KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel, Wieringen en Anna Paulownam
No. 3720
Zaterdag 10 October 1908.
36ste Jaargang.
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
Uit den Omtrek.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoon 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Interc.-Telefoon 50.
ABONNEMENT s
Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 et., Buitenl. f 1.25
Zondagsblad 37> 45 fo.75
Modeblad
I Muzik. Bloemlez.
87'
55
60
80b f 0.90
85, f 0.90
Voor 't Buitenland bij vooruitbetaling.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te HELDER.
Bureaux: Spoorstraat en Koningstraat.
ADVERTENTIEN
Van 1 tot 4 regels25 cent.
Elke regel meer6
Bewüs-exemplaar2'
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VEIJDAGSMOBGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorsrd zijn.
Eerste Blad.
De telegraaf bracht ons het bericht dat
Bulgarije zich te Tirnovo tot een onafhanke
lijk koninkrijk had verklaard en dat vorst
Ferdinand tot koning was uitgeroepen. Dat
is een gebeurtenis van groote beteekenis,
waarvan de gevolgen voor Europa nog niet
zijn te overzien.
Bulgarije was tot hiertoe een constitutio-
neele monarchie, onder opperheerschappij der
Porte.
In 1393 werd liet door de Turken ver
overd en het bleef 500 jaren onder liunno
soms zeer drukkende heerschappij. Na den
Krirnoorlog in 1854 kou Bulgarije eerst
beproeven om weer zelfstandig te worden.
Een aantal kleine boerenopstanden werden
tot dat doel beproefd evenwel te vergeefs.
De oppermachtige Turken onderdrukten elke
poging op bloedige wijze. Deze onderdrukking
was mede een der aanleidingen tot den oorlog
van Rusland tegen Turkije.
Het verdrag van San Stefano in 1878
maakte een einde aan dezen oorlog; de groote
macht der Tnrken op het Balkanschiereiland
was gebroken. Een congres der mogendheden
te Berlijn bijeengeroepen, regelde de zaken
van den Balkan en daarbij werd Bulgarije
tot oen zelfstandig vorstendom verklaard, dat
echter schatplichtig bleef aan den Turkschen
Sultan. Prins Alexander van Battenberg
werd door de volksvertegenwoordiging (So-
branja) tot vorst gekozen. Hij mocht zich
niet verheugen in de gunst van Oostenrijk
on Rusland, die men de peetooms zou kunnen"
noemen, wijl hij zich al dadelijk na zijn
verkiezing had aangesloten bij de party die
voor onafhankelijkheids-verklaring was. In
1887 wbb hy zelfs genoodzaakt af te treden
en de Sobrahja koos toen tot vorst Ferdinand
van Coburg. Handig diplomaat als hy was
deelde hij in de gunst van Turkije, dat hij
nog al eens concessies afdwong en ook in
Oostenrijk mocht men hem goed lijden. Tot
goed verstand der dingen is het nog noodig,
te weten, dat de vereeniging van Oost-
liu inelie in 1885 aanleiding gaf tot een oorlog
met Servië, die in 't voordeel van Bulgarije
uitviel.
Intusschen de onafhankelijkheid bleef in
Bulgarije het ideaal. Eu het heeft wel een
geschikt tijdstip afgewacht voor deze nieuwe
staatkundige beweging.
In Turkije is sedert korten tijd een mildere
geest merkbaar, een vreedzame omwenteling
heeft de partij der jong-Turken naar voren
gebracht. Toch is de nieuwe toestand nog
niet vast en helder. Intusschen deed zich het
feit voor dat de spoorwegbeambten en arbei
ders van de Orient-lyn, die ook door Bulgarije
eu Oost-Rumelie loopt, staakten. Toen de
dienst stil lag stuurde de Bulgaarsche regee -
ring troepen die den dienst overnamenmen
ducht, tot na de staking. Doch ziet, als de
staking geëindigd is, blijkt Bulgarije niet
geneigd de lijn terug te geven, 't Wil der
Maatschappij wel een vergoeding geven. Ën
hoe dit zaakje nu eigenlijk moest geregeld
worden, dat waren de mogendheden nu eens
netjes aan 't uitzoeken. Maar allengs bleek
ook meer de eensgezindheid der Bulgaren
om de lyn te houden en zich onafhankelijk
te verklaren.
»'t Heele volk wil het", kon de vorst ver
klaren, en doe daar eens iets tegen. In Oosten
rijk intusschen had men blykbaar zoo iets ver
wacht, want nog slechts enkele dagen geleden
was vorst Ferdinand daar al, als een geheel
onafhankelijk vorst ontvangen, t Schijnt
trouwens de bedoeling van Oostenrijk te zijn
een tweetal Balkanprovincies die het al jaren
bezet heeft, gewoon weg te anexeeren. Dat
is een tweede gewichtig feit in den Balkan.
