, die nog altijd op het einde
van den voor Engeland schadelijken oorlog
doen wachten.
De vriendschappelijke gezindheid tusschen
Frankrijk en Rusland komt hoe langs hoe
meer aan het licht. De bondgenooten laten
niet na, elkander beleefdheden te bewijzen.
Keizer Nicolaus heeft de uitnoodiging van den
President der Fransehe Republiek aangenomen
en zal nn in de volgende maand de herfst-
oefeningen van het Fransehe leger komen bij
wonen. Hij zal, zeker tot meerdere veiligheid,
do reis over zee maken, en vooraf de oefenin
gen zijner vloot in de FinBche golf door zijne
tegenwoordigheid opluisteren. Vervolgens zal
hij, vergezeld van de Keizerin, Kopeuhagen
bezoeken, dim te Dantzig Keizer Wilhelm van
Duitschland ontmoeten, en vandaar naar Duin
kerken in hot noorden van Frankrijk stevenen.
Het Noordzeo-eBkader der Fransehe vloot zal
dan aldaar aanwezig zijn, mot President Loubet
aan boord van het vlaggeschip. Een revue
over de Fransehe vloot-afdeeling zal daarna
volgen, en na afloop zullen de booge personages
naar Reims trekken, om het slot der najaars
oefeningen van het leger bjjtewonen. De groote
wapenschouwing, waarmede de manoeuvres
zullen worden besloten, zal gecommandeerd
worden door niemand minder dan door den
Franschen minister van Oorlog, generaal Andró.
Het aantal manschappen, waarover do minister
alsdan het commando zal voeren, zal 150.000
bedragen. Na afloop van deze militaire plech
tigheid blijft Keizer Nicolaas eenigo dagen op
het kasteel Compiègne, waar de Keizerin dan
meteen zal aankomen, om zich bij haar gemaal
te voegen. Vervolgens zullen oenige steden
in Frankrijk bezocht, en zal een offioiël bezoek
aan de hoofdstad gebracht worden. Opmer
kelijk is het, dat de monarch, een vreemd land
bezoekende, er hoofdzakelijk aan denkt, om
militaire schouwspelen bijtewonen, terwijl de
verbazende vorderingen op het gebied der
nijverheid, zoo nauw in verband staande met
de volkswelvaart, hem geheel koud schijnen
te laten.
Te midden van de berichten uit Zuid-Afrika,
waarin melding wordt gemaakt van de steeds
voortgaande krijgsbedrijven tusschen de oor
logvoerende partijen, komen thans do raede-
deolingen omtrent het bezoek van den Engel
schen kroonprins met zijn gemalin in do
Kaapkolonie. Die mededeelingen zjjn, al
worden ze ook nitsluitend door Engelsche
correspondenten verstrekt, bij uitstek leerzaam.
Volgens die berichten werden de hertog en
de hertogin te Kaapstad door de opgewonden
bevolking geestdriftig ontvangen, maar toch
wordt door den courantier verzekerd, dat hjj
zich heel wat verlicht gevoelt, nu het pro
gramma van ontvangst zonder stoornis is
afgeloopen. Hij is verrast door de groote mate
van geestdrift, die de aankomst der vorstelijke
personen heeft verwekt. Zulk eene bekentenis,
komende van een vertegenwoordiger van het
orgaan der Engelsche regeering, is zeker van
veel beteekenis, en toont beter dan de inhond
van tal van berichten van minder onverdachte
steunpilaren nit het kamp der Bóeren-haters,
tot welk een graad van Bpanning de toestand
in de Kaapkolonie zelfs in de volstrekt
Engelsche hoofdstad is gekomen door iil
de verkeerdheden van het listige driemanschap
RhodesMilnerChambeflain. Er loopt zeker
wel schnim onder de bevolking der Kaapstad
