KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
Het kwade geweten.
voor HelderTexel, Wieringen en Anna Paulowna.
Nieuwjaarsgroet.
No.
S3JI.
Woensdag 14 December 1904.
32ste Jaargang.
Bureau: Spoorstraat
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Interc -Telef, 50.
Onze lezers, die met 1 Januari a.s. aan
Familie, Vrienden of Begunstigers in onze
Courant een WELKOMSTGROET willen
plaatsen worden beleefd uitgenoodigd hunne
opgaven aan ons Bureau SPOORSTRAAT
tijdig in te zenden.
DE UITGEVERS.
Ifidische Penkrassen.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden
84.
Dc indolento Oosterling ontwaakt uit z'n
slagen van eeuwen, hij ligt er geketend door
't WFcbaafde verlichte Westen, zeker! maar
rukt toch reeds beftig aan do zware boeien
van domheid en ODmacht, van slavernjj naar
den geest.
Stoutmoedig Japan blies ginds de reveille....
We zien dit verschjjnsel niet alleen in China
en het Voor-Indiö der Britten, ook bjj ons in
Insulinde wordt men wakker, begint men te
begrjjpen, wordt mede gereageerd op dien
bezielenden inductiestroom van evolutie, die er
uitgaat van het land der gel. dwergen*, dat
geheel Azië thans electriseert. Ook in Oost-
lndië gehoorzaamt de kaoem moeda (bet jonge
volk) instinctmatig aan dien drang naar meer
ontwikkeling, dien drang naar meer weten,
naar kennis, naar macht
Bekrompen, wat zeg ik, aanmatigend laag
egoïsme van blank overheerschersras vervult
dit ontwaken mot vrees, natuurlijk I dat kan
niet anders 1
De Europeer is in de laatste drie, vier
eeuwen zóó intens overtuigd geworden van
zjjn goed, bjjna goddelyk recht van supóriori-
teit over al wat zwart, bruin of geel gekleurd
is, beeft bovendien zoo brutaal wreed steeds
misbruik gemaakt van de onmacht der donkere
rasBen, dat dmancipatie van the black people,
zooals de trotsche Brit ze minachtend noemt,
hem per só tegen de borst stuit.
Ik spreek hier van den doornsneó-Europe-
aan en vooral van den ouderwetschen, want
de jongeren in Europa denken gelukkig ruimer,
minder hebzuchtig, idealer en op hen hebben
we hier dan ook hoopvol het oog gevestigd I
We hebben onze lezers reeds meermalen
gewezen op het o.i. zoo heugelyke feit, dat
de Nederlandscho taal thans met y ver bestu
deerd wordt door duizenden der Jong-Indiërs,
door Amboineezen, Menadoncezcn, Timoreezen,
Javanen, Soendaneezen, Maleiers, Batakkers,
Chineezen en Arabieren 1
En toch gold hier zoo heel lang niet gele
den nog algemeen onder de Moslims het go-
dat Hollandsch spreken, dat do kennis
dier taal «menoetoep pintoe sorga dan mom-
booka pintoe naraka* of wel de poorten van
het Paradys deed dichtvallen, om die van de
Hel liefst zoo wagenwyd mogelijk te openen I
En thans
Geen enkel hoog geplaatst Inlander, geen
gegoede aarzelt langer om zjjn kindoren van
den door rechtzinnigen nog steeds verboden
>boom der kennis* te doen eten, te doen smul
len naar hartelust.
Er zyn er onder de blanda's, die 't gevaar-
ljjk vinden, ik ben het met dezulken niet
eens 1 Kennis is nooit gevaarlyk, domheid wel
Hollandsch sprekendo Inlanders zyn b.v,
nimmer fanatiek als Mohammedaan. Door het
lezen van Hollandsche werken waardeeren ze
ook hot goede bjj de Christenen en door hun
overwicht op do massa, door hun zedeljjk
overwicht meen ik, vormen ze een hecht bol
tegen het dry ven en stoken van enkele
e's en santri'si goeroe geestelijk leeraar,
1 een hadji, die een groep volgelingen,
d's' om zich verzamelt. Een bepaalde
klasse van zeer yverige moerid's vormen de
santri's. Ze zyn by lange na niet allen fana
tiek, dat niet, doch in alle geval is er geen
enkele Hollandsch sprekende byCommen
taar overbodig!)
Ik geloof niet, dat er veel Europeanen hier
in Indië zyn, die zóó intiem met den Inlan
der omgaan als uw Penkrasser.
