KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
De scDaitea ier Zuidzee.
voor Heider, Texel, Wlerlngen en Anna Pauiowna
83ste Jaargang.
DE UITSLAG
No. 3377.
Woensdag 28 Juni 1905.
Bureau: Spoorstraat
Telef. 59.
Bureau: Keningetr. 29.
luterc.-Telef. 50.
Abonnement
Vliegend Blaadje p.Sm. 50 ct., fr. p. post 75 ct.BuitenL f 1.25
g i Zondagsblad 37' 45 >0.75
b Modeblad 55 80 0.90
Mnzik. Bloemlezing >>>60>>>>85> 0.90
Voor 't Boitenland bjj vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgever»BIBXH0UT Co., te Helder.
Baptaai IpMratraal.
Advertentiën
vmn 1 tot 4 regels25 Cent.
fflke regel meer6
4 maal geplaatst, 1 maal gratig. Bewys-exempiaar 21/» Ct.
Vignetten en grooie letten worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan het Bureau bezorgd zyn.
Aan onze abonré's builen
de gemeente wordt beleefd ver
zocht 't verschuldigde abonnementsgeld
Vliegend Blaadje en Zondagsblad 2e kwar
taal 1905, te willen overmaken per Post
wissel of in postzegels vóór 5 Juli,
zullende anders daarover met 5 cents ver
hooging per post wordeu beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
glechta met een zegel van 2'/a Ct. beplakt
te worden.
OER HERSTEMMINGEN
VOOR DE TWEEDE KAMER
zullen morgen, Woensdagavond, weder op
dezelfde wijze als bij de stemming, voor
ons Bureau in de KONINGSTRAAT, worden
bekend gemaakt.
Aan H.H. Koetsiers en Wagen
bestuurders doen wij, ook namens
de belangstellenden, het beleefde verzoek,
des avonds nk 7 uur, de Koning
straat (gelegen tusschen de Spoorstraat
•n Koningdwarsstraat), NIET ta ba-
rijden.
Indische Penkrassen,
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
111.
Het is wól vreemd, dat. waar er in Neder
land en ook hier in Indiö zoo'n lawaai ge
maakt is over de «Delische gruwelen* en de
«slachting* in de Gajoe- e.i Alaslanden, dat
daar bjjna geen woord van protest gehoord
werd tegen de bloedige ontknooping van
Gedangan.
Zeker op Sumatra's Oostkust werd en wordt
er wel eens hardhandig opgetreden I Do planter
is, door de eigenaardige toestanden daiir, dik
wijls godwongen om zichzelf recht to ver
schaffen. Hjj staat er alleen en vrjj wel on-
beschermd tegenover een massa woeste ge
vaarlijke kerels En de braven van Daalon
Wel die waren tot hun smart vorplicht, uit
zelfbehoud, mogen wc wel zeggen, om hun
overmachtigen vijand jbjj honderdtallen neer
te vellen, terwijl hun het sparen van vrouwen
en kinderen onmogelijk was door de held-
halftigo wyze, waarop ook die zwakken aan
den stryd deolnamen.
Op Gedangan echter werd door het onhandig
UJjj zenuwachtig optreden èn der civiolo èn der
militaire autoriteiten een bloedbad aangericht,
II zoo intern afschuwelijk, dat het zich moeilijk
mot woorden laat beschrijven.
We zeiden in onze vorige Penkras, dat het
J vooral do grieven tegen de suikerfabrieken
waren, die het zoo lijdzame landvolk in beroe
ring hadden gebracht.
Niemand minder dan do oud-assistent resi
dent P. J. F. van Heutsz, de brocdor van
don tegenwoordigen Landvoogd, sprak in de
Openbaro Algemeene Vergadering van de
Vereeniging .Moederland en Koloniën* op
15 September 1904 als volgt:
>De langzame verarming van den land
bouwer door do concurrentie der suiker
ondernemingen, hot vasthouden van den huur
der op ongelogen tijdstippen aan zyn gemak
kelijk verkregen rechten slecht geleide
proeven van het bestuur op agricultuur en
aponoraisch gebied van wo'ke de bevol
king onder alle vormen het gelag betaalt
te laDge huurtermijnen der bouwvolden op
grond der grondhuurordonnantie tocgolaten
«onniventie der desahoofden met do huurders
bjj den inhuur waardoor partijdigheid ont
staat by klachten der bevolking het maken
van moeieljjkheden en het voel voorkomen
van afpersingen by de inning der belastingen,
vooral van de landrente het verlies der
bouwgronden op reeds vergeten tydstippcn bij
HV| j*rjge en 6l/s jarige contracten bet
ontstaan van een proletariaat in den omtrek
der fabrieken, waar mandoers, hadjie's en
cliineczen langzamerhand alle goede bewater-
bare gronden in handen weten te krijgen,
de vele onderscheiden inlandsche belastingen,
die door elkander geïnd worden het onder
houd der vele desawegen en des&bruggen,
waarlangs Dccauville-spoor ten behoeve van
het riettransport wordt gelegd de partijdige
verdeeling van bat water tusschen de velden
der fabrieken en die van de bevolking, soms
van bestuurswege, en zoo honderden andere
grieven tegen liet bestuur, verschillend al
naar gelang der streek, waaruit zjj voorkomen,
zyn oorzakelijk de redenen van ontevreden
heid, wrevel en wraakzucht by den kleinen
Ik heb uit een goede bron vernomen, dat
do Suikerheeren nu eiodelyk eens beginuen
in te zien, dat de belangen van den bruinen
broeder ook de hunne zyn. Men wil toch op
h«*t a.s. Suiker-Congres te Soerabaia de vele
misstanden bespreken en middelen beramen
om het volk voor verdere inzinking to bekoelen.