rond, doch het is duidelijk, dat men daarvan
geen ernstige dingen had te wachten. Dat de
ongerustheid niet zonder grond was, althans
door de overheid werd gedeeld, blijkt uit eene
verdere mededeeling van den dagblad-corres
pondent, dat voorzorgen waren genomen, dat
in sommige wijken barricaden waren opge
richt, en een overgrooto macht van politie
en militairen op de been was. Het is niet
noodig geweest. De orde bleef uitstekend
bewaard; het publiek langs do straten juichte
hartelijk en aanhoudend deputaties van onder
scheidene colleges kwamen ter rcceptio in
de kroonzaal hunne hulde brengen en adressen
aanbieden. De Afrikanerbond bood wel
opmerkelijkgeen adres aan. De Engel
schen juichen natuurlijk over deze schitterende
openbaring van 's volks liefde en gehechtheid
in de Zuid-Afrikaansche kolonie voor Enge
land en zjjn Vorstenhuis. Zjj vergeten echter
daarbjj, dat de onthouding van het eonige
ofllciëele college, dat de groote meerderheid
der Kaapkolonie, de Hollandsche onderdanen
van Engeland's Koning vertegenwoordigt, een
donkere schaduw werpt op het tooneel, dat
door de Engelsche dagbladen van de intocht
wordt opgehangen. Zjj vergeten, dat de
barricaden, in de straten der hoofdstad opge
richt, naast de straten, waar den optocht door
trok, weinig getuigde van de gerustheid der
koloniale regeering omtrent de aanhankelijk
heid der ingezetenen jegens het Moederland
en het Koninklijk Huis.
SIEIIJWITIiDlliOeX.
HELDER, 23 Augustus 1901.
De heer S. Gazan, onderwijzer aan
school 7b alhier, heeft met goed gevolg
examen afgelegd voor de hoofdacte.
De heer J. van Willigen, onderwgzer
aan school 8 alhier, is te 's Gravenhage
geslaagd voor de acte Fransch (1. o.).
Een verkiezingsjaar.
Het jaar, 't welk wjj thans doormaken
is voor ons, evenals voor de overige deelep
des lands, een echt verkiezingsjaar. Achter
eenvolgens hebben in de maauden Juni,
Juli en Augustus verkiezingen en stem
mingen voor de Tweede Kamer, voor de
Provinciale Staten en voor den Gemeen
teraad plaats gehad. Het jaar 1902 zal,
zonder buitengewone omstandigheden al
thans, in dat opzicht heel rustig zijn.
Verkiezingen wegens periodieke aftreding
zullen dan niet plaats hebben, en eerst in
Juli 1903, zal er eene verkiezing voorko
men voor zeven leden van den Raad,
uithoofde van periodieke aftreding.
Verkiezingen Tweede Kamer.
AMERSFOORT. Uitgebracht 4449 gel
dige stemmen. Hiervan verkregen de hee-
ren Jhr. mr. H. W v. Asch van Wijk
2410, Mr. W. H. de Beaufort 2089 stem
men.
Gekozen Jhr. Van Asch van Wijk antir
LOC HEM. Uitgebracht 5013 geldige
stemmen. Hiervan verkregen deheerenW.
P. Helsdingen 2518 stemmen, Mr. H. F.
Hesselink van Suchtelen 2495 stemmen.
GekozenW. P. Helsdingen (toe -dem.)
SLIEDRECHT. Uitgebracht werden op
de heeren B. H. Heldt 1145 st.; A. D.
P. van Löben Seis 2166 stemmen.
GekozenA. D P. van Löben Seis (antir.)
ELST. Uitgebracht 4401 geldige stem
men. Hiervan verkregen de heoren S. M.
van Wijck 3234 stemmenW. baron van
Voorst tot Voorst 1167 stemmen.
Gekozen; S. M. van Wijck (kath)
's-HERTOGENBOSCH. Uitgebracht 1759
geldige stemmen. Hiervan verkregen de
heeren Jhr. mr. A. F. O. van Sasse van
Ysselt 1493 stemmen, Mr. J. A. A. Bosch
266 stemmen.
GekozenJhr. Mr. A. F. 0. v. Sasse v. Ysselt
(kath.)
In den regenbak.
