KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
Het kwade geweten.
voor HelderTexel, Wieringen en Anna Paulowna.
No. 3297.
Woensdag 21 September 1904.
32ste Jaargang.
Bureau: Spoorstraat.
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Interc -Telef. 50.
Atoonnem ent
Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 ctM Buitenl. f 1.25
o i Zondagsblad 37'45 >0.75
I «ar». q qq
0.00
'b Modeblad >>>55 >80>
f Mozik. Bloemlezing» >>60> »85>
Voor 't Buitenland bg vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgever*: REUKHOUT ft Co., te Helder.
Bureau i Spoorstraat.
Advertontlèn
van 1 tot 4 regels25 Cent.
Elke regel meer6
4 maal geplaatst, 1 maal gratis. Bewys-exemplaar 2'/j Ct.
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRfJDAGSMOUGËNS vóór 10 uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Aan onze abonné's buiten de
gemeente wordt beleefd ver
zocht 't verschtildige abonne
mentsgeld Vliegend Blaadje en Zondagsblad
3e kwartaal 1904, te willen overmaken
per Postwissel of In postzegels vóói* 5
Ootober, zullende anders daarover mei
5 cents verhooging per post worden beschikt.
PoBtwiasels voor dat doel behoeven
slechte met een z^gel van 2ï/i Ct. bep'akl
te worden.
Indische Fenkrassen.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
77.
De .Keizer», zoo noemen de Europeanen
en ook de Hollandsch sprekende Inlanders
Hem, de .Keizer* dus, draagt op 't hoofd 'n
witto koeloek, in vorm gelijk aan een omge
keorden bloempot, met diamanten knop-
versiersel er boven op. Do flattecronde
Javaansclie hoofddoek is voor deze gelegenheid
weggelaten en op do van olie glimmende
haarwrong schittert ons nu 'n met juweclcn
bezaaiden kam tegen, een kam, zoo ongeveer
van den vorm als de jonge meisjes in Europa
in 't lang loshangende haar dragen.
Het trotsche, thans wel iet of wat uitda
gende gezicht, is natuurlijk weer geel geblan-
ket, wat jammer genoeg, Zjjne Hoogheid 'n
onfrisch, wasachtig, ja ziekelijk aanzien geeft.
De lichtbruine schuin oplooponde .wenk
brauwen» geschilderd boven de groote vraag-
oogen, leggen iets grotesk, iets vreemd
wnjaogachtigs in 's vorsten uiterljjk. Het ljjkt
wel of de anders zoo gulvroolijke Soenan
thans met alle geweld eenB erg deftig doen
wil, of Hy zich 'n bestudeerde heerschers-
houding geeft, 'n heerschershoudiog tegenover
ons laaggeborenen, de zoo brutaal rondblik
kende .landa's*, (minderwaardigen) die Hy,
telg uit 't roemruchtig Huis van Mataram,
hier nu dulden moet, op stoelen gezeten, vlak
bjj zich, in Zyn Kraton .in .Zjjn Ryk
Kassian 1 Ik denk daar onwillekeurig
aan dien leeuw uit het beestenspel in dc
Camera Obscura «Kassian zeg ik
en toch ook «gelukkig maar!' want van Kol,
do" anti-imperialist, moest het op slot van
rekening toch zelf erkennen, hoe het slechtste
Westersche bestuur toch nog honderd maal
beter is voor dit arme gedemoraliseerde
slavenras van Midden-Java, dan het beste
Inlandsche zyn zou I 'n Onafhankelijk Azia
tisch heerscher is nu eenmaal woest despo
tisch aangelegd, en wordt zoo licht 'n harte
loos dwingeland voor zjjne onderdanen, immers
alleen maar in do wereld geschopt voor Zyn
privaat vorstonbelang, schepsels, die ieitolyk
voor Hem zouden moeten zwoegen en slaven,
om Hem steeds aan do noodige schatten te hel
pen voor 'n onnut weeldeleven, wezens, waar
Hy overigens niets voor gevoelt!
Het mindere volk hier is trouwens al bij
zonder onsympathiek. Ook al 'n gevolg van
eeuwenlange ellende- en onderdrukking.
'Viesgore, foeileelyke apentypen in schunnige
ongewasschen blauwe indigobaadjes, ongeluk-
kigen, die voor 9'/9 cent daags opium koopen
en slechts voor 'n kobang (twee en een halve
cent)voedselmagere wezenlooze menschen
bedekt met booze zweren en wonden, rood
gele plekken die ze laten voortwoekeren, 't in
hun amfioenzwjjmel toch niet meer voelende,
hoe gulzige vliegen er zich in vastzuigen
zóó zagen we er hier reeds hondorden, mannon,
vrouwen en kinderen te midden van do
schitterende hofhouding van rjjke cdellioden
en trotsche vorstentelgen 1
Zóó is 't nu zelfs nog onder onze Wester
sche heerschappij, hoe zon 't dan wel zijn
zonder ons zoo hoog noodig toezicht?
