KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje Het kwade geweten. voor Helder, Texel, Wlerlngen en Anna Paulownam ■+%ÊA No, 3299. Woensdag 28 September 1904. 32ste Jaargang. Bureau: Spoorstraat Telef. 59. Bureau: Koningstr. 29. Interc.-Telef. 50. Alsormement Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 et., fr.p. post 75 ct, BoitenL f 1.25 i t Zondagsblad 37'» 45 >0.75 IModeblad 55 80 0.90 Muzik. Bloemlezing >>>60>>>>85> 0.90 Voor 'fc Buitenland bg vooruitbetaling. VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG. Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder. Bintaui Spoorstraat^ Advertentlén van 1 tot 4 regels25 Cent. Elke regel meer 6 4 maal geplaaUt, 1 maal gratie. Bewps-exemplaar 21/, Ct. Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur san bet Bureau bezorcd zijn. Aan onze abonr é's buiten de gemeente wordt beleefd ver zocht 'tverschuldige abonne mentsgeld Vliegend Blaadje en Zondagsblad 3e kwartaal 1904, te willen overmaken per Postwissel of in postzegels vóói* 5 Ootober, zullende anders daarover met 5 cents verhooging per po9t worden beschikt. Postwissels voor dat doel behoeven slechts met een zegel van 21/, Ct. bep!akt te worden. De opening der Staten-Generaal. De opening der Staten-Generaal door H. M. DE KONINGIN, vindt men weer gegeven in het volgend nummer van het Geïllustreerd Zondagsblad. Voorts foto's van het Bloemencorso te Hillegoinvan eenzelfde feest te Kampen van Koninginnedag te Culemborg en het Coudenfeest dar Marine te Willemsoord, terwgl tal van aardige en interessante beelden, van dichtbg en van verre, het geheel completeeren. 't Is een bizonder fraai nummer. Week in week uit brengt dat blad hoogst merk waardige lllustratiën en zeer gezellige lectuur. Het Geïllustreerd Zondagsblad is bg de aitgevers van deze courant tegen zeer geringen prjjs verkrggbaar. Indische Penkrassen. Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden. 78. Na kwartiertje .doedóck staatsie', (doe- doek beteekent zitten) geeft Zjjne Hoogheid een haast onmerkbaar toeken en plotseling verrazen dan allen van hun zetels, om daarna weer allerplechtigst en langzaam te midden van een sohitterenden stoet Prinsen en Pandji's, (zoons van Prinsen) aan te stappen achter p het gearmde paar, achter den Vorst en zgn •vader* den Resident Weer Wilhelmus en Wien Neêrlandsch Bloed, weer luide schelle commando's, trom geroffel en klaroengeschal, weer het presen teeren der wapens, het saluut met de vaandels .Zoo komen we dan onder 't genot van aller lei soort eerbewijzen, eerbewijzen natuurlijk uitsluitend en alleen voor Pakoe Bocwana bedoeld, op de Setinggil lor ('t noordelijke terras) en ook daar worden weer spoedig de plaatsen volgeDS rang en anciënniteit ingenomen en verover ik mij een zetel naast den heer Gont, luitenant commandant van do Lijfwacht dragonders, iemand, die mjj gaarne zoo nu en dan iets over de plechtigheid toefluistert. Van aanteekenen is daar in die omgeving natuurlijk geen sprake, wel jammer anders, want de indrnkken zgn zoo vele en moeilijk te memoriseeren Nu voor u schrijvende, dwarrelt als 't ware alles weer voorbij mjjn geestesoog en kost mjj deze Penkras werkelijk zeer veel moeite. Ik heb te veel gezien, dat is de kwestie De Vorst en Harer Majesteits Vertegen woordiger zgn intusschen drie trapjes op geklommen en zitten na weer deftig op hun dampar's (troonzetels), de Keieer vermoeid ademhalend.Onze .Spijker der Wereld* schijnt me niet al te sterk toe en dp galakleeding is nu ook juist niet bijzonder luchtig uitgevallen. De troonzetels staan dus op een soort ver hooging in de z.g. kleine BaDgsal pengrawit, tbangsal beteekent zoo iets als paviljoen en pengrawiteen soort huisje binnen een grootcr hui» aangebracht). De stoelen onder de tr&tag (eene bedekking of dak van gespleten, plat geslagen en dooreen gevlochten bamboe) van de Setinggil lor, oostelijk en westelijk van de in het zuiden gelegen