KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje Het kwade geweten. voor HelderTexel, Wieringen en Anna Paulowna. Nieuwjaarsgroet. No. S3JI. Woensdag 14 December 1904. 32ste Jaargang. Bureau: Spoorstraat Telef. 59. Bureau: Koningstr. 29. Interc -Telef, 50. Onze lezers, die met 1 Januari a.s. aan Familie, Vrienden of Begunstigers in onze Courant een WELKOMSTGROET willen plaatsen worden beleefd uitgenoodigd hunne opgaven aan ons Bureau SPOORSTRAAT tijdig in te zenden. DE UITGEVERS. Ifidische Penkrassen. Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden 84. Dc indolento Oosterling ontwaakt uit z'n slagen van eeuwen, hij ligt er geketend door 't WFcbaafde verlichte Westen, zeker! maar rukt toch reeds beftig aan do zware boeien van domheid en ODmacht, van slavernjj naar den geest. Stoutmoedig Japan blies ginds de reveille.... We zien dit verschjjnsel niet alleen in China en het Voor-Indiö der Britten, ook bjj ons in Insulinde wordt men wakker, begint men te begrjjpen, wordt mede gereageerd op dien bezielenden inductiestroom van evolutie, die er uitgaat van het land der gel. dwergen*, dat geheel Azië thans electriseert. Ook in Oost- lndië gehoorzaamt de kaoem moeda (bet jonge volk) instinctmatig aan dien drang naar meer ontwikkeling, dien drang naar meer weten, naar kennis, naar macht Bekrompen, wat zeg ik, aanmatigend laag egoïsme van blank overheerschersras vervult dit ontwaken mot vrees, natuurlijk I dat kan niet anders 1 De Europeer is in de laatste drie, vier eeuwen zóó intens overtuigd geworden van zjjn goed, bjjna goddelyk recht van supóriori- teit over al wat zwart, bruin of geel gekleurd is, beeft bovendien zoo brutaal wreed steeds misbruik gemaakt van de onmacht der donkere rasBen, dat dmancipatie van the black people, zooals de trotsche Brit ze minachtend noemt, hem per só tegen de borst stuit. Ik spreek hier van den doornsneó-Europe- aan en vooral van den ouderwetschen, want de jongeren in Europa denken gelukkig ruimer, minder hebzuchtig, idealer en op hen hebben we hier dan ook hoopvol het oog gevestigd I We hebben onze lezers reeds meermalen gewezen op het o.i. zoo heugelyke feit, dat de Nederlandscho taal thans met y ver bestu deerd wordt door duizenden der Jong-Indiërs, door Amboineezen, Menadoncezcn, Timoreezen, Javanen, Soendaneezen, Maleiers, Batakkers, Chineezen en Arabieren 1 En toch gold hier zoo heel lang niet gele den nog algemeen onder de Moslims het go- dat Hollandsch spreken, dat do kennis dier taal «menoetoep pintoe sorga dan mom- booka pintoe naraka* of wel de poorten van het Paradys deed dichtvallen, om die van de Hel liefst zoo wagenwyd mogelijk te openen I En thans Geen enkel hoog geplaatst Inlander, geen gegoede aarzelt langer om zjjn kindoren van den door rechtzinnigen nog steeds verboden >boom der kennis* te doen eten, te doen smul len naar hartelust. Er zyn er onder de blanda's, die 't gevaar- ljjk vinden, ik ben het met dezulken niet eens 1 Kennis is nooit gevaarlyk, domheid wel Hollandsch sprekendo Inlanders zyn b.v, nimmer fanatiek als Mohammedaan. Door het lezen van Hollandsche werken waardeeren ze ook hot goede bjj de Christenen en door hun overwicht op do massa, door hun zedeljjk overwicht meen ik, vormen ze een hecht bol tegen het dry ven en stoken van enkele e's en santri'si goeroe geestelijk leeraar, 1 een hadji, die een groep volgelingen, d's' om zich verzamelt. Een bepaalde klasse van zeer yverige moerid's vormen de santri's. Ze zyn by lange na niet allen fana tiek, dat niet, doch in alle geval is er geen enkele Hollandsch sprekende byCommen taar overbodig!) Ik geloof niet, dat er veel Europeanen hier in Indië zyn, die zóó intiem met den Inlan der omgaan als uw Penkrasser. De heer K. Wybrands, u allen waarschijn- lyk wel bekend, beweerde zelfs in zyn dag blad dat dit, mjjn .encanailleeren" niot wen schelyk was voor het prestigste van den Europeeschen naam, doch die journalist is op 't gebied van Indische aangelegenheden nu eenmaal onbevoegd tot meespreken, zooals ik straks wel even aantooncn zal De kwestie is deze, dat ik als Redacteur van een