Bij de conferentie van Berlijn hierboven
genoemd, werden de Tnrksehe provinciën
Bosnië en Herzegowina onder toezicht en
bestuur van Oostenrijk gesteld.
Dat heeft nu al 20 jaar geduurd en nu
acht Oostenrijk ook het tijdstip gekomen
om de beide provincies voor goed in bezit
te nemende oppermacht die Turkije daar
uitoefende, bestond toch trouwens slechts ii
naam.
Voor beide kwesties zou men kunnen zeggen
de uiterlijke vormen zijn in overeenstemming
gebracht met den werkelyken toestand.
Natuurlijk heeft Turkije protest aange-
teekend tegen wat het noemt schending
der overeenkomst van Berlyn. 't Woord is
nu aan de groote mogendheden. Maar afge
zien daarvan, waarover straks nader, zou
Turkije naar de wapens kunnen grijpen.
Het feit dat het een protest zond en geen
oorlogsverklaring, schynt er op te wijzen,
dat Turkije niet een oorlog wenscht. Berich
ten over mobdliseering van het leger, al een
paar maal verspreid, zijn gebleken onjuist
te zijn. De troepenbeweging in Bulgarije
wordt toegeschreven aan de noodzakelijkheid
om meer troepen voor den dienst op de
spoorwegen te gebruiken.
En nu de groote mogendheden. Bedriegen
de voorteekenen dit oogenblik niet, dat zal
wel langs vrce^zamen weg oplossing van het
geschil gezocht worden. Maar de politieke
hemel is zeer veranderlijk. Frankrijk moet
het plan hebben eene conferentie der groote
mogendheden bijeen te roepen en Engeland
schijnt het hiermee eens te zijn. Beide
mogendheden hebben er belang bij dat het
Balkanschiercriand niet het tooneel van een
oorlog wordt. Do nieuwe toestand in Turkije
heeft Duitschland's invloed in Turkye ver
zwakt en men vreest te recht of ten onrechte
dat een eventueele oorlog dien invloed weer
zou kunnen herstellen. In Oostenrijk meent
men dat de mogendheden het best zullen
doen zich maar bij don nieuwen stand van
zaken neer te leggen Oostenrijk toch zou,
zoo het zich door de besprekingen op het
congres getroffen gevoelde, zicli kunnen
onthouden en daardoor het nemen van be
sluiten onmogelijk maken.
Servië is met den nieuwen toestand lang
niet ingenomen. De gevoelens voor Oostenrijk
waren daar al niet gunstig on door de
annexatie der beide provinciën ziet het zich
nu van de zee afgesneden, het ducht althans
moeilijkheden voor zyn handel door die
provincies. Tal van betoogingen hebben in
Servië plaats, gericht tegen Oostenrijk. Dit
land schijnt zich echter van deze daden der
Serviers niot veel aan te trekken. De lieden
ontvangen berichten uit Bulgarije luiden dat
de vrees voor oen mogelijke» oorlog in het
geheele land verminderd is. Duitschland
hoeft verklaard dat hot zicli strikt onzydig
houdt.
In verband met de kwestie nog een bericht
dat ook voor ons land van belang schijnt.
De oorlogsgeruchten in den Balkan hebben
den Belgischen molenaars en bakkers den
schrik op het lijf gejaagd. De grootste helft
toch van het koren, dat de Antwerpsche
haven binnenkomt, wordt uit .havenB van
de Zwarte Zee, Varna en Burgas, uitge
voerd. Het uitbreken van een oorlog, juist
op het oogenbiik, dat de oogst verscheept
moet worden, zou groote mooiclijkheden kun
nen teweegbrengen.
De aandacht van geheel Europa wordt zoo-
zeor in beslag genomen door de Balkan-zaak
dat men bijna geon aandacht schenkt aan een
nieuw incident in Marokko een «verschil"
tusschen Duitschcn en Fransehen weer, in
een bijna gelijk geval als het jongste incident.
Maar er zal wel geen tijd zijn om het tot
moeilijkheden te laten komen.
HELDER, 9 October.
Naar wij vernemen werd in de •ver
gadering van 25 September van liet bestuur
der Weesinricbting te Huisduinen, de heer
C. M. Cremer, inspecteur der belastingen
alhier, benoemd tot lid van hot bostuur dier
inrichting.
Helders Belang.
Commissie voor Kunstavonden.
De eerste kunstavond in dit seizoen, zal
gegeven worden op Dinsdag 27 October Het
openingsstuk zal zijn .Fraucillon", tooneel-
spel in 5 bedrijven, naar het Fransch van
Alex Dunas fils. De damesrollen zullen e.a.
worden vervuld door de dames B.Holtrop
van Gelder, MannBouwmeester en Emma
Morel. De programma's, met de verschillende
bepalingen, zullen den abonnee s volgende
week worden toegezonden.
