KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HeldorTexel, WIerIngen en Anna Paulowna.
De Oorlog in het Oosten.
No. 3235.
Woensdag 17 Februari 1904.
32ste Jaargang.
BureauSpoorjtraat.
Telefoonn». 69.
BureauSpoor»traat.
Telefoonn*. 69.
Abonnement
Vliegend Blaadje p. 8 m. 50 cfc., fr. p. poet 75 ct., Buitenl. f 1.25
d i Zondagsblad 37'»45> >0.75
a Modeblad 55 80 0.90
I Muzik. Bloemlezing >>60> »85> >0.90
Voor 't Buitenland bjj vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgeven: BKBKHOUT ft Co., te Helder.
Bupmu i Spoorstraat.
Advertentlên
van 1 tot 5 regels 25 Cent.
Elke regel meer5
4 maal geplaatst, 1 maal gratis. Bewjjg-exemplaar 21/» Ct.
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan het Bureau bezorgd zyn.
Indische Penkrassen.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
47.
Niets veranderlijker dan een mensch toch
In myn Penkras van gisteren sprak ik u
nog van m'n plan om beden naar Tjiandjoer
te gaan en thans schryf ik deze aan het
station, geduldig wachtende op den trein
naar Depok.
We hebben nog juist een uur den tijd
en kunnen allicht nog even een en ander op
papier zetten.
Depok is eeno Inlandsche Christengemeente
dicht by Batavia en wc gaan dus hcelemaal
terug weêr, naar beneden, naar de warmte
Hoe ik daartoe kom Wel, Penkras 46
was juist goed en wel gepost, toen ik een
brief kreeg van zekeren Loen, een bewoner
van Depok. De man reclameerde, zooals ze
in dienst zeggen. Hy had gehoord, dat ik
van Buitenzorg weg was en naar de Preanger
afgereisd en dat wel, zonder eerst eens een
kykjo by de Inlandsche Christenen te hebben
genomen. Ik had dit indertijd op Batavia
aan zijn zoon, klerk by het Departement
van B. B. ^Binnenlandsoh Bestuur) beloofd en
't zou bovendien al zeer jammer wezen, zoo
schreef de brave ziel my, als de Hollanders
nu heelemaal niets te hooren kregen van 't
beroemde Seminarie, een school tot opleiding
van Inlandsche evangelisten.
Ik schrok van dien brief, want nu her
innerde ik mij plotseling zeer goed, dat aan
de lezers der Penkrassen een bezoek aan
Depok beloofd was en daar een deel der
natie veel belang stelt in de Zending, zoo
had ik my onwillekeurig aan een groot ver
zuim schuldig gemaakt.
Myn besluit was toen dra genomen en zoo
gaan we nu straks weêr terug, via Buiten
zorg naar Depok.
Ik kreeg gisteravond onverwachts hoog be
zoek en wel van een inao, die U zeker veel
belang zal inboezemen.
't Was Anak Agoeng Madé Djelantik, een
zoon van wylen den Radja van Lombok,
banneling op Benkoelen, thans met ziekte
verlof hier te Soekaboemi.
De ongelukkige prins maakt een zeer
aangenameu indruk. Hy is slank van gestalte
en een lange gitzwarte baard omlyst een
bepaald vorstelyk gelaat. In z'n donkere py,
't kaalgeschoren hoofd gedekt met een eigen
aardig bolvormig kalotje, deed hy my onwille
keurig denken aan een kloosterbroeder van
een vreemde orde.
Dat was dus een zoon van den man, die
door heel Nederland en Indië berucht is
geworden, een der tijgerwelpen van den
ellendigen woordbreker, die honderden van
onze brave militairen van achter veilige
muren deed vermoorden, te laf als hy was
voor een eorlyken kamp in het open veld
't Was of Anak Agoeng Madé Djelantik
myn geheimste gedachten raadde, want zijn
gelaat word plotseling zeer bleek en zacht
sprak hij .Ook u denkt, dat myn ongeluk
kige vader schuld had aan den overval op
de Hollandsche troepen Ik knikte van ja.
Weemoedig schudde de prins het hoofd en
zeide.Wanneer mynheer hooren wil naar
do woordon van een man, die nog nimmer
heeft gelogen, dan zal hy de juiste waarheid
leeren kennen, dan zal mynheer begrypen,
dat noch myn oude belasterde vader, noch
de prinsen van het Hof eenigen schuld hebben
gehad.»
En toen vertelde de prins my het volgende,
dat wel is waar in stryd is met de officieele
rapporten, doch door my van voldoende be
lang geacht wordt om er nader de aandacht
op te vestigen.
