KLEINE COURANT
'f Vliegend Blaadje
Het kwade geweten
voor Helder, Texel, Wlerlngen en Anna Paulowna,
No. 3298.
Zaterdag 24 September 1904.
328te Jaargang.
Bureau: Spoorstraat.
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Interc.-Telef. 50.
Aan onzeabonné's buiten de
gemeente wordt beleefd ver
zocht 't verschuldige abonne
mentsgeld Vliegend Blaadje en Zondagsblad
3e kwartaal 1904, te willen overmaken
per Postwissel of in postzegels vóór 5
October, zullende anders daarover met
5 cents verhooging per post worden beschikt
Postwissels voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 21/a Ct. beplakt
te worden.
NIEUWSTIJDINGEN.
HELDER, 23 September 1904.
Ontslag bij de marine.
Dinsdagmiddag is. naar >Het Volk"
meedeelt, aan de vgf hoofdbestuursleden
van den Matrozenbond een schrgven van
den minister van marine voorgelezen, waar-
- in aan de commandanten, onder wie zg
dienen, wordt opgedragen hen voor te
dragen voor ontslag.
In dit stuk staat o. m. vermeld, dat
zg aansprakelijk gesteld worden voor het
verspreiden van lectuur over de werving
bij de marine op de kiesrechtbetooging in
Den Haag en voor het deelnemen aan
den optocht bg deze betooging door vier
matrozen, die >onder den invloed van het
hoofdbestuur," zouden hebben gehandeld.
Een afsohrift van dit ministerieel schrgven
werd den hoofdbestuurders van den Bond
geweigerd.
Drie van hen, die in het bezit waren
van het certificaat van goed gedrag, is dit
afgenomen.
Eerste Kamer.
In de gehouden zitting der Eerste Kamer
werd tot toelating van de gekozen leden
besloten.
De heer Van Zinnincq Bergmann inter
pelleerde de Regeeriug over de Overgsel-
sche quaestie; de minister van binnen-
landsche zaken diende onmiddellgk van
antwoord.
De Minister deelde mede dat een wet
naar de Raad van State is verzonden,
waarbg de Prov. Staten van Overgssel
worden gemachtigd en gelast alsnog drie
leden der Eerste Kamer te kiezen.
Voorzitter Tweede Kamer.
Bg Kon. besl. van 21 Sept. is tot Voor
zitter van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, voor het tgdperk der tegenwoor
dige zitting, benoemd Zjjne Excellentie
mr. M. baron Mackay, Minister van Staat,
lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal. („St.-Ct")
Knoeierij met worst en gehakt
Burgem. en Weth. van Haarlem hebben
volgend schrgven gericht aan de slagers
aldaar
Wjj hebben de eer u mede te deelen,
dat een onderzoek naar de hoedanigheden
van hier verkochte vleeschwaren heeft
aangetoond, dat op groote schaal bijmen
ging van vreemde bestanddeelen plaats heeft.
De onderzochte worst bevatte in meerdere
gevallen boorzuur, terwgl in gehakt in
alle gevallen preserveerzout werd aange
troffen somtijds in belangrgke hoeveelheden.
De meeste soorten preserveerzout, voor
namelijk die, welke boorzuur en zwavelige
zouten bevatten, kunnen, naar onze mee
ning. zelfs in kleine hoeveelheden toegevoegd
gevaar opleveren voor de gezondheid der
gebruikers.
Opdat zoodanig gevaar worde voorkomen,
zien wjj ons genoodzaakt n met aandrang
te verzoeken, in het belang van de openbare
gezondheid, de aanwending van zwaveligzure
zouten of boorzuur na te laten.
Waar wjj gaarne aannemen, dat het
gevaar, aan het gebruik van bedoelde
bestanddeelen verbonden, niet in zjjn vollen
omvang of misschien in het geheel niet aan
n bekend was, meenen wjj na deze mede-
deeling thans op uw medewerking te mogen
rekenen.
Wg achten het niet ondienstig u tevens
te herinneren aan de artikelen 174 en 175
van het Wetboek van Strafrecht, die straf
baar stellen wat boven werd bedoeld.
Brand.
Men meldt uit Leiden
Dinsdagnacht woedde hier in het perccel
Noordeinde 34, waar de heer G. een wascb-
en strjjkinrichting uitoefende, een feil#»
brand, die zeer noodlottige gevolgen had.
De brand ontstond door een tot dusverre
onbekende oorzaak in het benedengedeelte,
waar veel brandbare stoffen in den vorm
van wasch- en strjjkgoed lagen opgestapeld,
en mede doordat van binnen alles bouten
getimmerte was. slo9gnn de vlammen snel
om zich heen en breidden zich uit naar
de eerste verdieping, waar de mau en
vrouw met twee kinderen, een knaapje
van zes jaar en een halfjarig kind sliepen.