De heer K. Wybrands, u allen waarschijn-
lyk wel bekend, beweerde zelfs in zyn dag
blad dat dit, mjjn .encanailleeren" niot wen
schelyk was voor het prestigste van den
Europeeschen naam, doch die journalist is op
't gebied van Indische aangelegenheden nu
eenmaal onbevoegd tot meespreken, zooals
ik straks wel even aantooncn zal
De kwestie is deze, dat ik als Redacteur
van een voor Inlanders bestemd tijdschriften
ook naar ik hoop als voorlichter van het
publick in patria, de monschen hier bestu-
deeren moet en dat gaat nu eenmaal niet van
op 'n afstand
De heer J. H. F. van do Wall, hier in
Indië geboren, schreef in het Weekblad van
Indië van 23 Octoher j.l. zoo Volkomen juist
«Menigeen die in Indië woont meent dat
hij vanzelf ook Indië, de Indo's en de inlan
ders kent. Welk een dwaling! Ongetwijfeld
hebben veel Hollanders zich met do zeilen cn
gewoonten der verschillende volkstammen van
dozen archipel in theorie vertrouwd gemaakt
het karakter en de neigingen der Inlanders
zyn hun in hoofdtrekken bekend geworden
de inrichting der koloniale samenleving en
de verhouding van den Europeaan tot den
Javaan is hun zelfs volkomen dnidelyk ge
worden. En toch, met dat al staan zjj tegen
over den bruinen broeder dagelyks als tegen -
r een levend raadsel, omdat zij niet ge
noegzaam zyn doorgedrongen tot zyn zieleleven.
Het is niet waar, dat do Nederlandscho
kolonisten het aan hen onderworpen volk
goed kennen. Zy doen daartoe geen moeito
(met de uitzondering van de ambtenaren die
er qualitate qua toe verplicht zyn) en worden
teruggehouden door valsche schaamte, door
vrees of door de •soeaah* dio een nadcro
kennismaking wellicht medebrengt. In do
Europeescho samenleving van elke Indische
hoofdplaats denkt niemand or aan, tot een
inlander iets meer te zeggen dan een opdracht
of een hevel, 's Morgens zit men verdiept
in zyn werk op kantoor, school of bureau
liddags dringt men thee in den kring der
familie's avonds gaat men op visite of re
ceptie, naar sociëteit of schouwburg. Van een
wezenlijke voeling met de Inlandsche wereld
is geen sprake. En toch durft men zich zoo
vaak met hooge borst beroemen op zijn kennis
van Indië en het Indische volk 1'
Ik heb er vroeger al reeds op gewezen en
ben verheugd hier eindelyk eens de woorden
te kunnen aanhalen van een in Indië gebo
ren auteur.
En nu de heer K. Wybrands 11
Deze voorlichter der publieke opinio schreef
eeoige dagen geleden in zyn gelukkig niet
veel beteekenend blad, dat 'n Inlander heusch
geen Hollandsch behoefde te kennen, om in
's Ileeren Wybrands overhemd knoopjes te
stekenDo Indiërs dus en bloc in de wereld
geschopt om huisjongen te spelen by Wy
brands en consorten.
't Zon schreeuwend brutaal en aanmatigend
wezen, als hier niet de zeer verzachtende
omstandigheid gold, dat onze journalist niets
niemendal van Indië en de Inlanders afweot
en werkelyk te goeder trouw vermeent, dat
do Bataviasche dos h doe koetsiers, de loop
jongens, de huisbedienden, de koelie's en do
„jongens" in sociëteit en cafó, dat dót nu de
Indiërs zyn En tóch maar Redacteur van
'n Indische krant
Intusschon, de heer K. Wybrands wordt
hier in Indië niet geheel voor vol aangezien.
Zyn blaadje wordt alleen gelezen door mioder-
ontwikkelden en door hen die er van
houden om eens lekker lui, zoo in den naiivond
op 'n langen stoel wat pikants, iets Aaraodó-
achtigs te verorberen, al neemt men daarby
't opgedischte voorzichtigheidshalve onder zeer
groote reserve aau 1
Anders wordt het echter, heel anders, wan
neer in een toonaangevend groot Nederlandsch
Dagblad als de Telegraaf, woorden to lezon
staan als ik hieronder citeeren zal
,Nu ik toch over scholen en leerlingen aan
het spreken ben, zoo schreef de Bataviascho
briefschry ver van de Telegraaf van ,een
enkel woord over een misstand, die, dank zy
hot onbesuisde stokpaardje-ryden van onzen
erentfesten directeur van onderwijs, den heer
Abendanon, veel kans biedt op het reddeloos
bederven onzer lagere Indische scholen voor
Europeanen.
Die Europeesclie scholen zyn toegankelyk
voor kinderen van inlanders, die ik bedoel
de kinderen voldoende onderlegd zyn in
do Nederlandsche taal, om de lessen, die in
laagste klussen dief scholen gegeven worden,
te kunnen volgen.
Om den toeloop niet te groot te maken,
was in liet oude schoolreglement bepaald, dat
voor die kinderen, evenals voor de kinderen
van Chineezen en Arabieren, die in hetzelfde
geval verkeerden, volgens het hoogste tarief
van de progressief oplooponde schoolgeldtabel,
zou to betalen zyn. Dat was du9 tot zooverre
billyk, goed en verstandig
Maar daar is de heer Abendanon plotseling
op het idee gekomen om het maximum van
te betalen schoolgeld in een minimum te
herscheppen cn zelfs voor kinderen van in-
landscho ouders, die minder dan f 75 per
maand verdienen, vrydom van schoolgeld toe
te staan.
