KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel, Wieringen en Anna Paulowna.
TWEEDE BLAD
No. 3414.
Zaterdag 4 November 1906.
33ste Jaargang.
Bureau: Spoorstraat
Telef. 59.
Bureau: Koninpstr. 29.
Inters-Telef. 50.
Gemeenteraad van Helder.
Zitting van Dinsdag 81 October 1905.
Voorzitter de heer Van Neck, Wethouder.
Tegenwoordig 19 leden; afwezig de hee-
ren Over de Linden en Van Breda.
De Voorzitter opent de vergadering met
de mededeelingen, dat de burgemeester met
verlof is, de heer Over de Linden, wegens
I ongesteldheid afwezig is en de heer Van
Breda bericht heeft gezonden van verhin
dering.
De Secretaris leest de notulen der vorige
twee vergaderingen, die na een tweetal op
merkingen van den heer Grunwald, eenigs-
tins gewyzigd, worden goedgekeurd.
Hierna is aan de orde de
Beëediging
Tan den lieer Staalman, die voor het eerst
pa zjju herbenoeming een raadsvergadering
iqwoont. Door den Secretaris binnengeleid
lijnde, legt hy in de handen van den Voor-
otter de by de wet gevorderde eeden af en
oa geluk gewenscbt te zyn, neemt hy zitting.
Vervolgens geschiedt mededeeling van de
volgende
Ingekomen Stukken
1. Missive'8 van Ge d. Staten,
behelzende goedkeuring van
a. de regeling en bezoldigingen van de
leeraren van de burgeravondschool;
b. de begrooting der schuttery;
c. het le suppletoir kohier van den hóófde-
lijken omslag, dienst 1905.
2. Dankbetuigingen van de hee-
ren Rykes, Kemp, Dokter Stoll en Snel voor
de hun toegekende trakteihontsverhoogingen.
3. Kennisgeving van mej. H. V een,
dat zy hare benoeming als onderwyzeres aan
school No. 5 aanneemt.
4. Procesverbaal van de op 22
September 1.1. gehouden kasveriiicatie by
den gemeente-ontvanger, waaruit blykt, dat
er op dien datum f 36,872,674 in kas was
en de boeken in orde zyn bevonden.
Deze Btukken worden voor kennisgeving
aangenomen.
5. Een ontslagaanvrage van
mej. H. J. M. Weyers, als onderwyzeres aan
school No- 3 tegen lö Nov. a s.
Wordt tegen genoemden datum eervol
verleend.
6. Een adres van de wed. C. Mar-
chant, verzoekende de gewone jaarlijksche
gratificatie van f 100.
Wordt met eenparige stemmen verleend.
7. Een adres van het bestuur der
muziekvereeniging Winnubst", verzoekende
een jaarlyksche subsidie van 1"2UÜ, met aan
bieding daarvoor gedurende de 5 zomer
maanden éénmaal per maand een concert
te zullen geven.
Wordt om advies in handen van B. en
W. gesteld.
8. Een verzoek van mej. D. M.
Manheim, om alB plaatselijke verloskundige
te worden aangesteld.
Besloten wordt aan adressantc te berich
ten, dat er thans geen vacature bestaat,
iar dat by een eventnëele vacature op
ar verzoek zal worden gelet.
9. Een adres van P. Lagerveld,
groentehandelaar en broodventer, waarin hy
zich aanbeveelt by voorkomende gelegen
heden by eenige vacature voor een gemeente-
betrekking in aanmerking te komen.
Besloten wordt aan adressant te berich
ten, dat by voorkomende vacature's hij het
recht heeft te solliciteeren.
10. Een verzoek van JH. Borgart
n als makelaar te worden aangesteld.
De Voorzitter stelt voor hierop afwyzend
te beschikken, aangezien er geen aanleiding
bestaat op een vroeger genomen raadsbesluit
terug te komen. De heer Jaring merkt
op, dat dit verzoek niet by de stukken ter
inzage heeft gelegen en wil het daarom tot
een volgende vergadering aanhouden.
AlduB wordt besloten.
Suppletoir kohier Schoolgeld.
Zonder bespreking wordt met algemeene
stemmen het door B. en W. 2e suppletoir
kohier voor schoolgeldheffing, dienst 1905,
ten bedrage van f 1057,47, vastgesteld.
Gratificatie.
B. en W. doen het voorstel aan den heer
W. J. Van Nieuwenhuizen, die tijdens de
ziekte ten huize van den heer kSant, als
waarnemend hoofd de school te Huisduinen
heeft waargenomen, een gratificatie te ver
kenen, berekend naar f 25.per maand.
Met eenparige stemmen wordt dit voor
stel aangenomen.
Bureau voor Gemeentewerken.
In behandeling wordt genomen een plan
tot verbouwing van het bureau van den
gemeente-bouwmeester. By de laatst geslo
ten geldleening werd door den Kaad voor
dit doel f 60ÜO toegestaan. Volgens een
plan, waarbij de tegenwoordige bouwzaal
behouden blyit, is de raming f 6000; vol
gens een ander, waarbij de boowzaal Ter-
valt en een gebouw met een verdieping is
ontworpen, zal een bedrag van f SOoO noo-
dig zyn. B. en W. stellen voor het eer-
«e plan goed te keuren en de uitvoering
verdagen tot aangewezen kan worden,
waaruit het meerdere bedrag van f 1000
kan worden voldaan.
