KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringen en Anna Paulowna.
Fo. 3423.
Woensdag 6 December 1905.
33ste Jaargang-
Ons Zondagsblad.
Nieuwjaarsgroet.
Indische Fenkrassen,
FEUILLETON.
Bureau: Spoorstraat
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Intere-Telef. 50.
No. 52, einde van den jaargang van
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD, zal
op 9 dezer aan de geabonneerden worden
gezonden.
De kwitantie, groot 37cent, ter
voldoening van de nummers 40-52, zal
11 Decembsr worden aangeboden.
17 December begint da nieuwe Jaar
gang met No. 1 en bestaat er gelegenheid
voor nieuwe inteekenaren.
DE UITGEVERS.
Onze lezers, die met 1 Januari a 8. aan
Familie, Vrienden of Begunstigers in onze
Courant een WELKOMSTGROET willen
plaatsen, worden beleefd uitgenoodigd hunne
opgaven aan ons Bureau SPOORSTRAAT
tijdig in te zenden.
DE UITGEVERS.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
130.
In de vorige Penkras zagen we 't dan
weer, hoe gemakkelijk het domme volk zioh
hier laat warm maken door wat hocus pocus,
hoe gevaarlijk die domheid wezen kan en
hoe urgent het dus genoemd mag worden,
heel veel geld te besteden aan het onderwijs
der Inlanders.
Ik heb het reeds vroeger betoogd en 't
kan niet genoeg worden herhaald onderwijs,
onderwijs en nog eens onderwijs, dat hebben
once bruine broeders noodig 1
Ik kreeg dezer dagen oen zeer interessanten
brief over deze kwestio en wel van een heel
gewoon niet adeljjk Javaan uit Semarang.
't Is met toestemming van don schrijver,
dat ik dien brief onder uw oogen breng, in
de hoop, dat dan misschien oen of andor
Kamerlid naar deze stem uit bot bruine volk
luisteren zal en der Regeering er op zal
willen wy'zen.
Ome Javaan schrijft onder meer als volgt
Het tegenwoordige inlandsche onderwijs is
onvoldoende. Tot dusverre heeft het nog
weinig resultaat opgeleverd. Do bewering van
den Amerikaan Dr. Victor 8. Clark, dut wij
Javanen nog geheel gel jjk zijn gebleven aau
onze voorouders, wijkt niet veel van do
waarheid af. Iedereen kan waarnemen, hoe
ODbeholpen wij nog zijn. Het wordt als een
bijzonderheid beschouwd, wanneer een in
lander iets kan, wat gewoonlijk slechts Euro
peanen of Chinoezen vermogen. Wjj hebben
thans wel meer behoeften dan vroeger, maar
ons productievermogen is niet vormeorderd,
ja zelfs minder dan b.v. drie eeuwen geleden.
Bjj Alle bedrijven z jn wjj niets anders dan
willoote werktuigen.
Het is daarom noodig, dat het onderwys
wordt uitgebreid en hervormd, en wel in de
eerste plaats voor het lagere volk.
Overal is gebleken, dat onderwijs eou
krachtig middel is tot verbooging van do
welvaart eener natie.
Op eene bevolking van pLm. 29 millioen
zielen zijn er thans op Java en Madoera
ongeveer 40 eerste klasso, 230 tweede klasse
sn 500 subsidie-scholen. Alleen de tweede
klasse- en subsidie-scholen kun men be
schouwen als voor het gewone volk bestemd
te zjjn. Wij hebben dus dén school op ruim
40000 menschen.
Tot de volksscholen zou men ook nog
kunnen rekenen de vele desa-pesantrens,
tsaar daar leert men shchts het lezen van
den Qoran en de ecrBte plichten als MoBlim.
Nu is het wel waar, dat allo oefening van
den geest, hoe gering ook, beter is dan in
het geheel geene, maar aan to bevelen zou
het toch zjjn, wanner er wat meer volks
scholen wer leu opgericht, volksscholen waar
het onderwys beantwoordt aau de eischen
van het practische leven.
Voorloopig zou dat onderwys zich kunnen
bepalon tot het lezen en schryven van de
landstaal met eigen karakters en do vier
hoofdbewerkingen van do rekenkunst.
De tweede klasse scholen zouden kunnen
vervallen.
Hol .clki.nd.rwij, i. voor de» inl.odrr
met alleen noodig om hem meer geschikt to
maken voor den strijd om het bestaan, om
hen te leeren denkon en zich behoorlijk
rekenschap to geven van hun handelingen,
maar ook om ze op te voeden voor hoogcro
ontwikkeling, opdat langzamerhand van dio
millioonen de racost geschikte olomenlen tot
hun recht zullen komen, in het belang dus
van den intellectucelen vooruitgang van do
inlandsche maatschappij. By andere volken
is dat ook zoo gegaan.
aarom zouden wy, inboorlingen van
Nedcrlandscli-Indië, eene uitzondering op den
regel maken Onder onze landgeuooten vindt
men jammer genoeg nog tegenstanders van
het volksonderwijs, omdat zjj vreezen, dat de
kleine man onwillig zal worden voor handen
arbeid.
