M
mm
KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
¥Oor Helder, Texel, Wieringen en Anna Paulownam
No. 3698/
Zaterdag 26 Juli 1908.
36ste Jaargang.
Nieuwsberichten.
Uit den Omtrek.
Marine en Leger.
Bureau: Spssrttraat
Telef. 59.
Bureau: Kealngetr. 29.
Intere.-Telef. 50.
Tweede Blad,
Htlder, 24 Joli.
Een gezelschap Engelsche ingenieurs
komt heden van Amsterdam, langs het
Noordhollandsch kanaal naar hier tot het
bezichtigen van den- zeedgk. De ingeniear
van den Rjjks Waterstaat te Alkmaar zal
hen als gids dienen.
Het aitkeeringsfond» bfj overlijden Joan-
nes de Deo" hield op 17 deaer zgne jaarver
gadering in het bondsgebonw van den R.-K.
Volksbond.
In ijjn openingswoord constateerde de voor-
litter, de heer W. F. Ligteringen met genoegen
den gestadigen vooruitgang van het fonds.
Het aantal leden was met 86 gestegen, dat
der kinderen met 3, loodat het aantal volle
betalende leden bedraagt 564 en 't aantal niet
betalende 106.
Uit het jaarverslag van penningmeester en
seoretaris bleek, dat de totale ontvangsten aan
polissen, contributie en rente beliepen f 1347.28*.
De uitgaven aan bode-loon, nitkeeriDgen en
administratie-onkosten beliepen f368.22. Er
was een winst behaald van 1979.01'.
De vergadering vereenigdc aich met het
bestuursvooHfel om 48.9 der gestorte pre
mies terug te betalen. Het bedrag der reserve
kas is dit jaar gestegen tot f 1480.89. Daar
enboven is bén waarborgkapitaal van f 1500.
De vergadering wees 4 leden aan om de re
kening en vérantwoordibg na te sien. De
heeren Ligteringen en Bosch werdon tot be
stuursleden herkoien.
Salarissen Onderwijzers.
Door het vorig ministerie werd voor deze
Gemeente pl. m. f 4000 beschikbaar gesteld
ter verbetering van de onderwyzerssalarissen.
Nu is door B. en W. een concept-verorde
ning op deze salarissen voorgesteld, die in
sommige- oplichten nogal' afweek van de
wensohen van het meerendeel der onderwij
zers. Het gevolg hiervan was, dat de plaatse
lijke af deeling van den Bond van Ned. Onderw.
gisteravond op de bovenzaal van Café Central
een soort protestvergadering hield, met Ossen-
dorp, voorzitter van dezen Bond als spreker,
waarop deze voorstellen het onderwerp van
besprekiug uitmaakten.
Hét is vervelend, ving hij z'n rede aan, dat
we nog maar altyd moeten opkomen voor
verbetering.- van onze salarissen, wat ons
beiët; allé kratibtèa 'aan de onderwijstaak te-
wijdeu.
Zoolang reeds betuigen wy de noodzake
lijkheid van voldoende salariëering en nog
steeds vinden we geen gehoor. Toch is die
verbetering eene dringende noodzakelijkheid,
vooral in 't belang van hét onderwijs zelf.
En we hebben er recht op, om de diensten
die wy aan de gemeenschap prestoeren. Het
is onze taak het kind tot-een goed staats
burger te vormen, moreel en intellectueel. En
als wij daar onze beste krachten aan wyden,
dan is de eisch, dat de gemeenschap ons een
behoorlyk bestaan verzekert in alle opzichten
billijk.
Wy onderwijzers krygen tot taak 80-40-50
leerlingen te onderwijzen en op te voeden.
En gaarne volbrengen wij die. Maar daarvoor
is noodig, dat men zich geheel geeft, met
blijmoedigheid, met opgewektheid, met 'n hart
vol toewijding. En als we nu de 20e reeds
hebben: hoe zullen we de 31e halen? De
kinderen moeten schoentjes khn niet.
Mientje moet een jurk kin niet. Zou
dat geen sporen achterlaten? Zou dat niet
'n beetje veel schaden aan die toewijding?
Vervolgens geeft spreker in 't algemeen
aan, hoe een goede salarisregeliug moet zijn.
1. hetbeginsalaris mag niet te laag zijn.
2. het eindsalaris ook niet.
En daaruit volgt: de tijdsduur tusschen
periodieke verhoogingen moet niet al te groot i
zyn en de verhoogingen zelf niet te laag.
£Het beginsalaris te laag Is f 550 niet mooi
voor een beginneling Bij welke maatschappij,
bij welk vak geven ze meer? zegt men. Wij
zeggenindien maatschappijen hunne ambte
naren onvoldoende betalen, hoeft de gemeen
schap i. c. de Gemeente dit slechte voorbeeld
met»-«e**é!ge».-Iï»wgttt<leel*-ee;moefr:voorga»n.
Bovendien, zoo'n beginneling» heeft dezelfde
moeilijke taak als elk ander onderwyzer. Als
hjj niet voor zyn taak berekend is, waarom
benoemt de gemeente hem dan? Is-hy wel
«vol* voör 't Werk, en niet voor het loon?
Zoo'a redeneering is onbillijk en nadeelig
voor de school. Gevolg hiervan is, dat alle
jonge onderwijzers in de schuld-zitten. Dat
wordt toch met die verhoogingen beter? Ja,
dat wordt het. Die verhoogingen dienen om
de schulden, in vorige perioden gemaakt, af
te lossen.
Maar als ze akten halen krijgen ze ook
weer meer. Zeker, maar voor studie zijn goede
boeken noodig. En lessen ook. Doe dat eens
van nog geen tien galden in de week.
Nu hebben B. en W. een voordracht ge
maakt. Na langdurige gedachtenwisseling
kwamen ze tot de conclusie: dat het aanbe
veling verdient: het-aanvangssalaris niet te
verhoogea, waarvoor vjjf argumenten ge
zocht zyn.
Eerste argument: dat een verhoogmg van
f 50.— weinig zon dienen tot het verkrijgen
van betere leerkrachten, zoolang er zooveel
lIlHl l 9>lUlii een veel» boogeitaanvangs-
salaris geven.
Zoo staat het er werkelijk. Zyn dan de
leerkrachten niet goed? En zoo neen, hoe
komt dat?
Ze geven elders zooveel meer. Dan hadden
B. en W. moeten zeggenIn Zaandam geven
ze f650. In Alkmaar f700. In Nibbixwoud
eu Urk f 600. En in 38' andere gemeenten
alleen van Noord-Holland óók f 600; wij
moéten- goede leerkrachten en- geven daarom
minstens f 700.
Tweede argumentAls we 't aanvangs
salaris verhoogen, kost dit ineens al f4000.
Moet- de gemeente dan juist op 'n koopje
uit 't Is altyd maar de kwestiemet welk
schijntje komen we d'r af. En dat is schande.
Het derde- en vierde en vijfde argument
sjjn van hetzelfde of nog minder kaliber.
Als deze toestand blyft bestaan, gaat dit
ten koste van het onderwijs. Als men van
het lager volksonderwijs niet die resultaten
verkrijgt, die men kon verwachten, dan trel't
dit verwyt niet ons, maar de Gemeente, die
door zoo'n slechte bezoldiging alle lnst
ambitie, waarmee een jong onderwijzer de
school intreedt, er uittrapt.
Vervolgens bespreekt hij de salarieering der
hoofden. Die verdienen zoowat driemaal zoo
veel als wij. HebbeD dezelfde bevoegdheid
als wij. Doen 'n beetje minder dan wij. ,En"
zeggen B. en W. «moeten noodig f 100. in
minimum en maximum meer hebben, want
zie-je, die menschen staan al zoo lang op
't zelfde salaris
«Waar was hier de wysheid by B. en W.
Na nog gewezen te hebben op 't onzinnige
van 't scheppen van rangetjes: als waarne
mende hooiden, onderwyzers met verplichte
hoofdakte, onderwyzers van bystand eu hoof
den van scholen, dat alleen tengevolge heelt,
het ontstaan van kruiperige, naar-de-oogen-
ziendo individuen besluit hy zyne rede met
het verzoek aan de aanwezige leden der
Verhoog het minimum.
Ken de verhoogingen na kortere periode
toe.
Verhoog het bedrag der verhoogingen.
Dat zal de grondlegging zijn voor een goed
stelsel.
Een langdurig applaus vertolkte den spreker
de instemming dor vergadering.
Voor debat gaven zich op de H.H.: Hee
roma h. d. s te Huisduinen, Heyting, klasse-
onderwijzer en Gijaberts idem. De eerste ver
dedigde z'n goed recht op de flÜO verhoo-
ging, en de superioriteit van hoofdakte-bezitter.
Heyting bepleitte huishuur-verhooging. En
had zich gestooten aan een paar uitlatingen
van spreker tegen 't bijzonder onderwys.
Gijsberts deed nog uitkomen, dat de jonge
onderwyzers niet alleen niet vooruit zijn
gegaan in salaris, maar zoo ongeveer een
f 180 achteruit, vergeleken met zijn eerste
jaren.
Ossendorp beantwoordde debaters. Wijst
ook nog op de ongunstige bepalingen by
ziekteverlof, waarna de voorzitter de verga-
doring sluit.
Winkeliersvereeniging.
Gisteravond werd in »'lïvoü" een verga
dering gehouden van winkeliers, welke ten
doel had, te komen tot oprichting van een
vereeniging, die de belangen van de winkeliers
zou behartigen. Aan de oproeping van het
voorloopig comité hadden velen gevolg
De heer H. C. M. Nypels, die de verga
dering leidde, sprak zyn tevredenheid er
over uit, dat zoo velen aan de oproeping
gCvolg hadden gegeven, heette allen welkom
en hoopte, dat de samenkomt strekken
mocht tot verwezenlijking van het voorge
stelde doel.
Daarna verkreeg de heer M. H. G. Th.
Fiedèldy Dop, lid van dc Staatscommissie
van Handeldi-ijvenden en Industriëelen mid
denstand, het woord om het nut van oen
winkeliers-organisatie uit een te zetten.
Spreker begon zijn rede, dat het zeker
bevreemding moet wekken, als men nagaat
hoe gedur.nde langen tyd zich verschillende
groepen van arbeiders en ambtenaren aan
eensloten, ter behartiging van hunne belan
gen, en de winkeliers daaraan geen deel
namen. Het gevleugeld woord van Kurl
Marx, «Arbeiders, vereenigt u", was door
velen begrepen, doch de middenstand begreep
niet, dat in vereeniging kracht ligt. De con
gressen te Namen en te Amsterdam gaven
echter een geduchten stoot tot de midden
stand-bewegingen. Op het laatstgenoemde
congres waren uit alle deolen van het land
een groot aantal afgevaardigden opgekomen,
vertegenwoordigende meer dan 80000 per
sonen, waaruit duidelijk bleek, dat bij den
middenstand ook behoefte bestond aan ver
eeniging, hetgeen te verklaren is uit de ver
anderde economische verschijnselen. Tor
verklaring daarvan wierp spreker een terug
blik, en wees er op, dat tydens het gildon
wezen door reglementen bepaald werd, welke
middelen gebruikt mochten worden bij de
fabricatie der waren, welke loonen gevorderd
werden en hoe de verkoop der waren moest
geschieden. Ieder, die een vak had geleerd,
was verzekerd van een goed beBtaan en de
consumenten kregen voor hun geld een be
hoorlijk artikel. Toen in 1798 de gilden
werden afgeschaft, kreeg men een geheel
andere verdeeling van arbeid, wel bewan
delde men voorloopig uit gewoonte nog de
oude wegen, maar een groote ommekeer
verkreeg men omstreeks 1850. De machine
bracht een geheel andere wyze van productie
tot stand, het groot kapitaal kreeg een over
wicht, de banken een internationaal karakter,
terwyl door de verbeterde vervoermiddelen
het debiet over de geheele wereld kon ge
vonden worden. Het handwerk werd grooten-
deels door machinale fabricatie verdrongen.
Met cyfers en statistieken wordt aange
toond, dat de machinale arbeid veel goed-
kooper is en handenarbeid het niet kan
volhouden. Alleen die artikelen, waar slijtage
aankomt, zooals het schoenenvak en die,
kunst en smaak op den voorgroud
treden, zullen niet geheel verdrongen wor
den, doch anders heeft de fabriekmatige
productie velen het brood ontnomen.
Ook op het huishoudelijk gebied ia een
groote^ verandering gekomen, thans kan men
allerlei saucen, groenten enz. kant en klaar
bekomen. Dit alleB heeft op den winkelstaud
een enormon invloed uitgeoefend.
Vroeger was het een gouden tijd voor den
inketier, toen- hy nrddeluar was tuBSChen
de producent en consument en door zijn
vakkennis beiden met raad kón bijstaan,
toen had hy een flink bestaan. Maar die
tjjden zijn aan het tanen. Aangezien de pro
ductie voordeeliger wordt, afgewerkte arti
kelen op de markt komen en er groote
magazijnen opgerioht worden, waar men zich
er op toelegt, vele artikelen te verkoope»,
wordt door deze nieuwe bedrijfsvormen het
bestaan van den winkelier moeielyker. Ook
de wyze van verkoopen is veranderd. Gold
liet vroeger zoo weinig mogelijk verkoopen
tegen zoo hoog mogelijke winst, thans is het
zooveel mogelyk verkoopen en weinig mogel jjke
winst. Spreker toont met een voorbeeld aan
van de Bon Marché te Parijs, hoe door dezen
gewyzigden verkoop het debiet en tevens de
winst toeneemt. Nog geeft hy een schets van
andere groote magazyneu in het buitenland,
waardoor de andere winkels verdwenen. Doch
later verryzen daar naast weer andere win
kels, die enkele speciale zaken verkoopen,
waar men natuurlijk beter terecht kan voor
enkele artikelen, omdat men in die groote
magazijnen niet aan alle waren zijn aandacht
kan schenken.
Ook de coöperatieve verbruiksvereenigingen
hebben invloed op den winkeliersstand. Bij
deze vereenigingeu is de verbruiker tevens
aandeelhouder, die winst ontvangt naar even
redigheid van zijn verbruik, terwijl men hem
verzekert goede waar te leveren. Deze ver
eenigingeu zyn thans over de geheele wereld
verspreid. De winkelier behoeft deze con
currentie niet te vreezen, de directie van eeu
coöperatieve zaak berust bij iemand, die voor
anderen werkt en daardoor niet dien prikkel
beeft als een winkelier, die voor zichzelf
werkt, bovendien is hy vakman die in staat
is de waren te contróleeren. Het is over
dreven en onrechtvaardig te beweren, dat
hij minder deugdelijke waren verkoopt. De
winkeliers kunnen best tegen de coöperatieve
vereenigingen concurreereu, vooral wanneer
zij gezameljjk groote hoeveelheden koopen,
daardoor is de prijs lager en kan men meer
zekerheid verkrijgen van de deugdelijkheid
der waren. In Leipzig heeft men zoodanige
inkoopsvereeniging, waar millioenen omgezet
worden. Ook do vereeniging «Eendracht
maakt macht" te Amsterdam levert prachtige
resultaten op.
De winkeliers moeten samenwerken, zij
moeten elkander meer beschouwen als vak-
genooten dan als concurrenten. Het is een
dwaasheid vjjandig tegenover elkaar te staan.
De middenstand te Helder moet zich aan
eensluiten. De winkeliers moeten onderling
en tezamen verschillende zaken regelen, vooral
het crediet op langen termijn moeten zij
tegen gaan. Ook kan zoodanige winkeliers
vereeniging een schuldinvorderingbureau, een
informatiebureau voor haar leden oprichten,
bepalingen vaststellen voor een sluitingsuur
en overwegen wat te dien opzichte kan ge
daan worden om de belangen van ieder te
behartigen. Veel kan samen besproken wor
den tot welzijn van de winkeliers. Daarom
dringt spreker er krachtig op aan te Helder,
waar de menschen toch niet achterljjk zyn,
een winkeliersvereeniging op te richten. De
middenstand zit in den klem, de grootste
vijand van den winkelier is de winkelier
zelf. Blijft niet langer verdeeld, maar leert
elkander kennen eu waardeerendrie dingen
kunnen U redden, zegt spreker tot slot, de
te heet eensgezindheid, de tweede heet
igezindheid en de derde heet eensgezind
heid.
Mot luid applaus werd de heer Fiedeldy
Dop als bewijs van instemming met het ge
sprokene beloond.
Van de gelegenheid tot debat maakte alleen
du beer J. Bakker Dz. gebruik, die eenige
inlichtingen vroeg over een inkoopvoreeni-
ging, welke door den spreker nog zeer uit
voerig gegeven werden.
Alsuu werd door den Voorzitter de vraag
gesteld of men een winkeliersvereeniging zou
oprichten, waartegen niemand- zich verzette
zoodat de nieuwe vereeniging geconstitueerd
werd. Omstreeks 100 personen traden als lid
toe. Daarna werd bet voorloopig comité,
l.cstaunde uit de heeren H. C. M. Nypels,
J. C. Duinker, J. Bakker, Dz., P. Hoogen-
boscli, M. C. Koch, R. Maalsteed, J. J. M.
Smit, B. Oudkerk, J. A. Lydsman, H. van
Willigen, C. J. Graatf eu P. de Geus, opge
dragen statuten eu huishoudelijk reglement
samen to stellen, hetgeen in de volgende
vergadering, die over 14 dagen gehouden
wordt, zal worden behandeld. Tevens wordt
dan de verkiezing van een definitief bestuur
aan de orde- gesteld.
Mot een kort slotwoord, waarin de heer
Fiedeldy Dop voor zijn lezing dank werd
jezegd en met den wenscli, dat de oprichting
van de vereeniging van veel belang voor de
winkeliers van Helder moge zyn, sloot de
hoer Nypels de vergadering.
Stuurlii
's-Gravenhage, 23 Ju'i. Geslaagd voor
groot» stoomvaart derdo stuurman: de heer
O. Stobbe.
Nederland' en Venezuela»
Iu de Eerste Kamer stelde de beer Van
Tïeekeren v. Keil eene vraag over do Vene-
zolaausche aangelegenheden. De minister
van bnitenlandsche zaken bevestigd*1, dat
met Venezuela mori'jjkheden zjjn gerezen
dat deze tot een persooulgk misverstand
met onzen zaakgelastigd-» hebben geleid en
tot diens uitwijzing kannen hebbea geleid
Omtrent dit laatste kou echter de minister
wegens de gebrekkige telegrafische ge
meenschap nog niets positiefs me'edeelen.
De minister bljjft in den zaakg -lastigde
vertrouwen stellen, en zal in het uiterste
geval voor nationale eer waken
Admiraal Rodjestwensky.
Door een vergissing is het bericht van
het overlijden van den admiraal Rodjest
wensky opgenomen in onze rubriek: Uit
het Buitenland. De admiraal behoort nog
altyd onder de levenden!
Een zwervertje.
De jongen, die na de Lustrum leesten te
Delft zwervende werd gevonden, is nu aan
zgn familie terug gegeven. Na veel zoeken
gelukte het de DeÜtsche politie den woon
wagen op te speuren op de Utrechtsche
kermis. De knaap die te Delft geheel van
onder-en bovengoed was voorzien wilde
liever niet naar het oude leven terug, doch
moest er wel in berusten.
Het >U. D." vertelt over dezen knaap
het volgende
Op het kermisterrein te Utrecht staat
op het oogenblik een woonwagen van een
rondtrekkende familie, waarvan alle leden
den kost moeten verdienen met dingen,
die nu eenmaal het bestaan van een zwer
venden kermisgast en zgn gezin uitmaken
muziek, zang en acrobatuur. Tot dien kring
behoort een jongske van zeven, acht jaar,
dat zóó'n afkeer heeft van het leven rondom
hem, dat hg telkens den wagen ontloopt
eu dan by de politie komt vragen om eten
ca verblijf Hel kind huivert hg de gedachte
v/eer naar den wagen terug te moeten en
gedwongen te worden tot het kermiswerk,
waaraan het niet wennen kan, ondanks alle
moeite. Het ventje is dankbaar en tevreden
als hg in de wachtkamer der agenten mag
zitten teekenen en knutselen en aldus het
orgeltje vergeten kan, waarmee hg de straat
op moet en geld verdienen. Ook iu Delft
ontliep hg hel ouderlijk gezin en ook daar
zocht hg een tehuis bg de politie. Er zit
iets tragisch in dit geval; een kind dat
den woonwagen ontloopt, omdat het niet
big ven wil in dien kring, waarin bet wi
weet wat heeft ondervonden En hef
gejoel en lawaai van de kermis ontvluchtend
weet hut zich veilig bg hen, die bescherming
geven. Wat heeft dat jong leventje wellicht
al gehad, waarvan niemand iets beseft, zelfs
nog niet als men den dreumes 's avonds
ziet scharrelen in de omgeving der groote
eafe's, om voor z'n orgeltje de aandacht te
vragen.
Grete Meier de bekende moordenares,
is gisterochtend om half zeven op het bin
nenhof van het Freibergsche laudgereeht
ter dood gebj-acht. Zg was gelaten en riep
op hot schavotVader, in Uwe handen
beveel ik mgnen geest".
In verband met de pogingen die
men overal ziet bet luchtruim te verove
ren is het niet onaardig een patent te
vermelden van z^kereD heer Oorden te
Bremerhaven om luchtballons te laten ont
ploffen door deze te beschieten met projec
tielen voorzien van een door gas zelf
ontstekend platina sponsje.
De schat in dan Juliustorón.
De financieele toestand in het Duitsclie
Iljjk is verre van schitterend. Allerlei
fmtastische plannen voor het invoeren van
nieuwe belastingen worden geopperd. Het
luiten van leeningen wordt bemoeilijkt door
den hoogen rontestaudaard, die een gevolg is
van het geldgebrek. En nu zint men op
middelen, om den geldnood, tenminste voor
et oogenblik, te verhelpen.
En zoo komt dan vanzelf de gedachte
weder boven aan. de 20 millioeu mark iu
goud, die zorgvuldig ingeknipt, in den Julins
toren te Spandan liggen, als overblijfsel van
de Fransche oorlogskosten van 1870/71ren
teloos en dus jaarlijks millioenen kostend, en
die zoo bgzonder geschikt zouden zgn om
V*peens den goudvoorraad iu Duitschland
weder te versterken, den rentevoet te ver
lagen en de crisis te doen eindigen.
Waarom moet dat geld in don Julius
foren blijven liggen? vraagt men.
Het »Berl. Tageblatt" beantwoordt die
vraag. blad meent, dat zeker een ver
sterking van den goudvoorraad met 120
millioen Mark aan goud eeu grooten invloed
hebben zou op de vermindering der disconto-
rente. Maar daartegenover staat, dat dit
kunstje maar eens kan wordnn uitgehaald
De uitwerking zou niet van duurzamen aard
zgn. En bg een nieuwe financieele cris a
zou het niet weder kuunen worden tóegepasfc
Maar zeker is het, dat de ingebruik
stelling van den schat uit den Julius-toren
do militaire macht van het Duitschu Rijk
belangrijk zou verminderen.
Die schat toch heeft de bedoeling in geval
van mobilisatie de eerste kosten te bestrijden.
Het is een waarborgsom voor de mobilisatie
en dus voor do slagvaardigheid vau groote
beteekenis. Dien waarborg weg te nemen,
zou het blad te gevaarlijk achten, op een
tgdstip, da'; ernstige donkere wolken samen
trekken aan den gezichteinder. Eu dat zou
te gevaarlijker zgn, daar Duitschland volgens
de in het buitenland' heerschende meening,
onmiddelljjk voor het bankroet staat. Zoo
lang de schat in de Juüustoren nog onge-
?,pt is kan daarvan echter geen sprake zgn.
Nieuws op Scheepvaartgebied.
De plundering van liet stoom
schip »N o r m a n Isles".
De kapitein van het stoomschip «Sommer-
stad", dat van het by Kaap Guardafui ge
strande, onder Scheepstijdingen reeds meer
malen vermelde stoomschip «Norman Isles"
do bemanning gered heeft, meldt over de na
dere omstandigheden dezer redding o.a. het
olgende
Zaterdagmiddag, 27 Juni, passeerde de
Sommerstad" Kaap Guardafui on stuurde do
Golf van Aden ïb. Nadat de zooeven genoemd-
Kaap ongeveer 26 myl achter ons lag, werd
onder land een stoomschip geiien, dat, zooals
wy by 't naderbykomen hoorden, aanhoudend
zyn stoomfluit deed werken. Wy stuurden
naar het schip toe eu bemerkten, dat van
boord door seinen om hulp gevraagd word.
Wy stoomden tot in se ven vadem water en
setten toen een boot met eenige opvareaden
uit, die zouden gaan hooren wat de schip
breukelingen wenschten. Het bericht, dat de
lieden by hun terugkeer brachten, leek ons
een sprookje.
Men waande sich eenige honderden jaren
terug, toen da strandroovery aan de Jutland-
scho kust bloeide en zeeroovery in de Middel-
landsche Zee op groote schaal bedreven werd.
Het gestrande schip was het Noorsche stoom
schip «Nornam Isles". De kapitein kwam met
onze boot by ons aan boord en meldde, dat
syn schip den vorigen avend gestrand was.
Toen den volgenden morgen, by 't aanbreken
van den dag, de geheele bemanning bezig was,
met de voorbereidselen om het schip vlot te
brengen, kwamen twee inboorliugen aan boord,
dio sich aanvaukelyk zeer hofielyk gedroegen.
Toen zy echter bemerkt hadden, dat het schip
geen geschat aan boord had, gaven sy een
signaal, en onmiddelljjk daarop stortten sich
honderden negers in de branding en zwommen
aan boord. Het schip was in een ommezien
geheel met inboorlingen gevuld, en nu begon
de plnndering van het schip op eeu wyze,
die met iedere beschrijving spot.
De afbrengiugawcrkzaumhedeu werden di
rect 'verhinderd en de bemanning was gedwon
gen, .zich op de brug te versamelou. Eenige
negers waren met korte zwaarden, dolken
enz. gewapend. De wilden wierpen zich toen
op de uit ryst bestaanden lading. Eerst zwom
men de negers, ieder met een sak ryst op
den mg, door de branding, later echter kwam
een sultan of aanvoerder aan boord en nu
kwam er meer systeem in de berooving. Van
de omliggende plaatsen werden groote booten
beorderd, waarmee thans do lossing snel in
zyn werk ging. Behalve de lading werden de
proviand, het touwwerk, metaal en de bezit
tingen der bemanning aau land gebracht. De
bergplaatsen in de kajuiten werden openge
broken, deuren uit de beugelB gelicht, kortom
«■lies, wat maar eouigszins los te maken .was,
werd aan land gezondeo.
Het volkslogies, het proviandruim, de ka
juiten werden tot op de kale yzeren schotten
leeggeplunderd. Allo voorworpen, die voor de
wilden geen waarde hadden, sloegen sy stuk.
De booten poogden sy ook te rooven, wat
bun echter niet gelukte omdat se er niet in
slaagden se te water te brengen.
De chronometer werd door een der swer-
ten uit de kast gerukt en van de brng op
het dek geworpen. Met een sekeren galgen
humor dachten de officieren er op dit oogen
blik aan, wat sy op de zeevaartschool over
de behandeling vau den obronometer geleurd
hadden.
Chineeach porselein, glas en steenea voor
werpen werden uit louter vernielzucht op dek
stukgeslagen.
Het eenige, wat de kapitein hebield, was
een Noorsche vlag en ook deze moest hy den
geheelen dag met do revolver in de hand ver
dedigen horlcge en ringen moest hy aan de
inboorlingen afstaan.
De bemanning van de «Norman Isles" be
stond uit Noren, de stokers echter waren Hiu-
dueëra, in 't geheel 30 man. De Noren waren
reeds twee h drie jaar aan boord en wilden
thans naar hniB, om hun familie te bezoeken.
Zy hadden gedurende dien laDgen tyd zydu
er. curiositeiten verzameld, die hnn na, met
al het andere dat sy bezaten, door de wilden
ontnomen worden.
Persoonlyk werd niemand leed gedaan, als
zy hun eigendom maar bereidwillig afstonden
Eenige dor inboorlingen schepten erechter
behagen in, de bemanning naar goedvinden
bevelen te geven on dreigden bij den geritig-
ston tegenstand met hnune messen, waarvoor
bun dan van hun roofbroeders levendige by-
val ten deol viel.
Met den kapiteiu van de «Norman Isles"
word aan boord van de «Sommerstad" nu over
de redding der bemanning beraadslaagd. Men
besloot tot den volgenden morgen te wachten.
By het aanbreken van den dag ging de «Som
merstad" weer onder de kust en ankerde in
negen vadem water. Er werden twee booten
uitgezet en bemand en uitgerust mot alle aan
boord zjjnde wapenen. Met een zekere span
ning naderde men het gestrande stoomschip,
maur het kwam tot geen gevecht. De booten
konden ongehinderd by de »Norman Isles"
aanleggen en de bemanning uit haar gevaar
lijken toestand bevryden.
De gereddon vertelden, dat hun positie,
steeds kritieker geworden was. Men had ten
laatste reeds de kleeding vorlangd, die zy;
aan 't lyf hadden. Een der opvarenden moeBt
10 pond' sterling, die hy nog verborgen had.
weten te houden, betalen, om zyn kleeding to
kunnen behouden.
De kapitein der .Sommerstad" besluit syn
bericht met de opmerking, dat s.ulko toestan
den op een drukbevaren kust niet voor moge
lyk gehouden zouden worden.
Het lurd van de «trandingsplaHlfl behoort
aan Italië. De gebeurtenissen wyzeu er echter
niet op, dat duar oen grootmacht du lakenB
uitdeelt.
Duur hoü-beestja!
Hoeveel het wel kost eeu authentieke
Russische prinses vriendin" te mogen
noemen bljjkt uit e6n proces, dat een Pa-
rgsche kleermakersfirma tegen den beken
den Italiaauschen Bport-Maacenas cavaliere
Vincenzo FLorio dezer dagen gevoerd en
gewonnen heeft. De mkeniug, waarvan de
firma» de betaling in rechten vorderde, liep
over drie jam; en bedroeg op den kop af
435,000 francs.
Hoezeer de puissant rgke cavaliere er
ook op gerekend had, dat zgn liaison met
de Russische dame eeuigszins kostbaar zgn
zou, een totaal van 435,000 francs voor
haar klecdiog alléén leek hem toch wat
è.g h »og. »Mgn cliënt begrgpt niet goed",
zoo pleitte zgn advocaat, »hoe binnen een
zóó kort tijdsverloop als ze genoteerd staan
de dame in kwestie zóóveel avond- en
wandel-toiletten kan hebben gebruikt. Biu-
neu enkele dagen volgden de bestellingeu
elkander met bliksemsnelheid op, Wg vragen
ons uf of dit alles inderdaad geleverd is.
Bovendien zgu de sommen, voor die
toiletten berekend, wel wat buitensporig
boog. Van de vele baljapons kost de minste
2000 francs, de duurste 5000. Verder vinden
bgv. kousen van 190 francs het paar,
mitaines, die per jaar 1000 francs kostten.
Antieke knoopjes zouden 2500 francs het
paar hebben gekóst. Ongelooflijk lang is
de lijst van parasols, kussens, waaiers,
zekdoeken en sacs-a-main. Het ia daarom,
dat ik Damens ïnjjn cliënt moet verzoeken,
oiu eeu expertise, voor zoover die nog
mogelgk is, en tot een aanzienlijke redactie
:;or de rest".
De advocaat vau de tegenpartij bepaalde
ich er toe, aan te toonen, dat de cavaliere
reeds ongeveer de helft vau de nota had
afbetaald, eu daardoor implicitie de juistheid
er van erkend had. Bovendien, «ei bg, waren
de genoemde bedragen volstrekt niet buiten
sporig, maar in overeenstemming met het
auuzien en de algemeene bekendheid van
het huis, dat de leveringen gedaan had
De rechtbank overwoog, dat weliswaar
cavaliere Fiorio al eeu gedeelte had afbetaald,
maar dat toch het geduchte bedrag zóó
hoog was, dat het aanleiding gaf een redactie
to» te passen. Zy verlaagde dus-de rekening
met 00 veroordeelde den Italiaan tot
betaling van sslecWa" 348,581 iruocs.
Of de cavaliere vooreerst niet genoeg
zou hebben van Russische prinsessen
Tixel, 23 Juli.
Men is sinds eenige dagen op korten af
stand van de haven met twee schelpsuigers
bezig om grint te bergen. Er ligt daar (er
plaatse een seer groote griatlaag. In één dag
tijds kon men er 200 stère's boven water
brengen. Het bergen Tan grint komt veel
meer aan op de machines en 't materieel,
dan het schelpensaigeD.
Schoolreisjes komen ook bier meer en meer
aan de orde. Sedert het vorig jaar wordt ook
door de schooljeugd van Oadeschild gespaard
om eerstdaags een reisje te knnneB onderne
men. Alleen de leerlingen der hoogste klas
sen kannen daaraan deelnomun, terwjjl de
overige kinderen in de gemeente zelve eeu
feestje zullen mogen genieten.
Als nn de ouders het ontbrekende geld
willen aanvullen, zal de tocht vermoedelijk
naar Amsterdam gaan. Anders zal een ander
uitstapje, dat niet zoo ver strekt, moeten wor
den ondernomen.
Langs de kast worden peilingen gehouden
door ambtenaren van 's Rijkswaterstaat. Naar
beweerd wordt, is vry algemeen aan de Oost
kust meer di.pt. waar te nemen. Vooral is
dit 't geval nabjj de haven, waar sinds een
paar juu .oor deo havenmond wordt gebag
gerd. De toestand is daardoor zooveel beter
geworden, dat men nn tamelyk geregeld met
betrekkelijk diepgaande scbroefbooten de ha
ven kan aandoen, iets wat te voren steeds
met groote beswaren gepaard ging.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-Indië.
Verzendingsweg.
Datum der ter
portteorpnfrj^i,
JTV'
1 lau
:-|./h
jdst der
busl.
p. -zeepost via Amsterdaml
p. zeepost via liotterdam
p. itoll. mail via Genua
p. lioll. mail via Marseille
p.Fransche in.via Marseille
p. Duitsclie m. via Napels
Stadstijd
24 Juli |7.— 's av.
31 Juli ,7.— 's av.
4 Aug. 7.— 'sav.
'28 Juli i3.30'3nain
31 Juli 17.— 'sav.
29 Juli ll'2'smidd.
Naar Palembang, Riouw, Banka, Billiton
i W. Aid. van Borueo
7 Aug. |8.30'smor.
4 Aug. 17.— 'sav.
p. Eng. t,inail
t Brïndisii
Hoti. mail via Genua
Naar Atjeh en de Oostkust van Sumatra
Vrijdag |8.30'sinor.
4Aug. |7.- 'sav.
Naar Guyana (Suriname)
zeepost vla Amsterdaml 6 Aug. |7.— 'sav.
mail over Engeland 3Aug. 7.— 'sav.
mail via St. Nazaire 7Aug. |7.— 'sav.
Naar Cura^ao, Bonaire en Aruba:
6 Aug.
eiken Dinsdag
en Vrydag
30 Juli
p. zeepost via Amsterdam
p. muil via Southampton e
of Queenstown
p. mail via Hamburg
(alleeu op verl. der afz.)
Naar St. Martin, St. Euatutius en Saba:
p. zeepost via Amsterdaml 6 Aug. 17.— 'sav.
(alleen op verl. der afz.)
p. mail via Soutbampton| 3Aug. |7. 'sav.
Naar Kaapland, Natal, Oranje-Rivier-kolon.ie
en Transvaal
eiken Vrydag, 3.30 's namiddags.
Hr. Ms. „Dolfijn" is lieden van Aberdeen ver
trokken tot voortzetting der reis.
De linofdmachinist M. v. d. Ban, dienende als
hoofd der machinekamer op dê kanonneerboot
jBever", wordt 1 Augustus op nonactiviteit gesteld
én als zoodanig vervangen door den machinist L.
A. A. Weeda.
Met ingang van 1 Augustus as. is de betrek
king van inspecteur van het loodswezen, de be
tonning, de bebakening en verlichting in liet 2de
district te Harliugen, opgedragen aan den kapt.-
luit. ter zee A. J. Gooszen
bevorderd tot kapt.-luit. ter zee, de luit. ter
zee der 1ste kl. A. H. C. Heijdeman.
De luit ter zee der 2de kl. J. H. Commijs, be
vorderd tot luit. ter zee der 1ste kl.
De luit. ter see der 2de kl. G. Duijckinck San-
der, officier van politie bij liet Koninklijk Instituut
voor de Marine te Willemsoord, wordt met 1 Sept.
a.s. op non-activiteit gesteld.
Op '27 Juli zullen de torpedobooten »G2", »G4"
en >Tangka" voor het houden van een tweemaal
24-uurs proeftocht naar de Noordzee vertrekken,
en dan tevens een kort bezoek aan de haven van
Ciiristiania brengen.
De luit. tz. lekl.K. F Sluijs is divisie-command.
Voor uitzending met het transport schepelingen
naar Oost-lndië op 8 Augustus a.s. per part. s^.
tOranje", zijn definitief aangewezen
Schipper W. J. ten Hoope, bootsman H. Bedorf,
sergt.-timmerman L. Balen en sergt-stoker J. II.
Ewaldaan te wijzen door den Direct, en Coramt.
der Marine te W/oord1 kwartiermeester, 1 korp.-
timmerman, 1 korp .-bottelier, 2 matrozen-zieken
verplegers, 2 matrozen-schrijver, '2 korp.-hofmee-
sters, '2 matrozen-hofmeester, 3 sergt.-koks, 2
matrozen-kok, 2 kleermakers, 2 schoenmakers, 5
matrozen le kl., 11 idem 2e kl., 34 idem 3 kl. en
'25 stokers-oliemanaan te wijzen door den Coinint.
van het korps Mariniers: 1 tamboer en 20 mariniers.
Overgeplaatst.
Met 1 Augustus. Hoofdinachinist K. J. L. Swüsic,
van «Marnix" op «Dolfijn", idem R. Grandia, van
«Dolfijn" op non-actief, idem M. v. d. Ban, van
Bever" op idem, idem J. v. Eek, van »Ever" op
•Marnix" en machinist L. A. A. Weeda, van »Van
Speyk" op »Bever".
Visgcherijberichten.
Nieuwediep, 22 Juli. Aangebracht door 30
korders 5 tot 20 stuks groote tong per stuk 90
cent, 10 tot 50 middelmatige tong per stuk 45 a
55 cent, 10 tot 40 kleine tong per stuk 15 a 20
cent, 1 tot 2 stuks rog per stuk 90 cent, enkele
manden schar per rnand f 4,50, 1 tot 0 mand
schar per mand f 2 a f 2,25.
23 Juli. 40 korders met 5 tot 10 stuks groojU:
tong per stuk 85 cent, 10 tot 50 middelmatige
long per stuk 40 a 50 cent, 10 tot 00 kleine tong
per stuk 15 a '20 cent, enkele manden schol per
rnand f 3 a f 3,50, 1 tot 5 mand schar per mand
f 1,50 a f 2, 1 tot 3 stuks rog per stuk 90 cent.
24 Juli, v.m. 8 uur. Niets binnen.
Bnrg«rlijke Stand gemeente Helder,
Van '21 tot 23 Juli.
ONDERTROUWD: P. F. de Leij en J. B. Nak.
J. J. iiouma en D. Koppen. J. J. Smit en A. E.
Meijer. A. Wehrle en J. A. Pluijmers. S. Trap en
S. J. Th. Roelofs. R. F. de Boer eu G. B. v. d.
Baan. J. de Roos en C. R. Ligteringen.
GETROUWD: l». v. Driel en M. Oldenburg. R.
van Dijk en S. Visser. M. Buis eu D. Leijen. L.
J. Mostard en A. Kuiper.
BEVALLEN: G. Zeeuw geb. Bakker, d. G. van
Eldert geb. Willems, d. G, Schoondergaug geb.
Beintemu, d. J. C. Mahieu geb. Jansen, d. E.
Oostendorp geb. Pauw, d. T. Doornbos geb. Krom
hout v, d. Meer, t.
