BIJVOEGSEL VAN 'T „VLIEGEND BLAADJE".
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1908.
Landbouwvergadering en
Tentoonstelling op Texel.
Woensdag te 10 uur liet het Texelsch
Fanfarecorps zich op de haven hooren bij
het binnenstoomen van iDe Dageraad'', die
de leden van het hoofdbestuur en de
afgevaardigden voor de 81e alg
vergadering der Hollandsche Maatschappij
van Landbouw aanbracht.
Op het gemeentehuis te Den Burg, waar
de gemeenteraad vergaderd was, werd de
eerewijn aangeboden en werd een hartelijk
woord van welkom gesproken door den heer
Mr. W. F. Hiddingh, Burgemeester van Texel,
terwyl Mr. C. P. Zaaier, voorzitter der
Maatschappij en H. W. Keesom, voorzitter
der afdeeling Texel", dank zegden voor den
stenn, dien men van gemeentewege voor
deze landbouwfeesten mocht ondervinden.
Achter het fanfarecorps ging men daarna
naar het prachtige tentoonstellingstei
waar de wind evenwel zoo sterk heerschte,
dat de woorden van opening binnen een der
tenten moesten gesproken worden.
De heer D. C. Dros, voorzitter der af
deeling Eierland, zeide, dat de heeren H. W.
Keesom, Mr. W. F. Hidding, Mr. C. P. Zaaijer
en A. Wagemaker achtereenvolgens het
woord zouden voeren. De heer H. W. Keesom,
voorzitter der afdeeling, zeide hierbij het
volgende
Mijnheer de Directeur-Generaal van den
Landbouw,
MijneheereD Leden van het Hoofdbestuur
der Hollandsche Maatschappij van Land
bouw,
Afgevaardigden en Leden der verschil
lende Afdeelingen,
en gij allen, die belang stelt in Landbouw
en Veeteelt,
Zeer geachte Toehoorders!
Namens de Afdeelingen Texel en Eierland
der Hollandsche Maatschappij van Land
bouw roep ik U hier een hartelijk welkom
toe.
Was Texel reeds lang beroemd om zijne
schapenfokkerij, in de laatste 25 jaar en wel
voornamelijk in de laatste 15 jaar is dat
bedryf hier op ons eiland nog belangrijk
toegenomen. Voornamelijk als gevolg van de
verbetering van het land door het gebruik
van kunstmeststoffen, alsmede het gebruik
maken van kunstvoeder, is het aantal lam
meren, dat jaarlijks van Texel wordt uitge
voerd in eene kwarteeuw meer dan verdub
beld, zoodst het thans ruim 40.000 bedraagt.
Door oordeelkundige kruising, voornamelijk
met Engelsche rassen, is ook de hoedanigheid
van het Texelsche schaap verbeterd en meer
in overeenstemming met de eischen onzer
afnemers gebracht. Onderscheidde zich het
oude, ongekruiste Texelsche schaap door
sierlijkheid van vorm en fijnheid van wol,
voor de fokkerij en vooral voor de vetweiderjj
was het te licht gebouwd. Gij zult dan ook
op het programma der nu te houden tentoon
stelling het ongekruiste Texelsche schaap
niet meer vermeld vinden.
Ook op het landbouwgebied is Texel door
het gebruik van kunstmeststoffen veel voor
uitgegaan. Van verscheidene, voor eenige
jaren nog woeste of weinig bebouwde stroken
land is de ontginning krachtig ter hand ge
nomen, hetzij door particulieren, zooals bijv.
in den polder het Noorden, hetzij vanwege
het Staatsboschbeheer en de Heidemaatschap
pij zooals aan den duinkant.
Zonder twijfel zal de beharding van vele
binnenwegen, die met behulp van Rijk en
Provincie in de laatste paar jaren tot stand
gebracht is, en waaraan nog voortdurend
gewerkt wordt, het gebruik van kunstmest
en kunstvoeder bevorderen en landbouw en
veeteelt ten goede komen.
Was Texel voorheen moeilijk te bereiken,
ook in het verkeer tusschen ons eiland en
den vasten wal is sedert bijvoorbeeld 25
jaren groote verbetering gekomen.
