BIJVOEGSEL VAN 'T „VLIEGEND BLAADJE".
WOENSDAG 21 OCTOBER 1908.
Nieuwsberichten.
HELDER, 20 October.
Esperanto-Ensemble.
Maandag 9 Nov. zal hoogstwaarschijnlijk
ik .Tivoli" optreden het .Esperanto-Ensem
ble". Yoor hen, die niet weten uit welke
krachten dit ensemble bestaat, diene het
volgende.
Als violiste treedt op Mej. Harry Hus,
dezelfde, die verleden jaar hier in December
met zoo n groot succès zich heeft doen hoo-
ren.
Als pianiste maakt van dit quartet deel
uit Mej. Dina Apeldoorn, die in de verschil
lende recensies hier te lande uiterst wordt
geroemd.
Als sopraan zal zich doen hooren Mej.
Lena van Diggelen, waarvan de Rotterdam
mer Courant schrijft.Het halen, soms drie
maal halen achtereen, was hier geen louter
complimentje, maar de spontane uitdrukking
van een begeestering, waarin zij haar audi
torium gebracht had.
Als bariton vergezelt dit sublieme drietal
de heer Cor Schmidt, die, zoo juist uit Indië
teruggekeerd, zich daar een prachtigcn naam
heeft gemaakt.
Wij kunnen de verzekering geven, dat het
programma met zorg gekozen, rekening zal
houden met de plaatselijke toestanden.
Het zal de moeite waard zijn dit concert
te gaan hooren en wij twijfelen dan ook niet
of een volle zaal zal de prestaties der con
certanten beloonen.
Kunstavonden.
De eerste dezer avonden, georganiseerd
door eene sub-commissie uit de Vereeniging
.Helders Belang", zal gehouden worden op
Dinsdag 27 dezer in .Casino" De Koninklijke
Vereeniging «Het Nederlandsch Tooneelvan
Amsterdam zal dien avond optreden met het
tooneelspel van Alex. Dumas fils „Francillon",
een zeer boeiend werk, dat overal met succes
is opgevoerd. Zoo zegt bijvoorbeeld het
Fransche blad ,Justice'
«Niets getuigt sterker voor de ellendige
lafheid en bodemlooze leegte van het tegen
woordig tooneel, niets veroordeelt onverbid
delijker de speeiale tooneeloptiek, de kunst
van ficelles en conventie, dan het onbetwist
succes van .Francillon". Ik spreek niet van
het succes van toeloop en dubbeltjes, maar
van het ooBten tot het westen is het stuk
door de kritiek eenparig tot in de wolken
geheven. Men heeft het over niets dan over
de stoutheid van de ideeën
Ook over de opvoeringen in ons land
door het Nederlandsch Tooneel luiden de
beoordeelingen beslist gunstig. Zoo schrijft
het .Algem. Handelsblad' Mevrouw Mann-
Bouwmeester kreeg drie bloemstukken. De
reprise van .Francillon" werd voor haar de
gelegenheid zich in een haar talenten aan
gepaste rol opnieuw door het publiek te
doen bewonderen. Tusschen mevr. Holtrop
en mevr. Mann, de eerste in de rol van
Thórèse Smith debuteerende, kreeg men
schoone tooneelen te zien. Zoo bij Francine's
volhouden in het tweede bedrijf en bij haar
verontwaardiging over het vermeende schend-
stuk van den notarisklerk iu het derde."
.Het Nieuws van den Dag": .Levenkwam
in het stuk, zoodra de heer Clous als Lucien
het woord namzijn zeggen werd actie, de
zinnen kwamen uit, er viel glinstering waar
te nemen. Hij sprak en speelde volgens het
karakter van het stuk, zooals ook mevr.
Holtrop en de heer v. Schoonhoven deden.
Jong en jeugdig was mevr. Theo Mann-
Bouwmeester s spelzij heeft zich als artiste
gekleed, in het tweede bedrijf geheel alsof
zij in mooie drapeering voor een beeldhou
wer als model moest staan. Toen haar aan
het slot van het eerste bedrijf bloemen waren
aangeboden en zij daar in een levend-bruin
jacquet, tot den hals toe dicht, de toque op
het hoofd, stond, met de bloemen in de hand
en met den beminnelijksten lach den heer
Clous een bloem vereerde, scheen zij Sarah
Bernhardt, in haar jongen, besten tijd.
