KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Vlieringen en Anna Paulowna.
No. 3300.
Zaterdag 1 October 1904.
32ste Jaargang.
Bureau: Spoorstraat
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Interc.-Telef. 50.
Abonnement
Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr.p. post 75 ct., Buitenl. f 1.25
g Zondagsblad 871 45 0.75
11 Modeblad 55 80 0.90
[Muzik.Bloemlezing» »»60»»»«85» >0.90
Voor 't Buitenland bjj vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
UitgeversBERKHOUT ft Co., te Helder.
SuFeauüpaaratpaat
Advertentlêr»
van 1 tot 4 regels 25 Cent.
Ifilke regel meer6
4 maal geplaatst, 1 maal gratis. Bewgu-exemplaar 2l/« Ct.
Vignetten en grooto letterB worden naar plaatsruimte berekend.
'dvertentiën moeten uiterlijV des DINSDAGS- en VRfJDAGSMOKGKNS vóór 10 uur aan het Bureau bezorgd zijn.
TWEEDE BLAD.
Indische Penkrassen.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
79.
We eindigden de vorige Ponkras mot eenige
beschouwing over de Keizerlijke troepen en
daar ze toch zulk 'n voorname rol in het
feest spelen, wil ik nu eens met hen be
ginnen.
De pradjoerit's dan zyn geen soldaten van
beroep, geen slachtoffers ook van k&zerne-
dwang, neen hier op Solo maakten wij nu
eens kennis met 'n ideaaltype van volksleger I
De manschappen zyn heel gewone burgers,"
die slechts driemaal 's jaars, telkens maar
gedurende zes uur geoefend worden, dus
altyd nog een beetje meer dan onze bekende
rustende schutters 1 De officieren worden
heelemaal niet opgeleid, maar door den Soe-
soehoenan benoemd uit de daarvoor aange
wezen lagen der Javaansche samenleving. Ze
zijn dan ook niet weinig trotsch op hun
schoenen, hun mooie sleepsabel en de gouden
fouragères, ze loopen ook buiten dienst, dik
wijls met hun pakje te geuren, overgelukkig
dut do meeBlc soldaten en onderofficieren van
het heuschelijke Leger zoo beleol'd zyn hen
met het niet-verplichte militaire saluut te
vereeren
De .Keizerlijke Infanterie" exerceert zoo
veel mogelyk volgens het Hollandsche regle
ment, vandaar de klacht van Zyne Hoogheid
over de herhaalde wijzigingen in de regle
menten.
Dat is dan ook een heel ding voor een
.Leger* met drie halve dagen oefeningstyd
per jaar
Elke compagnie nu bestaat uit honderd
soldaten, geëncadreerd als by ons of liever
nog wat beter, want elke sectie wordt door
'n lsto of 2e luitenant aangevoerd!
Een kapitein' krijgt 30 gulden, een
«eerste luitenant' 20 en een tweede dito 15
pop in de maand en daarby ook een uniform
cadeau van den Soenan. Geen schitterende
betaling wel is waar, doch ze doen er ook
niet veel voor. Nog al een sociaal voordeel
dus van een .volksleger' a la Solo!
De hoofdofficieren werken geheel gratis,
alleen voor de eer
Een «soldaat* by de .Infanterie" krygt
f 1.25 per maand, zyn collega by de onbere
den .Cavalerie" f 1.75, een «korporaal" by
beide wapensoorten f 2.50, een .sergeant'
f 4 en een «sergeant-majoor* f 6 in de
maand.
By de .Vesting-Artillerie' zyn de trakte
menten en soldyen juist als by het Hoofd-
wapeu geregeld en dat alles betaalt nu de
Soosoehoenan uit zyn eigen beurs, zoodat hot
werkelyk en met recht Zijn Leger mag ge
noemd worden.
Do wacht in den Kraton wordt met 't
kapmes om betrokken en alleen by de drie
oefeningen en groote (eesten zy de mannen
met een geweer bewapend. Ook de .Infan
terie» heeft voorladers met lange ouderwet-
sche bajonetten en levert die gevaarlijke
dingen na de pret weer netjes op 't magazyn
in, waar ook al do mooie pakjes dan weder
sectiesgewijze goed bewaard worden.
liet .oorlogs magazyn» wordt beheerd door
'n JavaanBch late luitenant-magazynraeester,
een ouden man met een bril op, die iedoron
dag in uniform naar de Kraton waggelt, om
telkens weer zoo'n sectietje goed te gaan
inspectecrcn en nog eens na te tellen. Ik
dacht daarbij aan ons getob in Holland met die
mobilisatie pakjes der miliciens op de z. g.
deponeeringskamers, vooral toen de oude heer
er me over klaagde, dat steeds maar weer
goederen mankeerden en aangevuld moesten
worden.
En nu meen ik, dat de in militaire zaken
belangstellende lezers 'n voldoenden kyk
zullen hebben gekregen op de Legerorgauisatie
van Zyne Hoogheid Pakoe Boewono X. en
keeren we dus naar de plechtigheid in de
Setinggil Lor terug.