Ik wou 't bovenstaande toch even relcveeron,
anders mochten de lezers eens gaan denkeD,
dat ik op Solo al kon aan pretmaken dacht
en de zoo hartelijke sympathieke ontvangst,
mjj door de machtigen hier bereid, blind
maakte voor de ellende der paupers
Toen ik een dezer dagen met 'n Javaanschen
Prins de armoede besprak en vooral ook wees
op 't gebrek aan geneeskundige hulp, 'n
gebrek waardoor er jaarlijks velen onnoodig
sterven, keek do jonge vorstenzoon my met
zyn sprekende oogen zeer verbaasd aan, een
oogenblik scheen hij er werkolyk van te
schrikken en ik dacht ul blijde aan spontaan
gewekt altruïsme, doch jawel hoor. plotseling
ontplooide zich zyn fijn aristocraten-gezicht
tot 'n vroolyken lach en riep hij in 't Maleisch
.maak je maar niet ongerust, vriend Er
komen er elk jaar weer genoeg bjj!* Hy
bedoelde dat er altjjd voldoende slaven bjj
gefokt werden, voorbeschikt om te zwoegen
voor de kleine schare bevoorrechte uitver
korenen Arme Prins I arm volk 1
Leert de zonen der aristocratie Nederlantlsch,
en leert hen vooral ook Nederlandech denken
in 't belang van den kleinen man
Ik gaf het bovenstaande slechts als 'n
typisch staaltje, ter leering vooral ann fana
tieke vrijheidsmannen, theoristcn, die stout
weg beweren, dat wij hier in Indië feitelijk
niets te muken hebben, dat wjj het land
hebben .gestolen* en dat we het volk hier
zyn .vrijheid* moeten «teruggerenZyn
.vryheid* verstaat ge?
Ik voor my zou die «vrijheid* een ontzet
tende ramp achten voor de millioenen on-
mondigenallo mij bekende min of meer
Westersch ontwikkelde Inlanders zyn dit
volkomen met me eens.
Van «vryheid» zal eerst over eeuwen sprake
kunnen wezen, over eeuwen als wanneer ge
leidelijk autonomie zal geschonken zijn aan
een Nederlandsch sprekend cultuurvolk, dat
dan in verkonding tot onB zal staan ongeveer
als do Australiërs b.v. nu tot Engeland
Altyd, wanneer wjj Hollanders de voogden
hier zullen bljjven en geen andere natie de
opvoeding van ons overneemt.
Laat ons hopen, dat wjj onze schoone taak
zullen kunnen en ook mogen voleinden.
En laat ons nu terugkeeren tot den tienden
Spijker der Wereld, tot Pakoe Boewana X.
Nederland moet Haror Majcsteits Vazallen
in hot Zonneryk nader leeren kennen. Er
zijn er zoo tweehonderd acht en zestig, min
of meer aanzienlijk in onzen Archipel, doch
do Soloschc Keizer is naast Zjjne Hoogheid
den Sulthan van Ngajogyakarta (Djocja) zeker
wel de voornaamste.
Het zwart ffuweelen buis van den Vorst
schittert van de vele ridderorden en dat do
Soenan er erg, ontzettend erg mee in Zyn
schik is, blykt wel uit de gedrukte adresop-
gave aan de Administratie van de Bintang
llindia toegezonden. Die opgave luidt niet
meer en niet minder als volgt:
«Sri Padoeka Toean Soesoehoonan Pakoe
Boewono Senopatic ing Alogo Ngabdoer Rach-
man Sajiden Panotogomo ka X, Commandeur
dari Orde Nederlandscho Leeuw, Grooloffi-
cior dari Orde di Oranje-Nassau, Grootkruis
dari Oide «li Cambodja, Grootofficier dari
Leopolds Orde di België, Ridder der II klasse
met de Ster van de Orde van Sint Michaël,
dan Generaal majoor dari Bala Tantaranja
Sri Baginda Maharadja Poetri di ncgrie Neder
land, jang bertachta di atas singgahasana di
ncgri Soerakarta Adiningrat."
Boem!
Do vertaling der vele hoogdravende namen,
gaf' ik u reeds in een vorige Penkras en aan
het slot van bovenstaand adres vindt men
achter de opsomming der binnen- en buiten-
landsche ridderorden ook nog uitdrukkelijk
vermeld, dat Zjjne Hoogheid «Generaal Ma
joor is bij het Leger van Hare Majesteit de
Koningin 1"
Had ik ongelijk lezers, toen ik vroeger
reeds de hoop uitsprak, dat men toch vooral
onze aanzienlijke en invloedrijke Inlanders
wat meer algemeen met ridderorden en titels
gelukkig zou maken?
