KLEINE COURANT
't Vfie0«ncf Blaadje
voor Helder9 Texel, Wieringem en Anna Paulowna»
Geld of Liefde.
No. 3629.
Woensdag 27 November 1907.
85ste Jaargang.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te HELDER.
Bureaux: Spoorstraat en Koningstraat.
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
rauiLLEToir.
Bureau: Spoorstraat.
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
lntere.-Telof. 50.
Abonnement
Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., Buitenl. f 1.25
1 Zondagsblad37® 45 0.75
Modeblad. ..»»»55»»»»80» 0.90
Muzik. Bloemlezing» 60 85 0.90
Voor 't Buitenland bg vooruitbetaling.
Advertenttfin
van 1 tot 4 regels25 Cent.
Elke regel meer6
Be wijs-exemplaar21/,
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
Eerste Blad.
Het «dras dat de nieuwe Russische Doema
aan don Czaar zenden zal is nog niet goed
gekeurd. De Doema belooft er in, al hare
toewyding en krachten te znllen besteden
om de nienwe staatsregeling te bevestigen,
door het Oetober-manifest in 't leven geroepen.
De kadetten ovenwei en een deel der
Octobristen wilden in deze alinea uitgedrukt
zien, dat zy die nienwe staatsregeling als eene
conslitutioneele beschouwen.
Daartoe dienden zjj een aantal amende
menten in die tegelijk met het adres naar
een oommissie van 38 werden verwezen. De
Doema wacht nu het oordeel dezer commissie
af. Een nauwkeurig onderzoek en een
nauwgezette behandeling der bogrooting voor
1908 kan dit jaar wegens gebrek aan tyd
niet meer plaats hebben. Waarschijnlijk
taeepit de Doema die begrooting aan zooals
jsy is ingediend 't volgend jaar kan zy
dan bijtijds worden ingediend.
Thans nog een bericht zooals er byna
lederen keei een of meer te vermelden zyn
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
werden in verschillende wijken van Poters
burg op groote schaal huiszoekingen c-n
arrestaties gedaan, waarbij RaD de jnstitie
oen hoogst gevaarlijke revolutionnairo organi
satie in handen viel, die eerstdaags oen
misdadigen aanslag zon doen. Er werd beslag
gelegd op een menigte wapens, ontplofbare
stoffen en bommen.
Omtrent den toestand in Marokko deelt Reuter
mee dat blijkens te Madrid ontvangen bericht
Moorsche opstandelingen te Genblaoa in een
hinderlaag zijn gevallen door de Bultanstroepen
gelogd en dat zy allen in de pan gohakt
cyn. Zaterdag meldde men dat een groote
troepenmacht tirailleurs, zouaven en artillerie
paar bet gebied van Bedi Hassan trokken
onder bevel van kolonel Félineau en dat den
geheelen 4Rg kanongebulder was gehoord,
Wij suil
i hooren.
De toestand der Fransche schatkist eischt
groote voorzichtigheid, aldus wordt verklaard
Jn het rapport van den beer Poincarré over
de aanvulfingskredieten. De senaatscommissie
vond de aanvnllingscredieten voor 1907 te
hoog on weigert het crediet tot een bedrag
pan 7 jnillioen toe te staan.
Het geschil tnoscben Koning Leopold en
de Belgische regeering over de overdracht
van den Congo schijnt opgelost en men ver
wacht dat het wetsontwerp heden zal worden
ingediend.
Ie handelskringen begrijpt men het groote
voordeel dat Belgie voor zyn handel en
nyverhoid krijgen zou als de Congo eenmaal
.een Belgische kolonie zyn zal.
De ondernemingsgeest der Belgen, die hun
geld beter in industriëelo ondernemingen
steken durven dan de Nederlanders, (deze
koopen liever Amerikaanscbe spoorwegaan-
deelen en dergelijke, en krijgen daarom van
tyd tot tijd gevoelige klappen), de Belgische
ondernemingsgeest zeggen wy, zal in den
Congo een vruchtbaar veld vindon.
De Handelskamer van Antwerpen belichaam
de haar gevoelen in een motie, die veel zegt
(ook aan de Engelschen) on die we hier vol
gen laten om hare belangrijkheid.