Fluks zyn hierop honderdtallen van kleine
voorbereiiliiigsschooltje8 verrezen, waar de
inlandsche jeugd zoogenaamd in de Neder
landsche taal wordt onderwezen met het gevolg,
dat oen stort loed van inlandsche leerlingen op
de Europeescho lagere scholen is neergedaald,
mot bet gevolg, dal het peil van het onder
wijs nu reeds bedenkelijk gedaald is, om van
andere nadcelen niet te 8: reken, en er plaats
dreigt te kort te schieten voor de kinderen
van Europeescho ouders.
Ziehier het gevolg van onberedeneerde
Javanenlicfde en van gebrek aan in
landsche scholen.
De heer Abendanon gaat binnenkort met
verlof of inet pensioen hot is to hopon dat
zijr opvolger andero inzichten zal zyn toege
daan, anders verwatert het mooi florcerendo
lager onderwijs volkomen.'
Hier past een woord van protest 1
In do eerste plaats komen we op tegen den
Seitcnhieb aan 't adres van onzen jjvorigen
voornrtstrovonden Directeur van Onderwijs,
Ecredienst en Nyverheid en voor het overige
durven- we wedden, dat uok do onbekende
correspondent van de Telegraaf een vreem
deling hier in Jeruzalem is
Een ieder, dio verder kijkt dan zyn neus,
begrijpt van hoe groot politiek belang 't is.
dat er weldra een geslacht zich zal doen
gelden, dat onze taal spreekt, leest, en schryft,
dat door banden van vriendschap, gesloten
op dc schoolbanken, verbonden is met ons
Europeanen, een geslacht, dat moor Westerse!»
denkt en handelt, zich meer óón gevoelt met
den Nedorlandschen stam.
De drang naar vooruitgang ia nu eenmaal
geboren, leidt men die politiek in Nederlandscho
banen, dat zal dit aan Grooter-Nederland
ten goede komen, verzet men zich, dan loopt
het mis
Ik schrijf nu eens niet uit .onberedeneerde
Javanenliefde' maar als redeneerend practicus
en patriot!
Gooi voor myn part den heelen z.g. ethischen
koers overboord, maar begryp het belang van
Nederland 1
De zich ontwikkelende jonge generatie moet
in ons niet den gehaten overheerschcr, den
brutalen vreemdeling zien, doch 'n onbaat
zuchtig voogd, 'n vriend, 'n opvoeder, die
haar met volle sympathie tegemoet treedt en
de broederhand reiktzy mag niet gaan
leenen, dat wjj hare evolutie en emancipatie
yandig gezind zyn, want anders werpt
zij zich binnen een kwart eeuw in do armen van
Japanl
Mon zy gewaarschuwd 1
De Nederlandscho taal is voor den Indiër
nu eenmaal dc sleutel tot dc schatkamers der
wetenschap. Zyn dorst naar kennis dringt
hem dus onze taal te bestudeoren en is hij
die eenmaal machtig, dan spreekt hjj die by
voorkeur ook met zyn vrienden, dan leest hjj
Hollandsche couranten, tijdschriften en boeken,
dan staat hy d.chter bij ons tenminste
als dio kennis hem juist niot nog gevoeliger
doet weten, hoe laag hy en zyn rasgenooten
bij den blanda staan aangeschreven.
Zoo'n verwaten uiting als van den heer
K. Wybrands b.v. doet pjjn, grieft en mi
strafbaar zyn als beleedigiug van 'n grcot
deel onzer landgonooten.
Er bestaat hier oen drukporsroglement, dat
goed zou werken, als onze Officieren van
justitie maar beter voelden wht of er gelezen
mag worden en wat niet!
Het moest als politiek gevaarlyk, ten
strengste verbodon zyn iets to drukken, wat
noodeloos den ontwikkelden Indiër prikkelt
en we hopon dat onder Gouveriieur-Generaal
van Heutsz journalisten, die dat gevaar niet
begrypen, gemuilband zulllen worden
Zulke elementen moesten in eon klein Euro
peescho kolonie eigenlyk niet worden geduld
cn de Landvoogd heeft immers het recht van
verbanning.
Hoe zouden de dompers ondur de blanda's
het wel vinden als Engelschen of Japanners
eens zoo slim waren om op groote schaal
goedkoope particuliere scholen op te richten
en de landskindoren dan onze taal verwierpen
en het Engelsch of Japansch als sleutel aan-
De Engelschen zijn er al mede begonnen!
