KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Heldor, Texel, Wioringon en Anno Paulowna
No. 3751
Zaterdag 23 Januari 1909.
37ste Jaargang.
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoon 59.
Bureau: Koningatr. 29.
Interc.-Telefoon 50.
Eerste Blad.
Gemeenteraad van Helder.
Zitting van Dinsdag 19 Januari 1909.
Voorzitter de heer Van Steyn, Burgemeester.
Tegenwoordig alle ^19) leden 2 vacature's.
De Voorzitter opent de Vergadering en
zegt, alvorens men met de werkzaamheden
begint, hij in herinnering wil brengen de ge
wichtige mededeeling door den Min. van
Binnenl. Zaken den 22 Dec. 1.1. in de Staten
Generaal gedaan, omtrent de heugeljjke ge
beurtenis, die ons V orstenhuis staat te wach
ten. Met groote vreugde is die mededeeling
in den lande begroet in de hoop, dat deze
bljjde verwachting van onze geërbiedigde
Koningin een blijde verzekering worde.
Namens den Raad spreekt hy den wensch
uit, dat het gedreun van het geschut binnen
een paar maanden verkondigt, dat die ver
wachting is verwezenlijkt en dat deze ge
beurtenis een onschatbare zegen zijn mag
▼oor ons Vaderland.
Door luid applaus stemt de Raad met deze
woorden in.
Nadat vervolgons de notulen der vorige'
zitting zijn gelezen en goedgekeurd geschiedt
mededeeling van de volgende
Ingekomen Stukken
1. Missive's van Ged. Staten,
behelzende goedkeuringen
a. van de verordening, regelende de onder-
wijzer8-jaarwedden
b. van do gemeenterekening over 1907;
c. van de begrooting over 1909
d. van het 2e suppletoir kohier op het
schoolgeld.
2. Procesverbaal van de kas-
verificatie by den gemeente-ontvanger
op 30 December 1.1. De boeken waren in
orde en de in kaB zijnde gelden bedroegen
f 136,322,27.
3. Dankbetuiging van mevr. de Wed.
C, S. Jaring voor de betoonde deelneming
bij het overlijden en de ter-aarde-bestelling
van haar echtgenoot.
4. Beslissingen van Ged. Staten op
bezwaarschriften tegen aanslagen in den
Hoofdei, omslag van J. Been, D. Vreede, A.
Risseeuw, C. Rustemeyor, W. de Waardt,
M. A. Kolater, J. Kolater en J. C. Klein.
5. Berichten van de aanneming
hunner benoemingen
a. van de heeren W. H. Burgers, F. W.
A. Haberman en N. J. Vinken, als leden
van 't Burg. Armbestuur;
b. van mevr. A. Wallast-de Wijn, als
regentes van 't Algem. Weeshuis en van
den heer J. Dunselman, als regent
c. van den heer P. Van Dalen, als con
troleur der plaatselijke belastingen
d. van den heer J. J. Janzen, als onder
wijzer aan de herhalingsschool en van
mej. C. Dninker, als onderwijzeres aan
school 8.
6. Een adres van don heer C. A.
Staalman, verzoekende een verminderd
tarief voor de levering van water ten be
hoeve zijner badinrichting.
7. Een adres van den Aannemer s-
b o p d, verzoekende wijziging van de bouw
en politieverordening.
8. Een adres van de Wed. Kruk, ver
zoekende een gratificatie.
9. Een verzoek van den heer A. K.
Kokelaar, om verhooging van salaris.
10. Een adres van ziekenverplegers,
verzoekende hun rechtspositie te iegelcn.
De stukken 15 worden voor kenuiBgeving
aangenomen, 610 worden in handen van
B. W. gesteld, om praeadvies.
Brugwachter.
Ter tafel komt een adres van C. Ver
meulen, die verzoekt om bij eventueële vaca
ture als brugwachter te worden aangesteld.
Op voorstel van B. W. wordt met al-
gemeene stemmen besloten aan adressant te
berichten, dat by het voorkomen van een
vacature een oproeping zal worden gedaan.
Suppletoire Kohieren.
Doer B. W. wordt aangeboden een 2e
suppletoir kohier voor de belasting op de
honden ten bedrage van f 63,75 en een 3e
suppletoir kohier voor don hoofdelijken om
slag tot een bedrag van f 602,92. Zonder
bespreking worden deze kohieren met een
parige, Btemmen vastgesteld.
Schutting bij school 1.