#De Handelskamer van Antwerpen,
gezien de noodzakelijkheid voor alle nijver
heids- en overbevolkte landen, van zich ver
tierwegen naar bniten te verzekeren
gezien de ontwikkeling van den onderne
mingsgeest en do merkwaardige beweging
van handelsinitiatief, door de koloniale poli
tiek in ons land tot stand gebracht;
gezien de door den koning en het land in
Airika verwezenlijkte pogingen en opofferin
gen, dank aan welke de Congo een by uit
stek nationaal werk is
l dat de aanvallen tegen dit werk by-
ongepast zyn op het unr, dat het Bel-
parlement zich voorbereid tot de
regeling van het Congo-regime
Wy zullep hieromtrent djja pog wel wat
om die redenen,
drnkt de Handelskamer van Antwerpen den
wensch uit, dat de qnaestie der overname
van den Congo-Vrijstaat worde opgelost door
's lands wetgeving in eenen geest van hoo-
gere vaderlandsche eensgezindheid en reke
ning hondend van alle elementen van 't vraag
punt;
En doet een beroep op de gevoelens van
oprechtheid der Engelsche Handelskamers,
door hen te verzoeken al haar invloed op
hare medeburgers aan te wenden, om een
einde te stellen aan den in Engeland gevoer-
den veldtocht, op het oogenblik dat het Bel
gische volk er aan hondt zyne rechten te be
vestigen en zyne wettige belangen to vrijwa
ren, in de volheid zyr.er onafhankelijkheid en
zyner vrijheid."
Dat «ijn in ieder geval middenstanders, die
zich hooren laten.
In Portngal moot de toestand onrustbarend
zyn. Do regeering heeft de grondwettige waar
borgen ter zyde gesteld en ieder oogenblik
wordt de afkondiging van den staat van be
leg verwacht. De duur van $e geldigheid van
het decreet op do pers wordt verlengd tot
het in het parlement is behandeld. De gan
gen van do berichtgevers der pers, vooral van
die van buitenlandache bladen, worden nauw
keurig nagegaan.
De verkiezingen voor den wetgevenden
Raad in do Oranjorivierkolonie, die verleden
week plaats hadden, zijn een overwinning
geweest voor de boerenpartij. In het minis
terie dat nn gevormd zal worden znllen Cbris-
tiaan de Wet, Herzog en andore leden van
de Boerenpartij zitting nemen. De .Times'
spnttert nog een beetje tegen >dat komt er
van", zegt zy, .als men de koloniën zelfbe
stuur geeft zonder eenigen verderen proeftijd."
De zoogenaamde nationale verkenners, die als
verraders beschouwd worden, blyven zeer verre
in de minderheid.
Helder, 26 November 1907.
De heer W. N. Francken, leeraar
aan de H. B. S. alhier, heeft met gunstig
gevolg examen afgelegd voor de acte
Staathuishoudkunde en Statistiek E X
(M. O.)
Alhier kwamen binnen van de ha
ringvangst: de «Noord" met 8 last, de
»Eokhuizen 234" met 20 last, «Enkhui
zen 235" met 21 last en de bom «Katwjjk
76" met 21 last.
Vrijdagavond hebben we een prachtig
geslaagd concert bijgewoond, dat gegeven
werd door de heoren G. Hop (viool) en A.
J. Leewens (piano) met medewerking van
Fraulein Thereso MeDgelbier, eonoertzangeros
(alt) te Keulen.
De vry talrijk opgekomen beoefenaars en
beminnaars van muziek hebben in groote
mate geprofiteerd van de door de twee musici
met kunstvaardigheid eu gevoel uitgevoerde
meesterwerken.
Prachtig werden de »Sonato F. dur', van
Edv. H. Grieg, en .Concert 8», van L. Spohr,
weergegeven, waarbij het samenspel geroemd
moot worden. Nog kon men de bedrevenheid
op zyn instrument van den heer Hop bewon
deren in .Rêverie*, van d'Ambrosio, .Ga
votte", van K. Bohm, en (/Perpetuum mobile",
van F. Ries, vooral by dit laatste nummer
was men verbaasd over de gemakkelijke wyze,
waarop de violist de vele technische moeie-
lykhodon wisi te overwinnen.
De hoer Leewens deed zich ook nog kon-
cen als bekwaam klavierspeler by een twee
tal solo's voor de piano, n.1. .Perlude Fis
dar', van Von Brucken Fock, en .Tarantel-
la gis moll", van J. L. Nicodé. Meesterlijk
werden deze compositie's vertolkt.
Een aangename afwisseling verschafte raej.
Mengelbier met do voordracht van eenige
mooie zangnummers. Met haar fraaie, diepe
altstem zong zy op ongekunstelde wyze een zes
tal liederen.
De opgekomenen hebben volop van dit con
cert genoten en gaven door luid handgeklap
daaraan uiting.
De afdeeling Helder van den Ned. Bond
van Oud-onderoificioren hield Zaterdagavond
in «Casino" een feestvierende vergadering.
Do President, de heer D. C. Boerma,
opende met eon gepast woord de bijeenkomst.