Waarom zyn niet alle Sultans tevens Gene
raal it la suite Zoo'n rang kost het Gouverne
ment geen cent en 't wordt toch zóó op prjjs
gesteld 1
Behalve do moderne ridderorden draagt de
Soesochoenan ook nog twee groote achtpuntige
met diamanten bezaaide sterren, geschenken
van de Oost-Indische Compagnie en van Gene
raal Daendels aan 's Vorsten voorzaten .rid
derorden», die later steeds met de waardig
heid van Soenan op Soenan zyn overgegaan
Onder het finweelen buis is een gordel
zichtbaar, versierd met groote gouden kwasten
en brillantcn gespen. Aan dien gordel nu hangt
bet beroemste kleinood van geheel Java, do
van den eersten Soenan afkomstige kris, de
heilige kris, die alleen door derf Vorst mag
worden aangeraakt en vereerd wordt als een
poesaka (erfstuk), bezield volgens de Javanen
cn bezitter ook van 'n kracht, door onzen
Couperus gedoopt als .de stille*.
Een minder kostbare kris zien we op 's Vor
sten mg, in den gordel bevestigd. Dit wapen
is echter ook v«n zeer groote waarde. Een
zwart finweel kniebroek, met op den buiten
kant groote brillanten, ten deele bedekt met
'n fraaie batikkain, zwarte tricot zjjdcn kousen
en verlakte schoenen met hoogo hakken cii
juweelen gespon, voltooien 's Keizers toiletl
Bijzonderheden als 's Vorston ringen, man-
chetknoopen enz. ga ik stilzwjjgend voorbij.
Men kan liet Mem zoo aanzien, dat Hij
zich voelt, die Soesochoenan, vooral nu veler
oog inbogeerig blikt naar Zjjne kostbaarheden,
de bewyzen van Zyn rijkdom! Tegelijk ook
leeft in Hem een stille doch intense minach
ting voor al die laaggeboren stervelingen,
een minachting, die Hy door 'n vertrouwelijk
glimlachje, door 'n amicaal knikje tegen een
vriend* onder Z'n gasten op echt Javaansche
wjjze weet te maskeeren temaskeeren
voor den leek ultjjd, niet voor hom, die den
Inlander zoo'n beetje meent to kennen.
Niet dat deze Soenan bet Gonvernement
vjjandig gezind is O neen! De vorstonwelpen
zyn reeds lang g6tcmd, hun individualiteit is
gelukkig dood en alleen willen ze nog maar
veel oerebctoon, veel hormat, vooral ook van
don Europeaan
Lt. Ci.ockf.ner Brocsson b.d.
Solo.
NIEUWSTIJDINGEN.
HELDER, 20 September 1904.
De advocaat-generaal bjj den Hoogen
Raad concludeerde tot verwerping van het
cassatieberoep vau den Marine-Matrozen-
bond tegen de vervallenverklaring van
rechtspersoonlijkheid door het Amsterdam-
sche Hof.
Uitspraak 28 October.
Te Bergen op Zoom is een milicie n
ond-r de wapenen gekomen, die beslist
weigert eenigen dienst te verrichten Hij
b*weert anarchist te ziju en daarom wenscht
hg zich niet aan eenig gezag te onder
werp"!). Hij ia thuis gestraft roor den ver
koop van zjjn militaire kleeiiiug,terwijl hy
met groot verlof was. Hg weigert ook in
de arrestkamer de hem opnieuw verstrekte
militaire kleedingstukken aau trekken.
(Nbr)
Aan het einde dezer maand veitrek-
kpn de h?er en mevrouw Stejjn uit ois
land om er zeer waarschgnlgk vóór hun
terugkeer naar 5J.-A. niet meer te komen.
De oud-president zal eerst nog eenigen
tgd met mevr. Stegn te Günt herstal hg dr.
Berns verblgven, om zicb daarna fe Pargs
op raad van proff. Winkler onder behan
deling te stellen van een massage-specialiteit.
In de papiei fabriek de Eendracht
van de firma van Gelder te Wormerveer
is Vrijdagmiddag de werkman D. M. door
de machine gegrepen en onmiddelgk gedood.
Hg was weduwnaar en laat G kinderen na.
Uit Rgssen wordt van 16 Sept. aau
de Zw. Ct. gemeld:
Gisteren had in het naburige Eisen het
volgende tri ffende voorval phats. De vrouw
vau E. wilde een emmer, die in den put
was gevallen, met een haak weer opvisschen.
