KLEINE COURANT
i
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
De schatten der Zuidzee.
33ste Jaargang.
Waarschuwing.
FEUILLETOI
No. 3387.
Woensdag 2 Augustus 1905.
Bureau: Spoorstraat
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Intere.-Telef. 50.
Projectielen, alsmede be-
standdeelen en stukken
daarvan, afkomstig van de
Schietoefeningen der Artillerie,
welke gevonden worden op de
Zandplaat Onrust of' op de
Texelsche kust of die uit zee
worden opgevischt, zijn 's Rijks
eigendom. Hij die zich deze
voorwerpen toeëigent is der
halve strafbaar volgens de wet.
Het oprapen en vervoeren
van geladen, niet gesprongen
projectielen islevensgevaarlijk,
ook voor de omgeving van
hem die zulks verricht.
De Commandeerende officier van
het 4de Regiment Vesting-Artillerie,
A. W. KATTENBUSOH.
Ai
Uit bet Buitenland.
De Japansche vredeeonderhandelaars zjju
in Amerika aangekomen de Russische onder
handelaars zijn onderweg en het programma
voor hot vertrek der gedelegeerden uit New-
Tork is reeds vastgesteld, zoodat de onder
handelingen binnenkort een aanvang kunnen
nemen. Hoe zal de afloop hiervan zijn
Stelt Japan te hooge eischen, dan zal Rus
land zeer zeker den strijd voortzetten Rus
land heeft nederlagen geleden, maar is niec
verslagen en wil dus een eervollen vrede.
Het wil van geen oorlogsschatting weten
ten aanzien van Mandsjoerije, fort Arthur
Korea zal het zich tegenover de Japansche
zeer tegemoetkomend loonen, maar
niet ingaan op eischen betreflende het sloopen
der vestingwerken van Wladiwostok of den
afstaud van den Wladiwostokspoorweg. De
weigering van elke oorlogsschatting vindt zijn
reden waarschijnlijk hierin, dat de Russische
regcering meent, dat Japan finantieël uitge
put is, en dat Engelsche en Amerikaansche
Kapitalisten, die tot dusver met do oorlogs
chatting rekening hielden, tengevolge van
de weigering Japan de middelen tot voort
zetting van den oorlog zullen weigeren. Zijn
deze inlichtingen juist dan zijn do vooruit
zichten van een spoedige tot standkoming van
den vrede niet zeer hoopvol. Japan, dat reeds
meer dan 700 millioen van het buitenland
heeft het gold van een oorlogsschat
ting noodig om zioh te kunnen herstellen.
Zonder deze zal Japan de vruchten van den
gelukkig gevoorden krjjg niot kunnen ge
nieten. En toch is de vrede ook voor Japan
dringend noodig.
De regeering van Noorwegen en de Noorsche
Storthing hebben den eiach van Zweden voor
de ontbinding der Unie aangenomen. Up 18
Augustus zal een volksstemming worden ge
houden, waarbij het Noorsche volk zal ver
klaren of het de ontbinding van de Unie met
Zweden wil of niet. Het is niet iwijtelachiig
hoe de nitslag van deze stemmiDg zal zijn
men zal wel tot eon vredelievende oplossing
komen. Een beslissing in de vraag wie
den troon van Noorwegen zal beklimmen is
nog niet genomen. De koning van Zweden
heelt nog niet geantwoord op het verzoek
van de Noren om een prins uit het huis
Bernadotto aan te wijzen. De Noren zien
daarom naar elders uit en zoo loopen er
geruchten, dat het voornemen zou bestaan de
kroon aan te bieden aan prins Karei van
Denemarken, den schoonzoon van Koning
Edward. De «Daily Mail» weet te vertellen,
dat keizer Wilhelm de bedoeling heelt een
Hohenzollernecheu prins op den Noorweegschen
troon te plaatsen en dat dit de reden was,waarom
de Keizer en de Czaar elkander ontmoetten.
Ook de reis vu den Keizer naar Denemarken
in verband staan.
zich mot kracht teg-n dien eiach, uil vrees
er een scheiding zal ontslaan tusschen hol
t'ottcnrjjkecho en flongaarsche leger.
Indien de oorzaken van het conflict niet dieper
lagen zou de/.e nietige queatio niot de moeite
waard zjjn. Doch de oppositie spaart de re-
geering niet en .s fel en htftig in tiaar op
treden, valt het ministerie geducht aan en
noemt haar aaublyven strijdig met de grond
wet. Do «Fr. Z:g.* echter merkt op, dat
do tout eigenlijk ligt iu de grondwet zeil,
die het staatsrechtelijk verband met Oosten-
rijk erkent, maar de almacht van de parle
mentaire meerderheid niet beperkt. In Hongarije
kan de Kroon zich niet richten naar het
parlement, omdat Oostenrijk er ook nog is
Wenschelijk ware het, dat een oplossing
g.vondeu werd, al was het op een zeilde
wyze als tusschen Noorwegen en Zweden.
Doch dit is hier niet te verwachten en groote
moeilijkheden zjjn nog aanstaande. Ver
schillende gemeenten besloten nu reeds de
helastirgen niet af tj dragen en hare ambte
naren te verbieden mede te werken tot het
oproepen der recruten en de ambtenaren waren
bereid in dien geest te handelen, nu de
rijke Hongaarsche edelen beloofden de sala
rissen van de daarvoor ontslagen ambtenaren
te zullen bethk-n. Men ziet er uit, Hongarije
gaat een zwareu tyd ie gemoet.
In Rusland bljjft het voortdurend nog on
rustig eu oproerig. Duidelijk blijkt dit uit
een medcdeeling van de ,Regeeriugsbode«,
waurin de gebeurtenissen te Nisjne Novgorod
op 22 Juli eu volgende dageo.