In den nacht van 25 op 26 Augustus 1894
ontving de Kroonprins Ratoe Agoeng Patoet
Karang Asam een brief van Generaal Vetter.
Die brief, bestemd voor den oudeu Radja,
was in de Maleische taal geschreven en dus
moest de tolk worden gehaald. Dit gebeurde
om 8 uur 's avonds. De tolk woonde ver en
was eerst om 10 uur op Tjakranegara, toen
de Radja juist zyn avondgebed deed. Na 't
gebed werden hem brief en tolk gebracht en
tot zyn grooto verbazing hoorde de Radja,
dat de Generaal ongerust was over een be
richt afkomstig van zekeren Djero Komang
Pengsong, een onderambtenaar van den Radja.
Deze zou verteld hebben, dat de Lombokkers
oen aanval in den zin hadden.
Onmiddellijk moest Djero Komang Pengsong
by den Radju komen, doch hij ontkende ooit
zulk een dwaas bericht uitgestrooid te hebben.
Nu schreef de tolk op last van den vorst
een antwoord aan den Generaal en wel, dat
't bericht geheel en al valsch was, dat de
Generaal zich niets ongerust behoefde te
muken, want dat de Ra^ja steeds een gehoor
zame dienaar en vriend van de Kompenie
wenschte te blijven.
De brief was nog niet af, toen er plotse
ling buiten een schot viel (12 uur 's nachts).
De Radja dacht, dat iemand, trots op het
verbod, op vloermuizen schoot, doch daarop
viel weder een schot en toen begon oen hevig
geweervuur. De hoornblazers der Hollanders
bliezen signalen, de Baliërs liepen schreeuwend
uit hun huizen en de prins-banneling op
Soekaboemi vloog op last van don Radju
naar buiten om het vuur te doen ophouden,
't Was echter te laat De teerling was ge
worpen, do strijd was ontbrand en moest
wel uitgevochten worden.
Tegen den wil van den Vorst waren enkele
oorlogzuchtige Baliërs op eigen initiatief aan
't vechten gegaan, 't Was den Radja bekend,
dat er vele ontevredenen waren, die 't met
leedo oogeu aanzagen hoe do Voret zooveel
geld uittelde op last van de Kompenie.
Myn zegsman gelooft echter nog niet, dat
't Baliërs geweest zyn. Volgens berichten
moeten twee .Sasaks in dien noodlottigen
nacht binnen Tjakranegara gezien zyn en hy
denkt, dat Sasaks de praatjes hebben uitge
strooid en ook de eerste twee alarmschoteu
hebben gelost
Hoe het zy, uit dit eenvoudige verhaal
leeren wy, dat den Radja van Lombok
misschien groot onrecht is aangedaan. Ik be
doel niet in den eerlijken stryd, die gevolgd
s, doch wel na de overwinning der onzen.
Anak Agoeng Madé Djelantik zeide alsnog:
Als een misdadiger werd myn vader be
handeld, alzoo boetende voor de fouten van
anderen en terwyl uw Generaal door het
Hollandsche volk gehuldigd werd, had men
voor den ouden ongelukkigen vorst niets dan
schimp en hoqn over. Had de Generaal zelfs
niet geweigerd den Radja door zyn familie
en landsadel te doen dragen en gaf hy niet
den last om den zieken afjjetobden man door
dwangarbeiders te laten wegpikelen Hoe ge
heel anders gedraagt de Generaal van Heutsz
zich tegenover zyn onderworpen tegen
standers
Bitter waren de woorden van den prins
banneling, doch onverdiend wy weten
het niet en onthouden ons natuurlijk van een
oordeel. Men was in die dagen zoo bitter
gestemd en voorwaar geen wonder 1
De Prins heeft nog maar één wenach en
dat is om zich naar Holland te mogen be
geven en daar dan persoonlijk aan Hare
Majesteit alles te gaan vertellen.
Ik heb hem beloofd zyn verhaal zoo ge
trouw mogelyk op te schryven, opdat mijn
landgenooten deze treurige geschiedenis uit
het verleden ook eens van deze zijde zouden
vernemen doch daar komt de trein en
dus voor heden genoeg.
Lt. Clockener Brousson, b. d.
Soekaboemi.
Nieuwstijdingen.
HELDER, 16 Februari 1904.
By het examen in de nuttige hand
werken te 's Gravenhage slaagden de dames
J. W. Langerveld en P. Raadsveld, beiden
van de Rijks normaallessen, alhier.