Nu de soldaten front gemaakt hebben,
komen uit den zuidelyken ingang verschillende
Kratonbeambten en ambtenaren als de boepati's
gedong, kiwa en tengen met hun panewoe's
en mantri's de kcbajan's djeroen do kyahirya
en hoe ze nog meer mogen heeten, te voor-
schyn. Ook dit geschiedt met oen soort lang-
zamen danspas, waarby het hoofd eerbiedig
voorover gebogen blyft. Ze verdwynon in de
richting van de Aloen-aloen en worden nu
gevolgd door een twintigtal goenoengan's of
bergen van offerspijzen, door honderden uni
form gekleede kocli's op zware balken of
draagbaren getorscht.
Er zyn tien «mannelijke* en tien «vrouwe
lijke* goenoengan's. By de eerste staat midden
op den houten bak een paal, die met een
kegelvormig geraamte van bamboelatten is
omgeven.
Die bamboestelling is behangen met groenten,
eieren, gebak en roode spaansche peper.
De «vrouwelyke» goenoengan's lïebbeu wel
iets van een reusachtigen bloemenkorf en
bestaan uit allerlei gekleurd gebak.
In do spysbergen zyn nog andere lekker
nijen verborgen, als ryst en vleeschspyzen,
kippen en eenden, enz.
Wanneer nu al deze offerborgen op de
Setinggil Lor zyn aangekomen, beginnen
plotseling de kanonnen te bulderen eu ratelen
do sulvo's der pradjoerits over onzo hoofden.
Nu is het gewichtige oogonblik dan daar I
Pakoe Boewana X, wiens atootondo Maleisclte
zinnetjes anders niet aangenaam aandoen,
spreekt nu eensklaps met helder sonoor stem
geluid eenige woorden in 't schoono Kraton-
Javaansch. Hy gelast twee voorname Javanen
om naar den Rijksbestierder te gaan, daar
buiten op den Aloen-aloen gezeten en dien
Hoofdambtenaar te bevelen de oflerbergen
naar den mesdjid te begeleiden, daar door den
Hoo.'dpengoeloe Allah's zegen tedoenafameeken
eu do spysbergen verder onder do recht
hebbenden te verdoelen.
De twee toegesproken Javanen antwoorden,
dat zy den last goed begrepen hebben, maken
daarby een eerbiedig scmbah en verwyderen
zich plechtig en langzaam, ook al met 'n soort
van Javaansclien paradepas.
Ik sprak daarboven van .rechthebbenden»,
dat zyn hier de vertegenwoordigers van
Paiigeran Ilangabehi, den onafhankelyken
Prins Mungkoe Negara VI, eenige dor oudore
Prinsen en de z.g. Boepati's najaka.
Natuurlyk wordt 't eten-later weer
deeld onder de onderhoorigen van die hooge
Javanen.
Intusschen zyn de beide afgezanten terug
gekeerd, hebben zy weder den bekenden
silahouding aangenomen, eenige malen gesem-
bahd (van sembah Jav. groet) en begint
de voornaamste of oudste Zyne Hoogheid,
uatuurlyk in het Hoog-Javaansch, als volgt
toe te spreken
.Wy hebben uwen vorstelyken last over
gebracht en uw dienaar, den Adipati Sasra
di Ningrat bevolen als volgt:
.Radhen Adipati Sasra di Ningrat, de
Heer Soesochocnan beveelt U de vorstclyke
offergaven, de spysbergen vangarebeg Mooloed,
naar den mesdjid te begeleiden, met de pangé-
ran's sentana en alle i.oopati's en mantri's.
Als dit geschied zal zyn doet gy den pengoeloe
bidden om
bestendigheid van don Kraton
het heil der vorstelijke regeering;
welvaart en vrede voor het rijk en
lengte van den vorstelyken leeftyd.
.Als het gebed gedaan zal zyn zult gy de
offergaven gelykelyk onder de rechthebbenden
verdeelen".
.Uw dienaar de Adipati Sasra di Ningrat
biedt Uwe Hoogheid eerbiedig zyne hulde!»
En nu gebeurt er iets heel vreemds by
dit echt Mohamraedaansche feest, verbeeldt u,
nu komt waarlyk de door Mohammed zoo
streng verboden alcohol op de proppen
Er verschynen n.1. bedienden in keurig
hofiiverei met groote zilveren presenteerbladen
en ieder onzer krygt nu een glas madera in
de hand.
De Resident staat daarna op en noodigt
ons uit een heildronk te wijden aau het
geboortefeest van den Profeet't Gaat ad
fundum, zooals de keeren studenten zeggen,
en dadelyk snellen de bedienden weer toe en
worden de glazen op nieuw gevuld. Weer
spreekt de Resident, d. w. z. hy drinkt op
Zijne Hoogheid eu neemt daarbij eerst alle
namen, daarna alle ridderorden en ten alottte
ook den rang van Generaal-Majoor. Met een
troischen glimlach van welgevallen luistert
de vorst toe. by ieder kruis knikt by als een
schoolmeester tevreden, dat 't lesje zoo goed
en zonder haperen opgezegd wordt. En als
dan alle Europeanen hun glazen naar den
Keizer opheffen, lacht Hy goedkeurend en
knikt Hy hier en daar oen der gasten al
drinkende toe.