Hy heette allen welkom, inzonderheid de
h.h. officieren en bestuurders van zusterver-
eeBigingen, sprak de beste wenschen uit
voor het welzijn der leden van het Koninklijk-
huis, deelde mode, dat by voldoende
deelneming ook dit jaar voor de kinderen
met St. Nicolaas eon feest zal worden
georganiseerd, wekte alle genood igden op
den Bond financieel te stennen, spoorde
de leden aan al» d(fn man toe te treden tot
de onderafdeeling het .Dnbbeltjesfonds" en
wenschte alle opgekomenen een amnsanten
&yond.
Na deze toespraak werd het Bonslied
,Ons doel" nit volle borst aangeheven, waarna
men eon buitengewoon aardig programma
uitvoerde. Do heer K. gaf een tweetal
komische voordrachten ten beste, die veel
byval vonden on de opvoering van eon
drietal kluchtspelen, die vlot van stapol liepen,
verhoogde de prettige Bteraming der feest
vierenden. Door een luid en welgemeend
applaus gaven zy bljjk van hunne tevredenheid.
Een vroólyk bal besloot do feestviering.
Pe laatste paradel
Nog zien wij zo marcheeren, in lange ryen,
de hooiden trotsch omhoog, de borst opzwel
lend, gestoken in het blauw- of zwart
kleurige pakje, waarvan de uitmonstering zoo
heldor, zoo rein en sierljjk was. Nog defileeren
zy voor onzen geest, de kranige mannen, die
zich schutters noemden, op wier moed, beleid
en tronw het vaderland mocht rekenen.
Nog zien wy ze gaan in zwaren tred over het
uitgestrekte grasveld, in de nabijheid van het
fort .ErfprinB", in do hand krampachtig het
stalen wapen, waarop de stralen dor zon
zoo prachtig konden flikkeren, een brandend
zonnetje, dat menig schutter deed transpireeren,
dampen en blazen.
O, hoe klopte ons het harte, als zy zich
zoo vertoonden, voorafgegaan door eenige
hoornblazers, wier schetterende tonen een
ware triomftocht vertolkten.
Helaas, zy zyn niet meer, de dappere
strijders, die ons zoo vaak deden genieten
van hun machtsvertoon -
Do laatste parade, de verkoop van 357
jassen, waarbjj 58 fijne, 212 grove pantalons,
84 fijne idem, 234 grove en 29 fijne chacots,
een partij sabelkwasten en een hoeveelheid
fournituren, zal gehouden worden morgen
27 Nov,, des middags 2 uur in het gebouw
der gemeente Kerkgracht. Mocht het
regenen, zelfs sneeuwen of hard vriezen, van
.afwimpelen' is geen sprake meer. By deze
gelogenheid mag de belangstelling Diet ont
breken, het ia een plechtigheid, waarby
de laatste herinnering uit het Heideweke
schutters-tydperk wordt uitgewischt.
Een Arend.
De wildhandelaar en jager C. Wiggers
Pzn., uit Anna Paulowna, toonde ons Za
terdag een volwassen steenarend, op den
zeedjjk aldaar geschoten. Hg had een vlucht
van ongeveer twee meter.
Wanneer men in aanmerking neemt
welk een last dergelijke dieren kunnen
veroorzaken, is 't voorzeker een geluk te
noemen, dat deze roover onschadelijk is
gemaakt.
Stuurlieden-examens.
's-Gravenhage, 22 November. Geslaagd:
groote stoomvaart, derde stuurmanJ.
Visser, G. H. van Vliet, S. Vlietstra,
I P. van Wjjk.
Plaatsen van reizigers
i De directie der H. IJ. S. M. heeft vol-
gens het »Utr. Dbl"., onderstaande dienst-
order gericht aan stationschefs, hoofdcon-
ducteurs en conducteurs dier maatschappij
i Het is in den laatsten tjjd voorgekomen,
j dat reizigers, die aan het stations- of trein-
I personeel het verzoek hadden gedaan hnn
een plaats in den trein aan te wjjzen, zyn
achtergebleven door gebrek aan overleg
tusschen het personeel. Zoo komt 't voor,
dat een achteraan den trein dienstdoenden
conducteur de reizigers wegens plaatsge
brek in zijn treindeel eenvoudig verwijst
»naar voren" zonder den aldaar dienst
doenden treinbeambte te verwittigen. Het
gevolg is dan, dat de hoofdconducteur de
portieren gesloten ziende en onbewust dat
nog reizigers naar voren onderweg zyn,
zonder meer de order om te vertrekken
opvolgt, waardoor 'de betrokken reizigers
gedupeerd worden. Om dergelijke, voor 't
publiek onaangename, behandeling te voor
komen, wordt er hierbjj aan herinnerd,
dat 't stations- of treinpersoneel, 't ver
zoek om plaatsen aan te wjjzen ontvangende,
verplicht is te zorgen, dat de verzoeker
inderdaad geplaatst wordt en niet kan vol
staan met cene verwjjziog naar een be
paald treindeel of naar oen ander beambte.