Vrijdagavond werd in >Casino" de
vjjfde Volksbjjeenkomst in dit seizoen ge
houden. Ditmaal had het Bestuur den
illunionist Ms Chambly geëngageerd, die
het talrjjke publiek eenige uren alleraan
genaamst bezig hield. Men was verrast
over de goocheltoeren en vol bewondering
over de spiritistische experimenten door
hem ten beste gegeven, vooral het ge
heimzinnige kabinet en het gebondene
medium trokken bjjzonder de aandacht,
evenals het onbegrijpelijke schrift van een
verzegelden brief, waarin, men geschreven
vond, hetgeen door personen in de zaal aan
wezig, opgegeven was. Eenige afwisseling
werd hierin gebracht door een uitvoering
van een prachtig werkende gramaphone.
By den aanvang en in de pauze gaf de
kleine kapel der Marine telkens een paar
concertnummers ten beste. Alles te zamen
vormde een amusant geheel.
Coöperatieve Bakkerij.
Jl. Zaterdagavond hield de Coöperatieve
Broodbakkery en Verbruiksvereeniging «Voor
uitgang" in «'t Centrum" eene algemeene
vergadering, die door den heer A. Kalilman
geleid werd. In zijn openingswoord consta-
teorde de Voorzitter, dat te Helder voor de
coöperatie nog wel iets met vrucht to doen
is, blykende uit de oprichting der coö
peratieve bakkery. Deze toch kan thans, nu
men de moeielykste periode te boven is,
zonder verlies geëxploiteerd worden, welk
resultaat zeker daaraan is toe te schryven,
dat men, dank zy de hulp en het vertrouwen
eoner bankinstelling, met een nieuwe zuak
kon beginnen. Dat verder de vorceniging
reden tot tevredenheid heeft, kan blyken uit
het toegezonden jaarverslag.
Na de lezing van de notulen werd de
bespreking van hot verslag aan de orde ge
steld. Hierin wordt de oprichtingsgeachiedenis
beschreven, mededeeling gedaan van de voor
bereidende maatregelen, die genomen moesten
worden, om do nieuwgebouwde bakkery in
do Goversdwarsstraat 9 Nov. 1.1. te kunnen
openen en te exploïteeren en verder vermeld
do resultaten dior exploitatie. De omzet be
droeg de eerste week f 146.23 on steeg ver
volgens gemiddeld met f7 per week, zoodat
zy van 916 Jan. f212.52 bedroeg, onge
rekend den verkoop van meel en koek.
Uit een bijgevoegde exploitatiestaat van 9
Nov. tot 31 Dec. kan men opmaken, dat de
omzet gedurende dien t|jd f 1493.88 heeft
bedragen met een verlies van f4.77. De
balans wjjst een som aan van f 10040.19 met
een kassaldo van f 889,54* en een verlies
van f31.881. Het bettuur meent evenwel,
dat de toestand bevredigend kan genoemd
worden, want een verlies van nog niet f 32
ia zeer gering, in aanmerking genomen, dat
de broodprys laag en de exploitatiestaat hoog
moest zijn en men daarenboven met veel
tegenkanting bad te kampen. De 7 eerste
weken waren de moeielykste; van af23 Jan
wordt nu met winst gewerkt.Verder meldt
bet verslag de werkzaamheden van het Bestuur
en de Propaganda-Commissie en getuigt met
tevrodonheiil over den ijver en de toewijding
van het personeel. Het aantal leden be
droeg op 1 Nov. 95, op 1 Jan. 122 en op
1 Febr. 138. Nog wordt medegedeeld, dat
men vrjj wel tevreden is over de geleverde
waren, ja dat de kwaliteit van het wittebrood
zelfs door tegenstanders geprezen wordt. Mot
eene aansporing aan de leden, om ijverig te
werken voor hunne coöperatie, eindigt bet
uitvoerige verslag.
Do heer C. Scholtz brengt namens de
Commissie van Toezicht verslag uit omtrent
de rekening van den administrateur-penning
meester on leest daartoe een gemotiveerd
verslag voor van den accountant G. Meerebocr
te Amsterdam, aan wien de geregelde con
trole der zaak is opgedragen en door wien,
in over met den penningmeester, de cijfers in
de balans zyn vastgesteld. Dit rapport luidt in
allo opzichten gunstig, waarbij enkele kleine
raadgevingen zyn gevoegd, maar tevens de
getuigenis bevat, dat de boeken voldoen aan
do eischen, die aan eene goede boekhouding
gesteld kunnen worden.
De balans cn winst- verliesrekening over
1903 wordt daarna door de vergadering oen-
stemmig goedgekeurd.