Aanbesteding.
Door de directie der Marine te Willems
oord is Woensdagmorgen te 11 uur aanbe
steed de levering van verschillende levens
middelen in 9 perceelen Minste inschrijvers
waren
perc. 247,600 KG. diverse groenten in
20 soorten en 178,000 rantsoenen soepgroen
ten S. van Amesfoort te Helder f 16.909;
perc. 2. 26000 KG. varkensvleesch en reu
zel D. de Groot te Alkmaar f15.582;
perc. 3. 6100 KG. rund vet ten behoeve
van de equipages van Hr. Ms. schepen on
vaartuigen van oorlog, ter reede van Texel
en in het Nieuwediep aanwezig en van de
afdeoling Mariniers in genoemde directie go-
durende het jaar 1909: wed. O. W. Broers-
ma te Helder f 3477
perc. 4. 11.500 KG. rund- on kalfsvleesch
en vet: Wed. O. W. Broersma te Helder
f8217,50;
perc. 5. 15,445 KG. groenten en vruchten
in 39 soorten A. Gijsbortste Helder f 1005.60
perc. 6. 40.000 liter zoete en 50 L. ge
kamde melk: P. Keet te Helder f3232;
perc. 7. 2700 KG- wit broodJ. Bruin te
Helder f398.25;
perc. 8. 900 KG. varkensvleesch en pekel-
spek ten behoeve van het Marine-hospitaal
te Willemsoord, gedurende het jaar 1909
J. de Beurs te Helder f 628.20
perc. 9. 282.000 KG. aardappelen ten be
hoeve van de equipages van Hr. Ms. sche
pen en vaartuigen van oorlog ter reede van
Texel en in het Nieuwediep aanwezig, het
Marine-hospitaal en do afdeeling Mariniers
te Willemsoord, gedurende het tijdvak van
1 Nov. 1908 tot on met uit. Juni 1909S.
van Amesfoort te Heldor f 9418.80.
Nederlandsch oorlogsschip te Kaapstad.
Van bevoegde zijde wordt uit Den Haag
verzekerd, dat van het bezoek van het pant
scrschip »De Ruyter" aan Kaapstad niets
bekend is en ook het voornemen daartoe
bij de autoriteiten niet is opgekomen. ;Dit
slaat op liet bericht, overgenomen uit de
»N. R. Cf'., in ons vorig nummer.)
Vergaderingen.
De openbare vergaderingen van de Tweede
Kamer worden hervat Dinsdag 13 October
voormiddags te elf uur.
Gevroren.
In den omtrek van Haarlem heeft het
Woensdagnacht stevig gevroren. De tuinders
klagen over schade.
Mevrouw V., te Zutphen, die oenige
dagen geleden van do trappen viel en heide
beenen brak, is thans in liet ziekenhuis
aldaar overleden.
Do ontslagen Gemeente-ambtenaren te
Amsterdam.
De Amsterdamschen Bond van Gemeente-
Amhtenarcn heeft een adres aan den raad
gericht, waarin gezegd wordt
Dat hem dit ontslag ongemotiveerd voor
komt, omdat het ligt buiten de bevoegdheid
van B. en W. controle uit te oefenen op
den inhoud van organen, die door ambtenaren
in gemeentedienst in hun vrijen tijd worden
geredigeerd; dat evenwel, indien men wol
erkent liet recht van B. en W. zich te be
moeien met den inhoud van de organeD, uit
gegeven door het personeel in gemeentedienst,
toch de twee geïncrimineerde artikelen niet
van dien aard zijn, dat zy ontslag respectie
velijk broodelooshcid voor die ambtenaren
wettigen dat dan ook dit ontslag onder het
geheele personeel in dienst der gemeente
Amsterdam een zeer ernstige ontstemming
heeft teweeggebracht, welke ontstemming
klaarblijkelijk door een groot deel der bur
gerij wordt gedeeld, temeer waar dit ontslag
is gegeven zonder eenige voorafgaande waar
schuwing dat hij het daarom noodzakelijk
acht ön in het belang van den dienst èn in
het belang van het personeel, welk laatste
overtuigd moet zijn, dat er alleen recht wordt
gedaan, dat dit ontslag alsnog ongedaan ge
maakt wordtreden waarom hij uwen raad
beleefd, doch met den meosten aandrang, ver
zoekt B. en W. te willen uitnoodigen dit
ontslag alsnog in te trekken.
Fraude aan het postkantoor te Amsterdam.