Vooral vele Chineezen laten tegenwoordig
hun kinderen Engelsch inplaats van Hollandsch
lecren Algemeen Nederlandsch Verbond in
't geweer
Als er geen Europeescho lagere scholen
genoeg zyn, dan mooten er maar by gebouwd
worden
Gok zon het overweging verdienen om 'n
groot aantal Inlanders voor het Holl. onder
wijzersexamen op to leiden, liefst in Europa,
opdat dan langzamerhand ook op du Inlandsche
scholen de Nederlandscho taal als leervak
zou kunnen worden ingevoerd.
Nog een vraag even aan do Bataviuschen
Telegraafcorrespondent
Zeg, waarde collega, weet ge wel wie of
er op slot van rekening al dio duro Euro
pcosche scholen, die duro onderwyzera, die
verlofstraktcraenten en pensioenen, die passa-
geknstcn enz. betalen
Niet
Welnu de Inlanders, als betalende voor
999/1000 onze Indische Staathuishouding 1
Me dunkt, dat du Heer Abendanon een daad
van politiek beleid, een daad ook van recht
vaardigheid heeft verricht!
En als er dan van die verwaande Euro
peanen zyn, die hun kindertjes te goed achten
voor den omgang met do Inlandsche kleuters,
(er zyn er heusch zonwelnu dan moeten
die bekrompen wezens inaur op eigen kosten
particuliere scholen gaan oprichten, z-.o als
ook de Chineezen immers doen. Zo hebben
echter geen recht hoegenaamd om de lands
kinderen uit to sluiten van de door de Indiërs
betaaldo nationale school 1
Nogmaals hulde aan don Heer Abendanon
cd ook oAn den afgetreden Landvoogd, zoowel
als aan het Ministerie in Holland voor het
wys beleid in dezo zaak betracht I
Garoet.
Lt. Ct.OCKKNF.lt Brousson, b.d.
volstrekt, .hoogere rijkunst* komt niet voor.
het eerste gedeelte van het programma bevat
een marsch en enkele gedeelten van opera's
en zoo, terwjjl het tweede gedeelte byna
geheel wordt ingenomen door populaire lie
deren als: .Daar komen de schutters' en
meer zulke, om ten laatste te eindigen met
een opgewekte marsch, die we allen wel eens
van dit corps, op marsch zyndc, hebben ge
hoord. En zoo gaan we naar huis, opgevroo-
lijkt, genoten hebbende van een concert, dat
klinkt als een klok. En we kunnen er
nu zelf veel aan doen, of het meermalen zal
gebeuren, door zooveel mogelijk ieder aan te
sporen heen te gaan. Er wordt gerekend op
pl. m. 4* 0 menschen, doch laten we ons nu
eens goed houden en opkomen mot 500, dan
is dit concert alvast goed geslaagd en het
slafmuziekko'ps heeft eer van zyn werk.
KL. F. Oortgijsiw.
Ingezonden
Populair Concert
door het Stafmuziekkorps der Marine.
Velen zullen met genoegen het berichtje
de plaatselyke bladen hebben gelezen, dat
op Donderdag 15 December dos avonds om
8 uur in Casino door do Marinc-muziuk eon
Populair Concert zal worden gegeven. (Oor-
spronkelyk zou de naam zyn .Volksconcert,*
in navolging van groote steden, doch de
naam .volk* wordt veelal verkeerd begrepen
op dit concert is dus plaats voor ieder.
De bedoeling van zoo'n concert isver
schillende muziekwerken van bekende com
ponisten (muziekstukkenmakers op z'n Hol
landsch) onder het bereik te breDgen van en
doen genieten door hen, die niet in du
gelegenheid zyn concerten in andere steden
bij to wonen, om de cenvoudigo reden, dat
dio concerten vóól te duur zyn.
Dit Popnlairo Concert is niet duur. Dc
itróo is bepaald op 25 cents per persoon
en het batig saldo komt ten goede aan do
uitvoerders, dat zjja dus de stafmuzikanten.
De onkosten zullen zoo weinig mogeljjk zjjn
voegt men daarby nog, dat het programma
voor deze gelegenheid met zorg is samenge
steld, dan belooft dit concert te zullen wor
den een waarlijk goeden muziekavond.
We kunnen buiten beschouwing laten do
goedu uitvoering dor nummers, daarvoor
is dc jjver van den directeur, den heer Jac.
Koning, en van de leden van het corps, ons
borg. Maar zou dat wel opnomen ia
me gevraagd geworden. En om daartoo eenigs-
zins to kunnen bydragen, waag ik hot in dit
stukje eene oproop te doen aan du leden van
bestaande muziekgezelschappen, die dus van
muziek houden en verder aan alle liefhebbers
van muziek, dit populaire concert by te
wonen en ons to helpen aan het welslagen
daarvan. Samenwerking is hier hoof Jzaak.