Hierb'g buigt zg zich te veel voorover en
schiet in den put. Niemand bemerkt dit
dan de trouwe waakhond, die aan den
ketting lag. Deze maakt allerlei bewegingen
om op de plaats van het ongeluk te komsn
en laat e'genaardige droeve geluiden hooren,
die de opmerkzaamheid trekken van een
dochter van d. K. in de buurt. Deze snelt
toe en, geholpen door anderen, wordt vrouw
E. uit den put gehaald, maar zq w»g reeds
bewusteloos. Men riep in allerijl genees
kundige hulp in van dr. v. U. te Rgssm,
"n deze bracht vrouw E. weer tot bewust
zijn. De trouwe en slimme hond had een
leven gered.
Lult. t/z. Van der Borg f
Den Gen Augustus kwam van Laranfoeka
te Makassar aan h°t fl ittielj"vaarlu>g Mata
ram met treurige bericht, dat bjj het
besti ruien van een kampong op liet eiland
*ndonare op den Ion Aug de luit t/z.
d*r 2i kl. Van der Borg gesaeuveld was.
Hjj werd, naar de »Makass. Courant
meedeelt, eigenhandig door het kampong
hoofd van uit dichte alang a'ang op 15
pas doodgeschoten. De officier was onmid
dellijk een Ijjk. Zyn slofi-Iyk overschot is
op het eiland zelf begraven. Dat de op
roerlingen het bepaaldelijk op de officieren
gemunt hadden, blykt wel uit de omstan
digheid, dat den luitenant ter zee der 2e
kl. het tirailleur fluitje uit de hand gescho
ten werd eu de vóór en achter hem in h» t
gelid staande pradj >erits beiden werden
doodgeschoten. (>Java-Bode<
Onlusten op Fiores.
De correspondent te Batavia van de
\r. R. Ct. seint het volgende officieele
bericht
De troebelen in Larantoeka zyn be
dwongen.
Op de terugreis Endeh aandoende, bevond
de Mataram bergkampongs tot verzet
zwaar sersterkt.
Bjj een conferentie op het strand werd
de landingsdivisie beschoten.
Licht gewond werd de luitenant ter zee
Mulder, torwjjl de matroos Koens gedood
en twee minderen niet gevaarlgk gew.nd
werden.
De kampong Nagabaa werd genomen.
Watoesipi werd uit zee beschoten.
De beschikbare macht is onvoldoende
vo.»r de bestorming.
De Mataram lmalt aanvulling eu officie
ren en orders uit Soerabaja.
Tijdstippen van verzonding der
Brievenmalen.
D.tum i„ Itr l'l'"/"
Iaat. busl.
po.t-W.otg. |l/k Paiu
p. tei-pott »i» Anwterdsm
i-t Stpi. 7-
30
20
7.
7.—'*»r.
3.30'taxin
7 W
28 Sept.
8 30'smor
7.'»»T.
p. Holl. mail via Grim»
p Holl. muil via Marveille
p Kraniche mail via Maneille
Naar Palcmbaoft, Riuiiw,')
llunka Billit 'u en Z. W. L
Afd. van liorneo,
p Kngehrhe muil via Brinditi
p. Holl. mail via Genua
Naar Atjeh en de Ooitkiut i
van Snmatra J
p. Engeliebe mail viaBriodiai eiken Vrijdaa 8.S0'»mor
p. Holl. mail via Genua 20 Sept. 7 'tav
p Doiucbe mail via Napel»*) 27 11.80'imor
All-en naar Atjeb, Sn ma tra's Ooilknit, Palembang
Kiouw, liitnka, BiUiton cn Z -\V. Afd v»u liorneo.
Het overige gedeelte van Ned. Oost-Iudie wordt alleen
op verlangsn der afrenden via Napels verzonden.
Naar Ouycma Suriname
p. reepost via Amsterdam 20 Sept. 7.'sav.
p. mail over Engeland 7.'sav
p. mail via SC Naraire 7 OeC 7.'sav.
Naar CurafaoBonaire en Aruba:
p. reepost via Amsterdam 20 Sept. i 7.'sar.
p. mail via Southampton e'
p. mail Tim Hamburg j 28 cn 29 Sept.
(alleen op verlangen der
afitendrrs).
Naar Si. AfartinSt. Eustaliue en Saba
p. reepoet vit Amsterdam :0 SepC 7.'ssv.
p. mail over Engeland 28 7.'eav.
Naar Kaapland, Natal, Oranje-
Riviorkolonie cn Transvaal:
eiken Vrijdag, 3.80 'snam.
7.—'e
Uit het Buitenland.
Groote bljjdschap heerscht in Italië wjjl
koning's echt titans gezegend is mei een
'oon. De beide oudste kinderen zjjn meisjes.