Middelerwijl had de verkiezing plaats van
bestuursleden, commissarissen en reserve-
commissarissen. Gekozen werden als Voor
zitter J. J. Piek, als le secretaris B. Heringa,
als 2e secretaris A. J. Tennissen, als le
Penningmeester P. C. Kappetein, als 2e
Ponuingmeester C. Scholtz, als Commissa
rissen A. Kublman en A. C. Maandag en
ula reserve-Commissarissen D. de Beer en
J. G. Flamman.
Verder werd aan de orde gesteld de rege
ling der loonen van het personeel. Na lang
durige bespreking werd besloten een vaste
aanstelling to vcrleenen aan E. Idzenga,
voor meesterbakker, loon f 11.-j- vrye
woning en emolumentenG. Vink voor 2e
bakkei, loon f 11.C. liegter, voor 3e
bakker looper ii f 11.S. Kuiper cn
M. Bonarius, beide als looper tegen f 7.20
alles per week.
Daarna besprak de heer Piek een punt,
hetwelk op de agenda was aangegen als .de
pofkwestie". De inleider maakte de opmer
king dat het „poffen", op crediet koopen,
een struikelblok was voor elke zaak, dat het
den groei der zaak belemmert, de admini
stratie bemoeilykt en vooral bij de coöpera
tie bestreden moet worden. Hy hoopt dan
ook, dat do leden met bet verderfelyk stel
sel zullen breken. Nadat men hierover
eenigen tyd van gedachten gewisseld heeft
en enkele leden op het verschil gewezen
hebben of bet poffen uit sleur of uit nood
geschiedt, wordt besloten dit punt by het
Bestnur te renvoieeren tot nadere overwoging.
Vervolgens deed het Bestuur, naar aan
leiding van een opdracht der vorige leden
vergadering bet voorstel om aan den afge
treden Penningmeester, voor zijn vele bezig
heden een vergoeding te geven, en deze te
berekenen naar f 50.-— por jaar, over den
tyd der exploitatie. Na bespreking werd
dit voorstel met algemeene stemmen aange
nomen.
Nog werd besloten een commissie te be
noemen, die in opdracht krygt te onder
zoeken of er mogelijkheid bestaat een afdee-
ling «Brandstoffen" op te richten, en als
leden dior commissie benoemd de leden S.
v. d. Gevel, R. Venema, de Ruiter en E.
Idsenga, benevens een bestuurslid.
By de rondvraag werden door eenige leden
nog onderscheidene zaken van huishoude-
lyken aard ter sprake gebracht.
De heer Piek bracht daarna nog een har-
teljjk woord van dank aan den afgetroden
Voorzitter voor den yver, dien hy getoond
had in 't belang der coöperatie, waarna do
vergadering gesloten werd.
Zaterdagavond hield de Nederlandsche
Nationale Werkliedenvereeniging onder de
zinspreuk .Door Orde en Spaarzaamheid tot
Welvaart*, de derde harer feestvierende ver
gaderingen in dit jaar, ter herdenking van
het 32-jarig bestaan.
Telkenavond was de aaal van «Casino*
gevuld door een feestelijk gestemde menigte.
De president, de hr. P. 11. Bos, roept de leden
met hunne damos een hartelyk welkom toe
en dankt do regelingscomqjisaie voor hare
werkzaamheden. Door eenige heeren en dames
wordt daarop een welkomstlied gezongen. De
heer Filarski dankt den Voorzitter voor het
vele, dat hy deed cn wijst op de moeilijkheden,
die de vereeniging ondervond. Met genoegen
constateert hy, dat toen het bestuur en bloc
aftrad, het als bewys van vertrouwen werd
herkozen. Hij spoort verder do leden tot een
eendrachtig samenwerken aan.
Na het zingen van het tweede toepasse
lijk welkomstlied, kondigde do Voorzitter met
een aanbevelend woord, een collecte aan voor
Huldeblyk-koningin Emma. Deze bracht op
f 12.01*; de vorige avonden was ilai bedrag
f 10.32* en f 10.42:. Als een bewys van
hulde aan H. M. werd het 1ste couplet van
het Volkslied gezongen.
Na een aardige voordracht werd het too-
ueelspol .De Werkstaking' van lïosier Faas-
sen zeer verdienstelijk gespeeld. Ook nu maak-
tou de aandoenlijke scènes con diepen indruk.
Als extra nummer zong de heer van L.
„de Schoolmeester' dat algemeen bijval vond.
Ook de andere voordrachten oogstten veel
applaus.