Maar als tneii nagaat, dat byna alle Chi-
neosche Singkek's kunnen lezen en schryven
en toch, wat handenarbeid betreft, meer pres-
'eeron dan inlandsche koelies, dan bljjkt
daaruit hoe ongegrond hun vrees is. Trouwens
het is eon overal erkende waarheid, dat de
geschreven taal vee! bydraagt tot verdere
gecstelyke ontwikkeling.
Dat wy Javanen in velo opzichten nog
zoo achterlyk zjjn, is dus voor eon groot
deel aan het onvoldoende onderwys toe te
schryven. Do volksscholen behouvon elk per
'aar niet meer dan I 600 to kosten. Dj ondor-
wyzors zouden een salaris van f 15 tot f30
'smaands kannen krygen. Zy, die de lessen
op de eerste klasse scholen met vrucht heb
ben gevolgd, zouden tot onderwijzer benoemd
kunnen worden.
Ook is hot niet noodig kostbaro gebouwen
op to richten, want gewone desahuizen zyn
zeer voldoende.
Verder beplrit onze Javaan do oprichting
van ambachtsscholen, scholen voor den land
bouw, Fröbelscholen, kweekscholen voor inl.
onderwijzers, en van een school voor Middel
baar Onderwys, ter opleiding van den aan
zienlijken Inlander tot inl. ambtenaar, en be-
cyfcrt do meerdere kosten dan op byna twee
millioen. Dit is, volgens hem, zoo'n groot
bedrag niet, op een begrooting van 161 mil
lioen.
Tot zoover onze Javaau en al zyn er ook
enkele zwakke punton in zyn betoog, ik
vond hot te typisch, dan dat ik U dezen brief
uit het volk zou hebben willen onthouden.
Naar ik uit betrouwbare bron verneem, is
de Mioistcr Fock van plan om meer gold
aan onderwys te besteden en hoop ik, dat
Zjjne Excellentie daarom dao ook kennis zal
willen nemau van dit schryven uit Semarang.
Lt. Clockener Brocssok b. d.
Buitenzorg.
ondervinding. Het doel van dit schrjjvci
dan ook, dat het onder de aandacht komt
j der betrokken autoriteiten, om hierin waar
het kan verandering aan te brengen, en dat
I doordien eon apparaat niet deugt het to voel
betaalde wordt gerestitueerd.
U M. d. R. dankende voor do verleende
plaatsruimte, heb ik de oer te zyn
uw abonnó P. T.
Ingezonden.
Waarde Redactie!
Vergun mjj, naar aanleiding van de in
Januari 1.1. van Gemeentewege verspreide
circulaire in verband met het verkrijgbaar
stellen van muntgas, een plaatsje in Uw
veel gelezen blad.
Beginnende met te zoggen dat ik aange
sloten ben, wil ik stilzwijgend do lydensge-
schiedenis welke daar aan vooraf gegaan is,
den lezers besparen, deze loopt vanaf Januari
t"t November. In genoemde circulaire werd
den aanstaanden verbruiker medegedeeld dat
ongeveer 3 uur licht verkregen zou kunnen
worden voor eon muntstuk van 2'/g cent, dit
nu controleerend kwam ik tot de conclusie,
dat dit ongeveer 1 uur -10 minuten bedroeg.
Na mjj hierover ten kantore van het Gas-
labriek beklaagd te hebhoD, werd mjj beloofd,
dat hierin don volgenden dag zou voorzien
wordon. Toen evenwel na drie dagen wachten
niemand ter voorziening verschenen was, ver
voegde ik mjj nogmaals tot genoemd kantoor,
waar mjj als toen werd gezegd dat do klachten
nummeriek werden afgedaan. M. d. li. wan
neer het drie dagen duurt eer dat do klachten
die voor mjj waren, verholpen zjjn, moet
m. i. de aanleg nog al wat te wenscben over
laten, daar alles nieuw is. Een volgenden
dag kwam een workman der fabriek, en
plaatste 2 papiertjes o.-.dur het lichtapporaat,
welke nattiurijjk, het ligt voor de hand, door
den tjjd bjj het ndérslaan der vlam verbranden,
zoodat ik dau voor hetzelfde geval zit. Nu
is mjjn vraag als leek, had hierin niet op
ecu andere manier in voorzien kunnen worden
Door het plaatsen der 2 papiertjes brandde
het licht 1 uur langer, zoodat ik nu van
2 Va cont 2 uur -10 minuten deed, dus al dien
tjjd (drie weken) had ik een schadepost van
1 uur per 2'/a cent dat wordt bjj elkaar
t 1.171/» ongeveer, wat door do gemeente
niet wordt gerestitueerd, dat weet ik bjj
EEN BLIJDE DAG.
Sint Nicolaas door jong en oud
Begroot als 't feest der feesten,
Behaagt nog altjjd evenzeer;
Voldoet nog steeds de meesten.
O, .'t kan zoo'n blyde feestdag zjjn
Voor kleinen en voor grooton;
Voor iedereen, zelfs 't armste kind
Wordt dan niet uitgesloten.
De Bisschop heeft reeds lang goledn
Een voorbeeld ons gegeven,
Dat waarde hooft voor iedereen
En voor het gansche leven.