Stakende fabrieksarbeiders gaven den stoot
tot de onlusten eenige beambten en Zemstwo-
lcden sloten zich by hen aan. Op 23 Jnli des
avouds verzamelden zich de rustverstoorders
om een optocht te houden, niettegenstaande
een uit duizenden bestaande menigte van
kooplieden, handwerkslieden en arbeiders
voornemen» schenen te zjjn elke betooging
met geweld te beletten. De verbittering onder
de volksmenigte nam toetoen een schoi uit
het midden der stakers werd gelost. Op het
Ostposjkiplein werden woeste tooneelen afge
speeld. Voorloopig is reeds gebleken, dat do
apotheker Heintze, die de beloogors aanvuurde
en het eerste schot heelt gelost, zeil is
gedood. Zeven-en-twintig personen werden
gewond, Op 24 Juli deden de oproerlingen
een nieuwe poging onlusten te verwekken
op een der marktpleinen. Arbeiders doodden
vier van hen en verwondden er 13. By een
poging der rustverstoorders op den volgenden
dag om do kaaiwerkers tot hunne zjjde over
te halen, sloegen deze de naar hen gezonden
vertegenwoordigers dood, wuarop de oproer
lingen op de arboiders vuurden. In het ge
vecht dat nu volgde werden zes personen
gedood en 13 gewond. De rust is zonder
wapengeweld hersteld.
Tegen het schoolgebouw van de Sormoy-
labrieken, waar troepen waren ingekwartierd
is een bom geworpen.
r 0uk
sou
In Hongarjje is het nog verre van rustig
en regeering en Koning gaan nog een tyd
van groote moeielyk heden tegemoet. De strjjd
loopt over de invoering van de Hon-
commandotaal in het leger. Wat die
betreft is de sop do kool niet waard,
want de stryd loopt in hel geheel over 6U
of 80 woorden. Keizer Franz Jozoph verzet
Opgave van de bemanning, welke den
17den Juni met Hr. Ms. .Utrecht" de
thuisreis heeft aanvaard.
Schout-bij-nacht J. 6. Snulbluge. (Uivisie-comtn.)
Kapt.-luit. t. z. G. C. D. Baron van Hardenbroek
van Ainuifrxtol, (coinmnndant).
E t a t - Major.
Luitenant t. z. Ie kl. J.J. Hambonnet, le officier,
Idem A. J Urdu kleijenberg, G. F. Noordhoek
liegt. K. K. Sluis, l.adj.) ld. 2e kl A. N. van
Samen, J. J. M. Baart, P. M. van Kiel, II. G. van
I Steyn, II. E. te Winkel, O. D. T. de Ridder-
Adelborst 4e kl. 11. IJsel de Schepper, J. van
Recde, J. M. de Bopij. Officier van adm. Ie kl.
J. K /.ui' Muhlcn, id. 2e kl. A. G. van der
Land. id. v. gcz. Ie kl. J. Vorstman. id.
mach. 2e kl. L. F. v Beek.
Equipage.
Schipper W. F. Ragut. Bootsman J. Nijrnan,
I) Tauber, G. W. J. Waardetoo, K. Kwast.
Kwartiermeesters J. C. Heuders, W. H. Mol,
A. Uooinsma, D. J. Uit den Boogaard. Kunst.-
majoor I). M. J. Hits. Sergt.-konst. A. P. Pomper,
j J. M. Samlerse. Korp. id. P. M. Beuning, II. I.
van der Sloot. F. J. C. Bogert, A. Gras, P. M. de
Kundt-r. Timm.-maj. A. C. Bestelink, Serg.-
hott. 1). H<issen. Matroos id. J. A. Klaver.
ZiekenverpL-maj. G. de Bruin. Korp. id. J. de
Snuo. Matr. id. A Mijnhard!.Sergl.-schrijver
S. de Waal. A. C. Bakker, J C. Soe term eer.
i Matr. id. P. D. Beversluis, O. Zuiderbaan, I). C.
j van Ewyck. Sergt-hofm. I- van der Meulen.
j Korp. id T. Swart. Matr. id. H. J. Stroeve,
I G. Hol, W. A. J. 't Hart. Sergt.-kok J. üannet,
J. Jacobs. Korp. id. H. van den Berg. Matr.
id. W. van Klerf, li. Kitz. Kleermaker W. Snijder.
Korp.-schoenmaker J. Dekker. Scheerder A.
J. van der Meer. Torpedom.-maj. A. de Kok.
Serg'. id. R. Ran. Korp. id. J. de Ridder, L.
van Kiel. Korp.-torpedist J. W. P. Herreveld.
Matrozen le kL P. A. Musch, W. J. Hulpuscb,
L. A. Klink, li. Jutte, T. Stok hof, S, J. LuUenaar,
J Th. Wiegand, J G. H. van der Linden, J. G. D
Tisinecr, I». Vermeer, P. F. de Groot, J. H Ver
hoeven. J. F. Joosten, I». Lammert*? 0. va
v.en, li Bruin. O. Kwakkel, O Vink, J van dc
W'-ek, II. Slik, P. J. Qierrks. J Rotsms, P. Orni
A. J. Warhout, II Smit, II. Brouwer, P. Veld
huizen A. de Vries, H. Toerlnr. I. Tjad.-n, I'. M.
A Minmvtrd. R. Faber, L. Maas. L. A. Erkelena.
li. J. N. F Blekkenhorst. H. Conyn, J. Semcyn.J.
J Peeman, J. van der Meljdr, O. Koek.