Nog een derde maal zal er gedronken
worden. Nu is het Zyne Hoogheid zelf die
den Resident bescheid doet en ook daarby
de ridderorden van dien Hoofdambtenaar niet
vergeet.
De plechtigheid is hiermede afgeloopen,
alleen zyn we nog verplicht om Zyne Hoog
heid gearmd weer met Zyn .vader' den
Resident naar binnen te brengen. Dit ge
schiedt nog eens met do noodige muziek en
lawaai, zooals hierboven reeds beschreven.
Daar wordt dan afscheid genomen en wil
ook ik me snel verwyderen, om nog een
kykje by het volk op de Aloen-aloen te gaan
nemen, toen Zyne Hoogheid my door een
Europeeschen neef van Hem, den Heer Dezentjé,
wiens grootmoeder eene prinses moet geweest
zyn, laat uitnoodigen, om nog wat te|blijven
napraten.
't Is wel minder aangenaam doch het «ver
zoek» van een Vorst is nu eenmaal een «bevel"
en ik blyf dus nog een paar uur puffen in
de warme Hollandsche uniform. Ook de troepen
treffen het nu niet, want de Keizer heeft zoo
straks myne belangstelling voor Zyn leger
opgemerkt en nu moeten de arme kerels nog
een paar uur extra dienstkloppen en my
hun kunsten eens vertoonen.
Nu- de discipline is vry goed, want niemand
loopt uit 't gelid en allen doen uitstekend
hun best bij de handgrepen en evolutie's.
Een smeekende blik van rajjn jongen vriend,
den 2e luitenant-vaandeldrager Radhen Mas
van Sou, broeder van Ario Mataram en vader
van den kleinen Radben Mas Clockener
Brousson, treft mij en ik verzoek daarom
Zyne Hoogheid, natuurlyk hoogst beleefd, of
Hij 't bevel zou willen geven, om de troepen
nu maar te laten inrukken.
Dit geschiedt zonder een hoerak of andere
insubordinaire vreugdeuiting.
Solo.
Lt. Clockrner Brousson. b.d.
TWEEDE KAMER.
Dinsdag te half twaalf vingen de beraad
slagingen aan over het Adres van antwoord
op de Troonrede. Zeer uitvoerig behandelde
de heer Troelstra de ontbinding der Eerste
Kamer. Hy is van oordeel dat minister
Kuiper by do ontbindingskwestie gelyk by
heel zyn optreden de Kroon gebruikt als
ornament. In het regocringsrapport omtrent
een eventueele ontbinding aan de Koningin
hooft de minister niet gezegd, dat er ook een
uitweg te vinden was door het aftreden van
don min. van binnenlandschu zaken alleen.
Hy betoogt voorts dat do minister met de
ontbinding eene daad heeft verricht die geheel
in de lyn van revolutionaire beginselen ligt.
De heer van Kol zei er over gedacht te
hebben een amendument voor te stellen,
luidende: «Met leedwezen nemen wy kennis
van de verdere uitbreiding van ons gezag in
Noord Sumatra en hot daarmee gepaard
gaande ten offer brengen van ongewapenden».
Hy ziet daar echter van af en wil hot ge
beurde in do Gajoe-landon breedvoerig be
spreken. Wy hebben daar 3420 doodon ge
maakt, waaronder 784 vrouwen en kinderen.
Wy doen erger dan de Engelschen in Tibet,
dan de Duitschersin Afrika, dan den Franschen
in Tunis Volkenrechtelijk is in de Batak-
landen een misdaad gepleegd door Nederland.
Hy vraagt of de regeering zal door gaan
met dat roekeloos bedrjjf waartegen hy ten
sterkste opkomt.
De heer Smeouge meent dat de toestand
van land- en tuinbouw niet juist wordt weer
gegeven in het adres en dat de toestand onzer
binnenscheepvaart vergeten is.
De heer Drucker zal de Overylsche kwestie
behandelen by de desbetreffende wet.