De heer Van den Berg acht het wensche-
lyk, wanneer de verbouw van het bureau
moet wachten tot aangewezen kan worden,
waaruit de meerdere koeten dan f 5000
moeten bestreden worden, de beslissing over
het plan ook uit te stellen en doet in dien
geest een voorstel, dat met algemeene stem
men, op die van den Voorzitter na, aange
nomen wordt.
Praeadvies ,J Union".
B. en W. brengen praeadvies uit op het
sdres van den heer I. Korver, bctrefiende
de verzekering der gemeente-gebouwen door
de brandmaatschappy «1'Uuion". Zy achten
de verzekering by buitenlandsche maat-
•ehappijen niet aanbevelingswaardig. Ver-
der is hun gebleken, dat by .1'Union'
schillende bezwarende voorwaarden gelden,
dat schade door bliksem en gasontploffing
veroorzaakt, zonder brand te veroorzaken,
niet vergoed wordt, tenzy tegen extra pre
miebetaling. Evenmin wordt er vergoeding
gegeven voor goederen, die tijdens een brand
gestolen worden of zoek raken. B. en W.
ontraden dus een verzekering bij bedoelde
maatschappij aan te gaan en stellen daarom
voor aan adressant te berichten, dat het ge
meentebestuur van zijn offerte geen gebruik
wenscht te maken.
De heer Meijer kan zich met dit prae
advies vereenigen, maar vraagt eenige in
lichtingen omtrent de wyze hoe de verzeke
ringen gesloten worden en tegen welk pro
cent. De Voorzitter kan op hetoogenblik
geen volledige opgaaf geven, maar geeft de
verzekering, dat de laatste jaren by solide,
binnenlandsche maatschappijen de gebouwen
zijn ingeschreven op een grondslag, die ieder
moet bevredigen. De lieer Staalman
vraagt nog eenige nadere inlichtingen, ten
opzichte der openbaarheid van inschrijving,
waarop de heer Van Neck antwoordt, dat
bij verzekering van een of ander gebouw
verschillende maatschappijen een kennis
geving ontvangen, alsmede de agenten ter
dezer plaatse en in den regel de laagste
inschrijving aangenomen wordt.
Na deze toelichtingen wordt het voorstel
van B. en W. in stemming gebracht en met
algemeene stemmen aangenomen.
Belooning Handwerkonderwijs.
Ter tafel komt een voorstel van B. en W.,
om het handwerkonderwys aan school 1
1 Koegras met 2 uur per week uit te brei
den en alzoo te brengen op 8 uur. Deze
uitbreiding is noodzakelijk, wegens de toe
name van het aantal leerlingen. In verband
daarmede wordt voorgesteld het salaris van
de onderwyzeres in de handwerken te ver-
hoogen van f 150 tot f 200 per jaar, in
gaande met 1 Januari 1906.
Nadat de heer Staalman op een vraag de
verklaring heeft ontvangen, dat dit salaris
berekend is overeenkomstig het bedrag, dat
aan school 8 nitgekeerd wordt, wordt het
voorstel met algemeene stemmen aangenomen.
Verbinding v. d. Spoorweg met hel
terrein v. d. Reinigingsdienst
Aan de orde wordt gesteld een voorstel
van B. en W., om hen te machtigen een
overeenkomst aan te gaan met de directie
van de Holl. IJzeren Spoorwegmaatschappij
tot het verlengen van het doode spoor bij
het terrein van den Reiufgingsdienst met
170 M. en het maken van een oprit over
de sloot naar den spoorweg, teneinde den
afzet van compost, die in den laatsten tijd
wordt gevraagd door landbouwers uit Castri-
cum en Hoogkarspel, te vergemakkelijken.
Do kosten van de verlenging van het spoor
zullen f 1700 bedragen, die voldaan kunnen
worden in 15 jaarlijksche termijnen van
f 150, terwyl daarbij nog een vergoeding
voor onderhoud van f 45 per jaar gevoegd
moet worden. Bovendien zal het maken van
n laadplaats nog f 75 in eens vorderen.
De heer Van Wingerden meent, dat een
jaarlyksche uitgaaf van f 200 zeer belang-
r(jki» en vraagt of dit verdiend kan wor
den. De Voorzitter antwoordt bevesti
gend en zegt, dat verleden jaar reeds 78
wagons vervoerd zyn. Het laat zich gunstig
aanzien. De heer Staalman vraagt wel
ken waarborg men heeft, dat de aanvraag
constant zal blyven. De Voorzitter zegt,
dat het handel is en men moeielyk zeker
heid kan geven, maar afgaande op verleden
jaar en in aanmerking nemende, dat de com
post goed voldoet, meent hy, dat do uitgaaf
om het transport te vergemakkelijken, ge
wettigd is. De heer Terra gelooft ook,
dat ae compost naar de bedoelde plaatsen
in het vervdlg wel aftrek zal vinden en
meent, dat de groote moeielijkheid van ver
voer verminderd dient te worden.