Ieder is welkom, hetzjj met pet, hoed, jas,
kepi, muts of inuntcl getooid en daar het
muzikale gevoel 'm niet zit in kleed'iDg of
zoo iets, is er dus plaats voor hoog en laag,
arm en ryk. Besproken plaatsen zyn er n i e t,
wie het eerst komt, zit vooraan, hoewul dal
mot het oog op het gehoor niet is uan to
bevelen. Niemand behoeft dus te
vragen, zou ik daar wel kunnen komen,
niemand behoeft dus te vragen, zou ik daar
wel mogen komcD. We betalen ieder een
kwartje en hebben precies dezelfde rechten.
Aan de bezoekers is zelve overgelaten de
orde te handhaven, doch daarvoor behoeven
we, geloof ik, niet bang te zyn, we komen
er allen om te genieten onaangenaamheden
komen dus niot voor.
„Maar", vraagt een ander weer, .zou het
niet moeilijk te begrypen wezen O, neen,
Uit het Buitenland.
De afgevaardigde Syveton, bekend in den
laatstcn tjjd om de kaakslagen, die hij den
minister van oorlog Andró in de kamc-r toe
diende bij do behandeling der vcrklikkcrs-
kwestio in het leger, heeft op zoor tragische
wyze don dood gevonden. Hy had zich in
zijne kamer afgezonderd om zyne verdediging
voor liet hof van Assises, waarvoor hij moest
verschenen wegens de kaakslagen, gereed te
maken. Na korten tyd vond men hom ge
stikt door lichtgas uit zyne gaskachel. Zyn
dood wekte te Parjjs nog al ontroering, wijl
hy zeer populair was.
By de behandeling der Ilumbcrtzaak had
hy indertyd Vallé ook al oen paar .opstop
pers" gegeven.
Do kamer besloot hom in Juni 1903 toen
niet toe to luien als afgevaardigde. Zyn
mandaat werd echter met nog grooter meer
derheid vernieuwd. Algemeen geloofde men
dan ook dal dn jury hem tegenover generaal
Andró, die niet populair is, zou vrysprokun.
Waardoor is het gas in do kamer gekomen
Daarover verdiept men zich in Parys en
daarbuiten en wjjst op de eigenaardigheid
dat de schoorsteen verstopt was met een prop
couranten o.a. een •Intranfigant" van den
zelfden dag. Een moordaanslag zo»gon de
bladen van de eene richting een nood
lottig toeval zeggen do anderen, de schoor
steen was niet hcelemaal verstopt do gas
kachel had een defect. En dc bladen van
beiderlei richting bouwen op deze veronder
stellingen voort en beschuldigen elkaar zooals
dat alleen in eèn land als Frankrijk kan
geschieden
In de kamer hield de voorzitter Brisson
een lykrede op Syveton toen kwamen do
interpellaties aan de orde want, 't was Vrydag.
De bekendo vorklikkingszaak leverde de noo-
dige stof. De eenvoudige orde van den dag
werd door Combes geweigerd. Als de kamer
der re?eering niet het gevraagde vertrouwen
schonk zou hy een beroep doen op. het land
Kamerontbinding dus. Dat hielpEen motie
inhoudondo de verklaringDo kamer keurt
de verklaringen der regeering goed en weigert
elke toevoeging", waarmee Combes zich ver-
eenigdo, werd aangenomen met 295 tegen
265 stemmen. De regeering zit dus weer. Zy
had te voren de verklaring afgelegd dat zy
het vurklikkingsstolsel afkeurt.
Het duel tusschcn den socialist Jaurès
en den bekenden Paul Deroulède heeft
plaats gehad, doch niot in Spanje. De
politie verbood het daar. De Pary.che brief
schrijver van het Handelsblad deelt mee dat
Jaurós van Combes voor 24 uur vrygoleido
heeft verkregen voor den banneling .-Derou
lède. Toen kon het duel op Fransch grond
gebied plaats hebben. Niemand werd gewond.
De comedie is daarmee nu uit.
In de zitting van den Duitschen Ryksdag
legde graaf' von Bulow een tweetal belang
rijke verklaringen af. Hij deelde mee dat du
afgebroken onderhandelingen over het handels
verdrag met Üostenryk-Hongarye weer waren
opgevat en dat ze ditmaal waarschyulyk wol
tol een goed einde zouden voeren. De rogco-
ring zal hare eischen inzake den invoer van
vee, niet laten vallen en ook op sommige
eischen der DuiUchc industrie zal gelet
worden. Waarschynlyk zullen alle handels
verdragen tegeiyk worden overgelegd na dc
Kerst vacantic. De rechterzijde en hel centrum
namen deze verklaringen met wulgevullen op,
de linkerzijde bleef er koud onder. Door den
socialistischen aigo.aardigde von Vollmar was
de mcening weer opgerakeld, dat Duitsch-
land zich op eene of andore wyze tegonover
Rusland verbonden heeft. Scherp hekeldo
von Bulow de Louding der sociaal-dumocra-
tische party, die de goede betrekkingen waarin
Duitschland tot Rusland staat, herhaaldelijk
schaadt door met volle bewustzijn en met
alle haar ten dienste staande middelen tegen
do Russischo rogeering to werken. Hjj legde
nog eons do nadrukkelijke verklaring af dat
met Rusland geen verdrag bestaat.