Door het hoofd der school te Koegras
was tot B. W. hot verzoek gericht om
beveiligd te zyn tegen Westen- en Noorden
wind een schutting om den tuin bij zyn
woning te plaatsen. Daardoor zal hij ge
legenheid hebben tot het kweeken van planten,
die hem van dienst kunnen zyn by 't onder
wijs in de land- en tuinbouwkunde, zoowel
voor de school als voor den landbonwcnrsus.
B. W. vragen naar aanleiding daarvan
machtiging tot een uitgaaf van f 200 voor
hot plaatsen van een schutting om den tuin
aldaar. De heer Van Wingerden be
vreemdt het, dat dit hoofd nu reeds vraagt,
om die schutting; zijn vosrgangsrs hebben
het ook zonder deze gewoond.
De heer Staalman vreest, dat hij later zal
komen om onderhoud van den tuin, welke
uitgaven belangrijker zouden zyn.
De Voorzitter zegt, dat dit hoofd speciaal
is benoemd voor den land- en tuinbouw en
dat hetgeen hy vraagt hoofdzakelijk is in
het belang der jeugd. Ook gelooft hy
niet, dat later om onderhoud van den tuin
zal gevraagd worden. Mooht het evenwel
later gebeuren, dan kan de Raad dit weigeren.
De heer Grunwald beoogt, dat het be
vorderen van de groenteteelt voor Koegras
van zeer groot belang is en de welvaart
kan bevorderen. De heer De Vries heelt
hiervoor bijzondere liefhebberij en kan de
jongelui goed op de hoogte stellen.
Hierna wordt het voorstel van B. W.
met algemeene stemmen aangenomen.
Steigersteeg.
Medegedeeld wordt, dut van den heer P.
du Beurs eeu adres is ingekomen, waarin
verzocht wordt aan de Steigersteeg den naam
te geven van Kanaalstraat.
B. W. stellen voor dit adres voor ken
nisgeving aan te nemen.
De heer Sohokking kan zich met dit advies
niet vereenigen, hy zou adressant wol ter
wille willen zijn en aan zijn rechtmatig ver
zoek voldoen. De Voorzitter ziet het nut
van een veranderden naam niet in, de toe
stand en het verleden wordt er niet anders
door. De heer Schokking meent, dat de eigen
dommen in waarde zullen stijgen, als die
straat herdoopt wordt, hetgeen de Voorzitter
betwijfelt. De heer Staalman steunt het ver
zoek, wijst op het treurig verleden van de
Steigersteeg en gelooft dat door een her
dooping de ergernis zal verdwijnen. Hij acht
evenwel den naam Kanaalstraat minder ge
schikt. De heer Van Neck is van meening,
dat de naam Steigersteeg toch in het spraak
gebruik zal bljjven, evenals nu de Slolen-
brug altijd Mosterdbrug genoemd wordt. Na
nog eenige bespreking wordt met 10 tegen
9 stemmen besloten do Steigersteeg een
anderen naam te geven, doch den nieuwen
naam later te bepalen.
Stembureau Koegras.
Door B. W. wordt voorgesteld om voor
de verkiezing van leden voor den Gomeen-
teraad het 3o kiesdistrict te verdoelen in 2
stemdistricten en als stemlokaal in het stem-
district te Koegras aan te wijzen een der
lokalen van de openbare lagere school aldaar.
Het stemdistrict te Koegras zal dan omvatten
hot geheele Zuidelijke deel der gemeente, dat
gelegen is bezuiden Doggersvaart, van het
Noord Hollandsch kanaal af tot den Stroo-
weg en van daar langs den Strooweg tot
den Zanddijk tot aau de Kleine Keet en
verder Westwaarts in rechte lyn tot Falga.
Deze regeling komt geheel overeen met de
beschikking van den Min. v. Binnenlandsche
Zaken, ten opzichte van de verkiezing van
leden voor de 2e Kamer en van het besluit
van Ged. Staten voor de verkiezing van
leden voor de Provinciale Staten.
Zonder nadere discussie wordt het voor
stel van B. W. met algemeene stemmen
goedgekeurd.
Bedrijfskapitaal Gasfabriek.
In de vorige vergadering was ter tafel
geweest een voorstel van B. W. om be
drijfskapitaal voor de gasfabriek ter beschik
king te hebben. Zij stelden voor met de
Arasterdamsche Bank een overeenkomst aan
te gaan om te kunnen beschikken over be
drijfskapitaal voor dit bedryf; daardoor zal
het mogelijk worden, om de winst van de
gasfabriek op geregelde tijden, b.v. kwar-
taalsgewijze, in de gemeentekas te kunnen
storten. De som daarvoor benoodigd bedraagt
f 100,000, hetgeen te verkrygen is tegen een
rente bedragende 1 pet. boven het wissel
disconto van den Ned. Bank met een mini
mum van 4l/j pet. en een provisie van ï/s
per mille.