voor Inlanders bestemd tijdschriften ook naar ik hoop als voorlichter van het publick in patria, de monschen hier bestu- deeren moet en dat gaat nu eenmaal niet van op 'n afstand De heer J. H. F. van do Wall, hier in Indië geboren, schreef in het Weekblad van Indië van 23 Octoher j.l. zoo Volkomen juist «Menigeen die in Indië woont meent dat hij vanzelf ook Indië, de Indo's en de inlan ders kent. Welk een dwaling! Ongetwijfeld hebben veel Hollanders zich met do zeilen cn gewoonten der verschillende volkstammen van dozen archipel in theorie vertrouwd gemaakt het karakter en de neigingen der Inlanders zyn hun in hoofdtrekken bekend geworden de inrichting der koloniale samenleving en de verhouding van den Europeaan tot den Javaan is hun zelfs volkomen dnidelyk ge worden. En toch, met dat al staan zjj tegen over den bruinen broeder dagelyks als tegen - r een levend raadsel, omdat zij niet ge noegzaam zyn doorgedrongen tot zyn zieleleven. Het is niet waar, dat do Nederlandscho kolonisten het aan hen onderworpen volk goed kennen. Zy doen daartoe geen moeito (met de uitzondering van de ambtenaren die er qualitate qua toe verplicht zyn) en worden teruggehouden door valsche schaamte, door vrees of door de •soeaah* dio een nadcro kennismaking wellicht medebrengt. In do Europeescho samenleving van elke Indische hoofdplaats denkt niemand or aan, tot een inlander iets meer te zeggen dan een opdracht of een hevel, 's Morgens zit men verdiept in zyn werk op kantoor, school of bureau liddags dringt men thee in den kring der familie's avonds gaat men op visite of re ceptie, naar sociëteit of schouwburg. Van een wezenlijke voeling met de Inlandsche wereld is geen sprake. En toch durft men zich zoo vaak met hooge borst beroemen op zijn kennis van Indië en het Indische volk 1' Ik heb er vroeger al reeds op gewezen en ben verheugd hier eindelyk eens de woorden te kunnen aanhalen van een in Indië gebo ren auteur. En nu de heer K. Wybrands 11 Deze voorlichter der publieke opinio schreef eeoige dagen geleden in zyn gelukkig niet veel beteekenend blad, dat 'n Inlander heusch geen Hollandsch behoefde te kennen, om in 's Ileeren Wybrands overhemd knoopjes te stekenDo Indiërs dus en bloc in de wereld geschopt om huisjongen te spelen by Wy brands en consorten. 't Zon schreeuwend brutaal en aanmatigend wezen, als hier niet de zeer verzachtende omstandigheid gold, dat onze journalist niets niemendal van Indië en de Inlanders afweot en werkelyk te goeder trouw vermeent, dat do Bataviasche dos h doe koetsiers, de loop jongens, de huisbedienden, de koelie's en do „jongens" in sociëteit en cafó, dat dót nu de Indiërs zyn En tóch maar Redacteur van 'n Indische krant Intusschon, de heer K. Wybrands wordt hier in Indië niet geheel voor vol aangezien. Zyn blaadje wordt alleen gelezen door mioder- ontwikkelden en door hen die er van houden om eens lekker lui, zoo in den naiivond op 'n langen stoel wat pikants, iets Aaraodó- achtigs te verorberen, al neemt men daarby 't opgedischte voorzichtigheidshalve onder zeer groote reserve aau 1 Anders wordt het echter, heel anders, wan neer in een toonaangevend groot Nederlandsch Dagblad als de Telegraaf, woorden to lezon staan als ik hieronder citeeren zal ,Nu ik toch over scholen en leerlingen aan het spreken ben, zoo schreef de Bataviascho briefschry ver van de Telegraaf van ,een enkel woord over een misstand, die, dank zy hot onbesuisde stokpaardje-ryden van onzen erentfesten directeur van onderwijs, den heer Abendanon, veel kans biedt op het reddeloos bederven onzer lagere Indische scholen voor Europeanen. Die Europeesclie scholen zyn toegankelyk voor kinderen van inlanders, die ik bedoel de kinderen voldoende onderlegd zyn in do Nederlandsche taal, om de lessen, die in laagste klussen dief scholen gegeven worden, te kunnen volgen. Om den toeloop niet te groot te maken, was in liet oude schoolreglement bepaald, dat voor die kinderen, evenals voor de kinderen van Chineezen en Arabieren, die in hetzelfde geval verkeerden, volgens het hoogste tarief van de progressief oplooponde schoolgeldtabel, zou