Als slot werd een aardig blyspel gegeven,
dat menigmaal de heele zaal deed schudden
van 't lachen.
Als wy zeggen dat .Winnubst» onder direc-
tio van den heer Jb. tor Hall voor goede
muziek zorgde, gelooven wij to mogen zeggen,
dat de bezoekers genoten hebben.
De president dankte allen, die meegewerkt
hadden en hoopte dat de vereeniging nog
vele jaren mocht feestvieren in den goeden
geest van heden.
Do heer Koning, dankt den Voorzitter en
a'len die de vereeniging op passende wyze
deden feest vieren. Hy hoopt dat, als do loden
eerlangworden opgeroepen om zich over de ver-
eenigingszakeu uit to spreken, zy mot bolder
oordeel zullen nadenken en dat zy bet ver
trouwen in hen gesteld niet zullen beschamen.
Na nog een kort woord van opwokking
door den heer Filarski en een dankbetuiging
namens de werkende leden door den heer
Jordaans aan den tooneelmeester Klik, wordt
staande het Wilhelmus gezongen en gaat een
gedeelte der vergadering naar huis, terwyl
het andere deel zeker nog lang zal genoten
hebbon van het bal dat volgde.
Bestuur van den Stokershond.
Men schryft van hier aan het Volk;
Vrydag werden de hoofdbestuurders van
den Stokershond >Goetgeluk", zooals uien
weet een organisatie van marine-personeel,
die op denzelfden leest geschoeid is alade
Matrozenbond, allen gestraft met provoost
en ontslag-aanvrage voor een artikel, ge
plaatst in De Fakkel", voor welkB inhoud
zy aansprakelijk waren gesteld. De jaar
vergadering die Zondag j.1. zou worden ge
houden, kon daardoor niet doorgaan.
Lichtboei ie weder gelegd. Schulpengot.
Zeegat van Texel. 5e District.
Volgens mededeeling van den inspecteur
over het loodswezen is de rood en zwart
horizontaal gestreepte lichtboei op den
binnen drempel van het Schulpengat weder
gelegd en de tjjdeljjk gelegde rood en
zwart gestreepte ton met tnptekeu opge
nomen.
Ligging ongeveer52° 57' p2" N.b.
en 0° 9' 46' W.l. (4° 43' 15' O.l. vol
gens Greenwich
Niet alledaagsch I
Door iemand die onbekend wenscht te
blijven is aan de gemeente Haarlem een
vrijwillige gift van f 280 toegezonden.
Volgens Het Vaderlaod is in het
definitief ontwerp tot verhooging der in
voerrechten o.m. afgezien van een invoer
recht op tabak en koffie, artikelen, die, in
het voor-ontwerp werden belastdaaren
tegen is het recht op thee en petroleum
verhoogd en wordt dat op meel uitgebreid
Voorts worden verscheidene artikelen,
voorheen belast ad valorem, nu voorge
steld op eeD heffing naar het gewicht, o.a.
glas, papier en verschillende koloniale
wareD.
Relletjes te IJmuiden.
Men schrjjft aan de >Tel.<
Te IJmuiden, dat snel in bloei toeneemt,
rjjzen de bierhuizen, waarvan de meeste
ook zonder vergunning ook sterkedrank
tappen, als paddestoelen uit den grond.
Op een bevolking van 5000 zielen bedraagt
het aantal tapperyen 70. Als attractie
voor visschers en vreemdelingen laat de
eene bierhuishouder al meer dan de ander
muziek makenmet harmonica, piano,
phonograai enz. De muziek gaat meestal
van ruw gezang en klompendans vergezeld.
Voor de omwonenden is zulks een ware
hersenmarteling. Doch het blyft niet alleen
hierbij, °°k de ergerljjkste tooneelen ziet
men soms afspelen. Vechtpartijen zyn
schering en inslag, waarbjj de politie de
handen meer dan vol heeft.
Gelukkig is hier kort geleden een com
missaris van politie aangesteld, wien het
ernst is, deze bacchanaliën den kop in te
drukken. Hy ondervond hierbij echter,
zooals licht valt te begrypen, veel tegen
stand. Maandagavond was in een der bier
huizen harmonica-muziek en klompenbal.
Als altjjd, bleef een vechtpartij °°k Q»et
uit. Om alle >interventie< van buiten te
voorkomen, had de kastelein de deuren
gesloten. Opeens verschjjnen de commis
saris van politie en de agenten voor het
bierhuis eu eischen toegang. Men eischt
opening van de deur, dringt binnen en
scheidt de vechtenden, waarbjj de politie
van den wapenstok moest gebruik maken.