By de behandeling van dit voorstel staak -
n de stemmen over de vraag, of het om
advies in handen der Commissie voor de
gasfabriek zou gesteld worden. Inmiddels is
het gevoelen der Commissie ingewonnen, die
het voorstel steunt en in verband daurmede
een suppletoire begrooting overlegt.
Overgaande tot behandeling van het voor
stel verkrygt de heer Staalman het woord,
die zijn verwondering te kennen geeft, dat
nu de Commissie van bedrijven is gehoord.
In de vorige vergadering kantte de toenma
lige Voorzitter zich er sterk tegen. Boven
dien is sprekers voorstel om het voorstel
van B. W. in handen van een financiëele
commissie te stellen niet in stemming gebrucht
en nu niet meer mogelyk. Hy hecht geen
waarde aan het uitgebrachte advies.
De heer De Ven brengt in het midden,
dat hij de vorige vergadering tegen gestemd
heeft, omdat er haast by was. Hij acht het
wenschelyk, dat heden het voorstel aange
nomen wordt, want noodzakelijk is het, dat
men bedrijfskapitaal krijgt.
De heer Van Neck merkt den heer Staal
man op, dat er aan zyn recht niet te kort
is gedaan, hy kan zyn voorstel, om een
financiëele commissie te benoemen nog doen.
De heer Grunwald zegt, dat de waarne
mende Voorzitter in de vorige vergadering
niet tegen het inwinnen van advies der
commissie was, zooals de heer Staalman het
doet voorkomen, omdat dit niet het aange
wezen lichaam was, maar omdat er haast
by de zaak was. Verder zegt de heer Grun
wald, dat de commissie na kennisniftne van
een schrijven van den accountant geld bij
de Amsterdamsche Bank wil opnemen voor
een jaar. Dan kan blyken welke rente de
gasfabriek noodig heeft. Mochten de uitkom
sten niet gunstig zyn dan kan men altyd oen
anderen weg inslaan.
Hierna wordt het voorstel in stemming
gebracht en aangenomen met 17 tegen 2
Btemmen. Tegen stemden de heeren De Waard
Staalman.
Telefoon.
Door den Burgemeester is schriftelijk aan
den Raad medegedeeld, ter voldoening aan
het bepaalde by art. 5 alinea 3 der telegraal-
en teleloonwet, dat van Dinsdag 12 Jan.
1909 af, gedurende 14 dagen, ten Raadhuize
voor een ieder ter inzage i6 nedergelegd een
van den Minister van Waterstaat ontvangen
plan met beschrijving van uit te voeren tele-
foonwerken in grond dezer gemeente. Voorts,
dat op Vrijdag 5 Febr. 1909, des voormid-
dags van 11 tot 12 uur ten Raadhuize door
den concessionaris van het plaatselijk tele
foonnet zitting zal worden gehouden tot het
opnemen van bezwaren van en het plegen
van overleg met belanghebbenden.
Verder wordt in zake de telefoon door
B. W. het voorstel gedaan, omdat zjj geen
bezwaren hebben, den concessionaris ver
gunning te verleenen tot het leggen van een
ondergrondschen kabel, aan Kanaalweg,
Molenplein, Achtergracht Westzijde, Achter
gracht Zuidzyde tot de Broodsteeg, onder
eenige aan den concessionaris te stellen
voorwaarden. Die voorwaarden komen in
hoofdzaak hierop Deder, dat de gegraven
sleuven na het leggen der kabels worden
aangevuld en aangestampt, dat bestrate wegen
door de gemeente ten koste van den conces
sionaris zullen worden hersteld en dat alle
beschadigingen aan gebouwen gedurende de
uitvoering en het onderhoud der werken
komen voor risico van den concessionaris.
De heer Feenders stelt voor dit voorstel
te renvooieeren aan de telefoon-commissie
om advies.
De Voorzitter ziet daarinjgeen enkel voor
dcel en acht zulks geheel overbodig; maan
den lang heeft de commissie de zaak over
wogen en geen enkel bezwaar togen hot
leggen van den kabel geopperd. De kwes
tie's, de exploitatie rakende, staan er geheel
buiten.