to betalen zyn. Dat was du9 tot zooverre billyk, goed en verstandig Maar daar is de heer Abendanon plotseling op het idee gekomen om het maximum van te betalen schoolgeld in een minimum te herscheppen cn zelfs voor kinderen van in- landscho ouders, die minder dan f 75 per maand verdienen, vrydom van schoolgeld toe te staan. Fluks zyn hierop honderdtallen van kleine voorbereiiliiigsschooltje8 verrezen, waar de inlandsche jeugd zoogenaamd in de Neder landsche taal wordt onderwezen met het gevolg, dat oen stort loed van inlandsche leerlingen op de Europeescho lagere scholen is neergedaald, mot bet gevolg, dal het peil van het onder wijs nu reeds bedenkelijk gedaald is, om van andere nadcelen niet te 8: reken, en er plaats dreigt te kort te schieten voor de kinderen van Europeescho ouders. Ziehier het gevolg van onberedeneerde Javanenlicfde en van gebrek aan in landsche scholen. De heer Abendanon gaat binnenkort met verlof of inet pensioen hot is to hopon dat zijr opvolger andero inzichten zal zyn toege daan, anders verwatert het mooi florcerendo lager onderwijs volkomen.' Hier past een woord van protest 1 In do eerste plaats komen we op tegen den Seitcnhieb aan 't adres van onzen jjvorigen voornrtstrovonden Directeur van Onderwijs, Ecredienst en Nyverheid en voor het overige durven- we wedden, dat uok do onbekende correspondent van de Telegraaf een vreem deling hier in Jeruzalem is Een ieder, dio verder kijkt dan zyn neus, begrijpt van hoe groot politiek belang 't is. dat er weldra een geslacht zich zal doen gelden, dat onze taal spreekt, leest, en schryft, dat door banden van vriendschap, gesloten op dc schoolbanken, verbonden is met ons Europeanen, een geslacht, dat moor Westerse!» denkt en handelt, zich meer óón gevoelt met den Nedorlandschen stam. De drang naar vooruitgang ia nu eenmaal geboren, leidt men die politiek in Nederlandscho banen, dat zal dit aan Grooter-Nederland ten goede komen, verzet men zich, dan loopt het mis Ik schrijf nu eens niet uit .onberedeneerde Javanenliefde' maar als redeneerend practicus en patriot! Gooi voor myn part den heelen z.g. ethischen koers overboord, maar begryp het belang van Nederland 1 De zich ontwikkelende jonge generatie moet in ons niet den gehaten overheerschcr, den brutalen vreemdeling zien, doch 'n onbaat zuchtig voogd, 'n vriend, 'n opvoeder, die haar met volle sympathie tegemoet treedt en de broederhand reiktzy mag niet gaan leenen, dat wjj hare evolutie en emancipatie yandig gezind zyn, want anders werpt zij zich binnen een kwart eeuw in do armen van Japanl Mon zy gewaarschuwd 1 De Nederlandscho taal is voor den Indiër nu eenmaal dc sleutel tot dc schatkamers der wetenschap. Zyn dorst naar kennis dringt hem dus onze taal te bestudeoren en is hij die eenmaal machtig, dan spreekt hjj die by voorkeur ook met zyn vrienden, dan leest hjj Hollandsche couranten, tijdschriften en boeken, dan staat hy d.chter bij ons tenminste als dio kennis hem juist niot nog gevoeliger doet weten, hoe laag hy en zyn rasgenooten bij den blanda staan aangeschreven. Zoo'n verwaten uiting als van den heer K. Wybrands b.v. doet pjjn, grieft en mi strafbaar zyn als beleedigiug van 'n grcot deel onzer landgonooten. Er bestaat hier oen drukporsroglement, dat goed zou werken, als onze Officieren van justitie maar beter voelden wht of er gelezen mag worden en wat niet! Het moest als politiek gevaarlyk, ten strengste verbodon zyn iets to drukken, wat noodeloos den ontwikkelden Indiër prikkelt en we hopon dat onder Gouveriieur-Generaal van Heutsz journalisten, die dat gevaar niet begrypen, gemuilband zulllen worden Zulke elementen moesten in eon klein Euro peescho kolonie eigenlyk niet worden geduld cn de Landvoogd heeft immers het recht van verbanning. Hoe zouden de dompers ondur de blanda's het wel vinden als Engelschen of Japanners eens zoo slim waren om op groote schaal goedkoope particuliere scholen op te richten en de landskindoren dan onze taal verwierpen en het Engelsch of Japansch als sleutel aan- De Engelschen zijn er al mede begonnen! Vooral vele Chineezen laten