Wetenschappelijke praatjes.
Caoutchouc.
Er is bijna geen artikel te bedenken, dat
in de laatste jaren in het dageljjksch leven
en in de industrie onmisbaarder is geworden
dan de caoutchouc. Den kon wjj slechts aan
de caoutchouc-slangen on de buizen voor al
lerlei doeleinden ondoordringbare stollen
overschoenen, banden voor fietsen en auto's
telegraaf- en telefoonlijnen vu'ling door tand
artsen gebruikt enz. Dit nu geheel onontbeer
lijk geworden materiaal wordt ons geleverd
door boomon en struikgewas, hoofdzakelijk
behQorende tot de familie der Eupborbiaccën,
die men in bepaalde streken van tropisch
Amerika, Afrika en Azië uantreft en wel in
die streken, die voorzien zjjn van stroomend
kalkhondend water.
Het ware land van de caoutchouc i^het
bekken van do Amezonerivier, waar men
wouden van rubberboomen aantreft die moor
dan 100.000 vierkante kilomoters beslaan.
Meestal sijn die wouden ondoordringbaar en
moeten de caoutchouc-verzamelaars zich
weg door het dichte geboomte, waartusschen
zich een warnet van dikke en taaie lianen
slingert, kappen.
Het kostbare materiaal verkrijgt men dan
door even boven den grond met een bijl een
diepe korf in den boom te hakken een vol
gende kerf' wordt hooger en iets zijwaarts
gemaakt, terwijl in die insnijdingen bakjes
met afvoertuit worden aangebracht om hel
sap, dat dadelijk begint te vlooien, op te
vangen. Dit sap stort men daarna uit op
houten schijven, die zeer snel in de rondte
draaien om de kleverige vloeistof gelijkmatig
over de schijf te verdoelen. Als de schijf gu-
heol en gelijk met Bap bedekt is, wordt zü,
weder snel ronddraaiend in den warmen rook
van palmpitten gebracht, waardoor het sap
gestremd wordt. Op de stremming is de aard
van den rook van grooten invloed en het is
gebleken, dat niet iedere willekeurige rook-
vorm daar voor geschikt is. Voornoemde be
werkingen worden eenige malon herhaald,
totdat men een laag caoutchouc van de ver
langde dikte hoeft verkregen. Vermenging
van sappen van verschillendo boomen wordt
vermeden, omdat zulks ten tadeele van het
Ïiroduet is, want indien sappen van vorschil-
onde herkomst op een en dezelfde schijf wor
den uitgestort en verwerkt, dan krijgt men
ten slotte een rubberklomp van inlerieuro
kwaliteit.
Hut winnen van het sap, geschiedt niet
overal op dezelfde wijzosoms kapt inen dunne
stammen om het vocht gemakkelijk en vlug
in groote hoeveelhoden te verzamelen.
Afrika begint tegenwoordig ook veel caout
chouc te leveren, terwijl Azië nog slechts 4
procent van de goheele wereldproductie hoeft.
In Nederlandsch-Indië wordt in de laatslo
jaren de aanpluut van do caoutchouc leverende
Ficus Elaatica mot kracht ter hand gouomen
de Pararubber zal echter op don duur veel
voordceliger io bet bedrijf *Ün-
I)e caoutchouc ia bestand tegen de inwer
king van- en onoplosbaar in vele stoffen.
Opgelost kau zy worden in watervree
ether, othorischo oliën, petroleum on beDzine.
Van groote beteekenis voor het gebruik zijn
de verbindingen van caoutchouc met zwavel.
Met zwavel gesmolten, bij een klein gehalte
aan zwavel, blijft het mengsel, de zoogenaamde
guvulcaniseordo caoutchouc, by allo tempera
turen zacht en buigzaam. Wordt een hooger
gehalte aan zwavel gebezigd on heeft do ver
hitting sterker en langer plaats dan wordt
hot eboniet gevormd, een in de industrie
nuttig iteriaal.
Hoi l de caoutchouc vrijwel wordt be-
scbou als een der meer moderne artikelen,
ts sjj v h al oud in het gebruik en wol sedert
1770, toe i zij hut eerst werd aangewend voor
hot vervaardigen van kinderspeelgoed en ge
bruikt werd om potloodschrift uit te wisschen.
Sedert 1791 dateert hel gebruik als rek
baar bindmiddel, de elaalioko banden, en in
1823 nam Mackintosch patent op zy'n water
dichte stof.
Spoedig daarop volgde het gebruik van
oaoutchouo-slangon on kwamen de van caout
chouc vervaardigde chirurgische verbanden
don handel.
Thomas Hancock maakte in 1830 het eerste
paar caoutchouc overschoenen en legde daar
mede den grondslag voor oen enorme industrie,
waarvan als voorboeld kan dienen, dat in
1904 één maatschappij in Noord-Amerika
»oor de vervaardiging van hare overschoenen
een hoeveelheid van 30 millioen dollar caout
chouc gebruikte.
Uit dit voorbeeld bljjkt wel, dat de wereld-
cousumptie van caoutchouc enorm moet wezen.
De geheele wereldopbrengst bedraagt onge
veer 60.000.000 kilogram por jaar, waarvan
Hrazilië de helft levert. Toch overtreft de
vraag nog steeds verre het aanbod, terwyl
bet verbruik in Noord-Amerika alloeu met 6
millioen pond *s jaars voortdurend toeneemt
Als gevolg ziet men dan ook oon aan
houdende stijging der prjjren. In 1825 kostte
een pond caoutchouc f 0.36, terwyl deze
thans f 4 bedraagt.