Hangsal pengrawit, in vjjf rijen neer gezet, staan das als 't ware aan de voeten ▼an den dubbelen troon, en in 'l warme zand tusschen die stoelen, nemen nu de boepati's (regenten), panèwoe's en mantri's djero Ilagere Kratonbeambten) in onbewegelijke silahouding plaats. (Sila beteekent de beenen onder het lijf gekruist, de handen gevouwen en het hoofd eerbiedig gebogen.) Op de stoelen zitten de assistent-residenten uit het Rgk Soerakarta, de oudere broeders van Zijne Hoogheid, Prins Mangkoe Negara V|, de onafhankelijke Prins in Kolonelsuniform (over hem later/, de Offiiciercn van het Legioen van dien Vorst, de Overste Plaatse lijk Militair Commandant met zjjn kapiteins en luitenants, de aanvoerders der Solosche Schutterij (een kranig korps, bestaande uit dén hopman en vier lagere sterrendragers, te zamen bevelende over 40, zegge veertig man en een groot aantal zwartgerokte en witgedaste burgers. Voor de landhuurders in Soerakarta is 't bijwonen der holteesten eenvoudig eene verplichting hun door 't huurcontract opgelegd. Alles wat maar een beetje beteekent in de Europecsche samenleving is hier dus vergaderd bg don Soesochoenan, te midden van (luizen den gewapende Javanen en 't is daarom, dat by dergelyke kompoelans (vergaderingen i steeds dén officier in de benteDg ihet fort) blijven moet en 't garnizoen geconsigneerd is. ,Op voet van gewapende vrede!* zei me een pessimistisch aangelegd burger dezer veste. .Een paskwil!" was mjjn antwoord. .Een paskwil en onkicsch tegenover den Vorst, die dotabone twee zoon's naar Holland gezonden heeft, om te worden opgevoed in westersclien geest Ja twee zoons, daar hebt u gelijk in*, zeide onze gerokte vriend, «maar lijj heeft hier nog zeven en vjjftig kinderen in reserve Do Prinsen, o.a. Pangeran Hangabehi, Soenan's oudste zoon, gehuwd met eon dochter van den Rijksbestierder, Pangeran Ario Koesoema Joeddha, een jongen van 16 jaar, kapitein h la suite van den Indischen Goneralen Staf en lieveling van den Keizer, Pangeran Ario Mataram, u nog bekend van het bezoek op Ëandoeng, Pangeran Tjakra Negara, meer bekend als .de Overste Tjakra, een oom van Zjjnu Hoogheid, bjjna zeventig jaar oud, kranig ruiter nog en gepensionneerd Overste der Indische Cavalerie, zitten allen thans in deemoedige silahouding op 't zand naast de treden van den troon. Een ,Fransch huzarenofficier*, de Euro- peescho wagenmeester van het Hof, staat broederlijk naast een .ritmeester der Duitsebe kurassiers-, een gegageerd wachtmeester van het Leger, belast met 't toezicht op de stallen. Ze verhoogon met hun fraaie uniformen zeer zeker den luister van dit feest. Wie we hier niet zien Den Rijksbestierder of eersten Minister, den zoo machtigen in vloedrijken Rad hen Adipati Sasra di Ningrat, ook wel eens .de Bismarck van Java" go- Doemd, epn man, die feitelijk meer te ver tellen heeft dan Zjjne Hoogheid zelf en tevens bezoldigd en bcèedigd Hoofdambtenaar is van ons Gouvernement. De heer Gout vertelt, dat deze Kandjeng thans buiten wachten moet op de bevelen van zgn Vorst, bevelen, die hem straks zullen worden gebracht. Wel merken we nog op een dikken Manda rjjn, den rjjken Majoor der Chineezen Be kwat Koen i «Majoor*, «Kapitein* en Luitenant* zjjn de titels der hoofden van vreemde Oosterlingen) en den Moor Akoean, een Hollandsch sprekend Kapitein der Ara bieren. Beide heeren zitten ook op stoelen en tnsschen de Europeanen Daar klinkt plotseling een liefelijke melodie, het is de Kraton-stafmuziek die nadert en een langzaam, erg langzaam marschtempo aangeeft. De mazikanten dragen een soort van weerbaarheidsuniform, zal ik maar zeggen, en bewegen zich bjjna onmerkbaar vooruit. En nu krjjgen we een voor den Westerschen soldaat al zeer eigenaardigen opmarsch te zien, het zjjn vier compagnieën van de Pradjoerit-dalam, d.w.z. de onbereden «huza ren* van Zjjne Hoogheid, onbereden, want ze rjjden nooit te paard, al spreekt de Keizer ook trotsch