De verplichting wordt alleen nagekomen
door den conducteurhetzij door den ver
zoeker persoonlijk een plaats aan te wjjzen,
hetzjj door deze, by gebleken plaatsgebrek
in het .door hem bedien (je treindeel te
geleiden naar een ander treindeel, waar
□og plaatsen zjjn en den, met de bediening
belasten trejnbearnbte, de zorg voor de
reizigers over te dragengeeft de hier
dienstdoende treinbeambte te kennen, dat
ook in zijn treindeel geen plaats is, dan
ia de hoofdconducteur te verwittigen. Word:
het verzoek tot aanwijzen van plaatsen
gedaan aan stationBperaoneel, dan heeft dit
personeel er evenzeer voor te zorgen, dat
betrokken reizigers inderdaad mede komen,
waartoe het zich de moeite heeft te geven,
zich persoonljjk te overtuigen waar plaatsen
zjjn.
Een nauwlettende naleving van het boven
staande zal het thans herhaaldelijk plaats
vindende heen en weerzenden van reizigers
voorkomen, hetgeen bovendien eene vlugge
treinbediening ten zeerste in hand werkt.
Typhus en melkgebruik.
Van 1 September tot IQ November z\jn te
Amsterdam 126 gevallen van febria typhoï-
doa voorgekomen, ongerekend de gevallen,
die mogelijkerwijze niet bekend werden aaD
don gemeentelijken gezondheidsdienst. Statis
tisch gesproken zyn deze cijfers niet onrust
barend, omdat zy duidelijk wyzon op een
jaarlijks terugkeerend verschijnsel en zonder
dat het totaal thans merkbaar hooger is dan
anders. Alleen kan worden opgemerkt, dat
de groote stijging in het aantal, do ophooging
in het najaar, ditmaal wat later ia gekomen,
hetgeen in verband is te brengen met de
weersgesteldheid en andere invloeden, nn eon
zomer met veel regen gevolgd werd door
een langdurigen tyd van droog weder. Ook
nu weer kon voor de groote meorderheid der
ziektegevallen, n.1. voor 86 van de 126,
met groote waarschijnlijk worden aangetoond,
dat zy te wijten waren aan het gebruik van
geïnfecteerde melk, afkomstig uit gemeenten
in de omgeving van de hoofdstad. Het kwaad
is, als altijd, gelegen in het spoelen van de
melkvaten mot slootwater, geljjk in do jaar
verslagen van den gemeentelijken gezondheids
dienst herhaaldelijk als de vermoedelijke
oorzaak is aangewezen. Men kan zich bierbjj
voorstellen hoo in den drogen tyd, toen de
regenputten geen voldoende water hadden,
de melkvaten meer nog dan anders in de
sloot worden gespoeld. De plaats, waar dat
spoelen geschiedt, is dikwijls vlak naast de
plek waar het privaat uitloost, zoodat de
kans groot is, dat ziektekiemen by hetspoo-
len in de vaten komen.
In andere gevallen hebben de lijders de
besmetting niet in Amsterdam opgedaan, maar
daarbuiten. Het komt n.1. voor, dat Amster
dammers, die met vacantie zyn geweest,
eenigen tyd na hnn terugkomst ziek worden,
zoodat sy blykb&ar de kiemen elders hebbon
opgedaan. In do stad zelf kookten zy de melk
altyd, buiten achtten zy dit onnoodig. Toch
blijft dit koken van de melk voor dagelyksch
gebruik het eenige afdoende middel ter voor
koming (N. T. v. G.)
Zooals bekend ie, hobben eenigen tjjd
geleden de gebroeders U., commissionairs
in tabak te Amsterdam, zich van de pier
te IJmniden in zee gestort. Een van hen
werd gered. De boekhouder der firma,
de heer C., had daarna met zjjn vrouw
de echteljjke woning verlaten, en thans
zjjn hunne 1 ijken, naar het N. v. d. D.
meldt, gevonden; dat van den man onder
N. Amstel, dat van de vrouw onder
Leimniden.
De oorzaak van deze wanhoopsdaden
was, dat de financieele gebeurtenissen van
de laatste maanden het drietal, dat voor
gezamenlijke rekening handelde, geheel
geruïneerd had.
De moord te Zeist.
Vrijdagmiddag te 2 nar kwamen te Zeist
aan de substituut-officier van jnstitie, mr.