De heer Oortgijsen is het volkomen met
den Voorzitter eens. Hy acht hetgewenscht
verbeteringen in het telefoonnet aan te
brengen. Intusschen kan dan de gemeente
exploitatie overwogen worden.
De heer Staalman zegt, dat er verband
bestaat tusschen de opdracht der commissio
verstrekt en het thans voorgestelde plan.
Zy die beweren, dat de commissie geen spoed
maakte, weten er niets vande trage gang
van zaken is te wijten aan het Departement
van Waterstaat, die haar conclusie over
telefoonkwestie nog niet ingezonden heeft.
Hij wil daarom het voorstel in handen fltel-f
Ion van de commissie.
De Voorzitter kan nog altyd hot verband
niet inzien, en acht verder uitstel niet in
't belang der aangeslotenen.
De heer Staalman betoogt, dat het won-
schelyk zou zyn, alsnog met don concessi
onaris te onderhandelen, om eenige bezwaren,
die zich in de toekomst konden voordoen,
te ondervangen.
De heer Grunwald komt het hoogst vreemd
voor, dat mon zich nog langer tegen hut
voorstel verzet. Z.i. kan men, ingevolge de
telefoonwet, het leggen van een ondegrond-
schen kabel toch niet beletten. Door het
weigeren der vergunning berokkent men den
ingezetenen schade de regeering heeft inge
zien dat verbetering gewenscht was en heeft
den concessionaris den weg gewezen. Bljjft
men weigeren dan komt men z. i. in nog
lastiger stadium.
Hierna wordt overgegaan tot stemming.
Hot voorstel van B. W., om de gevraagde
vergunning te verleenon, wordt als nu aan
genomen met 14 togen 5 stemmen. Tegen
stemden de heeren De Waard, Staalman,
Krynen, Schokking en Feenders.
Na deze beslissing zegt de heer Feenders,
dat tengevolge daurvan de telefooncommissio
haar mandaat ter beschikking van den Raad
stelt.
De heer Staalman voegt hieibij, dat de
Raad in strijd met de meening der Commis
sie heeft besloten en de meerderheid der
halve haar werkzaamheid niet waardeert,
zoodat hij er afziet ooit weer zitting te ne
men in eenige commissie, zoolang de Raad
als deze is samengesteld.
Nadat de heer Grunwald nog het woorl
heeft gevoerd, om aan te tooncn, dat «Ie
bewering onjuist is als zou de Commissio
niet gewaardeerd worden en zij haar man
daat niet behoefde neer te leggen, is deze
kwestie afgehandeld.
Te huis voor Vrouwen.
Het in de vorige vergadering aangehouden
voorstel van den heer Schokking, om aan hot
fTe huis voor Vrouwen on Meisjes", gevestigd
Kerkgracht 15, een toelage van f300 te ver
leenen, komt opnieuw ter tafel, alsmede een
adres van de afd. Helder van den „Vrouwen
bond tot verhooging van het zedelijk be
wustzijn", verzoekende dit voorstel aan te
nemen.
B. W. erkennen, dat het streven der
vereeniging lofwaardig is, doch meenen niet
op het voorstel van den heer Schokking
te moeten ingaan. Volgóns hen moeten der
gelijke vereenigingen alleen gesteund worden
door particulieren liefdadigheid, want wanneer
deze stichting door de gemeente gesteund
wordt, dan zal dit voor onderscheidene tal-
looze philantropische instellingen een aan
leiding zyn ook by don Raad om een bydrage
te komen. B. W. adviseeren daarom op
het voorstel niet in te gaan en de toelage
niet te verleenon.
De heer Schokking, die in de vorige ver
gadering zijn voorstel breedvoerig heeft toe
gelicht, voegt er nu uog aan toe, dat vrouwen
en meisjes van alle gezindten in het .Te
huis" worden opgenomen en eigenlijk zoo
danige inrichting van gemeentewege tot
stand moest worden gebracht. De arbeid
der Vereeniging levert goede vruchten op
en heeft recht op steun, waarom hij zijn
voorstel met vrijmoedigheid aanbeveelt.
De heer Staalman acht ook steun zeer
gewenscht en wijst er op, hoe de Vereeniging
aun het Burg. Armbestuur een deel van zijn
arbeid overneemt en hoe zij tracht te voor
komen, dat sommige vrouwen niet in het
Ziekenhuis verpleegd behoeven te worden.