Het was met dit alles voor oogen, Mijne
heeren, dat wij het vorige jaar het gewaagd
hebben, het hoofdbestuur uit te noodigen,
dit jaar hier de Algemeene Vergadering te
doen houden. Algemeen was het vreugde
onder de Texelaren, toen het betrekkelijk
besluit der Algemeene Vergadering van 18
Sept. te Den Haag bekend werd. Intusschen
was het gemeenschappelijk bestuur der beide
afdeelingen Texel en Eierland zich er wel
van bewust, dat ons groote zorgen wachtten,
vooral met het oog op het organiseeren van
de Tentoonstelling, die bij gelegenheid van
de Algemeene Vergadering steeds gehouden
wordt. Tevens zou er voor gezorgd moeten
worden, dat de stroom van bezoekers die te
verwachten was, behoorlijk zou kunnen wor
den ontvangen en geherbergd.
Wij zyn met vereende krachten aan het
werk gegaan. Moge, Myneheeren, hetgeen
wij U kunnen aanbieden, misschien moeten
achterstaan bjj hetgeen grootere afdeelingen
aan den vasten wal U hadden kunnen geven,
gij moogt dan bedenken, dat veel wat voor
eene aan het spoor gelegen groote stad met
hare gemakkelijke verkeersmiddelen, hare
groote hotels en restauraties enzoovoort9,
gemakkelijk is, voor een eiland bijzondere
moeilijkheden oplevert.
Hiervan intusschen kan ik U de verzeke
ring geven, dat geheel Texel zich eendrachtig
beijverd heeft, te geven wat het kon, om zoo
mogelijk in alle wenschen en behoeften te
voorzien.
Aan allen, die hiertoe hebben meegewerkt,
betuig ik hier namens de beide afdeelingen
Texel en Eierland welgemeenden dank.
Aan Hare Majesteit onze geëerbiedigde
Koningin, Hare Majesteit de Koningin-
Moeder en Zijne Koninklijke Hoogheid den
Prins der Nederlanden in het bijzonder, zij
tevens van deze plaats hulde gebracht voor
de hooge belangstelling, die Zyne Koninklyke
Hoogheid voor den NederlandBchen Land
bouw en het Tentoonstellingswezen heeft
getoond te bezitten.
Verder zijn wij dank verschuldigd aan de
Regeering des Lands, aan het Gemeente
bestuur van Texel, aan het Hoofdbestuur
der Hollandsche Maatschappij van Landbouw,
aan verschillende begunstigers van dep vasten
wal, aan zoo goed als do geheele bevolking
van Texel, die door hunnen finantieelen steun
deze tentoonstelling hebben mogelyk gemaakt.
Niet het minst zijn wij dank verschuldigd
aan de Hollandsche IJzeren Spoorweg-
Maatschappij en aan Texels Eigen Stoom
boot-Onderneming voor de gunstige bepalingen
voor het vervoer, die zij ten onzen behoeve
hebben gemaakt.
Namens het gecombineerde bestuur der
afdeelingen Texel en Eierland spreek ik
verder onzen welgemeenden dank uit aan de
leden der verschillende commissies, die odb
zoo werkdadig hebben terzijde gestaan. In
het bijzonder wensch ik hier te noemen de
Feestcommissie, die al het mogelyke heeft
gedaan om het den bezoekers der tentoon
stelling aangenaam te maken, en de Huis-
vestingcommissie, die een moeilijk onderdeel
van wat wij als onze taak hebben beschouwd,
namelijk het verschaffen van logies aan allen,
die dit zouden wenschen, zooveel als in hun
vermogen was, hebben opgelost. In de
personen hunner voorzitters, de H.H. doktoren
Wagemaker en Over, breng ik hulde aan die
Commissies.
Aan den heer Johan Roeper, die geheel
belangeloos dit prachtige terrein ter beschik
king stelde, zijn wy in hooge mate dank
verschuldigd.
Ten slotte, mijneheeren, zy het mij ver
gund myn hartgrondigen dank uit te spreken
aan mijne medebetuursleden, voor hunne
eendrachtige samenwerking, en van deze
inzonderheid aan onzen volijverigen Secretaris,
den heer Jac. Kikkert, die wel het grootBto
aandeel in het werk, dat aan de voorbe
reiding besteed is moeten worden, voor zyne
rekening heeft gehad.
En hiermede, myneheeren, verklaar ik
namens de Besturen der afdeelingen Texel
en Eierland der Hollandsche Maatschappij
van Landbouw deze tentoonstelling voor
geopend.