De heer Hugenholtz heeft met verbazing
keunis genomen van de zinsnede uit de
Troonrede die luidt, dat Land- en Zeemacht
voortgingen zich op loffelyke wyzo van hun
plicht te kwijten, juist nu, nu de minister de
kroon op het werk zet met zyn vervolging
van de matrozen en den stokershond. Het
verbod van het lezeu van het Anker acht hy
Russisch en bovendien dom, want juist daar
door wordt het het meest gelezen. Hy vraagt
of de minister goedkeurt dat do commandant
van de Asahan een brei deed openen, waarin
vermoed werd, dai «het Anker» aanwezig
was. Zoo zyn straffen uitgedeeld aan een
matrooB, die een socialistisch liedje zong en
aan een ander omdat hy een programma van
een socialistisch feest in den zak had. Toen
hot Anker» was losgemaakt van den Matrozen-
bond eischic de min. toch het ontslag vau den
administrateur Meijer. Hy keurt verder af do
te verwachten ontneming van rechtspersoon
lijkheid aan den Bond en deelt mee dat
sedert Januari 30 leden zyn ontslagen en dat
108 bedankt hebben, doch 170 nieuwe zyn
toegetreden. De min. heeft voorts den Stokers-
bond verbodeD hem verzoeken te doen. Dat
acht hy schending der grondwet.
De schepelingen die de meeting te Rotter
dam vorleden jaar by woonden zyn verplaatst
naar Helder. Daardoor verloren ze byverdien-
sten. Schepelingen uit Amsterdam, die de
kieswetmeeting te Zaandam by woonden kregen
straf. Toen hiertegen geprotesteerd werd door
een schepeling, werd de strafmutatie geschrapt,
doch de straf' bleef.
De 2 matrozen die met een roodon strik de
kiesrechtbetooging in den Haag bywoonden
zyn ontslagen in 1898 mochten de matrozen
wel met een oranjestrik loopen. Waarom
mogen de matrozen niet uitkomen voor hun
roodo kleur
Laat men toch eens gehoor geven aan de
wenschen van don Bond op verschillend
gebied. De 5 hoofdbestuurders vau den Bond
zyn aangezegd hun ontslag te vragen, omdat
zy bewerkten dat 4 'matrozen deelnamen aan
de kiesrechtbetooging in den Haag en omdat zy
daar marinelectuur verspreidden. Beide beschul
digingen zyn onwaar. Drie bestuursleden is het
certificaat van goed gedrag ufgenomeu. Eu
ondanks dat alles hebben zich 12 sollicitanten
voor het hoofdbestuur opgegeven. De matrozen
hebbon slechts een beroep te doen op de
georganiseerde arbeiders om steun te krygen.
De heer van der Zwaag sluit zich volko
men aan by hetgeen door den heer van Kol
gezegd omtrent de gruweleu in de Gajoe-
landen.
De heer Pijnacker Hordyk had ook gaarne
inlichtingen omtrent het gebeurde in do Gajoe-
eu Allaslanden. Het doet daartoe enkele
vragen.
Do hoor van Vlymen zal op de laatsto
kwestie terugkomen by de behandeling der
Indische begrooting en dan de heeren van
Kol en van der Zwaag beantwoorden.
De minister van Binncnlandsche Zaken
antwoordt den heer Smeenge dat de regeering
afging op de officiëele rapporten. Onder handel
en scheepvaart was voorts de binnenschippery
niet bedoeld. Daarna gaat hy breedvoeriger
in op de ontbindingskwestie door den heer
Troolstra ter sprake gebracht en verdedigt de
houding der regeering.
Over de zaak der Gajoo- en Allaslanden is het
gewenscht, dat het volle licht scltyne. Die lan
den hooren tot het Aljeh-gebied wat do minister
met eenige bewyzen staaft, waarna hy ons op
treden daar schetst. Niet wy, maar zy zyn den
stryd begonnen. De hoofden zyn hertiaalde
malen gewaarschuwd. Herhaalde malen vielen
zij ous aan, de kolonno van Daalen die geen
vyandclyke bedoelingen had zelfs met 20U0
man. Steeds werden we van uil die landen be
dreigd. Zeker, bij de tweede excursie vloeide
bloed, dat heeft de verantwoordelijke
regeeringspersoneu pyu gedaan, liet heeft
niets uuders gekund. Genuraal van Heutsz
doelde mee dat alles gedaan is om hot dooden
van vrouwen en kinderen te voorkomen.
StccdB werd hnn meegedeeld dat zy den
kampong konden verlaten. De Gajoes plaats
ten echter de vrouwen en kinderen voor zich
in de vtturliuie. Wy hadden geen keus dan
doortasten of terugtrekken. Wat het laatste
betcekent heeft de Ayeh-kryg ons geleerd.
De verantwoording drukt de regeering zwaar.
By de Indische bcgrooting hoopt zy nadere
medcdeoling omtrent sommige punten te
kunnen doen
Alsnu komt de minister van Marine aan
het woord ter beantwoording van den heer
Hugenholtz. Hy zal het lystje van dien afge
vaardigde op een drietal punten na laten
liggen tot bij de Marincbcgrooting. Hij zal
zich bepalen tot de handelingen vau den
Minister tegenover den Marinematrozenbond,
omdat dit 's Ministers beleid raakt en in ver
band staat met de deebetreffendo zinsnede in
de Troonrede.