In het dorp Kollum hoorde de vrouw van
M. M. een plomp in het achterhuis. Zij jjl-
de derwaarts en vond haar man in den
regenbak, waarin hg was gevalleu bij 't
waterscheppen. De vrouw alléén kon den
man niet redden; zij ijlde naar de buren,
en eerst met drie personen gelukte het
den man door de nauwe opening naar bo
ven te halen. Dat deze benauwde oogen-
blikken doorstond, is te begrjjpen.
Een erg zindelijke dienstbode was te
Amsterdam, naar de Tel.vertelt, gisteren
oorzaak, dat de brandweer werd gealar
meerd, zonder dat er brand was. In haar
ijver om alles stofvrjj te maken, opende zij
in het perceel Vijgendam hoek Nes aan het
werk zgnde, de daar geplaatste brandschel
en ging aan het stoffen van je welste. Maar
de zindelijke Lena raakte aan den trek
ker van de brandschel, en daar liep de nut
tige machine af. Dies kwam alles wat voor
brandblu88chen noodig is, aanrennen Lena
verklaarde blozend, dat zjj bij ongeluk de
schel had in beweging gebracht. Nu, de
brandweer is galant tegenover dames. Lena
kreeg pardon en de aangerukte spuiten ruk
ten weer in.
Buitenlandsche berichten.
Uit Pretoria is te Den Haag d.d. 6
Juli een particulier bericht ontvangen van
den volgenden inhoud
Zondag b 'groeven wij tante Sanne. Op
Maandag werd geseind aan oom-* Paul
wat met zjjn huis moest gebeuren. Hij ka-
belde teruglees Spreuken 7 vers 19 en
20
>Want de man is niet in huis, hjj is een
verren weg getogen,
hjj heeft een bundel geld in zijn hand ge
nomen, ten bestemden dag zal hg naar
huis komen.
De begrafenis van mevr. Krijger.
Omtrent de begrafenis van mevrouw Kru-
ger op 21 Juli te Pretoria wordt aan De
Hollander" het volgende geschreven
De lijkdienst werd gebonden in onze kerk
(in de Dopperkerk) en geleid door ds.
Bosman van Pretoria, predikaut der Neder-
duitsch Geref. kerk. Om 3 uur in den
middag nam de lijkdienst een aanvang,
doch een uur voor dien tjjd waren er reeds
duizenden belangstellenden in en om de
kerk. Het kerkgebouw was meer dan vol,
en onder treurige, doch indrukwekkende
tonen van het orgelspel betrad ds. Bosman
den kansel. Z.Eerw. opende den ljjkdienst
door te laten zingen het 8e vers van Psalm
103, daarna las hij Openbaring 7 van vers
9 tot het einde en vervolgens Richteren
5 7 deze woorden>Een moeder in Israël"
Na afloop van deze plechtigheid werd
het stoffeljjk overschot der oveledene graf
waarts gebracht,
Schipbreuk van den islander.
Reeds is medegedeeld, dat de op Alaska
varenden stoomboot >Islander" van de Ca-
nadiau Pacific Company", Vrijdagmorgen
in de vroegte nabjj Juiueau in Alaska met
een ijsberg in aanvaring gekomen is en
dat het schip zonk met het verlies van
65 menschenlevens. Uit de nadere mede
deelingen blijkt, dat de aanvaring des nachts
om even halftwee plaats had en dat in
minder dan twintig minuten het schip zonk
Een 107-tal personen konden zich nog in
de booten redden, de anderen, onder wie
de kapitein, verdronken. Eén der passagiers,
in Victoria aangebracht, heeft verklaard,
dat het aantal geredden grooter zou zijn
geweest als niet de gezagvoerder geroepen
had, dat er geen gevaar was, tengevolge
waarvan de meeste passagiers in hun hut
ten bleven. Het schip bevond zich minder
dan een mijl van de kust af en de zee was
kalm op het oogenblik van de aanvaring.
Een goudzoeker van Klondyke, die in zjjn
gordel 8000 dollars aan goud had gestopt
om die te redden, kon zich door het ge
wicht daarvan niet boven water houden en
zonk onmiddelljjk weg.