Een daverend applaus volgde op deze
duidelijk uitgesproken rede.
De heer Mr. W. F. Hiddingh, burgemees
ter, was minder goed verstaanbaar, toen ZEd.
het welkom op Texels grond toeriep, en het
een en ander uit de geschiedenis van Texel
aanhaalde, om verder te spreken over het
groote belang van deze landbouwtentoon
stelling.
Ook de heer Mr. C. P. Zaaier sprak zeer
duidelijk, roemde de goede medewerking van
Regeering en andere besturen, bracht hulde
aan de ministers Yeegens en Talma en sprak
zijne beste wenschen uit voor het welslagen
van deze landbouwtentoonstelling.
De heer A. Wagemaker, voorzitter der
feestcommissie, zeide, dat zyne commissie ge
roepen was, om het aangename aan het nut
tige te verbinden. Kunst, schoonheid en ver
maak dienen in deze voor Texel zoo zeer
gewichtige dagen hand aan hand te gaan.
Al deze woorden werden met luide hoera's
beantwoord, terwijl telkens de muziek zich
liet hooren.
Te twaalf uur ruim begon de vergadering
in de groote zaal van hótel Texel waar
Mr. C. P. Zaaier een keurige openingsrede
hield, die vooral den indruk gaf, dat de
landbouw- en veeteeltaangelegenheden in
Nederland al hooger vlucht aannemen, dank
zij de medewerking van zooveel en zoovelen.
Voor den grooten bloei der Maatschappij is
noodig kracht, uitgaande van de afdeelingen.
Moge voortgegaan worden op den ingeslagen
weg! Moge het vuur niet gebluscht worden!
Op den steun van het hoofdbestuur kan men
steeds rekenen.
Daverend applaus volgde.
06 Afdeelingen waren vertegenwoordigd
met 556 stemmen.
Goedkeuring van het jaarverslag volgde,
zooals het opgenomen is in het Ned. Land-
bouw-weekblad.
De heeren zuivelconsulenten waren niet
aanwezig, zoodat de aangekondigde mede-
deelingen niet gegeven konden worden.
De heer De Kanter, directeur der onder
linge brandverzekering voor de leden der
Hollandsche My. v. Landbouw, bracht ver
slag uit, deelde mede, dat de branden in de
laatste jaren vrij vele waren, dat toch de
premie niet verhoogd behoefde te worden,
dat de deelneming der leden lang niet alge
meen is, dat de meeste branden ontstaan in
Augustus en September door den hooibroei en
door de vaeantie der kinderen, die dan wel
met vuur spelen. Tot meerdere deelneming
werd aangespoord. Rekening en begrooting
werden goedgekeurd. In behandeling kwam
het voorstel van het hoofdbestuur om voor
de benoeming van vertegenwoordigers der
Maatschappij bij het Nederl. Landbouw-comitë
in het vervolg te doen geschieden door het
hoofdbestuur. Verschillende afdeelingen ver
klaarden zich er tegen. Bij stemming werd
het voorstel aangenomen met 283 stemmen
voor en 256 tegen met 11 stemmen in blanco.
Verschillende verkiezingen hadden
plaats.
Tot leden van het Hoofdbestuur werden
gekozen P. Oly voor Noord- en J. Loopuit
voor Zuid-Holland. De heeren H. Breebaart
on H. van Eeten, moesten aftreden en waren
niet herkiesbaar.
De heer Mr. J. Cozert, advocaat te Rot
terdam hield eene lezing over de in te voe
ren wetgeving op het arbeidscontract
verband met den landbouw, waarin menigen
nuttigen wenk gegeven werd voor den werk
gever, die voortaan het loon in gebruikelijken
vorm heeft uit te keeren, en eene
behandeling aan de werklieden, alsmede
rusttijd en ontspanning heeft toe te staan,
alles bij overeenkomst te regelen.
De heer A. Wagemaker hield eene rede
over het eiland Texel en den landbouw,
waarbij iets omtrent de wording van het
Texel van tegenwoordig werd medegedeeld,
veel werd gezegd over de verschillende
grondsoorten, den plantengroei en de vogel
wereld op Texel, on inzonderheid over
schapenteelt als hoofdbron van bestaan, enz.
Beide lezingen werden luide toegejuicht.
Als plaats voor de volgende vergadering
werd Gouda aangewezen, de eenige afdeeling,
die er zich voor aangemeld had.