A. A. baron v. d. Feltz, de rechter-oom-
missaris, mr. Schepel, en de waarnemende
griffier, mr. v. d. Palm. Hnn komst gold
een zeer belangrjjk punt bg het onderzoek
aan het licht gekomen, waarover Vrijdag
middag ten pofitiebnreele te Zeist een uit
voerige instructie is gevoerd en waarbjj
een zevental getuigen is gehoord.
Men zal zich herinneren, dat Overhorst,
n der vier verdachten en looper bg de
firma Labouchère, Oyens en Co. van den
buit f 100 kreeg, als belooning voor het
ontwerpen van het plan. Overhorst heeft
de onvoorzicthtigheid gehad dit bankbiljet
van f 100 te mengsn bjj het geld, dat hg
aan de firma moest ajdragen. Hg had Za
terdag bjj verschillende personen voor dit
bankiérskantoor geld geïnd. Bjj de afreke
ning ten kantore van de firma heeft Over
horst dit bankbiljet van f 100 in betaling
gegeven, terwjjl hg een ander bankbiljet
van f 100 bg zich heeft gehouden. Nu is
gebleken, dat H. Drost Zaterdagoohtend
f 1000 heeft geïnd bg de firma Elinghardt
te Zeist, die de?e som betaalde in 3 bank
biljetten van f 300 en 1 van f 100. De
firma Elinghardt had de nnmmers van deze
banbiljetten genoteerd. Bg onderzoek is
thans aan den dag gekomen, dat het bank
biljet van f 100 door de firma El. aan
H. Drost uitbetaald, door Overhorst ten
kantore van de firma Labouchère bg zjjn
aftekening is afgegeven. Daaruit hlgkt das
dat Overhorst in het bezit is geweest van
het geld dat Drost Zaterdagochtend bg
zich had moeten hebbeD, welk feit voor
hem hoogst bezwarend kan worden genoemd.
De rechterljjke ambtenaren verlieten eerst
Vrijdagmiddag te zes nnr Zeist.
(ütr. Dbl.)
Men meldt nit Zeist:
Zondagmiddag is in het bosch, achter
de tuchtschool, door de inspecteurs van
politie de Lange en Tentinck terngevonden
het rjjwiel van den vermoorden DroBt,
waarop van Ee heeft gereden.
Een verijdelde inbraak.
Vrijdagnacht om ongeveer half twee is
ingebroken in een reomsch-katholieke kerk
van de Heilige Elisabeth in de Mathenes-
serlaan te Botterdam. De inbraak werd
ontdekt door pastoor Vriesma, die enkele
huizen vorder woont en in zjjn woning
een electrische schel heeft, die correspon
deert op de kerkdenr, zoodat wanneer
deze laatste geopend wordt, ten huize van
den pastoor een schelletje gaat. Toen nu
Vrijdagnacht het genoemde schelletje begon
te bellen, waarschuwde de pastoor onmid
dellijk de politie die op onderzoek nitgiDg.
In de kerk werd naast een kist met
zilverwerk een electrische zaklantaarn
gevonden. De kist was nog niet geopend,
zoodat men vermoedt dat de inbrekers,
toen zjj het schelletje hoorden overgaan,
op de vlucht gingen, zonder iets mee te
Door mevrouw A. M. C. A. A.
Tindal, geb. baronesse van Lamaweerde,
den 13 dezer te Arnhem overleden, zgn
bg testament besproken de volgende legaten,
om vrjj van rechten en kosten te worden
uitgekeerd binnen 6 maanden na het
overigden van haren echtgenootaan het
St. Elisabeth-Gasthais te Arnhem 110.000
de St. Walburgiekerk aldaar f 6000de
St. Marlinikerk aldaar f 10,000de
St. Janskerk in Elarendal aldaar f 10,000
bet gesticht Insola Dei aldaar f 5000de
St. Vincentiusvereeniging aldaar f 3000
de Algemeene Armen aldaar f3000; het
R.-E. Blinden-Instituut te Grave f5000;
het Instituut tot onderwjjs voor blinden
te Amsterdam f5000; de Vereeniging tot
werkverschaffing aan hulpbehoevende blin
den te Amsterdam f 5000de Noord
en Zuid-Holl. Reddingmastsschappjj voor
schipbreukelingen te Amsterdam f 5000
de Werkinrichting voor hulpbehoevende
blinden te Rotterdam f 5000de Prins-
Hendrik-stichting voor oude zeelieden te
Egmond aan Zee f 10,000, onder t^epaling,
dat de rente van f5000 van dit legaat
uitsluitend zal worden gebruikt, om aan
de oude zeelieden een St.-Nicolaas- en
Eerstfeest te verschaffen. (Arnh. Ct.)
Treurig liefdesdrama.
Gedurende eenigen tjjd had de zoon van
den landbouwer P. te GrootegaBt (Fr.)
verkeering gehad met de dochter van den
landbouwer B. Zjj maakte het echter af.
Donderdagavond nn vroeg hg haar nog even
te sprekenzjj ging naar bniten, waarop
hg haar onverwachts den hals afsneed.
Zjj leefde nog eenige oogenblikken, i
bezweek spoedig. De jonge man sc
eveneens de gevolgen van zgn daad niet
te willen dragen; althans den volgenden
dag vond men hem verdronken.
Flottenvereln.
In Limburg is opgericht een afdeeling
van den Duitschen Flottenverein (Vloot-
vereeniging) met hoofdzetel Maastricht.
Het gezelschap telt reeds ruim 100 leden.
De Koningin naar Engeland 1
Uit Londen wordt door Reuter gemeld,
dat naar de «Standard" verneemt, zoo de
koningin der Nederlanden en prins Hen
drik het volgende jaar een officieel bezoek
zullen brengen aan Engeland, dit zal zgn
als van koning Eduard en de Ko
ningin, en dat de Corporation der City
van Londen H. M. en den prins der
Nederlanden zal nitnoodigen een adres van
welkomst te aanvaarden en tegenwoordig
te zgn bjj een dejeuner in Gnildhall.
- Keizer Wilhelm leeft in High-CÜffe
geheel voor zgn gezondheid. Hg werkt
des morgens eenige uren, maar de rest
van den dag wordt aan uitspanning be
steed, des middags worden uitstapjes per
auto gemaakt, des avonds speelt de keizer
skat. Bezoeken worden niet ontvangen en
evenmin afgelegd. Volgens den bjjzonderen
berichtgever van Renter, die door den op
perhofmaarschalk graaf Eulenburg is ont
vangen, is de datum van het vertrek van
den keizer nog niet vastgesteld. De Hohen-
zollern" zal ter hoogte van Netley het ver
trek van den keizer afwachten.
Een bagatel.
Berlyn, 21 November. De op haar land
goed Pregny bjj Genève in den ouderdom
van 78 jaar overleden barones Rotschild moet,
naar de rVosaische Zeitung" meldt, een ver
mogen van 800.000.000 mark hebben nage
laten, waarvan in Genève alleen ongeveer
100.000.000 mark. De stad krjjgt daarvan
20.000.000 mark aan successierechten. Men
gelooft, dat Genève ook nog op andere wjjze
in het testament bedacht is.
De overledene leefde daar sedert 50 jaar;
zjj was een zuster van baron Albert Rotschild
in Weenen, die heden in Genève komt.
17)
Op dit oogenblik toch! Gjj moet er by u
zolven van overtuigd zjjn, dat ik in oen tjjd,
waarin alle zaken tegon den grond liggen,
waarin oöoe inkomsten geringer zjjn dan
ooit te voren, mjjne uitgaven niet kan ver-
grooten. Ik herhaal hot, gjj verlangt iets on
mogelijks van my".
•De tyden zullen weer beter worden".
»Wy willen dit afwachten. Dan zal er altyd
nog gelegenheid zyn, om uw verlangen in
overweging te nomen".
In mijn huis is ziekte en ellende, mijnheer.
Moet ik zonder hulp torugkeeren
«Het spijt my van u, Lasman, hotspytmy
oprecht. Dat juist gij het zjjt, die onder de
gevolgen van uw dwaas besluit h6bt te ljjden
doet my van harte lood. Ik herhaal thans,
wat ik toen reeds zeiVerschaft u voor zulke
gevallen hulp, gebouwd op woderzjjdBehe deel
neming 1 Van my kunt gij niet verlangdta,
dat ik ter wille van dit eene geval, het lpon
van myne arbeiders vorhoog".
Na deze woorden heerschte er eenige oogon-
blikken een diep stilzwijgen in de kamer. De
arbeiders zagen somber en bedrnkt naar den
grond, en schenen besluiteloos, wat verder te
beginnen. Max was aan een der vensters ge
treden en zag naar bniten. Daar liot zich weer
Charlin'a heescbe stem hooren:
•Ge moogt u wel tweemaal bedenken, eer
ge ons mot dit bescheid laat gaan. De tyden
zyn voorby, waarin do heeren ongestraft do
arbeiders durfden verdrukken. Thans helpen
wy ons zelf. Wanneer men in het Wildunger
district door middel van een kogel de fabri
kanten toegeeflijker heeft gemaakt, dan kan
dat hier ook gebeuren, en wanneer mon be
gonnen is met de machines te vernielen, dan
zie ik niet in, waarom men niet met de fabrieken
zou eindigen. Neem u in acht, mynheer Max
Reinhardl Ge knnt een zeer stil en zeer ge
duldig man zyn, eer ge er om denkt".
H\j had nog maar pas geëindigd, toen
Kramer'» stevige gestalte zich tusschen hem
on zynen heer schoof en Kramer's y'zeren
vuist vast zyn echouder omklemde. Max weBkte
hem echter terng.
«Gy hebt gehoord," zei hy toen, zich tot
de andere arbeiders wendend, .welke bedrei
gingen uw makker tegen my heeft uitgestooton.
Gy zult my als getuige tegen hom dienen.
En nu wil ik nog een laatste woord tot n
spreken Wannner go u niet door boosaardige
inblazingen de oogen hadt laten verblinden,
dan hadt ge reeds moeten inzien, dat ik niet
behoor tot de werkgevers, wier eenig doel
het is, ryk te worden, zy het ook ten koste
van hunne arbeiders. Gy hadt moeten inzien,
dat ik hot uiterste deod, wat in myne macht
stond, tcon ik trots de slapheid der zaak
de fabriek toch op de gewone wyze liet door
werken, en eerst aan vermindering der ar
beidskracht dacht, toon ik bjj een deel mjjner
arbeiders kwaadwilligheid en verzet ontmoette.
Ik ken do raddraaiers onder u zeer goed, en
deze zullen bjj my nooit weer werk vinden,
zelfs wanneer zjj my nog wildon verzoeken.
Zjj zullen hunne woningen ruimeD, om plaats
to maken voor betere werklieden, Maar even
goed ken ik ook myno bruikbare en vljjtige
arbeiders", en hy wendde zich bjj deze
woorden naar de zyde, waar Lasman en Jiir-
got stonden, ,en hun kunt ge in mjjnen naam
beloven, dat het gebeurde vergeten zal zjjn,
wanneer zjj onmiddellijk tot hnn plicht willen
terugkeereD. Verdere beloften kan en wil ik
op dit oogenblik niet geven. Maar wanneer
ge bedenkt, dat ik u billyk en rechtvaardig
behandel, thans nn de last van den slappen
tfid zwaar op my drukt, dan, dunkt my, moest
ge van my ook verwachten, dat ik in betere
tyden nog beter voor u zorgen zal".
En met deze onbepaalde beloften hoopt go
ons af te schepen vroeg een van Chartin's
makkers honend.
»U heb ik niets beloofd", antwoordde Max
bedaard. fGjj drieën behoort' niet meer tot
mjjne arbeiders. Met n en uws gelyken heb
ik niets meer uit te Btaan".
•Oho, dat zullen wy eens zien. Ge hebt u
geweldig verrekend, wanneer ge meent, dat
wy ons stil zullen houden en rustig toezien
wanneer men ons met voeten treedt. En als
ge bjj het voorgenomen ontslag der arbeiders
op uwe nieuwe machines rekent, dan moogt
ge goed voorzichtig zjjn. Wanneer men zo
eenmaal onschadelijk heeft gemaakt, dan kan
men het ook voor den tweeden koer doen".
Het zal u thans moeilijker vallen, want
zo zjjn reeds op de plaats hunner bestemming
en dns gemakkelijker te verdedigen. Overigens
waarschuw ik u. Samenrotting verstoring
van de maatschappelijke orde en rooveryon
worden door de wet zwaar gestraft. En nu
gaat 1 Ik heb u verder niets te zeggen",
Het scheen, als wilden de drie brutale
knapen zich tegon dit bevel verzetten. Kramer
oponde echter de deur, en toen daarachter
Jantsen's Btevige gestalte zichtbaar werd, be
sloten zy tot den aftocht. Op do binnenplaats
bleven zjj nog eenmaal staan, om onder hef-
tigo dreigènde gebaren eon onderhond met
elkaar te hebben, wauraan Lasman en Jürgot
niet deel namen. Slechts aarzelond gaven zy
eindoljjk gehoor aan Kramer's herhaalde uit-
noodigiug, om de fabrieksplaats te ver
laten.
tIk zou gaarne weten, Kramer", zei Max,
toen de opzichter na eenigen tjjd weer in het
kantoor kwam, «hoe Lasman zoo in 't
ongeluk is geraakt. Is het alleen de ziekte
zjjnor vrouw, die do huishouding zoo achter
uit heeft gebracht
Zoo is hot. Ik had gehoopt, mynheer, dat
ge hem eene toelage hadt kunnen geven
de arme jongen verdient het".
Ge weet, dat ik dit niet konwant wat
voor den een reoht is, is het ook voor den
ander. Maar eene ondersteuning wil ik hem
doen geworden. Ik zal daar met Marie over
spreken zjj heeft meer verstand van zulke
zaken. En als ik deze crisis mocht doorstaan,
dan Kramer, .zullen wy maatrogelen nomen,
dat zulke toestanden verdor niet meer kannen
voorkomen. Ik heb plannen in het hoofd,
aan wier nitvoering ik met alle kracht wil
werken. Ik hoop, dat myne arbeiders my dan
ook reeds in zoo verre hebben leeren kennen,
dat zjj gewillig myne raadgovingen volgen
HOOFDSTUK XII.