Matrozen 2e kl. C. A. Kol,ter. II. P L. J I-
v.n Wingen, O. A van IJ - Idijk, P J Kuipers, J.
Posthumus, A. Hofland. M Vogelzang, II. J
Neiivegljese, C M Phertiainbucq, I). Haze, tï. N.
Pelt, H. L. Sweer*. J. de Visser. J. I. van Dost,
0. A. I*. Bergman,, J. Th. Prcisz, K. Smit, K. A.
Heusdens. H I. van Arnhem. H. I. C. Marten»,
H Strijd horst.
Matrozen de kl. M. G. van der I.ans, C. de Jong,
li. Broer, A. E. Verbrugge, J. C. Hink. J. Brouwer,
M. J. Nonrdervlict. J. van der Perk, II. I. Streur,
J. M. Koper, P. Oranje, J. O. P. Philipvn, A. V.
Houthuijzeii, J van Biljauw, B. Meyer, A. v. d. NVeij.
Lichtmatroos J. W. E. Pronk.
Machinekamer-personeel.
Hoofd machinist W. K L. A. van Bommel.
Machinist B C. de Groot. C. A. M. de Jong, J.
J Moiitanus, II. van der Linde, A. H. Voetolink, J.
M. van Hoogstraten, H. Stoemma, L. A. Meijer.
Adjunct-machinist C. van Lenden, F. K. E. Kennedv
var, Dam, 1). A. G. Bakker, R. H. Wasterval.
Stoker-majoor P. C. Versnel. Sergt. id. C.
Kiljan. Korp. id I K. II. 0. M. E'era. Korp.
id. Ie kl. A O Korver, F. Wijngaard. id 2e kl.
J Smit, r. Hart, J. Burgineijer, H. J. Kraan. D.
Zaal, W. P. Jagel, J. de Groot, A. Guliker.
Stoker-olieman A. II. Schnuders, I. de Visser, J.
Haverkamp J. A. van Geest, T. de Lange.
Stokers le kl. D. van der Schaaf. D. van der
1.em, J. J. Hoeksel, C. van der Linden, D. van der
Kaa. A. Bakker, J. A. Strentker, J Wolthuis A.
Lcellang, J. J. Westdorp, J. Vink, F. de Visser, P.
Verhoef, A Vis J- Kuivenlvoven, van den
Brnn, G. J. Lauwere, J. G. Kwakernaat. J Molen
kamp, P W. Gullen, A. C. Swaten. H. Linden,
J. Blad, J. J. van Dort, M. I Bodbijl, P II. J.
Pan wel», A. Krans, P. L Baardman, J. P. Hendriks,
J. T. Gielissen, P. A. Anspach, J. Lingbeek, C.
Princo, M. Klaassen, J. Tteken, A. L. Smits, J. U.
van der Lugl, L. A. van Zonneveld, J. Schuit, L.
Gordon, J. Smeet», A. J. Dcmoitie, T. Barendregt,
C. Roskam, J. J. Timmer», C. Bruul, C Middelie,
C N. Kaagman. J. Groen, O. J. Hujjben, I. de
Kjjtke, J. Spita, G. Tuninens, M. Alder», W. J. ter
Vru.te, L. Koendermnn, J. J. Kloot, J. Schouw-
vliegor, P. Spaans, k. D. OltholL
Stoker 2e kl. H. F. J. Wchman, II. Vijfwinkel.
J. Betlcm. J. Hierostra, K. J van Ooabree, T. de
Jong. A Koch, W. Kok. G. Van Assrlt, C. Meeuwe.
A. A. A. Gruntjes, J. van de Capelle, J. v. Andet,
J. van Leeuwen, I' H. van der Warfl, J. Rijnder*.
11. Il-'llewegen, J. Loosbroek, J. M, Redckcr, L. F.
Launsbach, A. R. Gvrdingti, W. J. v. d. Klashorst,
H. van der Kijk, C. McrU-na, l). van Zandwijk, P.
van Es. T. M. Obdejjn, G. Ringeling, S. Buys, T.
J. Jansen, A. C. Klaassen, H. K de Hoer.
Korps Mariniers.
Sergeant K. Hofman. Korporaal» G. A. Holtkamp,
T. van der Veer, W. van Erk Pijper kl. W.
A. Magnin. Tamboer 1o kl. II. Herkinan. ld.
2e kl A. Schoffel.
Marinier le kl. Th. B. Hendriks, M. J. Heijligen-
berg, A. J. Hulstaert. D. O. I'ikaiirt, A. Viaser, J.
H. van Gennep, N'. J. Broek», M.J. Pel». A. Hagen,
F. T. Krams, F. Wóhrmunn, W. van der Veer, C.
Th. J. Elderhorst, J. L. Brouwer. H. de Vries, A
Snüdere, II. Wlelinga, R. van Nlspi.n, K. Hokkuin,
F. P. A. Plakker, H. Moojjcn.
Mariniers 2e kl. H. J. Evers, G. Jansen, W F.
do Nijs, M. C. Krul, J. Stolk, II. Tigchelaar.
Marinier 3e kL P. M. de Koff.
Nieuwstijdingen
HELDER, 1 Aug. 1905.
Kiesvereeniging „Helder".
De liberale kiesvereeniging .Helder" hield
Vrijdagavond 1.1. in «Casino" eene openbare
i vergadering, die door een talrjjk publiek be-
zocht was.
j De Voorsitter, de heer Jaring, opende de
vergadering met een woord vat^ welkom aan
de aanwezigen on bracht vervolgen» hulde
j aap de nagedachtenis van den overleden heer
Gerritsen, die 16 Juli 1 L tot afgevaardigde
voor dit district gekozen was. Onder instem
ming der vergadering werd door spreker
herinnerd aan het vele goede door don over
ledene in 't belang van volk en land tot
stand gebracht en wees er op, wat door hem
nog gedaan zon zjjn. Daarna bracht hjj in
't midden, dat wjj thana voor eeno nieuw»
j verkiezingscampagne staan en dat hedenavond
de heeren Roodhujjzen van Zaltbommel en
Ketelaar van Amsterdam de tegenwoordige
candidatunr van den heer Mr. Z. van den
Bergh souden inleiden.