Hierna wordt het voorstel in stemming
gebracht en met algemeene stemmen aange
nomen.
Benoemingen.
▲Isnu is aan de orde de benoemingen van
onderwijzers aan de scholen 7a en 4. Voor
men daartoe overgaat, vraagt de heer Staal
man, welke byzondere aanleiding er is tot
verplaatsing der beide onderwijzers en of
zulks geschiedt in het belang der betrokken
personen. De Voorzitter zegt, dat het in
het belang van 't onderwys plaats heeft en
de bedoelde onderwijzers hun wensch in hun
sollicitatie hebben uitgedrukt. De heer
Staalman vindt het een vreemd geval cn heeft
by de stukken geen toelichting gevonden,
schien was het beter, indien deze zaak in cc
behandeld werd. De Voorzitter zegt. dat
de zaak geheel overeenkomstig de wet is.
Tot stemming overgaande wordt de heer A.
C. v. d. Meij benoemd aan school 7a en de
heer H. Roukens aan school 4. Beide kre
gen 15 stemmen, terwijl de beer F. Veen
telkens 1 stem kreeg en er 3 blanco brief
jes ingeleverd werden.
Tot onderwyzer aan 6chool 5 wordt met
16 stemmen benoemd de heer J. .1. Van
Elskcker te Tolen.
Ter voorziening in de vacature, ontstaan
door het overlyden van den heer J. Metse
laar, wordt met 15 stemmen als lid van het
Burgerlijk Armbestuur gekozen de heer J.
Giltjcs. De beer A. Korft Jz. verkreeg 1
stem en 3 briefjes waren blanco.
Rondvraag.
De heer Hartsinck maakt een opmerking
over het opbreken der straten ten behoeve
van de buizen voor de waterleiding en klaagt
er over, dat de wegen zoo lang opengebro
ken blyven liggen. De Voorzitter zegt,
dat al het mogelijke gedaan wordt, om de
straten spoedig weder te herstellen, doch
dat do weersgesteldheid in de laatste dagen
niet medewerkt; niet te min zal alle aan
dacht aan de gemaakte opmerking geschon
ken worden.
De heer Breet deelt mede, dat by hem
den 25sten Juli de waterleiding is aangelegd
en aan het einde van het kwartaal werd
hem het volle bedrag berekendhij acht dit
onbillyk. De Voorzitter zegt, dat dit een
persoonlyk belang betreft en de heer Breet
zich evenals ieder particulier schriftelyk tot
B. en YV. dient te wenden met zijn klacht.
De heer Oortgysen dringt er op aan, dat
een werklieden-reglement wordt vastgesteld,
waarbij de beambten van de gasfabriek een
pensioen wordt verzekerd. Hy zag gaarne,
dat zoodanig reglement door een commissie
uit den Raad of door B. 4c W. werd ont
worpen. De heer Staalman ondersteunt dit
denkbeeld en wenschte dat ook de werklieden
van den reinigingsdienst voor pensioen in
aanmerking kwamen. De Voorzitter belooft
het in het midden gebrachte aan het college
van B. 4c. YY'. te zullen overbrengen, en wyst
er tevens op, dat de leden liet recht hebben
voorstellen schriftelyk in te dienen.
De beer Staalman brengt nog eens de
overplaatsing van de twee onderwyzer*
ter sprake en laakt de wyze, waarop deze
zaak in een waas van geheimzinnigheid is
gehuld. De Voorzitter zegt, dat die over
plaatsing is geschied op eigen verzoek en in
't belang van bet onderwys is. In comité
wil hy wel nadere inlichtingen geven.
De heer Oortgij-en spreekt nog de wensclie-
lykheid uit, om by den bouw van een nieuw
bnreau voor gemeentewerken een plaats te
zoeken in het centrum der gemeente.
De Voorzitter twijfelt aan de mogelijkheid,
maar zal ook deze zaak in 't college van
B. W. brengen.
Hierna niets meer aan de orde zynde,
wordt de openbare vergadering gesloten cn
gaat de Raad over in geheime zitting tot
behandeling van eenige belasting-reclames.
Gemeeoteraad van km Pdiilonna.
Zitting van Dinsdag 31 Oct.,
des voormiddags half 1U.
Tegenwoordig alle leden. Voorzitter de
Burgemeester, de heer Jelle*. Na opening
der vergadering, lezing en goedkeuring der
notulen is aan de orde
1. Aanvrage om eervol ontslag tegen 1
December o.s. door mej. H. Veen, onderwyze
res aan school 1, wegens hare benoeming tot
onderwyzeres te Helder. Wordt met alge
meene stemmen verleend.
2. Aanvrage om eervol ontslag door den
heer F. de Potter, le onderwyu-r aan school
tegen 1 December a.s., wegens zjjno be-
ming te Oud Vosmeer. B. W. stellen
r, dit te verleenen tegen 1 Januari a.s.
Met algemeene stemmen aangenomen.
8. Benoemingen. Tot lid van dr commissie
tot wering van schoolverzuim wordt benoemd
heer IJ. Lunshof, in de plaats van den
heer K. Kuiper, die bedankt heefttot lid
van de plaatselyke schoolcommissie de heer
Ehrmanntot onderwijzers voor het her-
halingdonderwys de heeren van Gorkom, Raap
Lunshof en de dames Rommcrts, Altema
Zelvelder; lot lid van 't armbestuur de
heer P. Koster.
4. De Voorzitter deelt mede, dat door on-
dor/nek is gebleken, dat het water uit de
pump te Bruezand, i.adeelig is voor de ge
zondheid.
5. Behandeling gemeentebegrooting, B. 4c
W. stellen voor het salaris van den gemeente
ontvanger te brengen van f 330 op f 380
en dat van den gcmoente-opzichter van f 75
op f 125. Beide voorstellen vinden bestrijding,
hoofdzakelijk met het oog op den finantieelen
toestand der Gemeente- Het eerste voorstel
werd aangenomen inet 6 legen stemmen,
tegen de boeren De Graaf, Van Mullem, De
Mazure, Stammes en Volder. Het tweede
voorstel wordt aangenomen met 7 tegen 4
stemmen, tegen de heeren De Graal, Stammes,
Volder en Metselaar.
Op voorstel van den hoer Geerligs Wordt
de post «onderhoud begraafplaat#* gebracht
van 1' 150 op f 250. Met algemeene stemmen
wordt de jaarwedde van den polilie-agent
van f S0O verhoogd tot f 350. Op voorstel
van den hrer De Mazure wordt besloten
vóór den volgenden zomer, eene tweede regen
bak by de school te Breezand te maken, om
te dienen voor algemeen gebrnik. Hiervoor
wordt f 300 uitgetrokken. De heer Stammes
klaagt over het booge tarief van don be-
steller van het spoor. Voorzitter belooft, dat
dit tarief door B. eu W. zal worden herzien.
De begrooting wordt hierna vastgesteld in
ontvangst eu uitgaven op f 25658.204. Do
openbare vergadering wordt hierna geslo'
en de Raad gaat in comité ter behandeling
reclames hoofdeljjkcn omslag.
tot zyn recht komen.
In plaats van de ontwikkeling van den
natuurlijken schoonheidszin te negeeren,
veel gevallen zelfs tegen te werken, moet
deze veeleer krachtig bevorderd worden. De
ïoo licht voor blijvende indrukken vatbare
jeugd moet veel meer met mooie dingen wor
den omringd, en schoollokalen byv. ook door
kuost-rvoroduciiee lietat in kleuren
smaakvol worden versierd.
Het is wel vèr gekomen met onzen alge-
moenoo volkssmaak, dat men, óf geen bohoc-tte
mevr gevoelt aan k'euronschoonbeid en wanden
en omgeving maar lielal wit en eentonig laat,
óf Voldoening v*n schoonheidsDehoefte roekt in
allerlei lseiyke prenten en bonk' oleograpbieén,
met onderwerpen, bijzonder weinig leerzaam
cn dikwyl» zoo ontzettend weinig .erbeftond.
De jeugd en hel volk heelt beboette aan
mooie platengoed uitgevoerde platen mrt
onderwerpen ais bjjv. een eelivoud'g, rustig
binnenhuis, dat stemt, dat doet gevoelen de
machtige bekoring, welke uitgaat van een
voudige, onopge-mukto kleurrijke omgeving,
of mooiosiad-gesichien mot gebouWcn waaru t
schoonheid spreekt, of vredige landschappen,
welke leiden tot be wondering dor natuur.
In schoolgebouwen, in ween- en zieken
huizen. militaire tehuizen ons., moet veelmeer
in deze neming gewerkt wordenhot plnn
van deze Nationale Reuibrandt Holde lijkt
»ns te zyn hiertoe oeu goed begiu.
Het plaatselijk comité te Helder hoopt ook
hier veel gelden byeen te krygen om daardoor
onder behoeftige plaatsgcnoolen een groot aan
tal albums met reproducties gratis te kunnen
verspreiden. Dit comité bestaat llians uit de
iiseren Dr.VV. F. JorLseu, Leeraar Kon. Inst-
v. d. Marine, Voorzitter M. D. van Dyk,
Leeraar Kon. lust. v. d. Marine, Secretaris;
M. Wyt, Luitenant ter zee le klas, Fcnniug-
tneesior '1'. T. Bonk, Directeur der zee» aar t-
sC'ioolL. de Bruin, Hoofd tenor school1.
G. de la Fontaine Verwt-y, Leeraar R H. B. S
J. F. H. van GeleUken, Leeraar K. H. B. S.
IJ. do Haan, Leeraar K. H. B. S.K A.
Heeroma, Uould eener chocl.Vlr. J. G.
van Honven, Griffier bij bet kantongerecht
J. Huisman, Hoofd eener schoolYYtdujjg,
Fastoor Dr. D. A. Kerkbod', Directeur der
K. H, B. S.J. Keulen, FnalikanlA. Klerk
Azo., Hoofd eener schooiG. E. Kloos'.erhuis,
Hoofd eener schoolN. Koers, 1'redtkant
J. Krui)* Voorberge, Directeur der Burger
avondschool J. B. Mulders Czn, Leeraar
BurgeravondschoolE. L. Nauta, l'redikanl
KI. F. Oortgijien, Lid van deri Gemeenteraad
it. J. 1'raamama, Hoofd eener school; J. li.