Al rijdt men op geen schimmel rond,
Zelfs niet op hooge daken,
Men kan langs den bcganen grond
Gelukkigen ook maken.
Welaan dan, volk van Nederland,
Getrouw aan 't nobel voorbeeld,
Nu aan het werk en 't arme kind
Liefst allereerst bevoordeeld!
De geest van d' ouden Sinterklaas
Bljjvc immer ons omzweven!
Laat ieder op zjjn blijden dag
Er maar weer bljjk van geven!
W. M- Tm.
Uit het Buitenland.
De toestand in Rusland blijft verward.
Daarbjj komt dat de berichten niet regelmatig
overkomen door du staking der post- en tele-
graaibcambteu. Was op 't laatst der vorige
week de verbinding alleen nog maar over
Denemarken open, Zaterdag werd uit Kopen
hagen ook boricht dat sedert 4 uur 's middags
de telegrafische gemeenschap met Rusland ge
heel en al gestoord is.
Een deputatie der stakende post- en telegraai-
beambten verzocht audiëntie bjj graaf Witte
maar werd niet ontvangen. Do minister liet
hun meededen, dat in geen enkel beschaafd
laud geduld kon worden, dat post en telograaf-
beambien staakten. Hij liet hun den raad
geven zich tot hunne onmiddellijke superieuren
te wenden. Of zjj dit doen zullen Met dat
al ondervindt do correspondentie met het ge-
heole Russische rjjk ernstige mooiljjkhodon.
Omtrent bot gebeurde te Sebastopol zond het
Reuter-agentachap Vrjjdag eon tweetal uit
voorige telegrammen die wy hieronder in bun
geheel laten volgen omdat zjj de heele be-
schrjjving van het «gevecht' geven.
Petersburg, 1 Dcc. Een door den marine
staf gepubliceerd telegram van den vioe-ad-
miraal Tsjoeknin, den commandant van hel
militairen district Odessa, meldt
Wjj hadden den 28 November de muiters
met do troepen ingesloten, en een termjjn ge
steld voor de overgave. De muitere begonnen
den aanval, namen den torpedojager «Swire-
pijj" en drie torpedubootcnalle schepen
ook de •Otschakoi", hoschen de roode vlag.
Toen werd het sein gegrven Schmidt neemt
het bevel op zich.
Schmidt ging aan boord van do «Swiripijj",
en maakto zich met behulp van gewapende
afdeelingen meester van de kleine vaartuigen
in de haven en van het pautserschip «Pante
leimon", welks olficieren aan boord ran de
Otschakoi" werden gebracht. Uok de sche
pen in do zuideljjke bocht werden door do
muitors genomen, en do roode vlag gohescbcn.
Allo gevangen genomen officieren werden
aan boord van de (Otschakof" gebracht, daar
de muiters hoopten dat dan de troepen niet
op de «ütachakot" zouden vuren. Schmidt
deelde aan do officieren mede, dat hjj ze al
len zou laten ophangen, als de troepen de
vjjanduljjkheden openden.
Te halfvior werd door de veldbattorjjen hot
vuur op de Bchepon in den suideljjken bocht
geopend, en daarna ook op de overige sche
pen, die in het bezit der muiters waren. De
(Otschakof" beantwoorddo het vuur, en werd
toen door de batterjjen van het noorderfront
en door de schepen van hel eskader onder
vuur genomen. Ook «Swirepijjwerd onder
vuur geuomen door het slagschip «Kostislaw",
de kruisers «Pamjjat" en Merkuria" en
den torpedojager Kapitein Sacken" wer
den buiten gevecht gesteld, een ervan zonk.
Nadat van de „Otschakoi" zes schoten wa
ren gelost, werd de witte vlag gehesehen
hot e«kad<-r staakte toen het vuren. Wjjl aan
boord van do .Oischakof" brand was uitge
broken, werden de booten nitgozet om do
bemanning te redden.
Schinidt, dio als matroos verkleed, poogde
te ontkomen, werd gearresteerd. Een mijnschip,
met 300 torpedo's aan boord, werd bjj het begin
van het vuurgevecht door de manschappen,
die voor eon ontploffing vreesden tot zinkon
gebracht.
Petersburg, 1 Doe, Volgons de I'etorsb.
Telegr. agentuur meldt admiraal Tsjoeknin
in zjjn bericht nog, dat tjjdens het beschieten
van do (Otschakof" door dv veldbattorjjen
ook op de marine-kazerne geschoten werd en
het vuron uit die kazerne beantwoord werd.
Volgons het telegram van admiraal Tsoek-
n«n aan den ohef van den admiralen staf
hebben zich tjjdei s den nacht ongeveer 1500
man met tien maxima, van het regiment
Brost overgegevende kazernes zjjn door de
IroepoD bezet.
Generaal Kaulbars meldt, dat volgens een
later telegram van admiraal Tsjoekin de
katernes, waarin zich de muiters bevinden,
den 29 November door de troepen bezet zjjn.
Het goheele aantal muiters, dio zich over
gaven of aan boord van do .Otschakof" ge*
vangen genomen werden, bedraagt 2000.