De heer Roodhujjzen alsnu het woord be
komende. verheugde zich er over in de
gelegenheid te zjjn gesteld een zjjnor beste
leerlingen en thans zjjn vriend, den candidaat
Van den Bergh, te mogen aanbevelen. Hjj
deed zulks met het onderwerpWaarom
links?" Links is z. i. de goede kant. De
tegenwoordige rcgecring beantwoordt niet aan
dc eischen door vrijzinnigen gesteld en oit
liefde voor de zaak en uit vree» voor het
zwarte spook, treedt hjj thans nog op. In
1858 was hjj geen April beweger, maar een
warm Thorbwkiaan, vervuld van vrijheidszin,
om aan alle godsdienstige gezindheden, das
ook aan de Katholieken, gelyke rechten toe
te kennen, doch de staatkunde van den
dienst gescheiden le doen bljjven. Na dien
tyd kreeg men het dryven van de volgers
van Loyola en Calvjjn en van Kujjper, maar
hot eene noodige, het ware christelijke, de
heilige sin voor waarheid, ontbrak daarbjj.
Daarom was de 16e Jani U. voor spreker
een dag, waarop de nachtmerrie van zjjn
borst is gewenteld. De rechtecho coalitie gaf
den dolksteek aan ons volksonderwijs, bedierf
het universitair ondarwjjs en deed de gelden,
beelemd voor ondcrwjjs, vloeien in de kloosters.
Onbegrijpelijk is het ook, hoe dr. Kujjper
Koningin Wilbelmina heeft behandeld, zooals
Been socialisten zouden hebben gedaan, zei
Troelstra. Het zwarte gevaar is nu wel voor
ren deel afgewend, maar blijft toch nog
dreigendaarom moet er komen eon volksleger
van de daad, die de rechte man op de rechte
plaats wil stellen. Niemand mag dus van de
stembus wegbljjven. Die rechte man is Van
ien Bergh. Hjj heeft zulk» getoond by de
waterkwestio te Amsterdam. Door grondige
studie en praktischon blik wist hjj te bewer
ken, dat Amsterdam tot op de bovenste ver
dieping van water werd voorzien en bezorgde
de gemeente 18 millioen voordeel. Bovendien
verdient Van don Bergh aller steun, om zjjn
waren vrijheidszin, ook aangaande den gods
dienst. Spreker sou den heer Staalman niet
kunnen steunen, omdat hjj medegewerkt heeft,
om de openbare school te ondermijnen en
omdat hjj God een plaats in de politiek wil
geven. In 's lauda belang is het daarom
wcnscheljjk, dal Van den Bergh alhier ge
kozen wordt.
De tweede spreker, de heer Ketelaar, begon
met de verklaring, niet gedacht te
zjjn vorige spreekbeurt, nu 2 maanden
hier weder ter aanbeveling van een candidaat
te sullen optreden. Kigenlyk moest dit over
bodig zjjn, want nu do kiezers van Helder
don Hen Juni getoond hebben het mandaat
den beer Staalman niet wenschen te be
stendigen, zjjn zjj aan de nagedachtenis van
drn lieer Gerritsen verplicht diens geestver
want en politioken vriend, den heer Van den
Bergh, te kiesen en daardoor hun vorigen
uitspraak t«' bekostigen. Niettegenstaande ten
onrechte in 2 bladen (.Extra Tijding" en
Chr. Democraat") beweerd wordt, dat de
Vrpzinnigen hunne beginselen niet hebben
uiteengezet, acht spreker het op dit oogeublik
onnoodig, want duideljjk is hel programma
van actie door hem op 25 Mei alhier ver-
dediird. Doch na de verkiesing van den heer
Gerritsen is .men" op de laagste manier gaan
lasteren over do propaganda der vrijzinnigen
en is het hoog noodig, hoe wol niet aanlokkelijk,
in dat vuil te roeren en dien Augiuaatal te rei-
mg»». ,M en" heeft zioh niet ontzien de
nagedachtenis van Gerritsen herhaalde malen
te bezwadderen en ,mon" hoeft geen enkel
woord van waardeering voor zjjn tegenstander.
Er wordt maar gelasterd in de taal van de
kaai- en de vischmarkt en daardoor de een
voudige kiezers zand in de oogen gestrooid.
Ten bewjjze daarvan leest spreker verschil
lende aanhalingen voor van de .Praatje*
zonder plaatjes" uit .Extra Tjjding", begin-
uendo bjj die van 7 Juli en toont duidclyk aan,
op welke walgeljjke wjjse .men" den-dood
van Gerritsen bespreekt, doet verder uitkomen,
dat de persoonlijke overtuigingen van om
trent godsdienst, malthusianisme, lijkverbran
ding en dorgcljjkc door «men" op unfaire
wjjse als kenmerken van de vrjjsinnigo politiek
worden voorgesteld.
Als men dit allee leest, verbaast men zich
or over, dat de heer Staalman nog durft
klagen over de wyze, waarop hjj bestreden
wordt. Over de bewering van Staalman, dat
de vrijzinnigen van de politiek weinig werk
maken, zegt Spreker, dat Staalman zelf die
in 'l geheel niet aanroert en wel verplicht
is in de door bcm te houden vergaderingen
te vertellen, wat hjj zal doen en wat s jj n
politiek is. Ook dient hjj te zeggen hoe
hjj denkt over het program der vrycinnigen.