In do eerste plaats behandelt de Minister
de beweerde schending van het postgeheim
aan boord van de «Asahan". Van den com
mandant van de «Asahan" heeft hy oen streng
vertrouwelijke circulaire daaromtrent ontvan
gen, dio de Minister ter griffie deponeert ter
inzage van leden. Ofschoon do Minister niet
in elk opzicht in bescherming neemt de wyze
waarop die commandant gehandeld heeft,
pleiten voor dit optreden toch verzachtende
omstandigheden handhaving van de krijgs
tucht.
Ton tweedede Minister zou op slinksche
wyzo een order hebben uitgevuardigd om de
lezing van «Hel Anker" aan boord te beletten.
Intusschc-n heeft de Minister niet uit te maken
welke lectuur zal worden gelezen, doch de
commaudant aan boord. Indertyd heelt jde
Minister als commandant in do marine-directie
te Helder .Het Anker» geweerd, doch
hij wist niet of hutzelfde in de andere murine-
directiën is geschied. Nu heeft hy vernomen
dat in Oost-ludië de lezing van .Het Anker"
aan boord ook is verboden.
In de derde plaatshot deelnemen aan
betoogingeu. De Minister heeft verklaard dat
ieder schepeling in zyn politieke overtuiging
vry moet zyn. Doch daarnaast staat art. 3
van het reglement op de krygslucht dat par
tijschappen aan boord verbiedt. De Minister
is geen voorstander van het algemeen kies
recht en weet ook niet of het in een diep
gevoelde behoefte van den schepeling voorziet.
(Gelach.) Intusschen is geen enkelen schepe
ling verboden aan een kiesrechtbetooging deel
te nemen geen enkel is wegens deelneming
daaraan gestraft, behalve een schepeling die
met een vaandel had geloopen waarop stond
„Afschaffing van de militaire rechtspraak in
tijd van vrede is een eisch van recht en rede.'
Dio straf is opgelegd na overleg met den fiscaal.
Bovendien is de straf ondergaan en geen sche
peling accepteert een straf die hy niet verdiend
heeft. Men weet nu nog in de dir. H.eluis niet,
wie deelgenomen hebben aan de kiesrechtbe
tooging te Rotterdam. Dus geen enkele over
plaatsing kan daarmee in verband staan. Had
de Minister pressie willen uitoefenen, dan
had hy dit gedaan tegen den commandant
der mariniers te Rotterdam. Dit is niet geschied.
En nu de hoofdschotelhet optreden van
den Minister niet tegen den Matrozen bond,
doch tegen vyf schepelingen, die handelingen
pleegden ten nadeele vau de marine, misbruik
makend van hun positie. Tusschen de kies
rechtbetooging en het ontslag dier bestuurders
bestaat geen verband, al hebben ze meege
werkt aan de mise-en-scéne daarvan.
Do heer Hugenholtz Maar bewijst u dut
dan, bewyst u dat dan 1 Wat weet u daarvan
De Voorzitter roept den heer Hugenholtz
tot de orde.
De Minister is tegen de Marinebondon op
zichzelf zou h\j daar niets tegen hebben, maar
hy heelt er op tegen dat zy zich by den neus
laten leiden door de partygenooten van den
heer Hugengollz. De Minister had gebiecht
dat 5f .Het Anker" ecu behoorlijker toon zou
aanslaan öf Meyer als administrateur van den
Bond zou worden ontslagen. Dat is niet ge
schied, doch men heeft een groote comodie ge
speeld. De Minister heeft toen echter de be
stuurders nog niet dadelyk ontslagen, doch is
lankmoedig gewoost. Alle elementen die pro
paganda maken voor hot anti-militarismc uit
slechte boginsolen, moeten geweerd worden
van de schepen. In Willemsoord verzamelt de
Minister alle kwaadwilligen elementen daar
is men vuurrood do heer Hugenholtz of zyn
partygenooten stoken daar het vuurtje aau.
(De heer Hugenholtz: Dat is noncens Maar
gaandeweg wordt het beter.
Er zyn nu 12 nieuwe sollicitanten voor
het hooldbestuurschap, zegt de heer Hugen
holtz, doch al waren er twaalf maal twaajf,
ze zouden ontslagen worden als ze de baud
met .Het Anker» niet verbraken en antimili-
tarisme bleven uankweeken. De heer Hugen
holtz zegt dat de sociaal-democratische actie
den Matrozenbond zal steunen du Miuister
doet een beroep -op het denkend deel der soc.-
domocratiacho party om te waarschuwen voor
onberaden stappon.
De heer Staalman verklaart dat de toe
stand onder het marine-personeel van hoogst
ernstigen aard is. Als men in de dagbladpers
verklaart dat de komst der Koningin in Hel
der een gunstigon invloed heeft gehad op de
matrozen, dan vergist men zich. Men denke
de ovatie, de hulde uun de vertrekkende
5 hoofdbestuurders gebracht door 80 matrozen,
den Socialistonmarsch zingende, met de sociaal
democraten voorop. Zeker keurt 16/16 der
Hulderscho bevolking dit af, doch de toestand
is bedenkelijk. Hoe kan de heer Hugenholtz
beweren dat do sociaal-democraten geen anti
militaristische propaganda dryven, waar
mevrouw Rolund Holst in .Het Volk* do
matrozen toejuicht die by de kiesrechtbetooging
een rooden strik op hun jas droegen, symbool
van een standpunt, dat het leger niet kan of'
mag innemen. Do heer Hugenholtz zegtwat
beteekent het of de matrozen hun saluut komen
brengen met een in menie gedoopte muts.