Do pasgeboren Italiaansolio kroonprins zal
don titel dragen van Prins van Piëmont cn
naar zyn grootvader Umbt-rlo genoemd worden.
Do blijdschap des konings heeft zich geuit in
liet afkondigen van oen ainnostiebcsluit,
waarbij aan allo veroordeelden vermindering
van straf vau 3 tot 6 maand is verleend,
aan vrouwen, grjjsaurds en minderjarigen een
vermindering van 6 a 12 maand. Aan een
groot aantal veroordeelden, die daarvoor naar
hot oordeel dor rechtbanken of gevangenis
directeuren het eerst in aan i erking komen,
zul volledige kwijtschelding van straf worden
verleend.
Aan den minister president deelde do koning
telcgraphisch mede, dat hy een bedrag van
1 miltioen lire (f £00.000) schonk voor de
verzorging van bejaarde arbeiders. In Racco-
nigi waar het slot staat waarin de kroonprins
geboren is, heerschlu grooto vreugde, die zich
uitte door hot houden van een optocht met
fakkellicht voorby liet koninklyk slot. In
R me werden in den avond van den geboorte
dag do openbare gebouwen en velo particu
liere woningen verlicht en trok oen deel der
bevolking in optocht met muziek cn fakkels
naar het Kapitool.
In Noord-Italiö Jiebbcn in verschillende
steden arbeiders het werk gestaakt. Do stoot
ging van Milaan uit waar tot algemeene
werkstaking besloten werd als prote.-t tegen
het schieten op stakende arbeiders door de
troepen, die afgezonden waren om de orde te
handhaven op Sardinië cn to Castelltuo. De
staking der fabrieksarbeiders in MiUan is
algemeen. Ongeregeld heden kwamen lot hiertoe
niet voor. Do winkels zyn open, dc bladon
verschijnen geregeld en het verkeer der trams
geschiedt ongestoord. In Genua daarentegen
dwingen de stakers met gewold de kooplioden
om ltunno winkels to sluiten. Een bHsing
tusschen de gewapende macht en do stakers
ontstond waarhjj een vijftal agenten cn even
zooveel burgers verwond werden. Ook te
Monza is de algemeene slaking geproclameerd
als protest tegen het schieten der karabiniers
op stakers die hen met steencn wierpen. Te
Rome ia van de staking weinig te merken
tot hiertoe.
Wat de staking in Frnnkryk betreft, uit
Marseille tnelddo men reeds herhaalde malen,
dat de zaak op goeden voet stond, doch het
bericht dat de staking is geëindigd laat zich
tevergeefs wachten. Er scbynen steeds nieuwe
geschilpunten to ontstaan. Zoo kan de eisch
der patroons van verplichte arbitrage geen
genade vinden in dc oogen der werklieden.
'1'e Cctte is hot niet zoo rustig als te Mar
seille daar kwamen ongeregeldheden voor
de schade aan de tramlynen veroorzaakt moet
vrij aanzienlijk zijn.
Van óóne staking kunnen we het einde
melden. Het is die der brooweryarbeiders to
Hamburg. Do bierboycot der 22 brouwerijen
is Vrijdagavond opgeheven. Do arbeiders
hebben do kleine tegemoetkoming der brouwe
ryen aanvaard. Eigenlyk is do strjjd door
do arbeiders verloren, wanf slechts 850 van
de 1150 stakers worden tol 1 Januari weer
in dienst genomen door de fabrikanten.
Do »Times» verneemt uit Peking dat het
Thibet-tractaat met Engeland daar reeds
bekend is. Thibet is verplicht markten open
to stellen in drie verschillende pluutsen en
moet een schadeloosstelling van een hall
millioen pond sterling betalen, zulks to ver
deden over 8 jaar. De Engelsche troepen
zullen de Cbumbivallei bezet houden tot die
schadeloosstelling betaald is. Zonder toestem
ming van Engeland nag geen Thibetaansch
gebied worden verkocht of vorpacht eu geen
mogendheid mag v. -eden toegestaan zich te
bcmocion met do binneolandsche aangelegen
heden in Tibet, noch wegen, spoorlynen of
telegraaflijnen aanleggen of mynen ontginnen.
In Rusland is men mot dit Engelsche succes
maar matig ingenomenmen troost zich daar
echter met do gedachte dat de Dalai Lama,
die toch eigenlyk het opperhoofd is, het
tractaut niet heeft geteekcml.
Ook liet besluit, dat Engeland heeft uit
gevaardigd locn hot herhaalde malen zjjne
krtnpvaurdjjschepen door Russischo kruisers
zag aanhouden cn wa-.rbjj het verstrekken
van steenkolen aan Russische schepen ver
boden wordt, wekt zeer het misnoegen der
Russischo pers.