Bjj punt 1, handhaving van de openbare
school, bljjkl al, dat vrjjsinnigen hem nooit
hun slem kannen geven 2'/2 millioen gld.
voor de bjjsondero school is volgens hem nog
lang niet voldoende, de openbare school is
giftig zaad.
Uit allerlei kranten verzamelt Staalman, wat
in zjjn kraam te pas komt en als .de Tyd"
en .de Zeeuw" hem aanbevelen, dao moeten
de vrjjsinnigen niet vergelen, dat zjj zulk»
doen, omdat Staalman in principieel® kwestie»
met do rochtersyde medegaaL Niettemin acht
.de Hoekscha Waard" Staalman's val een be-
langrjjze aanwinst, waardoor de politieke
dampkring is gezniverd. Hjj wordt daar ge
noemd een potsenmaker, die goed schelden
kan en matrozen moppen woet te verkoopeo,
een clown, een stumper. Dese wjjze v
lisecren verdient zeker geen aanbeveling, maar
hoe moet men oordoelen over uitdrukkingen
van Staalman, als deze: ,'t Was of ik een
pit voor m'n noot" kreeg? Dit gezegde komt
voor in «E. T." van 21 Juli 1.1.
In dit selfde artikel moeten ds schoolmeesters
bet ontgelden en klaagt ,men" over d» weinige
vrachten van het onderwjjs, terwijl Staalman,
wanneer de onderwjjsers op verbetering aan
drongen, zoowel in de Kamer als in d«n Raad
tegenwerkte. Het is daarom de openbare on
derwjjsers niet kwaljjk te nemen, als sjj jjveren
niet voor Staalman, maar voor Van den Bergh.
De wyze, waarop door Jaap en Tjja over
den g.idsdienst van Mr. V. d. Bergh gesproken
'ordt, is al heel min. Weet de heer Staalman
niet, dat volgens de grondwet elk burger van
Nederland benoembaar is voor elke staats
betrekking? Is hjj van oordeel, dat de Joden
eig'nljjk geen recht hebben in het parlement
ziuing te nemen, dan moet hjj dit openljjk
zeggen. Dat is eerljjk.
Daarna behandelde Spreker den Opeo Brief
van Staalman aan Mr. Z. van den Bergh en
noemde het een laag, vuil en gemeen geschiyf,
waardoor de achting, die hjj St. toedroeg,
aanmerkelijk is gedaald. Afkeurenswaardig is
hot Van den Bergh voor een polilieken beun
haas te schelden, hem, die 6 jaren lang met
het lidmaatschap van d*n Amsterdam-
n Raad heeft vervuld, die medegewerkt
t aan de samenstelling van het program
Vrjjz -democraten, die jarenlang met over
tuiging voor zjjn beginselen is opgekomen en
zich vele opofferingen getroost heeft om zich
in de politiek te kunnen inwerken. Na n.^g
onderscheidene onderdeden van den brief
gewezen te hebben, waar volgens spreker de
en- en lastertaal duimen dik op ligt, ein
digt hjj mot krachtige aanbeveling voor Mr.
Vau den Bergh, daarbjj verzekerende, dat hjj
zal opkomen voor de vrjjzinoige en de nocra-
liacbe beginselen, pal zal staan voor 't open
baar onderwjja, jjveren zal voor verbeterd
vakonderwjjs en met kracht cal opkomen tegen
de lariefwetten. Dese rede, die onder
scheidene malen door krachtig applaus was
onderbroken, werd luide toegejuicht.
Na een kwartier pauze was er gelegenheid
tot debat. Hiervan werd gebruik gemaakt
door do heeren J. Baas van hier en Bos van
Amsterdam.
De heer Baaa bracht in 't midden, dat niet
veel nieuwe gezichtspunten waren ontwikkeld
:n hoofdzakelijk de heer Staalman was ge
kritiseerd. Hjj vreesde niet, zooals dc eerste
spreker, voor het zwarte gevaar, wel had de
tegenwoordige regcering gcljjkheid betracht
inzak» de achoolwet. Wanneer de stemming
nog eens overgedaan moest worden, zou do i
uitslag zeker geheel anders sjjn en do christe
non zioh verbinden om hot roode gevaar te
keeren. Ten slotte beweerde hjj, dan aan het
schrjjvon van den heer Staalman wol een vuil
kantje is, maar wekte toch do kiezer» op hem
stemmen, want si. ia een half ei beter
dan een leege dop.
De heer Bos, die ook in dan Open Brief
«v aangevallen, deelde mede, dat hem op-
godragen waa geworden de verkieaingsoourant
edigeeren, verder gaf hjj een overzicht
van de debatten met den heer Staalman ge
voerd, waaruit bljjken moest, dat by wel
degeljjk over prinripieele vraagstukken ge
sproken had, maar de heer Staalman steeds
een dubbelzinnig standpunt innam. Niettemin
kwam helder in 't licht, dat hjj tot de rechter
zijde behoort. Spreker spoort daarom de
kiezera aan te stemmen, anoals de vorige maal.
De hoer Roodhujjzen den heer Baas be
antwoordende, merkte op. dat bet zwarte
gevaar nog wel degeljjk dreigde en de vol
gelingen van Loyola niet tevreden zjjn voor
alles is verkregen. Omtrent de verkiezing
van den heer Staalman, die vergeleken werd
b j ven half ei, zeide de heer Rdat hjj 1
geen half ei begeerde, wanneer bet vuil waa.