Als dan werkeljjk de kleine man nu een
betere toekomst tegemoet gaat, dan heeft het
bloed der Gedangausche slachtoffers niet ver
geefs gevloeid, ditn heeft hun wanhoopsdaad
de oogen van den blanke geopend en hot
botere ik by den vreemdeling doen ontwaken.
Het zy zoo 1
Er was by het relletje, meer mocht de
naïeve opzet heusch niet genoemd worden,
geen sprake van fanatisme of den prangsabill'
Allah. Het was niet meer of minder dan een
sociale woeling, de op typisch Oostersche
wyze gemanifesteerde ontevredenheid tegen de
oppermacht van het kapitaal.
In het Wosten organiseert men den arbeid.
Men stelt er macht tegenover macht. Men
staakt er het work b.v., houdt dan vergade
ringen en komt ook wel eens in botsing
met do handhavers van orde.
De gewapende vuisten van het gezag, politie
en leger, zullen echter in deze mildere tijden
geen misbruik maken van de moderne wapous,
geen middeleouwsche menschenslaohting be
ginnen, geen massamoord, die de verbittering
ten top zou voeren.
Misschien kan men zoo iets alleen nog in
't minder beschaafde Rusland verwachten.
Overal elders echter trachten do autoriteiten
door kalm optreden, erger te voorkomen.
Het uit elkaar schieten van volkeverzame
lingen is met do nieuwe geweren al erg ge-
raakk ljjk, doch geen aanvoerder zal zoo iets,
zonder wettclyke noodzaak, durven of licvor
willen gelaston
Iioe goheol unders geschiedde het op Gedao-
gan!
Doch laat ik beginnen met liet begin.
Kr was dan een bedenkelijke geest van
verzet vaardig geworden in het Sidoardjosche.
Het volk begon te mokken en zy die de leer
zame romans van Boeka gelezen hebbon en
met 'n greintje sociaal gevoel zyn bedeeld,
zullen het billijken, dat de bruine slaaf zyn
zware ketens moede werd.
Vooral op do fabriokchefs van Sroenie en
Boodoeran scheen men fel gebeten en de
mannen, die zoo graag in troebel water vis-
schen, de anarchisten van den Islam, begon
nen het volk op te ruieD.
Het waren aanhangers van de Quadaria-
nagsjabendiah-secte, onder den hoofdman
Kjaï Kasan Moekrain, die een voordeeltje
dachten te behalen.
Er werden geheime vergaderingen gehouden,
waarin men de grieven besprak on
overdreef on daar nu eenmaal de oosterling,
meer dan de nuchtere Europeaan mystiek is
aangelegd, zoo werd er op die bijeenkomsten
aan hocus pocus gedaan.
De desalieden kregen onkwetsbaar makende
djimat's (talismannen), heilige krissen en een
heilige vaan, bestaande uit een lange bamboe,
waaraan gedroogde suikerrietstengels enz. enz.
Natuurlijk werden ook de opwindende dzikir-
rans (gebeden mot woeste lichaamsbeweging)
n'et versmaad en zóó kwam 'tdus, dat de
anders uiterst kalme flegmatieke Javaan lang
zamerhand voldoende brani was voor een
demonstratie tegen zyn meesters!
Het .gpweldige* resultaat hiervan was nu,
dat op zekeren dag een volksoploopje van
ongeveer 300, zegge driehonderd man, kwam
te staan tegenover een vyftigtal mot repeteer
geweren gewapende Eur»|>e«-8<-ho soldaten
Du .opstandelingen', zoo sullen wo ze maar
noemen, waren gedeeltelijk ruet bamboes,
gedecltelyk met gra«messeu en hciligo krissen
uitgeruktZoo'n kris nu is 3 dM. lang.