In Noorwegen hebben do vcrloopon week
de gemeentelyku verkiezingen plaats gehad.
Daaraan is ook door de vrouwen deelgeno
men. Er kwamen zelfs meer vrouwen dan
mannen op. De radicalen hebben een groot
aantal zetels verloren aan de sociaal demo
craten en aan de conservatieve rechterzijde.
In het stedelijk bestuur van Christiania
zullen zitten 45 loden dor rechterzijde, 22
sociaal-democraten en 11 radicalen. In 1898
nog hadden do radicalen daar eene groote
meerderheid. Met belangstelling ziet men thans
in Noorwegen do verkiozing voor het wet
gevend lichaam tegemoet. Men verwacht ook
daarbij eeno nederlaag der radicale party.
De Porto heeft Rusland en Gostenryk ge
antwoord mot eene besliste weigoring om de
aanwyzing van nieuwe officieren voor do
internntionalo gendarmerie in Macedonië goed
to keuren. Zy heeft Hilma-pascha gelast dezen
niet te erkennen. Frank rjjk heeft hosloten
toch nieuwe officieren to benoemen en Enge
land heeft er reeds een uitgezonden. Dat
belooft weer wat
De Oorlog in het Oosten.
Het beleg van Port-Arthur.
Londen 9 Dec. Het Japanschen gezant
schap heeft bericht ontvangen dat de marine
staf van het leger voor Port-Arthur van
8 Dec. rapporteert
De sl'alladaz is in brand geschoten, het
schip helt over met de voorsteven omlaag.
Elf schoten hebben naar geloofd wordt de
>Gilyak< getrotlen. De >Üayan< geraakte
te half twaalf in brand en brandde nog te
kwart over vieren in den namiddag.
De bevelhebber van de marine-land-bat-
terjj rapporteert dat de »Amoer« Donder
dag is getroffen door veertien schoten in
den voorsteven en gezonken is.
De onderaardsche schuilplaatsen en vele
werken bjj Peisoesjan en bet arsenaal heb
ben veel van het vuur te Ijjdeu.
Tokio, 9 Dec. Naar men voor Port-Arthur
heeft waargenomen, wordt er van de Rus
sische zpda in het Westen en in de
Ooster-haven, waarop meo van onze stel
lingen het gezicht heeft, niets gedaan.
Men verwondert zich er over, dat de
Kussen het Japansche vuur niet beantwoor
den. Z er waarechjjnlyk zullen de Japan
ners bg de voorzetting van het beleg zich
□iet weder blootstellen aan verliezen, als
r.g voorheen leden, en rekenen zjj meer op
den honger als bondgenoot, dan op een
eindaanval, om den tegenstand van de ves
ting te brekeu.
Daar tgdens de beschieting van de Rus
sische schepen geen levensteeken aan boord
werd waargenomen, meent men, dat de be
manningen aan land een toevlucht hebben
gezocht of wel medewerken aan de verde
diging van de landwerken.
Tokio, 10 December De kanonneerboot
Sei-jen is don 30en November op een mjjn
geloopen en gezonken. Het grootste deel
der bemanning werd gered.
Londen, 10 December. De Japansche le
gatie herneemt
De bevelhebber van de marine-batterjj
voor Port-Arthur meldt dat bg het bom
bardement van Vrgdag de Ba jan in brand
geschoten is het schip helde 25 grcdan
naar bakboord over, en viel bjjna geheel
op zjjde. De Retwisan en de Poltawa zjjn
bg vloed geheel onder waterde Pallad i
helt sterk naar bakboord, de Pobjeda naar
stuurboord over, zoodat de huid onder de
waterlgn zichbaur is. De Pereawjet loopt
bg hoog water tot aan het achterdek onder.
Üe Gdjik, die dicht bg den wal ligt, helt
ouk sterkmen gelooft dat ht-t schip aan
den grond zit. De Sewastopol is Vrijdag
ochtend vroeg naar de buitenreede verhaald,
ver moedel gk om aan onze granaten te
ontsnappen.
FEIIILLETOV
28.)
Er liepen groote tranen langs zyn opgezotte,
roode wangen, terwyl hy, het hoofd schud
dende, heen en weer liep. Ik wil waarachtig
al myn geld aan dat schepsel geven
Mijn lieve geld
Een oogenblik later jammerde hy «Neen,
dat kan ik niet! Niemand weet waarom ik
niet kan dat weet ik alleen Het
geld is duur gekocht o zoo duurl
Ja, als hy dat wist dan zou hy niet
zeggen dat ik er afstand van moet
doen Ik heb liet duur betaald hut
ia myn geld ik heb het den duivel uit
de klauwen gerukt Hy keek schuw in
het rondJa, als dat niet zoo was
Hans Thorbeeken liep intusschon op den
weg voort. Hy wilde naar Trude Kneu. Dc
wind blaast hom langs den rug, legen dc
duinen, tegen den toren, en allerlei gedachten
vliegen hem verward door het hoofd.