Tot lid van verdienste werd benoemd de
heer Mr. H. J. M. Tijssen, van Dordrecht.
Hierna werd de vergadering gesloten, en
werd een rytoer gehouden over Waal, Óo3-
terend, het Noorden, Eierland en Walen
burg. Wegens den storm was het aantal
rijtuigen veel minder groot, dan men ver
wacht had. Er namen er 62 aan deel, terwijl
er zich 97 hadden aangegeven.
Na de rit vereenigden men zich aan een
gemeenschappelijken maaltyd.
De feestelijkheden en de kermis konden
maar zeer gebrekkig doorgaan door het ruwe
weer.
Donderdag, 't Weer liet zich reeds des
morgens beter aanzien, en hoewel er den
geheelen dag door een sterke wind heerschte,
was het toch op het feestterrein wel uit te
houden. Zeer groot was het aantal inzendin
gen voor de rubrieken wol- en rundvee, en
't was voor de verschillende jury's niet ge
makkelijk, om de prijzen naar waarde toe
te kennen. Er was niet alleen vertegen
woordigd de bloem van Texelsch wol- en
rundveestapel, maar veel was ook aangevoerd
van elders. Met buitengewone belangstelling
werden bewonderd de kolossale stieren, die
van den vasten wal aangevoerd waren. Uit
de lijst der bekroningen kan blijken, dat ook
menigen prijs daar verdiend is.
Behalve wol- en rundvee werden ook de
ingezonden varkens bekroond. Morgen zijn
de paarden aan de beurt, ook voor concours-
hippique.
Groot is de drukte die er heerschte, en
met belangstelling worden ook bezichtigd de
talrijke inzendingen op het gebied van land
bouwwerktuigen. Men ziet er veel in volle
werking, en vooral trekt de aandacht een
door stoom ge dreven miniatuur-dorschmachine
waarvan men alle onderdeelen kan bezichtigen,
't Ib een waar kunstwerk. Tal van ploegen,
eggen, zaaimachine8 en verdere landbouw
werktuigen zyn aanwezig.
Mooi is ingericht een duin, beplant met
allerhande coniferen en loofhout, alsmede
met heide, 't Is eene inzending van den heer
burgemeester van Schoorl.
Ook meststoffen, veevoeder en vele andere
artikelen zijn er te kust en te keur.
Duizenden menschen bewegen zich over
het terrein, en daarvan zyn misschien de
meesten vreemdelingen, 't Is overal zoo vol,
dat er byna nergens onderdak meer te
bekomen is. De drie stoombooten, in dienst
van Texels Eigen Stoombootonderneming
brachten in een reis te zamen bijna 1000
personen naar hier. Was 't weer mooier,
de stroom zou nog grooter zyn. De festivi
teiten zijn thans in vollen gang.
Muziek wordt er veel gegeven, en door
het stedelijk muziekkorps uit Leiden, èn
door eene damescapelle, terwijl het Texelsch
fanfarecorps zich ook meermalen laat hooren.
Hedenmiddag vertoonde de heer Boston
Cronje', van Parijs, zijne halsbrekende toeren
op het koord, meer dan 10 meter boven
den grond, waarop hij allerhande toeren
verricht. Hedenavond worden deze herhaald,
terwijl de luchtrywieler en wandelaar alsdan
omgeven is door een schitterend vuurwerk.
Het café-cbantant in de feesttent en het
Bal-champëtrë trekken thans veel volk. Moge
het weer op de volgende dagen qog wat
fraaier zijn
BEKRONINGEN.
Woensdag..
(De bekroonden, waarby geen plaatsnaam
is vermeld, wonen allen te Texel).
Hollandsche hoenders, 2e pr. D. G. Bakker.
Wyandotten, le pr. C. Eelman Az. Leghorns,
le pr. C. Eelman Az. Minorca's le pr. J.
Verfaille, Helder. Orpingtons, le pr. D.
Keijser Cz. Schoonste paar duiven, le pr.
Ds. M. Kramer. Voor de mooiste verzame
ling Pluimvee, le pr. M. Jol, St. Pancras.
Konijnen .mooiste paar), le pr. C. Wytsma,
Helder, 2e prijs A. Thomosz, Helder. Konijnen
(mooiste verzameling», 2e pr. M. Duinker,
Alkmaar. De meest volledige verzameling
honing van verschillenden aard, le pr. H.