Deze wisten zich nog te redden, door de
achterramen, eerst op een plat van hun
buurman, de kapper H., en daarna op de
plaats^ te springen. Beneden gekomen
kwamen zo echter tot de treurige ervaring,
dat het kleinste kind nog vermist werd.
De moeder had in de haast gemeend dat
de vader het in de armen had, de man
dacht dat moeder het had meegenomen
Nu was er geen redding meer denkbaar.
Alleen het verkoolde ljjkje werd er later
uitgehaald.
Op de tweede verdieping woonde juffrouw
T. met haar 18-jarigen zoon, die beiden
in dienstbetrekking bg G. waren. Toen zg
wakker werden, was er geen ontkomen
meer mogelijk. Bljjkbaar hebben zg nog
de deur der kamer geopend, en zjjn toen
gestikt. Men vond de verkoolde ljjken
althans naast elkaar liggen op de vloer dezer
verdieping.
De brandweer was door de snelle uit
breiding niet tot redden in staat. De belen
dende panden leden veel waterschade.
Uit Brungsum wordt van 19 dezer
aan de Limb. Koerier gemeld
Gisteravond omstreeks half tien uur deden
F. Meens en A. van der C., onderwjjzer
te Waubach, die van de kermis te Schin-
veld kwamen, eenige gasten van Eigels-
hoven per dogcar tot op den Bouw alhier
uitgeleide, om, zooals dit gewoonljjk gaat,
onder het drinken van een potje bier af
scheid te nemen.
Bg Schröier, waar de jonge schutterg ver
gadering hield, achtten de gasten h"t te
druk om fatsoenljjk te kunnen plaats nemen
en reden daarom .eenige pi9sen verder naar
het café Wed. Raas. Deze lag evenwel
reeds in slaap en scheen niet van plan de
kermisgasten een onderkomen te verschaf
fen, waarop zjj dan ook onmiddellgk recht <-
omkeer maakten. Nauwelijks waren zij
echter gezwenkt, of daar valt een schot,
gevolgd door nog vier anderen. Juffrouw
E. van Eigelshoven, die voor op den bok
zat, viel als doodeljjk gewond van het
karretje. Zjj kwam nochtans met den
schrik vrjj en had zich slechts aan handen
en hoofd bloedig gewond.
A. v. d. C. evenwel, die naast haar zat,
riep: »ik ben doodeljjk gewondl« Een
kogel was door zjjn linker zjjde gedror gen
en men meerde niet anders, als dat hjj
sterven ging. Men kan zich licht de ver
warring en schrik der jongèlui voorstellen.
Onmiddellgk werd dr. Breuer van Gangelt
gehaald, die omstreeks half elf v. d.
Camp onderzocht, dien men reeds bg zjjn
ouders te Brunssum gebracht had. De
wond bleek gelukkig niet doodelgl^. De
dokter kon echter den kogel niet vinden
en verzocht daarom v. d. Camp naar
Calvariënberg te Maastricht te brengen
tot verder onderzoek, waarheen hg dezen
morgen vervoerd is.
Moge dan ook de dader dezer snoode
misdaad spoedig ontdekt worden. De ijve
rige brigadier van Schinveld, die reeds den
halven nacht op verkenning was, i9 hem,
naar men zegt, reeds op het spoor.
Ongeluk.
Bg den landbouwer C. Hoedjes te Wierin-
gerwaard had Woensdag een treurig onge
luk plaats. De insteekster K. Molenaar te
Kolhorn werd door de dorschmachine
gegrepen. Een been werd totaal afgeknepen.
Na een half uur was de ongelukkige aan
hare wonden overleden.
Zuid Afrika. Uit de mail.
»Land en Volk", het Transvaalsche blad
dat niemand van Hollander-gezindheid"
zal verdenken, komt bjj het naderen van
den verjaardag van Koningin Wilhelmina
met het volgende verrassende hoofdartikel
voor den dag
Vrijmoedig kunnen wjj uit naam van hot
Afrikaansclie volk verklaren dat (onze eigen
nationale dagen uitgezonderd) er geen andero
dag is dien ook wjj meer gereed zjjn tc eeren.