Ook uit het oogpunt, om voor de militairen
iets te doen, verricht zy een goed werk
door vrouwen van de straat te nemen, die
anders anderen verlokken.
De heer Krijnen heeft voor den werkkring
der Vereeniging veel sympathie, maar is van
meening, dat men lichtzinnig is te werk
gegaan, om na jeen halfjarig bestaan reeds
tot daadzaken over te gaan, zonder vooraf
de kosten berekend te hebben. Hy ontkent
niet, dat de Vereeniging in t belang der
gemeente werkzaam is en meent dat in
speciale gevallen bet Burg. Armbestuur steun
kan verleenen, doch is van oordeel, dat
eerst later, wauneer men de werking heeft
gezien, een bydrage kan gegeven worden.
De heeren Schokking en Staalman be
strijden den heer Krynen, wijzen er nog
maals op, dat de Vereeniging werkzaam is
in 't belang van gevallenen, zonder te letton
op godsdienst, dat de te maken kosten af
hankelijk zijn van het aantal patiënten.
De heer Krijnen merkt op, dat elke con
trole ontbreekt, hij zou daarom gaarne con
staat overlegd zien, als de Vereeniging eenigen
tyd werkzaam is goweest, dan kon daar nuar
een vaste som getrokken worden.
De heer Schokking meent, dat van elke
andere particuliere Vereeniging, die subsidie
van de gemeente ontvangt, geen controle
bestaal, b.v. fHet Witte Kruis".
De heer De Ven meent, dat de vergelijking
met .Het Witte Kruis" niet opgaat. Daar
is contróle, want deze vereeniging heelt van
de gemeente het verstrekken van zieken-
materialen aan on- en minvermogenden over
genomen voor slechts f 100 per jaar. Vroeger
werden deze verstrekt vanwege de gemeente-
apotheek. Waren de materialen niet vol
doende, dan souden de doktoren wol klachten
indienen.
De heer Zander ^verklaart nog, dat hij
tegen subsidie voor deze jeugdige vereeni
ging is, zoolang zij nog geen bewyzen van
haar werkzaamheid kan overleggen.
Hierna wordt met 14 tegen 5 stemmen
hot voorstel van den heer Schokking ver
worpen. Vóór subsidie stemden de heeren
De Waard, Staalman, Schokking, Van Breda
en Van Wingerden.
Gehuwde Onderwijzeressen.
Alsnu komt in bohandeling de in «1e vorige
vergadering door den heer Staalmun voor
gestelde motie, die toen tot deze zitting werd
verdaagd. De motie luidt
.De Raad van oordeel, dat het in de
.school werkzaam blijven van onderwij-
zeressen na haar huwelijk niet in het
belang is van het onderwijs, gaat over tot
,de orde van een dag."
De heer Bok geeft den heer Staulman den
raad zyn motie maar in te trekken, daar
verordeningen, die bepalingen inhouden tot
wering van gehuwdo onderwijzeressen uit de
school, door Ged. Staten vernietigd worden.
Zy zijn in stryd mot de wot.
De hoer Van den Berg wijst er ook op,
dat besluiten van gemeenteraden, waarbij
gehuwde onderwijzeressen genoodzaakt wor
den ontslag aan te vragen door Ged. Staten
niet worden goedgekeurd of anders door den
Minister worden vernietigd. Ilij ziet er geen
nut in deze motie aan te nemen, want de
bedoeling er van is gehuwde onderwijzeres
sen voor te dragen voor ontslag. Op deze
wijze zou men door een achterdeur komen,
wat door de wet verboden wordt. Spreker
zal in 't midden laten of het wenschelijk is,
dat gehuwde onderwijzeressen in de school
werkzaam blijven.
De heer Oortgijsen verklaart zich eveneens
tegen de motie.
De heer Schokking geeft als zijn meening
te kennen, dat de motie geheel in overeen
stemming is met vroegere besluiten van den
Raad, waarbij gehuwde onderwijzeressen niet
toegelaten werden als sollicitanten bij evon-
tucele vacature's. Nu deze bepaling door God.
Stuten niet is goedgekeurd, is de aanneming
der motie de eenige weg om gehuwde onder
wijzeressen uit do school te weren.
De heer Staalman is in zijn verwachting
teleurgesteld, hij had verwacht, dat men zijn
betoog van de vorige vergadering weerlegd
had, doch men is op de /.aak zelve niet in
gegaan. Vervolgens tracht de heer Staalmun
zeer uitvoerig aan te toonen, dat de gehuwde
vrouw niet in de school behoort. Tal van
deskundigen onderschrijven deze meening.