Matthes, Breukelen. De beste verzameling
met honing bereide gerechten, le pr. H.
Matthes, Breukelen De beste en volledigste
woning met lossen bouw, le pr. A. J.
Peek, te Schoorl. De mooiste inzending
levende bijenvolken, le pr. Gebrs. Schu-
macher. Voor de mooiste toom eenden, le
pr. D. Mantje Kzn.
Zuivelbereiding.
Witte Schapenkaas, le pr. J. Boerhorsll
Groene Schapenkaas, le pr. Ned. Y. Witte.
Groene Potkaas, le pr. D. G. Boon. Edam
mer kaas, gemaakt op de boerdery, 3e pr.
J. Leegwater, Obdam. Kleine Edammer kaas,
gemaakt op fabrieken, le pr. H. te Bück,
Warmenhuizen. 3 stuks Goudsche kaas, le
pr. M. C- Piek, Ondshoorn. Koeboter, le pr.
Samenwerking, Gieseu Nieuwkerk. Schapen
boter, le pr. W. Eelman Jz.
Akkerbouw.
Wintertarwe, le pr. N. Dros Pz., Eierland.
De beste haver, le pr. D. C Dros, Eierland.
Chevalliergerst, le pr. D. C. Dros, Eierland.
Rogge, le pr. Gebrs. Wetsteen, Eierland.
Kleine Groene Erwten, le pr. H. W. Keesom.
Groote Groene Erwten, le pr. J. G. Evers,
Eendracht. Suikerbieten, le pr. C. Keijzer Hz.
Mangelwortel voor veevoer, le pr. Gebrs.
Schumacher. Vroege aardappelen, 2e pr. H.
W. Keesom. Late aardappelen, le pr. Wed.
Joh. de Graaf. Mooiste verzameling knolge
wassen, le pr. Gebrs. Schumacher. Bloem
kool, le pr. G. Groot Tz., Lutjebroek. Roode
Kool, le pr. G. Groot Tz-» Lutjebroek. Sa-
voye Kool, le pr. G, Groot Tz., Latjebroek.
Witte Kool, le pr. G. Groot Tz.,Lutjebroek.
Grootste verzameling granen, zaden, enz.,
opluistering, medaille Tuinbouw, Grootebroek.
Appelen en peren, le pr. Groentenvereeni-
ging, te Winkel. Schoonste mand bloemen,
le pr. Puinbroek, Helder. Schoonste collectie
bloemen en planten, le pr. Puinbroek, Helder.
Schoonste verzameling tulpenbollen, le pr.
Gebr. Schumacher. Hyacinthen. 2e pr. Jac.
Blikkert Nz. Narcissen, le pr. Gebrs. Schu
macher. Crocussen, le pr. Gebr. Schumacher.
De beste Stoppelploeg, le pr. Visser's
Landbouwkantoor, Amsterdam. De beste Diep-
ploeg, le pr. J. van Driel, Haarlemmermeer.
De beste woelpleeg, le en 2e pr. Visser's
Landbouwkantoor, Amsterdam, De beste Egge,
le pr. J. van Driel, Haarlemmermeer. Ket-
tingegge, le pr. Visser's Landbouwkantoor,
Amsterdam. Zaaimachine, le pr. Visser's
Landbouwkantoor. Wiedmachine, le pr. ViB-
Landbouwkantoor, Amsterdam, Gras-
maaimachine, le pr. .Agrioultura", Win
schoten. 2e pr. Van der Kloot Co. De
beste boerenwagen, le pr. L. H. Schot. Drie-
wielde Kar, le pr. Jac. Met, Heerhugowaard.
Gierkar, le pr. Jac. Met, Heerhugowaard.
Vierwielige ry tuigen, le pr. Jac. Met, Heer
hugowaard. Tweewielige rijtuigen, le pr. Jac.
Met, Heerhugowaard. Handgereedschap voor
hooibouw, le pr. D. Witte Dz. Rijwielen,
le en 2e pr. M. A. Knijper. Werktuigen
hooi, graan en landbouw, grootste verzame
ling, le pr. Visser's Landbouwkantoor, Am
sterdam. Hoefyzers, le pr. F, van Heer-
waarde. Brandkasten, ter opluistering, le pr-
Firma J. C. Massée, te Goes.