Een zeer ernstig feit heeft zich aan het
postkantoor te Amsterdam (afdeeling quitan-
ties) voorgedaan. Een ambtenaar, die met
verlof afwezig was, is na het verstrijken van
zijn vacantie niet teruggekeerd. Den 14den
September had hij weder in functie moeten
treden. Dit heef$ aanleiding gegeven tot een
onderzoek, waarbij is gebleken dat de man
zich gemimen tijd aan vervalsching van
bordercis en afrekeningen heeft schuldig ge
maakt. Men spreekt van een bedrug van
f 3 '.000, dat door hem door handige ver
valsching zou zijn verduisterd. Men weet
niet waar de man zich ophoudt.
Een reusachtige karper.
De visscher C. vun Rooyen te Naarden,
bezig zijnde mot krabben op baars te visschen,
kreeg beet en wilde „opslaan doch het
scheen dat er een monster aan zijn hengel
zat. De hengel brak in twee stukken en het
voorste gedeelte verdween met het snoer,
's Avonds bij maanlicht ging de visscher
krabben zoeken. In zijn roeibootje meende hij
op het water zijn 's middags verloren bengel-
top te zien glinsteren. Toen 'hij den verloren
top greep, werd de roeiboot eensklaps voort
getrokken over een afstand van meer dan
100 meter. Toen kwam d'e .kracht" boven
en dit bleek een karper te zijn, die onge
veer 20 pond zwaar was. De visscher wist
met inspanning het dier in de boot te krijgen,
docli moest alle krachten inspannen zijn prooi
er in te houden. De omvang van hot beest
was 60 c.M.
Het fluitende Raadslid.
't Gerechtshof te 's-Hertogenbosch, uit
spraak doende in de zaak van den heer E.
van Wely ('t fluitend Raadslid te Roozendaal,)
vernietigde het vonnis der Rechtbank te
Breda, waarbij hij veroordeeld was tot 8 dagen
gevangenisstraf en veroordeelde hem tot een
boete van f 60, subs. 12 dagen hechtenis.
Luctor et Emergo.
Door Ged. Staten van Zeeland is aan de
polderbesturen gezonden oen staat van de
uitgaven, die de stormschade van 12 Maart
1906 van de polders heeft geëisclit. Daaruit
blijkt, dat deze voor herstelling, versterking
en verhooging der dijken in 1906 hebben
uitgegeven 2,231,482.05 gulden en in 1907
510,717.12^ gulden. Rekent men hierbij nog
wat in 1908 voor dat doel is verwerkt, dan
zal de 3 millioen gulden wel bereikt, zoo
niet overschreden zijn. (M. Ct.)
Bewaarder van orde en rust.
Om zich te overtuigen, dat de nachtelijke
bewaarder vau orde en rust te Gennep be
hoorlijk zijn rondo doet door de Gemeente,
is het volgende controlestelsel ingevoerd
Eiken nacht wordt ëën der vroedere vaderen
uit het bed geklopt, die een bewijs teekent,
op welk uur de man zich bij hem heeft aan
gemeld. (Gld.)
Nederland en Venezuela.
Bij het departement van koloniën is op 6
October van den gouverneur van Oura^ao
het navolgende telegram ontvangenEen
heden vijf October van de legatie te Oaracas
ontvangen schrijven dato 20 September j.1.,
meldt, dat president Oastro zeer ernstig ziek
is. De legatie vernam dat de vice-president
waarschijnlijk deze week het bestuur zal
overnemen. De tweede Nederlandsche nota
is overhandigd aan den minister van buiten-
landsche zaken te Oaracas op 25 September.
Is dit telegram, waarvan de inhoud ver
moedelijk afkomstig is van de Duitsche lega
tie, juist, dan was de Nederlandsche tweede
nota reeds officieus aan den Vene-
zolaanscben minister van buitonlandscbe za
ken overhandigd, toen het eerste bericht over
Castro's weigering baar in ontvangst te nemen
op 29 September in de ,Köln Ztg". verscheen.
Dat verklaart dan vermoedelijk, dat van de
weigering van Castro niet officieel melding
werd gemaakt.
President Castro's ziekte dateert volgens
dit bericht reeds van twee weken geleden.
Een proeftocht.
Het onderzeesche vaartuig .Emeraude"
heeft van Oherhourg uit een tocht van 80J
uur gemaakt en in dien tijd 693 mijlen af
gelegd, steeds onder water. De boot liep
daarbij geregeld negen knoopon. De motoren
werkten uitstekend. Drie andere onderzeesche
booten zullen dezer dagen eenzelfden proef
tocht ondernemen.
Geboren op een onbewoond eiland.
Een titel, maar ook een verhaal, dat al
ziju aantrekkelijkheid op de schrijvers van
fantastische verhalen van schipbreukelingen,
drenkelingen, reddingen, enz., enz., zou ver
mogen uit te oefenen.