Na eenigen tyd worstelen krygt de politie
de overhand en beveelt alle vechtersbazen
mede naar het bureau te gaan.
Na deze gebeurtenissen heeft de politie
het uoodig geacht krachtige maatregelen
te nemen. Eergister is allen houders van
vergunning voor muziek aangeschreven,
dat deze vergunning komt te vervallen op
15 Februarii a. s. Dat deze kennisgeving
groote opschudding heeft verwekt, behoeft
nauweljjks gezegd te worden.
De IJtnuidere zyn over 't algemeen wel
ingenomen met dezen maatregel, 't Is hier
toch steeds vroeg dag voor de nijvere be
volking, waarom ze hun nachtrust wel
uoodig hebben die vóór dezen telkens
werd verstrooid.
Het is wellicht dienstig de aandacht
te vestigen op het verschil in tyd tusschen
>het Verre Coaten" en het westen. Het
verschil tusschen Amsterdam en Port-Arthur
is acht h negen uur, met dien verstande,
dat het daar 12 uur 's middags slaat, als
het hier pas tusschau 3 en 4 uur van
denzelfden ochtend is.
Vrijdagmorgen is met de Middd-
harniéche boot gevankeljjk te Rotterdam
aaaogebracht en ter beschikking der justitie
gesteld de 24-jarige D., die te Middelhar-
Dis woont by zyn grootmoeder, die een
café heeft. Sedert eenigen tyd werd TL
herhaaldelijk lastig gevallen door een vrouw
uit het dorp, die daar met haar ongehuwde
dochter, die eeu kind van 8 maanden
heeft, aan den Oostdjjk woont. D. zegt
met die dochter noch met haar kind iets
uitstaande te hebben. Dit herhaaldelijk
lastig gevallen worden verdroot D. dermate,
dat hy gewapend met een revolver Daar
de op den Oostdyk wonende vrouw gegaan
is en daar, a bout portant, twee schoten
op de moeder en op de dochter en een op
het kind loste. De moeder werd ernstig
aan het hoofd verwond; de dochter kreeg
een schampschot aan het hoofd, en het
kind van 8 maanden een schot in de
borst, tengevolge waarvan het Vrydag-
morgen overleed. Na het plegen van de
daad, meldde D. zich op het gemeentehuis
aan, waar hjj het gebeurde meedeelde.
Uit het Buitenland.
De Japansch-Russische oorlog bobeerscht
zoo gebed de algemeene belangstelling dat
de nieuwsbladen, nu zij zooveel kolommen
moeten inruimen voor berichton cn beschou
wingen dienaangaande, aan het ovcrigo
buitenlandsch nieuws slechts een bescheiden
plaatsje gunnen. Hoewel ook wy het grootste
deel onzer ruimte zullen vullen met de oor
logsberichten willen we toch even don blik
laten rondgaan.
Zooals voorspelt was, begint men zich, in
de wetenschap dat Rusland zyn handen vol
hoeft, op het Balkanschiereiland te roeren.
De Albaneezen trekken zich in den omtrek
van Metrowitza samen teneinde de invoering
der hervormingen voor de vreemdelingen te
beletten. Een aantal aanzienlijke Turken zyn
gevangen genomen. Reuter seint uit Kon-
stantinopel dat ook de Macedoniër* onrustig
worden. Volgens vertrouwbare berichten uit
Monastir heeft de organisatie van het Mace
donische comité proclamaties uitgevaardigd,
waarin meededeeling wordt gedaan van het
hervatten van den opstand in het voorjaar,
daar het comité de voorgenomen hervormin
gen voor onvoldoende verklaart.
De Dnitschers hebben in Afrika een nieuw
échec geleden, ditmaal in Kamcrun. Volgens
bericht van den keizerlijken gouverneur is
de chef van den post Ossidingo in een gevecht
met inboorlingen gesneuveld. Waarschynlyk
is de chef op een onderzoekingstocht in
botsing gekomen met een nog niet onder
worpen stam. Een strafexpeditie is onderweg.
Tusschen Frankryk en Siam is eene kwestie
gerezen die de gemoederen in Frankryk
eenigszins vervult. Vóór het afsluiten eener
nieuwe conventie moeten namelijk eenige
punten tusschen beide landen worden geregeld
en daarover kon men tot heden niet tot
overeenstemming komen. Siam wil in do
Franscho voorstellen toestemmen als Frankryk
Sjantaboen ontruimt. Hiertoe is het echter
niet genogen. De Fransche minister van
Buitenlandscbe Zaken heeft thans officieel don
gezant van Siam de voorwaarden waarop
Frankryk geneigd is over eene nieuwe con
ventie te onderhandelen, meegedeeld.