Do .heilige oorlog' mot zyn vertakkingen
over geheel Java* was dus begonnen
Sentot's Vloekzang, uit den Max Havulaar
ging bewaarheid worden Neerlands Opper
gezag werd bedreigd1
Doch laat ons niet spotten
Het verder verloop van de zaak is veel
te bedroevend
Het was dan op een smal paadje langs een
kanaal, dat de militairen stonden opgesteld.
De Resident van Soerabaia whs by hen met
nog eenige Ambtenaren en fabricksemployó's.
Op een paar honderd meter kwamen ze
toen langzaam aantandakken, de Ut dood
gewyden, allen in liet wil gekleed, als hadden
ze met bet leven reeds afgerekend.
Die maskerade in het wit was zóó gelast
door de leiders der beweging. Men was in
opmarsch daar de suikerfabrieken Sroonie en
Bocdoeran.
In plaats nu van dadelyk een salvo in de
lucht af te schieten on met 'n hoera op do
verdwaasden in te loopeu, liet men do stum
perde tot op eenige passen van de geweren
naderen en vuurde er toen op los, niet met
do z.g. oproerkogels van de Nodorlandscho
Infanterie, doch met de gewone oorlogspatronen
van het leger.
Het overige begrypt ge.
Snelvuur op een compacten menschonhoop,
die tot vlak by is gelokt
Gjj hebt het in du mailberichten kunnen
lezen, maar er misschien niet do noodigu
aandacht aan gewjjd.
Het vuren was hier geheel ouuoudig 1
Eeno attaque met de bajonet, een flink
hoerak uit vyftig kelen, had de suggestie
onmiddolyk gebroken en in 't uiterste geval,
als de lui waren blyven staan, zouden 'n paar
van die gekken, mot kolf en bajonet bewerkt,
de overigen spoedig overtuigd hebben, dat ze
nog niet zoo onkwetsbaar waron, als de Kjiu's
hun wel hadden wys gemaakt. Kon vlucht,
een paniek was dan zeker gevolgd.
«Een verduiveld goed voorboeld., zoo zwetste
den volgenden dag oen dikbuikig heertje op
de soos te Solo.
.Zoo'n aderlating frischt ze wat op 1*
Bal.!
In de Gajoe- on Alulandan werd oorljjk
gevochten in een cerlyken strijd, waaraan
helaas ook heldhaftige vrouwen en kinderen
deelnamen, by Godangen word noodeloos
gemoord
Kr is helaas nog meerMen heeft de ge-
wondon niet verzorgd, daar by Gedangan,
men heeft ze op een hoop gelegd op het erf
van den wedana on langzaam zonder eenige
geneeskundige hulp laten sterven
Dit was nu niet bepaald de schuld van do
militairen. Hier komt alle verantwoordolyk-
heid op het civiele bestuur neerop hel
Inlandsche zoowel als het Europeeschei
Ik sprak te Soerabaia een der soldaten, die
de «excursie tegen Gedangan had meegemaakt.
De man zeide mjj, dat hy van nu af zyn
beroep verafschuwde
Een sergeant, die de slachting had bijge
woond, is er tydclyk krankzinnig door ge
worden Die onderofficier was lang op Atjeh,
't lag dus niet aan zwakke zenuwen.
Er is van Bestuurswege een geheim onder
zoek gehouden naar de oorzaken der Sidoard
josche troebelen en de blocdigo gevolgen.
Men zegt dat de schuld ligt aan den
Resident, die den Kapitein-Commandant van
het Detachement verbood in te grjjpen, vóór
en aleer hy er permissie toe gaf, doch in
zoo'n geval moet een goed officier ra. i. niet
luisteren naar do leekenpraatjes van een
burger-ambtenaar, doch op eigen verantwoor
ding handelen.
Men jaagt in Europa met 'n 50 soldaten
gemakkeljjk een paar duizend muiters uit
elkaarEen bajonetaanval is dan meestal
voldoende, en Javanen zyn door de bank ook
zulke holdon niet, dat ze aan den moreelen
indruk van een charge ontkomen zonden.
Een dronken marinematroos behoeft maar
wat lawaai te maken en vloekend aan te
komen zwaaien en heelc volksoploopen Inlan
dors gaan aan den haal
Dat weet een ieder, die in Indift geweest is.