.Francillon" zal bij volgende vertooningen
zeker nog winnen en waarschijnlijk blijken
te zijn eene goede aanwist voor het repertoire."
En ten slotte nog, wat .het Vaderland"
schryft: ,De vertooning van .Francillon"
door de Kon. Vereeniging Het Nederlandsch
Tooneel was een succes voor mevr. Mann-
Bouwmeester en den heer Clous, die de
rollen van Francillon en Lucien de Riverolles
hoogst verdienstelijk vervulden en in den
stijl, waarin Dumas' comedie moet worden
gespeeld, een wijze die herinnerde aan de
dagen, toen het Nederlandsch Tooneel uit
muntte in het Fransche salonstuk."
Al debe beoordeelingen toonen genoegzaam,
dat ons den 27sten wat goeds te wachten staat.
De Rijksmiddelen.
In vergelijking met de overeenkomstige
maand van het vorig jaar is de staat der
Rijksmiddelen over September 1908 bevre
digend te noemen. De totale inkomsten toch
over de afgeloopen maand* zijn f840,000
grooter geweest dan over September 1907,
Deze hoogere ontvangsten zijn hoofdzakelijk
een gevolg van het beter binnenkomen der
directe belastingen en van de hoogere op
brengst der Domeinen. Van de directe belas
tingen braciit de vermogensbelasting namelijk
f223,000 en de bedrijfsbelasting f177,000
meer op, terwijl aan grondbelasting en per
soneel resp. f 65,000 en f 94,000 meer werd
ontvangen en de myncn ruim f7000 meer
opleverden, totaal dus f566.000 meer.
De domeinen brachten bijna f220,000 meer
op dan in de overeenkomstige maand van
907, maar de opbrengst over de afgeloopen
drie kwartalen is nog f 338,000 ten achteren
bij s/4 der raming en f172,000 minder dan
in de overeenkomstige periode van 1907.
Per saldo wijzen de indirecte belastingen
nog eene vermindering aan van f 3000, daar
tegenover eene meerdere ontvangst van
f 121,000 aan zegel-, registratie- en hypotheek
rechten, de altijd wisselvallige successie
f 118.000 minder heeft opgebracht.
Valt bij de accynzen eene lagere opbrengst
aan te wijzen van circa f 160,000 voor suiker
en f29.000 voor wijn, zoo wordt deze ver
mindering nog gedeeltelijk geneutraliseerd
door de vermeerdering van f70,000 voor
gedistilleerd, bier en azijn en f40,000 voor
geslacht en zout. Bijeengenomen hebben de
accijnzen derhalve f 79,000 minder opgeleverd.
De inkomsten uit posterijen en telegraphie
geven weder de gewone vermeerderingen te
zien en zijn met resp. f28,000 en f20,000
vooruitgegaan, in tegenstelling met Augustus
toen posteryen slechts f8000 meer en tele
graphie f 20,000 bij de overeenkomstige maand
van het vorig jaar ten achter bleven. In
voerrechten leverden f 91,000 meer op, daar
entegen gingen loodsgelden met f15,000
achteruit.
De staat der Rijksmiddelen over de afge
loopen maand maakt over het geheel genomen
geen slecht figuur in vergelijking met die
van het vorig jaar, maar de opbrengst over
de eerste negen maanden van 1908 is nog
f 1,346,000 ten achter bij de eerste drie
kwartalen van 1907 en f 7,467,000 beneden
s/4 der raming. September is begonnen wat
goed te maken terwijl de achteruitgang bij
1907 einde Augustus bedroeg f2,185,500,
was die einde September terugbracht tot
f 1,346,000. Toch haalde ook September dón
twaalfde van de raming (13,534,000) lang niet.
Zeer waarschijnlijk zal een deel van den
achterstand in het laatste kwartaal worden
ingehaald, maar niettemin zal er in den loop
der voornaamste middelen in de paar laatste
maanden een flinke vooruitgang moeten ko
men, zal de gewone dienst van 1908 niet
met een belangrijk tekort beneden de raming
sluiten.
Aanvaring „Pretoria" „Nipponia".
Reeds Woensdag 1.1. heeft het Seeamt te
Hamburg na uitvoerige behandeling uitspraak
gedaan inzake de aanvaring, welke 9 Oct.
in de Noordzee plaats had tusschen het van
New-York naar Hamburg bestemde stoom
schip .Pretoria", van de HamburgAmerika
—Linie en het te Stettin thuisbehoorende
stoomschip .Nipponia", met erts van Lulea
naar Rotterdam, waarbij, zooals bekend, de
„Nipponia" zonk en 13 harcr opvarenden om
kwamen, terwijl de .Pretoria" slechts lichte
schade bekwam.
Bij de behandeling kwamen nog de vol
gende bijzonderheden aan 't licht
De .Pretoria" is een dubbelschroefstoom-
schip van 8415 netto registerton, de .Nip
ponia" met 1992 netto registerton en werd
in 1902 gebouwd.
De aanvaring gebeurde in den nacht van
9 October, ongeveer kwart over twaalven.
De .Nipponia" werd midscheeps aan stuur
boord getroffen. De stoot was zoo geweldig,
dat het schip tot aan den schoorsteen door
gesneden werd. Daarbij werd ook een der
twee stuurboordsbooten geheel verbryzeld, de
andere zwaar beschadigd. Het geredde deel
der bemanning, meest die lieden, die geen
dienst hadden, gebruikte de twee bakboords-
l)ootc-n om zich te redden, terwijl het andere
deel de beschadigde stuurboordsboot te wator
poogde te brengen. Dat ging echter niet ge
makkelijk en daar het zwaar met erts afge
laden schip ongeveer een minuut na de aan
varing in de diepte verdween, werden de
lieden mee naar de diepte getrokken. Het
machinepersoneel, dat in dienst was, zal het
dek wel niet hebben kunnen bereiken, daar
de machinekamer onmiddellijk vol water liep.
Kapitein Rattmann en de twee stuurlieden
stonden tijdens de aanvaring op de brug.
Van de .Pretoria" werden onmiddellijk na
de aanvaring twee booten uitgezet en een
lichtgevende reddingsboei overboord gewor
pen. De eene boot redde uit de booten der
.Nipponia" en van eenige ronddrijvende wrak
stukken tien man, de andere boot deed te-
pogingen iemand te redden. De lieden
in die boot zagen hoe een boot met eenige
opvarenden der .Nipponia" door een david
van het zinkende schip onder water gedrukt
en door het zog in d diepte gesleurd werd.
Nadat de «Pretoria" nog anderhalf uur op
de plaats des onheils gebleven was, zette zij
de reis voort en bereikte 10 October des
avonds 7 uur Cuxhaven.
Van de tien geredde personen had de le
machinist Bugdahn de borstkas gekwetst, de
stoker Sielow een arm gebroken, de timmer
man Teusch een schouder ontwricht, de ste
ward Hubcr vleeschwonden aan een der ar
men bekomen. De drie eerstgenoemden wor
den in het ziekenhuis verpleegd, de andere
geredden zijn naar Stettin vertrokken.
De dertien omgekomen menschen, n 1. ka
pitein Rattmann, twee stuurlieden, twee ma
chinisten en acht anderen, waren allen on
gehuwd.
Het wrak ligt op 52 gr. 46 min. 5 sec.
N. Br. en 3 gr. 59 min. O. L. Het schip is
hoogstwaarschijnlijk gebroken, het eene ge
deelte is gekenterd, terwijl van het andere
gedeelte de mast ongeveer 7 meter boven
water steekt. De diepte bij het wrak bedraagt
ongeveer 26 meter.
Het Seeambt sprak als zijn oordeel uit,
dat hot ongeluk geheel aan den dikken mist
te wijten was. Op beide stoomschepen was
volkomen volgens de voorschriften voor het
varen tijdens mist genavigeerd en geen der
beide gozagvoerders had eenige schuld aan
de aanvariug.
Malaise.