Ver verwjjderd zijn wij van Holland van dag.
maar als volk zijn wjj aan haar gebonden
door een ketting, die nooit gebroken kan
worden. Zeker kan hij niet door politieke
aangelegenheden en veranderingen uiteen
geschakeld worden. Nooit kunnen wjj vergeten
dat ook onze voorvaders mee gestreden hebben
onder den Eersten grooten Prins van Oranje,
en dat door dien strijd niet alleen Holland
vrjj gemaakt werd. maar dat toen ook onze
Gereformeerde godsdienst geboren, en de kerk
gesticht werd, die ons vandag nog in Zuid
Afrika dierbaar is en zulk een machtig middel
geweest is, liet Afrikaner volk zuiver te be
waren. Nooit kunnen wjj vergeten hoo groot
en hopeloos die strjjd was een klein on
gewapend volk tegen het grootste on mach
tigste rjjk dat de wereld toen kende En aan
geen persoon was de zegeviering meer te
danken, dan aan dien grooten wereld-held
Prins Willem van Oranje. Trotsch zjjn wij op
die Ilollandscho helden, en trotsch op liet
klein land, waaruit de grootstroom vBn Afrika-
uer bloed vloeide
En de jonge vrouw, nakomeling van dien
grooten voorman, eeren wjj van ganscher
harte, niet enkel omdat zjj een kroon draagt,
■naar ook, en meer bepaaldeljjk, omdat zij
voor ons een zinnebeeld is van onze hooge
afkomst uit een edel cn dapper volk, dat ons
altijd in al ons streven hier in ons eigen
land getrouw gebleven is, Nassouwen
trouw Alle geluk, gezondheid en voorspoed
aan de Koningin, en een grooto toekomst
voor het land dat gij regeertDit is de
Afrikaner wensch.
Een goudvondst.
Uit de go1 dvelden te Klondgke in Canada
is een goudklomp te voorschgn gebracht,
grooter dan ooit te vooren daar gevonden
werd. Het stuk edel metaal weegt 85 ons
en wordt thans te Dawson Ci'y ten toon
gesteld. Het denkbeeld is geopperd om het
te doen deel uitmaken van een Engelschen
Koningskroon, die dan samengesteld zou
moeten worden uit metalen en edelgesteen
ten, voortgebracht door de verschillende
koloniën van het Britsche rijk.
Uit Weenen wordt gemeld, dat twee
hartstochtelijke alpinisten, de heer Wagner
en mejuffrouw Jerzabeh, zich hebben laten
trouwen op den besneeuwden top van den
Grossglockoen, meer dan 4000 meter boven
de zee.
Omtrent den brand, die het oude
Wurtemburgsche stadje Binsdorf voor een
groot deel verwoest heeft, wordt nader
gemeld, dat hjj is ontstaan in de woning
van een schoeumaker. De brandweer was
spoedig ter plaat>e, maar er was weinig
water te krjjgen. en er woei een felle
Oostenwind, die de vonken over het stadje
joeg. Na een uur waren er reeds veertig
huizen afgebrand. Uit alle plaatsen in
den omtrek snelde de brandweer toe, maar
al die spuiten en spuitgasten konden
wegens gebrek aan water nagenoeg niets
uitrichten.
Na korten Ijjd stond feitelgk het heele
stadje in vlammen. De brand is nog erger
geweest, dan de eerste berichten meldden.
Daarin werd gesproken vaa 93 afgebrande
huizen inderdaad werden door het vuur
vernield het raadhuis, de school, het post
kantoor, alle herbergen en winkels en 120
huizen. Alleen de kerk en de daarnaast
staaude pastorie, een oud nonnenklooster,
bleven gespaard.
Ongeveer 800 menschen zjjn dakloos.
Veel vee is gered kunnen worden. Maar
het meeste meubilair en de inhoud van
schuren en pakhuizen zjjn verbrand.
De koniug van Wurteraburg zond nog
denzelfden avond 500 mark ter leniging
van den eersten nood.
In het dorp Rolfshagen, bjj Ham
burg, waar soldaten ingekwartierd liggen,
heeft men een soldaat aan een strop vin
den hangen. Een boerenzoon bad hem uit
ininnenjjf doodgeslagen en daarna opge
hangen.
De politie is er tegenwoordig te
Londen en elders op uit om kaartleggers,
droomverklaarders enz. het bedreigeljjk
bedrjjf last'g te maken, en de rechter
heeft er den laatsten t jjd heel wat gestraft.
Het Engelsche volk schijnt buitengemeen
bggeloovig en het bedrjjf brengt heel wat
op. Te Sunderland stond Dinsdag een man
L-rpcht, die advprtenties plaatste waarin
Madame Venus" voor een shilling op z'ch
neemt, menschen die haar eenige bizonder-
heden van zichzelf vertellen de toekomst
te voorspellen. Het bleek, dat de man
dagelijks gemiddeld een drietal brieven
kreeg. Hjj werd veroordeeld tot p.v. t. 10
boete en de kosten.
Enkele weken geleden nam in een
hotel te Brussel intrek e-n koffiehuisbe-
diende, die voorgaf van Parjjs te kompn.