Trude Groode mompelt hy «Zou
het mogelyk zyn, dat de droom myncr jeugd
in vervulling komt? Zóó in vervulling?*
En by stapt haastig voort, terwyl hy denkt
aan de innig geliefde, naar wie hy op weg
is. En dan denkt by weer aau den ouden
man, van wien by zich heelt losgemaakt, en
iy is niet gerust. >Je handelt valsch Wat
je bedoelt is geen verzoening. Als je do
kleindochter van graaf Ilans tot vrouw I
neemt.is dan daarmoc de schuld gedelgd
Zal die niet dreigend tusschen jelui beiden
staan
Hy schudt het hoofd en weet niet wat te
besluiten.
Daarom, als hij nu voor haar staat, ont
breekt hem alle vastheid van honding, zyn
stom hapert en hy durft haar niet goed in
de trouwe oogen zien.
En zy is ook angstig. Telkens meent zij
Dora'B blik vol haat te zien. Of zy denkt
aan haar grootvader, den vluchteling, den
bedrogene. Zy ziet hem met gebogen hoofd
aan do tafel zitten hy schryft, en een ander
staat achter hem en houdt zich krampachtig
aan de leuning van zyn stoel vast. Wat stond
er op dat papier te lezon
Zy staan in do varanda tegenover elkaar
en hij spreekt. Wat zegt hy Hy zegt, dal
hy haar boven alles lief heeft dat hij
haar reeds als koaap beeft bemind Hy
moet nog éénmaal wog naar den vreem
de maar hy hoopt spoedig terug to
keeron zonder haar kan hy echter niet
gaan hy vraagt, of ze mee wil in den
vreemde.
Ach, hy kon den rechten toon niet vinden
de schuld stond tusschen hen, dat voelde hy.
Zy hield de hand voor de oogen en leunde
tegen den muur.
Zou kij van oude tjjden f-preken Zou
hy de geschiedenis van die schuld ophalen?
Maar dan zou zy hem van zich af
snuiten
Eindelyk stamelde hy.Ik kan vandaag
niet openhartig jegens u zyn, GertrudeGe
moet vertrouwen in my stellen.'
Nu neemt zy de hand voor de oogen weg
en ziet hom aan.
Ik ben zwak tegonover u», zegt ze, do
hand op huur boezem leggende. Ik kan de
fierheid niot vinden, die ik hebben moest. Ik
wil uiet weten, wat gy voor my verbergt.
Ik stel vertrouwen iD u maar ik denk aan
uw vader
Laat ons van hier gaan, Gertrude 1 Als
hy er niet meer is, dan komen wy terug."
Zy bedekt weer do oogen met de hand en
zegt
,Ik ben zoo zwaarmoedig gestemd, ik kan
u geen beslist antwoord geven. En in snikken
losbarstende vervolgde zy .Ik had het my
zoo anders gedachtIk was zoo gelukkig op
Kerstavond Ik dacht aan niets ik
vergat uw vader en die oude geschiedenis.
Nu is het, of my een geheimzinnige macht
terughoudt en my toeroept: ,üoe het niet,
don het niot
Zjj l*gJ« nu de armen op den rug, alsof
zy tegen den muur steun zocht, en keek hem
met tranen in do oogrn aan.
Met bewog-n stem antwoordde hij«Nu
berouwt het my, dat ik hier teruggekomen
ben,» en hy gaat heen, het hoofd schuddende,
als iemand die aan alles twijfelt.
En 's middags stak de wind nog meer op,
het stormde vreeselyk, en de zee bulderde,
schuimde en bruiste met donderend geweld.
Gertrude zit met dc hand onder het hoofd
cn luistert naar do woeste windvlagen, die
om het bcerenbuis gieren. Daar treedt Franke
dc kamer binnen.
«Ach, Trude, laat dat droevig peinzen toch
varen cn ga met ons meewe gaan naar
hut duin. Het is eon liooge springvloed, zegt
Voss. Christiaan gaat mee
En zy gaan, elk aan een arm van Chris
tiaan. Frauke houdt zyn arm slechts luchtig
vasthy moet niot denken, dat zy zyn hulp
noodig heeft.
Christiaan zoekt haar oogenhy is in een
eigenaardige stemming hel is de eerste maal,
dat zy aan zyn arm gaat. Wat ziet ze er
lief uit denkt hy.
Frauko strijkt haar haar voor het goziebt
weg en kykt hem vriendelijk aan. Hy buigt
het hoofd torzydo cn zegt: Wil je zoo wel
met rnc gaan, Frauke?"
Een beetje weifelend antwoordde zy.Och,
een klein eindje wel,' maar ze kykt hem
daarby schalks aan.
«Tot het altaar?' klinkt het terug en lij)
laat haar arm los en grjjpt haar hand.
