KLEINE COURANT
't Wiegend Blaadje
J
1
voor Meidier, I exei, Wlerlngen en Anna Paulowna*
33ste Jaargang.
li
No. 3375
Woensdag 21 Juni 190Ö.
Bureau: Spoorstraat
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Iiterc.-Telef. 50.
Atjon ïi emont
Vtietfoid Blaadje p. 3 m. 50 etIr. p. poet 75 et., Beitel. 11.25
^Zondamblad 37'. 45 ,0.75
Modeblad 55 80 ,0.00
Muzik. Bloemleaing, >>60, >>,85, ,09#
Voor '4 Buitenland bjj vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BIBKHOOT Co., te Helder.
SpMMtrut.
Aan onze abonru's builen
de gemeente wordt beleefd ver
zocht 't verechuldigle abonnementsgeld
Vliegend Blaadje en Zondageblad 2e kwar
taal 19U5, te willen overmaken per Post
wissel of in postzegels vóór* 5 Juli,
zullende acd-rs daarover met 5 cents ver
hooging per post worden b schikt.
Postwissels voor dit doel behoeven
alechts met een zegel van 2'/9 Ct. beplakt
te worden.
Advertentie» moeten uiterlijk ,le.a DINSDAGS- VUIJIMNSMOKKKNS vóór 10 uur aan het Bureau bezorgd zyn.
Advertenuen
>*a 1 tot 4 regel.Cent
Elke regel meer
4 maal geplaatst, 1 maal gratis. Bewgs-exemplaar 21/, Ct.
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Indische Peukrassen,
Auleurtrecht uitdrukkelijk voorbehoudtn.
110.
Ze is nu woer een beetje geluwd, die be
lachelijke vroes voor den pra- g sabil of hei
ligen oorlog hier op Java, doch kort nu het
betreurenswaardige bloedbad van Gedangan,
was het bepaald vermakelijk de correspon
denties te lezen in de verschillende Indische
bladen. Zenuwachtige berichtgevers zagen
toen plotseling in allerlei heel gewone gods
dienstgebruiken iets verdachts en de Ambte
naren van het Binnenlandsch Bestuur hadden
een zwaron dobber om de gemoederen te
kal neeren.
Ken van de meest ongepaste ja dolste
beurten gaf wel een correspondent van het
.Soerabaiasch Handelsblad". De stumperd
lanceerde het ongevraagd advios om vooral
toch den ouden Rogent van Sidourdjo, Radon
Adipati Pandji Tjondro Negoro, niet te ver
trouwen, want, sinds zijn liuwcljjk met eeno
zuster van Prins Ario Mataram, zou dio
Javaanscho Hoofdambtenaar plotseling zeer
fanatiek geworden zün D>' «fanatisme -
grondde zich dan daarop, dat do grjjze Gou
vernementsambtenaar trouw dagelyks bad
•a op de Bocieteit geen alcohol gebruikte II Ik
heb Prins Ario Mataram geraden om zjjn
zwager een klacht bjj de Justitie to doen
indienen, doch do Pangaran vond het beter
in die dagen van opwinding by do Europe
anen maar liever waardig te zwjjgen.
Wy maken ons door zulke enormiteiten
werkelyk redicuul in do oogen van de meer
ontwikkelde Inlanders! Een hunner voegde
mjj, naar aanleiding van het dwazo couranten
geschrjjf, min of moor ironisch toe: ,Do
ssLsJ ziMSHkw
Ik achaamdo me zoo innig diep over het laf-
heidsvertoon myner landgenooten.
Uw Penkrasser, die steeds in gezelschap
van Inlanders gezien werd, moest ook al
gauw 'n veer laten. Men verdacht plotseling
sjjno bedoelingon, vond hem toon erg gevaar
lijk voor de „rustige rust-, sprak zelfs over
uitzetting en verbanning en in Bandoeng
vertelde men op 'n gegeven moment, dat met
de racedagon, door hem een dynamietaanslag
op de tribune der Europeanen zou worden
gepleegd 11
Lacht niet, lezersIk schryf u de zuivere
Idiote waarheid, en hoe vér do paniek in die
dagen wel ging, moge blijken uit het feit,
dat de Officier van Justitie to Batavia hot
noodig vond om de kisten Bintang Hindia
door de firma N. J. Boon naar Java gezonden,
te laten onderzoeken. Men verdacht my ernstig
van het binnensmokkelen van Mauserpatronen
voor den heiligen oorlog 111!
We willen het nu heden eens hebben over
het zoo gevreesde fanatismo.
In waarheid is er geen verdraagzamer, ge
moedelijker volkje, dan juist het Javaanscho.