Dat zelfs de transportschepen geen kolen
mogen innemen acht men in Rusland vreemd
en onverantwoordelijk.
Do Engolseho pers van haren kant wjjst
smalend met den vinger naar de goede ver
standhouding die er op 't oogenblik tusschen
Rusland cn Duitschland bestaat.
Prins Hcrbert van Bismark is ernstig on
gesteld, zoo zelfs dat men voor 't behoud
van zyn leven vreest.
De zieke slaapt voortdurend. Zoodra hy
ontwaakt wordt hy weer dadeljjk met morphine
ingespoten.
Later bericht meldt, dat hjj overleden is.
In Macodonië steekt h"t pproor weer 't
hoofd op. Reutor meldt uit Salonika dat de
oprocrigo beweging, bjj Liocma begonnen,
zich uitbreidt- Het middelpunt der beweging
is Pritzrcnd. Er zyn twaalf bataljons troepen
hcorigozondcn.
De Oorlog in het Oosten.
Het beleg van Port-Arthur.
St, Petersburg. 16 September. Het
Telegraafagentschap verneemt nit Charbin
dd. gisteren Naar bier ontvangen mede-
deelingen Iggen om Port-Arfhur een groot
aantal lykeD, die de lucht verpesten. De
vyand belet de opruiming ervan eo
schoot op de Russische hospitaalsoldaten.
Het bombardement van de stad en de
forten houdt nog aan, zg het ook met
groote tusschenruimten.
Men bemeikt een versterking der vijan
delijke troepen aan het westeljjk front.
De Japanners bevestigen hun btellingen
bij de landengte van Kintsjou en verschan
sen zich sterk voor Port-Arlhur.
Ons garnizoen i9 vol goeden moed er
scbgnt geen vooruitzicht op gebrek aan
verplegingsmiddelen, Port Arthur ia voor
bereid op een lange hardnekkige ver
dediging.
Moekden, 17 September. Men meldt, dat
de Japanners op beide vleugels oprukken
van het O., ZO. en ZW. De Russische
voorposten zjjn met de Japanners in enge
voeliDg op twintig mail ten ZW. van
Moekden, en er wordt bjjna aanhoudend
geschermutseld. De teekenen duiden op een
nieuwen grooten flag bjj Moekden.
Londen, 17 September. De correspon-
d 'nt van de Daily Telegraph te Peterburg
heeft een gesprek gfhad met een invloed
rijken eu in het buitenland welbekenden
Rugsischen staatsman. Deze zeide, dat het
einden van de oorlog dichterbjj is dan velen
meeneu. De bemiddeling van een derde
mogenheid om den oorlog te stuiten is
onaannemelijk, maar de twee partgen kon
den elkaar naderen in de gemeenschappe
lijke erkenning, dat een voortzetting van
den verdelgingsoorlog ten elotte beide
moet uitputten, waaruit derden voordeel
zouden trekken. Na den vrede zouden
Rusland en Japan een of- en defensief
verbond kunnen sluiten. Het hoofdbezwaar
tegeu een toenadering is, wie den eersten
stap zal doen. Rusland zou stellig zonder
bljjk van zwakheid te geven kunnen be
ginnen, wantin Japan weten d-? veratziende
staatslieden, zooals baron Kosiino, dut
Rusland op den langen duur, zjj het ten
koste van ontzagljjke offers, Japan ver
pletteren kan. Die staatslieden zouden wel
bereid zjjn Rusland in Japan's eigen belang
tegemoet te komen, temeer wjjl zg steeds
voorstanders van een Kuasisch-Japantch
vei bond zgn geweest. Toen Gladstone in
1831 de onafhankelijkheid van Transvaal
herstelde, werd dat evenmin als een bewjjs
van Engelands zwakheid beschouwd.
fËUlLLKTO .V
4-)
Nu werd zjj boos, sprong plotseling op, en
terwjjl zjj haar rokken schudde om ze weer
in orde te brengen, zeide ze met fonkelende
oogen »Dat verwenschte Kransch Ik wil
er niets meer van hooren of zien 1 Geef me
dat nare boek maar hier, Murx.* Zjj nam
het boek in de hand cn ging de helling op
naar den toren.
«Kom niet te dicht bjj den rand
klonk het-
Zy schudde het hoofd, en met den linker
arm den stam van een jonge berkeboom om
vattende, boog zjj het lichaam voorover en
keek naar beneden in den afgrond ,het witte
Knce*.
Het is een overweldigend, woest toonccl.
Een breede wand, uit zand bestaande, daalt
dicht bjj den voet van den toren bijna lood
recht wel vjjftig meter naar beneden. Lagen
van wit en geel zand wisselen met elkaar af
en strekken zicb als verschillend gekleurde
strepen over de ganschc breedte uit.