Schuil, le Luitenant der InfanterieU.
.Summes, NotarisJ. A. van Toorotiburg,
Kapitein der Mariniers; H. Uurbanu*, Ge
meente-Secretaris; G. de Ven, Wethouder;
YV. Visser, Hoofd eener school; YV. YVesteu-
dorp, Hoofd eener school.
(Ju 86 gemeenten zyn reeds plaatselijke
comité'* gevormd, o.a. ook te Anua Fauwlona
en Schagen. Op Texel eu YY leringen echter
nog niet. Zouden daar wok niot eenige tneuschen
sjju die het iuitiatiei willen nemen tol het
vormen van een plaatselijk comité 't De secre
taris van hel cuntraal-cotniló te Amsterdam,
hoer J. YV. Gerhard, 's-Gravesaudepicio
25, tal gaarne circulaire* en gewenschtc in
licht! gen verschaften, waartoe ook bereid is
ondergeloekeude, secretaris v. h. pl. comité te
Helder. M. D. VAN DIJK.
Ingezon den.
Nationale Rembrandt-Hulde.
(eed* vroeger is in plaatselijke bladen ver
meld. dat ook hier te Helder een 1'lauUeiijk
iiU. voor een National* R*m brandt-Hutil*
in 1906, is gevormd.
Met deze Rembrandt-Hulde wordt bedoeld
bet door het gebecle land, en in broeden
kring bekend maken van Rembrants werken.
Door hel centraal-comité le Amsterdam wordt
een album met 6 prachtige, in kleuren uit'
gevoerde reproducties uitgegeven, welke albums
door plaatselijke comités zooveel mogelijk
sullen worden verspreid, vooral ook gratis
onder mingegoede landgenooicn.
Door het plaatselijk comité te Helder zal
tevens ook georganiseerd worden een tentoon
stelling van reproductie* naar werken van
Rem brandt, om ook op deze wyze Rembrand!
nader tot bet volk te brengen.
Om verschillende redenen verdunt bet
plaatselijk eomité ook hier met Tre
worden begroet en krachtig tc worden g<
In de eerste plaats, omdat bet goed is, d
groeten Hollandechen kunstenaar der 17e e<
den Moester onzer nationale ets- en schilder
kunst, meer onder ons volk bekend te mi
cu zoo dezen g rooien Nederlander, dezen
uil het volk, maar geboren genie en kui
naar by de gratie Gods, op gepaste «ij*e tc
vereeren.
Maar tweedens komt hierbij nog wat anders.
Het is namelyk een treurig feit, dat ia or
omgeving algemeen het banale en leeljjkc
gaan kevrschcDdat kunst, als iets aparts,
zóó geheel buiten de maatschappij is geraakt,
dal elke gelegenheid, welke kan leiden tot
het overbruggen van de growte klove, welke
langzamerhand ontslaan is lusschen kunst en
samenleving, met geestdrift moet worden aart-
lu den laatsten tyd wordt moer en
en van verschillende sjjden, aangedrongen om bij
de opvoeding der jeugd on van bet volk,Ook
weer het oog tc vestigen op de aeethetische
ontwikkeling. By hol onderwys moet weer
veel meer rekening gehouden worden met bet
gevoel eu de natuurlijke sin voor schoonheid
genoemd, k»n blyken uil de volgende mede-
•Icolingen, die de heer Van Oo^dt, Nederlandoch
coosul te K ibé, aan de Japan Chronicle van
l>in*dag 12 September de«d:
De echtgcnoote van den hoer Vau Oord!
wandelde den morgen tevoren alleen op een
stuk land. tegenover de wooing van kapitein
Bischof en toen zy aan een hoek kwam, waar
verscheidene boomen stonden, werd sjj door
ree Japanner aangevallen Deze man. die
omstreeks 30 jaar oud. en gekleed in een
gry'sen kimono was, greep de dame aan en
trachtte haar op don erond te werpen, maar
mevr. Van üordt verdedigde zich krachtig
met haar parasol en liep toon weg, terwyl
zy om hulp riep. Hierdoor kwamen oen paar
menschen toesnellen, die den aanvaller dwon
gen het hazenpad te kiezen.
De heer van Gordt vestigt de aandacht op
dit v<>orval met dn vermelding er by, dat het
niet de eerste maal is, dat zyn vrouw op den
openbaren weg werd gemo'esteerd on het in
Japan veraehyneode F-ng.-lzch blad voegt
daarby le hopen, dat zulke voorvallen niet
munten worden toegeschreven aan een vjjandig
gevoelen jegens vreemdelingen, sooals zich na
dea oorlog met China voordeed, waardoor em
'jjle het vi-rblyl in Japan voor vreemdelingen
z.vr onaangenaam werd gemaakt. Dit is even-
niet bel eenige dat de heer Vau Gordt
in den 1 -afeten tyd daar te lande ondervond.