Botha, de la Rey, Burger en Smuta hebben
een brief gepubliceerd (en den inhoud aan
den Engclschen minister van koloniën geseind)
waarin zy, mede namens do ovorgrooto
meerderheid der bevolking, opkomen tegen
den invoer van Cbineezen als werkkracht
voor de mynen. De Boeren zouden dezen
maatregel als een dor grootste rampen be
schouwen. Alles goed en wel, maar de mach
tige mynmaatscbappyen en mjjnkoningen,
ziet ge!
Het Engelsche departement van buiten-
landaclio zaken stelt voor, de voel besproken
kwestie van den handel in don Congo staat,
to onderwerpen aan de beslissing van hot
Hof van Arbitrage.
Aangaande de Wei-hai-wei kwestie deelde
de minister van buitenlandscbe zaken in het
Engelsche Uoogerbuis mede, dat het gerucht
(de vorige maal ook duor ons gemeld) dat
aan de Japanners was vergund Wei-hai-wei
als basis voor hun operaties ter zee te bezigen,
geheel ongegrond is. De minister voegde
daar aan toe: «Voor zoover wy kunnen
nagaan is dit gerucht een lasterlijk verzinsel.
Wy hebben hel echter wenschelyk geacht
aan onze vertegenwoordiger ter plaatse le
seinen om te vernemen of wellicht cenig
incident plaats greep, dat aan het gerucht
eenigen schijn aan waarheid kan geven.
Zoetjes aan komen de noutraliteitsrer-
klaringen der verschillende staten in. Duitach-
land proclameert in den Reichsanzeiger zich
neutraal on kondigt aan dat ulk Duitschor
binnen het Ryk of in de koloniën en protec
toraten, zich heeft te onthouden van hande
lingen, die in stryd zijn met de neutraliteit.
De Egyptische regeering handhaaft hare
neutraliteit door aan Rusland te weigeren
een torpedojager te dokken.
China vaardigde insgelyks de proclamatie
zyner neutraliteits verklaring uit. De Japanscho
gezant, die hierop bij China aandrong wees
er tevens op dat China hiermede do ver
plichting op zich neemt om die verklaring
te doen eerbiedigen. Daartoe moet hot zyne
grensgarnizoenen versterken en er voor waken,
dat zyne havens niet worden gebruikt voor
militaire doeleinden.
Japan zal China's neutraliteit eerbiedigen
zoolang ook Rusland dit doet.
De Australische regecriog proclameerde
eene onzijdigheids verklaring, overeenstem
mende met die van Engeland. De Angli-
kaansche bisschop beval een vredesgebed.
En terwijl men ginds daar in liet verre
oosfn zich opmaakt om elkander een gc-
rocligcn slag toe te breugen komen de engelen
van het slagveld bjjeen om met elkander te
bespreken hoe men aan de ongelukkige slacht
offers te hulp zal komen.
Het Roode Kruisbestunr heeft te Parijs ver
gaderd om te beraadslagen over te zenden
hulp.
Port Artbur.
Volgens een bericht uit Tsjifoe aan de
«New York Herald* heeft het bombarde
ment van Dinsdag zeer wninig schade
aangericht te Port Arthor. B'.r vielen vjjf
granaten binnen de stad en negen daar
buiten De versterkingen werden niet be
schadigd.
Tjjdens den torpedo-aanvalMaandag
nacht, xjjn twee Japansche officieren en
achttien man zwemmend aan lat <d gekomen,
ze waren afkomstig van een iti den grond
geboorde Japansche torpedobootthans
zyn zjj te Port Arthur krijgsgevangen.
Volgens een andere lezing zouden drie
Japansche kanonneerhooten toen gezonken
zyn, twee zouden in den grond geboord
zyn door de >Nowrik«.
De >Palladu< ligt nog altyd buiten de
haven en moet ernstig beschadigd zijn.
De overheid weigert, aan de Engelsche
koopvaardijschepen te Port Arthur ver
gunning te geven om te vertrekken.
De volgende geruchten zyn ontleend
aan de Daily Mail*
Een Russische vloot van vyftien oorlogs
schepen is Donderdag op weg naar Oost-
Azië, uit de Oostzee de Deensche wateren
gepasseerd.