Hjj wekte daarna nog eens op tot deelneming
de stemming en hoopte dat dit in vrjj- I
zinnige richting zou geschieden, opdat in uns
dierbaar Vaderland de beginselen zouden
Iieerscben, die het groot hebben gemaakt en
bet in de toekomst rallen behoeden voor het
zwarte gevaar.
De heer Ketelaar merkt den heer Raas op,
dat ajjn advios, om den heer Staalman te
stemmen, niet overeenkomt met dat van de
Anti-rwolutionaire partjj, die tot onthouding
had besloten. Ook bjj wenschte, dat de ver
kiesingen nog eens overgedaan kondeo wor
den, dan souden Ridderkerk, Steenwjjk en
Middelburg wel door de vrijzinnigen gewon
nen worden. Hjj hoopt, dat Helder, waar
bet wegens een treurige omstandigheid over
gedaan moet worden, goed gedaan wordt en
Van den Bergh oit de bus komt.
Hierna sloot de Voorzitter na dankzegging
aan de sprekers, met de mrdedeeling dat de
candidaat Donderdag 3 Aug. hier optreedt en
een opwekking om jjverig te werken voor
Van den Bergb, de vergadering.
Voor h»t eindexamen H. B. S 5-
jtrige cursus zjjn geslaagd de leerlingen
H. de Beurs en G. Fabius.
De critle.
Naar hek Centrum thans nit goede bron
verneemt zonden de pogiagen van mr.
Goeman Borgesiua, om een vrjjzinnig
concentratie-Kabinet nam te stellen, niet
rjjn ge«laagd. Men verwacht nu een scahinet
d'affaire*«, met liberale tint. Ongeveer 14
dagea zouden, volgens bet blid, nog ver-
loopen, eer bet nieuwe Kab.net dtfinitief
ral gevormd zjjn.
- Volgens de oShiiele opgaven is voor
dit jtar de Schevenings ».be vloot bemand
i»t 3757 koppvn tegen 3995 in 1904,
een teruggang dus met 238. man wat zjjn
oarzaak vindt in de omstandigheid, dat
enk Ie schepen dit jaar bljjven ligg-n.
Van die 3757 ze> lieden zjjn er 3145 van
Seheveningen x-lf afkomstigvau de ove
rige 612 behooren thuis 182 te Rotterdam,
97 te 's-Gravenhage, te Zantvoo't t>5, te
Schiedam 33. te Noordwjjk aan Z-# 33, te
Vlaardingen 23, te Egmond aan Ze* 23. te
Harderwj)k 18, te Katwjjk a Zee 15, te Delft
15, te Voleodam 11, te Velaen 8,te Amster
dam 7, te Helder 9, te Urk 6, te Haarlem 5,
te Huizen 5 en de rest op nog 33 ver
schillende plaataen.
Een gestolen schilderij.
Uit h»t Mauritshuis in den Haag werd
eenigen tjjd geleden een kleine schildorjj
gestolen, afkomstig van Frans Hals. en
vertegenwoordigde een zeer aanzienljjke
waarde. Ken der vermoedeljjke daders werd
ingerekend, doch de schilderjj bleet zoek.
Thans komt uit Antwerpen bet bericht,
dat zjj terecht is. Een rjjk ingezetene had
beui een achttal dagen geleden gekocht,
niets wetende van den oorsprong van het
doek Hjj werd ingelicht door de dag
bladen. Niet wetende wat te doen, vroeg
hjj den heer Max Roosea, conservator van
het Museum Plantyr., om raad. Door tua-
schenkomst van den heer Rooms werd de
politie op hoogte gebracht van dit belang-
rjjke feit.
Een tweede slachtoffer van het
automobiel-drama te HermAlle-bjj-Boei
heeft het met den dood bekocht.
Geljjk men vreesde is de heer O. ban,
evenals baron de Potesfa, Vrjjdag over
leden. (Qandelsbl. v. Antw.)
Het bezoek van het Engelsche eskader
aan ona land.
Het staat nu vast, dat een Engehche
vloot in de Oostxee gaat kruisen Zy zal
een paar Duitsche havens aandoen, en in
zekeren zin, zegt het blad, is dit een
tegenbezoek, want in de laatste jaren is
tweemaal een Duitsch eskader Eng Ische
avena binneogeloopen. Zoo is er, Ijjkt 't
•el, een geschikt voorwendsel om een
havens bini
Zoo is
betooging in da Oostzee te honden, nu de
Duitschers met hun vlootvertoon als 't ware
te kennen gegeven hebben, dat hun land
na meester is ia die wateren. De Engelsche
vloot, die nu dan zal lat»n zien dat zjj er
ook nog ia, zal, naar 't haet, bestaan uit
bet Kanaal-eskader en het eerste eskader
kruisers, tezamen elf pantserschepen en
vjjt le klas kruisars, onder bevel van
admiraal 8ir Arthur ^ilson. Het program
is, mlgens de Daily Tel*graph vertrek van
Bpithead 15 Augusta», IJmuiden den 19en,
het Graadiep voor Eabjerg (Denemarken)
den 23«n. SwinemQade den 31en, N*uf*hr-
wasaer 4 8*ptember. Invergordon (Schot
land) 15 8eptember, Of er Zeeesche en
Noorsche havens worden aangedaan wordt
niet gemeld.
li
16.)
«Dames en heeren*, begon haar vader met
leider stem, «dierbare vrienden en vriendinnen,
ik heb de eer een oogenblik uw aandacht te
vragen, om u eene gebeurtenis mede te deelen,
■ooals die van tjjd tot tjjd in het lev»n voor
komen om ons gemoed te veifriaachcn en
«shikkig te maken.*
Van aandoening moest juffrouw Badsley
kaar neus snuiten, en daarna streek zjj langs
hare oogen.