Hy tracht dien leiten hun beteekenis te ont
nemen juist daardoor wordt oen verkeerde
geest gekweekt. Voorts herinnert spr. aan de
motie van solidariteit van den Matrozenbond
met de staking. Het maakt geen goeden in
druk naar buiten dat de minister van marine
zich zoo wankelmoedig heeft betoond. Niet
dat kunstje van ontbinding van den Bond,
geen kleine middelen, doch allo sociaal-demo
craten dienen weggestuurd die aan boord de
krijgstucht ondermijnen Is de Minister eigen-
ljjk wel verantwoord als hy matrozen die
het gezag ondermynen, eenvoudig naar huis
stuurt ?(De heer van Kol:Ophangen)De Minis
ter moet ze streng slrafien. Tal van burgers
in ons land zyn, wat voeding en klocding
betreft, veel erger er aan toe dan de matro
zen. Op hun 40o jaar krygen zy 6 k 8 gulden
pensioen.
De heer Schaper: Gy komt weer in de
gratie by minister Kuyper.
De heer Staalman werpt de aantijging van
den heer Schaper verre van zich. Hy heeft
nooit de gunst gezocht van dou heer Kuyper.
Spr. blyft opkomen tegon de ondermijning
van den toestand door de sociaal-democraten.
Hy durft met moed te pleiten voor de minder
bedeelden onder het marinepersoneel. In zoo
verre gaat spr. met de sociaal-democraten mee.
Doch als zy hel personeel en de werving
ondermijnen, staat by aan de zyde van den
minister van marine.
Den minister van koloniën vraagt hy hoe
het mogelyk is dat de man, die voor driekwart
de oorzaak is geweest van de socialistische
besmetting in Helder, Kappetein, die als
onderwyzer is ontslagen, mede door toedoen
cu op het ernstig pleiten van spr. in den
Raad, dut die man tot onderwyzer is benoemd
in Nederlandsch Indiö.
De minister van marine repliceert. Hy
dankt don heer Staalman voor den verleenden
steun. De Minister heeft over den plaataelyken
commandant niets te zoggen, evenmin als de
minister van oorlog. Hy kon er dus niets
doen dat de plaatselijke commandant den toe
gang tot de Huugschc kiesrcchtmecting ook aan
de zeemacht verbood, wat de stokersqnaslii
betreft, enkele stokers meenden dat zy examen
hadden gc-daan naar een verkeerd stelsel. De
Minister heeft toen kenbaar gemaakt, dat klach
ten tot den onmiddclyken chef moesten wor-
gericht. Hy zou anders te veel last krygen
van al die verzoeken.
De Minister heeft voor zich liggen oubedrie-
gelijke bewijzen dat Meyer loontrekkend be
ambte van den Bond is gebleven. Daarom
zyn de hoofdbestuurders van den Bond ont
slagen. De Minister heeft echter groote lank
moedigheid getoond tegenover die hoofdbe
stuurders door ze eerst 6 maanden later te
ontslaan. Men moet den Minister op zyn
woord gelooven dat wat hy hier zegt waar is.
De Minister van koloniën zegt dat Kappetein
benoemd is tot onderwyzer in Indië, nadat
hy schriftelijk verklaard heeft gedwaald te
hebben in Heldor en schriftelijk is aanbevolen
door denzelfden inspecteur, die hem verleden
jaar hoeft veroordeold.
De heer Staalman dankt den Minister van
koloniën voor z(jn antwoord in zake Kappe
tein, over wiens verklaring dat hy gedwaald
heeft, spr. zich verheugt.
Na nog enkele replieken is het adres van ant
woord onveranderd aangenomen mot 51 tegen
stemmen. (Tegen do socialisten-.
Het Witte Kruis.
Do plaatselijke ufdee'ing van de Noord-
Holl. vereeniging «het Witte Kruis» hieldj.L
Woensdagavond in »'t Centrum» onder presi
dium van den hoor A. W. Dry ver een
vergadering.
Nadat de notulen der vorige bijeenkomst
gelezen on goedgekeurd waren, gaf de voor
zitter eenige ophelderingen over do door de
commissie voor het nazien der rekening van
1903 in de vorige vergadering gemaakte op
merkingen. Deze verklaringen stelde de
commissie gebeel on al tevreden.