tegenwoordig hun kinderen Engelsch inplaats van Hollandsch lecren Algemeen Nederlandsch Verbond in 't geweer Als er geen Europeescho lagere scholen genoeg zyn, dan mooten er maar by gebouwd worden Gok zon het overweging verdienen om 'n groot aantal Inlanders voor het Holl. onder wijzersexamen op to leiden, liefst in Europa, opdat dan langzamerhand ook op du Inlandsche scholen de Nederlandscho taal als leervak zou kunnen worden ingevoerd. Nog een vraag even aan do Bataviuschen Telegraafcorrespondent Zeg, waarde collega, weet ge wel wie of er op slot van rekening al dio duro Euro pcosche scholen, die duro onderwyzera, die verlofstraktcraenten en pensioenen, die passa- geknstcn enz. betalen Niet Welnu de Inlanders, als betalende voor 999/1000 onze Indische Staathuishouding 1 Me dunkt, dat du Heer Abendanon een daad van politiek beleid, een daad ook van recht vaardigheid heeft verricht! En als er dan van die verwaande Euro peanen zyn, die hun kindertjes te goed achten voor den omgang met do Inlandsche kleuters, (er zyn er heusch zonwelnu dan moeten die bekrompen wezens inaur op eigen kosten particuliere scholen gaan oprichten, z-.o als ook de Chineezen immers doen. Zo hebben echter geen recht hoegenaamd om de lands kinderen uit to sluiten van de door de Indiërs betaaldo nationale school 1 Nogmaals hulde aan don Heer Abendanon cd ook oAn den afgetreden Landvoogd, zoowel als aan het Ministerie in Holland voor het wys beleid in dezo zaak betracht I Garoet. Lt. Ct.OCKKNF.lt Brousson, b.d. volstrekt, .hoogere rijkunst* komt niet voor. het eerste gedeelte van het programma bevat een marsch en enkele gedeelten van opera's en zoo, terwjjl het tweede gedeelte byna geheel wordt ingenomen door populaire lie deren als: .Daar komen de schutters' en meer zulke, om ten laatste te eindigen met een opgewekte marsch, die we allen wel eens van dit corps, op marsch zyndc, hebben ge hoord. En zoo gaan we naar huis, opgevroo- lijkt, genoten hebbende van een concert, dat klinkt als een klok. En we kunnen er nu zelf veel aan doen, of het meermalen zal gebeuren, door zooveel mogelijk ieder aan te sporen heen te gaan. Er wordt gerekend op pl. m. 4* 0 menschen, doch laten we ons nu eens goed houden en opkomen mot 500, dan is dit concert alvast goed geslaagd en het slafmuziekko'ps heeft eer van zyn werk. KL. F. Oortgijsiw. Ingezonden Populair Concert door het Stafmuziekkorps der Marine. Velen zullen met genoegen het berichtje de plaatselyke bladen hebben gelezen, dat op Donderdag 15 December dos avonds om 8 uur in Casino door do Marinc-muziuk eon Populair Concert zal worden gegeven. (Oor- spronkelyk zou de naam zyn .Volksconcert,* in navolging van groote steden, doch de naam .volk* wordt veelal verkeerd begrepen op dit concert is dus plaats voor ieder. De bedoeling van zoo'n concert isver schillende muziekwerken van bekende com ponisten (muziekstukkenmakers op z'n Hol landsch) onder het bereik te breDgen van en doen genieten door hen, die niet in du gelegenheid zyn concerten in andere steden bij to wonen, om de cenvoudigo reden, dat dio concerten vóól te duur zyn. Dit Popnlairo Concert is niet duur. Dc itróo is bepaald op 25 cents per persoon en het batig saldo komt ten goede aan do uitvoerders, dat zjja dus de stafmuzikanten. De onkosten zullen zoo weinig mogeljjk zjjn voegt men daarby nog, dat het programma voor deze gelegenheid met zorg is samenge steld, dan belooft dit concert te zullen wor den een waarlijk goeden muziekavond. We kunnen buiten beschouwing laten do goedu uitvoering dor nummers, daarvoor is dc jjver van den directeur, den heer Jac. Koning, en van de leden van het corps, ons borg. Maar zou dat wel opnomen ia me gevraagd geworden. En om daartoo eenigs- zins to kunnen bydragen, waag ik hot in dit stukje eene oproop te doen aan du leden van bestaande muziekgezelschappen, die dus van muziek houden en verder aan alle liefhebbers van muziek, dit populaire concert by te wonen en ons to helpen aan het welslagen daarvan. Samenwerking is hier hoof Jzaak. Ieder is welkom, hetzjj met pet, hoed, jas, kepi, muts of inuntcl getooid