Dynamiet-ontploffing.
Een vreeseljjke dynamiet-ontploffing
heeft plaats gehad te Herkimer, in den
staat New-York. Van de ontplofbare stof,
die gebruikt werd bij aanleg van een
spoorweg was een groote hoeveelheid in
voorraad.
Dertien mannen, in dienst van den New-
York Central llailroad. sliepen in een wa
gen nabij de plaats des onheils. Allen
werden op de plaats gedood. Drie locomo
tieven werden in splinters geslagen.
Brand van patroleumtank.
Een petroleumtaDk te Point Breeze bjj
Philadelpbia werd Maandagnacht door den
bliksem getroffen en geraakte in brand.
Het vuur greep snel om zich heen en in
korten tjjd stonden zes tanks in vlammen.
Het aantal slachtoffers kan nog niet
met zekerheid worden opgegeven. Ver-
moedeljjk zijn elf man van 't dienstperso
neel en tien brandwachts omgekomen.
Twee slacht8offers van proefnemingen.
Te Havana zjjn twee personen, die zich
vrijwillig hadden beschikbaar gesteld voor
proefnemingen om uit te maken of gele
koorts door muskieten kan worden over
gebracht, aan die ziekte overleden.
De oudminister Nijssens. f
BRUSSEL, 20 Aug. De oudminister
van arbeid Nijssens heeft zich heden mor
gen van het leven beroofd; hij schoot zich
een revolverkogel door de rechterslaap. De
oorzaak tot dezen dood schijnt huiseljjk
leed te zijn.
De Oerlog in Zuid-Afrika.
Het offensief optreden van de Boeren.
Van militairo zijde wordt aun de .Leip-
ziger Neueste Nachrichten geschreven
De aanvallende bewegingen van de Boeren
tegen do Engelsche colonnes nemen een steeds
grootere uitbreiding aan niet alleen hebben
de vermetele aanvallers de linie waarin zjj
in de Kaapkolonie totdnsver tegen hnn we
derpartij optraden, aanmerkelijk verlengd,
maar zij treilen in den laatsten tij 1 ook toe
bereidselen om Zneloeland en Natal tot oor
logsterrein te maken. Ongeveer drie weken
geleden had de //Daily News' het bericht
dat men voornemens was, de Engelacho troe
pen tusschen Johannesbarg, Maritzburg en
Durban samen te trekken, een bericht dat
volkomen geschikt was om het vermooden te
bevestigen dat de Engelsche afdeelingen bjj
Pretoria op geen andere wijze de onvoor
waardelijk noodzakelijke verbinding met de
kust konden onderhonden. Do gebeurtenissen
van de laatste vier weken hebben dit ver
moeden, dat wjj reeds vroeger hebben uitge
sproken, gerechtvaardigd. Alleen zjjn de En
gelschen in hun plannen verrast, de Boeren
zijn hun weer eens bjjtjjds voor geweest. Dat
aan het optreden van de Boeren-commaudo's
aan do grens van de Portugeesche kolonie,
in Swaziland en in het noordon van Natal,
in den omtrek van Ladysmith, dat in het
begin van den ongolukkigen oorlog zoo dik-
wjjls genoemd is, een weloverlogde afspraak
en samenwerking ten grondslag lag, is al
lang waar te nemen geweestdaarom wordt
ook van vele zjjden aan de overwinning die
de Boeren in Bremersdorp op de halve briga
de van Stephenson hebben behaald, een groo
tere beteokonis toegekend dan zjj aanvankeljjk
scheen te hebben.