Nimmer wordt hier een zendeling of geeste
lijke bemoeilijkt. Roomscho liefdezusters, paters
of heilslodaten bewegen zich in de drukste
buurten onzer groolero steden en zyn er
veiliger voor hoon en spot dan b.v. in Am
sterdam
Geen Moslim denkt er over om den >toean
pastoor- of «toean domino- zelfs maar onge
past aan to kjjken Geen steen zal er 's nachts
de ruiten van n kerk verbryzolen en vele
l Inlanders van goeden huizo zeuden hun kin
deren naar particuliere Roomsche of Prote-
•tantsche scholen, tetwjjl de onderwyzers vari
hun kant zich loffeljjk onthouden van het
kwetsten der geloofsmeeriing huuner leerlingen
De dochters van Javaansclio Prinsen gaan
op de Zusterschool te Jogjakarta en Prins
Achmad van Batjan bezoekt de Bijbelschool
to Weltevreden. De laatste krijgt Vrjjdags
gelegenheid om in den Missigit te bidden en
luistert in de school met belangstelling naar
de verhalen van het oude en Dicuwe Testament.
De vrome Moslim, de man die trouw de
voorschriften van den Qoraün volgt, heeft
duizendmaal meer respect voorden Europeaan
die geloovig Christen is, dan voor den vry-
geest of onverschillige
Vergeet vooral niet. dut de Islam wel
degelyk ook Jezus hoog vereert en dat de
I lainietcn in lirn Qoraiin lezen: Soerah II,
Ajah 59
De geloovigcn, het mogen Joden, Christe
nen of Sabëisten zyn, indien zy slechts aan
God en aan den oordeelsdag gelooven en wol
doen, znllen door hunnen Heer beloond wor
den noch vrees, noch droefheid zal over
hen komen.'
Europeanen, die den Inlander en Arabier
chter niet kennen, wantrouwen den vromen
Islamiet.
Ik weet menscben, heusch geen streng
rechtzinnige Christenen, die een bediende
ontsloegen, omdat hjj zich aan >de vasten*
of .poeasa» hield
Zy gaven den man ook geen certificaat,
want racu kon die .fanatieke kerels- toch
rnoeiolyk bij de Europeanen aanbevelen. Ze
zouden je mollen, voor je bet wist.
Dom en onrechtvaardig, lezers want juist
van een vroom Mahomedaan kan eerder trouw
en eorlykheid verwacht worden, dan van de
voor God en Zyn g'bod onverschilligen.
Men verwart hier in Indië maar al to veel
godsvrucht met lanatismcon meent, dat hadjie's,
goeroe's Kjai's suntrie's of Arabieren per se'
met vyandige oogen den Christen aanzien.
Ik wonsch dat beslist tegen to spreken
Hot is een van de ellendigste dwaalbegrippen
hier in onze Uost
Als er dan nog van bekrompon onver
draagzaamheid, van 'n vyandigen geest ge
sproken mag worden, dan kan dit alleen slaan
op dio onwetende angstige Europoanen, die
met allo geweld in iederen vromen Modim
oen bloeddorstige» schurk, ja oen muiter
willen zien
Of er dan geen onruststokers og Java wonen
te ondormynen Ik zou hier' niet graag ont
kennend op willen antwoorden, doch men
vindt dio woelwaters overal op de wereld,
ook ten uwent, zou ik mecnon I
Do Europecscho anarchist van de daad is
tusschon heel wat gevaarlijker dan z'n
Oostorscho geestverwant, vooral in een land
als ons Java, waar opruiers al zeer weinig
invloed hebben op de ultra-flegmatieke om
geving. Een dosaman wordt heusch niet gauw
opgewonden en als cr dan eens locaal 'n opstoo
tje uitbreekt, och dan is niet het fanatisme of
de godsvrucht de stimulans, doch een plaat
selijke haat, langzamerhand aangekweekt
door willekeurige, onrechtvaardige handelingen
van den blanken vreemdeling.
Sinds 1830 hebben we op Java feitelijk
nimmer 'n ernstig verzet van de zjjde der
bevolking ondervonden.
Zeker, we hebben locale troebelen ge
had in het Bantamsche' on Madioensche,
een relletje ook op Jogjakarta en ten slotte
nu het drama van Gedangan
En telkens word do ontevrodonheid der
bevolking door sociaal-economische of polttiöko
misstanden gevoed, telkens wist dan een
kettersche goeroe of godsdienstwaanzinnige
zich van de loiding van den .opstand' mees
ter to maken cn telkens werd ton slotte het
verzet op rekening van don Islam gesteld,
op den Islam, terwyl juist de berustende
Muzelman, de ware vrome, .wiens R'jk niet
is vand eze Aarde,er part noch deel aan had
We willen het hier even hebben over do
Gedangankwestie. Aan het hoofd dier bewe
ging stonden drie z. g. goeroe s-ilmoe of
sectariërs. Het waren de heeren KjnïKasan
Moekmin, Kjai BinUra en KjaiBotokan, aan
hangers van de Quadarija leer, school ge
sticht door 'n Pers van dien naam.