van Zjjn cavalerie 1 De eerste compagnie draagt den naam Tamtama en is de speciale wacht of garde van den Soesochoenan zelf. De mannen dragen een zwart glimmende koeloek (omgekeerde bloempot) op 't hoofd, een cavaleriesabel op zjj, een kris in den gordel en een vuursteen- karabjjn in den arm. Hierin komen zo geheel overeen met hunne kameraden van do tweede Compagnie, Tjarangan geheeten, de derde Djajingan cn de vierde Waningan. De man nen van Tamlama zjjn t« herkennen aan hun donkerhlauwen attila en korte broek met roode tressen en biezen. Als ik sprock van korte broek, dan moet men zich dio zeer col- lant voorstellen, waarvan de pijpen eindigen vlak boven den knio, zoodat dit gowricht en de rest der beenen naakt bljjven. De Tjarangan-krjjgers, de wacht- of cero- compagnio van do Toean Ratoc I Wettige Vrouw van Zjjne Hoogheid) hebben roode tressen en biezen op een lichtblauwen onder grond. I)e bewakers van 's Keizers Moeder, de «Keizerin-Weduwe* zouden wij zeggen, roode tressen en biezen op eon lichtgroene kleeding en ten slotte de Compagnie van den nog niet benoemden Kroonprins, de Compag nie Waningan dus, geel op lichtgroen, Di« kleurenmengeling bjj 't Solosche Leger maakt werkcljjk een aardig effect. Elke compagnie voert een vaandel, voor haar uitgedragen door een luiteuant. Plechtig marchecren de krijgshelden nu in halve-sectie-colonno voorbjj, ik zeg plechtig, want goed gericht, de twee gelederen van elke afdeeling, werpen zjj op de maat van de zeer langzame marschmuziek bun beenen hoog uit cn plaatsen hun voeten dan tolken», niet als 'n gewoon mensch, doch ja hoe zal 'k u dat nu duideljjk maken, wacht ik ben er al bjj liet marchecren komt du rechtervoet steeds links voorwaarts van den linker-dito en omgekeerd de laatste rechts voorwaarts van den eerst op don grond, bjj welke wjjze van loopen het gehoele lichaam telkens mechelt naar links of rechts en d« armen aan 't ljjf gesloten bljjven. Eon «Para depas* heusch niet vreemder dan de voorge- sclirevene bij het Nedorlandsche Leger 1 Hot tempo is nog wel iets langzamer dan bjj oen militaire begrafenis! Ik wed, dat nu ailo lezers dien pa» knnnen uitvoeren, al zullen zo 't voorloopig niet zoo élégant doen als do slank- gebouwdo keursoldaten van du .Keizerljjko Garde". Een paar zwenkingen, gevolgd door het links in butaille komen en we zitteu er tus schen. ik kjjk den pessimist van zoooven eens aan en je kunt 't op z'n gelaat lezen, dat hjj zich als gevangen gevoelt. De man is bepaald een beetje wit om z'n neus! Ik wjjs onzen held <>p do beide stoere Euro- peesche cavaleristen met getrokken sabel rechts en links en in de onmiddclljjko nabijheid van den Soesochoenan. De dappere zucht benauwd •ja. ja, ik snap't maar al te goed, gewupende vrede 1* Er zjjn heel wat ha-en hier ondor de Euro- penanen in IndiG, menschen die voor een hadji sidderen en steeds maar weer terug komen op 't dwaze chapiter: de prang sabil of .heilige oorlog* Wo komen daar van zelf later bjj 't bespreken van 't opstootje in den Oosthoek op terug, doch 'k wil nu wel al reeds verzekeren, dat al die sensatiotelo- grammen cn corrcspondentie's in de Indische dagbladpers, meestal de treurige uiting zjjn van een verontrust geweten en gebrek aan mannenmoed. Van een wjjdvertakte samenswering over Java* is geen sprake, wel van een troepje blanke «ondernemers*, die zoolang de bruine arbeiders ljjdzaam waren, o zoo'n toon aan sloegen en o zoo'n misbruik van die domme groote kinderen maakten, om bjj het eersten gebrul van den lang getergd en tjjger, te ver- bleeken van schrik. Het «Leger* van Zjjne Hoogheid den Soe- soehoenan is vjjf en twintig honderd man sterk en bestaat uit zes compagniën Infanterie, déne cempagnie Vesting-Artillerie en vjjf compagniën .Cavalerie" zonder paarden. Het geheel staat onder commando van den u reed» bekenden Kolonel Radhen Mas Ario Koesoemo Winoto, denzelfden vriendcljjkcn man, die mij den eersten avond