Boven bjj den rand is de aarde gespleten
en oneffen; op verschillende plaatsen steekt
het als een balkon boven de diepte uit, aan
de oppervlakte samengehouden door wortels
van bet heidekruid, en aan don onderkant
gedragen door bonte zandlagen. Op andore
plaatsen is de aarde zeer afgebrokkeld, tot
dicht by den muur vau den ouden toren. Jaar
uit jaar in stort er meer naar beneden, omdat
ze geen steun meer heeft van het zand, dal
wegzakt of met den regen wordt weggespoeld.
Wacht u, oude toren, voor de kleine men
schen, die als mieren slcepen en dragen ginds
aan den voet der dninen, waarop gjj staat
zij laden het zand op hunne wagens en woelen
in de ingewanden uwer duinen;
Beneden in de diepto stonden wel dertig
vrachtwagens, to midden van veel gewoel.
Duur stonden paarden aan welgevulde kribben,
menschen laadden zand op de wagens, spanden
in of reden weg, den kleiweg langs, den
marschgrond in.
Frauke hield de oogen gesloten, terwjjl zjj
den vrijen urm zwaaido en bet bock in do
diepte wierp.
.Daar gaat het! Ik bezit geen gónórosiló!'
Langzaam kwam zjj naar den ouden man
terug, terwjjl nog alljjd boosheid uit haar
grjjze oogen spruk.
,Nu*, zeide hjj onverschillig, .het is mjj
goed. Het is om het even, of jo Frausch of
Duitsch met jo nicht spreekt. Als zjj maar
wat .verstand heeft van de huishouding en
zorgt, dat jo er ook verstand van krjjgt.'
In goede eendracht gingen zjj tusschen do
dennenboomon door, vervolgens de populieren-
laan door naar huis De avondschemering
viel in; Franke en Mant Vos waren na het
nuttigen van de avondboterham naar buiten
gegaan en zaten op dun ouden zandsteen, die
links en rechts de breede steenen trap van
het hoerenhuis afzette. Vóór hen lag de breedo
straatweg, de eerste breede weg bjj de zee,
die aan den rand der afgezandc geestgronden
van het zuiden naar liet noorden het gehocle
landschap doorsnjjdt. In den volksmond heet
hjj ,do oude heirweg'.
Langs do binnenzjjde der duinen loopt die
weg naar het noorden, laat den toren op de
hoogte van .hot witte Kneo* links liggen,
gaat juist voorbjj den toren een smallcn,
suilen kleiweg de marschgronden in, naar
het westen en loopt zelf, mot een bocht van
een rechten hoek, naar het oosten, het heeren
huis der Von Knee's aan do rechterzjjde
latende liggen. Aan beide zijden van dozen
weg houden ou ie, hoogc populieren do wacht.
Het is een stille, warme avond, bijna zwoel.
De oudo bediende, wiens geslacht sedert
jaren in de nabjjhcid van .het wi te Knee*
gewoond had, vertelde met zachte, eentonige
stem van den ouden tjjd, var. den tjjd toen
het geslacht der graven Von Knee het edelste
in het gansche land was, en Men het allengs
was gedaald en hun trotsch familieslot een
bouwval was geworden. En hoo graaf Hans
zelf don ondergang had veroorzaakt, nu 80
jaar geleden, toen hjj do afgezanten vau zjjn
koning, die voor een oorlog als bondgenoot
van Napoleon een geldbjjdrage en recrutcn
kwamen cischen, met harde woorden bad
ontvangenen hoe de graaf toen in den
vreemde was gegaan, door bedrog beroofd
van zjjn goederen en van zjn vaderland.
Door bedrog?
Een zacht windje waaide van de zee over
de vochtige marschgronden en speelde om
den ouden toren, dio totsch cn van ouderdom
grjjs van do honge, gele duinen nederutg op de
marsclt cn de zee. Ze kenden elkaar, do
toren cn de zeewind zo spraken met elkaar
over vervlogen tjjden, toen de tnursch cr nog
niet was cn de vaartuigen der oude Saksen
do grauwe golven ploegden
Daar wordt de stille verbroken.
Van de stad komt een licht rjjtuig voorbjj-
rjjden. Twee flinke paarden trekken een
jachtwagen; een breed gebouwde, grooto man
leunt, met het hoofd op de borst gezonken,
in de gemakkeljjke zitting.
Frauke buigt hot hoofd naar voren cn kjjkt
met minducht in de schemering nit.
Buurman Thorbecken*, zegt zc zacht.
De oudo man bief het hoofd op cn oogde
het rjjtuig na.
.Hjj is dronkena.
Murx, 'ik heb' hein nog nooit dronken
gezien", klonk hot terug als ter verdediging.
l)e oudo man lachte bitter.