Zoo juist kryg ik eeno invitatie om morgen
by den Sultan en Kroonprins op bezoek te
komen, terwijl de Regent van Politie, Radhen
Toemanggoeng Sasra Negara rnjj uitnoodigt
een maandje by hom te komen logccron om
zoodoende meer van nabjj nog mot de Vor-
stenlandsche Javanen bekend te raken.
Mooi zoo! We winnen hier veld, al gaat
't zoo vlot niet als indertyd op Solo.
Lt. Ci-ockenkr Bhousbov b.d.
Jogjakarta.
Uit het Buitenland.
De buitenlandsche bladen hebben ons de
toespraken meegedeeld die de Zemstvo- en
Duma-afgevaardigden lol den Csaar hebben
gehouden on het antwoord dat de Czaar
daarop hoeft gegoven. Wjj deelden daarover
roods in ons vorig nummer een en ander mee.
Do Rusiischo bladen doolden do toespraken
e<-n paar dag.-n na de buitenlandsche raeovn
hielden daaromtrent natuurlyker wyze beschou
wingen.
Optimisten sagen or in oeno voorspelling,
diu wat bolootdo, pessimisten meenden dat
zulk een vage, belofte als daar gegeven was,
niet veel zeide. Vooral verdiepte men zich
in de mogeljjke betoekenis van dozen zin uit
de keizerlijke toespraak: dag on nacht zal ik
voor do uitvoering van mjjn wil (betreffoodo
do volksvertegenwoordiging) waken*. En wat
doot nu do opper-censuur Iots wat alleen
in Rusland mogolyk is en ons weer met een
enkele ljjn toekent den toestand van liet
bureaucratisch geregeerde Rusland. Zy vaar
digde n.l. een streng verbod uit om verder
du redevoeringen van don Czaar te bespreken
En do reden
Do censuur direotie zegt letterlijk dat
enkele bludende woorden Van don Czaar hadden
uitgelegd in don zin dat de byeenroeping van
eeno volksvertegenwoordiging op Wost-Euro-
pccschcn grond slagen te wachten was, terwijl
daarvoor toch in de redovooring geen enkele
reden aanwezig was. Hot merkwaardige feit
ia hier dat do censuur (in dienst der
bureaucratie) dus uitmaakt dut de koizer zoo
iets niet bedoelt 1 Waarschynlyk denkt ze dat
het Russische volk losbandig worden zou,
wanneer hot een vleugje vrjj beid te vor-
wachton woot 1
Een West-Kuropoescho medoregoering van
het volk, 't is voor do bureaucratie om kippen
vel te krjjgon.
't Gistte reeds een paar dagen in Raasiach
Polen en nu is het tot eene zeer bloedige
uitbarsting gekomen. By eene manifestatie to
Lodz, verleden Donderdag word door de
militairen vuur gegeven op do botoogers, wat
kwaad bloed zotte. Vry dag kwam het tot
straatgovochten, en werden barricaden opge
richt die door troepen stormenderhand werden
genomen. Er hcorscht algemeene werkstaking.
De stad is in staat van beleg verklaard.
Er worden bommen geworpen in do barak
ken der soldaten waardoor er 20 gedood
werden. Het gowoervuur van de troepen
werd met rovolachoten beantwoord. Den heelen
dag werdon er formeele gevechten gelegerd.
Het vuren word gedurondo don nacht voort
gezet. Do troopen schieten op iedereen die
op straat komt.
Particulieren berichten uit Berljjn ont
vangen bevestigen het bovenstaande, dat door
Reuters agentschap word medegedeeld. Zy
zeggen bovendien dat ook vrouwen aan den
stryd deelnemen en de soldaten met kokend
water begieten. Het aantal slachtofiors is aan
beide kanten ontzettend groot. Men spreekt
van duizendtallen. Dit vreeoelyke geul krygt
allo schjjn van waarheid als raon leest dat
60,000 gewapende arbeiders stonden tegen
over 4 regimenten infanterie behalve de dra
gonders en de kozakken. De meeste brande-
wy nataals winkels zyn door de arboiders in
brand gestoken.
Zaterdag duurde de gisting voort en kwa
men weer op verschillende plaatsen bloedige
botsingen voor.
Ook te Warschau is Zaterdag de algerae
werkstaking uitgebrokener kwamen dien
dag reedt botsingen voor.
Van bet oorlogsveld melden we alleen dat
bet Telegraafagentschap te Petersburg beslist
ontkent, dat het leger van Linjowits door
de Japanners zon zyn omsingeld. Wel staan
de Ruxsen vlak tegenover den vyand, maar
zy houden het oog op elk van zjjne bewegingen.
Naar een particulier telegram aan het Berl.