in het rijtuig naar den Keizer bracht. De troepen zjjn bewapend met oudo vuur- steengeweren cn dienen alleen voor «statie*, zooals ook do Javenen 't noemen en voor wachtdienst in den Kraton. Om de vjjf dagen toch komt elk .soldaat* vier on twintig uur onder de wapenen, zoodat het in den Kraton altjjd een militaire boel is. Er zjjn verder drie groote feesten bjj de Moslims n.1. Maulid (.Mohammad's geboorte- dag,l Id'oel fitr ('t einde der Vasten) cn ld oei turban (het groote ollërfeest, dat gevierd wordt op den lüden dag van do twaalfde maand, als dé pelgrims te Mekka offeren op do plek, waar Nabi Ibrahim, onze vader Abraham, zjjn zoon ter slachting wilde leiden.) Do thuisgeblcvenen brengen dan op dien dag ook hun offer in den vorm van een sedekah of fcccatmaal en komen ook samen in het bedehuis. Deze drie feesten ntl heoten bjj de Javanen garebeg moeloed, garobeg pocasa en garebeg besar en vooral bjj die drie gelegenheden doet «het Leger* dienst Dan moet er geparadeerd en gedefileerd worden, dan wordt er met kanon nen en geweren gemord, dan moet vooral ook de dessaman van buiten een goed denk beeld krjjgon van do macht en het aanzien van zijn Keizer. Drie dagen te voren mobilisecren de troe pen, komt alles dén ochtend onder do wapens en dan wordt er geëxerceerd, geoefendZo moeten dan flink aanpakken, vooral de pa» ingelijfde soldaten en de heele grap duurt van 6 uur 's morgens tot ongeveer 12 uur 's namiddags. Do .cavaleristen te voet' ontvangen bjj die gelegenheid hun mooie uniformen uit de maga- zjjnen van den Kraton, en ook de Infanterie cn do Artillerie krijgen de paardespullen en zjjn dan gekleed in de oude uniform van het Indische Leger. De Infanterie staat nu buiten op de Noor delijke Alocn-alocn en de Artillerie is opge steld bjj do groote kanonnen, vlak voor de Setinggil Lor, kanonnen gericht op het Noor den, op do stad De volgende week zullen we u het slot van hot feest beschrjjven met nog eonigj bij zonderheden van het Kratonlegertjo. L'. Ci.ockenbr Brousson, b. d. Solo. NIEUWSTIJDINGEN. HELDER, 27 September 1904. De 2e-luit. F. S. Op ten Noovt wordt m«t Ootober overgeplaatst van het late reg. vesting-art. te Utrecht naar het 4e reg. vesting-art. te den Held'r. 0e Matrozenbond. Da soo -dein. Kamerfractie DnnderdBg vergaderde, besloot, naar Het Volk meldt, o.a. dat de heer Hugenholtz bjj het Adres- debat de houding vau den minister van marine jegens den Matrozenbond ter sprake zal brengen, waarvan den Minister schrif telijk kennis is gegeven. Het nieuwe Bankbiljet van f 10, komt met 1 October a s. in omloop Uet nu bestaande muntbiljet van deze waarde blijft evenwel nog als betaal middel geldend tot 1 October 1905, alsdan worden ze niet meer bg de Rijkskassen in ontvangst genomen. Tot 1 April 1909 blijft de gelegenheid de oule biljetten in te wisselen. Men behoeft dus voor schade, voor als nog niet bevreesd te zijn. Op deze week gehouden verkooping van den inboedel van wgten mevr. de wed. G. Dekker, te Koog a.d. Zian, brachten twee porceleinen vaasjes de som van f 1650 op. Een porcelein eetservies gold f 1300. Een agent van politie te Deventer vond een bedrag van f 3000, dat verloren was door een reiziger der firma H. Hg gaf het natuurljjk terug, en kreeg als be looning een ugaar, waarvoor de agent echter heel vriendelijk bedankte, zeggende, dat bg geen rooker was. (N. Ct.) Te Oud- Vosmeer is de milicien-soldaat, die onlangs na zjjn herhaalde weigering om aan de herhaüugs oefeningen deel te nemen, door de politie naar zjj garnizoen te Bergen-op-Zoom moest worden gebracht. thars weder teruggekeerd. Na korten fjjd in arrest te hebben doorgebracht, werd hjj in het horpitaal geneeskundig bcbaudeld, eu is nu voor den dienst afgekeurd. De heer P. G., die Zaterdag van Venlo naar Rotterdam reisde, zat in een spoorwegcoupé alleen met een vreemdeling. Deze bood hem een sigaar aan en hg bad de onvoorzichtigheid die aan te nemen. Nauwelijks