Behalve de Qua 'aryauen, zoo iets als onze
wederdoopera, hebben we op Java nog tw-e
van dio geheime sekten of tarèkat's en wrl
dio der Catarya cn Sanoessia.
Ze zyn z. g. pan-islamitisch cn wordto
eestennd door geestverwanten in Arabë,
Turkjje cn Egypte.
Do geloovigo Moslim moot echter niets vin
deze mystieke genootschappen hebben Osk
in Mohammedaansche Rijken zyn dio genoot
schappen het gezag vyandig en de Regeering
zon goed doen vertrouwbare spionnen op de
dwaalleeraren af te zenden cn er vooral
streng op te letten, dal geen harcr Inlaad-
sche Ambtenaren zich by do sectariërs aan"
•luiten- Als er op Java een JiO.UuO ketters
zyn, is het veel, doch h^e gering ook dit
aantal, op eeno bevolking van 3U.000.U0li
ziele», toch kunnen zy veel kwaal stichten,
v.*oral als door wanbeheer do bruine broeder
aan het luurmureeren gaat tegen hot Bestuur.
Op Gedangan was dit het geval
De heeren van de suikerfabrieken hadden
het volk bcnudeeld. fn 'i belang van il«
suikerriclteelt waren do arme landbouweri
gedwongen om het tweede gewas, z.g. paia-
widja, vóór dat het ryp was, uit te trekkoi,
waardoor do Inlanders zwaar getroffen wei
den in de voeding van de hunnen. Er heersclre
verder groote ontevredenheid over de onwet
tige wjjze der belastinghefling. De regooring
staat betaling in termy-ion toe binnen negon
maanden, doch uit gemakzucht of misschien
erger nog hielden de desahoofden hot bedrag
eenvoudig in eens van de door do suiker
fabrieken betaaldo grondhuur in, zoodat dus
de ongclukigo gogof's (landbouwers) b(j liet
verlies van hun bouwgrond (onder pressie vur-
huurd ook nog gebrek aan contanten kregen
en zoo verplicht werden zich als daglooners
of grobakvoerders by do fabrikanten te
verhuren tegen een schamel loon.
Ook desadiensten, die uit den aard der zaak
onbetaalden arbeid geschieden moeten,
werden noodeloos verzwaard, omdat torwillo
van de Europcesche industrie, breedere wegen
en sterkero bruggen moesten worden aange
legd en onderhoudou. Dio breedere wegen en
sterkero bruggen zyn voor don dosaman
heusch niet noodig, wol voor do karrentrans
porten en de rjjtuigon der fabriek on zo haddon
dus moeten worden aanbesteed voor rekening
der Europeesche fabrikanten. (Goscliiodt tegen
woordig
Ook de iwesti'» d*»- »•-l- r
het water van de sawah's naar do riottuinen
doen leiden.
Boeren van Nederland, hoe zoudt gy u
wel gevoelen als vreemdelingon u in uw eigen
land op zoo'n manier riogeloorden
Zoudt, ge ten slotte misschien ook niet oen
beetje .fanatiek", leeB oproerig, worden ?l
Lt. Clockenrr Brohsson b.d.
Jogjakarta.
Uit het Buitenland.
Washington is aangewozon als de plaats
waar de vredosondorhandolaars by elkaar
zullen komeD. Rusland had liever een plaats
in Europa daarvoor aangewezen gezien, met
name 's Gravcnhage, doch Japan heeft bezwaar
gemaakt tegen de keuze van een Europeesche
hoofdplaats. Onze gezant te Washington heelt,
naar een particulier tulegram in het Handels
blad, de raedcdeeling der keuze aan onzo
regeering bericht.
In Mandchoerye hebben nog steeds scher
mutselingen tutschen Russische en Japansche
legerafdeelingen plaais. Vorschillende dagblad
correspondenten by het Russisch leger seinen
aan hun bladen interviuuws met generaals.
Deze laatsten verklaren unaniem dat het
Russische leger thans by uitstek goede s'el-
liogen heeft ingenomen en dat het voor do
Japanners de zaak is, vrede te sluiten, willen
zij een verpletterende nederlaag vermijden.
Het komt ons voor dat dit een StommingS-
b richt ie, waarbjj cr op gerekend is dat do
pers het zal verbreiden. Wordt het nu ook
in Japan gelezen dan zal men daar eer ge
neigd zyn tot bemiddeling. In zooverre heeft
h«-t pructische waarde, voor 't overige hechten
wy er niet aan.
Generaal Koeropalkin deelde aan den adols-
maarschalk van Moskou mede dat hjj hot ten
zeerste betreurde dat do stelen cn de Zemstvo's
zich voor vredesonderhandelingen hadden ver
klaard, terwyl toch hot Ru.uischo leger ten
vollo ov»«rtuigd was dat het de overwinning
ton behalen.