en daar het muzikale gevoel 'm niet zit in kleed'iDg of zoo iets, is er dus plaats voor hoog en laag, arm en ryk. Besproken plaatsen zyn er n i e t, wie het eerst komt, zit vooraan, hoewul dal mot het oog op het gehoor niet is uan to bevelen. Niemand behoeft dus te vragen, zou ik daar wel kunnen komen, niemand behoeft dus te vragen, zou ik daar wel mogen komcD. We betalen ieder een kwartje en hebben precies dezelfde rechten. Aan de bezoekers is zelve overgelaten de orde te handhaven, doch daarvoor behoeven we, geloof ik, niet bang te zyn, we komen er allen om te genieten onaangenaamheden komen dus niot voor. „Maar", vraagt een ander weer, .zou het niet moeilijk te begrypen wezen O, neen, Uit het Buitenland. De afgevaardigde Syveton, bekend in den laatstcn tjjd om de kaakslagen, die hij den minister van oorlog Andró in de kamc-r toe diende bij do behandeling der vcrklikkcrs- kwestio in het leger, heeft op zoor tragische wyze don dood gevonden. Hy had zich in zijne kamer afgezonderd om zyne verdediging voor liet hof van Assises, waarvoor hij moest verschenen wegens de kaakslagen, gereed te maken. Na korten tyd vond men hom ge stikt door lichtgas uit zyne gaskachel. Zyn dood wekte te Parjjs nog al ontroering, wijl hy zeer populair was. By de behandeling der Ilumbcrtzaak had hy indertyd Vallé ook al oen paar .opstop pers" gegeven. Do kamer besloot hom in Juni 1903 toen niet toe to luien als afgevaardigde. Zyn mandaat werd echter met nog grooter meer derheid vernieuwd. Algemeen geloofde men dan ook dal dn jury hem tegenover generaal Andró, die niet populair is, zou vrysprokun. Waardoor is het gas in do kamer gekomen Daarover verdiept men zich in Parys en daarbuiten en wjjst op de eigenaardigheid dat de schoorsteen verstopt was met een prop couranten o.a. een •Intranfigant" van den zelfden dag. Een moordaanslag zo»gon de bladen van de eene richting een nood lottig toeval zeggen do anderen, de schoor steen was niet hcelemaal verstopt do gas kachel had een defect. En dc bladen van beiderlei richting bouwen op deze veronder stellingen voort en beschuldigen elkaar zooals dat alleen in eèn land als Frankrijk kan geschieden In de kamer hield de voorzitter Brisson een lykrede op Syveton toen kwamen do interpellaties aan de orde want, 't was Vrydag. De bekendo vorklikkingszaak leverde de noo- dige stof. De eenvoudige orde van den dag werd door Combes geweigerd. Als de kamer der re?eering niet het gevraagde vertrouwen schonk zou hy een beroep doen op. het land Kamerontbinding dus. Dat hielpEen motie inhoudondo de verklaringDo kamer keurt de verklaringen der regeering goed en weigert elke toevoeging", waarmee Combes zich ver- eenigdo, werd aangenomen met 295 tegen 265 stemmen. De regeering zit dus weer. Zy had te voren de verklaring afgelegd dat zy het vurklikkingsstolsel afkeurt. Het duel tusschcn den socialist Jaurès en den bekenden Paul Deroulède heeft plaats gehad, doch niot in Spanje. De politie verbood het daar. De Pary.che brief schrijver van het Handelsblad deelt mee dat Jaurós van Combes voor 24 uur vrygoleido heeft verkregen voor den banneling .-Derou lède. Toen kon het duel op Fransch grond gebied plaats hebben. Niemand werd gewond. De comedie is daarmee nu uit. In de zitting van den Duitschen Ryksdag legde graaf' von Bulow een tweetal belang rijke verklaringen af. Hij deelde mee dat du afgebroken onderhandelingen over het handels verdrag met Üostenryk-Hongarye weer waren opgevat en dat ze ditmaal waarschyulyk wol tol een goed einde zouden voeren. De rogco- ring zal hare eischen inzake den invoer van vee, niet laten vallen en ook op sommige eischen der DuiUchc industrie zal gelet worden. Waarschynlyk zullen alle handels verdragen tegeiyk worden overgelegd na dc Kerst vacantic. De rechterzijde en hel centrum namen deze verklaringen met wulgevullen op, de linkerzijde bleef er koud onder. Door den socialistischen aigo.aardigde von Vollmar was de mcening weer opgerakeld, dat Duitsch- land zich op eene of andore wyze tegonover Rusland verbonden heeft. Scherp hekeldo von Bulow de Louding der sociaal-dumocra- tische