De moesten daarvan waren in de kazernes
saamgetrokken, daar zjj bjj de reserve zou
den overgaan, en dus ontslagen zouden wor
den van den actieven dienst.
De torpedoboot, die men meende dat ge
zonden was, is op het strand geloopen en aan
den oever gevonden.
De .Otschakoi" is vlot gebleven, en slechts
het biunengedeelto van bet schip ia uitge
brand.
In Sebastopol heerscht thans rust.
Do fregatkapitein Slawatsschinsky, die tjj
dens hot gevecht gewond werd, is aan zjjn
wonden overleden.
Moge uil het bovenstaande ook bljjkondut
een gedeelte der troepon trouw gebleven i«,
toch zal de regeering in hot algemeen op do
troepen niet durven en kunnen steunen.
Volgens bericht uit Petersburg wordt in de
omgeving van minister Witte verwacht, dat
hel ergste loorbjj is co dat bjj het begin van
het nieuwe jaar do toestand aanmerkoljjk zal
verbeteren. Do regeering hoopt n.1. door du
uitvoering h&ror plannen de gemoederen tot
bedaren te brengen. Witte zal binnenkort
oen wetsontwerp plubliceeren, waarin juist
de rechten en plichten der burgers worden
omschreven en hjj zal maatregelen nemen om
de wet onmiddellijk cn nauwkeurig toe te
pausen. Voor eeu ander deel grondt zjj hare
verwachting op de gegevens, dio zjj heeft,
omtrent het getal dor revolutionnairen. Te
Potersburg b.v. bestaat dio part jj, naar zjj meent
te weten, slecht* uit 35UO socialisten eu 1600
leden van anderen groepen. Ze beginneu ge
brek te krygen aan wapens, ammunitie en gold.
Daarbjj komt dat de overigen, ook zjj die
hervorming willen maar zonder revolutie,
zich vaster aaneen gaan sluiten. Vele grond
bezitters zjjn zelfs van meening dat, zoo de
regeering goen kans ziet do boeren te bevre
digen, het hun plicht is aan de boeren den
grond te geven en dan te zamen de revolu
tionairen te bestrjjdeB. Peter Struve, een
liberaal-leider, die uit zjjne verbanning naar
Moskou is teruggekeerd wordt door de socia
listen heftig aangovallon, wjjl hjj ticb aan
gesloten heeft bjj do partjj der orde.
Dat de uitkomst der verwachtingen van
de regeering voor een groot deel af hangt van
do gezindheid in h»-t leger en op de vloot
zal men begrjjpen cn de jongste berichten
zjjn niet geheel en al geruststellend voor de
regeering. In verband mot bovenstaande willen
wjj hier melding maken ran een onderhoud
dut een medewerker van het «Berl. Tagebl.'
dezer dagen gehad heeft, met den b<-kenden
Russisct on schryver en philosoof Leo Tulatoi.
Deze ach. n.1. den tegen woordigen toestand
in Rusland niet gevaarljjk. Het geringe aantal
fabrieksarbeiders in de weinige groote steden
is, volgens hem, van weinig béteekenis tegen
over d« boeren, die toch het hoofdduel dor
bevolking uitmaken. En du boeren denken
niet het minst aan revolutie. '1'olstoi ach',
wat daaromtrent wordt meegedeeld voor sterk
overdreven. Slechts een kleine partjj agitators
wenscht eene omwenteling. Maar hjj wilde
(och niets voorspollen, omdat men niet kan
weten hoe do zaken loopen. Noodig is hol
echter, zjide hjj nog, dal de tegenwoordige
regeering, die enkol op geweld steunt, ver
vangen wordt door eene rcgceriug, die ge
grond is op welwillendheid en liefde en
handelt in den geest des Christendons.
Verontrustend zyn de berichten die komen
van de Russische troepen in het verro Oosten.
In een bericht van 1 l)ec. deelt Reuter mee
dat do mnitorjj onder het garnizoen te Wla-
diwustok ernstig is. Do troepen deelden don
officieren mee dat, zoo hun niet binnen
dagen werd moegodoeld waarheen en wan
neer zjj zullen vertrekken, zjj de gcheele stad
zullen verwoesten. De scheepvaart in de haven
is gestremd en de troepen honden de forten
bezet.
Polen zal kunnen heredemon. In een mani
fest van 1 Dec. deelt do Czaar mco dat do
stait van beleg voor Russisch-Polen opge
heven wordt.
In Duitschland gaan ernstige geruchten
over eene Rijksdag-ontbinding. De marine-
voorstellen, die belangrjjk hjogero uitgaven
eischon, zouden door don Rjjksdag nog wel
aangenomen worden maar dn verhoogde bo-
las'ing op bier, tabak, successie enz. vinden
heftige tegenkanting. In do memorie van toe
lichting laat de regeering duideljjk bljjken,
dat zjj geen enkele wjjziging in de door haar
voorgestelde plannen zal toelaten. Zjj Stelt
de leute alh-s of niets, en wjjl men geloofl
dat de Rjjksdag in zjjn tegenwoordige samen
stelling do voorstellen zeker verwerpen zal,
schiet er niets anders over dan ontbinding.