Dikwjjls moeten wjj ons buigen voor de
■scht van het noodlot, menigmaal worden
we getroffen door de wreede wisselvalligheden
des levensWat zou er van ons worden als
niet nu en dan oen verzoenende overeen
komst ons herinnerde aan de bestiering van
den hemelschen Vader? Moeten wjj niet
dankbaar de handen vouwen, als de hand
van het noodlot eens een enkele maal op
vriendelyko wjjze in ons leven grjjpt en
B^elenderwjjze de draden losmaakt, die wjj
■iet te ontwarren geloofden Moeten wjj niet
•lira, ieder naar zjjn krachten, medehelpen,
«ulk een aangename gebeurtenis te bevorderen
Moeten wjj zelfs geen offert brengen cn ons
dikwjjls buigen
•Hoe schoonHoe waar!* sprak juffrouw
Badslej vol geestdrift.
«In dit geval, geachte dames en heeren,
j* het de kleine god Amor, die door het lot
uilverkoren de verwarriug to verhelpen,
om al rpelendo dn ster van twee familiëo te
doen schitteren, en het geluk van twee trouwe,
elkander toegewjjde harten te bezegelen. Een
toegenegenheid, die wellicht reeds lang in
het verborgen bestond ik zal daarover
niet uitweiden zal thans een nieuw tjjd-
perk ingaan. Ik b,b de eer, U allen bekend
te maken met de verloving mjjner geliefde
eenigu dochter Anny. met markies Gaston
d'Aigre. Markies, ontvang mjjn zegen, neem
mjjn kind en maak haar gelukkig. En u,
dames en heeren, noodig ik uit uw glas op
te nemen en te drinken op het geluk en don
voorspoed der verloofden.'
Het bloed in Anny's aderen scheen te
stollen. De teerling was geworpen, over haar
levensgeluk was beslist. In het oers e oogen
blik besefte sjj niet, wat er rondom haar
gebeurde. Alles draaide voor bare oogen;
zjj geloofde zich het bezwjjraon nabij.
Anny, Anny,* hoorde zjj hare bezorgde
moeder roepen, doch die woorden werden
overstemd door glazengerinkel en luid gejuich.
Plotseling kwam markies Gaston met zjjn
gelaat zeer dicht bjj het hare. Zjj zag den
oi.beschaamden glimlach om zjjn dunne lippen
spelen.
,Kom, mjjn liefste,* zeide hjj, en Uaarby
boog hjj tot haar over, om baar te kussen.
Anny wist niet meer, wat zjj deed. Zy
uitte een hartverscheurenden kreet, sloeg de
handen uit en wierp den mark iet het servet,
dat zij juist in de band hield, in het gelaat.
Toen sproog zjj op en snelde de eetzaal uit.
Up hare kamer gekomeD, viel ijj hevig
■nikkend en schreiend op haar b*d neer, en
kwam langzamerhand tot bezinning. «Wat is
er eigenlijk gebeurd vroeg sjj zich af. Zy
moest zich ernstig bedenken, voordat zij
eigonlyk goed wist, wat zjj had gedaan. Had
zjj bare tneemsg niot anders kunnen te kennen
geven, dan door soo'n beleediireode handel-
wjjze Zjj ontstelde over bare eigen stout
moedigheid en over de gevolgen, die er uit
zouden voortvloeien. Schuldig gevoelde sjj
zich echter niet, al had zjj nog honderdmaal
zoo moeten handelen. Zjj liet haar gevoel
spreken, en al» zjj dat niet mocht laten spreken,
dan was haar leven verwoest. Neen, sjj kon
niet anders handelen. De verantwoording voor
het gebeurde moesten sjj dragen, die baar
zoo ver gebracht hadden.
Door een'g grdruisch verschrikt, richtte zjj
het hoofd uil haar kussen op. Haar vader
trad binnen, met bleek, verstoord gelaat.
«Sta op!* gebood hjj.
Anny stond op en wilde zich aan zjjne
toeten werpen, hom smeekon haar niet te
verlaten, hem bidden haar niet te dwingen
tot iets. wat sjj onmogeljjk kon volbrengen.
Toen sjj hem echter in het opgezwollen roode
gelaat en in de verwaterde oogen keek. bleef
zjj voor hem staan en sloeg de oogen neer.
(Anny,» begon bjj, *ik brb aan mjjne
gasten gezegd, dat ie plotseling onwel bent
geworden en daarom eonige oog? n hl ik ken
naar je kamer bent gegaan. Ik wil gelooven,
dat do onverwachte verloving je zeer verrast
heeft en dat je daardoor gedaan hebt, wat
je deedt; maar bjj beter nadenken zul je,
hoop ik, niet weigeren je plicht te doen, zoo
als wjj allen onzen plioht vervallen.
Ik kan niet, rader, ik kan niet snikte zjj.
«Kun je niet! lleb je dan geen twee
om te loopen Heb je ^een hand om
toe te reiken Heb je geen mond
een kus te geven En je zegt, dat je niet
kunt Zeg liever, dat je niet wiltZeg liever,
dat je het troteehe hoofd wilt vereelten tegen
mjjno plannen, om je vast te houden aan
romantische droomerjjeol Zeg, dat je liever
jo armen ouden vader in ongolnk en schande
wilt storten en je tamilie tot den bedelstaf
brengen, dan af te zien van je dwaze meisjee
grillen*. Plotseling werd bjj woedendhjj
balde de vuist, dreigde zjjn dochter en riep
Anny, eer dat gebeurt, »la ik je liever oet
deze vuist tegen den grond* 1
Onwillekeurig bukt? Anny, maar met vast
beraden onderwerping zeide zjj«Sla toe,
vader, sla toeAls ik sterf, zal ik nog uw
hand kuseeo,' en viel enikkend aan 4e voeten
van haar vader.