Wy verhalen, wat wj) omtrent dergel ke
ontboezemingen schrovcn Ze strekken het
soldatenhart van hem dio ze tot eerc
maar knnnen ons het vertrouwen in do zege
dor Russische wapenen niet geven. En er
is trouwens reeds lil >ed genoeg gevloeid.
De afgevaardigden van de Zemstvo's, die
het rcsnltaat hunner beraadslagingen aan den
Czaar porsoonlyk zouden meededen, konden
tot heden tot hem nog geen toegang krijgen,
wat hem natuurlijk teleurstelt.
De «Times* bericht uit Petersburg dat de
Zuinstvo- en Duma-leden, in eeno nieuwe ver
gadering besloten een laatste beroep to doen
op den Czaar waarin »y vragen om eone
volksvertegenwoordiging en vóór alles de natie
over het al of niot doorzetten van den oorlog
te laten beslissen. Mocht do Czaar weigeren
aan hun verzoek te voldoen dan zonden zy
een nieuw systeem van obstructio gaan toe
passen bestaande in het niet b talen der be
lastingen. Missch'en zou do Russische boer
hiervoor eer tc vinden ryn dan voor het op
werpen van barricaden of staken.
Volgons het ontwerp Beolygen zullen, zoo
men weet, de Joden van het kiesrecht worden
uitgesloten. Begrypelykerwyzo heeft dit do
verontwaardiging der Israëlieten gewekt. Zy
vergaderden in grooten getale in St. Poters-
burg. Aan de beraadslagingen namen rechts
geleerden, gen -esheeren, kooplieden, journa
listen, bankiers on arbeidors deel. In eone
motie, die aan don ministerraad zou worden
toegezonden wordt protest aangetookend tegen
den maatregel waarby C millioen Russische
onderdanen van deolnom ng aan de volks
vertegenwoordiging worden nitgesloten.
In Duitsch Zuid-West-Afrika zyn de inboor
lingcn weer eens krachtig opgetreden. Naar
Reuter uit Kaapstad boricht, namen do
llottentotton, onder Abraham Mooris, Warm-
bad van de Duitschors. Zy maakten do
ammunitie en do voorraden buit cn stelden
ilo gevangenen in vrijheid. Do Doiucho
i fticieron ontsnapten. De Holtentotten ont
ruimden onmiddollyk do plaats weder on
namen denzolfdon dag Kalkfontein waarby
zii pjuuddum P*s -» v«nrrnd«n Huif. ipaubtxn
Marokkaansche kwestie zal wonion gehouden
heelt do gemoederen in Frankryk in beweging
gebracht. Engeland hoeft geweigerd U>4> to
stemmen in de conferentie en do Engelseho
bladen meukten nu stemming togen Duitsch-
land dat op do conferentie zeer gesteld is.
l)o berichten ademden eeno zekere oorlogs-
stomming die in Frankryk een terugslag
vond. Buitenlandscho bladen sproken r*ds
van versterking der Fransche grcnsgarnizocnun.
Gelukkig ziet hot meerendecl der Franschen
de zaak veel kalmer aan en wint het denk
beeld, dal Frankryk gerust zonder aan zyne
nationale eer te kort te doen in het houden
der byeenkomat kan toestemmen, meer en
>er veld.
By de behandeling van do landbouwbe
groting in do Belgische Kamer verzocht de
liberale afgevaardigde voor St- Nicolaas, do
grenzen te openen voor don invoer van mager
Hollandsch vee. Hy betoogde dat sluiting
der grens de verspreiding van besmettelijke
ziekten toch niet zou kunnen tegenhouden.
Trouwens do boeren zien ook in dat zy het
Hollandsche melkvee, het beato vee ter wereld,
noodig hebben, liet sluiten der grenzen,
betoogde de afgevaardigdbevoordeelt slechts
Mnige veefokkers ten koste der boeren. De
minister zal in den lt>op der week antwoorden.
Het plan tot het verleggen der groote
doorvaart voor Antwerpen vindt in bot laud
van W aas hcfrige tegenkanting.
c4»n zaak dio zoo noodig ia als brood geldon
te verkrygen, maar helaas I zonder gunstig
resultaat. En dat wel voor zoo'n luttel be
drag, als ik me niet vergis, f 5000is dat
geen jammer eenwig jammer
Waar alle geleerden op hygiënisch gebied,
alle doktoren óónparig verklaren dat baden
één der eerste veroischlen der gozondheid is,
heet het dan niet noodzakclyk, dat er in
onzo gemeente een volksbadhuis komt
Komt inwoners, wie helpt hieraan mee?'