party, die de goede betrekkingen waarin Duitschland tot Rusland staat, herhaaldelijk schaadt door met volle bewustzijn en met alle haar ten dienste staande middelen tegen do Russischo rogeering to werken. Hjj legde nog eons do nadrukkelijke verklaring af dat met Rusland geen verdrag bestaat. In Noorwegen hebben do vcrloopon week de gemeentelyku verkiezingen plaats gehad. Daaraan is ook door de vrouwen deelgeno men. Er kwamen zelfs meer vrouwen dan mannen op. De radicalen hebben een groot aantal zetels verloren aan de sociaal demo craten en aan de conservatieve rechterzijde. In het stedelijk bestuur van Christiania zullen zitten 45 loden dor rechterzijde, 22 sociaal-democraten en 11 radicalen. In 1898 nog hadden do radicalen daar eene groote meerderheid. Met belangstelling ziet men thans in Noorwegen do verkiozing voor het wet gevend lichaam tegemoet. Men verwacht ook daarbij eeno nederlaag der radicale party. De Porto heeft Rusland en Gostenryk ge antwoord mot eene besliste weigoring om de aanwyzing van nieuwe officieren voor do internntionalo gendarmerie in Macedonië goed to keuren. Zy heeft Hilma-pascha gelast dezen niet te erkennen. Frank rjjk heeft hosloten toch nieuwe officieren to benoemen en Enge land heeft er reeds een uitgezonden. Dat belooft weer wat De Oorlog in het Oosten. Het beleg van Port-Arthur. Londen 9 Dec. Het Japanschen gezant schap heeft bericht ontvangen dat de marine staf van het leger voor Port-Arthur van 8 Dec. rapporteert De sl'alladaz is in brand geschoten, het schip helt over met de voorsteven omlaag. Elf schoten hebben naar geloofd wordt de >Gilyak< getrotlen. De >Üayan< geraakte te half twaalf in brand en brandde nog te kwart over vieren in den namiddag. De bevelhebber van de marine-land-bat- terjj rapporteert dat de »Amoer« Donder dag is getroffen door veertien schoten in den voorsteven en gezonken is. De onderaardsche schuilplaatsen en vele werken bjj Peisoesjan en bet arsenaal heb ben veel van het vuur te Ijjdeu. Tokio, 9 Dec. Naar men voor Port-Arthur heeft waargenomen, wordt er van de Rus sische zpda in het Westen en in de Ooster-haven, waarop meo van onze stel lingen het gezicht heeft, niets gedaan. Men verwondert zich er over, dat de Kussen het Japansche vuur niet beantwoor den. Z er waarechjjnlyk zullen de Japan ners bg de voorzetting van het beleg zich □iet weder blootstellen aan verliezen, als r.g voorheen leden, en rekenen zjj meer op den honger als bondgenoot, dan op een eindaanval, om den tegenstand van de ves ting te brekeu. Daar tgdens de beschieting van de Rus sische schepen geen levensteeken aan boord werd waargenomen, meent men, dat de be manningen aan land een toevlucht hebben gezocht of wel medewerken aan de verde diging van de landwerken. Tokio, 10 December De kanonneerboot Sei-jen is don 30en November op een mjjn geloopen en gezonken. Het grootste deel der bemanning werd gered. Londen, 10 December. De Japansche le gatie herneemt De bevelhebber van de marine-batterjj voor Port-Arthur meldt dat bg het bom bardement van Vrgdag de Ba jan in brand geschoten is het schip helde 25 grcdan naar bakboord over, en viel bjjna geheel op zjjde. De Retwisan en de Poltawa zjjn bg vloed geheel onder waterde Pallad i helt sterk naar bakboord, de Pobjeda naar stuurboord over, zoodat de huid onder de waterlgn zichbaur is. De Pereawjet loopt bg hoog water tot aan het achterdek onder. Üe Gdjik, die dicht bg den wal ligt, helt ouk sterkmen gelooft dat ht-t schip aan den grond zit. De Sewastopol is Vrijdag ochtend vroeg naar de buitenreede verhaald, ver moedel gk om aan onze granaten te ontsnappen. FEIIILLETOV 28.) Er liepen groote tranen langs zyn opgezotte, roode wangen, terwyl hy, het hoofd schud dende, heen en weer liep. Ik wil waarachtig al myn geld aan dat schepsel geven Mijn lieve geld Een oogenblik later jammerde hy «Neen, dat kan ik niet! Niemand weet waarom ik niet kan dat weet ik alleen Het geld is duur gekocht o zoo duurl Ja, als hy dat wist dan zou hy niet zeggen dat ik er afstand van moet doen Ik heb liet duur betaald hut ia myn geld ik heb het den duivel uit de klauwen gerukt Hy keek schuw in het rondJa, als dat niet zoo was Hans Thorbeeken liep intusschon op den weg voort. Hy wilde naar Trude Kneu. Dc wind blaast hom langs den rug, legen dc duinen, tegen den toren, en allerlei gedachten vliegen hem verward door het hoofd. Trude Groode mompelt hy «Zou het mogelyk zyn, dat de droom myncr jeugd in vervulling komt? Zóó in vervulling?