had hg eenige oogenblikken gerookt, of hg viel in een diepen slaap. Toen bg een tjjd later weder wakker werd, was zgn portemonnaie ledig en was zgn gouden horlogeketting vervangen door een nikkelen. De vreemdeling was op een tu8scher.statioD intusschen uitgestapt. Db spoorwegdiefstallen te Rotterdam. D« van spuorwegdiefJallen verdachte besteller in di nst der H. IJ. S. M. te Rotterdam, heefc. een volledige bekentenis afgelegd. Het gestolene, meest doorvoer- goederen, verzouden uit Hilversum en Am sterdam en gedeeltelijk voor Zierikzee bestemd, werd door hem mzijn bestelwagen geladen, en dan, alsof het zoo hoorde, besteld in het bierhuis aan het Hang no. 99 te Rotterdam. De aangehoudene heeft als zgn medeplichtige aargewezen een spoorwegarbeider, eveneens in dienst der 11 IJ. S. M. Deze, mede door de politie gearresteerd, ontkent alle schuld. Hulde P. W. Janssen. Eene commissie heeft j*ch te Amsterdam gevormd te voorbereiding van eene hulde aan de nagedachtenis van een onzer beste medeburgers, den heer P. W. Janssen. Als zichtbare herinnering aan den ontslapen weldoener zou men de stichting wenschen van een park met gedenkteeken, zooals reeds bestaan ter nagedachtenis van Sur- phati en A. C. Wertheim (»N. v. d. D Men meldt uit Amsterdam ln het heden verschenen nommer van de Havenarbeider, het orgaan van den Nederl. Scheeps-er Bootwerkersbond, wordt gezegd, dat daar de Am terdamsche afdee ling de straatpropaganda ter band genomen ia, d. w. z. eiken morgen wordt er door enkele bestuurders op uitgetrokken om. dan bier, dan daar, bootwerkers op te zoeken bjj het werk ea hen to>» te spreken. Soms worden de mannen afzonderlijk aange sproken, maar ook gebeurt het, dat op plaatsen waar esn groot aantal bootwerkers bgeen is, de een cf andere bestuurder op eene verhevenheid springt en een toespraak houdt. Deze nieuwe methoude van propaganda voor de vakorganesaiie heeft resultaat, -/.egt het blad. Recht en Plicht neemt nameljjk steeds in leden toe. Ongelukken in Amerika. Van twee ernstige ongelukken wordt uit Amerika melding gemaakt. Te Mei nesse, een voorstad van Boston, is een electrische tram over een pik dynamiet van 50 pond heengereden, dat even te voren van een vrachtwagen was gevallen. De tram werd totaal uit elkander geslagen en van de inz'ttende passagiers werden er twaalf gedood en vjjftien ernstig gewond. >ok de wagenbestuurder werd doodgeslagen Vele voorbijgangers werden getroffen door stukken bout en metaal. Overal in den omtrek vlogen vensterruiten tot splinters. De passagiers waren grootendeels traders", echter behoorden tot de gedooden ook een vrouw met haar kindje en twee meisjes. Bg het herstellen van een spoorbrug over de Grand Rivierc, nabjj Grive in het Indiaansche territorium der Vereenigde Staten, is gisteren een stelling ingestort, waardoor van 40 werkende arbeiders er 20 werden gedood en velen gewond. Uit het Buitenland. Overdrijving scluuult. Dat ondervindt in Italië do partg die do werkstaking doordreef en vooral in hare middelen overdreef. De burgerstand, dio in sjjn gewoonten en in zgn belangen geschaad is, schrikt terug cn de pers, dio vjjf dagen gedwongen word te zwjj- tr n, veroordeelt eenstemmig do beweging. I>e. dódrdrjjvendc partg heeft do sympathie ver loren. Door hare pogingen om het ministerie Giolilti of althans den minister president tot aftreden te dwingen beeft sjj juist het tegen deel bewerkt van wat zjj wenschto. De positie van Giolitti is vaster dan te voren. Hg liet de schreeuwers schreeuwen on nain ajjn maat regelen. Een talrgke troepenmacht was gereed om, als de staking zich uitbrciddo, overal de orde te gaan bewaren. De uiterste linkerzijde der kamer vergaderde om te beraadslagen wat haar te doen stond. Ken voorstel om gozamonlgk ontslag in te dienen, wanneer do minister de kamer niet bjjccnriop, werd verworpen. De afgevaardigde Morgari uit Ttirjjn verklaarde zelfs dat de minister beter dan iemand