Men zal niet ver van de waarheid zjjn,
als men aanneemt, dat de Engolscho troepen,
die nog in de Transvaal en dep Orsnje-Vrjj-
staat staan, alle aanvallende kracht hubbea
verloren on dat zjj niet meer in staat zjja
zich de zwakke commando's, die zjj moetoa
vasthouden, van het ljjf te houden. Een be
wijs voor deze onderstelling is het feit, dat
deze Engelsche troepen eiken dag meer ter
rein verliezen dat de Boeron hen met goed
gevolg van - den spoorweg naar Lourenqo-
Marquea wegdringenen dat zjj hun zelfs
eenigo binkhuizen hebben afgenomen. En ter
wijl Kitchener zich zoodoende niet in staat
ziet tot oorlogsduden over te gaanterwjjl
hij zooals zjjn veelbesproken proclamatie
aantoont zich gedwongen ziot zjjn toevlucht
te nemen tot een woord waaraan hij niet
eens klem kan bjjzetten, wenden de Boeren
zich met een deel van hun hoofdmacht paar
de Oostkust on sluiten ook hior de verbinding
af, geljjk zjj haar reeds sedert gernimen tjjd
in zuidwoBteljjke richting hebben afgesneden.
Het vermoodon van de Daily Mail" dat
het laatste schot in dezon oorlog wel eens ia
het gezioht van de zee kon gelost worden,
wint zoodoende aan waarscbjjnlijkheid, daar
het al laDg een feit is geworden dat de Boa-
ren veel meer de baas zjjn in het land vaa
den vijand dan do Engelschen. Als de laat
sten dus van een inlijving van den Vrjjstaai
spreken, is het eenvoudig belacheljjkda
Boeron zouden dit veeleer kunnen zeggen van
het Engelsche gebied dat in hnn bezit
En terwjjl het generaal Kichener woloons
moeilijk zou kunnen vallen om zonder kleeri-'
scheuren aan de omstrikking door de Boe relt
te ontkomen, schjjnen ook de krachten vak
generaal French waarmede hjj zich verdedigi
tegen de beweging in de Kaapkolonie, tea
einde te loopen.
LONDEN, 23 Augustus. De »Time8"
verneemt uit Kaapstad, dat het Kaapschs
parlement weer zonder opgave van rede
nen tot 18 September verdaagd ia.
Dc correspondent van de yStandard*'
te Pretoria geeft nog eenige bizonderhe-
den over het gevecht bij Bronkhorat-
spruit op Zaterdag j 1. Een Boerenmacht
van 600 a 700 man was onder aanvoering
van Trichardt doorgedrongen tot op ruim
30 K. M. ten oosten van Springs, waar
120 manschappen van de Engelsche po
litie het Boerenkamp aan drie zgden om
singelden. Voordat de Engelschen echter
de insluiting konden voltooien, ontsnapten
de overrompelde Boeren door de openge
laten ruimte, maar verzamelden zich na
derhand weer en deden, na door een an
dere Boerenmacht versterkt te zjjn, toen
een aanval op de Engelschen.
Deze trokken daarop terug, maar zagen
zich genoodzaakt hun manschappen, die
geen paarden hadden, achter te laten.
FE UJLLF TON.
IN DE HAAGSCHE
RECHTSZAAL.
Schetsen en Indrukken.
VISSCHERS.
Sinds haar trouwdag had propere, nette, glun
dere, stevige, hartcljjke Ka van den brigadier,
de zaakjes in haar huishouding met vaste
hand loopende gehonden, zoodat 't een hist
was om aan te zien.
Toen, in de eerste weken nadat zij den def-
tigen tocht naar het Stadhuis hadden gemaakt,
de kennissen zagen, dat Jan z'n leven ver
deelde tusschen het werk en zjjn huis,
hadden ze lachend, met gezichtjes van ja-
wacht-maar en met sceptische oogjes 't hoofd
geschud. Een buurvrouw, die hot erg onge
lukkig getroffen had, probeerde nu en dan
Ka voor te bereiden op hetgeen haar te
wachten stond.
„Stel je maar niks er van voor, mensch,*
bad de bleeke vrouw, met de trekken van
•marteljjke teleurstelling in de hard, koud
Sworden oogen van ontnuohtering harer jonge
□siën, gezegd, en toen ze die woorden sprak,
flikkerde er iets Tan booze wraakzucht in
die oogen, ze zjjn allemaal hetzelfde. Ja, 't
begin! Het nieuwtje! Wacht maar, zog ik
je. Als bjj goed woü, dan zullen de kame
raads wel
„Neen," zei gelukkige Ka, met gloed
overtuiging. .Niet mijn Jan! Die bljjft wat
ie nu is. Je zult 't zien
Achter haar rug lachte men de vrouw van
den extra-braven werkman, van den .zoeten
jongen' uit. De meest-jaloerschen scholdon
haar een kat, en voorspelden .een hel" van
't leven, dat haar wachtte.