Men schrijft aan „De Tijd" uit Maastricht
De groot-industrie heeft eveneens te lijden
onder de algemeene malaise. Op verschillende
fabrieken zijn de arbeidsuren verkort. Een
achturige werkdag is ingevoerd, terwijl er
dagen zijn, dat er nog minder dan 8 uur
gewerkt wordt.
Op do z.g. Bek, een fabriek van «De
Phinx", voorheen Petrus Regout, is het voor
talrijke arbeiders bedroevend gesteld. In het
geheel wordt er in enkele afdeelingen slechts
6 dagen pey quinzaine 12 werkdagen
gewerkt.
Met troepjes ziet men de werklui langs
's Heeren straten flaneeren.
Deze toestand duurt reeds maandenlang.
Dat schraalhans in vele arbeidersgezinnen
keukenmeester is, ligt voor de hand. Treurig
vooruitzicht voor het naderende koude jaar
getijde.
Daar Maastricht eene fabrieksstad by uit
stek is, klagen de neringdoenden ook steen
en been over hunne geringe ontvangsten.
Zwervers-ellende.
Uit Oosterbeek schrijft men
Een woonwagen, volgepakt en beladen
aan de zijden en van onder behangen met
huisraad en allerlei mogelijke en onmogelijke
dingen. By Mariëndaal houden ze halt, want
het paard doet vreemd. Slingerend en kra
kend wordt de wagen op den wegberm ge
reden, het paard ontspannen, dat nu, bevrijd
van knellende riemen, op den grond zich om
en om rolt. Het dier lijdt blijkbaar hevige
pijnen. De baas loopt er vloekend om heen.
Vrouw en kinderen huilen. Er wordt bier
en tabak gehaald, in dubbelen zin een paar
denmiddel. Het dier wentelt zich om met
tusschenpoozen en blijft dan liggen als dood.
Een talrijk publiek is getuige by den dood
strijd en geeft raad, maakt opmerkingen.
Auto's snorren langs, trams rammelen voor
bij. In den schemer bly ven de wagenbewoners
alleen met hun ziektogenden makker. Nu
zullen ze verder moeten sukkelen, zelf trek
ken en duwen, zonder hun trouwen helper,
die was als een lid van het gezin. Het wordt
donker. Voorbijgangers hooren alleen nog
brommende mannestem en zacht klagend
vrouwengeschrei
Theorie en practijk.
\óór plm. drie maanden ving bij de coöpera
tieve broodbakkerij en verbruiksvereeniging
«Ons Voordeel" te Gouda een proefneming
aan, waarbij de nachtarbeid werd afgeschaft
en alleen in de nachten van Zondag op Maan
dag en van Vrijdag op Zaterdag door enkele
gezellen eenige uren vroeger werd begonnen.
Thans, nu de drie maanden voorbij zijn,
blijkt het, dat de proef totaal is mislukt.
Doordat het brood, voor de ruim 2000 ge
zinnen, voor het grootste deel den vorigen
dag gebakken moet worden, is het natuurlijk
bij ontvangst lang niet versch meer, terwijl
ook de fabriekmatige bereiding er geen goed
aan doet. De leden waren hierover allerminst
tevreden en gaven hiervan blyk door het
indienen van klachten bij het bestuur, dat
noodgedwongen den ouden toestand weder
invoerde, nl. afwisselende dag- en nachtdienst
voor het personeel.
Waarschijnlijk zal te gelegener tyd nog
een proef worden genomen, waarby den leden
's middags, inplaats vau zooals thans 's mor
gens, het brood versch zal worden thuisbe
zorgd. Deze maatregel zal echter meebrengeu
uitbreiding van materieel en personeel en
een geheel andere regeling van werkzaam
heden.
Een auto in brand.
Vermoedelijk tengevolge van een ontplof
fing geraakte gisteravond te ongeveer 61/,
uur op den Rotterdamschen dijk tusschen
Schiedam en Oud Delfshaven de automobiel
van den heer Smulders in brand, waarin ge
noemde heer gezeten was om zich naar Rot
terdam te begeven. In een kort oogenblik
was de automobiel in vlammen opgegaan en
bleef niets anders over dan een geraamte.