In dat hotel trachtte hjj in betaling te
geven een obligatie van 500 francs credit
f meier, doch toen men argwaan liet blijken,
achtte bg het gewenscht zich door de
vlucht aan mogeljjke vragen om opheldering
te onttrekken.
Kort daarna donk deze koffiehuisbediende
te Rotterdam op, stelde zich daar in ver
binding met een drietal vrouwen van ver
dacht allooi, en poogde door bemiddeling
van eene dezer, in de Wjjnstraat wo n-
achtig, een aantal coupons te verzilveren.
Door een twist met eene dezer vrouwen
en dank zjj de door deze aan de politie
gedane mededeeliogen, kwamen de coupons,
die een belangrijk bedrag vertegenwoor
digde, in handen der politie en werden in
beslag genomen. Ook in Den Haag hield
d«ze koffiehuisbedietde, wiens naam en
woonplaats zoowel te Antwerpen als te
Brussel bekend zjjn, zich vermoedelijk
eenigen tjjd op. Inmiddels is hjj spoorloos
verdwenen.
De in b°slag genomen coupons zjjn bjj
de justitie te Brussel, in welke gemeente
eveneens op een aantal coupons de hand
gelegd werd, gedeponeerd.
Deze inbeslaggenomen coupons duiden
aan dat zjj afkomstig zjjn of in verband
«■tain met een dubbelen moord, gepaard
met diefstal, in 1899 te Cherbonrg gepleegd,
met een diefstal met braak in de rue
Hyppolite te Parjjs op 18 December 1902
•ui met een spoorwegdiefstal ia April j 1.
tusschen Parjjs en Brussel gepleegd.
De ontvreemde effecten zgn voornamelijk
Russische eu Frauscheook enkele Turk-
sche zgn er onder, zoomede een Congo-
lot enz.
Door den commissaris van politie in de
2e afdeeling te 's Gravenhage wordt in een
buitengewoon politieblad verzocht bjj be-
leening of aanbieding van de gestoleue
tffecten deze aan te houden en hem daar
van te berichten.
Uit het Buitenland.
Voor zoover wij uit de tot heden ontvangen
berichten konden nagaan is de werkstaking
in do Noord-Italiaansche steden geëindigd.
Met deze staking werd trouwons geen looos-
verhooging of kortoren arbeidsduur bedoeld.
Het was een politieke staking, die moét be
schouwd worden als een protest tegen het
lu.-schenbeido treden van leger en politie
hjj een werkgeschil op Sicilië en in Castelluzo.
Tevens was zjj eene poging om het ministerie
Giolitti ten val te brengen. Het protest werd
aan den minister geseind door den burgemeester
van Turjjn, in opdracht van den socialistischen
gemeenteraad. Een tusschenkomst der troepen
in burgerljjke en vreedzame geschillen tua-
schen kapitaal cn arbeid moet vermeden
worden, aldus luidde het telegram. De minister
antwoordde zeer uitvoerig, dat dit ook zjjn
meening was en dat hij dit gedurende zjjn
heele bewind getracht had, doch handhaving
der orde en bescherming van personen en
goederen mede hoorden tot zjjn taak. Hier
maakten do soldaten hot den stakers niet
lastig, toch worden zij met steenen geworpen,
Hun handelen was niets dan een poging tot
zelfverdediging.
Dat de aanleggers der staking over dit
ministaieelc antwoord niet erg tevreden zjjn
kan men bcgrjjpen. Van verschillende kanten
eischto men aftreden van het kabinet. De
uitgeschreven spoorwegstaking ging niet op
en toon de staking zoowat verliep hieven de
leiders ze op. Tot het verloopen der staking
zal de veranderde houding der burgerjj zeker
hebben meegewerkt. In Milaan b.v. was bet
publiek in het begin op de hand der stakers;
toen deze echter terroristisch optraden ver
anderde dit en werden de politie en de troe
pen door de burgers geholpen bjj het arresteeren
der belhamels.
In Marscillo werkt reeds een zeer groot
deel der arbeiders in de dokkon. Toch is do
staking nog niet officieel opgeheven. De
ministerraad vergaderde Maandag tc Parjjs
uitsluitend om de staking te Marseille te be
spreken. Aan den minister van koloniën werd
machtiging verleend om do noodige maat
regelen te nemen, teneinde het vervoer van
versterkingstroepen Daar de koloniën in China
geregeld to doen plaats hebben.
Wjj wezen er reeds op dat het Engelach-
Tibethaansch verdrag in Rusland lang niet
met ingonomonheid wordt begroet. Het
Russischo blad .Runs* dat connecties heeft mot
hot ministerie van buitenlandsche zaken,
noemt de door Engeland opgedrongen overeen
komst do instelling van een protectoraat onder
do minst verzachtende omstandigheden voor
den Dalai Lama.