Of in een nieuwen Ryksdag echter eene
meerderheid voor verhoogde belasting, zoo
sterk als de regeering wil, zal gewonnen
worden, bljjft echter do groote vraag.
Nieuwsberichten.
Hr. Ms. „Friesland" te Genua.
Genua, 28 November.
Sedert ©enigen tjjd was het hoofdonderwerp
van den kleinen kring van hier gevestigde
Nederlanders de komst van de ,Friealand".
Men verwachtte immers hier een stuk van
Holland, het kleine vaderland, waar allen met
aangename herinnering aan terugdenken, hior,
,r se zoo van al wat op Hollandsch Ijjkt
geïsoleerd zyn.
Do dag der komst brak eindoljjk aan. Te
gen 10 uur in den morgen werd langzaam
de romp van het schip duideljjk zichtbaar
den horizon, en eindelijk do statig uit-
wapperende vlag. Elf uur viel van de torten
het eerste scbot van welkom, spoedig her
haald door meerdere van de (Friesland" en
de forten. Spoedig lag het vlugge, helder uit
ziende schip geankerd, omgeven van roei
bootjes, leveranciers en zangeressen, welke
hun «Santé Lucia" schel uaar boven lieten
klinken, teneinde Janmaat te bewegen ecnige
koperstukken naar benedon te gooien.
I *on eersten dag begon men zich dadel jjk klaar
maken om kolen in te nemen, 's Avonds
zag men in de stad eenige ronddwalende ma
(rozen. Den volgenden dag ging kolonel
Snethlage visites afi -gg«n bjj den burgemees
ter cn den commandant der stad, en dien avond
zag men troepjos matrozen on mariniers, rus
tig, zoo heel kalmpjes, met de Hollandiche si
gaar in do mond, de stad bekjjkon. Een Hol
lander, pas uit hot vaderland gekomen, sou
verheugd zjjn over onze matrozen en mari
niers, zoo kalm en netj-s bleven zjj. Gedu
rende de week dat zjj bier zyn geweest, heb
ik geen gezien dio dronken was.
Woensdagmorgen otficiëel bezoek van den
consul-generaal, den heer Tiedeman, en van
den vice consul, later op den dag van den
burgemeester en van den commaudant dor
stad. 's Morgens half negen trok ven troep
van circa 90 man matrozen en mariniers, un-
der geleide van oen luitenant en een Genu-
eeacnen Nederlander door de stad. Voorop de
muziekkapel van do (Friesland" allen nog
jongens. Door (linke houding, gezonde gezich
ten en krachtige marschmuzi -k, maakte deze
troep, een uitnomenden indruk onder do Ita
lianen. Als men dan als Hollander onder de
menigte staat en aanhoort het oordeel over
de laudgenooten, dan zwelt de borst vau
trots. Krachtig stapten onze jantjes door Ge-
ma's stralen, door luliaansche militairen met
een scheel oog aangekekendezen zagen bet
verschil in zindeljjkheid, on wisten ook wel,
(lal hun troepen niet zoo procies rechtop en
in hot gelid marcheeren. De jonge Italiaantjos
keken mot voel belangstelling naar do jonge
matroosjes, die een oplcidiugsreis maakten en
zoo fier opmarschcerden. Even buiten de stad
gekomen werd hun toegestaan sigaar, pjjp en
pruim uit den zak te halen en daarvan te
genieten. In het Hisaguodal gekomen, hadden
ze geen oogon gonoeg om de heerljjke natuur
te bewonderen, eu toch hoorde men menigeen
na het j^ezaug van dn 't schoon Italië brom
men: ,ik sit liever in Nieuw-Hellevoet."
Ehdeljjk bereikten ze bet Campo-Santo, het
wereldberoemde kerkhof. De jantjes
direct hun mutsen af. Nieuwsgierig
zag men hen overal de pracht d
ton bewonderen, totdat verzamelen
werd en de wandeling stadwaarts weer werd
begonnen. In do stad weer do stramme hou
ding aangenomen en de tamboers sloegen
weer tw eemaal zoo hard. Zoodra oen huis ia
het gezicht kwam, waar de Nedsrlandscba
vlag uithing, begon de muziek wo«r een vroo-
Ijjke inar-ch te spelen, het hoofd even naar
de vlag gewend. Overal omstuwd door de
menigte, bereikten zjj om 2 uur do iusehc-
pingsplaats.
Een duur saluut.
In verband met het feit, dat tnarechauasëee,
dienstdoende aan de stations, het rscht hebben
aan reiziger* beneden den rang van officier
naur hun verlofpas te vragen een voor
schrift, waaraan niot streng de hand schjjnt
gehouden te worden vernam de N. CL
het volgende, dat het navertellen, wel waard ia
Een poosje geleden stond een jong ma-
rechaussde aan het station X.- (namen zullen
we maar weglaten). Stapt uit den trein een
sergcant-maj'<or, gevolgd door zjjn vrouw en
nog een dame. De marochaussde «iet hem niet
en verzuimt alzoo op militaire wjjze te groeten.
Dat was te kras.
Met opgezette borat treodt do hoogo op hem
toe cn roept, luide genoeg om ook door het
aanwezige publiek gehoord 'o worden:
(Waarom salueer je me niet.'
De marechaussëe krjjgt een kleur, maar
herstelt zich direct.
«1'ardon, majoor. Ik had u niet gezien*.
«Niet gezien, niet gezien. je moet nit
je oogon kjjkcn en opleUen, waar het je
meerderen geld I*
Als soldaat ken ik mjjn plichten maar
nog eens, ik zag u niet. Nu wil ik echter
gaarne het verzuim herstellen.'
En in stramme houding slaat de jonge
man aan.
(Hm 1 goed, maar voor jo nalatigheid mag
je nu nog eens salueeren.'
Dat was voor den marechaussëe, die nu
te midden van een kringetje grinnekende
burgers stond, niet erg pleizierig. Toch ge
hoorzaamde hjj, en trolsch als een pauw slapte
de sergeant-majoor weg, gewenkt door vrouw
lief, dio dat geval nu niet zoo bjjzooder
vcrmakeljjk scheen te vinden.
Maar iot* hield hem nog tegen.
De marechaussde ktndo zjjn plicht, maar
herinnerde zich ook zjjn recht, en met een
luid1'ardon, majoor, mag ik uw verlofpas
:n hield bjj den vertrekkende terug.
«Mjjn verlofpas? Waarvoor?'
(Mag ik uw verlofpas eens inzien?' her
haalt de andor oven onverstoorbaar, al ver
moedend wat er komen zaL
«Hm! ik heb geen verlofpas.'
(Dat apjjt me, majoor, maar dan moet ik
u verzoeken mjj naar de kazerne te volgen
voor het rapport.'
Wat denk je wol! Geen quaestie van.'
Jawel, majoor, ik verzoek u mjj te volgen,
cn ik raad u, goedschiks mee te gaan en mjj
niet te noodzaken gewold te gobruiken.'
De majoor is sjjn aplomp kwjjt en gewillig
gaat hjj moe, gevolgd door do dames, die al
niet meer op baar gemak sjjn.
In de kazerue meldt do marechaussëe het
geval aan zjjn commandant. Deze is iemand
van menscbenkennishjj fronst de wenkbrau
wen en: (Stop hom maar zoolaog in't hok',
commandeert bjj.
Er hielp niets aan, de sergeant-majoor werd
opgesluten en do dames kondon gaan v
Den volgenden dag werd hjj onder g
van twee marochaussëea naar zjjn
teruggebracht, waar nog 8 dagen
voor hem in het «uur 1-8», «p r.„
gaan sondor verlof.
Dien tjjd heeft hjj boateed om sjjn groot
gevoel van eigenwaardo wat to kalmeeren,
Van Terschelling meldt men:
De Zuid-HolUndsche Keddingmaatschap-
pg beeft de groote gouden medalje toe
gekend aan J. C. Kooiman, als blgk ran
waardeertng voor zjjn manmoedig gedrag,
betoond op den öden October j.l. bjj de
stranding van de sCyprian".
De gemeenteveldwachter Vrieze te
Diepenheim heeft proces-ver baal opgemaakt
tegen een lid van Provinciale Staten en
twee gemeenteraadsleden wegens jachtover-
t reding.
Examen machinisten.
Kotterdam, 1 Dec Geëxamineerd volgens
programma A 6 candidaten. Geslaagd de
heeren P. Rotgans, J. P. P. Morré, J. P.
Craamer en J. Zwart.
Vrjj bewerkt door AMO.
1)
Zoudt ge zoo goed willen zjjn mjj eenige
inlichtingen te geven, omtrent de toestanden
en verhoudiugen hier, mijnheer de school
opziener, opdat ik spoediger hier met de
lieden terecht kan
«Dat is een moeiljjke zaak, mjjnheer de
candidaat, want ieder heeft zjjn eigen manier
▼au beoordeelcn. Wanneer het u echter
aangenaam is zooveel moeite is hot niot
en vele personen betreft hot niet, nu
dan, ik zal het doen. Daar hebt in de
eerste plaats do schoolbestuurder: (Dat ben
At"; hjj wordt overal zoo genoemd, omdat
sjjn gelaat nogal voel gevoel van eigen-
iwaarde schjjnt te verraden. Helaas! zou
hk byna zeggen, want Faber is een gacd-
vartig man, die zoowel voor de school als
Zoor do armen veel goeds hooft verricht,
wjjn trotech postuur is nog te meer merk
waardig, omdat hij, volgens de geruchten,
h nis niet veel te zeggen heeft. Ik vind
o«m een aangenaam mensch, nu ik mjj er
verh icn heb gezet, dat hjj het hoofd wat
boog draagt, en zyn goede «jjde heb loeren
kanm n. Zjjn vrouw is kort eu dik, allee
laven 0D beweging wat er aan is, en niet
op L-iar mondje gevallen. Onze kleine
dokte ia eon joviaal man; zjjn stelsel is: »Le-
*«n o laten loven." Hjj eu zjjn jonge vrouw
tjjn ze*r gezellige menschen, zonder wie het
Priedersbeim zóó vervelend zou wezen, dat
men hot er niet zou kunnen uithouden.