Ik las een ingezonden s'.uk, waarin om
gold wordt gevraagd, voor het stichten van
een concertgebouw met buitensocicteit, een
plan dat ook maj» worden toegejuicht, temeer
omdat, volgens het voornemen dor commissie,
personen uit alle kringen lid kunnen
worden. Bravodat is iets, wat hier in 't
intieme verkoer nog niet bestond, een slap
voorwaarts in democratische richtingWe
zullen hopen, dal het slaagt, al is volgens m\jn
inzien, daartoe een groot kapitaal voor noodig.
Zond-n er hier echter geen paar honderd
inwoners zijn, dio 't betrekkelyk kleine bedrag
voor oen badhuis by elkaar kunnen brongen,
't geen my noodzakelijker voork mt, dan een
concertgebouw met buitensocieteit.
Zouden er geen 500 renlelooze aandcelen
van f 10 zyn te plaatsen
In de moeste steden bestaan deze bad-
gelegenheden reeds, rolfs was ik in een plaatsje
van 2500 inwoners, waar zulk een inrichting
is 't dan ook bescheiden voet bestaat.
Ik geloof zeker, dat do gemcen'e voor zulk
een zaak wel een stukje grond ovrr hoeft.
Wie helpt mee voor dit doel geld to ver
zamelen
Ondergetoekende is bereid de eerste aan
deden to nemen.
Aan meer bevoegden de uitvoering hiervan
en U, mynheer de Redacteur, dank.
B. 8.
ingozonden
Badgebouw.
Eenigen tjjd geleden z\jn er pogingsn aan
gewend, *om in onzo gemeente oen volksbad
huis te stichten, een plan, dat ieders onder
steuning verdient.
De afdccling van «Hot Witte Kruis» alhier
heeft destyds geprobeerd voor dat doel
Nieuwsty dingen
HELDER, 20 Juni 1905.
Vrjjinq had alhier de aanbesteding
van de Marine plaats voor de levering van
Bestek nr. I. 144.000 K.G. zachte witte
tarwe. Ingekomen 1 biljet van den heer
11. H. van Waveren, te Haarlem, voor
farwe! llngeltomeu 2"5nJJ!9
H. H. vaa Waveren, te HaariVi»,
f 12 04 per 100 KG.; firma M. Witsen-
burg Jr te Helder, voor f 12.04 per
100 K.G.
Helpt Elkander.
Da vereeuiging Helpt Elkander", fonds
tot ondersteuning van werklieden bij ziekte
en overigden, hield j.1. Zaterdagavond in
»'t Centrum" een vergadering, die volgens
de presentielijst door 135 leden werd bij
gewoond.
De President, de heer P. Goudswaard,
opende op de gebruikelijke wijze de ver
gadering en heette in 't bijzonder welkom
de leden Johaones en Jan De Wjjn, na
hun terugkeer uit Transvaal.
Daarna las de Secretaris, de heer H.
Bomhoff de notulen der vorige bijeenkomst,
di« goedgekeurd werden.
Vervolgens de*d de Penningmeester, de
heer H. Kerkhof! verslag omtrent de fi an-
ciS-». De overg-legde rekening liep over
2tj weken, van 10 December 1904 tot 3
Juni 1905, en hieruit bleek, dat het leden
tal van 219 was gestegen tot 247. De
o .tvangsten hadden gedurende dit tijdvak
bedragen f 759,15S en de uitgaven f 734.27.
waaronder begrepen was f625.— aan uit-
g keerde ziekengelden van 40 leien.
Het ba'ig saldo van f 24 88'werd gevoeg!
bg de som van f 1347,19' waarover men
bg 't b*gin van 't halfjaar kon beschikken,
zoodat op 3 Juni 1.1. f 1372,08 in kas
wa«, welke gelden rentegevend belegd zijn.
De reservekas, vermerrderde met f45,171
en er wrd uitbetaald f 19, waardoor zjj
steeg van f81,53 toteenbtdrag van 1107,70'.
De rekening was door de heeren 8.
van der Wal en H. Hegblok nagezien, die
bg monde van eerstgenoemde verklaarden
de administratie in volkomen orde te hebben
bevonden, waarna de rekening van den pen
ningmeester, onder dankzegging voor het
richtig beheer, goedgekeurd werd.
De bode S. Betblehem werd op dezelfde
voorwaarden als thans bjj acclamatie op
nienw voor 3 jaar aangesteld.
Nadat de President de leden, ter voor
koming van onaai genaamheden, gewezen
had op art. 14 van 't reglement, met
ingenomenheid medegedeeld had, dat de
vereen ging thans door 98 do-ateurs ge
steund wordt en nog eenige besprekingen
hald m plaats gt had over zaken van huis-
houdelgken aard, werd de vergadering
gesloten.
Bedankt voor het beroep te Callants-
oog door den heer P. L. L. Post, cand.
te Hoorn.