Het meent voorts dat hel verdrag onmoge
lijk kan worden nageleefd cn zegt verder dat
ilit ook wel niet in Engeland's bedoeling zal
hebben gelegen.
Lang geen compliment zouden wjj zoo zeggen.
Het blad voegt er aan toe: .In hoeverre het
tot stand gebrachte protectoraat van Engeland
over Tibet duurzaam en werkdadig bljjken
zal, hangt at van den loop der gebeurtenissen
in Centraal Azië on in bet Oosten*.
Het proces tegen den oud-senator Schau-
man, beschuldigd van medeplichtigheid aan
den moord op den vorigen gouverneur van
Finland, Bobrikof, is overgedragen aan den
procurator van den Fioschen Senaat. Dit
heeft althans dit voordeel dat do zaak-Schau-
man nu zal berecht worden volgens wettelijk
vastgestelde vormen.
Peter I van Servië is dan eindeljjk tot
koning gekroond. Iu do kathedraal, waarheen
do feesteljjko stoet zich begeeft zal Petor de
kroon opgezet worden en wel op dezelfde
plaats waar dit vóór honderd jaar zjjn groot
vader, den Zwarten Georgo geschiedde. De
kroon is geraakt van het brons der kanonnen
die Gcorgc op de Turken veroverde. De
belangstelling van de Europeeecke hoven is
niet groot. Geen der Europeesche vorsten
zond bloedverwanten of een bijzonder gezant
schap, zooals dit anders gebruikelijk is. Dc
Czaur heeft een eigenhandig schrjjvcn mot
gelukwonsch gezonden doch dit is dan ook alles.
De vreemdelingen, die in Belgrado zjjn,
worden streng bewaakt. Onmiddellijk na de
kroning zal het zittend kabinet zjjn ontslag
aanbieden cn Peter zal dit gaarne geven
want hel kabinet is om zijn autocratisch op
treden weinig bemind.
De tarievenstrjjd tusschen de verschillendo
Amcrica-ljjucn zal weldra geëindigd zjjn. De
maatschappijen zijn wel tot gocn vergeljjk
gekomen, doch een viertal ljjnen o. a. de
Hamburg-America-ljjn en de Norddeutscho
Lloyd vertikken het om langer voor niets of
nog minder te varen on hebben den passage-
prjja van twee tot drie pond (f 36) verhoogd.
Men verwacht dat zjj binnen korten tjjd
haren oorspronkelijke» prijs van 5 pond 10
shilling t f 66weer zullen invoeren. De
Cunard-ljjn vaart nog tegen den ouden ver-
minderdon prjjs, doch ook zj zal de andere
ljjnen wel volgen.
Het Russische oorlogsschip in eene Califor-
nische haven binnengeloopen is ontruimd, de
officieren en manschappen zjjn aan land ge
gaan ODdcr beding dat zjj de stad niet zullen
verlaten vóór tusschen Kusland cn Japan
eene regeling getroffen is. Do geruchten
omtrent do vervolging van een koopvaardij
schip door een Russischen kruiser op de
Spaanscho kust worden uit Spanje officiéél
tegengesproken.
De Oorlog in het Oosten.
Het Nowoje Wremj» verklaart naar aan
leiding van de beweerde aanhouding van
een Japanachen Bpion in Denemarken, dat
er tallooze Japansche spionnen aan 't werk
zgn op de Deensche en Zweedsche kusten
langs welke de Oostzee-vloot wordt ver
wacht. Het N. W. zegt dat Denemarken
en Zweden door het ongestoord laten dezer
menschen zich bjjna aan schending der
neutraliteit schuldig maken en vraagt ot
beide landen kunnen waarborgen, dut door
voornoemde Japanners geen aanslag op het
eskader wordt beraamd.
Een telegram uit Tokio behelst dat
genetaal Stössel met (i Russische bataljons
een uitval uit Port Arthur heeft gedaan
en de hoogten rechts vai een fort dat de
Japanners eenige weken geleden veroverd
hadden, hevig aan heeft gevallen, net
vechten duurde verscheidene uren, maar
de Russen werden met zware verliezen
afgeslagen.
De Liao-jangsche berichtgever van de
Romeinsche Tribuna meldt dat de opmarsch
van de Japansche legers tegen Moekden
volgens dezelfde rangschikking als vroeger
aan den gang is. Generaal Koeroki staat
rechts, generaal Nodzoe in het centrum
en generaal Okoe links. Een vierde stigd-
maobt, gevormd uit troepen die kort geleden
te Nioe-tsjwang zjjn ontscheept, staat op
den uitersten linkervleugel, zijwaarts van
Okoe. Generaal Koeroki kan thans over on
geveer 800.000 man en 850 kanonnen be
schikken.