Daarna ging men over tot behandeling van
den beschrijvingsbrief voor do algemeene ver-
gadoring der Vereeniging, die Dinsdag 4
October in het American-hfltel te Amsterdam
gehouden wordt. Over de punten op de
agenda dier vergadering voorkomende werden
sleihts enkele zaken van ondergeschikt belang
besproken en besloten, dat de afgevaardigden
by de verkiezing vau hoofdbestuursleden hun
stemmen moesten uitbrengen op de heeren
C. Bakker te Broek in Waterlund, L. van
Clecff te Aalsmeer en G. de Ven te Helder
en voor bestuurslid van het herstellingsoord
,Heidehouvcl* op den heer G. Lcdebocr to
Hilversum.
Tot afgevaardigden naar bedoelde verga
dering werden gekozen de heeren G. dc Ven
en A. W. Dryver en tot hanne plaatsver
vangers do heeren J. Kluin en M. C. Koch.
De aftredende bestuursleden van de afdee-
ling, de heeren A. W. Dry ver on C. G. van
der Lee, werden mot groote meerderheid van
stemmen herkozen.
Tot leden der commissie voor het nazien
der rekening en verantwoording van den
penningmeester over 19U4 werden aangewezen
de heeren P. Pieten», P. Kramer cn M. C.
Koch.
Vervolgens kwam in behandeling een voor
stel vafi het bestuur, om aan leden, die
weigeren contributie te betalen, geen zieken-
materiaal meer te verstrekken, wanneer blijkt,
dat onwil de oorzaak is. Na eenige bespre
king, waardoor men algemeen du overtuiging
kreeg dat zoodanige bepaling noodzakelijk
wns, werd het voorstel :net algemeene stemmen
aangenomen.
Verder verleende men naar aanleiding van
een ingekomen schrijven bet bestuur mach-
tiging, om de magazynmeesteres des Zondags
na den middag verlof te verleenen, onder
eenige beperkende bepalingen, het magazyn
te sluiten.
Nog besloot men zich voor 3 exemplaren
liet tijdschrift Hut groene en witte kruis'
te abonneeren. Belangstellende leden kunnen
deze geschriften by den secretaris ter lezing
verkrygen.
By de rondvraag werd door een der leden
gewezen op dc wcnscbelykbeid, om op liet
terrein in de Breewatcrstraat een magazyn
voor zickenmaterialen te stichten. Het bestuur
beloofde in de volgende vergadering voor
stellen dienaangaande to zullen doen.
Eveneens deed bet naar aanleiding van een
gemaakte opmerking do toezegging een con
tributie-regeling naar draagkracht in over
weging to zullen nemen.
Nadut nog eenige discussie had plaats
gehad over het verstrekken van ziokenmate-
riu&l aan niet-lodcn en vooral op het misbruik,
dat er door sommigen van gemaakt werd,
sloot de voorzitter de vergadering.
Wat ta voorbarig.
Dolf waa bepaald erg ziek. Zyn eten Amaakte
hem niet cn zyn slaap was onrustig. Maar
dat was nog het slimste niet. Vooral maakte
hy zich ernstig ongerust over een knobbctjc,
dat hy door zyn huid heen in zyn buik meende
waar te nemen. Toen 't maar niet verdwyncn
wilde, ging hy naar den beroemden dokter
Bosch.
Deze trok een ernstig gezicht, toen Dolf
bem van zyn lyden had verteld.
Hm, ja! zei by, 't Is goed, dal u naar
me toe gekomen bent.
Is er gevaar by vroeg Dolf ongerust.
Och, gevaar.... Maar u had er geen dag
langer mee moeten loopen. We zullen het
eerst eens moeten onderzoeken.
Zoo gebeurde hot. En dokters gelaat werd
al maar bodenkolyker.
Hoe lang hebt u bet ml? vroeg bij.
,'n D«g of tien.
Waarom hebt gc er niet eerder aan
gedacht my te raadplegen?
Dokter, om u de waarheid te zeggen
üf ben jo al by een ander geweest?
Ja, ik hoop niet, dat u 't me kwalyk
neemt, muur 'k heb er eerst een pleister op
gehad van apotheker Dropsma...
Wat zegje? viel dokter uit. Een pleister,
en dan nog wel van een apotheker 't Is een
schandaal! En heeft dio jo zoolang aan het
lyntje gehouden?
Dat nu niet bepaald, dokter. Want toen
't niet hielp, zei hij, dat ik maar...
Zoo'n schavuit! mopperde de resculaap.
Je begrypt toch zeker wel, dat ik me nu niet
meer verantwoordelijk voor do gevolgen stel.
Eon Apotheker I Eerst een pleister on toon
een papje zeker eu toen een aftreksel van
kruiden enz.
Noen, dokter, want hy zei me al direct...
Ach, loop toch naar jo grootje met dien
pillendraaier! Zoo'n kwakzalver. Waar heeft
die verstand van. Je aan het lyntje houden,
is alles wat ze kennen.
Maar dokter, hy zei me immers direct...