Men meldt uit Vlissingeu
In een hotel alhier is aangehouden
een 21-jarig jongmensch uit Amsterdam,
die ten nadele van zjjne ouders een bsdrng
van circa f 3000 had gastolen en daarmede
in gezelschap eeuer vrouw naar Engeland
wilde gaan. De vader is heden zyn zoon
bjj den commissaris van politie komen
terughalen.
Ongeveer negen uur is Vrijdagoch
tend te Utrecht een jongetje van omstreeks
acht jaar in de Viestraat, vlak voor het
magazijn Nederland, door de tram overreden.
De knaap wilde, toen de tram reeds
dicht genaderd was, nog ijlings de rai's
oversteken, kwam daarbij evenwel te vallen
en kreeg de srherpkantige raderen midden
over het Ijjf. Ge neeskundige hulp was niet
meer noodig. De ingewanden van den
ongelukkige» knaap waren geheel rerecheurd
en do dood trad bjjna onmiddellijk in.
Per brancard geschiodde de overbrenging
naar het hoofdbureau van politie. Wie de
ouders zyn is op dit oogenblik nog niet
bekend.
Een vrouwtje, die getuige was van hnt
>kf« dnnryU«m<)riA
Donderdag werd J. v. Z te Echtel!
t afgesneden bals to bed gevonden.
Hoewel men eerst aan zolfinoord dacht,
hoeft de justitio uit Tiel toch een onder
zoek ingesteld en de vrouw van V. Z. aan
langdurig verhoor onderworpen, terwyl een
drietal dokters het Ijjk schouwden. Het
moet namelyk gebleken zyn, dat de maa
is gestorven tusschea 9 on 10 uur 's mor
gens, terwyl de vrouw eerst de hulp van
een arts inriep 's middags om 1 uur. Voor
dien tjjd vertelde zjj niemand ieta van haar
treurige ontdekking De stemming der dor
pelingen is haar niet gunstig.
Het aan slaapziekte ljjdende doch
tertje van schipper P. Linkvis, te Scheemda
(Gr.), dat in 't ziekenhuis te Groningen
s dort lang verpleegd wordt, is nu pas
begonnen te spreken en heeft bljjk gegeven
dat ook haar geheugen nog goed is. Zy
herkende al hare huisgenootén.
Hospitaal Kerkschip „Os Hoop"
Men meldt:
Het hospitaal-kerkschip is na een voor
spoed ge reis op do reede van Lerwick
aangekomen. In de Noordzee was het
weder mei-stal zeer mooieen flauwe bries
kwam uit het Noordon en Noord-Oosten,
later werd het weer echter minder gunstig.
Aan boord is all-s wel en het schip heeft
wder zéér goed voldaan. Te Lerwick
werden bij de aankomst bjjna geen visachera-
vaartuigen aange roflen, hoogstens een
twintigtal. Ze werden echter spoedig ver
wacht.
FEUILLETON.
md.
trvr
el
id
los*
hUi
jd
HOOFDSTUK VII.
ij m (Zoo,,' seide mevrouw Van Elverdaal toen
tot f sjj eindelyk met haro beide kinderen alleen
ut was, «laat my je du eens goed aankjjken,
John Je ziet er werkelyk goed uit, cn zoo
kUI opgewekt, alsof je iets heel aangenaams hebt
jgt't ondervonden. Wat heb je op het hart, Jolin
ey( f «Wie is dat akelige vrouwspersoon, dat.ge
g,« de kamer hebt uitgezonden vroeg John
Qkdj ontwijkend.
i w #Dat is ome juffrouw van gezelschap-
M-r laat ons nu over iets anders spreken.
Vertel ons eeas, hou het je gaat by de Bur-
nett CompaDy Wy hebben je zoo'n langen
j tjjd nio t gezien."
0» Juhn vertelde van den brief, dien Linning
en,i aan de Buroett-Compauy had geschreven, van
ajjn gesprek met den directeur en ook zyn
o avontuur in «De blauwe Jekker", maar over
baif joffrouw Alice zweeg hy.
ien» «Goed, en kom je du, om met je vader tot
overeenstemming te geraken
nut «Ja, daar kom ik voor. Onder de ventn-,
derde omstandigheden is dat zeer natuurlijk,
-nip Vindt u het zoo vreemd
lis i want jo komt by my en je wil met
i h« j* **der in overccnitcmming komen.*
Wel, ik wilde by deze gelegenheid ook u
•n Anny zien, dat spreekt vanzelf en
»lg4j ik dacht, dat het maar beter was, eerst hier
te komen, voordat ik met vader spreek. En
bovendien
„Wat bovondien, John
„Bovendien zou u my dan kunnen helpen
en ook met vader spreken, hem zeggen dat
hy zyn woord niet moet breken cn hot contract
moet laten doorgaan, want dat heeft hy even
goed geteekend als ik."
„Arme jongen! De tjjd is voorbij, dat ik
met je vader kon spreken om hem aan zyn
plicht te herinneren. Alles wat ik thans voor
je doen kan, is swjjgen, om zijn tegenspraak
niet uit te lokken."
Maar
„Ach, jo weet niet, hoe het tegenwoordig
hier in huis gaat, John," znchtte mevrouw
Van Elverdaal moedeloos. .Het is niet meer
zooals in de Binsburyslraai, waar nood en
gebrek den band tusschon ons versterkten.
Alles gaat hier op grooten voet. Je vader
leest den gcheelen dag de berichten uit het
parlement en praat zoo verstandig als tien
ministers samen. By de eerste goede gelegen
heid wil hy zich als lid van hut parlement
laten kiezen. Kr is geen twyfel, of die af
schuwelijke Linning heelt hem die gedachte
in het hoofd gupraat. In ieder geval sleept
die advocaat veel geld weg; ik mag volstrekt
niet weten beeveel dat wel is, maar het dient
om de kiezers gunstig te stemme». Zoo pas
had ik vernomen, dat Anny moet tronw-en
met een veiloopen markies om het aanzien
der familie to verhoogen cn vasten voet in
de hooge kringen te verkrijgenop die ma
nier heeft je vader dun te geljjker tjjd moer
kans van slagen met zjjn ver strekkende
plannen. Alle dagen hebben we gasten, die
hier flink oton en met je vader tot in don
nacht drinken, zoodat lijj den volgenden mor
gen ziek is. Onze bedienden loopen als dag
dieven in huis rond en stelen, wat zjj maar
grijpen kunnen. Als ik daar iets van zei:,
wordt jo vader woedend on beweert, dat ik
geen verstand heb van een voorname huis
houding. Hjj zegt, dat het bjj ullu aanzien
lijke familiën zoo gaat. John, wil ik uens wat
zeggen zeide zjj ton laatste zacht. .Je vader
is niet goed meer bjj zjjn verstand."
.Om Gods wil. mieder, zeg dat niet!"
riep John verschrikt uit.
Hut geld, het vele geld heeft hem gek ge
maakt," vervolgde mevrouw Van Elverdaal
bjjna fluisterend, alsof zjj bang was voor hare
eigen woorden.
„Geloof je misschien, dat ik dit lichtvaardig
zeg Ach, al» je eens wist, hoeveel nachten
ik in zorg en angst heb gewaakt en geschrei I,
alsof ons een groot ongeluk bedreigde. al»
je eens wist, hoe ik gebeefd heb, als hjj 's
nachts in zyn kamer heen en weer stapte cn
groote redevoeringen hield, die niemand hoorde.
Hjj heeft nooit veel versland gehad, door het
vele gehl on door het drinken heeft hjj dat
weiuigje ook nog verloren. Tegenover vreem
den sou ik dit niet zeggen, John. Ik zou mjj dood
schamen, maar aan joa en aan Anny moet
ik hut zeggen, ter willa van je toekomst.
Nu weet je het geheim, dat mjj ellendig en
ziek niHukt, cn nu.... ga nu heen.... om
m-t jo vader tot overeenstemming te komen."
Er volgde een oogenblik stilte. Eindelijk
begon John langzaam .Moedor, u weet, dal
vader al tjjd zonderling is geweest, maar God
b-ware oiis voor hot ongeluk, d«t bjj l«l
krankzinnigheid mocht vervallen! Doch hoe
het ook gaan m >ge, wy moeten on» er in
j schikken. Voorloopig zjjn er nog geen aldot-ndc
r-donen om te gc-looven wat u vreest. A's
i vader behebt is niet zekere politieke jjdel-
heid, kan men nog niet zeggun.dat hjj krank
zinnig is. Er zjjn tegenwoordig veel van dat
soort menschen. Laat ons du» afwachten, de
toukemit zal wel bewjjeen, of u zjjn toestand
goed hebt ingezien, liet zal zoo erg niet
wezen."
Daarmee ging John heen, om zjjn vader te
spreken.
Toen hjj de voorkamer van zjjn vader bin
nentrad, vor.d hjj daar een bediende, die snul
iets in een kast wegsloot, alsof bjj iets wilde
verbergen. John sloeg daar echter geen acht
op, en zeido «Meld mjjnhecr Van Elver«i*al,
tint zjjn zoon John hem wenscht te spreken.*
De bediende keek hom verwonderd aan,
en antwoordde bedachtzaam: «Ik weet niet,
of do genadige heer gestoord wil worden. De
advocaat Linning is juist met hem in gesprek.*
hield mjj toch maar aan. Als mijn vader
tc spreken is voor dien advocaat, zal hjj ook
voor zjjn zoon te spreken wezen*.
Hiermee scheen de bediende bet niet eens
te zjjn, maar hjj ging toch. De man wist
waarschijnlijk nog niet. hoe men zich tegen
over «den zoon' moest gedragen, en welken
invloed deze in het ouder)jjko huis had. Bjj
zjjn terugkeer was hjj bljjkbaar reeds wyzer
geworden.