Generaal Koeropatkin moet van zgn kant
ook groote versterkingen hebben ontvan
gen, welke hm instaat zullen stellen zoo
noodig aanvallend te werk te gaan. Tië-
ling wordt in gereedheid gebracht om het
Russische leger op te nemen, wanneer dit
gedwongen mocht worden uit Moekdeu
terug te trekken.
De Daily Mail verneemt uit KielHet
lekt uit dat de Oostzee-vloot te Libau
wordt opgehouden, doordat zg nog lang
niet zeilree is. En daar zg in vele dingen
te kort schiet, kan zg ook onmogelijk spoe
dig uitstevenen.
Sjanghai, 20 September. Bjj den al-
gemeenen aanval op Port Arthur die gisteren
hervat is en waarbg de Japantcbe vloot
samenwerkte met de landmacht, hebben
de Japanners vanochtend twee belangrgke
forten aan weerszijden van Sjin-si-jing
(Sjoei-sji-jing genomen.
Petersburg, 20 September. Aangezien
staatkundige overwegingen in hot belang
van Rusland'" prestige de Russen verbieden
om Moekden zonder gevecht te ontruimen,
zal de eerstvolgende groote slag bjj Moek
den en niet bg Tiëling geleverd worden.
Op de laatstgenoemde stelling zullen de
Russen alleen terugtrekken wanneer zjj
het onderspit delven.
Generaal Orlof.
Onder de telegrammen wordt bg geruch
te vermeld, dat generaal Orlof zelfmoord
zou hebben gepleegd. Wjj commenteeren,
dat deze generaal een belangrgke opdracht
te vervullen had in den jongsten groote
veld«lag bg Liaojang. Steeds duidelijker
bljjkt dat het maar weinig gescheeld heeft,
of Kooropatkine had hier een eerste be
langrijke overwinning te boeken gehad.
Terwgl de helft van zjjn leger de van bet
zuiden komende generaals Okoe en Nodzoe
tegenhield, wjjdde hjj zelf al zgn aandecht
aan bet leger van generaal Koeroki op zgn
linkerflank. Zgn onderbevelhebber Orlof
had bjj deze belangrgke operatie, die
hoofdzakeljjk bestond in een tegenaanval,
een hoofdrol te vervullen. Zioals men in-
dertjjd vernam, mislukte Koeropatkine's
plan, omdat op het kritieke oogeablik Or
lof zwaar gewond werdzgn soldaten zet
ten toen niet door, dit deel van Koeropat
kine's plan was daardoor mislukt en zoo
bleef den opperbevelhebber niets anders
over dan zgn beroemd geworden terugtocht
te aanvaarden.
Wanneer generaal Orlof nu de hand aan
zich zelf heeft geslagen, zou men mogen
veronderstellen, dat niet slechts zgn verwon
ding maar ook zgn gebrek aau beleid de
indirecte aanleiding is geweest tot het niet
winnen van den grooten slag.
FEDiLLETO.V.
5.)
Boven bjj Fraukes dour stond de
kleine, gebogen gestalte der huishoudster. Zjj
had een paardedeken in do liund. Toen zjj
hen zag aankomen, zeide zjj in verwarring:
»Ik dacht, dat ge reeds te bed waart, freule
Frauke*, en ging de gang door in de richting
aaar hare kamer.
.Wtt wilde zjj, Marx?'
«Laat haar m&ur begaan, antwoordde hjj
en knikte haar goedenDacht.
Toen Thorbeeken den straatweg verliet en
den holloD weg naar doo marsch opreed,
waaide de frissche zoowind hem tegen. Slaperig
richtte hjj zich op en keek verward eeri
oogenblik rond. Zjjn omgeving herkennende,
rukte hjj de paarden naar de andere zjjde
van den weg, dicht bjj den hoogen zand wand,
als was hij bang voor do donkere, kleine
denneboomen, die aan de overzjjde op de
helling onder den bouwval groeiden. Zoo reed
hjj in Bnellen draf den hellenden weg langs
tot aan de plek, waar de duinen ophouden
en de marsch begint.
En daar op die plek overkwam
het hem, dat huiveringwekkende, wat hjj eiken
avond bespeurde, als hjj laat uit do stad
terug kwam en dat hem tot in den nacht in
zjjn sociëteit vasthield en hein prikkelde, zoodat
hjj het eene glas zware wjjn na het andere
door de van angst gedroogde keel goot.
Hjj hief de zweep op, om die met een
woedende slag op de paarden te laten neer
komen maar zjj kregen den slag niet.
De zweep viel ter zjjde op het spatklccd en
de paarden stonden stil, als waren ze aan den
grond genageld.