Tagebl. zou de poging van president Rooie-
vcU om den Czaar tot een wapenstilstand te
brongen mislukt zijn. Volgens betzelfde blad
verdenkt men Engeland dat het do Japannors
tot het voortzetten van den oorlog aanstookt.
Men lette er echter op dat een Duitsch blad
dit achrjjftde Engelsche cn do Duitecho
pers zyn trouwens tegenwoordig elkander lang
niet vriondschappeljjk gezind.
In het Engelsche Lagerhuis heeft de onder
staatssecretaris verklaard dat de Japansche
autoriteiten geenszins het bevel hadden ge
geven dat de Engelsche en Amerikaanache
firma's Port Arthur moesten verlaten.
Het Italiaansche kabinet mag op een succes
roemen. Bjj de bekaudeling der militaire uit
gaven wees do minister van oorlog op de
noodzakelijkheid van nieuwe offers ten einde
de verdedigbaarheid van het land te verze
keren. Een voorstel tot het instellen van een
speciale commissio van onderzoek naar de
legerorganisatie werd, na bestrijding door de
regeering, verworpen. Het artikel betreffende
de militaire uitgaven werd eindelijk aange
nomen cn do zitting daarna opgeheven.
Te Gent is oen stuking uitgebrokon in de
katoenfabrieken. Ongeveer 80U0 arbeiders
hebben reeds het work neergelegd. Oorzaak
van het conflict is oen eisch van hooger loon
voor de wevers.
Nieuwstijdingen.
HELDER, 27 Juni 1905.
Rjj Kon. besluit is herbenoemd tot
plaatsvervangend Kantonrechter alhier de
heer C. Staminee.
Bij Kon. besluit is pensioen verleend
atn mej. D. Hin, wed H. Maas, ten be
drage van f 280 's jaars.
Geschenk,
Van den beer nir. L. E. Tan Petterson
Ramring, kantonrechter te Behagen, is,
ter plaatsing aan booid van de torpudo-
boot der Koninklijke Nederlandsche marine
>Christiaan Cornelisc, ten geschenke ont
vangen het portret van Christiaan Corne-
lis, in 1794 matroos op de kof >De Vriend
schap*, naar wien gemelde torpedoboot
is genoemd.
Aan de schenkers is de dank der Re
geering betuigl.
Het tot het kiesdistrict behoorend
eiland Urk is tot heden een door de liberale
partjj onbewerkt gelaten terrein. Voor 't
eerst zal daar aanBt. Maandagavond een
vrjjzinnig spreker optteden, men zegt mr.
LI. Smeenge of mr. Borgesins. De zaal der
Van Alpbenstichting is daartoe gehuurd.
Wjjl de volgends week vele Urker vis-
schers vermooedeljjk bg Terschelling en
IJmuiden werkzaam zullen wezen, heeft
het bestuur der a.-r. kiesvereeniging te
Urk in overleg met h n besloten twee
booten te huren om hen Dinsdagavond at
te halen, zoodat xe, na vroegtjjd'g gestemd
te hebben, den volgenden nacht weer
bjjtijds op de vischplek kannen zjjn.
Van de 399 kiezers te Urk stemden
verleden week 239 op Sluis, 22 op
Borgesius, ter wjjl bjjna alle overigen door
windstilte verhinderd waren tjjdig binnen
te komen, of reeds op een hariuglogger
waren uitgevaren. (H.bl.)
Iets nieuws in ons land i9 de ver-
kiezings-totalisator. Blgkens een advertentie
in de bladen is in de hoofdstad ergens een
kantoor geopend, waar men wedden kan,
wie na afloop der herstemming voor de
Kamer cp 28 Juli de meeste zetels zal
verkregen hebben, de rechter- of de linker
zijde. Totalisator f2 50.
Te Kuurloo trad voor de kiezers op
de heer Oosterbaan, candidaat der anti-
revolutionnairen In het district Lochem.
Nadat hjj ecnigen tyl gesproken had,
werd er pauze gehouden, gedurende welke
er gelegenheid zou zjjn om zich op te
geveu voor debat.
Maar wat gebeurde
Het was een mooie zomeravond en zoo
wel partggenooten als tegenstanders gingen
een luchtje scheppen en een biertje drinkeu
en kwamen niet meer terug.
Toeu de heer O. zjjn rede wilde voort
zetten vond hg een leege zaal 1
Aan het stembureau te Jubbega heeft
de politie proces-verbaal opgemaakt tegen
een kiezer, die een anderen kiezer belem
merde zjjn stem in 't geheim uit t« bren
gen. Elg fluisterde nl. den naam van een
der candidaten en wees diens naam op 't
stembiljet aan.
Nog geen loterijen genoeg?