De apotheker houdt veel van fooneelspelen; j
elk jaar weet hjj aan de eene of andoro
feestelijkheid oen tooneolvoorstelling van dilet
tanten te verbinden, eu daarin wordt bjj
geholpen door den voorzaDger van de kerk.
Over uw amlitgenooten zult ge spoedig zeil
kunnen oordeeleu. Er «jju yverige. wakkere
mannen onder, en ik kan u aanbovelen, dat
ge tt by hen aansluit."
(Zjjn er niet meer perzonou, over wie ik
wel ingelicht kan worden?" vroeg do can
didaat, toen de opziener zwoeg.
,Ja, er zjjn nog veel meer, zooals do bur
gemeester, «le kantonrechter, do notaris en
nog eenige fabrikanten, maar roet hen zult
ge weinig in aanraking komen. Om uw be
zoek te ontvangen wordt ge waarschjjuljjk
genoodigd op eeu hcerenavondje. Daarmede
is het dan afgoloopen; in dien kring wordt
men zeer moeilijk toegelaten en opgenomen."
,üo hebt van gezelligheid gesproken
maarzonder dames sprak de candidaat.
De schoolopziener, mjjuheer Brente, lachte.
#Aha, zit daar de knoop? Hebt ge reeds
een liefdesverbintenis gesloten?'
.Neen, en ik heb volstrekt geen plan om
dat verzuim hior te herstellen, mjjnheer
maar ik kau mjj geen gezelligheid voorstellen,
als er geen dames bjj zjjn."
.Wjj hebbco hier zeer nette jonge dame-.
Daar is bjj voorbeeld Greta, do dochter van
den predikant, een beweegljjk persoontje met
verstandige 'muize oogjes en een lief bab
belmondje, dat is mjjn bijzondere lieveling.
De twoe dochters na Faber ziju althans
vol-'oos de hier noerschende begrippen
niet meer in den eersten bloei der jeugd
het zjjn echter knappe moisjos, alleen
beetje neergedrukt, even als hun vader. By
den dokter komt nu cn dan oen zuster lo
gee ren. Hulda, de dochter van dea burge
meester, is pas kort geleden uit Fransch-
Zwitaerland teruggekeerd, Waar zjj goede
gezelschapsmanieren heeft opgedaan, terwjjl
de dochters van den voorzanger on van den
notaris nog in de kinderschoenen steken."
I)e candidaat dankte voor do ontvangen
inlichtingen cn nam kort daarna afscheid,
met de belofte, dat hjj hot huis van den
schoolopziener, eon vriend zjjas vaders uit
de schooljaren, zou beschouwen als zjjn tweede
tehuis. In nadenken verzonken keerde Johan
Vliebig terug. Onderweg bemerkte hjj, dat
hier en daar het hoofd van een vrouw of
meisje aan de vensters zichtbaar werd, doch
onmiddelljjk weer verdween wanneer hjj ern
stige oogen opsloeg om ze goed te zien. Het
was zomer, en zoo vernam hjj door de open
staande vensters aan de straat menigen uit
roep, die voor zjjn ooren bestemd was. Ta-
tneljjk wel hoorde hjj overal roepen ol
fluisteren: «Daar gaat de nieuwe candidaat!'
Hjj kwam uit de residentie en daarom
zou bil zeker wel hebben moeten lachen om
al die bewjjzen van opmerkzaamheid, wanneer
de schoolopziener hem niet had ingelicht
nu verheugde hjj er zich slecht* over, dat
zyn verschijning aan de inwoners vau hel
stadje eenige al wisseling bezorgde iu hun
eentonig leven.
In den namiddag ondernam Vliebig een
lange wandeling in de beerljjke omstreken.
Hjj verlustigde zjjne oogen aan hel wonder-
schoono vergezicht, dot hjj van don berg naar
bjjna alle zjjdcn kon genieten: hjj bleef in
verbazing voor de oud.-, met grjj* mos be
groeide denncbootnen staan, voor de wilde
pjjiihoornen, wier takken zich in den wind
bewogen, en liet den blik dwalen over dalen
en heuvels, over dorpen en vlekken, die zich
rondom in wjjdcn kring uitstrekten. Uier
ruftte hjj wat uit eu dacht na. Al werd in
de groote stad, die hjj pa* had verlaten, de
gezichtskring van zjjn versland ook verruimd,
ul bood hjj veel opwekkend', bjj du vrjje
natuur verzonken al hare aaulokkoljjkheden
het niet.
Hier spreekt God zoo wonderbaar lot den
mensch, die Hem hooren wil; elke boom,
elke bessoristruik spreekt van de wonder-
ichl des Scheppers, die ook hut kleinste
regeert en verzorgt. Wanneer de mensch dit
weet eu gevoelt, zou hjj dan niet alles vau
zich afwerpen, w«t hum van God eu Zjjne
wei kon zou kunnen vervreemden?
i den kring zjjner bckeuden had men
Vliebig brkla-gd, en ten slotte was hjj zelf
lot de overtuiging gekomen, dat hjj te
beklagen was, omdat hjj do stiklucht der
stad moest verwisselco tegen de ruiuo lucht
van het gebergte. Eu met deze overtuiging
was hjj hier gekomen.