't ls maar, dat bet écht is gebeurd.
De ,Aeon" leed 18 Juli schipbreuk in de
buurt van de Kerstmis-eilanden. Met veel
moeite kwamen de zes-en-vyftig passagiers
en de vijf-en-dertig koppen Chineescho be
manning aan landlangs een kabel kon men
slechts verbinding met den wal krijgen.
Den eersten dag moest men in de open
lucht, zonder voedsel of water, in de heete
zon doorbrengen. Den tweeden dag bouwde
men een drietal nachtverblijven, waarin aller
eerst do vrouwen en kinderen ouder dak
werden gebracht. Toen kon men het wrak
ook bereiken, wijl de zee kalmer was, zoodat
voldoende levensmiddelen geland konden
worden.
Levende wezens waren er niet op het ei
landje men vond echter drinkbaar water.
Het weer bleef goed en do schipbreuke
lingen hadden niet al te veel ellende te door
staan. De manneu werkten intusschen hurd
aan het herstellen van de reddingsbootna
vier weken was die zeewaardig en een ge
deelte van de eilanders trachtte daarmee
Fanning Eiland te bereiken.
In hun afwezigheid schonk toen een der
vrouwen, een Iersche, mevrouw .Patrick, het
leven aan een kind. Men voedde dit met de
melk van de scheepsgeit, die ook uit de
schipbreuk gered was, daar de moeder door
de ontberingen te zwak was, zelf haar kind
te voeden.
De groote moeiljjkboid was, om later do
zwakke kraamvrouw van het eiland, dat oen
zeer gevaarlijk strand had, aan boord vun
het^reddende schip te brengen toen zy een
maal in de boot was gebracht, heeseh men
langszjj het schip de boot uit het water en
hielp haar zoo aan boord.
Een pakkende bijzonderheid van deze
scheepsramp was de verhouding tusschen
blanken en Ohineezen. Op het oogenblik van
gevaar hadden de Ohineezen alle reddings
gordels machtig weten te wordenen later,
by het verlaten van het wrak, weigerden zy
volstrekt, werk te verrichten, ook aan land
gekomen op het eiland. Zoo moesten altijd
eenige van de blanken de wacht houden,
omdat men steeds bloot stond aan een ver
raderlijken overval der Ohineezen.
Het is een schipbreukverhaal belangrijk
genoeg, om naar meer bijzonderheden uit te
zien dan in het korte lteuter-telegram uit
Melbourne vermeld zyn.
De „Gladiator."
Men is in Engeland zeer trotsch op het
vlot brengen van den gezonken kruiser
„Gladiator'. Men herinnert zich, dat het
schip den 21 en April in een sneeuwstorm bij
Yarmouth, op het eiland Wight, door de
Amerikaansche mailboot „St. Paul» werd
aangevaren27 man vau de .Gladiator»
kwamen er" bij om. Het schip zonk in ondiep
water. Zoo gauw bet weer goed was begon
men aan liet bergingswerk. Zaterdag kwam
het schip vlot, en langzaam aan werd bet
naar Portmouth gesleept. Geheel dicht was
de kiel niet, want het schip ging bij aan
komst een voet of wat dieper. De Liverpool
Salvage Association heeft het werk gedaan.
Do (Gladiator» is een 2e klas kruiser van
5750 ton en 10,000 P.K. Hij is in 1896 te
water gelaten en heeft 287,600 pond sterling
gekost.
Het blad .De Volksschool'* haalt deze
zinnetjes aan uit eenige vrije opstellen over
het varken
Het varken doet eerst meel en dan water.
Als de varken dood is, krijgt wij dik vel.
Hy heb een krulletje.
Het varken is een vettig dier.
Als het varken kinderen krijgt, dan is hij
nuttig.
Het varken heeft een krollestaart.
En de huit van 't varken kan me eten.
Het varken is een heel warm dier.
Het varken is een nuttig dier, als hij dood
is* Het varken, als hij leeft, is hij niet nut-
Het zijn happige dieren (bedoeld wordt
byterig.)
Het heeft een krelletje in de staart.
Het varken eet uit een dog.
Het varkeu neemt zich wel eens een bat,
als hy warm is.
Texel, 7 October.
Woensdagmorgen iade blazersshuit T.X. 14
in aanraking geweest met de stoomboot ,De
Dageraad' en beliep heel wat schade aan
het roer. Voor den eigenaar der schuit, wiens
vaartuig in den vorigen winter de haven
uitdreef en bij Makkum nit 't ijs moest
worden bevrijd, is dit geval een nieuwe
schadepost.
Texel, 8 October.
Heden viert de watermolenaar G. Dekker,
uit den polder .Het Noorden" zyn 55-jarig
jubileum, 25 jaren lang fungeerde hij als
molenaar te Wieringemaard en 30 jaren
alhier, en steeds was hij tot genoegen der
Besturen werkzaam.
Anna Paulowna.
Marktbericht van Dinsdag 6 Oct.
Aardappelen, 71 zak, fl.it f 1.10 p. z.,
slaboonen, 56000 st., f 0.40 i\ f 0.70 p. 1000,
bloemkool, f2.80 fó.p. 100, roode kool,
f6.por 100, gele kool, f'4.per 100, an
dijvie, f 1.20 per 100 krop, bieten, f 1.per
100 stuks.
Woensdag 7 October werd door B. en W.
publiek aanbesteedhet vergrooten van de
school te Breezand. Door 15 personen werd
ingeschreven. Het werk is gegund aan den
laagsten inschrijver, den heer J. de Graaf te
Anna Paulowna, voor f4198.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-lndië.
Versend ingsweg.
Datum der ter
postbezorging.
Tydst. dér
laat busl.
a/h Postic.
Stadstijd.
p. zeepost via Amsterdam 16 en 30 Oct. 17.— 'sav.
p. zeepost via Rotterdam 9 en 23 Oct. 7.'s av.
p. Holl. mail via Genua .13 en 27 Oct. 7.— 'sav.
p. Holl. mail via Uarseille 20 Oct. 13.30'snam
p.Fronschem.viaMarseille 9 en 23 Oct. |7.— 'sav.
p. Duitsche m. via Napels 21 Oct. |12'amidd.
Naar Palembang, Riouw, Banka, Billiton
en W. Afd. van Borneo
p. Eng. mail via BrindisillO en 30 Oct. {8.30'sraor.
p. HolL mail via Genua .|l3 en 27 Oct |7.— 'sav.
Naar Atjeh en de Oostkust van Sumatra
p. Eng. mail via Brindisilelken Vrydag iS.SO'smorl
p. Holl. mail via Genua -|13 en 27 Oct. |7.— 'sav.
Naar Guyana (Suriname)
p. zeepost viaAmsterdam|15 en 29 Oct, |7.— 'sav.
p. mail over Engeland J 12 en26Oct. 7.— 'sav.
p. mail via St Nazaire 7 Nov. |7.— 'sav.
Naar Curagao, Bonaire en Aruba:
p. zeepost via Amsterdam 15 en 29 Oct 7.— 'sav.
p, mail via Southampton eiken Dinsdag
of Queenstown en Vrijdag 3.30'snam
p. mail via Hamburg 30 Oct 7.'sav.
(alleen op verl. der afz.)
Naar St. Martin, St Eustatius en Saba:
p. zeepost viaAinsterdam|15 en 29 Oct 17.— 'sav.
(alleen op verl. der afz.)
p. mail via Southampton| 12 en26Oct |7.— 'sav.
Naar Kaapland, Natal, Oranje-Rivier-kolonie
en Transvaal
Vrydag, 8.80 namiddags.
FEUILLETON.
EEN OOM BUITEN,
Vry bewerkt door AMO.
5)
Onlangs ergerde bij zich niet weinig, ze
was bezig met de wijsgeerige stellingen van
Schopenhauer.
Toch kon Louise wel weer uitgelaten vroo-
lijk ook zijndan vloog ze naar de keuken,
kwam even later terug met een dampende
bowl ,atelierpunch", zooals zij het noemde,
en schitterde een goed uur van vroolijkheid
eu vernuft. Maar haar vroolijkheid had iets
gedwongenB, haar scherts klonk dikwijls spot
tend.
De hemel weet, hoe het kwam, maar eeDS
op een avond kwam het gesprek op het hu
welijk eu mevrouw vau Elderen hield een
lofrede op het verbond tusschen twee harten,
door liefde vereend. Zy mocht zich zelve
soms gaarne hooren spreken en zij sprak
goed. Hetty en Frans luisterden aandachtig.
Op eens begon Louise te lachen.
(Vergeef me, mama, maar als men in de
wereld rondkijkt, bemerkt men toch dat het
echtelijk geluk soms even snel verdwijnt als
het aanvankelijk opkwam. Men slaat de be
schaafde vrouw niet meer met een knuppel,
maar de zedelijke onderworpenheid der vrouw
is des te grooter. Ik zou daarvan vele voor
beelden kunnen aanhalen. De vrouw brengt
baar vrijheid ten offer,, menigmaal ook haar
geld en goed, maar of liefde haar die opof
fering blijft vergoeden, is aan redelijken twij
fel onderhevig. Een vergulde kooi is baar
hoogste boloouing."
Frans gevoelde zich onbehaaglijk. Geërgerd
wierp hij haar tegen
•Nu schyn je slechts de schaduwzijde te
zien, lieve nicht. Dat is toch, met jc verlof
gezegd, de waarheid verdraaien en bovendien
je smaadt onze eigen ouders.