HcUcUde blad deelt nog een aanslag U-gen
jjn eigendom mtde:
Een groot aantal roovrijen in de huizen
-an vreemdelingen op den Kobe-heuvel werden
sedert de laatste zes maanden gemeld. De
laatste inbraak kwam Zaterdagoacht voor in
dc woning van den Nederlandscben consul
Yamainoto-dori, waar de dief of dieven
binnengedrongen door twee vensters van de
benedenverdieping. De ounsul, de beer Vau
Gordt, meent dat de dief een goede kenner
van zilver moet zyn geweest. Evenwel achyni
hy niets van waarde te hebbeu meegei-omt-n
en het is duidelyk dat hy de benedenkamer
xo'gvuldig heeft doorsoufteld, op Z"«k naar
r. Hel viel hem «-chter niet mee, want
de kostbaarste voorwerpen waren geborgen
tn het slaapvertrek van den heer Van Gordt.
Dat de man de kamers nauwkeurig bad
doorzocht, bleek den volgenden morgen door
oen sigaar, die in een bloemvaas werdt ge
vonden. Deze sigaar was den rorigen avond
in zilverpapier gewikkeld geweest en de dief
schijnt hom eerst voor zilver te hebbon ge
houden, maar later zyn vergisaiug bemerkt
hem toen in do vaat geworpen te hebben.
D« hoer Van Gordt bericht nog, dat dit dc
derde maal is, sedert den laatsten zomer, dat
dieveu door hem bewoonde buizeu binnen
dringen, tweemaal te Kobé en eens te Mirume.
Kr ii i een politiepost op een miuuut gaans
van het Nederlandse»" consulaat te Kobé,
maar deen schijnt do inbrekers in het minst
niet te hinderen. Een of twoo huizen van
de woning des heeren Van Gordt af werd
denzclfden nacht ook ingebroken.
Nieuwsberichten.
Da barlngviatcherlj.
Wanu-cr men te Vlaarumgen of Maas
sluis komt, dan zou men met gelooven
dat we ui het drukst van de fuuingfeelt
zgn. Het ie in beide plaatsen doodstil. Le
dige havens, hier en daar een schip bez'g
met lossen of ladeo. De pakhuizen zjju
tot aan dea nok gevuld met tonnen en
zout. Het zout vei meerdert steeds, want
de groote partgen in voorkoop gekocht,
moeten ontvangen worden.
Te Vlaardiugen zyn tot nog toe 200.000
ton minder aangebracht dan het vorige
jaar en te Maassluis met zjju kleinere
vloot ongeveer 40.040 ton. Ais men nu
weet, dat iedere tou alleen aan arbeidsloon
t 1 afwerpt, dan is door de werklieden
f 340.000 minder loon ontvangen.
Natuurlgk is het op de taanderyen ook
■kil. Kou uien het vor.ge jaar geen vleet
geboet krygen, thans zyn zoote I boetscr*
beschikbaar als men maar wtL
Heuler seint uit HeUicgborg
„liet Hamburgsche stoomschip Ürietzig
beeft hier aangebracht den gezagvoerder
van het Zweedsche stoomsohip Joban Ztui-
morman die Vrydag by Hljrth met
den schoener Antarm uit Ktga in aan
varing is geweeet. De Johaa Z «timerman
zonk binnen de vyf minuten, waar hg 21
manneu en 2 vrouwen zjju verdronken.
Vermoedelijk is de Antares met 8 man
bemanning eveneens gezonken. Als waar-
schynlyke oorzaak van de aanvaring wordt
opgegeven het uitgaan van bet bakboords
licht van den schoener"
Nader meldt men echter, dat eau stoom-
treiler uit Huil den gezagvoerder en der
kok van de 4ntares te Htromnesv heeft
aangebracht. De Aafaren was inderdaad
gezonken en xjj beiden waren de eenige
geredden.
N. Z A. S. M
Het door ons opgenomen bericht omtrent
uitkeeting van galden aan de gewezen
ambtenaren van de Nrd Zuid-Afr-kaar sch-
Spoorwegmaatechappg is nader gebleken
onjuist te zyn.
De directie der N. Z. A. 3. M. heelt
aan de betrokken peraoneo een mededeeling
in dien zin geaordon.
De beschaving in Japan.
Ia deti laat'ton tjjd wordt Japan meermalen
voorgeeteld al* b« t bjj uitat» k greinliaocnlr
land van het Verre Goelcn. al hitland waar
de Euro per sche beschaving dea meeaten ingang
hreft gevondendat bel echter mot die
Japanschc beschaving ook nog niet in allrs
voorbeeldig is grstcld en dal de veiligheid
van vreemdelingen daar voor bun persoon co
voor hnn eigendom niet volkomen mag worden
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen
i\aar ihn-lndit.
|a»*»-i"U!!ï3
Verw»»" l*.t»tt kusl
s/k fSi».
euditijd.
mrpovt vis vmcsrdwa 3 ca 17 Nev. 7.—
•eep-at «ia KoUaftUm >0 «n *4 7.—
p. flo>i. nti) vis Gann» 14 ca iS j 7.-'i s».
t- H U ouil ris MaroiUv 7 «o 11 11" 'm«a.
i. Frmwke miil ri* Mireille 10 ea 14 7.—
p. I>zit<etw wofl va Stpolt*) 7 11 't.—'tnwr.