Burgem. cn Weth. der gemeente Arnhem
hebben aan het bestuur der Sociaal-Demo
cratische Arbeiders-Partg, afdeeling Ar
nhem, vergunning verleend tot het houden
van een verloting ter bestrijding der on
kosten voor de verkiezingen.
Men meldt uit De Werken
Vrijdagmiddag bod bier een 'vreeselgk
ongeluk plaats. Ecu 31-jarige werkman,
die jnist gegeten had en even ging fietsen,
stortte plotseling van zyn rgwiel en bleef
onbeweeglgk liggen. De geneesheer die
spoedig ter plaatse was, constateerde dat
de man den nek had gebroken en direct
was overleden. De mau laat een weduwe
met vgf kinderen achter.
Vrijdagavond omstreeks zeven uur
kwam de groentehandelaar H., van Egroond
a, Zee, met een wagen volgeladen mot
allerlei groenten en vruchten, van Alkmaar
rjjden. Onderweg komt hem een stoomfiesk
tegemoet en vliegt hem in volle vaart
voorbg. Het paard schrikt en springt van
den weg in de sloot. De voerman en zgo
jongen springen van den wagen, maar de
wagen stort op het paard. De man kon
den wager, niet lichten, zoodat het paard
in den modder stikte. Wagen stuk, paard
dood en een groot gedeelte van de groente
wrg. De bestuurder van de stoomniets is
niet bekend.
Men schrgft uit Winschoten
ln het Jipeingboertangerveen staat eene
groote oppervlakte veen in brand. Met
inspanning van alle krachten tracht men
het vuur te blnvschen en in zgo voort
gang te stuiten. Em buitgewoon moeilijk
werk, daar nergens in de omtrek water
is te krggen. Door het graven van diepe
slooten, waardoor men vochtig veen vindt,
moet men hel verterend element pul
perk stellen. Gelukt dit niet, dan is de
Bchade niet te orerzien. Een grooie party
turf, is reeds verbrand.
De krijgsraad, die onderzoek heeft
gedaan naar het zinken van de Engelsche
onderzeesche boot A 8, heeft beslist, dat
het het gevolg was van een onverklaar
bare verandering in de drgfbaarheid en
algemeene zeewaardigheid van de boot.
Verder werd betreurd, dat de gezagvoerder,
die bovenop stond en gered is, niet eerder
den man in de machinekamer het bevel
toegeroepen heeft, op te houden met wat
hg deed, nmr desondank* sprak de krggs-
raad alle man van schuld vrg en de twee
overlevenden officieren kregen hnn sabel
terug.
FEUILLETON.
jer-
oor
mm De markiezin glimlachte spottend en zoidc
,Denk jo misschien, dat ik van plan ben, den
i of Tn>®geren kamerdienaar met een bezoek te
gaan vereeren?"
Gaston haalde de schouders op en zei niets.
Verder werd ook niet meer over Green ge-
Sproken. De zaak scheen weer vergeteu of
althans te rosten.
Nó Op Maandag had dit gesprek plaats. Den
volgenden Woensdag kwam markies Gaston
B£i aTon(k naar het logement, waar zijne moeder
woonde, om haar eene uitnoodiging van
Klverdaal voor den volgenden dag te brengen,
v «Waar is myn moeder?" vroeg hy aan
één van de bedienden.
'Op hare kamer, mynheer de markies,"
luidde het antwoord.
«Och, ga eens zeggen, dat ik haar wil
sproken."
5 De bediende ging hoon, en kwam weldra
terug met de b<K>dschapMevrouw laat u
verzoeken, een poosje to wachten. Zij heeft
Usigheden."
Bezigheden?" vroeg Gaston verwonderd.
Wat heeft zy te doen
•Dat weet ik niet, mynheer," antwoordde
«s bediende en ging hoen. Er waren nog
©p» andere menschon te bedienen.
In het s&Iod, waar Gaston zich op dit
1 ®®g«nhlik bevond, waren meer mensehen
pg dit kan niet anders in een logement, waar
elke gast geen afzonderlijke zitkamer, alleen
een vrye slaapkamer heeft. Daar waren een
paar Hollandache dames, die by den haard
halma speelden, en een oude gepensioneerde
overste, die in een krant verdiept zat. Mar
kies Gaston ging aan de grooto tafel zitten
en nam ook een krant in handen. De inhoud
daarvan boeide hem echter niet, menigmaal
dwaalde zyn blik door het salon en naar de
glazendeur, die op de gang uitkwam. Voor
het glas in die deur hing een gordyn, waar
men doorheen kon rien. Zoodoende kon men
uit het salon eenigszins onduidelyk iu Je
gang zien, maar niet uit do gang in het
salon.