Onze ouders? Ik spreek slechts van het
tegenwoordig geslacht,", antwoordde zij ver
legen. .De wereld is de laatste dertig jaar
immers zooveel volmaakter geworden of
het tot ons voordeel is? Maar hoe het ook
zij, ik prijs mijne vryhpid en wil die niet
voor een bedriegelijk geluk weggeven", ging
zij trotsch voort. ,En alles wat jullie man
nen liefde noemt is in de meeste gevallen
niets anders dan bedrog en schuim. IJdelheid
en zelfzucht zijn uwe drijfveoren."
(Kom, kom, Louise, je maakt het te erg.
Het is alsof er tegenwoordig geen mannen
met eerlijke gevoelens meer voorkomen", zei
mevrouw van Elderen wel wat ontevreden.
De alles overheerschende liefde zal heden
evenzeer in menig menschenhart wonen als
in vroeger tijd. Ik moet toegeven, dat zij zich
tegenwoordig moeilijker kan te kennen geven
door de verandere omstandigheden. Om in
het huwelijk gelukkig te zijn, komt het wer
kelijk niet alleen op de liefde aan. Eene be
daarde, gelijkmatige genegenheid, wederzijd-
sche achting en niet het minst zorgenvrye,
uiterlijk omstandigheden zijn naar mijn oor
deel de zekerste waarborgen voor wezenlijk
geluk.
.Maar mama, u ontneemt zoo aan het hu
welijk de laatste bekoring. Voor my zon zulk
een rustig en koel naast elkaar leven met
den dood gelijkstaan. Mijn natuur heeft be
hoefte aan strijd en een uur van geluk, waar
voor ik gestreden heb, zou me meer waard
zijn dan een jaar van zulk schijngeluk."
Spotachtig viel zy zich zelf in de rede
«Maar wat babbel ik toch. Ik ben juist
als iemand, die den hoofdprijs verdeelt, zon- i
der in de loterij te spelen. Myn beste Hetty, -
neem mijne woorden niet te ernstig op en
doe als ik, lach erom.
Miss Green bad zwijgend toegeluisterd.
Langzaam sloeg zij de oogen op en keek
Louise peinzend aan. .Ik kan niot lachen
om hetgeen je daar zeide, Louise. Het doet
ine te treurig aan, als ik je zoo hoor spre
ken", zei ze bedaard.
.Wel, wat denk je dan van myn vurige
rede
.Slechts dit, dat er heden evenals vroeger
gelukkige en ongelukkige huwelijken zijn, en
dat wij vrouwen aan het geluk of het onge
luk daarvan evenveel schuld hebben als do
mannen en verder, dat men geen hersen
schimmen moet najagen maar berusten in
zijn lot, dat wil zeggen, dut men zijn plicht
moet doen."
.Bravo 1" riepen mevrouw van Elderen en
Frans als uit dén mond.
Je bent de beste van allo practischc Arae-
rikaanscho vrouwen, lieve Hetty. Voor u
daarginds wordt het golukkig zijn ook bij
zonder gemakkelijk gemaakt. Men zegt toch:
De Vereenigde Staten zijn het paradijs voor
do getrouwde vrouwen en de hel voor de
mannen."
Hetty schudde ernstig het hoofd. Wanneer
men haar vaderland aanviel kon zc bijna
driftig worden.
„Dat is leelijk gezegd, lieve Lonise. De
vrouwen verlangen van «Ie mannen wel veel
eerbied, maar zij staan hen in nood en ge
vaar ook onwrikbaar ter zjjde. Men heeft
mij dit gezegd en naar alles wat ik gezien
heb, geloof ik het ook gaarne. Eene Ameri-
kaansche laat zich niet in een kooi
zetten zy wil ook in het huwelijk
hare vrijheid en zelfstandigheid bewaren.
.Dan moet je je maar bedachtzaam een
goudmannetje onder de tirannen der wereld J
uitzoeken."
Nu moest Hetty lachen. «Dat heeft den
tijd nog, hoor. Ik wacht op het eerstvolgend
schrikkeljaar dan hebben we het recht
een echtgenoot te vragen, en wee hem, die
zich dan wil onttrekken aan het geluk, dat
ik hem aanbied."
Een week later troffen Louise en Frans
elkaar des avonds weer eens samen aan.
.Het wordt tijd, dat je er een eind aan
maakt, Frans," zei ze kortaf «Ik weet niet
hoe mama er over denkt, inaar ik kan dat
getalm niet langer dulden. Hetty is er te
goed voor. Ik bid je dus niet langer met je
verklaring te wachten."
Die ongewone toon ergerde Frans. »Ik
vind het woord getalm vrij kras", zei hij.
.Ik ben me niet bewust, dat in myn omgang
met miss Green, onder de oogen van je mama,
iets ongepast is gebeurd."
.Kras of niet kras, ik wil er toch een
ëind aan gemaakt zien. Ik kan niet langer
dulden dat je mijne vriendin op een wijze
het hof maakt, dat
«Maar Louise, ik begrijp je niet! Je bent
het toch zelf geweest, die me direct of in
direct erop hebt gewezen, dat
»Je een goudviscli kon machtig worden:
Noem het kind maar bij zijn naam.''
.Juist, met eenige andere woorden heb jo
het me eens voorgesteld. Maar nu we het
er toch over hebben, wat geeft je het recht
eraan te twijfelen, dat ik Hetty werkelijk
liefheb
Zij zag hem openhartig aan.
»l)e kennis van je karakter, Frans. Je
'gelooft haar lief te hebben in werkelijk
heid is er van innige liefde geen spoor in je
hart te ontdekken."
«Louise", riep hy verwijtend. Zich bedwin
gend ging hij op sinartelijken toon voort
.Wat heb ik je toch gedaan, Louise, dat je
zoo geheel'veranderd bent. Is dat nu dezelfde
vriendin, die mij met raad en daad ter zijde
stond, vertrouwen met vertrouwen beant
woordde. Is dat nu dezelfde goede kameraad,
die met mij lachte en weende Ik ben me
geen schuld bewust ik ben in mijn hart
en in mijn gevoelens voor jou niets veran
derd, lieve Louise."
„En toch moet het anders worden, ook
tusschen ons beiden", antwoordde zij hard.
«Daarover wilde ik ook eens met je spreken.
Ik heb er reden toe. Je verloving met Hetty
kan niet lang uitblijven, en daarom is de
kameraadschappelijke toon tusschen ons niet
meer gepast. Dat zou me tegenover Iletty in
een scheeve verhouding kunnen brengen. Ik
verwacht, dat je langzamerhand aan onze
omgeving een andere kleur zult weten te
geven.'
Frans kreeg een benauwd gevoel. Het was
hem of de kraag van zijn uniform te nauw
werd. Het bloed steeg hem naar de wangen.
Wat moest dat alles beteekenen Was het
Louise eruBt Hij werd verdrietig. Het kwam
hem hard voor de vriendin te moeten ver
liezen om de bruid te winnen. Maar Louise
overdreef stellig, dat deed ze nog al graag.
Ja, het was zoo, zij overdreef. Hoe kon
Hefty jaloersch worden op Louise, dat wus
immers onmogelijk.
Hij beproefde dan ook den ouden liarte-
lijken toon aan te slaanbij smeekte Louise
hem te veroorloven, zyn vriendschap even
als vroeger, openlijk te mogen toonen, hij
wilde aantoonen, dut zij verkeerde veronder
stellingen en gevolgtrekkingen maakte te
vergeefs, zij bleef onbewogen. Haar gezicht
had een bijna versteende uitdrukking aan
genomen, toen ze ten slotte vroeg
.Frans, leg eens de hand op het hart en
jeg of ge nu werkelijk gelooft aan je liefde
voor Hetty, het hatelijke geld daargelaten.
Onderzoek je zelf ernstig of het niet een
oogenblikkelijke luim was, die je. Hetty als
het ideaal van je hart voorspiegeldeIk
herhaal het, zij is te goed voor een licht
zinnig spel, maar ik zou het arme, lieve
meisje nog honderdmaal meer beklagen, wan
neer je haar en jezelf voor het leven onge
lukkig zou maken."
Koortsachtig woelden allerlei gedachten
hem door det hoofd. De eigenaardige sombere
toon, waarop Louise sprak, verlamde zijn
tong. Hij waagde het nauwelijks haar in het
gelaat te zien en hij had alles willen geven
om daarop een vriendelijker, hartelijker trek
te zien. Louise s ernstige blik deed hem ver
driet.
,Ja, ik bemin Hetty 1" klonk het eindelijk,
maar de uitroep was meer smartelijk dan
innig en hartelijk. Hij scheen dat zelf te ge
voelen.
.Ja, ik bemin haar, Louise", herhaalde
hy op vasten toon, en zich zeiven opwin
dende ging hy voort«Waarom kwel je me
toch zoo, Louise Je vergeet, dat jij zelf me
met Hetty hebt samengebracht Als ik maar
ernstig wilde, zou ik wel een meisje vinden,
dat vermogend is en dat ik tevens werkelijk
liefheb. Dat heb je zelf gezegd. Je bent
steeds rechtvaardig, maar nn onrechtvaardig
myn haudelingen geven je geen grond
voor twyfel en voor verwijten, zou ik mee-
Wordt vervolgd).