Alieve n«*r Atjeh, Sam»tr»'i Ooatkost. PolamWag,
KIm». Hmk», Killiton n f.-W. AM »»o Homo.
etaris* «é'«IW na N«d. Ooat-lsdi« wordt oUwa
«wloattvs -«r atiawivr» via Napals «artoadaa
Naar l'alemba*g% Riouw. Bania, Btliilon
Z. w. ran Bomto
17 Ne*. S» 'a mor.
|14 aa M 7.— 'a Of.
Naar AtjeA en ris 'Whut van Sumalra
f. Kaftvivrk» mail <u Hriodió «lkao Yrüdos 8 S0 't mor
l>- HolL mail via Geen* i4 va SS Nov. 71 «v
Naar Guyana (Ssrisanf):
•aapoat vm AmjUrdom 14 «o tS No. 7.—'a et.
asJ over ICapoluU 9 va SI 7.— 'a av
mail »U St. Naisiro. 7 7 -»v
Naar ('urafao. Bonaire en Aruba:
i 14 n B Not. 7.— 'a av.
vlkea IMaal»* s.SO'asam
1 Viidu
Martin. St. ^uetalimt en Saba
14 ca tS Nov 7-—av
V ca t» Nov 7 sv
Yuar Ka planiNatai, Oranje- Ririer-
roUrnU en I ra ruraal
eiken Vrydag, 8.30 nam.
Voor Hr. Mo. •Friesland* naar Fort
Mahon (Baleariscbe eilanden;, 5 Nov.,
uur midd. ea 7 Nov., 7 nur 's av.
Wetenschappelijk* p-aatjes.
Suiker als voedingsmiddel.
Hor algemeen ook het gebruik ran suiker
als genot middel is, zoo ia het feit. dat d*ir
stof bovendien een nitstckrnd voedingsmiddel
ia, nog lang niet ioo tot erkenning gekomen,
ja, zelf» zal een groot deel onzer bereiking
dienaangaai.de nog in volslagen onwetend
heid verkeeren. Immers men gebruikt de
suiker om de spyzen ea dranken zoet f
makenzulks veraangenaamt dc smaak,
maar ran de groote beteekenis der suiker voor
onze voeding, du* voor de instandhoudtng
van het !iK-!»»cbcljjk lichaam, d-arvsn heef
men weinig of geen no'ie. Het loont do» wel
de moeite dew zaak eens nader te bezi-n
De voornaamste stoffen voor onze v-awfing
zyn de eiwitten, vetten en koolhydraten. iN-se
laatste zjju samengestelde chemi-che verbi
dingen, welke in ons l>ehaam ontleed worden
in stoffen, die voor opname in bet bloed ge
schikt zyn.
De voornaamste koolhydraten, die wjj in
ons voedsel geregeld tol ons nemen, zij
meel en eniker, en hiervan wordt de suiker
bel gemakke'ijjkat opg*nom«o, d»ar sjj io de
verteeringssappen dad«-ljjk wordt on'leed in
de voor dc voeding geachikte drnivenauiker en
vnichtensuiker, terwijl het zetmeel eerst onder
de inwerking van in hel speeksel, maag- en
darmaap aanwezige fermenten in druiven
suiker wordt omgezet- Men ziet dos, dal zet
meel en suiker nauw aan elkander verwant
zyn, hetgeen men trouwens ook al kan waar
nemen bjj rjjpe vruchten die hun zoeten
smaak danken aan het gedeelteljjk in suiker
omgezette zetmeel. Gok by vruchten, die be
nedon het vriespunt worden afgekoeld, wordt
een deel van bet zetmeel in suiker omgezet,
betgeen wjj bemerken door de zoete smaak
van bevroren aardappelon.
Zoo wordt dus hol zetmeel, dat wjj by het
nuttigen vau brood, vrachten, meelspijzen,
erwten en boonen tol ons nemen, in het
lichaam omgezet in eniker. Oik in bet eerste
voedsel van den tnensch, namelyk in do
moedermelk is suiker in den vorm van m dk-
suiker voorhanden waarljjk een beteekenis-
volle aanwyzing voor de voedingswaarde der
suiker.
Daar nu 't aetmeel eerst in ons lichaam
in suiker moet worden veranderd, het eiwit
en de vetten ook nog ontleed moetoti
worden, zoo is de suiker de stof, die het ge-
tnakkelykst in spierarbeid kan worden omgezet.
Deze theorie is herhaaldelijk door de prac-
tyk gi-steund en het. kan alleen aan onbe
kendheid met de feiteo worden tocgrscbreven,
dal nog zoo weinig van suiker gebruik wordt
gemaakt als voedingsmiddel, d. w. z. ter be
vordering van den spierarbeid.