In de eerste helft van 1905 werden in
N.-Amerika 26C00 motorwagens gemaakt; aan
eiken wagen is voor een waarde van pi. m.
f 2.60 aan caoutchoucom al die grondstof
te leveren zou alleen reeds een aanplant van
10.000 H.A. met caoutchoucboomen uoodig zijn.
Kort geleden werd to New Yerscy (Noord-
Amerika) weder oon maatschappij gevormd
voor de exploitatie van caoutchouc werkende
met een kapitaal van 30 millioen dollar; de
fabriek alleen komt reeds op l'/« millioen
gulden te staan. Deze onderneming zal geen ge
bruik maken van do Para-rubber, doch is voor
nemens hare grondstof te betrokken uit de
Gujjale-plant, die overal in Mexico voorkomt.
Het is in dit artikel do plaats om nog eens
te wijzen op het verzehil tusschon caoutchouc
eo gutU-percba, hetwelk uitsluitend in lndië
groeit. Ia chemisoho samenstelling zjjn beide
stoffen wel aan elkander verwant, maar zjj
verschillen nog in eigensobappon.
Gutta-percha heeft weinig veerkracht en is
dientengevolge niet voor soovolerlei boeloinden
te benutten als de caoutchouc. I)e voornaamste
eigenschap van caoutohous is wel, dat zij niet
geleidend is en daardoor by elke aauwending
van electriciteit onmisbaar is geworden.
Gutta-percha is daarentegen alleen dan
niet geleidend indien bet van licht en lucht
is afgesloten. Dese eigenschap maakt dat
gutta-percha op grooton schaal wordt gebezigd
by do vervaardiging van ouderzeosche tele
graafkabels.
By het vorvaardigon van den telegraafkabel
van Ierland naar Amerika over oen lengte van
2100 aeemylvn werd 316000 ton gutta-pcrcha
gebruikt en men krjjgt eenigszins een denk
beeld van de enorme hoeveelhoden die alleen
reeds voor den kabol noodig zy'n, als men
nagaat, dat de onderzceech» tolrgraafijjncn
een lengte beslaan van 150.000 zeemylen.
Gutta-percha is bjj gewone temperatuur
hard en wordt by verwarming zacht en kneed
baar, torw\jl daarentegen caoutchouc onder
gewone omstandigheden reeds elastisch is en
by verhitting weinig of niets verandert.
Ook deze stof verkrijgt men door kerven
of insnijdingen in den bast van den boom,
waarna het sap uitstroomt, dat men vervol
gens door verhitting laat stollen; do harde
stukken wordon daarna door wasschen van
onreinheden gezuiverd en komen aldus in den
i handel. De inboorlingen in onsen Indischen
archipel geven do harde stukken allerlei fan
tastische vormen.
Behalve door uitsnijdingen in do bast, kan
hot sap ook uit do bladeren van den boom
verkregen worden, zoo wol door extractie als
langs mechanischon weg.
Door de Indische regeering wordt reeds
sedert jaren de gutta-percha cultuur ter hand
genomen; te Fjipetir zjjn aanplantiogen op
grooten schaal, waar hot sap zoowel dooral-
tapping als door mechanische bewerking der
bladeren wordt verkregen. A. F.
f 4.50 a 4.75, witte erwten f 0.— a f 0.
groene dito f a 0.grauwe f 16.
a f 18.60, vale f 16.afbruine hoonen
f10.a 112.karweiz&ad f 18.50 afO.
mosterdzaad f 22.50.
4 paarden f 130.a f 200.—, 44 koeion
f 140.— a f 270.—, 400 sobapen f 20.— a
f 29.lammeren f 0.— a f 0.—, 87
kalveren 18.a 120.0 varkens fü.— a
f 0.zengen f 0.— a f0.110 biggen
f 8.a f 14.kipoieron 1 3.25 a f 3.50,
2825 kop boter f 0.571 a f 0.60 per kop.
Dit het Buitenland.
Het geruoht omtrent het aftroden van den
Buasiachon minister Witte is Diet nader be
vestigd. Daarentegen wordt thans met zeker
heid bericht dat do meer reactionnair ge
zinde ministers Durnovo on Akimof zullen
aftreden. Men mag hieruit echter nog niet
afleiden dat liet schip van staat in Itusland
den vrijzinnigen koers zal nemon. Dat, zoo
als sommige bladen mededeelden, Witte den
Czaar voor de keuze zou hebben geplaatst
óf hem óf zyn meer reaotionnaire collega's
te laten gaan, schyrit ook niet gcbeol juist
zjjn, want Witte zelf moet niet zoo inge
nomen zjjn met don uitslag der verkiezingen.
Het blad dat onmiddellijk met betn in relatio
staat, schryft althans: «Do overwinning der
constitutioneel-democraten beteekent niets en
zoo z(j meouen in de Doema de eerste viool
te knnnen spelen, vergissen ze zich leeljjk.
Zy zijn gasten, die zieb goed hebben te ge
dragen doen zy dit niet dan hebben zij kans
buiten de deur gezet te worden." Dat is dus
de Russische volksvertegenwoordiging en do
Russische volksvrijheid! Een ander blad te
Moskou verklaart dat de G'zaar geen rebel
len als de constitutioneel-democraten kan
aanvaarden als vertegenwoordigers des volks 1
Er schijnt dus wel eenigen grond te zjjn voor
de meening door sommigen uitgesproken dat
de Russische regoering volstrekt niet geneigd
is zich aan do democraten te storen, doch
alioen door het laten altreden van Durnovo
het sluiten eener leening tracht te verzekeren.
Maar, wjj herhalen het, dan speelt die regee
ring govaarljjk spel
Do Haagsche correspondent van hot (Han
delsblad" vernoemt, dat het onlangs door
Rusland aau de mogendheden gezonden voor
stel tot het houden eener vredesconferentie
niet to beschouwen is als de defenitieve uit-
noodiging. Deze zhi n.1. van Nederland uit
gaan. De Amerikaansolie regeering heeft aan
Rusland doen weten dat iedere datum na 20
September door do Voreenigde Staten kan
worden aangenomen voor liet houden der
conferentie. In verband hiermee staat het
(hans vast dat de conferentie eerst ia 1907
zal plaats iiebben.
De Fransche Senaat heeft bjj de behande
ling der Staatsbegrootiug daarin nog ouuige
wijziging gebracht. Zoo o.a. heeft bjj den
gescli rapten post voor de onderprefecten er
weer opgebracht. De (ook op andere punten)
gewijzigde begrooting werd aan de kamer
teruggezonden die er met 453 tegen 35 stem
men hare goedkenring aan hechtte. De Senaat
keurde daarop ook de begrooting goed. Naar
aanleiding van de staking der brievenbestel
lers in Parys werd eone interpellatie gehouden.
De afgevaardigde Sembat drong bjj den
minister aan duu brievenbestellers bet recht
to goven een syndicaat te vormen.
blinister Barthon verklaarde zich daar bi
slist tegen, liever ging hjj zelf heen; by
dreigde alle stakendo brievenbestellers met
ontslag. De minister kreeg zjjn zin met 405
tegen 82 stemmen werd hot vertrouwen
den minister uitgesproken. Aan de motio werd
echter toegevoegd dat de regeering welwillend
zou handelen mot de terugkeerende bestellers.
Wat de staking zelve betreft lezen wjj, dal
ze ongeveer 4000 man omvat. Do dienst aan
hut postkantoor wordt verricht door soldaten,
bet kantoor en de bostellerswagens worden
door politie eu ropublikeinsche gardes be
waakt.
De stakers gedragen zich kalmnatuurlijk
ondervindt do bestelling oonige vertraging.
Ten einde to voorkomen dat de bestellende
soldaten worden lastig gevallen doorkruisen
kleine afdeelingon bereden politieagenten do
stad. Een dooi der bestellers uit do voorsteden
hebbon insgelijks gestaakt en de lagere post
beambten te Lyon hebbon hetzelfde besloten.
Toch zal de staking wel verloopon daar de
publieke sympathie niet op de haud der sta
kers is. Waarschijnlijk kost hst den 800 eerste
aanleggers hun baantje.
Behalve de uitbarsting van don Vesuvius
wordt ook nog melding gomsakt van eene
herhaalde aardbeving op Formosa en van een
orkaan die in Texas heeft gewoed.
President Castro van do Youezuoleensche
republiek heeft besloten ,tjjdcljjk" rust te
nemon. Hjj beveelt zjjn volk aau krachtig do
regeering onder vico-president Gomes te steu
nen. Hjj verklaart zich zelfs bereid af tt
treden, indien later mocht bljjken 'dat zjjn
heengaan voordeolig voor het land is I
Marine en Leger.
Het bericht, als zou het pantserdeksch ip
•Tromp" naar Christiania gaan om tegen
woordig te zjjn hjj do kroning van Koning
Haakon, wordt door de «Telegraaftegen
gesproken.
8 toom vaart berichten,
Het stoomschip «Koningin Regentes",
Batavia n. A/dam, vertrok 18 April v. Porim.
Het stoomschip ,Bali", van Batavia naar
Amsterdam, pass. 13 April 1'oint do Gallo.
Het stoomschip «Koning Willem 111, van
Batavia n. A/dam, vertr. 14 April v.Singapore.
Het stoomschip «Koning Willem 1", van
A/dam n. Butuvia, pass. 11 April Gibraltar.
Hot stoomschip «Ceram'van Amsterdam
naar Batavia, vertr. 14 April van Suez.
Hot stoomschip «Arnbon", van Amsterdam
naar Batavia, pass. 16 April Pantellaria.
Het stoomschip Koning Willem II", van
Amsterdam n. Batavia, pass. 15 April Perim.
Hel stoomschip «Koningin Wilholminu*
arriv. 15 April van Batavia te Amsterdam.
Hot stoomschip «Madura* van Amsterdam
naar Batavia, arriv. 16 April te Padang.
Het stoomschip «Oranje*, arriv. 14 April
van Amsterdam to Batavia.
Marktberichten.
Alkmaar, 14 April. Aangevoerd 1 paarden
f 60.5 f 0 veulens f 0.4 f 0
31 koeien en oasen f 160.a f 240.
vette kalveren f 0.4 f 0.per K.G.
0.4 0.ct., 203 nuchtere kalveren f 7.
4 f 16.29/ magere schapen f 15.— 4
f 31.50, vette schapen f 0.4 f 0.—
7 lammeren f 6.4 f 10.vette var
kens f 0.4 f 0.per K.G., H4 magere
varkens per stuk f 16.— a f 24.—, 98
biggen f 11.50 4 f 15.50, 6 bokken eu geiten
t 8.4 i 7.—, 0 kleine bokjes f 0.4
f 0.—. Boter, f 0.50, f 0.60 en f 0.
aanvoer 4180 kop. Eieren f 3.25 4 f 3.60
en f 0.per 100.
Hoorn, 14 April. Tarwe f 8.a f8.50, rogge
f 0.— a f 0.gerst f 6.a f 5.25, haver
Visscherifberir.htsn.
Nieuwediep, 13 April. Aangebracht door
kordors te Lamon met 40 stuks groote toog
per stuk f 1, 60 stuks middelmatige tong per
stok 60 cent, 70 kleine tong per stuk 25
cent, 80 mand kleine schol per mand f 2,26
f 2,50, 20 mand schar per mand f 1
650 tal haring per tal f 1,50 a f 2,70.
14 April. 500 tal haring per tal f 1,65
a f 2.
Van Texelaars en vletten 100 stuks rog
per stnk 70 cent.
50 kordors met 5 tot 100 stuks groote
tong per stuk f 1, 10 tot 30 stuks middel
matige tong per stuk 60 cent, 10 tot 20
stuks kleine tong per stuk 25 cent, 1 tarbot
f 8,50, 2 tot 6 mand kleine schol per mand
1 1,75 a f 2,50, 1 tot 4 mand schar per mand
f 0,80 a f 1.
16 April, 1700 tal haring per tal f 1,!
f 1,85.
Burgerlijke Stand gemeente Helder.
Van 18 tot 16 April.
BEVALLEN 8. J. Lak geb. Dorljjn,
A. d. Veen geb. Bronsma, z.
OVERLEDEN: J. Steeman, 80 j. H. -
d. Hulst geb. Kroon, 61 j.
Burgerlijke Stand gem Texel,
aangiften van 7 tot on met 13 April 1906.
ONDERTROUWD: f n
GETROUWD: Geen°-
GEBOREN Jacob, z. v. Piotor Buis en
Souwtje Cornelia Timmer (Oost), Neeltjo d,
v. Johanncs Smit en Maria Johanna Djjker
(Eierlaud).
OVERLEDENTrjjntjo Koppen, oud 55
jaren, weduwe van Arie Timmer (Oosterend).
Correspondentie.
Den heer A. B te Riel bjj Tilburg.
Een abonnement op ons Zondagsblad kan
niet afzonderlijk. Te zamen met het «VI.
Blad* is do prjjs por 3 maanden I 1.20
Vervolg der berichten,
In den SchaakweiLtrjjd, door het
Vereenigd Amsterdauisch Schaakgenoot
schap, gisteren t« Amsterdam gehouden
won de heer K. Geus alhier, in de hoofd
klasse den eersten prjjs.
ANNA PAULOWNA. Zaterdagavond, 14 April,
vergaderde in Veerburg 't Departement'van
't Nut. Na opening der vergadering door den
voorzitter, den heer D. C- Rezelmun, lezing
eu goedkeuring der notulen, kwam aan do
orde
1. Verslag Volksbibliotheek, uitgebracht
door den beer K. L. van Gorkom. Hiernit
blook, dat van deze instelling een ruim ge
bruik gemaakt wordt. In den afgeloopen win
ter is 't aantal leden beduidend toegenomen.
2. Regeling leesbeurten. De hecren J.
Ooetra en K. A. Kaan nemen op zich in
volgend seizoen eene lezing te houden, de
been-u A. de Boer en P. Visser zullen oene»
bjjdrage leveren.
3. Verkiezingen. Tot commissaris van
ziekenfonds wordt herkozen de heer P. Kaan.
Als voorzitter van 't Departement moest af
treden de heer D. C. Rezelman en is niet
herkiesbaar. In dient plaats werd gekozen de
heer J. Oostra, die do benoeming aanneemt.
De voorzitter beveelt den heer Oostra de
belangen vaD 't Departement aan. De heer
Oostra geeft de verzekering zjjno beste krach
ten te zullen inspannen, om don bloei van 'i
Departement te doen toenemen. Tot bestuurs
lid van 't Departement wordt gekozen de
heer Ehrman, die de benoeming aanneemt.
4. Aan 't bestuur wordt overgelaten de
rekening van de spaarbank na te zien. In
de ,October-vergadering zal verslag uitgebracht
wordon
5. Herziening van de reglementen van
Departement, do voreeniging tot bevordering
van getrouw schoolbezoek on do spaarbank.
Verschillende wjjzigingen en verbeteringen
worden aangebracht.
6. Het verzoek van de veroenigiDg tot be
vordering van getrouw aohoolbozoek om eene
subsidie van f 10.te mogen ontvangen
wordt aangehouden tot de October-vergaderiug.
7. Gevormd wordt eene commissie voor 't
Nienwenhuizen-fonds, die zal trachten geldon
in te zamelen. Het Departement zal 5 gld,
toestaan.
Aan den heer Rezelmun wordt verzocht
voor een oogenblik de vergadering te willen
verlaten. Hierna schetst de heer Oostra de
verdiensten van den afgetreden voorzitter en
stolt voor hom to benoemen tot eerelid van
't Departement. Met ulgomoone stemmen aan
genomen.
De heer Rezelman, weder ter vergadering
uilgenoodigd, wordt mot een tocpaaaeljjk woorc
met zyne benoeming in kennis gesteld, waarop
deze antwoordt met de verzekering dat deze
onderscheiding door hem op hoogen prjjs wordt
gestold. Hierna sluiting.
Door Gedeputeerde Staten is aan het Pol
derbestuur aangeboden de haven aan de Van
Ewycksluis te verbeteren, de kosten te dragen
door 't Rijk en de Provincie, terwjjl het
onderhoud zal komen ten laste van den Polder
tot oen bedrag gelijkstaande met de tegen
woordige uitgaven. Aan 't Polderbestuur is
tevens verzocht een plan tot verbetering te
ontwerpen. In de vergadering van 't Polder
bestuur is besloten deze aanbieding te aai
vaarden.
De Weat-Friesche bank, gevestigd
te Schagen, hield Woensdag baar jaarver
gadering. Daarin werd medegedeeld dat
de directie het dividend over 1905 vast
gesteld had op 28°/0. Voor 1904 bi droeg
dit 18°/0. De tantieme's bedroegen f 21175,
Besloten werd de Bonk tegeu inbraak t
vereekeren.
Vermindering van 't drankgebruik.
Naar de „Volksbond", Orgaan van de
Vereeniging tegen drankmisbruik, verneemt,
heeft he: hoofdelijk gebruik van gedistil
leerd in Nederland in 1905 bedragen 7.44
liter ad 50°/0 ulkohol. Na 1870 was het
nimmer zoo laag. Het gebruik bedroeg in
de jaren 1880 9.87; 1885 9.101890
8.93; 1895 8 65; 1900 8 28; 1905 7.44
liter.
Stoomtrawlers.
Dat zich in de laatste jaren onze stooin-
trawlervloot enorm heeft uitgebreid, bljjkt
uit de volgende cjjfr-*. In 1900 gingen
20, in 1901 23, in 1902 28, in 1903 32,
in 1904 47, in 1905 76, en in het be
gin van dit jaar 85 stoomtrawlers alb en
van IJmuiden uit ter visscherjj. Dit groot
aantal trawlers behoort tot onderscheidene
maatschappijen Onder directie van den
heer rluntejjd Tz. staan 27 trawlers
onder directie van de heeren Groen 18
trawlerstot de maatschappij tot btheer
van st uw trawlers en andere visxeherjj-
schepen behooreu 15 trawlers, en de overige
tot verschillende kleinere maatschappijen.
Ruim 00 percent van den geh-aeleu
vischaanvo-ir IJinuden werd doordetraw-
leis aangebracht. (Uet Ned. Z-ew).
Omtrent het verdrinken van mej.
Venema, onderwjjzeres aau de openbare
school te Ophemert, meldt men
uit Tiel:
Het ongeveer 22-jarige meisje was Dins
dag, omstreeks 61/, uur hier ter stede ia
een gulamorieen-raagazjju geweest om iets
te koopen, en daarna per fiets naar Op
hemert vertrokken. Zy keerde echter
avonds niet in haar kosthuis terug,
waar men den nacht in groote ongerust
heid had doorgebracht. Haar kostbaas
kwam Woensdagmorgen hier naar haar
iniormeeren, doch men wist niet beter, of
zg was uaar Ophemert teruggekeerd Het
vermoeden, dat baar een ongeluk over
kwam, werd hierna spoedig bewaarheid,
toen haar lyk dryvet-d in het Kanaal
werd gevonden, waaruit later ook de fiets
werd opgehaald. Men merkte haar op,
doordat haar hoofd byua boven water
was eu de hoofdhareu zichtbaar. Uaar
horloge liep nog, zoodat men niet precies
weet, wanneer het droevig ongeval is ge
beurd; men denkt ongeveer 7 uur. Ook
weet men niet, op welke wjjze zy in het
Kanaal is geraakt. Zjj is waarschjjnljjk
binnendoor gereden, den kanaaldjjk langs,
om spoediger thuis te zjjn. Haar lyk werd
de algemeeue begraafplaats te Tiel
overgebracht. Zjj is afkomstig uit Ngmegen,
en de eenige dochter harer ouders.
De deelneming en ontsteltenis in de
gemeente is algemeen, want mej. Veuema
was zeer bemind, vooral ook bjj hare
leerlingen.
Treffend is het wel, dut zy juist naar
de stad was g-gaan, om eet) bloemvaasje
te koopen, waarin zy de bloemen wilde
zetten, die haar door de schoolkinderen
werden aangeboden
Ook te Tiel is men zeer onder den
indruk van liet gebeurde. (N. v. d. D.)
Een zonderlings geschiedenis.
Meu schryft uit Rozendaal
Het onderzoek, door de justitie ingesteld
naar den gepleegden aanslag op den bri
gadier der marechaussee De Vries, die
beweerde dat een onbekende op hem had
geschoten, schyut voor den getroffene een al
les behalve gunstige wending te nemen. Dat
ouderzoek toch moet aan het licht hebben
gebracht, dat door het schot ook eene
brandwonde in de kleeding is ontstaan,
zoodat het schot op uiterst korten afstand
moet gelost zyn. Daur dit t-chter niet kan
hebben plaats gehad en alleen geschoten
zoude kuunen zyu door een hek van een
ander eif, zyn er vermoedens gerezen, dat
de brigadier zichzelve het nootlottige
schot heeft toegebracht, te meer daar ook
gebleken is dat de kogel van hetzelfde
kaliber ie als bjj de niarechauseée in ge
bruik.
Uit Oostmahorn wordt bet volgende
bericht
Talrijke pogingen zjjn in het werk
gesteld om het schip, dat hier door visscheis
van Moddergat is binnengebracht, met
behnlp eener sleepboot te doen kantelen.
Alles is echter tevergeefs geweest. Het
schip bljjkt een driemaster te zyn, thuis
behoorende te Marstal op Arrö (Deuem.)
en is genaamd Clnra. Kr is telegrafisch
bericht gezonden naar den reeder. De
assuradeur wordt verwacht en dan zal wel
verder gehandeld worden.
Het schip heeft in de kiel 6ene lengti
van 95 voet. Verondersteld wordt dat het
in volle zee is omgeslagen, want de dek
last, bestaande nit planken, delen en bat
tings is nog in ongeschonden staat aan
wezig en bemoeilijkt het kantelen zeer.
Vermoedeljjk zyn er nog menschen in de
kajuiten, natuurlyk niet meer levend, want
de Hchipb-euk heeft al te lang geleden
plaats gehad. Wat in het ruim verborgen
is, weet men nog uiet, maar waarschynlyk
hout.
Fijne vleeechwaren.
D correspoude- t te Watergraafsmeer
van de »Fel.« schr jjft
Zooals man zich herinneren zal, brandde
hier in den avond van Vrijdag 6 April
een veestal af, 0«iioor*nde by liet H luster-
dauische Koffiehuis, aan de Krujjslaan
Van de twintig koeien werden er acht
tien gered; één echter vond door verstik
king den dood. terwjjl de ander aan
bekomen brandwonden overleed.
Het stoffelyk overschot der beide heesten
bleef in het laud liggen, totdat meD den
volgenden middag vanwege de brandassu-
rantiemaatschappy de geled* n scha ie kwam
opnemtu. Toen et-rat kregen de lyken een
eerlyke begrafenis in de vildery van eeu
slager te Diemen, van waar zjj op onna
speurlijke wjjze, in den vorm van vieren-
deelen, naar de inrichting van den slag*
N., te Amsterdam, verhuisden. Dezelaa'ste
booi het vleesch vervolgens te koop aau
in een woratfabriek aau gene zjj.le vau
Amsterdam'» grenzen. Maar zelfs de worst
fabrikant, die anders weinig kieskeurig
pleegt te zyn op de zelfstandigheid, waar
mee zyn klanten hun respecticveljjke
boterhammt-n beleggen, vond de fraaie
groene kleur van wat eenmaal malsch
r-pierweefsel was geweest, toch wat al te
bedenkelijk, en bedankte dus beleefd maar
nadrukkeljjk voor 's heeren N.'s aanbod.
Welke lotswisselingen de overblytseleu
«ier beide arme slachtoffers van den brand
in de Kruyslaan nog verder hebben door
gemaakt, ligt vermoedelijk in de duisternis
van een aantal Amsterdamsche magen
verborgen,
Trouweus, voor deu ingewjjde wordt
eigenlyk hot doodslot van iederen herkau-
wendeu viervoeter een mysterie. Zoo is
men bjjv. nooit te weten gekomen, waar
het stoöeljjk overschot is gebleven van de
hier woonachtige koe, welke, zooals één
der raadsleden onlangs in de raadszitting
meedeelde, vermoedelijk door tuberculose,
plotseling het tjjdelyke met het eeuwige
verw' selde, 'erwjjl van een andere doode
koe alleen bekend is, dat zjj vcor 10 cent
p-r kilo aan ingezetenen van Watergraafs
meer van de hand wi-rd gedaan.
Het observatorium te Zürich deelt
mede, dat op verschillende plaats* n in
Zwitserland een reg->n va:* gele asch is
nedergedaald, afkom-tig van deu Vesuvius.
Een groot aantal bergen zjjn gehuld ia
ascbwolkeu.
De laatste berichten over de uitbarsting
van den Vesuvius luiden zeer gunstig.
Sedert Zaterdag is aan den westeljjken kant
de a ch regen opgehouden en de bevolking
vau Napels, bevrjjd van den dagenlangen
druk eu den voortdurenden angst, herkrygt
weder hare onde luchthartigheid. De vluch
telingen uit Kesina en Torr»-del-Greco zyn
naar hunne haardsteden teruggekeerd. au
de Noord- en OosUjjde van den berg houdt
de aschregen wel is waar nog aan, maar
toch is men algemeen overtuigd, dat de
uitbarsting geëindigd is.
Nog dagelyks worden lyken uit de
mjjnen van Lens naar boven gebracht.
Ten einde het gevaar van besmetting voor
de redders te voorkomen, worden de uit-
g-bieidöte v* o'zorgsniautregeleu genomen.
De redderB begeven zich naar de plaatsen,
waar de lyken liggen, met een maskei
voor het gelaat, dikke bandschoenen aan
zoodra ze in de nabyhoid van de
slachtoffers zyn gekomen, bespuiten ze
deze met een ontsmettingsmiddel en leggen
ze dan in de kist, die onmiddellijk ge
sloten wordt.
De mjjn maatsobappjj van Courrières
heeft verklaard, dat 1100 arbeiders bjj
ramp zyn omgekomen. Vermindert
men dit aantal met het cjjter der slacht
offers, die weder opgehaald zyn, dan
moeten er nog 708 in de verschillende
galeryon liggen. Het zal natuurlyk nog
weken en weken duren, alvorens die allen
naar boven zyn gehaald.
Havenwerken te Valparalso.
Naar wjj vernemen, heeft, in verbaad
met de havenwerken te Valparaiso, waarvan
den 2den April j.l. te Santiago de Chili
aanbesteding heeft plaats gehad, en
waarvoor ook een combinatie van Neder-
lundsche aannemers heeft ingeschreven, en
welke op 33 millioen peso geraamd worden,
zich reeds een naamlooze vennootschap
van Nederlandsche groote aannemers ge
vormd, met een kapitaal van f 2.000.000
Een der grootste aandeelhouders, de heer
L. Volker Az., te Sliedrecht, heeft daarin
deelgenomen voor 7 ton, terwyl er nog
<-nkele andere aandeelhouders (aannemers)
aandeelen hebben tot een bed'ag van 2
ton.
De gunning van het werk is nog niet
bekend. Met belangstelling wordt door ver
schillende groote fabrieken hier te laude
de uitslag tegemoet gezien, in verband met
belaugryke leveranties vau materialen.
De staking van de Hamburgsche zee
lui moet nog altjjd van geen invloed op
het nitloopen van de zeeschepen zyn. Nog
geen enkel schip heeft bjj gebrek aan ma
trozen in de haven behoeven te bljjven.
Vau Woensdagmiddag tot Donderdagoch
tend zyn wser 31 stoomschepen, drie sleep-
booteu en een zeilschip in zee gegaan.
De geheele bemanning van het slag
schip «Oregonz, met inbegrip van de
officieren, heeft te San Francisco arrest
gekregen, omdat er met dat schip een
oogeloofelyken smokkelhandel gedreven
moet zyn. Men zegt dat de opvarenden
voor een waarde van 120,000 wilden
smokkelen, toen het schip van zyn reis
naar Oost-Azië terugkeerde één transport-
maatschappy zou meer dan 3000 pakken
van de Oregon aan land gebracht hebben.
Wat een oorlogsvloot jaarlijks
aan stesnkolen kost.
In 1904/5 iiad de Eugelsche vloot voor
1,485,688 pd. st. noodig (d.i. dus bjjna
f 18,000,000), de Fransche vloot voor
299,281 pd. st., de Duitsche 725,351. pd.
st. In de laatste tien jaren zyn er jaren
geweest, dat de bjjdragtn voor Engeland
en Frankrjjk hooger waren. De Engelsche
vloot heeft een jaar gehad van 1,684,604
pd. st. (ruim twintig millioen gulden), en
de Fransche van 403.748 pd. st.
het te laten bevriezen, dan verkrjjgt men
witachtig ijs, een gevolg van de aanwezig-
heid van lucht. Het jjs van de Noordpool I
echter is kristalhelder. In deze fabriek trekt
men partjj van afgewerkte stoom, die ver-1
schillende bewerkingen ondergaat.
Nadat ze tot water weer gekondenseerd
is, wordt alle olie, die er nog in mocht zitten I
van de machinedelen, er nauwkeurig uit ge-
scheiden; de vloeistof wordt opgekookt eu
gefilterd en ten laatste naar de af koeler ge- 1
leid; zo ontstaat hieruit jjs, dat minstens
even helder ie als het Noorse. We zagen
kolommen van 1 M. hoogte, 2 d.M. dikte
en breedte, wegende 27 K.G„ die volkomen
doorzichtbaar waren.
Op een horloge aan de achterkant ervan
gehouden konden we duideljjk de tijd waar
nemen. Dit jjs is chemies zuiver gebleken
en daarom bjjzonder geschikt voor zieken
huizen en dergelike inrichtingen. Van de 30
4 40 ton, die de fabriek dagelijks levert, is
een tiental tonnen uit stoom gefabriceerd.
De andere worden uit gewoon bronwater^
gemaakt, nadat dit ontjjzerd ia. Het wordt*
in bussen gegoten, waarin het door een soort
roerstokken gesohuddeld wordt om de lucht
te verdreven.
Kolommen jjs nit dit bronwater vervaar
digd hebben in het midden een kern van
wit ijs, op de plaats waar de roerjjzers
hebben geschuddeld. Wanneer de vloeistof
begint te bevriezen, moeten de jjzers eruit
gehaald worden. Het overgrote deel van
de kolommen is hard helder jjs en voor de
vishandel wel geschikt. We menen hiermee
wel te kunnen volstaan en datgene te heb
ben besproken, waarin ook niet-vakmannen
belang kunnen stellen. Zeker zal de Noord
pool, voortgekomen uit de behoeften van de
vishandel, voor deze weer een steun kunnen
zjjn en tot meerdere bloei kannen bjjdragen.
Aanbestedingen iu Notrd-Hollaud
26 April Haarlem 11 ure. Het Min*
v. W., H. en Nm aan het gebouw van het
Prov. best.het ondorhoud en vernieuwen
van het verfwerk der gebouwen, kunstwerken,
enz., behoorende tot het Noord-Holl. kanaal,
gedurende de jaren 1906, 1907 en 1908, in
drie porc. en in massa, begr. in de 3 jaren
perc. 1 f 3650, 2 f 1500, 8 f 2420, massa
f 7570; bestek no. 82 ligt na 12 April t«-r
lezing aan gen. Min. en aan de lokalen der
Prov, besturen.
6 April. Haarlem 11 ure. Het Min.
W., H. en N., aan het geboow van bet
Prov. best.het herstellen van de slagdrempel
van de buiten- en binnenvloeddeuren der kleit
schutsluizen en het vernieuwen van de taatsen
van acht deuren van de midden- en van do
kleine schutsluis te IJmuiden, behoorende t<>t
de werken tot onderhoud, herstsl en verbet* -
ring van het Noordzeekanaal, begrootin^
f 31000; bestek no. 80 ligt na 12 April t* r
lezing aan gen. Min. en aau de lokalen dt-r
Prov. besturen.
3 Mei. Haarlem 11 nre. Het Min.
van W., H. en N„ aan het gebouw van het
Prov. best.h e t verbeteren van hoofden op
het Noorderstrand van het eiland Vlieland,
prov. Noord-Holland en het herstellen van
hoofden op dat strand van stormschade, begr.
f 47100; best. 98 ligt na 19 April ter lezing
aan gen. Min, en aan de lokalen der Prov.
besturen.
IJMUIDEN VOORUIT.
lV»reenv. Spelling.)
Onder de plaatsen in ons vaderland, die
zich mogen verheugen in een suelle opbloei
gedurende de laatste jaren, behoort zeker
ook IJmuiden. Het ontstaan als voorhaven
van Amsterdam is te danken aan het graven
van het Noordzeekanaal, maar de grote
uitbreiding gedurende een tiental jaren is
het gevolg van de omwenteling, die in het
visserjjbedrjjf bezig is zich te voltrekken.