anders het recht van organisatie heeft geëerbiedigd. Een getuigenis van gewicht van dien kant. Een der gevolgen der staking zal nog zgn, uanzicnljjke uitbreiding van het corps gendar merie wgl dit voel te zwak is gobleken. In verband met wat wjj oen vorige maal schreven over den overtochtprjjs op do Transatlantische Ijjnon kunnen wo thans nog medcdeelen dat op de Noordatlantische stoom vaartlijn-conferentie dio te Frankfort a. M. gehouden wordt, besloten is den overtocht- prjjs voor Hongaarscho landverhuizers to verminderen tol 24 gulden. In Rusland is weer een nieuwe moordaan- slag gepleegd, ditmaal op den gouverneur van Odossa. Het schgiit dat doze zich daar vole vijanden gemaakt hoeft bg hut bedwingen der arbeiders- onlusten en van harde middelen niet afkoorig was, waarom h(j uit do Woichsol-diatricten daarheen was overgeplaatst. Hot gebeurde wekt groote ontroering wgl de czaar juist dezer dagen een bezoek aan Odcssa zal brengen. De dader is eon 19 jarige boer uit het gouvernement Cherron. Voor een aantal steden on districten in Rusland is de staat van beleg afgekondigd, o. a. in Petersburg, Kroonstad cn Odossa. In velo andere districten hebben burgerlijke en militaire autoriteiten opdracht ontvangen om krachtig tegen onge regeldheden of pogingen tot verzet op te komen. Bleek het vroeger dat er bjj do loveranlies voor hot leger in Mandsjoorge erg geknoeid was, thans is weer een nieuwe knoeierjj aan het licht gekomen. In een aantal voor den oorlog bestemde mjjnapparaten is zand in plaaU van ontplof bare sloffen verwerkt. Men schat dat elko mgn minstens 700 gulden te duur betaald ia of dat er voor dat bedrag ait ontvreemd is. Dat iu Rusland daarover groote veront waardiging heerscht laat zich begrijpen. Do ambtenaar aan het departement van oorlog, die voor het mijnmateriaal verantwoordelijk is, is gevangen genomen en zal voor oen krijgsraad terecht staan. De wolbekende Rnssische kruisers »de Smolesk' en de sPotersburg* ajjn te Port- Said binncngeloopen en verzochten kolen te mogen innemen om de reis tot Libau te kannen voortzetten, wat geweigerd werd. Toen deden ze het verzoek om voldoenden voorraad tot Bizerta te mogen innemen. In elk geval zullen zg binnen vier en twintig uur de haven moeten verlaten. De nieuwe minister van Binnenlandscbe Zaken in Rusland hield tot eene deputatie van de pera, die hem te Wilna begroette, een toespraak waarin hg zeide, groote sympathie te voelen voor do pers, vooral de provinciale, waar sjj steeds oprecht en goed gezind de ware behoeften dor bevol king vertolkt. Hjj hoopte dio sympathie te kunnen bljjven betoonen. Ter gelegenheid van het Servische kronings feest zjjn een groot aantal ofücioreo, die aan den aanslag van 't vorig jaar deelnamen met ridderorden begiftigd, o.a. kolonel Masckio. t'Kl'lLLETOt. 6) De oude Vos trad vlug als een jonkman op baar toe en zei: ,Ik ben Marx Vos, mejonkvronw, en koetsier van de familie Von Koee; wenschto u, dat ik inspan?' Toen de jonge dame zoo aangesproken werd, geraakte zjj in verlegenheid en kleurde. Ik ben Gertrude Knee*, zcide zjj met een zachte altstem. .Als ge mjj juffrouw Gertrude wilt noemen, zal 't me beter naar den zin zjjn'. •Ge hebt geljjk, juffrouw!' bulderde Thor- beeken haar toe. .Wat geeft men om een adeljjk wapen, als het niet verguld is! O ja ik heb vergeten mij aan u voor te stellenThorbeeken, landheer Thorbeeken, en uw pachter!" Mjjn pachter?" Thorbeeken lachto. Een gewichtige pacht, jaarljjks zeven mark en twintig penningen te betalen op Alllerheiligen, 's middags twaalf unr Dat is van ouden datum.' En wat hebt ge in pacht!" Het witte Knee, dat oude zandgat. Wjj Thorbeekens hebben honderd jaar geleden voor trouwe diensten, zooals in liet contract staat van uw grootvader, graaf Hans, het recht gekregen aan het witte Knee zooveel zand te graven, als wjj willen. Daarvoor moeten wjj jaarljjks zeven mark en twintig penningen betalen." r Wat waren dat dan voor trouwe diensten vroeg de jonge dame terughondend. Met de zweep en het paardedek in de hand kwam juist de oude Vos er bij en zeide: Onderweg zal ik u daar wel van vertellen, jnffrouw Gertrude.» .Wat weet jij daarvan?' snauwde Thor beeken hom toe. Wat het volk er van verteld.». .Het volk?» schreeuwde Thorbeeken. ,Het volk? Loop heen motje «volk!