* En by stapt haastig voort, terwyl hy denkt aan de innig geliefde, naar wie hy op weg is. En dan denkt by weer aau den ouden man, van wien by zich heelt losgemaakt, en iy is niet gerust. >Je handelt valsch Wat je bedoelt is geen verzoening. Als je do kleindochter van graaf Ilans tot vrouw I neemt.is dan daarmoc de schuld gedelgd Zal die niet dreigend tusschen jelui beiden staan Hy schudt het hoofd en weet niet wat te besluiten. Daarom, als hij nu voor haar staat, ont breekt hem alle vastheid van honding, zyn stom hapert en hy durft haar niet goed in de trouwe oogen zien. En zy is ook angstig. Telkens meent zij Dora'B blik vol haat te zien. Of zy denkt aan haar grootvader, den vluchteling, den bedrogene. Zy ziet hem met gebogen hoofd aan do tafel zitten hy schryft, en een ander staat achter hem en houdt zich krampachtig aan de leuning van zyn stoel vast. Wat stond er op dat papier te lezon Zy staan in do varanda tegenover elkaar en hij spreekt. Wat zegt hy Hy zegt, dal hy haar boven alles lief heeft dat hij haar reeds als koaap beeft bemind Hy moet nog éénmaal wog naar den vreem de maar hy hoopt spoedig terug to keeron zonder haar kan hy echter niet gaan hy vraagt, of ze mee wil in den vreemde. Ach, hy kon den rechten toon niet vinden de schuld stond tusschen hen, dat voelde hy. Zy hield de hand voor de oogen en leunde tegen den muur. Zou kij van oude tjjden f-preken Zou hy de geschiedenis van die schuld ophalen? Maar dan zou zy hem van zich af snuiten Eindelyk stamelde hy.Ik kan vandaag niet openhartig jegens u zyn, GertrudeGe moet vertrouwen in my stellen.' Nu neemt zy de hand voor de oogen weg en ziet hom aan. Ik ben zwak tegonover u», zegt ze, do hand op huur boezem leggende. Ik kan de fierheid niot vinden, die ik hebben moest. Ik wil uiet weten, wat gy voor my verbergt. Ik stel vertrouwen iD u maar ik denk aan uw vader Laat ons van hier gaan, Gertrude 1 Als hy er niet meer is, dan komen wy terug." Zy bedekt weer do oogen met de hand en zegt ,Ik ben zoo zwaarmoedig gestemd, ik kan u geen beslist antwoord geven. En in snikken losbarstende vervolgde zy .Ik had het my zoo anders gedachtIk was zoo gelukkig op Kerstavond Ik dacht aan niets ik vergat uw vader en die oude geschiedenis. Nu is het, of my een geheimzinnige macht terughoudt en my toeroept: ,üoe het niet, don het niot Zjj l*gJ« nu de armen op den rug, alsof zy tegen den muur steun zocht, en keek hem met tranen in do oogrn aan. Met bewog-n stem antwoordde hij«Nu berouwt het my, dat ik hier teruggekomen ben,» en hy gaat heen, het hoofd schuddende, als iemand die aan alles twijfelt. En 's middags stak de wind nog meer op, het stormde vreeselyk, en de zee bulderde, schuimde en bruiste met donderend geweld. Gertrude zit met dc hand onder het hoofd cn luistert naar do woeste windvlagen, die om het bcerenbuis gieren. Daar treedt Franke dc kamer binnen. «Ach, Trude, laat dat droevig peinzen toch varen cn ga met ons meewe gaan naar hut duin. Het is eon liooge springvloed, zegt Voss. Christiaan gaat mee En zy gaan, elk aan een arm van Chris tiaan. Frauke houdt zyn arm slechts luchtig vasthy moet niot denken, dat zy zyn hulp noodig heeft. Christiaan zoekt haar oogenhy is in een eigenaardige stemming hel is de eerste maal, dat zy aan zyn arm gaat. Wat ziet ze er lief uit denkt hy. Frauko strijkt haar haar voor het goziebt weg en kykt hem vriendelijk aan. Hy buigt het hoofd torzydo cn zegt: Wil je zoo wel met rnc gaan, Frauke?" Een beetje weifelend antwoordde zy.Och, een klein eindje wel,' maar ze kykt hem daarby schalks aan. «Tot het altaar?' klinkt het terug en lij) laat haar arm los en grjjpt haar hand. Gaan wy naar de kamer in den toren vraagt Gertrude. Christiaan