LONDEN. 12 Februari. De Japan-
Bche legatie heeft aan Reuter een telegram
medegedeeld uit Tokio, berichtende, dat
gisteren de Japansche koopvaardjj-stoom-
booten >Zenshonaroe< en >Naknnoera-
maroe* toebehooreode aan handelsfirma's,
terwyl ze van Sakata naar Otaroe voeren,
zijn omsingeld en beschoten door vier
Russische oorlogsschepen, waarschynlyk
van het ^ladiwostok eskader, niet ver
van de kust van Heroenaaji. De laatstge
noemde Japansche boot zonk, de eerstge
noemde ontkwam en bereikte veilig Foe-
koejama.
Het gevecht voor Tsjemulpo.
LONDEN, 12 Febr. Het Japansche ge
zantschap heeft het volgend telegram uit
Tokio ontvangen
Alle overlevenden van de >Varyag«, de
>Korietz* en het transportschip «Soengari*
zyn door Britsche, Fransche en Italiaansche
oorlogsschepen to Tsjemulpo aan boord
genomen. Japan is bereid hen naar Sjang
hai te zenden op voorwaarde, dat zjj
gedurende den oorlog niet noordelijker dan
Sjanghai zullen komen.
Op weg naar het oorlogeterrein.
PERIM, 12 Febr. Volgens mail-berich
ten uit Djiboeti heeft het Russische eskader,
dat hier den 27en Jan. passeerde, kolen
ingenomen en is het voornemens te Djiboeti
op andere Russische oorlogsschepen te
wachten, die tegen den l8en Februari uit
Suez worden verwacht.
PERIM, 12 Febr. De Russische oorlogs
schepen, vergezeld door twee torpedobooten
en een stoomschip van de vrjjwillige vloot,
passeerden 's avonds te zeven uur Perim,
klaarblijkelijk op weg naar Djibouti.
Het Suez-kanaal.
E n Havas-telegram uit Kaïro meldt,
dat de Khedive aan de besturen der
Egyptische havensteden bevel gegeven
heeft, dat zy aan vaartuigen van de beide
oorlogvoerende mogendheden slechts zooveel
kolen mogen verstrekken als ze noodig
hebben om de naaste vlnchthaven te be
reiken. De schepen moeten zoo snel moge
lyk door het Suez-kanaal stoomen en
mogen onderweg niet ankeren. Zjj mogen
in Port-Saïd of Suez niet langer dan 24
uur bljjven liggen. De schepen van een
der oorlogvoerende mogendheden mogen
uit een haven in het kanaal eerst 24 uur
later vertrekken, dan een in die haven
liggend schip van de vjjandeljjke mogend
heid. Aan de handelaars in steenkolen,
welke in havenplaatsen aan het kanaal
wonen, is meegedeeld, dat zjj vjjandeljjke
schepen niet zonder toestemming van het
plaatseljjk bestuur van kolen mogen
voorzien.
Ken Russische torpedojager, die Woens
dag te Port-Saïd aankwam, zal zyn reis
niet kunnen voortzetten wegens belangrjjke
averij.
Uit het rapport van den Japansche
vice-adrairaal Togo, waarvan een ufschrift
naar de Japansche legatie te Londen ge
seind is in verband met Alexej's officieele
berichten, moet opgemaakt worden dat
het gerucht als zouden een of meer Japan
sche torpedobooten bjj den aanval op Port
Arthur gezonken, en dientengevolge een
deel der bemanning van deze booten om
gekomen, een ander deel te Port Arthur
iu krijgsgevangenschap gehouden zyn, eeu
verzinsel is geweest. Dat belet bjjvoorbeeld
den Petersburgschen correspondent der
New York Herald volstrekt niet, o. a. te
seinen, dat volgen» een officieel telegram
drie Japansche kruisers en elf torpedoboo
ten zwaar beschadigd werden; dat zelfs de
Retwiran en de Sseearewitsj deelnamen
aan het afslaan van den aanval, en dat de
Russische vloot de «verlamde" Japansche
vloot dicht op de hielen zat tot bjj Wei-
hai-wei
Togo meldt wel, dat al de gesneuvelde
en gewonde Japanners zich aan boord
van de torpedodooten bevonden.
Een Russisch schip gezonken.
PETERSBURG, 13 Februari. Admiraal
Alexejef seint: Het torpedotransportschip
«Jenessie", dat een tocht maakte om tor
pedo's te leggen, is den llen Februari ten
gevolge van ontploffing gezonken. De com
mandant Stepanof, een machinist, twee
adelborsten en 92 man zyn verdronken.
Het telegram vaD admiraal Alexejef over
de vernieling van het myn-transportschip
>Jenisej" luidde als volgt: