KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel, Wlerlngan en Anna Paulovrna
No. 3522.
Zaterdag 17 November 1906
34ste Jaargang.
Bureau: Spoorstraat.
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Interc.-Telef. 50.
Tweede Blad.
Wetenschappelijke praatjes.
Kaas.
Een vrü alledaagsch artikel zal voor dit
maal het onderwerp onzer beschouwing uit
maken. Het gewoon gebruik van kaas op het
brood, door sommigen ook na bot middag
eten bij wyzo van deasert mot een beschuitje
genuttigd, heeft dit artikel tot zoo'n regel
matige verschijning in onze buishouding ge
maakt, dat er al niet veel meer aandacht aan
wordt geschonken dan tot de vraag of de
smaak al dan niet goed is. Meer denkt men
er niet over na, welk lot door zoo tal van zaken
in het leven wordt gedeeld, wanneer zij op
genomen worden in den gewonen sleurgaug
van het leven en daardoor geen bijzondere
belangstelling meer wekken.
Maar juist het feit, dat kaas tot de bijna
dagelijks gebruikte voedingsmiddelen behoort,
bewijst reeds, dat het als zoodanig een bijzon
dere beteeken is heeft.
Instinctmatig, zoowel proefondervindelijk,
weet de mensch, welke levensmiddelen het
geschikst voor hem zijn, d. w. z. nuttig voor
het onderhoud van zijn lichaam, dus wat hun
voedingswaarde betreft, on voordeelig voor
>\jn beurs, om voor weinig geld een behoor
lijk quantum goede waar te krijgen.
Over de bereiding van kaas, welke zoo
wel op de boerderijen als op de fabrieken
plaats vindt, zullen wij niet spreken, daar
zulks wel voldoende bekend zal zijn, doch
de beteekenis van de kaas als voedingsmid
del willen wü nader beschouwen.
Een van de voornaamste stoffen, die wg
bij de voeding tot ons moeten nemen voor
de instandhouding van hot lichaam, is het
eiwit. Deze stof komt voornamelijk voor in
de dierlijke voedingsmiddelen. Dezo zijn echter
over het algemeen niet goedkoop; men weet
het maar al te goed, dat vleesch duur is,
terwgl het gebruik van spek en worst niet
dagelijks kan plaats vinden, omdat die arti
kelen dan tegenstaan, terwgl zy zich boven
dien in den warmen tgd van het jaar ook
minder voor het gebruik eigenen. De keus
moet dus wel vallen op andere dierlijke
levensmiddelen en dan zgn de melk on haar
producten daarvoor in de eerste plaats aan
gewezen.
Het deugdelijke melkproductde kaas is
dan ook een voedingsmiddel bg uitnemend
heid.
Door do matige prys is du kaas onder het
bereik van veel beurzen, waar uit geen duur
vleesoh of spek kan worden bekostigdde
voedingswaarde van kaas vergelijkende met
die van een vleeecliBoort, b. v. de cervelaat-
worst, dan ziet men dat kaas, wat de voe
dingswaarde betreft, 2 4 3 maal zoo goed
koop uitkomt als do worst.
De bekende geleerde op het gehied van
de door den mensch gebrnikto voedings- on
genotmiddelen, professor König, komt ook tot
do conclusie, dat in afgeroomde melk on in
magere kaas de voedingsstoffen 23 maal
goedkooper zgn dan in de vleeschsoorten.
Zelfs in magere melk, magere kaas en kar
nemelk komen de voedingsstoffen, die van het
brood naby gelijk.
Afgaande op do uitspraak van Prof. König
voedt de volksklasse zich dus mot kaas goed
koop en degelgk, terwgl zulks nog nader
bevestigd wordt door Rost. Haadrop, waar
hg beweert, dat vleesch voor de arbeidende
klasse te duur is, brood alleen als voedsel
niet voldoende is, omdat het geen kracht geeft.
Geen goedkooper en beter middel om het
vleesch te vervangen dan de kaas.
Behalve de groote voedingswaarde bezit
kaas nog de niet genoeg te waardeeren
eigenschap, datzg bevorderlijk is voor de spijs
vertering, hetgeen door den bekenden
professor Rubner met proeven is aangetoond.
Onbewust als het ware, zien wg dan ook met
dat doel de kaas gebruiken bg het dessert,
waar zg toch overigons als zijnde oen artikel
speciaal aangewezen voor het ontbgt en de
kotiiotafel, feitelijk niet thuis behoort.
Tot nu toe spraken wg slochts over de
kaas in het algemeen. Er bestaan eebter tal
van soorten, niet alleen in verschillende lan
den, maar ook in de verschillende streken
van hetzelfde land. Bg die schakeering van
soorten valt nu behalve op verschil in smaak
en aroma, ook te letten op bet-verschil in
voedingswaarde, in verband met de prijzen.
Dr. M. J. de Wilde geeft hiervoor een vol
gende berekening.
Als de winkelprijs van 1 K. G. Eramcn-
t haler la s f 1.50 ij, v.n Goudsche ka re f0.90
en van Fricscho nagelkaas f 0.70, dan kost
in verband met hot gehalte aan eiwitstoffen
in Emmenthalerkaas 32.52 pet., in Goudsche
kaas 27.24 pet. en in Friesche nagelkaas
31.99 pet., elk gram door het lichaam opge
nomen eiwit voor Emmenthalerkaas 0.493.5
cent; voor Goudsche kaas 0.413 cent en voor
de Friesche nagelkaas 0.2859 cent.
Hieruit ziet mon, dat men bg het koopen
van Friesche nagelkaas, niet alleen hot minst
betaalt per K. G., doch dut de hoeveelheid
voedende st)ffen, die in het lichaam wordeu
opgenomen bg het gebruik van die kaassoort,
ons het minst kosten.
Genoemdo geneesheer zegt dan ook, als
voedingsmiddel voor de lagere volksklassen,
in inrichtingen enz., die met botrokkelgk be
perkte middelen moeten voldoen aan de eischen
van een quantitatief, doch voornamelgk ook
qualitatief goede voeding, moet kaas, voor
zoover het betreft de toediening van de noo-
dige hoeveelheid eiwit, een eerste plaats in
nemen.
Wenscholgk zou het zgn, hiervoor te nemen
vette kaas, omdat de nuttige werking van
deze procentisch zooveel grooter is.
Let n.en echter op de geldelyke zgde, dan
verdient de magere kaas de voorkeur. Verder
heeft kaas nog de goede eigenschappen van
gemakkelijk te vervoeren, en niot spoedig aan
bederf onderhevig te zgn. Voor export naar
Indië is zelfs de verpakking in bla*s vol
doende, terwgl voor alle andere levensmid-
dolen conserveering in blik noodig is.
Indien kaas vrjj wordt gehouden van vocht
en schimmel, dan kan zg zeer lang bewaard
worden, zonder bederfalleen beeft een zekero
indroging plaats. Soms vertoont echter de
kaas het zeer eigenaardige verscbg'nscl van
blauw te worden. Hiorvoor kan men twee
oorzaken opgevende verontreiniging der
melk met zeer geringe hoeveelheden ijzerroest,
en ook wel het inwerken van sommige bac
teriën.
Is het laatste het geval, dan ziet men
slechts hier en daar in de kaas blauwe plek
ken togen die bacteriën heeft men nog geen
middel gevonden.
Do sporen ijzerroest daarentegen kunnen
aanljiding geven tot het blauw worden van
do geheelo massa; uit hot eiwit n.1. wordt
door werking van bacteriën zwavelwaterstof
gevormd, dat het yzor omzet in zwavelgzor,
letwelk in verdunden toestand eene blauwe
kleur kan vertoonon.
De verontreiniging met ijzerroest wordt
in vele geralle veroorzaakt door roest van
molkkannen. In do fabrieken kan hot roestig
zgn d:r koppen van do kleine bouten in hot
''iwendige dor contrifugeermachine aanleiding
;oven tot het blauw wordon van do kaas.
Jaarom bg de zuivelindustriereinheid voor
alles. A. F.
X agezonden
Het houden van hoenders in rennen.
Men hoort soms veel klagen, dat kippen
weinig of gehool niet leggen, terwgl men ze,
zoo men meent, toch zoo goed behandelt en
zoo goed voedert. Men heeft ze ook, die o, zoo
goed leggen, doch voor een korten tgd, zonder
vuo dil alles de oorzaak te weten. En die
oorzaken zgn de volgende
Zoodra do kuikens geboren worden, geeft
men grutten er. soms wat melk te drinken
dan wat ryst of padi, later graan en zoo
moeten de dieren maar zien, dat ze groot
worden, doch mon vorgoet, dat dit voeder
ijeen pit, geen kracht in het dier brongt, om
ater krachtige dieren te hebben, die veel
eieren leggen en dit lang volhouden. Aan
geraden wordt, geen kuikens to koopen, om
dat men niet weet, mot welke voeder zg groot
gebracht zgn, doch men laat zelf broeden, eo
dan handelt men als volgt
Het jonge kuiken mag niet gevoederd wor
deu, voordat het 48 uren oud is. De reden
is do volgende: Even voor de geboorte van
het kuiken, neemt het diertje in zgn lichaam
den dooierzak op, waarop het 36 a 48 uren
kan blgven teren en zoolang nog onder do
moederwarmte kan blgven. Geeft men het
diertje nu, voordat 48 uur zgn verloopen
reeds voedsel, dan verhardt do dooierzak en
het kieken sterft mouigmaal. Na 48 uren zg
het voedsel als volgt5 eieren worden ge
klotst door een halve liter melk; dit mengsel
wordt in een langwerpige cacaobus gedaan
en in oen ketel met kokend water gohangen,
tot de massa tot eon zoogenaamde eierkaas
is geworden Dit voodor is het non plus ultra
en heel wat beter dan wat men hier bovon-
genoemd gebruikt. Een zeker fokker en kenner
van hoenders heeft gezegdzoo min als het
kind do moederborst on het kalf do biest van
do koe kan ontberen, moet ook het kuiken,
nog klein zgnde, krachtvoeder hebben.
Het voeder hiorgenoemd, geoft men in een
schotel; in do le week 4 maal, in de 2e, 3o
en 4e week 2 maal per dag en neemt het
telkens weg. als ze genoeg hebben. Tusschen
hot eten moet ruimte golaton worden om het
voedsel te verteren. Dos avonds geve mon,
als ze een weck oud xjjn grutten, vermengd
mot ei en klaar gemaakt als volgt: Men
neemt twoo hardgekookte eioren, maakt dezen
met een etensvork fijn, legt dit op Mt®r
grotten, en wryft dit met do vingers dooreen,
waardoor de grutten eenigszins geel kleuren.
Zgn de kuikens na een paar dagen zoo ver
gevorderd, dat zg het voeder kunnen vinden,
dan Bluit men de kloek af door traliën in de
ren, te plaatsen waar alleen de kuikens door
kunnen, ook kan men hiorvoor een bak of
kist gebruiken van boven open en mot kippen
gaas overdekt en waarin men aan de xydo
gaten maakt om ook alleen de kuikens door
te laten.
Het voeder hierin aangegeven is nu juist
niet in 66a dag op te gebruiken, als men
maar zorgt dat het frisch blgft en niet zuur
wordt, anders worpe men het weg.
Na de 4e week zg het voeder des morgens
on de3 middags als volgt: 2 doelen gersten-
meel, 2 deelen tarwezemelen en 1 deel vleeech-
meel, alhier te verkrijgen. Dit wol aange
mengd, des zomors met koud- en des winters
met warm wator. Dit voeder des morgens
ook aan volwassen hoenders te geven houdt
zo gezond en geeft veel en lang eieren en
komt niet duurder dan graan. Iedere kip krygt
van dit mengsel droog een ronde eetlepel vol.
Dea avonds geve men graan en niet meer
dan zg opeten. 2 maal daags voeren, is voor
een volwassen kip voldoende. Met meer, heeft
men kans dat ze te vet worden en daardoor
windeieren leggen. Men geve des middags
veel groengras wordt vooraf stuk gesneden
om te voorkomen dat dit, even al? hooi in
de krop blijft zitten, waardoor kropziekte
outstaat. Ook eon bak met gebroken of ge
malen schelpen in do ren te plaatsen, is voor
do kippen zeer noodig.
Als de kuikens twee maanden oud zgn, kan
en ze, evcuals aan volwassen kippen met
graan voeren. Het meel wordt hun echter
tweemaal daags toegediend, tot dat ze 5'/j a
6 maanden oud zgn, als wanneer ze roods
leggen of beginnen te leggen. Sommige kui
kens leggen reeds als ze 4'/a maand oud zgn,
doch men vorheuge zich hierover niet, omdat
dezen vroeg weer mot het leggen uitscheidon
en slechte legstors blgven.
Verder is nog aan te bevelen on medo
noodzakelijk om de kippen gezond en aan
den leg te bondenHet nachthok ioderen
morgen van mest to zuiveren, er droog zand
in te strooien en de deur tot des avonds op
een kier te zetten. Het luchtgat, groot circa
10 centimeter in doorsnedo, zoo hoog mogelijk
aan te brengen en aan de zijde van het
kippengat, opdat de tocht niet over de kippen
waait. De zitstokken of roesten kunnen van
gewone panlatten zijn, van de scherpe randen
ontdaan en plat, zoo laag mogelgk geplaatst.
Rondo zitstokken zgn af te keuren. Goed en
zuiver drinkwater altgd onder hun bereik,
behoeft wel geen betoog. De ren moet hooger
zgn dan den beganen grond, om deze steeds
droog te houden. Heeft mon last van luis,
dan worden de zitstokken des avonds met
petroleum bevochtigd en vooral aan het eind
tegen den wand waar de zitstokken ruston.
Met oen kwast de naden met petroleum in
te smeeren, doet de luis na twee maal dit te
hebben herhaald vordwgnen. Voor de kippen
hindert dit niet. Zonder haan leggen de
kippen ook en soms nog betor. Dit komt,
omdat het getal kippen voor den haan te
klein is en zg te veel door dree geplaagd
worden. In de legneeten geen hooi, doch stroo
houtwol of zeegras te leggen, omdat de kippen-
geneigd zgn van het hooi te eton, waardoor
de hieringenoemde kropziekte kan ontstaan.
Volgt men al dozo voorschriften op, dan is
het legrcsultaat goed te verwachten. Door
goeden raad en eigen ondervinding worden
deze voorschriften aan kippenhouders gegeven.
De hoenders in steden xtfn soms geheel do
dupe van do onwetendhoid der houders. En
toch behoeven kippen in de stad gehouden,
volstrekt geen schadeposten te zyo, maar men
moet eerst met de dieren leeren omgaan, al
vorens zo productief te kunnen maken.
Mon meent over het algomeen, dat eon bak
met voor on een pot met water, den dieren
voorgeschovcn voldoende is. O, neenop die
manier vullen de dieren al heel gauw krop
en maag en wordon vadsig en dik, de leg-
organen geraken in het ongereede on de dioren
komon ten slotte in de keukon trroebt.
Veelal wordt door personen dio kippen willen
houden, dan ook maar raak gekocht van
venters en handelaars en men komt maar al
te vaak bedrogen uil, juist niet altgd aan de
venters on handelaars te wgton. Daarom
koop nooit kippen, doch voed zo zelf op.
En hoe gohcel anders zouden deze toostan-
den niet kunnen zgn bg oen oordeelkundige
voeding en geregelde oppassing. Toch leven
hier nog heel wat kippen hun armzalig be
staan voort en die dieren zouden zeker niet
zingen, ook als ze er too in staat waren,
wat leven we vry en big.
Heel veel menschen houden hoonders, zon
der dat ze weten wat deze toekomt. Een
natte ren, do mest zeer dik in het nachthok,
en de luizen die in het hok krioelen, helpen
des nachts oen handje mee om op pgnlgkc
wgze naar do eeuwigheid te komen, on dan
kunnon sommige zich bg oen dergelgke toe
stand maar niet begrijpen dat se geen eieren
krg'gen en o, ze voeren toch zoo goed.
Ook het te broeden zetten geschiedt veelal
onoordeelkundig, waardoor men slechte resul
taten krggt. Men laat broeden op den zolder,
ergens op een droge plaats in hui* enz., in
plaats van do natuur tor hulp te komen.
Neon I niet alzool Men maakt een kuil in
vochtig, geen nat zand, legt daarover een
graszode mot het gras naar boven, drukt deze
;oed in den kuil soodat er ook een kuil in
tornt, legt daarin oen weinig niet te veel
stroo, daarin do eioren on strooi daarover
wat insectenpoeder of tabakzand. Dat de kip
van do eioren gaat, komt veelal door de
luis.
Eierpikkon door kippen ontstaat, doordat
hun een ei ontvalt. Geraakt dit stuk dan
oten zg er van en de ellende is begonnen.
Men doet good dezo maar spoedig op te rui
men. Veorenplukken, doordat do kip zich
kwetst, er komt bloed tusscheu de voeren on
met hun scherp gezicht, alle vogels eigen,
pikkon zy er aan on het veorenplukken is
aangevangen. Voor beido ongevallen bestaan
wel hulpmiddelen, doch deze zijn te omslach
tig, tjjdroovend, en men heeft hiervoor niet
altgd de noodige ruimte.
Ten slotte zg hier medegedeeld, dut schrij
ver dezes, geheel de hierin omschreven wgze
van handelen volgt, cu van zyn kippen, zon
der haan, vanaf Januari in dit jaar 180 eioren
van ieder sjjner kippen heeft, on nog zgn zo
niet uitgelogd.
Helder, November 1906.
Een houder van vastzittende kippon.
Een partijdig besluit
Geachte Redactie!
Mug ik naar aanleiding van het antwoord
tn den Burgemeester aan den lieer Jaring
(zitting van Maandag jl.) op diens vraag,
omtrent het weigeren van een optocht aan
den Mat roze nbond oen weinig ruimte vragen
De Burgemeester vond n. L, dat do Helder
allerminst geschikt was voor oen optocht van
Marinn-matrozcn, waarin hem dio ongeschikt
heid zit, wilde Z.-Ed. niet vertellen, of kon
hg dat niet?
Doch vindt Z.Ed. onze gemoente wol ge
schikt voor den boestenbool, die ofticiëel tap
toe" heet, wat in sjjn soort toch ook een
optocht van zy het dan niet alleen marine
matrozen is?
Ongetwijfeld had, wanneer de discussiëo
waren toegelaten, deze vragen in den Raad
gesteld geworden, doch gelukkig behoeft Z.
Ed. zich alleen maar te verantwoorden tegen
over colloges, dio het roerend met hem eens
zgn.
Hiorvoor is onze burgervader zeker te bo
ogden, hoewel niemand het zeker als een
bewgs v«n ,Merk staan" heeft aangezien, dal
hg niot moer als dit ééne magere argument
had.
Ook is het heel anders als boleofd, om do
betrokken organisatie zelfs op haar verzoek
geen motief voor die weigering te doen ge
worden.
Waar we over deze kleine manier
Matroxenbond bestrjjdcu reeds onderhands
glimlachten herhalen we dat nu, na zulk oen
argumentatie in 't openbaar.
En vriend Staalman, de man, dio altgd
segt voor de rechten en belangen der kleine
luiden op te komen, vond dezo geen aanlei
ding don burgemeester over dezo partijdige
wjjzo van doen te intcrpelleercn Hg is toch
anders zoo zoet niet. Of was hot juist koren
op zgn molen, nu het den Matroxenbond gold
U, mijnbeer de R. dankzeggende, bljjf ik
Hoogachtend,
A. W. MICHELS.
Administr. v. d. Alg. B. v. Ned. Mar. Matr.
Nieuwsberichten.
Afloop aanbesteding.
Door don Kolonel-Garnizoeos-Comman
dant werd gisteren openbaar aanbesteed
de levering van Ruudvlee«ch en Ku.dvet,
Rook- en Pekelspek, gedurende bet 1ste
halfjaar van 1907.
I. Rund vleesch en Rund vet, ingekomen
4 biljetten van
Wei M. Evelein, f 0.80 per K.G
A. Koomen, 0.79
W. Oostenbrug, 0 79
D. 8. Beek, 0.7 7»/,0
II. Rook- en Pekelspek, ingekomen 3
biljetten van
J. Frankenmölle, Amsterd., f 0.59 p. K.G.
C. Brommer, Alkmaar, 0.59
Blikkenhorst, Helder, 571/,
De levering is toegewezen aan de minste
i< chrg/ers, onder nadere goedkeuring van
d-n Minister van Oorlog.
Texel, 14 Nov.
De Raad dezer gemeente hield hedeu
ne korte zitting. Afwezig waren de hee-
ren Bakker, Keeeom en Dros.
Na opening en behandeling der notulen,
die goedgekeurd werden, besloot mon, out
aan KI. Duink»r, te Oudeschild, een ge
deelte gemeentegrond in erfpacht af te
staan.
Een verzoek van B. Vlaming c. a. te
O pterend, tot het leggen van een gedeelte
straat aldaar, word aangehouden tot het
volgend voorjaar.
Tot onderwijzer te Den Burg werd be
noemd de heer L. Tigchelaar van Ameland,
No. 2 der voordracht. De heeren D L
Daa*der van Oosterend, No. 1 en W. R
van Douwen, No. 3. hadden zich terug
getrokken.
Nadat nog esnige reclames en verzoeken
om afschrijving van Hoofdeljjken Omslag
waren behandeld, werd na omvrage, die
niets belangrijks opleverde, de vergadering
gesloten.
Gisteren werd alhier voor dit jaar de
laatste veemarkt gehouden. De aanvoer was
gering,doch het aantal bezoekers was groot,
stellig om afscheid te nemen van de plaats,
waar men dit jaar bjjna geregeld zeer be
vredigende prezen voor den afzet heeft
kunnen maken.
Moge het volgend jaar ook zoo goed
zgn 1
0e OnderzeeschB boot.
Blgkens do Memorie van Antwoord op het
Voorloopig Verslag over hot ontwerp van
wot tot vorhooging van het Vide hoofdstuk
der Staatsbegrooting voor het dienstjaar 1906,
whs het den Min. v. Mar. aangenaam te ontwa
ren, dat algemeen voldoening werd uitgesproken
over do wjjxc, waarop de onderzoeboot aan
do gestolde eischen heeft voldaan. Dat met
deze boot nog niet een volmaakt wapen is
verkregen, zal bjj allerminst ontkennen, doch
hy meont wel te kunnen verzekeren, dat zg
het beste is, wat mon op dit oog^nblik in
dezo afmetingen kan bekomen.
Omtrent de oorzaak van het gebeurde met
de Frauscho onderzeeboot tLutin«, kan do
minister, uit gobrek aan de vereischte gegevens,
geën oordeel uitspreken.
Of er voor sommigo onderdeelen dor boot
door den bouwmeester of door de Electric
boat company patentrechten zgn betaald,
kan hg niet met zekerheid mededeelen. Dat
echter de prys van de boot meer bedraagt
dan de bouwkosten, verhoogd met eon rede
lijke winst, is duidelijk, daar in den koopprjjs
ook hot recht is begropen om de boot zelf of
door anderen te doen namakon.
De minister acht de beteekenis der onder-
zeebooten nog niet zoodanig vaststaande, dat
daarin reeds nu aanleiding zouden gevonden
mogen worden, om eenige vermindering van
hot thans noodig geoordeeldo zware matericöl
in overweging te nemen.
Ook door den minister wordt het betreurd,
dat de luitenant ter zee le klasse. P. Koster,
die in korten tgd met de «Luctor et Emergo'
zulke uitstekende resultaten wist te bereiken,
den zeedienst den -eoedienst zal verlaten.
Hg is echter vast overtuigd, dat er in het
korps officieren van do Noderlandsche zee
macht voldoende mannen zullen gevonden
worden, dio in bekwaamheid, ijver en toe
wijding, voor genoomden verdienstelijken of
ficier, ook wat deze moeiljjke taak betreft,
niet zullen ondordoen en hem weldra in be
kwaamheid in de behandeling der onderzee
boot sullen evenaren
Gaarne tal do minister de inwilliging van
oen eventueel verzoek van den luitenant ter
zee dor le klasse P. Koster, tot benoeming
als buitengewoon luitenant ter zee der le
klasse, bg de marine-reserve, soovool mogelijk
trachten te bevorderen.
De onlangs door den Minister van
Oorlog gi-ïastalleerde commissie, inzake de
toskenning van burgerlgke betrekkingen
aau gewezen militairen, heeft reeds van
verschillende gewezen en van nog in dienst
zgnde militairen verzoeken ontvangen,
waaruit blgkt dat, bg velen de indrnk is
gevestigd dat de regeling van deze toe
kenning spoedig zal tot stand komen, of
wel, dat de commissie zelve de macht zou
hebben betrekkingen te vergeven.
Beide meecingen zgn onjuist
De commissie heeft tot taak een regeling
te ontwerpen ten bate van gewezen mili
tairen in bovenbedoelden zin. Zg dient
daarna het ontwerp in aan de regeering
die, als het wordt goedgekeurd, de maat
regelen iot vaststelling moet nemen. Zoo
lang dit laatste niet heeft plaats gehad,
kan er van toekenning van betrekkingen
op den nieuwen grondslag geen sprake xgn.
Verder heeft uit den aard der zaak de
commissie geen beschikking over eeuige
betrekking. (N. R. Ct.)
De werving van koloniale troepen
is nog steeds onbevredigend. Hoewel door
het Ryk het toe te kennen handgeld is
bepaald op f 200 (voor geoefende artille
risten op f300) en het aanbrenggeld op
f 20, ook voor milioiens en landweerplich-
tigen, die voor 2 jaren bg het Oost-Indi
sche leger gedetacheerd kannen worden,
werden bg het Koloniaal-Werfdepót tot nu
toe in dit jaar slechts ruim 600 personen
aangenomen voor den Indischen dienst
terwgl het contingent voor Oost-lndië weid
bepaald op 1450 en voor West Indië op
75 man.
Toen Maandagmiddag do trein van
3.48 uit Rotterdam te Roosendaal aankwam,
kwam men tot de ontdekking, dat er on
derweg een defect was gekomen aan de
verwarmingsbuizen. De eerste coupé in bet
eerste rgtnig, waarin 3 mannen, 1 vronw
en 1 kind zaten, was vol stoom. De men
schen hadden aan de noodrem getrokken,
doch deze werkte niet.
Druipnat, geheel ontdaan van schrik,
stapten de verontwaardigde reizigers uit.
Naar wg vernemen, ie door de betrokken
personen schadevergoeding gevraagd bg
de Maatschappij. (Grondw.)
Onverwachte arrestatie.
Op den Singel bg de Raamsteeg, een
echt oud-Amsterdamsche bnurt, die in haar
alouden naam van Appelmarkt* datoud-
Ams'erdamsch nog bewaart, staat een buis,
waarin een handel in olie en veevoeder
gedreven word. Op de glazen'wasde naam
van den bandelaar geschilderd >W. Wa-
genhof, in olie en veevoeder". De hande
laar stond in de buurt niet slecht hekend
en de zaak scheen vrg goed op te nemen.
Alleen viel 't sommigen op dat deze Am
sterdammer niet bizonder spraakzaam was
en als hg sprak, dat deed met een ietwat
vroomd accent, maar zgn olie en zgn vee
voeder waren goed, dus werd daarop niet
bgzonder gelet.
Sinds Dinsdagavond staat deze woning
ledig, want de politie heeft den bewoner
in hechtenis genomen, omdat haar was
gebleken, dat hg hier vorbigi hield onder
een valschou naam en zgn vaderland,
Duitechland, indertgd ontvlucht was, om
dat hg zich daar schuldig had gemaakt
aan verduistering.
Deze quasi-Amsterdammer met zgn Ne*
derlandach klinkenden naam is namelijk...
de burgemeester van de gemeente Kiche,
bg Berljjn, die er vandoor is gegaan met
de gemeentekas, welke op dat oogeoblik
S'/i maal zooveel bevatte als die van zgn
collega te Köpenick, nl. 14.000 Mark
Hg bad blgkbaar de militaire macht niet
noodig voor deze operatie aan de gemeen
te-penningen.
De edelachtbare arrestant heet Otto Rü-
menapp.
Te Znrich heeft een zestigjarig wa-
gn maker zjjne vrouw, met wie hg ruzie
iad, met benzine begoten en in brand ge
stoken. Als een vreeselgke wandelende
vuurzuil rende de ongelukkige de straat
op, waar zg dood ineenzakte. De moordenaar
is gepakt.
Bierdrinkers-record.
Een kastelein te München heelt een
wedstrjjd uitgeschreven in het bier drinken.
De eerste prgswinner verzwolg 42, de tweede
36 liter bier.
- Volgens bericht uit New-York heeft
de weduwe van Ilusell Sage, wglen den
New-Yorkschen geldman, besloten zich te
ontdoen van het grootste deel van de hon
derd millioeo dollar, die haar man haar
nagelaten heeft. Zg Bchgnt geen instellin
gen te zullen beden keu, maar het geld
onder de menschen te willen brengen.
Vrjjdagavoud is in een coupé tweede
klas vau den spoortrein tusschen Flottbeck
en Hahrenfeld de tandarts Clausven uit
Altona met bijlslagen vermoord. Het ljjk
was uitgeplunderd.
Later meldt men:
De moordenaar van den tandarts is ge
vat. Hg heet Thomas Rükner, is Oosten
rijker van geboorte, tuinier van zgn beroep,
maar zonder werk, achttien jaar oud, en
woont te Altona. De politie kreeg een
aantal aangiften, dat de besohrgving yau
dm moordenaar op Rtickner paste. Zg ging
h-.'m Woensdagochtend heel in de vroegte
bg hem thuis gevangen nemen. Kerst ont
kende, maar ten slotte bekende hg. Hg
had aan 't station zgn slachtoffer uitge
kozen, was hem in den trein gevolgd en
h id hem met zgn bgl doodgeslagen, zoo
dra de trein uit Groes-Flottbeck vertrokken
was. Na den moord was hg naar huis ge
gaan, had zich van 't bloed schoongewas-
schen en toen eeu wandeling gedaan. In
de geroofde benrs zat honderd mark.
Merkwaardig voorgevoel.
Zaterdagnacht werd de zestigjarige melk
verkoopster Luigi Sironi te Milaan plot
seling wakker en riep luid schreiende: >01
God, Leopold is vermoord l< Een zoon
werd eveneens wakker en verzocht zgn
moeder hem verder niet te storen met
haar onzin. Beiden sliepen daarop weer ia.
Zondagmorgen om 6 uur vonden twee
vrouwen, die naar de mis gingen, het lgk
van een jonge man met een revolverschot
in de slapen. De glings ontboden politie
stilde vast, dat den doode zgn geld, hor
loge en ringen ontroofd waren. Hit een
papiertje bleek, dat de vermoorde de melk
boer Leopold Sironi was. Toen men de
moeder de droevige tgding ging vertellen,
zei zg snikkend: >Ik heb toch gezien, hoe
r> hem vannacht hebben doodgeschoten
met zgn eigen revolver, c
De revolver werd inderdaad niet gevon
den bg het lgk.
De 12e Nov. was een ongeluksdag
voor de spoorwegen in Noord-Amerika.
Ten eerste kwam te Woodville (Indiana),
tengevolge van verkeerden wisselstand een
landverhuizerstrein, die een snelheid had
van 60 KM. per nur, in botsing met eer
goederentrein.
Vreeeelgk was de schok. De twee ver
nielde locomotieven sloegen den dgk af en
sleepten een aantal wagons in hunne vaart
mede. Toen was een vreeeelgk tooneel te
aanschouwen. Door het vuur uit de loco
motieven raakten de wagons in brand en
uit de brandende wagons weerklonk het
gejammer der gewonden, die het vaar
steeds naderbjj cagen komen en niet in
staat waren zich te redden. De reizigers,
die ongedeerd waren gebleven, boden zoo
veel mogelgk hnlp en ook uit W odville
en andere omliggende plaatsen daagden sl
spoedig redders op. Maar het reddingswerk
was buitengewoon moeilgk, de arme slacht
offers zaten bekneld tusschen de vernielde
wagens en Blechts .weinigen konden uit
buu netelige positie worden verlost.
Het aantal dooden wordt geschat op 50,
terwgl bovendien een 40-tal reizigers mi er
of minder ernstig werden gewond.
Te Sargents (Californië) sprong de stoom
ketel van een locomotief, waai door twen
mannen gedood en een doodelgk gewond
werd. De ontploffing was zoo hevig, dat
ook een gedeelte van het station werd
rerniëld.
Te Detroit (Michigan) botste een ran-
geerende locomotief met zulk een kracht
tegen het station, dat dit gedeelte ineen
stortte, waardoor één man werd gedood
en een aantal anderen gewond. En ten
slotte werden te Eureka (Missouri) nog
ongeveer dertig personen, waarvan twee
levensgevaarlgk, gewond bg een ontsporing.
Brussel, 14 November. Hedenavond
omstreeks 6 nar is er op den drempel der
deur van het bekende koffiehuis Aragno
te Rome een kleine helscke machine
ontploft, die daar eenige oogenblikken te
voren door een onbekende was neergelegd.
Twee personen werden gewondde groote
ruiteu van het koffiehuis zgn voor het
grootste deel gesprongen.
Een Amerikaan heeft het middel
ontdekt om, als een schip in zee zinkt,
de jniste plaats aan te duiden. Aan hot
schip maakt hg een boei vast, voorzien
van een kabel. Wanneer het schip ziukt,
blgft de boei op 't water drgven, terwgl
de kabel afrolt zoolang het schip zakt.
De boei voorziet hg ook van een klok,
zooals er reeds vele in gebruik zgn op
kanalen en rivieren.
De schatten van een zonderling.
In het noordoostelijke gedeelte van Lon
den, in Edmonten leefde reeds lange jaren
in een mooi te midden van een tnin ge
legen huis, een oude heer. Hg hield geen
dienstboden, liet niemand in huis en ging
slechts na het vallen van den Dacht uit
om zgn inkoopen te doen, die hg zelf naar
huis bracht. Toen men hem een week lang niet
had gezien, maakte een buurvrouw de politie
daarop opmerkzaam. Een politieagent be
gaf zich vervolgens naar het hois, klopte
aan de deur en riep of mr. Sewell thuis
was Deze antwoordde ja, en toen de agent
vroeg of hg iets noodig had: >Neen,<
T wee dagen later hoorde men in huis een
steunen en rochelen.
De politie verscheen weer en er werd
besloten het huiB binnen te dringen. Men vond
de huisdeur gegrendeld en verbarricadeerd.
De politie drong daarom aan den achter
kant van het hnis door een venster naar
binnen en vond Bewell on een hoop onde
lompen in een kamer liggen. Hg was
vreeselgk zwak; 'oen de politie echter
binnentrad, greep hg naar een naast hem
liggend keukenmes en toen men hem dit
afnam, greep hg in zgn zak naar een ge
laden revolver. Het hnie verkeerde in een
onbeechrgfelgk vullen toestand. Aan alle
plafonds hingen spinnewebben de en vloeren
waren een vingerdik met stof en vuil bedekt.
Men bracht Sewell naar het ziekenhui*,
waar hg echter den volgenden dag stierf.
Toen men het huis onderzocht vond men
in alle vertrekken geld, bankbiljetten, sou-
vereigos en zilvergeld, of los of in het papier
gewikkeld, en verschillende geldswaardig-
papieren en acten liggen. De acten en
consuls vertegenwoordigden een waarö-
van meer dan 10.000 p st. (f120,000)
en aan contant geld werden 440 p. se,
(f5280) aan geld en 465 p. >L (f5580)
aan bankroten gevonden.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Ooti'lndiè.
p. Mpoat ris AauWrdam. .16 «o 80 Nor.:
leopoot ri» RolUrdtm 93 Nut.
Holl. mul tL 6idu '27 Nor.
HoU. Mul *U Mim.Uo
p. Frmatcko mail rta Manoillc
p DoitKko mul rU Noprl.*) 90 Nor. 19 -.mor
Altoos ow Al jok, Sam.tr»-. Ooottart. Polomkur.
Riouw, tunk», Oillitoo oa Z.-W. Atd. m Uonoo.
Het orerigo godeoltc v.o Ned Oo.t-Indi« wordt elleea
rtrUoifro dor ofuoder. rio Nopol. ronoadon.
Naar PaUmbang, Rioute, Banka, Billiton
en Z. W. Afd. ran Borneo
p. Bogolooho nuU rio Briodn
p. HoU. mul rio Ge nu»
99 Nev.l 1-1
27 No».| 7-—
Naar Atjeh en de Ooethut van Sumatra
p. Boffolteko mul rio Hriodi.1 «lkeoDoodcH 7.— er.
p. Holl. moil >u Guu j 97 Nor.| 7. -
Naar Guyaua (Surinams)
p. toopoot
p. moil oto>
jo«lorum. ÜS Nor.; 7
tbug 9# Nor. 7.—
LAorofc.)
p. mul ri* St Nuolro .1 7 Dot j 7.—
Naar CurofaoBonaire en Aruba
p. ittpatX rit Amsterdam. 99 Nor.| 7.— 'i
p. mail rio Bootkamptoo
p. suil rio Uambug
(allo*
Naar St. Martin, St. EustaHue en Saba
p. Mo poot rio Amiterdam. J 99 Nor. 7^— er.
(allma op rori. dor afc.)
p. maU oror Kogelend 19 Nor.| 7.—
Naar Kaapland, Natal, Oranje-Rivier
kolonie en Transvaal
eiken Vrjjdag, 3.80, 'e namiddags.
Voor Hr. Ms. «Nautilus* naar Santa
Crus de Teneriffe: 16 en 17 Nov.
8.30 'snarn., 19, 22, 28 en 28 Nov., 7 o. 's av.