Belangrijke proeven werden in dit opzicht
destijds genomen by de manoeuvre* van bel
Duitsebe leger, door den Obcrstabaaru dr-
Leileaetorfer.
Hij elke compagnie van 3 bataljons werden
vergelijkende proeven genomen met 1U man,
die de gewone voeding ontvingen en 10 man
aan wie bovendien nog euik<-r werd verstrekt,
aanvankelijk 7, later tot 12 klon(jes per dag.
Voor de suikerproef werden juist swakke en
middelmatige lieden genomen, waarvan men
bovendien scker was, dat sjj geen gold van
huis ontvingen, waardoor sjj sieh nog allerlei
vxtra voeding zouden kunnen verschaffen.
De resultaten waren dat bjj dc met suiker
manschappen het lichaamsgewiobl
toenam dan bjj de anderen. Verder
bleek dal door bet gebruik van snikt-r het
gevoel van hongor veel minder wa* en vlugger
kon worden gestilddat minder hinder van
dorst word ondervonden en na gebruik van
con paar slakjes suiker de dorst weder go-
imen tjjd gestild was.
De manschappen, die suiker nuttigden, bleven
frisscher eu hun volhardingsvermogen was
voel grooter.
In ons land beeft jaren geleden do beer
Birnio te Deventer sich veel moeite ge
geven om het suikergebruik te bevorderen.
De groote beteekenis der suiker bjj het ver
richten van spierarbeid had hy proefooder-
vindeljjk nagegaan bjj een paar van sjjn
die sicb trainden voor een roeiwod-
strijd. Daar men bjj het trainen geen -olie
maag mag hebben, gingen do jongelui in dea
regel des ochtends vroeg trainen. Zy bevondon
zich daarbjj ochlor minder goed, want zy
t van pijn aan de lever, konden
overdag minder goed studeoreu, of werden
ms vlak bjj don eindpaal plotseling machte-
3S.
Dit Alles veranderde toen de jongelui 20
gram suiker gebruikten vóór bet roeion
geen hinder bjj de studie, een flink volhar
dingsvermogen en do schitterend behaalde
overwinningen, zonder overmaligo inspanning
bjj enkele wodstrjjdcn waren de resultaten
van het gebruik van suiker.
Gok de bekende directeur van het obser
vatorium op den Mont lilanc, Janssen, laat
sich gunstig uit voor het gebruik van suiker
voor verbooging vaa de voTgia der spieren
bjj het beklimmen van bergen.
Zoo soudou nog tal van voorbeelden uit de
pracljjk zyn aan te halen, vuornamoljjk uit
de tropische- het suikerriet produceerende
landen, dat de mcnsch by instinct het nuttige
van het suikergeb< uik voelt.
Zonder dat er bepaald op gewezen is, of
dat met een vooropgezet doel het suikerge-
bruik in do band wordt gewerkt, is dit in
Engeland buitengewoon groot. Gemiddeld
wordt daar 100 gram suiker per hoofd ea
por dag gebruikt, veel in den vorm van vruch
ten gelei of marmelade. Dat de Engelscben
het verrichten van spierarbeid, sport en
lichamelijk volhardingsvermogen een eerste
laats, zoo niet de oerzte, onder de volkan
nnemen, is bekend, en wjj zjjo
tusscben deze verschijnselen m hel
suiker gebruik een nauw verband te i
Een weldaad sou bet voor ons volk zyn,
voornamelijk voor hen, die veel lichamelyken
arbeid moeten verrichten, indien het gebruik
van suiker meer algemeen kon worden gemaakt
Suiker zal voor den vermoeiden arbeid eva
weldaad zjjo nu neemt hy helaas maar al
te veel sjjn toevlucht tot een versterkend
slokje, hetwelk voor sjjn vermoeid lichaam
vrjj wel met vergif is te vergelyzen, tarwjjl
de suiker direct een hoogcre energie der
uitgeputte spieren sou teweegbrengen.
Maar ook voor onze sportmannen verdient
de suiker alle aandacht.
Men neme zelf maar eens proef bjj een
fietstocht, waarbjj van spieren en adem
halingsorganen, maar vooral van de voor-
spier bet hart, zooveel wordt ge
vergd. En ook onse fooi-bal (spelers, die op
gegeven oogenblik zooveel spierarbeid
moeten prestoeren, kannen er hun voordeel
doen.
VEZELS.
IJverig de Uak volbracht.
Die oas in het leven wacht
Schjjnl zy boven iemands macht.
Och, waar 't kruis is, vindt men kracht.
Iels of iemand neer te halen,
Is voorwaar geen nob'le laak.
Ieder moge zich bi-palen
Bjj een schooner. cd'ler zaak.
Streef niet naar eens anders vai
'l Geldt nog altoos voor ons allen
Die oen kuil voor and ren graaft,
Loopt kans zelf er io le vallen.
Nimmer zal het ons ber«uwen,
Om te trachten op te bouwen.
Al wat waar is. rein en goed
En ons vriê stort in
Velen wrnsoheo naar vermogen,
'tl* een zucht by rjjp en grom.
Maar bezit niet elk t vermogen
Om wat goed is steeds te doeo
W. M. Tz.