Ook op medische gronden is het niet ge
wenscht, dat gehuwde onderwijzeressen in
de school zyn. De lieer Staalman wijst op
een artikel van C. S(tumphius) in het Hel-
dersche Dagblad, waarin op ethische- en
paedagogische gronden aangetoond wordt,
dut de gehuwde onderwijzeres niot in do
school behoort en wetswijziging in deze
noodzakelijk is. In dezen vrijzinnigen onder
wijzer heeft spreker dus oen medestander
gevonden. Geheel anders is het met het in
gezonden adres van de merkwaardige afdee-
ling Helder van den Bond van Ned. Onderw.,
waarin verzocht wordt verwerping der motie.
Met de gronden daarin genoemd, wordt won
derlijk omgesprongen en van ernst van be
ginselen is daarbij geen sprake, 't Lijkt wel
een pasBe-partout. Uitvoerig wordt door den
heer Staalman het adres nagegaan. Hierna
wordt door spreker nog iu het midden ge
bracht, dat «Ie motie in geenen deele in
strijd is met de wet, zooals do heeren Van
den Berg en Bok ineenen, want in Rotter
dam zyn 3 onderwijzeressen, omdat zij ge
huwd waren, ontslagen en dit besluit is niet
vernietigd. Ten slotte zegt hy, dat het doel
van de motie niets anders is dan een uiting
te geven aan het gevoelen van den Raad in
dit geval. Het iB niot anders dan een uitge
sproken wensch en legt B. W. geen enkele
verplichting op.
De heer De Geus constateert, dat de heer
Staalman toegeeft, dat een bepaling omtrent
het ontslag van gehuwde onderwijzeressen
in stryd is met de wet. Langs een omweg
tracht hij evenwel hetzelfde te bereiken en
tracht door de mazen van de wet te kruipen.
Het woord passe-partout is ook op hem van
toepassing, want hij neemt de bewijzen al
naar ze in zijn kraam te pas komen, zoo ook
nu weer, want nu wordt de schrijver van
het artikel in 't Dagblad als specialiteit aan
gehaald. Spreker verzet zich tegen do motie,
omdat daardoor aan eenmaal verkregen rech
ten getornd wordt.
De heer Bok toont nog eens aan, dat de
motie vrijwel hetzelfde bedoelt, uls de be
paling in de verordening, die door Ged.
Staten niet is goedgekeurd en daarom is hy
er tegen.
De heer Van den Berg zegt nog, dat de
heer Staalman vergeet in den Raad te zitten,
hier hebben zijn motie en betoog geen waarde.
In de Tweede Kamer zouden zij meer op
hun plaats zyn, om den Minister een wenk
te geven de wet te horzien. Ook brengt de
heer Van den Berg in het midden, dat hij
hoopt, in 't vervolg van adressen van den
Bond gespaard te worden, opdat de heer
Staalman zooveel tyd niet in beslag neemt.
De heer De Ven betoogd nog, dat de
motie niet noodig iswanneer hier gevallon
voordoen dan kan men die op zichzelf be
schouwen. Hij kan zich voorstellen, dat het
soms zijn nut kan hebben gehuwde onder
wijzeressen in de school te hebben.
De heer Grunwald zegt, dat do voorge
stelde motie nog duidelijker is dan die van
Rotterdam, want hier zijn de woorden .in
den regelweggelaten. Wil men de gehuwde
vrouw niet in do school hebben dan moet
men haar ook uit andere betrekkingen weren.
De bedoeling der motie is in strijd met de
wet en op slinksche wyze tracht men to
bereiken, wat niet op wettige manier is te
verkrygen. Ook het argument, dat men elders
aldus handelt, behoeft hier nog niet nage
volgd te worden.
De Voorzitter merkt op, dat de motie
absoluut van geen actueel belang is en de
discussie hier gevoerd behoort tehuis in een
debatingclub.
De heer Staalman zegt, dat hy niet weer
legd is en de heeren niet gediend zijn van
een degelijke bespreking, doch dit komt,
omdat het hen aan scherpzinnigheid ont
breekt.
De heer Grunwald (opgewonden)Myn-
heer de Voorzitter, waarom roept U hem
om deze insinuatie niet tot de orde. Mag
alles maar gezegd worden
Do Voorzitter: U gaaft mij geen gelegen
heid, U was my voor.
De heer Grunwald protesteert verder tegen
deze uitlating van don heer Staalman; een
en ander was echter moeilijk te volgen.