Jan, 't moet gezegd, trok zich er goen haar,
geen steek van aan.
's Middags, bij het van karwei komen,
probeerden zjj dan, hem tot „een propje* to
overreden.
Hjj hield voet bjj stuk.
•Geen druppel,* zei hjj, al voortstappend,
.thuis staat alles klaar...'
Hjj's bang voor z'n wijf, mot-je vast ge-
looven riep een lange magere kerel, met
ongezonde krijtkleur op de slappe wangen
en met geniepig-waterige oogen, wat 'n vent
„Kies jjj maar raak,' zei Jan. Hjj werd
er niet eens boos om.
.Nou dan, kerel,' hervatte de loensche,
iom ons te bewjjzen, dat je durft. Eentje
maar
.Geen druppel," herhaalde Jan.
En hjj hield woord.
Thuis had Ka, die haar eigon wjjs-taktiekje
had opgebouwd, alles neergezet. Het karafje
en de twee glaasjes. Zjj had, jaren lang, om
zich heen gezien, hoe de vrouwtjes uit don
werkmansstand kort na den trouwdag alles
wat maar naar 't „kokette* zweemt, lieten
slippen. Althans, voor zoover dit den .wet
tigen man* betreft; voor zoover zjj geen
fladderzieltjes haddon. De .fatsoenljjken' onder
haar, die vroeger zulke popjes van frisuur
en keurige japonnetjes en prachtig-geplooide
en golinte schortjes waren gewoost, zakten nit
den huweljjksdag als 't ware ineen. De haren
gingen slordig om het hoofd flodderen. Zjj
liepen rond in gore onderrokken. Met half-
schoone blouses, sjokkerig en met een knoop
of wat om het ljjf gedaan. Zjj vonden het
de moeite niet waard om zich voor haar man
,mooi te makon*. Alleen's Zondags, wanneer
ze zich voor de menschen gingen vertoonen,
kwam 't wjjfje-van-vroeger woer boven.
Ka, met haar scherp on gezond verstand,
had daar lang over nagedacht. En zjj was
tot do conclusie gekomen, dat er best een
middeltje was, om je man te boeien, te trek
ken, voor je te behouden Maar dat kost
baar geheim hield zjj vódr zich. Praatte er
met geen sterveling over. Was veel te bljj,
dat anderen niet zoo snugger waren
En als Jan van do karwei thuis kwam,
zag zjjn vrouw or net even „kranig* uit als
toen hjj naar haar vrijde.
Met guitig kroezeudo poncy boven de on
deugende kjjkers. Met een brandschoone jurk
aan. Met frischgewcsschen bandon. Met nette
i schoontjes. En de huiskamer mocht gezien
worden
Jan was er een, die zulke dingen opmerkte.
Hjj zei goen woord, maar aan z'n opgeruimd
gezicht merkte zo beBt, dat ie 't leuk vond.
En dan was Ka den koning te rjjk.
En wanneer hjj z'n tweede halfje' binnen
had, stond zij al met de soep vódr tafel.
Handig, fijntjes, als ongemerkt smokkelde
zjj borrelfleschje met glazen weg.
Hjj dacht er niet meer aan.
Hjj merkte 't niet eens.
Hjj „taalde' er niet naar, zooals zjj aan
de moest-jaloersche vertelde.
Ze waren wezenljjk gelukkig, die twee
brave en oeovoudige menschen.
Ze waren verstandig en kalm.
Zjj hadden geen aspiraliën, geen onvoldaan
heid, geen zwaarmoedigheid. Hun bestaan
ging voort tusschen de enge grensjes, die zo
zich gesteld hadden. Die te overschrjjden
kwam in hun brein niet op.