* Je bedoelt zeker de oude wjj ven Wat vertelt het volk er van Dat graaf Hans bjj nacht als landverrader over de Elbe vluchtte Gertrude von Knee keek hem met groote oogen aan. Ik verzoek n,' zei Ie zjj, «dat ge uw oordeel voor u zelf houdt, vooral nu ge te veel hebt gedronken. Haar oogen schoten bliksems, haar vuisten balden zich. «Wie zjjt gij?' schreeuwde Thorbeeken.. Gij zandgravin ha Stotterend bleef hjj steken. Do jonge dame was heengegaan, op den voet gevolgd door Vos. Naast het rjjtuig stond een flink gebouwd jonkman, omstreeks vjjf- en-twintig jaar oud, met vriendelijk verstandig uitzicht, donker van haar cn snorbaard, lig sprak met veel vuur tot den ouden koetsier, dio reeds zjjn plaats had ingenomen op den bok. Gertrude was nog niet op straat gekomen. Binnen korten tijd zal moeder wol bg u op het het-renhuis komen. VosZij zet het door! Nu ik het Monnikenhof in geen geval wil overnemen en landbouwer wordt, waarom zou het dan niet?* Go zult bjj ons niet veel leeren Christiaan* zei du oude man met een zucht. De jonkman kwam dichter bjj Vos en zeide zacht: «Bedenk wel. Vos, als ik daar ben, is er een persoou, dio Hinze op de vingers kjjkt. Daarom is moeder zoo met mjjn plan ingenomen.' Gp dit oogenblik trad Gertrude naar builen. De jonkman trad op haar toe in beleefde houding, en stelde zich aan haar voor met de woorden De zoon uit het Monnikenhof, Christiaan Möller. mejonkvrouw! Het spjjt iiijjne moeder bijzonder, dat zij de eer niet kon hebben u te leeren kennenzjj is vandaag niet al te wel en bljjft daarom ie bod.» •Juffrouw Muller uit het Moniiikcnbol', sprak Vos, .staat bjj mijnheer Von Knee in liooge achting; zjj komt nu en dan bjj ons en zorgt als een moeder voor Frauke, wanneer die eens in do stad komt.' Doo mijn groete aan uwe moeder*, zeide Gertrude vriendelijk, tcrwjjl zjj Christiaan de hand reikte. Ik dank u, mejonkvrouw.* Mjjne groete aan Frauke* riep de jonkman nog, toen do paarden reeds trokken. «Die zal wel viiendeljjk kjjken*,antwoordde de oude, tcrwjjl hjj hem toeknikte. Het was een aurdige rit. De oude man had nadrukkeljjk geprotesteerd, toen do jonge dame naast hem plaats nam maar zjj had even nadrukkeljjk volgehouden, dat zjj daar wou zitten. Waarom zou ik niet bjj u plaats nemen bad zjj gevraagd, en onder den vriendcljjken blik harer oogen waa het den ouden man warm om het hart geworden. W jj kunnen zoo toch beter met elkaar praten, en ik heb veel te vragen. En ik heb wel zooveel kennis van rjjden. dat ik weet, dat de voerman recht* moet zitten. Dus bljjft deze plaats voor mjj over; als g« mjj die weigert, moet ik w^er terug naur Silezio.' De vossen draafden tamelijk langzaam op den breeden, zandigen weg voort; links eu rechts had meu den eeneu akker bouwland na den anderen. Vruchtbaar was het land niet; de rogge schoot maar dunnetjes op. «Dat i.» enkel geestgrond', verklaarde de oude; de vruchtbare aarde ligt er maar dun op, niet meer dan een voet, daaronder is alles zand*. Wat is de wind hier frisch*, zeide Gertrude, het is, of hjj een liartigen smaak heeft. En zij haalde eens diep adem, terwgl haar blik over do uitgestrekte akkers vloog. .Dat is zeewind,juffrouw Gerirude*,onder richtte do oude. «Wat ge proeft, is zeezout". Rechts van hen werden de h« uvcls nu lager, cn nu zagen zjj in de straten der ondergaande zon een streek vruchtbaar vlak land. •Ziet ge daar ginds? Juist als 't schaakspel van mgnheer! Zoo eflen en zoo afgedeeld in vakken door slooten, dio recht en dwars er doorheen loopen. Dat is de marscb, die onze voorvaderen aan de Noordzee ontwoekerd hebben. Daar groeit de tarwe zoo hoog, dat een man er zich slaande in kan verschuilen, en de ossen, dio daar grazen, worden geroemd in hel land, tot zelfs in Sileziö.' De oude geraakte in vuur. ,En ziet ge daar ginds in de verte aan den horizon dien hoogeu aarden wal Dal is de djjk. Onmiddellijk daarachter is do woeete zee. Daar zult ge nog eens van staan kgken, juffrouw Gertrude!