Er onstond een kleine pauze. Elverdaal
liet de dreigende opgeheven band weer sakken
en sprak op treurigen toon: «Weet je wel,
wat je «egt, Anny? Weet je wel, watje
doet Je richt je aelve en mjj en ons allen
te gronde, ona vermogen wordt in gerechteljjk
beslag genomen, wjj moeten weer in de
Biiuburyslraat gaan wonen en mol de naald
ons brood verdienen, als het huwelijkscon
tract niet lot stand komt! Begrjjp je, wat ik
srg Begrjjp je hoeveel spot en schande wjj
te ljjden sullen hebben Is dat nn liefde
voor je ouders? Wil je dat kleine offer niet
brengen voor bet geluk en de rast van je
oudere? Wil je ben in armoede en ellende
storten, alleen ter wille van een gril Wil
je dal se van verdriet sterven
Toen hief bjj baar plotseling van den grond,
sloot baar zoo krampachtig in sjjn armen,
dat bet haar pjjn deed, sn jammerde(Anny,
lieve Anny, kom mee en weea mjjne goede
dochter. Luister niet naar hetgeen je moeder
«egt. Ik weet, dat sjj je versterkt in je verzet,
maar vertrouw niet op baar bjjstand. Ver
trouw op je vader. Zie je niet, boe lief ik
jo heb? Uit Helde voor jou bob ik je broer
verstooten. Aaa jou behoort allee, wal ik
bezit, en wil je me nu verlaten, Anny? Wil
je mjj te gronde richten i Wil je my prijs
geven aan spot en schande Kom, Anny 1
Je hebt toch je vader, je oudeo, «iekeljjken
vader wel lief Kom mee, je solt me niet in
den nood laten, dat weet ik wel. Het kwam
alleen le onverwacht, de mark ie» heeft dwaas
gehandeld. Neen, neen, seg nietsKom mee,
nu zal het wel gaan. Je zult me in den oood
niet verlaten!'
«Nooit, vader, dat nooit!* snikte sjj. ,Ik
wil bjj n bljjven. u verplegen als ge ziek
tjjt, voor u werken als ge arm zytmaar
dwing me niet tot iets, dat ik niet kan vol
brengen. Nooit zult gjj gebrek ljjden, aoo
lang ik bjj u ben Ik zal werken met inge
spannen krachten, en niemand zal u beleedi-
gen En als wjj weer naar de Hinsburystraat
moeten wal kan ons dat schelen
Het hooren noemen van de Binsbnrystraat
bracht den prikkelbaren man plotseling in een
anderen gemoedstoestand. Ruw stiet hjj rjjoe
dochter weg en riep: .Ga weg. oodank bare 1
Weg van mjj, sotlin Heb ik niet alles voor
je gedaan Heb ik je niet rjjk en voornaam
en glimlachte selfs, terwjjl bjj zeid* t .Het
beeft niets te beduiden 1 Ken voorbijgaande
flauwte, bet oorset te veel dicbtgerecen,
och ja, zoo sjjn die jonge meisje# I Ua eea«
bjj baar. Juffrouw Badaley ajj verlangt
-r u. Zjj laat sieh verontschuldigen, mijn
irde Gaston. Morgen aal sjj wel weer
k*.Ur *8*.' el kom ik u morgen met
mjjn rjjtuig afhalen, dan knnnen wjj gezamen
lijk een rjjtoer maken. Vindt ge dat goed?-
Gaston verklaarde, dat hjj dit aeer goed
vond inde-daad geloofde niemand hem.
Iedereen begreep, dat Elverdaal loog en dat
kjj «jjne dochter niet had kunnen overhalen
tot de verloving.
Toen Perkins met da markiezin en haar
aooo de prachtige woalog vaa Elverdaal had
verlaten, zeide hB t .Wjj tullen verder moeten
Ingrijpen 1 U sult wel tien, mevrouw, wat
morgen en nog later gebeurt
dat het contract niet geeloten
gemaakt? Heb ik niet onder de ed
boeten gezocht, om een echtgenoot voor je te
vinden Heb ik je niet opgeheven nit de ar.
moede en de ellende Eu is dit nn mjjn
loon f Ik geef je een dag bedenktijd - en
de volgende maand trouw je met den markies I
Anders wee over jouw hoofd en over het
mjjne
De hevige onverwachte stoot deed Anny
tegen den grond tuimelen, zoodat zjj met bel
hoofd tegen eeo tafelpoot sloeg.
Toen sjj uil hare verdoo>ing ontwaakte,
was haar vader niet moer io de kamer. Bleek
als eeo doode stond sjj op, streek haar vea*
warde haren terecht en zonk kermend op haar
bed neer.
Elverdaal ging weer naar sjjoe gasten in
de eetsaaL Hjj dwong zich selvea tot kalmla,
krachtiger ratlea
Getto» draaide sjjn knével op en zeide
trotsch «Waarde heer Perkina, ik hoop van
h*rte, dat inderdaad het contract niet ge
sloten wordt. Na hetgeen ik ondervonden heb,
sult ge dat moeten inzien. Een kloennakere-
dochtcr is en blyft een kleermakersdochter
Ik begrjjp niet, dat men vaa mjj aoo'n wan-
hopigen stap verlangt, zoo laag »r nog andere
wegen ajjn om tot ons doel t» geraken. l)oa
met moed voortwaarta, mjjnbeer Perkins!*
(Wordt vervolgd