In de krant stond een lang artikel over
de Latynscbo munt-unie. Wat kan mij die
unie schelen, dacht by, als de munt my ont
breekt Hy wandelde juist niet op rozen,
want zyn jaarlyks inkomen van twee duizend
frank was voor hem slechts toereikend voor
drie maanden waar moest hy de andere
regen maanden van leven Een passend ant
woord op die vraag kon de brave markies
mHar niet vinden, ofschoon zyne moeder hem
tyd genoog liet om er een te zoeken. «Waar
zou zo toch mee bezig zyn vroeg hy zich
herhaalde malen reeds af, doch daar ging
plotseling eene kleine man voortij) de glazen
deur. Hjj had den kraag van zijne jas om
hooggetrokken. Was dal Green dacht de
markii-s, en hjj sprong op, om den man in
do gang na to oogen, doch daar trad rjjne
moeder op hetzelfde oogenblik door eeno andere
deur het salon binnen.
.Waar wil je heen?" vroeg do markiezin.
.Was dat Green?" luidde de wedervraag.
«Green Irne komt je die gedachte in het
hoofd Waarom zou die hier komen En
als hjj kwam, zouden wy het wel vooraf
weten."
my moeten
«is hjj niet bjj u geweest?"
«Bjj mij Wat zou bjj b
doen
Markies Gaston had nog altjjd den knop
van de deur in handen, maar hjj begreep, dal
het nn te laat was om zich te overtuigen. De
man zou het huis reeds verlaten hebben. Hjj
liet daarom de deur los en ging naar sjjne
moeder.
«Nu, dat zou gemakkeljjk te verklaren zjjn,"
antwoordde Gaston. «Een paar dagen geleden
scheen u erg naar hem te verlangen."
«Ik? Wol, ik moet zeggen, dat jo een rjjke
verbeeldingskracht hebt."
«En waar was u modo bezig, dat ik zoo
lang beb moeten wachten
«Ik had een gewichligcn brief te schrjjTcn.
Daar ligt hjj 1
Zjj wees op den brief, en hjj keek vlug
naar het adres. Ilel was een schrijven aan
hare kleermaakster te Parjis.
«Was dat zóó gewichtig?" vroeg hjj weer.
«Ach, je verveelt me met al dat vragen,"
zei z'jne moeder een beetje boos. «In ieder
geval was die brief gewichtiger dan het go-
eprek met jou. Wat wil je eigenljjk?"
Gaston overhandigde haar de uitnoodiging
van Klverdaal. De markiezin laz hel briefje
eu dacht eenige oogenblikken na.
,I)at komt me slecht gelegen," zeide zij
oindeljjk. .Weet je wat, mjjn jongen Ga
morgen vroeg of tcgeu den middag Daar
mjjuheor Van Klverdaal en zeg hem, dat een
lichte ongesteldheid mjj aan mjjne kamers bindt,
en dat hjj me daarom voor een paar dagen
moet verontschuldigen. Hoor je?'
«Wilt n niet gaan?<
,lk kan niet. Ik wil wel, maar ik kan niet
Dal gelooft niemand, die u ziet, mama!
U ziet er uit als eene bloeiende roos!*
Dat verandert niets aan de taak. Zeg
maar aan mjjnheer Van Klverdaal, dat het
mjj bjjzonder spjjt, aan zjjn uitnoodiging niet
te kunnen voldoen, omdat een lichte onge
steldheid my verhindert uit te gaan.*
Gaston keek zyne moeder eens flink in het
gelaat, en vroeg toen: «Wordt onze gedrags-
Ijju veranderd?*
De markiezin antwoordde niet en haalde
onverschillig de schouders op.
«Wat is uw plan?- vroeg hjj weer.
I)oo me een pleixier en laat me met rust,*
antwoordde zyn moeder boos. «Als je er
behagen in schept, jo verbeeldingskracht te
laten werken, ga dan gerust je gang, maar
laat mjj er buiten*.
Daarop ging zjj heen en trok de deor
achter zich toe. Markies Gaston ging weer
bjj do tafel zitten cn nam opnieuw de krant
op, doch de Laljjntche munt-unie boezemde
hem nu nog minder belangstelling in dan te
voren. Welke plannen koesterde zjjne moeder
Waarom sloeg zjj thans do uitnoodiging v*n
Klverdaal af, Icrwjjl zjj vroeger do wereld in
rep en roer bad willen brengen om zoo'n
uitnoodiging te ontvangen Daarvoor moest
toch een reden zjjn Zoo ziek wa* zjj niet,
dat zjj daarom do uitnoodiging moe»t afslaan.