* Op het gelaat der jonge dame lag een droevige trek, en zacht klonk het van haar lippen: .Wat gevoel ik tne hier thuis! Och, had mjjn vader toch eens een enkele maal dezen grond betreden .Nu ben ik hier, eenzaam do laatste van mjjn geslacht en ik ga spoedig weer weg wie weet waarheen De oude legde de zweep over de paarden en schudde het grjjze hoofd. Gv mo bjj ons bljjven*, zeide hjj. ,Wjj hebben behoefte aan iemand die zorgt en rekent; het ontbreekt ons aan een vrouw dee huizes en Frauke heeft geen moeder meer. Sedert zes jaar heeft mjjnhcer Von Knee de kamer niet verlatende boel wordt verwaar loosd, Frauke groeit op als onkruid, hjj riet het niet. Het is een ellende!* •Is het landgoed groot?* «Het is groot. Wjj rekenen nog naar den oude maatmaar ik geloof, dat het wel vjjf- a zeshonderd hectaren beslaat. Maar mijnheer was nooit een recht landman hij wa» met hart en ziel officier, en toen hjj in deu oorlog tegen Frankrjjk dat is nu vjjf cn twintig jaar geleden die zware wond kreeg cn zjjn ontslag moest nemen, kon hjj eerst een jaar lang uiet gaan of slaan, en hjj was lusteloos, hg stelde nergens belang in. Do dokter* zeggen, dat er eenige zenuwen door dicu geweldigen sabelhouw doorgesneden zjjn. Toen rustte alles op onze mevrouw zaliger. Zjj was flink en goed, maar zjj was een vrouw, en wat wil dat zeggen? En toen stierf zc. Er kwamen administrateurs, eerst een andere, vervolgens degene, dien wjj nog hebben. Hjj kwam uit Amerika, was van adel, baron Hinze, maar wat geef ik daarom? Genoeg, sedert jaren hoeft hjj het vertrouwen van mjjheer Von Knee, die bljj was, dat hjj van de verantwoordelijkheid was onlhorcn «En gaat het niet goed!* Slecht, juffrouw Gertrude Och, als u een beetje wildot helpen, als u een beetje secretaris wildel spelen en de boekhouding en de papieren eens wildot nazien. U zoudl er een goed werk mee verrichten. Hinze spoelt met Thorbeeken onder dén hoedje!' ,1» die Thorbeeken een vriend van mjjn oom vroeg Gertrude onthutst. .Ja, maar dat is een vriendschap des duivelsU hebt den man leereu kennen. Het was onaangenaam voor n, maar het deed me innig veri pleizier, dat u Thorbeeken dronken hebt gezien op het oogenblik dat u kennis mot hem maaktedan is hjj bepaald walgingwekken«L* Gertrude maakte een gobaar van afachuw. En omdat u hem hebt leeren kennen, hoop ik, dat gjj hem zult houden voor hetgeen hjj is, nameljjk de vjjand van nw oom en niet alleen van uw oom, neen, van het geheele geslacht Von Knee. U hebt het gezien: hjj haatte u, voordat hjj u kende en hjj loonde u zjjn haat, zoodra hjj u zag.* Gertrude knikte. ,Komt hjj dikwjjls bjj oom Niet dikwjjls misschien éénmaal per week. Dan spreekt hjj over allerlei zaken, geeft raad en stelt geld ter beschikkinghet overige bezorgt Hinze." Op dit oogenblik staken de dravende vossen de koppen op en werden schuw. Van do tameljjk steile hoogte, die het rjjtuig juist zou opgaan, kwam een Iraai bruin paard aan galoppecron op zjjn glanzende rug zat een zestienjarig meisje het losse haar Badderde aan beide zjjden van haar verhit gelaat als een paar vleugels op en neer. «Frauke, houd het paard toch inriep de oude en trachtte zjjn paarden, die steigerden en verschrikt zich tegen den zandwand drongen, tot stilstaan te brengen. De rjjdster liet zich niot storen in hsar dolle jacht. Zjj spoorde haar paard nog meer aan, zette een grappig gezicht on wees naar iets voor haar uit. Vos cn juffrouw Gerlrndu keken nu ook achter zich. (Wordt vervolgd).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1904 | | pagina 1