KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel, WIeringen en Anna Paulowna
No.' 3630.
Zaterdag 30 November 1907.
35ste Jaargang.
Tweede Blad-
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
Bureau: Spoorstraat
Telef. 59.
Bureau: Koningetr. 29.
Interc.-Telef. 50.
Keizer Wilhelm is voor syn gezondheid in
een gezonde streek in Engeland weet men,
en nn sou het wel een wonder geweest syn
als dat geen gelegenheid ware geweest voor
verschillende bladen om minder gunstige
berichten omtrent 's Keizers toestand te ver
spreiden. Officieus worden die berichten
thans uit Berlijn tegengesproken; er is noch
van een oorziekte noch van een keelaandoe
ning sprake. Trouwens de keizer maakt be
halve de gewone automobieltochten ook kleine
jachtuitstapjes. Het voorgenomen bezoek aan
ons land zal dus ook wel op den voorgeno
men tgd plaats hebben.
In Marokko ia 't dan eindelek tot een
treffen gekomen tusschen de troepen of de
aanhangers der beide sultans.
En «jj schenen, wat de oorlogsberichten
betreft, voor geen Europeesche mogendheid
onder te doen. Evenmin als bij deze is er
een touw aan vast te maken. Vandaag heet
het: de vijand is totaal verslagen en op de
vlucht gedreven, maar morgen hoort men:
»'t is zoo erg niet geweest de berichten
waren wel een beetje overdreven". En wat
dies meer zij. 't Is hier ook weer zoo. Mon-
lay Hafide troepen waren verslagen heette
het, doch uit gegevens blijkt nu al duidelijk,
dat de nederlaag niet groot kan geweest zijn.
De Fransche troepen zijn ook met de vijan
delijke benden slaags geweest. Daar z|jn deze
echter niet best mee weggekomen, want de
Fransche commandant had den aanval voor
zien en liet de artillerie duchtig meehelpen.
Nu de strijd eenmaal aan den gang is,
hooren wij er wel meer van.
Reuter bericht nog, dat Maandagmorgen
om 10 uur, toen kapitein Petrement eene
verkenning deed langs de Kiss, hy in bot
sing kwam met 1500 Arabieren. H|j werd
genoodzaakt op den rechteroever van de
rivier terug te trekken. Na een geweervuur,
dat een paar uur duurde, trokken de vijan
delijke benden terug. De Franschen hadden
8 gewonden.
De Pruisische Landdag werd geopend met
een trconrede, waarin gezegd wordt, dat de
grootst mogelijke zuinigheid moet in acht geno
men worden. De regeering zal nieuwe belastin
gen voorstellen. Welke zegt sy nog niet. De
salarissen der onderwijzers en geestelijken
zullen verhoogd worden en een voorstel
ingediend tot het verleenen van een crediet
van 300 millioen mark, om de landverhui
zing van Duitschers naar de Oostelijke provin
cies (de Poolsche) te bevorderen. Dat heeft
al 350 millioen gekost en men is er maar
weinig mee opgeschoten. Of de vruchten
thans beter sullen zyn De Polen zullen het
.waarschijnlijk voelen.
Zij hebben zich bovendien nog te verheu-
.gen op het vooruitzicht eener wet op het
recht van vereenigeD, bij den Ryksdag inge-
.diend, die hen ook niet weinig knellen zal.
De Marine-krygsraad te Petersburg is be
gonnen met de behandeling van het proces
naar aanleiding der stranding van het keizer
lijk jacht ,Standart*.
Beklaagden zyn schout-by-nacht Nilof,
kapitein Tsjagin, de directeur van het loods
wezen aan de Finsoho kust, generaal Sche-
mann en de loodsofficieren Konoesjkof en
Saltanof.
Er werd medegedeeld, dat de commissio
tot de overtuiging was gekomen, dat de com
mandant van het juht zonder dat hy nt
de streek,
keurige zeekaarten had van
hij zich bevond, blindelings op
der dat de klip, waarop de
waar
s had
vertrouwd. Verd<
stranding plaats had, sinds April 1907
bekend was, maar dat door de directie van
de algemeene zeemetingen daarvan geen ken
nis was gegeven. Alle beschuldigde officieren
verzekerden, niets te hebben geweten omtrent
de op de zeekaarten niet aangegeven klip.
Het adres aan den Ctaar is door de Doema
aangenomen in den vorm zooals het door de
Octobristèn-commissie was opgesteld. Het be
vat niet het woord Constitutie zooals de
Kadetten wenscbten, maar wel het denkbeeld
en erkent niet de onbeperkte heerschappij, die
de Russische Mannen in het adres uitdruk
kelijk wilden men neergelegd.
De veiligheid in Rusland blyft te wenschen
overlaten.
Zaterdagavond klommen te Petersburg een
bende met revolvers gowapende roovers in
eene fabriek, doodden de wake» en namen
het voorradige geld slechts eene kleine
aom mee. Een offloier van politie; die toe
schoot, werd door revolverschoten gewond.
Te Rommy wierpen eenige bandieten een aan
tal böinmen in eene fabriek. Bij de pogingen
om hén té vatten werden twee politie-ambte-
naren gedood.
Ten huize van een socialistisch raadslid te
Berljjti zyn een aantal bommen en wapens en
heele voorraad revolutionnaire geschriften
gevonden, alles bestemd voor Rusland. De
eigenaar verklaart niets van dezen voorraad
te weten. Hij had de kamer verhuurd aan
een zékeren Warschawski, expediteur van de
(VorWirti, doch deze verklaart de kamer
sedert-anderhalf jaar niet te hebben gebruikt.
Ovtt den toestand van onrust in Portugal
■P'1* *s reeds. De telegrammen z^n aan
censutl'r onderworpen en het schynt dat ook
het bfHefgèheim niet veilig is.
De berichten uit Spanje scbynen wel wat
overdréven te zijn, Wat betreft die revolution-
naire lfroelingeD. Zoo werd uit die bron bericht,
dat té Lissabon een bommentoagéth'n was
ontdekt, dat te Oporto meer dan'300 personen
in hechtenis genomen waren, dat geen ver
gaderingen meer werden geduld en de ver
koop éan wapens verboden ir.
Men verwachtte dat de staat van beleg
weldi^ï zou worden afgekondigd. Dat klinkt
heel a'nders dan een verklaring van een der
minister» aan de Daily Mail» >dat de rust
nergens gestoord werd, dat de koning nog
ateedfr'populair is».
In den Spaanschen senaat vroeg een afge
vaardigde uit Catalonie inlichtingen omtrent
den politieker» toeétand fn Portugal. De ttfoiMW
u poiMéken toestand fn Portugal
f een ontwijkend antwoord; wat begrjjpe-
Helder, 29 November 1907.
Het jaarverslag over 1906 van het
Zoölogisch Station, directeur Dr. H. C.
Redeke, uitgebracht in de vergadering van
de Ned. Dierk. Vereeniging, op 80 Juni
1907, is dezer dagen in druk verschenen.
Voordracht leeraar scheikunde, nat.
hiat. technologie etc. aan de R. H. B. S.
te Veendam: 1. J. Reinier, leeraar bur
geravondschool Utrecht; 2. I. J. Reinks,
tydelyk leeraar te Helder,
De Koorvereeniging geeft op Dins
dag 17 December a.s. haar eerste concert
in dit seizoen. Uitgevoerd zal worden het
oratorium >De Jaargetijden van Haydn.
Solisten zyn mej. Joh. van de Linde (so
praan) en de heeren Walter van Son (te
nor) en Hendr. Kubbenga (bas). Het ge
heele stafmuziekkorps der Kon. Marine zal
hierbij medewerken.
De „Noordbrabant".
Het was nog geen half acht gisterenmorgen,
toen de blauwe vlag aan het hoofd werd
geheschen, een wenk voor in- en uitvaarde»
om zich te houden aan het bekende verbod,
doch ook een dringende uitnoodiging voor
den kruiser Noord-Brabant» om onze haven
te verlaten, ten einde na een kort verblyfte
Amsterdam, naar Oost-Indië te vertrekken.
De roode vlag, die weldra in den hoogen
voormast zichbaar werd, gaf te kennen, dat
men aan boord van den kruiser wakker'
en voor het vertrek gereed was.
Kort daarop verliet het schip den wal, om
in langzaam tempo uit de haven naar buiten
te stoomen.
De geheele bemanning stond op dok, aan
bakboordzijde, ten einde zich voor het laatst
te toonen aan de belangstellenden, die ondanks
het vroege uur, aanwezig waren.
Er heerschte een harmoniserende stilte, toen
het schip het havenhoofd passeerdestilte in
de natuur, door het ontwaken van den mor
gen, stilte onder hen, die elkander werk
tuigelijk het afscheid toewuifden. Geen
„hoera' werd gehoord, geen «toon' weerklonk,
maar de eenvoud die zich hier deed geld».,,
veroorzaakte niet minder indruk. Statig
stoomde de kruiser naar de reede om onmid
dellijk de reis te aanvaarden.
Daar de «Noord-Brabant» onze kust ver
at om haar in de eerste drie jaren niet
weder te zien, scheiden wij meteen vaarwel
tot weêrzions".
De elat-major van het schip is als volgt
samengesteld
Kapt. t. z. J. W. Termytelen, commandant,
kapt.-luit. t. z. P. H. van Voorthuysen, 1ste
officier.
Luits. t. z. Ie kl. Jhr. C. Hooft Graafland
en idem C. D. de Haes, idem 2e kl. A. D.
Muller, idem T. J. Witteveen, idem J. J.
Jentink en idem jhr. M. L. van Geen.
Adelborst der le kL R. Kwast, idem J.
E. Meyer Ranneft, idem H. Jolles, idem C.
E. L. Helfrich, idem R. P. van de Wetering
bijgenaamd de Rooy, idem J. F. van Aalst
on idem R. L. E. de Bruyn.
Officier v. ges. le kl. P. J. Vastenou en
idem 2e kl. B. Hendrix.
Officier v. adm. le kl. J. M. Langlois van
den Bergh.
Adj.-administrateur J. J. G. Jas on idem
H. Hylkema.
Officier-machinist 2e kl. L. F. van Beek
hoofd der machinekamer en idem J. F.
Campagne.
le lnit. der mariniers G. J. van Loenen.
Het machinekamer-personeel bestaat uit
hoofd machinisten J. P. N. Klein en H. van
der Linde; machinisten K. N. Kamm, F. K.
E. Kennedy van Dam, E. Horsting, C. A.
van der Steen, C. van der Lindo en W. T.
Knoppers adjunct-machinisten N. Moerland,
H. C. Dekker, G. de Jongh, H. Dollekamp,
J. A. de Veer en M. Tjavarda.
Chef der equipage is de oppe»chipper H.
Blokzyl.
Tot ontvanger der registratie en do
meinen te Schagen is benoemd de heer
M. Th. Mynlieff, thans ontvanger te Hoo-
Wieringen, 28 November.
Vorgadering der vereenigiDg «Flora" te den
Oever, op Maandag 25 November j.]., des
avonds te 8 nur, in 't lokaal van den heer
M. Tysen.
Na opening der vergadering werden de no
tulen gelezen en na een enkele opmerking
onveranderd goedgekeurd. De agenda bevatte
belangrijke punten le jaarverslag, 2e
en verantwoording van den penning-
3e bestuursverkiezing en ten 4e
iwerking of samenstelling der vereeni-
gingen Flora" en «Floralia".
Uit 't jaarverslag merken we dit op
De vereeniging zag na een 1-jarig bestaan
haar ledental van 9 tot 55 opklimmen,een
vooruitgang boven verwachting.
Punt 2 van de agenda gaf ook reden tot
tevredenheid. Nadat een commissie daartoe
benoemd en bestaande uit de heeren L. Spaan
der, A. I. Reinders en C. Bakker Jbz. de
ontvangsten en uitgaven had nagezien, kon
aan de leden de verblijdende tijding worden
medegedeeld, dat de rekening sloot met een
batig saldo van f 11.45'. De ontvangstentoch
bedroegen f 45.00', de uitgaven f 33.55. Onder
dankbetuiging aan den penningmeester, Werd
de rekening goedgekeurd. Alsnu werd over
gegaan tot 't kiezen van een nieuw bestuur,
daar 't oude volgens de statnten moest af
treden.
Inplaats van den tegenwoordigen voorzitter,
don heer L. Bergwerf!, die Wieringen gaat
verlaten, werd als voorzitter gekozen de heer
A. I. Reinders, tot secretaris werd herkozen
de heer C. Koorn Vz. en tot penningmees
ter de heer C. Kool.
Als laatste pnnt der agenda kwam nu aan
de ordeSamenwerking of samenstelling der
vereenigingen .Flcra" en «Floralia". Door
de vereenigingen „Floralia" was mondeling
voorgesteld, samenwerking of samenstelling
«id« vwéénigingén. Al dadelijk bleek
de hierop volgende discussie, dat dit voor
stel op geen steun kon rekenen bjj do loden
noch op die van 't bestuur, wyl meu van
meening was, dat dit samengaan slechts tot
nadeel der vereeniging «Flora" zou zyn. Er
werd daarom besloten niet op het voorstel in
te gaan.
Na een hartelyk en waardeerend woord
aan den scheidenden voorzitter door den nieuw-
benoemdo, werd de vergadering met eenige
toepasselijke woorden tot den nieuwen voor
zitter en leden gesloten.
De ijsclub «Wieringen" vergaderde jl. Dins
dagavond by D. Lont.
Na opening der vergadering deed de pen
ningmeester rekening en verantwoording. De
ontvangsten hadden bedragen f 159.24, de
uitgaven f 89.99, zoodat in kas bleef f 69.25.
Na door een commissie te zyn onderzocht,
werd de rekening onder dankbetuiging aan
den penningmeester goedgekeurd.
Nn volgt de bestuursverkiezingaan de
beurt van aftreding is de secretaris, die voor
hernieuwing van z|jn mandaat bedankt. De
voorzitter brengt dank aan den heer Koorn
voor hetgeen hy' in het belang der vereeni
ging deed.
Tot secretaris wordt nu gekozen de heer
D. Oden, die zich de benoeming laat welge
vallen.
-Tot keurmeesters worden gekozen de heeren
J. Jongkind, P. Kreyger, J. Metselaar,
C. MoBtert, T. Visser en J. Maars.
Als plaatsvervangers de heerenJb. Brnul
en A. Zomerdyk.
Er werd besloten als eerste wedstryd in dit
seizoen te houden een z.g. palingrydery,
waarvoor het inleggeld zal bedragen f 0.25,
als tweede wedstryd werd bepaald een
hoepelwedstryd voor damesde mededinging
voor heeren is vry.
Nadat by de rondvraag eenige huishoudelijke
punten waren behandeld, brengt de heer
W. Bruul een voorstel ter tafel, te trachten
een eigen ijsbaan te krijgen in de Stroeërkoog.
Na eenige gedaohtenwisseling wordt een
commissie benoemd, bestaande nit de heeren
W. Brnul, EL Dujjnker en C. Mostert, die
dit plan sullen onderzoeken en daaromtrent
verslag en zoo mogelijk een voorstel zullen
indienen. Met dank voor de belangstelling
sluit de Voorzitter de vergadering.
J.1. Maandagmiddag vergaderde ten huize
van Ds. Onnes alhier de commissie voor
Gezinsverpleging". Nadat door Ds. Onnes
de vergadering was geopend, werden de
beatnurshinctieën verdeeld als volgtVoor=
zitter, Ds. Onnes, secretaris, Ds. Reinders,
Penningmeester, Ds. Bax.
Allereerst kwam nn aan de orde de vraag
zal Wieringen zelfstandig een verpleegster
zien te krygen of zal het beter zyn zich aan
te sluiten by de vereeniging van Hervormde
Diaconieën in Classis Alkmaar. Besloten
werd voorloopig zelfstandig te blyven en te
zien de noodige gelden byeen te krygen om
het doel te bereiken.
Noodig werd het nog geacht het ledental
der commissie nit te breiden.
Verschillende heeren sullen daarom nog
worden uitgenoodigd in de commissie zitting
te willen nemen, terwyl aan den edelachtbaren
heer Cavaljé burgemeester dezer gemeente
het eerevoorzitterschap zal worden aangeboden.
De eerstvolgende commissie vergadering
wordt vastgesteld op Woensdag 4 December
's avondB 7% nur ten bnize van den heer
D. Lont, Hippolytushoef.
Niets meer aan de orde zynde sluit Voor
zitter de vergadering.
Keizerlijk bezoek.
Woensdag werd met de werkzaamheden
voor de tribune op het Oude Beursterrein
een aanvang gemaakt. Hoewel was besloten
een tribune voor 3000 personen te bouweD,
is met het oog op de hooge kosten hiervan
afgezien en zal er een komen met onge
veer 1200 plaatsen. Een muziekkorps en
de Duitsche zang vereeniging >Eintracht"
zullen by afwisseling zich doen hooren.
De prjjzen zullen loopen van f 5 tot f20
per plaats, geldig tot 's avonds nh afloop.
Reeds werd door Duitsche Vereenigingen
aanvraag gedaan voor een zeer groot aan
tal plaatsen.
Aanvragen te richten schriftelijk
aan den heer Albert van der Horst, 877
Heerengracht, Amsterdam.
Droevig ongeval.
Woensdagochtend is aan het hoofdpost
kantoor te Amsterdam een werkvrouw door
de glazen bedekking van het telephoonkan-
toor gevallen en op het hoofd neer gekomen.
De arme vrouw was onmiddellijk dood. Zy lar-1
vier kinderen achter, wier kost winster zy was,
daar de man op het oogenblik tot het
groote leger der werkloozen behoort.
Men vermoedt, dat de werkster door
het opgehoopte stof niet goed heeft knn-
nen onderscheiden, waar de planken be
dekking van het telephoonkantoor ophield
en de glazen kap begon. Zoo heeft ze
blykbaar met het volle lichaamsgewicht
op de ruit gerust, die halfweg is afgebro
ken. De hoogte waar zy afviel bedraagt
slecbts eenige meters.
Vredespaleis.
Met den bouw van het Vredespaleis zal
thans binnen niet al te laDgen tyd een
aanvang kunnen worden gemaakt. Het
eerste bestek, voor het grondwerk, is n.1.
gereed. Om de plek, waar het gebouw
zal verrijzen, komt eene schutting, van on
geveer 600 M. lengte, terwijl ook het
ijzeren hek aan den kant van den Scheve-
ningschen Weg door een schutting zal
worden vervangen. Het grondwerk moet
1 Maart a s. voltooid zyn. Over eer
maanden zal ook het bestek voor den boven
bouw gereed kuDnen zyn.
Water8noodcomité.
Woensdag vergaderde te Vlissingen het
watersnoodcomité. De ontvangsten van het
comité te Vlissingen bedroegen f 26.262 36,
die van het algemeen fonds te Amsterdam
f 6497.80 en van het provinciaal fonds te
Middelbnrg f 37 646, samen f 70.406.16.
De uitgaven waren f 70.383.47, zoodat er
een overschot is van f 28.29.
Levend verbrand.
Toen Dinsdagnacht een der leden van
het gezin van den arbeider Ubbink, wo
nende in de nabjjheid van den Minsterweg
te Winterswjjk, wakker werd, bemerkte hy
een zware rooklucht. Naar de reden daar
van zoekende, zag hy dat de kamer, waai
de 29-jarige dochter sliep geheel met
rook gevuld was. Een verder ingesteld
onderzoek deed zien, dat bedoeld meisje
dood te bed lag en grootendeels verkoold,
terwyl het beddegoed nog smeulend was.
Vermoedelijk heeft zy een oogenblik het
bed verlaten en, zich weder ter raste be
gevende, een lncifer aangestoken en, daar
zy erg byziende was, niet gemerkt dat die
lucifer in het bed is terecht gekomen.
Naar de ligging van het lyk te oordeelen,
moet zy reeds zyn gestikt vóór dat het
vuur zich aan haar lichaam mededeelde.
De overdrukte De Ruyter-zegele.
Dat Nederland, by gelegenheid der her
denking van den SOOsten geboortedag van
zyn grootsten zeeheld evenals Portugal, Ser
vië, Roemenië, Montenegro, ens., ook eens
herinneringszegels wilde nitgeven, daartegen
viel, met het oog op die schitterende voor
beelden, niet veel in te brengon. Tegen de
uitvoering ervan daarentegen «eer veel 1 Toen
ie eindelyk verschenen, was er slechts één
roep over die afschuwelijk leelyke prentjes.
Had men nn in 's Hemelsnaam, nadat die
dingen nit het' verkeer waren genomen, ook
maar het voorbeeld van Portugal gevolgd,
dat zoo royaal waB om overgebleven voor
raden van herinneringszegels te verbranden,
dan waren die prnllen ten minste gelnkkig
van de postzegelmarkt zoo goed als ver
dwenen.
Te eerder had men zulks kannen doen
omdat, wanneer het althans jnist is dat er
slechts 80 k 90 duizend van over waren,
ze hoogstens eene werkelijke waarde van
slechte pL m. f 1000 hadden en dos by pu-
blieken verkoop hoogstens die som hadden
kunnen opbrengen.
Hy echter, die het hoofdbestuur onzer
posterijen op het onzalige denkbeold bracht,
die dingen te laten overdrukken, op de wyzo
zooals thans is geschied, heeft veol op z'd
verantwoording genomen. In de eerste plaats
heeft hy ons in de oogen van hot buitenland
belachelijk gemaakt, en in de tweede plaats
eon ruim veld geopend voor speculatiën,
awendelaryen en knoeieryon. Want reeds een
paar dagen na de verschijning dezer zegels
hoorde men dat te Rotterdam een strafver
volging werd ingesteld tegen een vervalscher
die, in navolging van het hoofdbestuur der
posterijen, door 'n gewoon overdrukje op
"w in hand, de waarde van 'n postzegel vau
l/a cent verhonderdvoudigde. Die verval
scher was nog discreet, hij had slechts do
Va cent met 50 cent overdrukt en had het
evengoed met f 1 kannen doen.
Overdrukte zegels worden van tyd tot tyd
byna alle landen gebezigd, om in eene
tijdelijke behoefte te voorzien. Jnist om knoeie
ryen tegen te gaan, gebruikt men voor het
overdrukken byna zonder uitzondering zegels
van hoogere waarden. Slechts hoogst zelden
overdrukt men zegels met eene hoogere waarde
dan de oorspronkelijke. Indien ik me niet ver
gis, gaf Griekenland in 1900 het eerste voor
beeld daarvan, door o. a. buiten koe» ge
stelde 5 Lepta-zegels (2Va cent) door overdruk
te veranderen in 2 Drachme-zegels (pl.m. f 1),
dus de waarde te verveerligvoudigen. In 1907
sloeg Nederland echter dit record, door V# cent
postzegels te veranderen in portzegels van f 1,
dus 200 voudigl
Onze schatkist is nn door die uitgave onge
veer f 14 000 rykor geworden, althans wanneer
de opgaven in enkele degbladon gedaan om
trent het aantal overgebleven zegels juist zyn,
want meer dan waarschijnlijk is op geen
onkel kantoor één dier zegels werkelijk als
strafportzogel gebruikt geworden.
Het schynt echter, dat men zich aan het
hoofdbestuur der poateryen wel wat begint
te Bchamen en er niet voor uit wil komen,
hoeveel werkelijk overdrukt zyn met de ver
schillende waarden.
Men mompelt zelfs dat er van die van Va
cent slechts 300 met f 1 zyn overdrukt 1 Als
dit werkelijk het geval is, kan men nog grap
pen beleven.
Reeds sedert tal van jaren postzegelverza
melaar zynde, en al heel wat speculatiepro-
ducten op dit gebied onder de oogen gehad
hebbend, moet ik toch gulweg bekennen, dat
nog nimmer znlk een schandelijke aanval op
do beurzen der postzegelverzamelaars is gedaan
als na, en ik my als Nederlander beschaamd
gevoel tegenover buitenlandsche verzamelaars.
De zoo bloeiende Nederlandache Vereeni
ging van Postzegelverzamelaars zal zeker niet
in gebreke blijven in dezen eon ernstig woord
van protest te doen hooren. v. V.
Gavaar voor India?
Het «Soer. Hbl.» geeft aan een inge
zonden stuk .Meerlands positie in Z. O. Azië
bedreigd?" de hoofdplaats; daarin wordt het
gevaar van het onvoldoende van onze marine
in O. Azië breed uitgemeten, om dan tot deze
bescbonwingen te komen
In één woord, het gist in het Oosten. Da
gelijks doen de verschillende belanghebbende
mogendheden belangrijke zetten op het poli
tieke schaakbord.
Er vormen zich bondgenootschappen om het
zeer wankelend statos qno in de Oost-Azia
tische wateren te bewaren. Nederland staat
alleen met zyn ryke koloniën, onmachtig om
anders te doen dan berustend het lot te on
dergaan, dat andere mogendheden over haar
zullen uitspreken. Verzet zich niet tegen zulk
oen houding het Nederlandsche volkskarakter,
Nederland'» geschiedenis, herdacht in den nog
onlangs met zooveel geestdrift gevierden ge
denkdag van de Ruyter, over de oppervlakte
van een ryk, waarin de zon nimmer onder
gaat
Zelfs een kleine maar krachtige vloot, het
bezit van oen behoorlijke oorlogshaven kan
den schaal doen overslaan nu het allerwege
in Oost-Azië wankelt. Wy, Nederlanders, zyn
in de Oost-AziatiBohe verhoudingen oen
quantité cégligeable; moet niet onze
liefde zich tegen zulk een beschamende tol
verzetten?
In verband met deze vragen is het een
hoogst opwekkend verschijnsel te vernemen
dat door den handel te Makassar bet initiatief
genomen is om in geheel Indië een beweging
op touw te zetten, ten doel hebbendele om
by de regeering aan te driegen op een zoo
hoog mogelijke opvoering van de weerkraoht
van Ned. Indië ter zee, tegen een zoo krach
tig mogelijke bezuiniging op de weermiddelen
te land2e om de Indische regeering in deze
benarde tijden een moreelen steun te versohaf
fen, waar het gaat om van de vertegenwoor
digers van het Nederlandsche volk de hoog
noodige gelden los te krygen ten behoeve van
het behond van ons koloniaal bezit en tot
verhooging van het Nederlandsche prestige
in de Oost-Aziatische wateren.
Die punten vereischten slechte weinig toe
lichting.
In den laatsten tfld is door désknndigen
herhaaldelijk in het pnbliek verdedigd de
stelling, dat slechts een vloot in staat is, ons
eilandenrijk behoorlijk te verdedigen, want
ons op Java geconcentreerd leger zal mach
teloos moeten toezien, hoe de waardevolle
buitenbezittingen één voor één zonder slag
of stoot door een vijand worden ingepalmd.
Slechts over de samenstelling der vloot zijn
de geleerden het niet eens, doch door een
commissie van deskundigen zal gemakkelijk
overeenstemming worden verkregen, zoo men
maar weet, hoeveel de natie voor haar
koloniaal bezit sal overhebbenen vooral,
nu do sluizen te Amsterdam worden verbreed
en het Westgat te Soerabaja zoodanig zal
worden uitgediept, dat de scheepsbouwmeesters
niet meer gebonden zyn aan de minimale
afmetingen, welke tot dasverre moesten gelden
by den bouw onzer oorlogsbodems. Dat het
geld dus goed zal worden besteed, daarvoor
staat ons den naam van de Nederlandsche
scheepsbouwmeesters borg, die evenals de
officieren onzer zeemacht nog steeds een
goeden naam in hnn vak over de geheele
wereld bezitten.
Ons dankt dat een spontane niting van
den Nederlandschen handel en scheepvaart
in het Verre Oosten indruk moet maken in
hot vaderland, waar men zich dan wellicht
rekenschap zal gaan geven van den ernst
van den toestand. Of die indrnk zoover sal
gaan, dat de vaderlandsche buidel zal worden
ontknoopt, dat mag men alléén nog maar
hopen. Doch is dit niet het geval, dan blijve,
wanneer deze gewesten in andere handen zyn
overgegaan, ons allen, die dan onze brood
winning verliezen of minstens genomen zeer
bedreigd zien, het zelfverwijt bespaard, van
niet onze waarsohnwende stem te bobben
hooren, toen het nog tyd was.
re aan den handel te Makassar, die
daartoe het initiatief nam.
Ook te Soerabaja sal men pogen een
comité te vormen uit de voormannen vau
den Nederlandech-Indischen handel, schaop
en nijverheid. Aan het hoofd der be
woging hebben zich gesteld de heeren G. J.
P. de la Valette, ond-resident en voorzitter
van het Algemeen Suiker syndicaat, en J. M.
Stok, voorzitter van de Handelsvereeniging
ter plaatse. Het doel, door die heeren beoogd,
is om in samenwerking met de comité's, die
zich te Makassar, Semaring, Batavia en Pa-
dmg bezig zijn te vormen, een petitie te
doen teekenen aan de Staten-Generaal ge
richt en waarvan het concept spoedig zal
wordon bekend gemaakt.
Het nut der auto.
Wy lezen in het »Soer Hbl.": Desoe-
eoehoenan van Solo heeft zich het genoegen
gegund een groote luxe-aato in Europa te
doen koopen. Sinds een week is het rytnig,
dat twee-en-twintig mille heeft gekost, in
zyn ryk en het spreekt wel vanzelf dat de
keizer het niet met rust laat; dagelijks
toert hy rond met een vaart die do Solo-
neezen geen tyd laat hun eerbiedigen groet
te brengen.
Zoo zal het dwaze harken wel uit de
mode raken, wat de moderniseering van den
Javaan zal verhaasten.
Van meer belang is échter de byzondsre
g die de
belangstelling i
plotse
ling voor de wegen en bruggen in zyn
ryk aan den dag legt. Zooals men weet
is het op dit gebied in Solo geen conleur
de roseonze bestuursambtenaren hebben
er zich weinig aan gelegen laten liggen
uit zichzelf doet een Javaan, ook als
hy een vorst is, al heel weinig. De auto
zal nu een wonder wrochten: de wegen
in hot ryk van Pakoe Boewono zullen
worden verbeterd en alle rivierovergangen
van eenige beteekenis worden overbrugd.
Sympathieker keizerlijk speelgoed dan
een auto laat zich wel niet bedenken.
Een Veteraan.
De grootste en oudste boom van Duitsch-
land is zonder twijfel de Iep of Olm van
Schimsheim in Rheinhessen. Hy staat
onder bescherming der Hessisohe regeering,
die alles doet om zyn leven te verlengen.
De ouderdom van dezen reus wordt geschat
op duizend jaar, terwyl in dien tyd de
stam een omvang heeft gekregen van
vjjftien en een halven meter.
Dozen omvang behoudt de stam tot op
vijf meter hoogte, waar de stam zich
splitst in tWée hoofflarthën, die respectie
velijk tien en vyf meter omvang hebben.
Zy takken zyn er van een meter omvang.
In de laatste zestig jaren is de stam byna
geheel uitgebrand en is men bevreesd dat
dood zal gaan. De oorspronkelijke
lengte bedroeg 30 meter, maar met het
oog op den hollen stam" werd de kroon
tot 17 M. ingekort, zoodat de wind er
niet zooveel vat op heeft. Tot voor eeni
ge jaren bezat de holle stam twee openin
gen als toegang en by gelegenheid van
een dorpsfeest werd een opening gébruikt
als muziek-paviljoen en kónden er 15 mnzi-1
kanten plaats nemen. De holle stam is nu
met zand aangevuld en daarvoor was 22
kub. meter noodig. In den volksmond wordt
hg wel genoemd sSehimsheimer Rathaus",
omdat onder zyn kruin zoowel by regen
als by zonneschijn de dorpelingen bijeenko
men om behalve de dagelyksche nieuwtjes
ook gemeente-aangelegenheden te behan
delen.
In de week speelt de schooljeugd gaarne
onder den ouden olm, terwyl hy 's avonds
menig jong paartje voor de profane blik
ken van voorbijgangers beschermt.
Het is aan een toeval te danken
dat het spoorwegongeluk met den expres
van Baroelona naar Valencia nog niet ern
stiger is geweest. De treinen hebben in
Spanje, in plaats van rookwagens, bijzon
dere ry tuigen voor reizigers die niet roo-
ken. Op verlangen van een reiziger waa
een van die rijtuigen, die geheel ontbraken,
aan den trein gehaakt. Dat rijtuig waarin
wel dertig menschen plaats hadden geno
men, is op de spoorstaven blyven staan
en niet in de rivier gestort. De heer die
het verzoek had gedaan, kreeg een paar
schrammen, de overige reizigers bleven
ongedeerd. In het geheel zyn 32 menschen
gedood of doodelyk gewond, 15 ernstig
en 34 licht gekwetst.