Vroeger had zjj or wel eens eene aangenomen,
tcrwjjl zjj veel erger ongosu-ld wm%. Waarom
dan riu niet?
Zóóveel vu zekerin de krant, welke hjj
in de hand hield, stond er niets van, daarom
legde hjj het nieuwspapier weg en ging uit.
Kerst laat in den nacht kwam bjj thuis,
ging naar zjjn kamer en logde zi -h tor ruste.
Den volgenden morgen kroeg hy zjjno moeder
niet te zien; aan het dienstpersoneel wilde
hjj niet naar haar vragen. Dien avond was
hy bjj Klverdaal aL gast en zag dus ijjne
moeder ook niet. Men betreurde haar onge
steldheid en hoopte het beste. Toevallig was
Linning ook aan tafel genoodigdzoo ter
loops vroeg de markies hem, wat er geworden
was van Green's vordering tegen den heer
Van Klverdaal.
Linning lachte, en zei«O, dat is best
gegaan 1 Ik had werkeljjk niet gedacht, dat
Green zoo'n domkop wax. Hjj is mot sjjne
vordsriDg naar een onbeduidend advocaatje
in Lincolns-Inn gegaan om een gerechtelijke
eisch te laten instellen. Die vent Perkins
is zjjn naam zeide natuurljjk»U moet
mjj vjjf pond sterling vooruitbetalen voor mjjn
kosten en voorschotten.* Toen krabde Green
icb achter de ooren zou bjj goed gold naar
kwaad geld werpen? Misschien had hjj.ook
geen vjjf pond meer, want in den laatsten
tjjd was hjj slecht bjj kas, dat weet ik. Kort
cn goed, den volgenden dag kwam hjj aan
mjjc kantoor, liet zich de aangeboden dertig
pond uitbetalen cn teekent de geheele reke
ning voor voldaan. Zoo'n ezel 1 Als het een
proces was geworden, zouden wij zeker tien
maal zooveel moeten betaald hebben
Welken dag gebeurde dat, mjjnhoor Lin
ning?'
Ik geloot Dinsdag of Woensdag. Precies
weet ik het n'et meer.»
«In ieder geval toch, voordat bjj mjjne
moeder bezocht,* dacht de markies, want dat
was Woensdagavond geweest, meende hjj.
.Dan was hjj stellig om geld verlegen,1
zei Gaston op spolachtig.m toon.
«Natuurljjk dat was zjjn ongeluk. Alle
menachen, die om geld verlegen z n. moeten
er voor bloeden. Dat is juist het leuke van
de zaakWaarom was hjj ook zoo dom Ik
zou brm graag driehonderd pond gegeven
hebben om hom dea mond te ztoppen, want
hjj weet veel. Maar het is altjjd nog vroeg
genoeg om hem tooveei geld te geven.'
Linning dronk daarop zjjn glas champagne
ledig en streek zich vergenoegd langs dea
baard.
De markies koek hem verwonderd aan en
dacht: «Linning is hier hoclemaal op sjjo
gemak; het zal moeite kosten, hom van de
baan te schuiven. Overigens speet hst hsm
nn, dat hjj zich nirt vroeger met Green in
verbinding had gesteld. «Hjj weet veel' had
Linning gezegd en Green zou nog meer weten,
als Gaston hem vertelde, wat bjj self wist.
Daarom nam do markiez zich voor, reeds den
volgenden morgen zjjn verzuim goed te maken,
Nog voordat bjj den volgemJen dag zjjne
moeder gesproken had, ging Gaston dos op
weg naar de W inches terstraat. Het was de
eerste keer, dat bjj dien vorren tocht oador-
nam. Toen bjj zjjn moeder vertelde, dat bjj
er reeds tweemaal geweest was, loog bjj
eenvoudig, om tich schoon te praten.
Het huis, waar Green volgens zeggsn Van
Linning woonde, was er een, zooals men er
veel in het oosteljjk gedeelte dor stad vin Jt
een buis met vele kamers, die elk afzonderlek
voor weinig geld bjj de week aan zee of acht
personen verhuurd worden. Het had twee
binnenplaatsen en diende meer das honderd
menschen tot woning. Het waren bjjea allea
menachen, die zich zelden of nooit met elkaar
bemoeiden en nooit lang in hetzelfde buis
bleven wonen. Zjj kenden elkaar weinig of
in 't geheel niet, doonUt velen elkaar nooit
zagen.
Het was niet gemakkeljjk, in zulk een huis
iemand op te S]>oren dit bemerkte de markies
heel «poodig, toen hjj aan vier personen bad
gevraagd naar Thurnas Green en telkens
hoorde, dat men dien persoon niet kende.
(Wordt vervolgd.)