Had hij ze tot stilstaan gebracht? Of stonden
ze vanzelf stil? Hjj wist het niet; hjj wist
alleen, dat ze alt jjd stil stonden, juist op die
plek. Langzaam wendde hjj het hoofd en
richtte de oogen links, naar het «witte Knec*,
•waarboven de plompe, bouwvallige toren in
de schemering te onderscheidon was.
Als versteend stonden daar voerman, paar
den en rjjtuig. Met zjjn waterige oogen keek
de beschonkeno naar den toren daar in de
hoogte en naar dc nevelbeelden, die er om
heen in de lucht schenen to zweven.
Door den zachteu wind voortgedragen,
trokken van don zeekant indrukwekkende
verschijningen in plechtigeu optocht over den
marsch. Uit de lange slooten stegen andere
op en voegden zich daarbjj. Zjj stegen langs
den steilen zand wand van het «witte Kuoe'
op, totdat zjj den ouden toren bereikt hadden
edolvrouwen in slepende gewaden en trotsche
houding, in groote, grjjtc hoofddoeken, die
lang neerhingen; ridders, in donkere wapen
rusting van jjzer en leder, gezeten op groote
zware paarden, herders met lang haar cn
lange staven, brecdo Saksische gestalten, en
achter hen ann kwamen onafzienbare kudden
van witte schapenwolken
Bjj den muur van den ouden toren hield
die menigte stand, als wachtte men om bin-
nengeloten te wordeu. Zjj dwarrelden langs
en door elkaar, »lso zij met elkaar in gesprek
waren. Vervolgens deelden zjj zich iu iweëcn,
de eene partjj trok linksom, de andere partjj
rechtsom den toren en verder het land in.
Nog altjjd stond hot rjjtuig stil. Afschuw
en doodeljjko angst verscheurden de ziel van
den eenzamen voerman. Hij wist niet dat
zjjn hand krampachtig de teugels vasthield,
dat zjjn oogen strak naar den toren gewend-
waren, en dat zjjn geweten hem oude daden
herinnerde, oude, woeste daden. Doch dezen
nacht, als hjj eenzaam in zjjn kumcr heen
en weer loopt, aldoor heen en weer, tot hjj
doodmoe neerzijgt; als hjj dan slapeloos in
zijn bed ligt, dan zal hij weer peinzen en
zijn verward hoofd martelen met de vraag,
waarom do paarden altjjd stil staan, juist op
die plek, en waarom hjj altjjd naar boven
moet kijken, waar tachtig jaar geleden graaf
Hans von Knee had gewoond, die reeds lang
dood is, en voor wien geen mcnsch optreedt
om vergeten rechten op te vorderen.
Hans von Knee? Is het dat alleen?
Wat dan nog meer?
Hjj sprong op, als ontwaakte hjj uit een
akeligen droom.
Razend sloeg hjj op de verschrikte paarden in.
Vjjf minuten later ratelde hot rjjtuig over
dc steenen op het voorplein van de grooto
hcoren hofstede.
HOOFDSTUK III.
De markt der kleine s'ad vormde tameljjk
wel een rond plein. Slechts op dón plek ten
zuiden der overoude kerk, die de inwoners met
voorliefde .den Dom* noemen, stuk een ge
bouw ver vooruit; het was een ouderwetsch
gebouw van twee verdiepingen, met spitsen
gevel. Sedert menschenhcu-_r>-iiia was dit ge-
bouw bekend als het Moncikkenhoi
I de aanzienlijkste herberg der kleine stad
geweest.
In het Monnikkeuhof zat een gast alleen
aan een der hooge, brecdo vensters; bjj was
een oud man mot heldere, scherpe oogen en
verweerd gelaat. Hjj droeg een soort van
koetsiers-livrjjas, die erg verkleurd was. Het
glas bier, dat voor hom Btond, was reeds
verschaald. De oogen van den ouden man
waren onafgewend gericht op de straat, die
aan de overzjjde op de markt uitliep en waar
langs men van het spoorwegstation het stadje
binnenkwam.
Misschien had hjj daar wel een half uur
zoo gezeten, toen de deur der gelagkamer
mot veel godruisch werd geopend en er een
nieuwe gast binnentrad Hel was een sterke,
gespierde man, volgens zjjn kleeding een
welgesteld landeigenaar. Verscheiden gouden
ringen aan zjjne dikke vingers en een zware
gouden horlogeketting over het witte vest
versterkten nog den onaangenamen indruk,
die de man maakte. Een verdacht roodc ge
laatskleur en de dofheid der oogen deden
vermoeden,_dat hjj vool bedwelmenden drank
gebruikte.
Bjj hot luidruchtig binnenkomen van den
nieuwen gast had de oude man lum het ven
ster zjjn houdiug niet veranderd; eerst toen
do voetstappen dichterbij de tafel kwamen,
keek bjj oin en liet zjjn blik cenigszins uit
dagend op het roodc gelaat van den ander
rusten.