Na dit incident wordt «le motie in stem
ming gebracht en met 15 tegen 4 stemmen
verworpen. Er voor stemden de heeren De
Waard, Staalman, Schokking en Van Win
gerden.
Losinrichting van steenkolen.
Ter tafel komt een adres van de vereeni
ging van losse werklieden .Onderling Be
lang', waarin verzocht wordt geen mecha
nische kolenlosinrichting bij de gasfabriek
te maken. In dit adres wordt er opgewezen,
dat bij een verwerking van 6000 ton steen
kolen, volgens don directeur der gasfabriek,
een voordeel van f 695 per jaar zou worden
verkregendat thans, nu de lossing met
levende kracht geschiedt, aan loon aan de
arbeiders wordt uitgekeerd f 6000 il f 4000,
wat door de werklieden by invoering van
een mechanische kolontransportinrichting zal
worden gemiBt. Het uanbrengon van dusdanige
inrichting zal ook de werkeloosheid ver
meerderen.
De Commissie voor de bedrijven heeft
geen termen kunnen vinden, om op haar be
sluit terug te komen, zij stelt daarom voor
alwijzend op het adres te beschikken. B.
W. vereenigen zich met dit advies.
De heer De Geus zegt dat hij bij behan
deling van het voorstel tegen een mechanische
losinrichting was. Hoewel hij in den regel
niet op een eenmaal genomen beslissing wil
terugkomen, meent hij toch, dat de zaak
destijds niet voldoende voorbereid en niet
voldoende gemotiveerd wa9. Ook merkt hy
nog op, dat grootere fubrieken dan hier dus
danige losinrichtingen missen.
Daarop wordt hot voorstel van B. W.
in stemming gebracht en aangenomen met 15
tegen 4 stemmen. Tegen stemden de heeren
Van Wingerden, Hartsinck, De Waard en
De Geus.
Pensioenverordening.
Tor tafel komt een adres vau de Wed. J.
A. KnavenMejjer, verzoekende bij de her
ziening der pensioenverordening bepalingen
op te nemen, waardoor die herziening ook
op haar van toepassing wordt.
B. W. stellen voor aau adressante te
berichten, dat bij die herziening ook de be
doelde aangelegenheid aan du orde zal worden
gesteld.
Zonder hooldelijke stemming wordt over
eenkomstig dit voorstel besloten.
Benoemingen.
Tot klokkenist voor de openbare uurwerken
wordt gekozen de hoer P. Hartemet 13 stemmen.
Ter voorziening in de vacature's ontstaan
door het overlyden van den heer Jaring
wordt gekozen in do commissie voor het
llelderscbe kanaal de heer De Geus met 10
stemmen en in «1e commissie voor de plaatse
lijke belastingen de hoer Feenders met 11
stejnmen.
Tot onderwijzeres aan school 7b wordt
met 11 stemmen benoemd mej. T. Blaauboer
te Callantsoog.
Rondvraag.
De heer Terra informeert naar de be
noeming von een veearts.
De Voorzitter zegt, dat men aan het onder
handelen is.
De heer Schokking vraagt hoever het
onderzoek gevorderd is, omtrent de kwestie
der scholen.
De Voorzitter antwoordt, dat nog niet alle
gevraagde adviezen zijn ingekomen.
Hierna wordt de openbare vergadering
gesloten en gaat rtE~"ftaa<l over in geheiino
zitting tot onderzoek van eenige belasting-
reclames.
De Maiokko-quaestieAls inleiding het
volgende
Moulay Hafid heeft Zondag j.1. aan den
deken van het .corps diplomatique" te Tanger
zijn antwoord doen toekomen op de mede
deeling van zijn erkenning door de mogend
heden. Hij spreekt in dit schryven de hoop
uit, dat de goede betrekkingen met de
mogendheden in het belang van den vrede
en de welvaart van Marokko van duurzamen
aard zullen zijn.
Zooals wy in 't vorig nummer schreven
do stryd is vrijwel uitin Marokko en
werd nu in de Fransche Kamer voortgezet.
By de voortgezette behandeling der inter
pellatie omtrent Marokko zeide Jaurès te
vreezen, dat de toegevendheid en de belang
loosheid van Frankryk in Marokko om een
toenadering tusschen Frankrijk en Duitsch-
land te vergemakkelijken, zouden stooten op
de vyandige diplomatie der Duitsche regee-
riogskringen.