,U moet wachten*, zei hjj kortaf cn keek
toen naar buiten den tuin in.
In het eerste oogenblik wilde John opvlis-
geri. maar hjj bedacht zich en ging in eun
stoel geduldig zitten wachten.
Hjj wachtte vjjf minuten, tien minuten,
een kwartier, een half uur, on de jonkman,
niet gewoon stil t - zitten, b»gon zich te w
velen. Een gesprek met den bediende lokte
hem niet aan, en zoo stil zittende. Tro g bjj
zich af, wat die Linning toch zoo lang tc
bespreken had met zjjn vader. Over de nieuwe
zitting van het parlement, over Groenenden
ouden Sam, over hom zelf of over een nieuw
soort cognac Meer dan eens hoorde hjj
lachen in de aangrenzende kamer. Duideljjk
h»orde bjj het geluid van zjjn rader. Dus
zjjn vader had pleizicr, en verlangde niet zoo
sterk om hem te zien als zjjnu moedor cn
Anny.
Eindcljjk ging de deur open on ren heer
met tameljjk kaal hoofd en waterige oogen
verscheen op den drempel. Bljjkbaar was dit
de advocaat Linning. John had hem nog
nooit gezien.
Is n mjjnheer John van Elverdaal vroeg
hjj beleefd.
John stond op.
«Mag ik verzoeken?* vervolgde Linning
uiterst voorkomend. «De genadige heer is
bereid u te out vangen.'
John trad binnen. Ofschoon het reeds vër
over het middagmaal was. zat zjjn vader nog
in zjjn kamerjapon voor een tafel, waarop
hel overschot van zyn ontbjjt stond naast ecu
half geledigde wjjnflesch cn eone nog geheel
gevulde waterkaraf. Daarnaast lag eenbrieven-
tasch met allerlei papieren. Kon weinig tor-
zjjdu zat juffrouw Badslcy, naast haar stond
een stoel, waarop Linning plaats nam, zoodra
John met beiden kennis had gemaakt. Het
leek John een oogenblik toe, alsof hjj voor
een rechtbank stond. Daar men hem geen
stoel aanbood, nam hjj er e*-n.
.Wel, John, boe »taan de zaken?* vroeg
zjjn vader luid. «Ben je mak geworden Nu,
ik dacht bet wel. dat je niet lang smaak
zou hebben in zoo'n vuilen werkkiel in de
fabriek 1 11a, ha, werken is een mooi ding
om er naar te kjjken Maar als je self
mout werken is het een vcrvlovit ploeteren 1
Ho, ha, ik dacht wel, dat je spoedig zoudt
komen om met je vader op goeden voet to
geraken 1*
Na hetgeen John zoo pas van zjjn moeder
had vernomen, keek hjj natuurljik zyn vader
nu eens oplettend aan. Hjj vond dezen
Ijjk veranderd, al wist hjj niet dadoljjk te
zeggen waaraan dat lag. De vrooljjkheid vau
zjjn vader scheen hem niet do ware te sjjn.
AU bjj een ouden toonuolspeler, die de vroeger
geleerde vormen in het gewone leven over
brengt, zoo scheen hom sjj Elverdaal alles
gedwongen, vormeljjk en op effect berekent.
Zjjn lach klonk hol, zjjne gebaren waren
overdreven, en bljjkbaar niot overeenkomstig
zjjn inncrljjkcn locstand.
Als u het goedvindt, vader, sou ik liefst
eerst over een andorc aangelegenheid sproken,
dio my niot minder ter haïlo gaat,* seide
John kalm.
„Aha! Schulden gemaakt, John? Zoo'n
jongen, hó, Linning!* riep zjjn vader, en
nam toen een teug wjjn uit hel glas, dat voor
hem stond. «Voor dun dag er mee, John!
Ik ben nog zoo kwaad niet voor jou. Linning,
brung dat maar in orde, hoor! Op een paar
honderd pond sterling komt het niet aan.
Wjj zullen daar maar niet verder over spreken;
maak bel maar in orde met LinningEn nu
verder
Als Jobn gezegd had: Vader, ik heb voor
zoo, en zooveel duizend pond schalden ge-
maakt*, dan zon Elverdaal trotseh geweeel
zijn op zjjn zoon dan sou hjj tot Linning
gezegd hebben Ziet ge wel, dat is een El-
j verdaal, een echte Van Elverdaal!*
Doch John zei dat niet. Kalm sprak hjj
„Op weg naar hier kwam ik voorbjj onzo
oude woning in de Binsburystraat en kon
niet nalaten, een oogenblik nader to treden.»
Juffrouw Badslcy maakt© eone beweging
va t schrik, al»oi John over oen roovershol
sprak, waarin hjj gevangen gezeten had.
(Wordt vervolgd).