Hot was op dionzelfden morgen, maar eenige
uren vroeger, dat Hanna in de villa Kaiser
aan het venster van hare kamer Btond, en in
gedachten verzonken naar buiten keek. De
voorspelling van haren oom was bewaarheid
het schoone weer der laatste weken was
veranderd. Een koude wind joeg granwe
wolken, waaruit van tyd tot tjjd een fijne
motregen neerdaalde, voor zich uit en schudde
do toppen der liiiden, die in een halven kring
hot groote grasperk voor het huis omgaven.
Hjj boog de slanko stamrozen, don trots van
hun eigenaar, en bracht zelfs den kleinen
vjjver in beweging, wiens oppervlak anders
onder de breedo bladeren van verschillende
waterplanten zoo kalm en glad was als een
spiegel. Het waren dagen, zoo somber en on
vriendelijk, dat zjj eer deden denken aan den
herfst dan aan het laatst van den zomer.
Wat Hanna stiller en ernstiger had ge
maakt was niet alleen hot treurige weer. Zjj
was eerst sedert kort in het huis van haren
oom, en toch had zjj in dez>n tjjd meer ge
loefd en meer gevoeld, dan in haar vroegor
loven. Het was haar, als wandelde zjj vroeger
slechts in den slaap, als was zjj thans pa»
ontwaakt, pas begonnen te leven. En toch
i reeds een koude wind gegaan over dit
frisch ontloken sielelevoa. Eenige gezegden
van haren oom, in verband gebracht met het
geen zjj dien avond bjj de Reinhards had
beleefd en gosien, hadden haar tot nadenken
gebracht. Hoe had zy zich knnnen inbeelden,
dat deze ernstige man, wiens zaken zoo inge
wikkeld en wjjd vertakt, wiens gedachten
mot zoo oneindig gowichtiger dingen bezig
waren, haar het onboduidonde meisje moer
dan een vluchtig welgevallen zou sohenken
Kon dat, wat zjj voor liefde had gehouden,
niet eene zeer gewone, niets beteekende galan
terie zjjn? Had zjj niet opgemerkt, dat ook
Paula zich had kunnen verheugen^ in zyne
attentie, en had haar oom haar niet glim
lachend verhaald, dat hjj de zorg voor sjjne
pupil spoedig in andere handen hoopte neer
te l6gg<,„ 1 En zjj had zulke dwaze gedachten
gokoesterd gedachten, die, naar zjj hoopte
niemand vermoedde, die zjj zich zelve nauwe
lijks durfde bekonnen.
Zulke gedachten hielden haar ook bezig,
nu zjj aan het venster harer woonkamer stond,
en in den regenaohtigen morgen naar buiten
zag. Het landschap was als in een grijzen
sluier gehuldniets liet zich hooren dan het
ruischen der boomen in den wind en het een
tonig geluid van de neervallende regendroppels.
Eene diepe trenrigheid maakte sich meester
van het jonge meisje. Het scheen haar, al
was het voor haar liggend leven arm aan
zonneschijn, geljjk de dag daar buiten, als
loonde het de moeite niet, het te door
leven.
Daarbjj had zjj niemand, by wien zy troost
kon zoeken niemand, van wien zy mocht
veronderstellen, dat hy eene innige deelneming
voor haar gevoelde.
De weemoed dreigde haar te overmeesteren,
doch zy verzette zich er dapper tegen. Vast
beraden trad zy terug van het venster zy
wilde werken, zich bezig houden. Zy gevoelde,
dat arbeid de beste trooster is voor bekom-
Doch wien bracht haar arbeid nu? Als
zy oen mensch had, voor wien ijj zorgen kon,
voor wien zy onontbeerlijk was 1 Aanvankelijk
had zy gehoopt, dat zy voor haren oom nuttig
kon zyn, maar zy had in zyne geheele huis
houding geene fout kunnen ontdekken er
waren dienaars genoeg en zjj waren goed
gedrildzy kon hier, gelijk overal, worden
gomist.
Er werd aan hare deur geklopt - men
riep haar aan het ontbijt. Haastig trad zfiin
hare slaapkamer, om nog even eene kleinig
heid aan haar toilet te veranderen. Zy kon
haar oom er een dienst mee doen. Toen zy
in den spiegel zag, verschrok zy van haar
bleek gelaat, maar niemand zon deze veran
dering opmerken, dacht zjj, niemand zich
daarover verontrusten.
Haar oom had reeds aan tafel plaats ge
k.