Hij is jo vriend en de vriend van je vader.
Jo noemt hom en Ilinze oom, ofschoon ze
geen bloedverwanten zjjn».
Hjj zweeg een oogenblik.
«Weetje, hoe mon zjjn tnooi huis noemt?»
Hjj wees naar de marsch, waar het rjjtuig
tusschen do populieren verdwenen was. .Het
volk noemt dat alreeds tuchtig jaren «het
kwaad geweten.*
«Het huis van Thorbeeken
De oude man knikte. Peizend sprak bjj
.Morgen komt do laatste spruit van het
oude gravengeslacht cn gjj zijl dc laatste van
den anderen stam. Het is morgen een bjj een
dere dag en gij zjjt oud genoeg
go moet het haar vertellen, als zjj hier is.
Go moet alles weten en zjj ook, en gjj beiden
moet vereenigd handelen.*
Hjj zweeg een poos, als een lastdrager,
dio op zjjn weg stil staat, om adem te
scheppen.
Toen begon de oude man te praten van
vroegere tjjden en hjj ging tot den togen-
woordigen tjjd toe over den brug, over
het heerenhuis en o^cr den zieken, stillen
man met tien zwarten doek om het hoofd,
over de toekomst van diens eenig kind, over
de vreemdelinge, die morgen zou terugkeeren
naar het familieslot van haar voorgeslacht.
Hij sprak van schulden en van documenten,
van ouden, diepen haat en nieuwe ontrouw,
en van een slecht geweten, dut eerst meent
rust te zullen vinden, wanneer alles verdwe
nen is, wat aan dj begane zonde herinnert.
Franke's blonde kopje was baar op dc
borst gezonken. Een scherp, leeljjk licht was
daar plotseling op haar vriendeljjkcn, zonnigen
levensweg gevallen.
.En is dat wnAr van Thorbeeken en Hinze?'
vroeg zjj zacht, torwjjl zjj bjjna in tranen
losbarstte. En als door angst plotseling aan
gegrepen, s'ond zjj op en zocht bescherming
aan do zjjde van den ouden Voe, nu alles
haar toescheen te wankelen cn in elkaar te
vullen..
Do onde man greep de neerhangende hand
en nam die tusschon zjjn groote, harde
handen.
Vader is ziek*, zei zjj .hebben zjj
hem ziek gemaakt
Geloof je, dat het goed voor hem is, dat
hjj steeds dien Zwaren wjjn drinkt cn jaren
lang de kamer niet verlaat? Hjj heelt geen
wil meer sedert hij die wond kreeghet ia,
of dat Franscbc zwaard bjj hem dc zenuw
van don wil hoeft doorgesneden. Wie tracht
hom te overtuigen, dat dc vrjje lucht hem
nadeel doet Onze zuivere lucht, die zoo van
du zee komt de beste cn meest verster
kende van hot ganschu landl* Hij liet
haar hand los cn streek met gebalde vuisten
over zijn kniën, terwjjl bjj moedeloos vroeg
Zullen "de Knee's wol ooit weer geluk
hebben
Als ik ouder hen, Murx!'
..Jij. Frauke Jjj vroeg do oude, terwijl
hjj haur met een eigenaardigen verstoorden
blik aankeek.
Frauke von Knee zag hem strak en ontsteld
in do oogondit dnurde slechts een seconde,
toen hurkte zjj voor den ouden man neer en
zeide klagend
«Help mjj, Murx; ik bob niemand dan jou.
Pus op mjjIk ben bang voor Ilinze! Wees
toch ahij l bjj meIn jouw nabjjheid gevoel
ik alljjd iets vriendcljjks on reins!*
Bevend over het ganschc lichaam had zij
dio woorden uitgesproken. De oude man legde
zjjn trillonde handen op bet hoofd van zjjn
lieveling.
.Mjjn kleine Frauke I Wie zal je
helpen, arme kleine deern?»
Zjj schreide in stilte.
In de huiskamer was do stom van den
baron verstomd.
Men hoorde een ledige ilesch van de tnfoi
op den vloer vallenzjj rolde de halve kamer
door. Toen werd de deur geopend en zware
onzekere voetstappen werden gehoord in do
gang en op dc trap naar boven. Onmiddellijk
hoorde men een toornige stem luid zeggen
.Jij hier, vrouw Siemens Waarom ga je
niet op tjjd naar bed? Je weet toch wel, dat
het me hindert!*
,De oudo vrouw antwoordde niuL Toen
werd het stil.
Daarbuiten haalde Vos met beklemdo borst
diep adem, als een zucht.
Frauke hief het hoofd omhoog en stond op.
Kom, .Murx, laat ons gaan!'
Met zachien tred gingen zy de trap op.
(Wordt vervolgd.)