Gaan wy naar de kamer in den toren
vraagt Gertrude.
Christiaan zet een bedenkeljjk geziekt.
,Zyt ge bang', vraagt Gertrude, en op
haar bleek gelaat is groote zorg ie lezen. Zy
denkt by zich zelf«Als de toren vandaag
instort, dan is dat voor my een waarschu
wing, dat ik niets uit te staan mag hebben
met het geslacht, dat hem heeft doen in
storten
En nu gaan zy den smallon weg op die
naar de hoogte van liet duin leidt. Links van
hen verheft zich de toren, twiutig schreden
verder gaapt de afgrond van hel Witte
Kncc.
Boven gekomen, voelen zjj de volle kracht
van den storm. Gertrude slaat beide armen
om een berkeboom, die daar wortel heeft
geschotendie dikke stam zelfs Wwrdt heen
en weer geschud. He, daar komt weer een
sterke windvlaag.
Ginds, beneden, by Thorbeeken, strydl
men ook tegen het noodweer. In het groote
dak van d« veeschuur, naar landsge
bruik met koemest gelekt, heeft de storm
groote gaten geslagen. Te vergcels zjjn tien
a twaalf menschen bezig met planken die
gaten diclit te maken cn don wind den ver
deren toegang to beletten. De planken vliegon
weg, buitelen in de lucht om cn worden met
kracht legen liet jjzeren hek van den nieuwen
veestal geworpendc glasscherven vliegen
op de plaats. Vloek-nd cn razend staat
Thorbeeken midden op het erf men kan
hem niet verstaan door den lievigen wind,
maar men ziet zjjn woeste gebarenliet gebrul
liet angstige vee kan men zelfs op het
duin hooren.
Daar beneden werkt een man zich met
'leite tegen den wind op hij iB van het
paard gesprongen en leidt het aan de teugel.
Mot de grootste belangstelling volgt Gcrtrudo
zyne bewegingen zjj klemt zich dicht tegen
den boom aan en legt haar gelaat legen de
tte schors. Zij is doodsbang.
Christiaan roept den beiden meisjes toe,
dat hjj even wil gaan zien naar de schuren,
maar dat hy onmiddelljjk zal torugkomen,
en meteen verdwjjnt hjj tusschen het ge
boomte.
Daar komt iemand hem na; Frauke grjjpt
zyn arm. De wind heeft haar den hoolddoek
afgerukt en jaagt haar haarvlechten ruw in
het gelaat. Angstig kjjkt zjj hem aan en zegt:
«ik weet niet wat Trude scheelt, maar zjj is
zoo treurig en stil ik ben bang
Een sterke wind 'U.« huilt door het ge-
,boomte, Frauke wordt tusschen de takken
geworpen. Zjj uit een luiden jammerkreet.
Met een sprong is Christiaan bjj haar; hjj
maakt haar natte haar los van de ukken cn
legt den arm op hare schouders Hjj zoekt haar
kleine, natte hand cn vat die. Zoo gaat hjj
inet baar tien smallon weg al' naar heneden
haar hoofdje leunt tegen zjjn schouder.
Daarboven, bjj den berkeboom, heeft de
storm zjjn hartepunt bereiktdaar giert en
en haill do wind als het gebrul van wildo
dieren. En in den bouwval klinkt hjj als een
hevig jammeren van sombere geesten, liet is
donker geworden, ofschoon de namiddag nog
pas half verstreken is. Na en dan valt er
een brok muurwerk omlaaghet bonst tegen
den voet van den wand en stort in de diepte.
Houd u goed, oude toren Wanneer ge heden
den storm trotseort, dan zult go nog lang
daar staan
Het is stil een oogenblik en nn
volgt er een vrceseljjkc windstoot
Daar bereikt hjj Thorbsekens huis
daar wordt het dak der groote schuur opge
nomen liet vliegt door de lucht en stort
op hot erf neder bot is vorbrjjzeld, ver
splinterd. De arme dieren brullen van angst
Daar komt de wind verder. houd u goed,
oude toren Vlucht, Trude Kneohet
geldt uw leven 1
In ont/.ottenden angst drukt Gertrude het
bevende lichaam tegen den berkeboom haar
oogen zjjn oonatuurljjk wijd open, strak
gericht op den toren van den ouden burcht.
Daar stuit de windvlaag tegen den toren
en beide versplinteren, uls twee glazen, die
tegen elkander stootten Gertrude uit eon
luiden kreet, die versmoord wordt in het
gebrul van den storm. Untzaglyke steenklom
pen, aarde, hoornen rollen, gljjdeu, vallen
naar beneden, dof dreunend of herig krakend;
grooto stecnen, brokken zand, losgescheardo
hoornen volgen de voorgaande massa'seon
wolk van groezelig stof beneemt haar den
adem, afgerukte boomtakken slaan haar in
hel gelaat. En daar treil baar iets hards met
kracht legen don linker slaap van het
groote 1
hoofd.
(Wordt vervolgd.)