zet een bedenkeljjk geziekt. ,Zyt ge bang', vraagt Gertrude, en op haar bleek gelaat is groote zorg ie lezen. Zy denkt by zich zelf«Als de toren vandaag instort, dan is dat voor my een waarschu wing, dat ik niets uit te staan mag hebben met het geslacht, dat hem heeft doen in storten En nu gaan zy den smallon weg op die naar de hoogte van liet duin leidt. Links van hen verheft zich de toren, twiutig schreden verder gaapt de afgrond van hel Witte Kncc. Boven gekomen, voelen zjj de volle kracht van den storm. Gertrude slaat beide armen om een berkeboom, die daar wortel heeft geschotendie dikke stam zelfs Wwrdt heen en weer geschud. He, daar komt weer een sterke windvlaag. Ginds, beneden, by Thorbeeken, strydl men ook tegen het noodweer. In het groote dak van d« veeschuur, naar landsge bruik met koemest gelekt, heeft de storm groote gaten geslagen. Te vergcels zjjn tien a twaalf menschen bezig met planken die gaten diclit te maken cn don wind den ver deren toegang to beletten. De planken vliegon weg, buitelen in de lucht om cn worden met kracht legen liet jjzeren hek van den nieuwen veestal geworpendc glasscherven vliegen op de plaats. Vloek-nd cn razend staat Thorbeeken midden op het erf men kan hem niet verstaan door den lievigen wind, maar men ziet zjjn woeste gebarenliet gebrul liet angstige vee kan men zelfs op het duin hooren. Daar beneden werkt een man zich met 'leite tegen den wind op hij iB van het paard gesprongen en leidt het aan de teugel. Mot de grootste belangstelling volgt Gcrtrudo zyne bewegingen zjj klemt zich dicht tegen den boom aan en legt haar gelaat legen de tte schors. Zij is doodsbang. Christiaan roept den beiden meisjes toe, dat hjj even wil gaan zien naar de schuren, maar dat hy onmiddelljjk zal torugkomen, en meteen verdwjjnt hjj tusschen het ge boomte. Daar komt iemand hem na; Frauke grjjpt zyn arm. De wind heeft haar den hoolddoek afgerukt en jaagt haar haarvlechten ruw in het gelaat. Angstig kjjkt zjj hem aan en zegt: «ik weet niet wat Trude scheelt, maar zjj is zoo treurig en stil ik ben bang Een sterke wind 'U.« huilt door het ge- ,boomte, Frauke wordt tusschen de takken geworpen. Zjj uit een luiden jammerkreet. Met een sprong is Christiaan bjj haar; hjj maakt haar natte haar los van de ukken cn legt den arm op hare schouders Hjj zoekt haar kleine, natte hand cn vat die. Zoo gaat hjj inet baar tien smallon weg al' naar heneden haar hoofdje leunt tegen zjjn schouder. Daarboven, bjj den berkeboom, heeft de storm zjjn hartepunt bereiktdaar giert en en haill do wind als het gebrul van wildo dieren. En in den bouwval klinkt hjj als een hevig jammeren van sombere geesten, liet is donker geworden, ofschoon de namiddag nog pas half verstreken is. Na en dan valt er een brok muurwerk omlaaghet bonst tegen den voet van den wand en stort in de diepte. Houd u goed, oude toren Wanneer ge heden den storm trotseort, dan zult go nog lang daar staan Het is stil een oogenblik en nn volgt er een vrceseljjkc windstoot Daar bereikt hjj Thorbsekens huis daar wordt het dak der groote schuur opge nomen liet vliegt door de lucht en stort op hot erf neder bot is vorbrjjzeld, ver splinterd. De arme dieren brullen van angst Daar komt de wind verder. houd u goed, oude toren Vlucht, Trude Kneohet geldt uw leven 1 In ont/.ottenden angst drukt Gertrude het bevende lichaam tegen den berkeboom haar oogen zjjn oonatuurljjk wijd open, strak gericht op den toren van den ouden burcht. Daar stuit de windvlaag tegen den toren en beide versplinteren, uls twee glazen, die tegen elkander stootten Gertrude uit eon luiden kreet, die versmoord wordt in het gebrul van den storm. Untzaglyke steenklom pen, aarde, hoornen rollen, gljjdeu, vallen naar beneden, dof dreunend of herig krakend; grooto stecnen, brokken zand, losgescheardo hoornen volgen de voorgaande massa'seon wolk van groezelig stof beneemt haar den adem, afgerukte boomtakken slaan haar in hel gelaat. En daar treil baar iets hards met kracht legen don linker slaap van het groote 1 hoofd. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1904 | | pagina 1