Hjj was niet aan de stad verbondon door
itiwero banden, maar had gemeend, dat het
drukke leren vol atwisseli-ig, dat jagen cn
woelen hem onontbeerljjk waren, dal hjj
zonder dat alh-s, geheel niet zou kunnen
leven en in de eentonigheid van het land
leven zou verstikken, ofschoon hjj wist, dat
de eenling in een groote stad in het niet
rerdwjjnt, daarentegen op hst land beschouwd
wordt als esn deel van het geheel.
Hjj ontmoette eco kleine meid; zjj droeg
een ]>ot vol boschbessen, cn haar mondje
droeg de sporen, dat zjj van die vruchten
gesmuld had.
Goeden dag, heer candidaat", zeide zjj
vricnduljjk, ter wyl zjj hem luel haar groote
oogen zoo vertrouwd jjk aankeek, als wate
hy een oude kennis.
Verrast beantwoo' dde hjj haar groet, en vroeg,
waar zij vandaan kwam eu waar zjj heenging.
Omstreeks honderd schreden verder kwam
hjj langt ecnige houthakkers. Een van hen
herinnerde hjj zich in het logement gezien
te hebben.
Toen Vliebig naderbij kwam, namen de
mannen de pet voor hem af,
•Goeden dag, heer candidaatIs on» bosch
niet mooi?'
Dal hjj ook hier herkend en begroet werd,
verraste hem zoozeer, dat hjj met een hoofd
knikje verder zou gegaan zjjn. Maar hjjtjjds
herinnerde h|j zich, dat hjj do vriendel jjk beid
van dio menschen 100 niet mocht beantwoor
den. Hjj keerde zich das om en sprak een
r woorden met hen, waard jor bjj dio
arbeiders de eerste indruk werd weggenomen,
dat bjj hoogmoedig was.
Toen Vliebig na eenigo inlichtingen had
gekregen omtrent hun arbeid, en daaraan
ige algotneenu beschouwingen had vast
geknoopt, straalde hun gelaat van tevreden
heid en van ingenomenheid met zjju persoon.
De avondschemering was reeds ingevallen,
toen hjj naar Friedi-rsbeim terugkeerde.
Terwjjl hjj de opgedane nieuwe indrukken
in zich verwerkte, stap'e hjj langzaam door
de slecht geplaveide straten voort. De kerk
voorbjjgaande hoordo hjj de zachte tor.en van
het orgel. Misschien was het de voorzanger,
die daar speelde, en kon hjj hem langs d- ren
weg leeren kennen. Soel een besluit nemende,
trad de candidaat binnen, het wu nog licht
genoeg om den weg tc vindon.
Hjj bleef een oogenblik in het middenpad
staanzoowel het bezielende spel als de
eenvoud van hel kleine iodshuis deden hem
a's vastgenageld stilstaan. De laaste stra
len van het daglicht vielen op lint beeld van
den Heiland, die van bet altaar zegenend
zjjn handen uitstrekte. Er lag zulk een
zachtmoedigheid op dat edele gelaat te lezen,
ran dat knnztclooze steenen beeld ging zulk
een heiligende indruk uit, dat Vliebig diep
getroffen werd werd. En d*arbjj klonken
de verhevon woorden nit hot oratorium «Mes
sias" hem in do ooren: «Ziet, daar komt Hjj,
met lof overladen
Zachtkens schreed hjj voort; hjj zocht de
trap naar de gaanderjj en klom naar boven.
Het was boven byna geheel donker. Nader-
bjj komende, bemerkte hjj. dat bet niet de voor
zanger was, wiens vingers de bnzielendo tonen
het orgel ontlokten in hol halfdonker
onderscheidde hjj de omtrekken vau een
meisjeshoofd, omlyat door blond haar. Op het
gelaat lag plccbligo ernst te lezen, terwjjl zjj
de oogen naar omhoog hield gericht.
Thans rustten hare vingers ea de laatste
akkoorden stierven weg. Opeens knarsten de
steenen onder do voetstappen van Vliebig.
Do jongedame wondde het hoofd om.
«Ben je daar, Greta Is de nieuwsgierig
heid voldaan Heb je den nieuwen candidaat
gezien?
Er volgde geen antwoord.
Nu stond zjj op.
«Schalk, wil je wegschuilen? of heb je het
doel gemist B.-n jo teleurgesteld Ik heb
het jo wel dadeljjk gi-tegd menschen, over
wie al vooruit zoo druk wordt gesproken,
zjjn verwaande lieden, of zjj hebben die luf-
bszuining noodig, om hun gebreken le bo-
dekken. Ik heb er geen verlangen naar den
nieuwen candidaat te ontmoeten, Greta. Hjj
cal wel niet anders sjjn dan sjjn voorganger,
zjj zjju allemaal hetzelfde, wjj hebben er hier
genoeg van die zoort. Ik hoop maar dat hjj
verloofd is, dari zal de jachtmakerjj op hem...
Maar kom, schalk, laat ons naar buis gaan.'
(Wordt vervolgd.)