Yan zulk samen-zjjn is bezwaarljjk te
schrjjven eon boek van passie, van levens
tragiek
Er is eigenlijk niets van te zeggen.
Dan alleen, dat 'tzoo mateloos benij
denswaardig mag heeten, in welke levenskring
men ook geplaatst is 1
Toen kwam een Zaterdagavond.
Zjj wachtte als gewoonlijk.
Klokslag achten zou hjj er zjjn.
En 't werd half negen.
Ongerust was zo niet. De mogeljjkheid van
naderend gevaar scheen haar al te onwaar-
schjjnljjkToch keek ze telkens mot zekere
schuwheid in do oogen, naar de wjjzers van
de kleine pendule, die haar glorie was en
waar niemand dan hjj aartsknutsenaar van
aanleg aan mocht komen.
Zoowat kwart voor negenen was 't, toen
hjj aan kwam zetten.
Enniet alleen
Hjj had eeD kameraad bjj zich, die haar
aankeek met vluchtig-schitterondon blik en
zich, na even gegroet te hebbon, vrjj onge
geneerd zette.
't Was niet haar Jan, die daar thuis was
gekomen dat merkte ze direct.
Hjj had niet over zich, nu, dat rnstig-kalme
van anders. Hjj had eon .opgezette kleur*.
Wöl voelde hjj ook d&t zag ze duideljjk
even iets van wat er nu verbroken werd,
bedorven werd in hun leventje van geluk...
Maar diop ging 't niet bjj hem.
De kameraden, ziet ge, hadden 't langs
een anderen weg geprobeerd.
Jan had zich eeDS uitgelaten, dat-ie vroeger,
als vrjjgezel, zoo'n liefhebber van visschen
was geweest. Direct hadden een paar elkaar
slim-knipoogjes toegeworpen.
.Dal treft!' riep de lange uit. .Kees, Piet
en ik gaan van nacht om drie uur or op los.
Jongens, daar bjj Leidschendam zit zulke
heerlijke visch. Zülke!* en hjj gaf met
z'n handen een reuzenmaat aan .meteen
woord van waarachtig? Ga mee!'
Zjj bespeurden, hoe Jan moest vechten met
de verleiding....
„Daar kan je vrouw toch niks tegen hebben,*
zei een diplomaatje onder hen, ,je bent toch
goen kleine jongen 1
Jan werkte zwjjgend voort. Hjj voelde,
dat zjj 't vorschrikkeljjk zou vinden, als hjj
voor 't eerst op Zondag alleen uitging.
En ook nam hjj in zich zekeren weemoed
waar, donkend aan do rustig-gezcllige Zon-
dagjes van z'n heele huwelijk. Toch had de
invitatie visioenen van vischpartjjen hem voor
den geest getooverd Dat turen naar 't
zacht-wiegolen van den dobber op het rim-
pelendo waterdie eigenaardige hartstocht
van den loerenden, slilletjes-beidonden henge
laar kwam nu weer in hem op en een
prikkelend gevoel van protest ook tegen den
leiband, waar hij aan liep
Hjj werkte voort.
„Och, ben je gekzei oen kameraad,
.spaar je woorden toch, man. Hjj mag niet.
En daarmee nit!'
Toen zeiden ze niets meer.
Dit maakte Jan nog recalcitranter.
Opeens zei hjj
Hoo laat ga jelui dan
De lange kou oen grijns, die zjjn lippen
om do pijp deed verwringen, niet weerhouden,
„Wat kan 't jo schelen, jjj hebt toch huis
arrest.*
,Ik vraag: hoe laat ga-jelui?"
Jan was een tikje bleek geworden. Hjj kon,
als hjj wildo dat wist Ka koppig zjjn.
.Nou, om drio uur, dat hob ik je al gezegd.*
Zjj zagen 'tJan voerde een harde kamp.
Nog zweeg hjj.
Toen zei er een, die 't nog-langer-zwijgen
gevaarlijk vond, op gewoon-toonlje
.Ga-je met ons mee?»