•Goeden dag, Marx VosBen jc zoo met
de statickoets in dc stad?'
«Zooals ge ziet, mijnheer Thorbeeken
de oudo, maar wendde de oogen weer naar
de straat aan d& overzjjde. Do under liet
zich onzacht neervallen in een leuningstoel
bjj het venster, stond toen weer op, ging naar
du schenktafel achter in de kamer en kwam
wchlra met een glas grog weer aan de tafel
«erog.
Hoe gaal hei den oude?* vroeg hjj, terwjjl
hjj jjverig in zjjn glas roerde.
Ge ziel, het gaat mjj goed,' antwoordde
Vos met een vrooljjkc schittering in de oogen.
,Och wat»* viel Thorbeeken uit, «ik spreek
van don oude*.
«Van m|jnheer Von Knee?»
Wel ja, natuurl|jk! Hjj heeft hoofdpijn,
tering, podagra, weet ik wat!«
Hjj is zoo gezond als een visch in het
water.'
,Hjj heeft niet veel water, Marx Vos!'
klonk het met een vuistslag op do tafel. ,Hct
water is modderig en ondiep. De visch ver
droogt nog vóór AllerheiligenWedden, Marx
Vos, wedden?*
Op het gelaat van den ouden man was
plotseling schrik tc lezen, zjjn harde hand
rukte een paar malen het glas bier heen en
weer- D<.ch hjj herstelde zich spoedig en zcido
bedaard, hem rustig aanziende:
Ik houd het met den catechismus, rajjnbecr!'
Aan hen, die Mjj haten, zal ik de zonden
der vaderen bezoeken, aan de kinderen tot
in hel derde en vierde geslacht; maar aan
hen. die Mjj liefhebben D.'heeren Von
Knee zjjn altijd godvreezende mannen geweest.
Aan hunne handen kleeft geen onrechtvaardig
goed, geen zand en geen klei.*
Het gelaat van den ander werd nog donker
der rood hjj boog ov«r de tafel heen, keek
Vos strak aan en zei: „Wat wil je daarmee
zeggen oude Geen zand en geen kleiWaar
om noem jo die allebei?'
«Omdat het hier in de streek allebei te
vinden is, mjjnhcerl* luidde het kalmo ant
woord.
De ander scheen met dit antwoord tevreden.
Op wien wacht je hier, Marx Vos!'
Wjj krjjgen bezoek.*
«Jelui? Bezoek? Jelui hebt, geloof ik, ge
noeg te doen om zelf te eten te hebben' Be
zoeken ontvangen is duur, dat moest jelui
weten!
Wij weten hot! Wjj weten alles! Maar
het is Gods werk, wal wjj doen. Het is
familiebezoek. Famicliobezoek?'
Vos wierp con blik over de markt, stond
op on zeide met bewogen stom: ►Het is een
kleinkind van Hans von Kneo, die tachtig jaar
geledon op den burcht woonde cn daar
komt zjj, geloof ik, juist de markt over*.
Thorbeekens gelaat werd plotseling donker
der gekleurdzjjn linkerarm, die vroeger
getroffen was door den slag van een paard,
trok hjj zenuwachtig heen cn weer. Intusschen
vervolgde Vos: ,Wjj, in het heeren huis ge
loofden, dat er wel nooit een afstammeling
van do oude linie dezen grond weer zou be
treden. Nu komt er toch ceno. Al is het slechts
een meisje en al bezit zjj niemendal, zjj is
toch een van do Kneo's die op zoo onver
klaarbare wjj ze arm zjjn geworden, dat men
zou denken dat de waarljjko duivel hun gavo
goed in het witte Kneo had laten verzinken*.
Thorbeeken had somber voor zich gekeken
nu voer hjj toornig uit: .Wat gaat mjj je
zandgravin aan? Jjj jjj, oude babbelaar
Marx Vos stond op cn zei: ,Ik heb me
niet bjj u opgedrongen, mijnheer maar
het is wonderljjk, hel is merkwarrdig
dat ge tegen mjjn gravin uitvalt, als de'voa
tegen de duif. Maar daar komt zjj!
Ken jong, slank meisje van omstreeks twin
tig jaar stond op den drempel en keek nu
eens den heereboor, dan weer den ouden
koetsier vragend aan. Zjj wa» gocn gewone
verscbjjning, hoewel haar donkere japon zoo
eenvoudig was, dat zo bjjna armoedig kon
hccten. Neen, in haar gebeclo houding zag
men, dat zij een waardige vertegenwoordigster
wa* an hel oude ges acht dat 600jaar geleden
I op de hooge duinen deu burcht bad gebouwd,
welke nu noch trotsch op de Noordzee uitziet.
I (Wordt vervolgd).