De heer Smulders en de chauffeur kwamen
met den schrik vrij.
Een botsing in het Verre Oosten.
Er dreigt eon ernstig conflict tusschen
China en Japan, ten gevolge van een botsing
van Chineesche en Japansche troepen te
Kantao in Noord-Korea. De weigering van
het Chineesche ministerie van Oorlog om
aan de Japanners toe te staan een vervol
ging voort te zetten, kon wel eens tengevolge
hebben, dat dezen over de grens trokken.
Er wordt medegedeeld, dat de Chineezen de
vijandelijkhodedon openden door te schieten
op eon politiepost, bezet door Japansche solda
ten. Gedurende eenige uren werd er gevoch
ten. Het aantal dooden en gewonden is nog
niet bekend.
Het Japansche ministerie van buitenlan-
sche zaken diende te Peking een vertoog in,
en wordt er niet onverwyld voldoening ge
geven, dan zullen de Japansche troepen ver
moedelijk over de grens trekken.
Vervroegde winkelsluiting.
Door politieverordening wordt van den lsten
November af te Berlijn en in de voorsteden
der Duitscho hoofdstad de vervroegde win
kelsluiting ingevoerd.
Als sluitingsuur werd acht uur 's avonds
bepaald.
In een gemotiveerd schrijven aan de be
langhebbenden, zet de plaatselijke politie de
redenon uiteen, die haar tot dezen maatregel
geleid hebben.
Onder meer wordt daarin gezegd, dat het
meerendeel der winkeliers zich vóór een wet
telijk geregeld sluitingsuur uitsprak. Men is
met den stedelyken raad overeen gekomen,
geen enkele branche uit te zonderen.
Reeds nu echter zetten de Berlijnsche bon
den van magazijnpersoneel etc., reeds weer
een actie op touw, om tot een zevenuur-
sluiting te geraken.
Ingezonden.
„Helders Belang" V.V.V.
In de beschouwingen van V. R. in uw
blad opgenomen, wordt telkens weer gezegd:
„dat zou iets zijn voor Helders Belang" of
wel«zou dit niet op den weg van Helders
Belang liggen."
Nu onlangs weer heette het, dat het or-
ganiseeren van een Vliegerwedstryd maar
eens door H. B. moest worden ter hand ge
nomen
Naar aanleiding van dit laatste schrijven
kwam bij het bestuur van H. B. een brief
kaart in «van eenige jongens uit de Visch-
straat", waarin zij vragen of er dit jaar nog
iets van een vliegerwedstryd zou komen.
Aan deze jongens nu moeten wij meedee-
len, dat ons bestuur voor d i t jaar niet meer
een vliegerwedstrijd kan organiseeren. Wel
willen we dit in gedachten houden voor het
volgend jaar. Onze jongens kunnen dan de
a.s. winteravonden benutten om eens mooie
vliegers als molens, huizen, poppen e. d. te
makenWij hopen dat we door de medewer
king van onze ingezetenen wel in staat zul
len. worden gesteld het volgend jaar zoo'n
wedstrijd te organiseeren.
Het bestuur van H. B. wil nog wel meer
doen, doch dan is noodig dat meerderen zich
als lid aanmelden, zonder meer leden toch is
de vereeniging daartoe niet in staat.
Het lidmaatschap kan toch voor niemand'
een bezwaar zijn, daar dit slechts f 1.per
jaar behoeft te kosten. Wie meer wil by-
dragen is dubbel welkom
Helders Belang wil de belangen van alle
ingezetenen dienen. Over het werken zullen
we nu niet uitwijden. Alleen zy gezegd, dat
toeneming van het vreemdelingenverkeer
vooral aan de neringdoenden voordeel geeft
Daarom, alle ingezetenen, doch vooral gij
neringdoenden, wordt lid van «Helders Be
lang", de vereeniging tot bevordering van
het Vreemdelingenverkeer en den bloei der
gemeente Helder. Voor toetreding als lid kan
men zich aanmelden bij alle bestuursleden.
Het adres van den penningmeester is bij den
heer J. van Willigen, Westatraat 87/90.