Uit New-York wordt aan de »Tri-
bnne" bericht dat de staal-trnst van plan
is het volgend jaar de loonen en salaris
sen te verminderen met een bedrag van
48,000,000 galden en tevens een gedeelte
van haar personeel te ontslaan. Een des
kundige schat het aantal werklieden dat
op 1 Februari werkloos zal sjjn, op een
millioen. Deze maatregel voorspelt een
heftigen strijd tnssohen de maatschappijen
en de werkliedenverenigingen over de
loonquaestie. De voorzitter van de Ame-
rikaansche Arbeidersfederatie heeft ten
minste verklaard dat de federatie de loons
verlaging wil bestrijden.
De
werkelijke oorzaak van de tegenwoordige
Amerikaantche erltia.
Dat er ook in de Vereenigde Staten en
kelen zyn, die oorzaak van gevolg weten
te onderscheiden en niet blind zyn voor
de eigenaardigheden van het Amerikaansch
volkskarakter, waaraan de tegenwoordige
crisis grootendeels is toe te schrijven, kaft
uit de volgende beechouwing van een groot
blad de »St. Panl's Despatch" blyken:
»Na eene periode van buitensporigheid,
als wy hebben doorgemaakt, in publieke
eu particuliere uitgaven, in regeeringsuit-
gaven, in handelszaken, in weelde-uitgaven
en niet alleen onder de groote millionairs,
maar ook onder de meer talryke werkende
klasse, is eene paniek noodig om aan de
verslapping te ontkomen, die elk volk hééft
aangegrepen dat Babylonisohe torens heeft
gebouwd. Amerika is door een leven van
;roote spanning gegaan. Maar ondanks
bednidende inzakkingen, zyn het buiten
sporige leven en de specnlatie niet tot
staan gekomen, doch integendeel gedurende
het laatste jaar toegenomen. De zucht om
spoedig ryk te worden, ging vergezeld van
roekelooze uitgaven, die elke klasse der
maat8chappy zich veroorloofde. Terwyl spe
culatie in het Amerikaansche leven den
boventoon voerde, heeft de buitensporigheid
een meer ingrijpenden invloed op het volks
leven uitgeoefend. Er is gaen enkele klasse
der maatschappij in dit land,-die niet boven
zyn middelen heeft geleefd".
Een vliegend schip.
Op het Lago Maggiore is de vorige
week een proeftocht gedaan door een vlie
gend schip, >idrovolante" (watervliegër)
zooals de Milaneesche ingenieur Forlanini
zyn vinding noemt. Aan beide zjjden van
de boot en van achteren is een soort van
jalousieën (evenwijdige latten) beVestigd,
en achter Het schip steken van boven twee
schroeven nit elk met vyf vleugels van 6
meter middellyn. Als deze door een motor
beweging komen, ryat het voorschip
allengs uit het water en beweegt zich op
de jalousiën dryvende, snel voorwaarts. In
een minuut doorvloog de boot tweemaal
de breede golf van Laveno, die 500 meter
breed is, d. i. ongeveer 70 K.M. in het
uur. De snelheid wordt bevorderd door dat
slechts de jalousiën den tegenstand van
bet water hebben te overwinnen, terwyl
zy de boot in evenwicht honden.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-Indië.
TptSr
luUt.Vtul.
s/fcPortk.
seepott ri» Bottodim
Holl. mail ri. Genu
p. HolL mail ri» Hanaili
29 Nor.
0 en 20 Deo.
10 en M Deo.
naar Atjeh. 8am.tr.'. Oortka.t,!
taks, Billiton en Z.-W. kti. «nn 1
n gedeelte ran Ned. Ooat-Indié w<
in du abczderi „ia Napala verton
Z. W. Afd. I
p.EngelechcmaüvlaBrindi.il 12 en 24 Dee. 17—'«er.
p. Holl. mail Th Genot .|l0 en M Deo. 7.'eer.
Naar Atjsh en de Oostkust van Sumatra
p. Zogehete mail «ia Brudiail eiken Doaderd. I 7— 's a«.
p. HolL maO «ia Genia .|10 en U Doe. 17— W
Naar Gtyona (Suriname)
p. aeepoat rit Amaterdam ,il2 en 25 Dee. i 7.'aa«.
p. mail orer Engeland 2 en 16 Deo. 7— 'tav.
(alleen op veri. der ah.)
p. mail «ia 8t. Nasaire7 Dee. 7.'aev.
Naar Curacao, Bonaxro en Aruba:
p. aeepoat «ia Amaterdam ,|18 en 26 Dee. 7.'aav.
p. mail vla ff
m.terdam .118 en 26 Dee. |7—'atv.
ttempton. clk.Dina.an Vr. 8.80'nam.
abnig29 Nov. 7.tv.
der ah.) I
St. Eustatius en Saba:
p. toe poet via Asutehhm. .112 en 26 Dee. 17— aav.
(alleen op veri der ah.)
p. mail over Kngelaad 2 ao 16 Dee. 7— 'eav.
Naar Kaapland, NataL, Oranje-Rwier-bolonie
en Transvaal t
eiken Vrijdag, 8.80, 's namiddags.