De kustvaart door kleine visserjjschepen
wordt allengs verdrongen door het groot
bedrijf met trawlers, waardoor de handel in
verse vis tot die hoogte alreeds ontwikkeld
is, dat op sommige dageu voor pl.m. f 60,000
aan de afslag alhier komt. Onmiddcllik met
de vishandel en trawlervaart in verband
staan de jjsfabrieken. IJs toch is een nood-
zakelik artikel voor het bewaren en ver
zenden van verse vis. Een viertal fabrieken
is dageliks werkzaam om in do behoefte aan
dit artikel te voorzien. Niettemin is de
prodnksie nog te gering eu moet het ont
brekende tekort door ijsschepen uit Noor
wegen met naluurjjs aangevuld worden. Over
de aangevoerde hoeveelheid Noors jjs kun
nen we nu geen ojjfers mededelen, muar
stellig heeft hot een geduchte konkurrent
gekregen in dat van de jjsfabriek de Noord
pool, die we dezer dagen bezochten. Deze
fabriek is verleden jaar gebouwd cd van de
nieuwste konstrukties voorzien. We /.uilen
en kunnen niet uitweiden over techniese
bizonderheden; alleen willen we iets over
jjsfabrikatie in het algemeen zeggen.
Het grondbeginsel van het jjsmaken
een eenvoudig feit, namelik ditalt
vloeittof verdampt, ontstaat daardoor koude.
Een druppel ether op de hand gaat snel
tot damp over en veroorzaakt een merkbare
koude. Plaatst men iu een glas met ether
een buis met water, dan zal, vooral wan
neer men met een blaasbalg lucht io de
vloeistof blaast, de ether snel verdampen en
hel buisje water, door de koude, daarbjj
ontstaan, bevriezen. Met ether is het ver
schijnsel al bizonder duidelik waar te nemen,
omdat deze vloeistof snel verdampt, maar
evon/eer is het op te merkeu bjj andere.
In jjsfabrieken laat men vloeibaar gemaakt
ammoniakgas tot damp overgaan en daardoor
busseu water bevriezen, die erin geplaatst
I zjjn. Noemt meu nu gewoon bronwater om
Tijdstippen van verzending i
Brievenmalen.
Naar Oost-Indie.
r&i. as
Venandingiweg-
poat-besorg.
a/k Poatk.
SO Apr.
87 Apr.
17 Apr.
84 Apr.
27 Apr.
84 Apr.
Sta4stij4.
7.-
7.— sv.
7. -ST
8.80 uia.
7.— sv.
p. ma post ris Auitsrdam.
p. Mswst via Botterdam
p. Ho'i. mail rit Geuu»
p. Holl mail via Maraailla
p Praaaeha mail vla Marcille
p. Doltaehe mail via Napela*)
Alles a aaar Atjah, Swnatra'i Ooatknat, Palam Vang,
Riotw, Banka, Billiton en Z.-W. AM. raa Borneo.
Hat evariga gadealte ras Nad. Ooat-India wordt allaaa
op rarlangan dar afxandere via Napali ranondan.
Naar PaUmbangRiouwBankaBiUiton
en Z. W. van Borneo
80 Apr. 18.80 'amoa.
17 I 7.— 'a a*.
Naar Atjeh en do Oostkust van Sumatra
p.Kngalaehe mail via Briadiail alkan Vrijdag 18.80 'i mor.
p. HolL mail via Oaaua 17 Apr.| 7-— 'a i».
Naar Guyana (Suriname)
p. Mepoat via Amiterdam 17 Apr 7.av.
p. mail ovar Engeland 17 7.—'a av.
(alleen op varl- dar afs.)
p. mail via St. Naaaire7 Mei7.av.
p. mail via Dertmoutb 8.80 'anam.
Naar Curafao. Bonaire en Aruba:
p. aaepoit vla Amiterdam 17 Apr. 7.'i av,
p. Saoth.mptón *J0'«iau
p. mail via HamVnrg 80 Apr 7.— 'a av.
(allaaa op varl. dar eb.)
Naar St. Martin. St. Kustatius en Saba
p. ere poet vu Amiterdam 17 Apr. 'l av
(alltea op varl. der ab
p. mail ovar Bngeland 17 Apr 7— 'aav,
Naar Kaapland, l^atal. Oranje-Rivier*-
kolonie en Transvaal
eiken Vrjjda?, 3.80 's nam.
GESCHOREN.
Ontsierd een stoppelbaard 't gelaat
Van boeren, burgers, heeren,
Dan is 't wel een noodzak'ljjk kwaad,
Om zich te laten scheren.
Figuurljjk wordt het ook gedaan
En dan doen velen hooren,
Als droeve of bitt're jammerklacht
.O, weel ik ben geschoren 1"
Frans, eerelid van 't boevenoorps,
Liet zich eens te Utrecht scheren,
Maar zal die goede stad voortaan
Wel niet meer prefereeren.
Hjj had er, met zjjn stoppelbaard,
Zjjn vrjjheid ook verloren
En bromde toch nog in zjjn baard.
Parbleu, wat ben 'k geschoven
Een weeuwtje had wat geld bespaard
En ging dit depoqeeren
Bjj soek're bank en dacht haar schat.
Daar dra te sien vermoeren.
Maar na een poosje bleek de vrouw.
Dat alles was verloren
En ook sjj, snor- en baardeloos,
Riep uit: «Ik ben geschoren!"
Per advertentie vroeg een^Jman
Een lovensgeaellinne.-£r at
Één, die wat splint ten huvPljjk bracht.
Zou 't eerst zjjn hart verwinneu.
Een oude vrjjster bood zich %an.
Men trouwde naar behooren,
Doch heimeljjk zuoht aam* de man:
,Ik ben met haitT goschoren,!"
't Zjj men een mensch scheurt of een schaap,
Men doet het sleods geduldig
Kn 't soheerproces, hoe lastig vaak,
Zjj bovenal onschuldig,
Opdat de scheerder na do kuur
Nooit als verwijt moet hooren:
«Je hebt een slechte daad gedaan",
Maar daakbaaar: ,'k bon geschoren
Jan C.