En Jan, op stel en sprong
,Ja, afgesproken.'
Er werd gehandklapt, bravo geroepen.
Jan werd op do schouders geheschen. Een
kerel genoemd. Men huldigde hem.
En ter cere van deze gloriense overwinning
werd er direct voor .achttien centen* gehaald.
Nu moest bjj mee-klinken. De lange trac-
teerde. Een borrel te „refuseeren* zou geljjk
hebben gestaan met een .beleediging*.
Jan, die zich wel een beetje pantseren wou
tegen de ontmoeting van straks, zwichtte. En
zóó kwam hjj in de stemming, waarin wjj
hem dien Zaterdag met zjjn kameraad zagen
thuiskomen.
Met een mooien, nieuwen hengel, on al 't
andere gerei bjj zich „Waarvoor mot dat
dienen vroeg Ka, die zich afvroeg of ze
waakte dan wel droomde. Maar in de streek
van haar hart klemde nameloose, benauwende
angst: want, opgegroeid in de omgeving der
ongelukkige werkmans-huweljjken, voelde zjj,
dat de grens van baar geluk naderde
De kameraad at dien middag moe. Ook
dit was een afspraakje geweest van de an
deren. Zjj begrepen, dat, wanneer men Jan
een uurtje losliet, de vrouw hem weer zou
inpalmen, overreden, hem ontrnkken.
Bleek, zwjjgend, uit trots haar tranon terug
dringend, bediende Ka de mannen.
Zjj-zelve at geen brok. En hjj letto er niet
eens op. Daar was hij „te ver weg» voor.
Toen gingen zjj heen.
En Ka, die begreep, dat de baartjes op de
loer hadden gelegen en men haar zou komen
.troosten" met jubelend, niet genoeg bot te
vieren leedvermaak, sloot do deur.
Zjj had, voor 't eerst, dien Zaterdag geen
j lust om aan 't werk te gaan. 't Kon haar
1 niets echelon. Zjj ging naar bed, en viel
schreiend in slaap. Schreiend in bittere be
rusting. Wetend, dat 't toch niet geeft. Geen
steek
Wat .vischpartjjijes* bedniden, door mannen
van dit slag ondernomen althans in acht
van de tien gevallen ik behoef 't niot te
schetsen. Wie Hildebrand's schets van ,ds
Leidsche penëraar* wel eens gelezen heeft,
zette die om in moderne toestanden. Overigens
is alles .krek eender*.
In dien Zaterdagnacht hebben Jan en zjja
vrienden bjj Voorburg „herrie gehad*, nadat
zjj hadden verorberd al hetgeen alzoo .tegen
de nattigheid en do nachtlucht* was medege
nomen. Zjj vochten met de politie. Ken
stuk of wat werden ingerekend. Onder hen
ook Jan.
Ik heb hem zien terechtstaan. Hjj is net
zoo'n slampamper geworden als de rest. Een
brutale, luie, drie-kwart van z'n loon aan
jenever verkwistende Maandaghouder...
En arme Ka berust, zooals al haar lot-
genootcn. Nu ziet zjj er oven slordig en
onappotijteljjk uit als de anderen.
Haar wondermiddel heeft niet geholpen-
En haar oogen staan even kond, even hard,
even onverschillig als van de andere werk
mansvrouwtjes, die bjj voorbaat weten, dat
de strjjd tegen ,dat eone* toch hopeloos' is
met een heel enkele exceptie dan en
daarom 't ongeluk maar accepteeren, geljjk
iets onafwendbaars.
Toch had ik „kassian' met hem on met
haar. Want 't was zoo'n aardig huisje vaa
rustige tevredenheid, waarachtig 1
Maar zoo zjjn er meer.
Niet allo Haagsche Maandaghouders zjjn
van-huis-uit pierewaaiers. De schakecrwgen
en categoriën mogen legio heeten—
Wat voor een schrjjver van weekschetoea
nog zoo ongelukkig niet is, op den keper be
schouwd
(Telegraaf) MAITRE CORBEAU.