Wat kan 't me schelen, wat-ie zei 1
raasde dokter voort, zonder zyn patiënt uan
bet woord te laten. Doe toch in 's hemels
naam nooit wat een apotheker zegt. Uf liever,
doe precies het tegenovergestelde als jo niet
in het graf geholpen wil wezen—,
Dolf waagde nog een laatste, wanhopige
poging om te zoggen, wat hy op zyn hart had.
Maar do apotheker raaddo me juist aan
naar u toe to gaan... bracht hy met moeite
uit.
Dokter llusch kreeg op eens een hevige
hoestbui.
Onvoldaanheid.
Eens bloeide er in een grooten hof
Een wonderscboone roos,
Een ieder bracht de bloom zyn lof
En toefde er gaarne een poos.
Een bytjo ook had de bloem gezien,
Vloog schuchter er op aan,
En zei: vergis ik my misschien:
Zie 'k U hier treurend staan
.Wat scheelt er aan? U kust de zon;
Gy wordt door dauw gedrenkt,
Tcrwyl uw schoon elks harte won,
Wyl ge ieder vreugdo schenkt.
En nu nog droef zyn Schoeit U wat?»
Eerst zweeg de bloem een poos,
Toen van den morgendauw nog nat,
Sprak eindelyk de roos
,Voor my zong, in dc schoonste taal,
By 't scheidend avondrood,
Vlulv naast deez' plek, een nachtegaal,
Nu is myn zanger dood."
«Met liefdo word 'k als overlaan,
Myn ganscbe leven lang
Toch drukt iets droevigs myn bestaan
Ik hunker naar wat zang.'
«Och, als de Zcfir zacht my kust;
De zon my vricndelyk teer
Bestraalt, zucht ik«laat my met rust,
En geel mo een zanger weer.'
W. M. Ta.
PROGRAMMA
van het laatste ZOMBR-CONCERT,
te geven door het Stafmuziekkorpn der
Kon. Ned. Marine, directeur Jac. Koning,
op Zondag 2 Oct. 1904, van 4 tot 5'/i
uur in het Park achter het Paleis.
1. .The PrMideot», M*rch. Looi» Vmdcj. 8.
uvrrturc«Die Fr»u Mentcna-, Krenz ron Suppë. S.
,Le Ceneri», Solo pour petite Flitc, Fcrd. Sebathd 4.
Grande Kantaiiie de i'opcra: .Herodiadt', Julei MnzMort.
5. Ouverture,Les Prè« dc Seinl-OervnU», Charli-i
I,ecec<|. 6. KauUi.ie aui der Upcrette: ,Eiu Plinptten
in Ploreoz', Alphooie Czibulk*. 7. .Souvenir du Rhiu»,
Val»e, Otto NehL
Het eerste Symphonie-Ooncert zal worden
gegeven op Maandag 17 October 1904,
avonds te 8 uur, in «Casino".
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Ooit-Jndii
Veneodininweg.
D-tum A*t lt' TÜ**»?
Int bu»l,
1'™'-'""» p«u.
p. terpoet via AmtUrduo 7 ra 31 Oct.
p. ««poet vi« Rotterdam 80 Sept.
p. Holl. mail rU Gcntu 4 en 18 Oct.
mei) rie Merteille 1-4
7 W
7.— ev.
7.— 'eev.
SW.nem
7.-'eev.
Prauche mail via Manrille 80 Sept.
ui Palrahang, Kiouw,
liauka Billilon ea Z. W.
Afd Tan Borneo,
p. En^eltche in til via Rrinditi 7 en 21 Oct.
Holl. mail via Genua 4 m 18
laar Atjeh eu de Oottknat
van SumatraJ
p. Kn^elaehe mail via Rrindiai eiken Vrjjdag 8.80'amor
p. Holl. mail via Genua 4 cn 18 Oet. 7.—'aav.
p Doiteehe mail via Napel**) 11 en 9» Il.SO'tmor
Alinea naar Atjeh, Sumatra'. Ooatknat, Paleinbaag.
Riouw. Baaka. Billiton rn Z-W. Afd. van llorneo.
Hat overige ged»«lte van Ned. Ooat-Iodie wordt alleen
rerlaagea der afzenden via Napela verzonden.
Naar Guyana Suriname
p. zeepoat via AmaUrdam 4 en 18 Oct 7.'aav.
p. mail over Engeland 10 cn 24 7.'aav.
mail via St. Nazaire 7 Oct. 7.'aav.
Naar CuragaoBonaire en Aruba
zetpoet via Amalerdam 4 rn 18 Oct. 7<— 'aav.
mail via Southampton e^*Vr(j2« 8-K> nam.
p. mail via Hamborg 12 cn 28 Oet. j 7.—'aav.
'Urn op verlangen der
aneadm).
Naar St. AfartinSt. Euetatiue en Saba
p. zecpoet via Amaterdam 4 en 18 Oct. 7.'eav.
p. mail over Engeland I 10 ca 84 7.—'aav.
Naar Kaapland, Natal, Orattjo-
Rivierkolonieen Transvaal:
eiken Vrijdag, 3.30 'soam.