Beide landen werken in den allerlaatsten-
tyd samen aan eene verzoening in de Balkan-
«juaestie. Spr. 'ziet overal ontspanning en
daarom beschouwt hy 't als de grootste fout,
die Duitschland sedert 37 jaar begaan heeft,
dat het naar aanleiding der Casablauca-
historie een nota heeft gezonden die als een
ultimatum opgevat had kunnen worden.
Duitschland en Frankrijk hebben niets van
elkaar te duchten, daar zy gelyk staau in
kracht. Het tijdstip voor toenadering is er.
De Engelsche natie zou dit niet verkeerd
opvatten want zij wenscht dat er een einde
kome aan de dubbelzinnigheid.
Een andere afgevaardigde Denijs Cochin
gelooft niet dat de toestand van Europa toe-
luut tu droomen van een Fransch-Duitsche
toenadering. Hy verwijt de regeering, dat
zy in Marokko millioenen heeft uitgegeven
en menscben heeft gebruikt zonder er party
van te trekken. Zeer uitvoerig antwoordde
minister Pichon. Hij wyst op den toestand
in Marokko in Algiers, die zeer goed te
noemen is. De bewering van Janrès, dat de
vrede van Europa in gevaar gebracht werd
door Frankryks optreden in Marokko, is niet
bewaarheid.
Op het einde zijner rede verzocht de minister
een votum van vertrouwen Met 380 stem
men tegen 98 nam du Kumur een motie uan
van den volgenden inhoud: ,De Kamer ver
trouwt dat de regeuring in Marokko de staat
kunde van samenwerking en beschaving zal
voortzetten, die haar tradities, hare belangen
en de akte van Algeciras haar voorschrijven,
zal vervolgen".
De Kamer nam daarop met 459 tegen 67
stemmen een wetsvoorstel aan, waarby op
de begrooting van 1906 kredieten, ten be-
drago van 25 millioeu francs, worden goopund
ten behoeve van de militaire operatieB in
Marokko.
Tot het «in orde" maken der marine zal
de minisier heel wat millioenen francs noodig
hebben, heeft hy verklaard. Waarschijnlijk
in verband daarmee worden door al te ijverige
voorstanders van de goede bewapening mis
schien, geruchten verspreid over minder goede
verstandhouding van Frankrijken Duitschland.
In ons oog erg onverantwoordelijk. Zoo word
verklaard dat Clemenceau in een redevoering
in besloten kring gewaagd had van de moge
lijkheid van een oorlog met Duitschland iu
het voorjaar. Onmiddellijk is op de meest
besliste wyze dit alles tegengesproken.
De nieuwe minister van koloniën in Belgie
zal oen reis naar den Congo ondernemen.
Hy wil uit eigen oogen zien om den toestand
te kunnen booordeelen en zich van de des
kundigen ter plaatse de noodige inlichtingen
verschaffen. Hij zal vooral zyn aandacht schen
ken aan de questie van don gedwongen ar
beid, de voorziening in de behoefte aan werk
krachten en de muntquestie.
Prins Albert, de Belgische troonopvolger,
zal insgelijks eene studiereis naar den Congo
ondernemen. Ook deze vertrekt in April. Hy
zal een maand of drie wegblijven.
De Saksische sociaal-democraten zyn bu-
grypelykerwyze weinig ingenomen met het
nieuwe kieswetontwerp, dat niet geeft waarop
zy altyd hebben aangedrongen, het algemeene
enkelvoudige, directe en geheime stemrecht.
In Dresden werden een aautal protestverga
deringen gehouden, na afloop waarvan hier
en daar onlusten zyn voorgekomen. De poli
tie moest, om een betooging voor het Ko
ninklijk paleis te beletten, van de wapens
gebruik maken, waardoor enkele personen
gewond werden. Een twintigtal betoogers
werden in hechtenis genomen.
Een telegram uit Willemstad meldt, dat
volgens een bericht uit Caracas van 12 Ja
nuari, door do samenwerking van alle tegen
standers van het tot nog bestaande bewind,
president Gomez dagelijks wint aan popula
riteit. De afzetting vun Castro als president
zal waarschijnlijk binnenkort worden gepro
clameerd. Het afsluiten der onderhandelingen
met de regeering der Vereenigde Staten over
het herstel der diplomatieke betrekkingen, is
zoo goed als verzekerd.
De Venezuelaansche oud-minister van bui-
tenlandsche zaken, dr. Paul, heeft zyn onder
handelingen met Frankryk* beëindigd en is
nu in den Haag aangekomen om met onzo
regeering de noodige maatregelen te trefieu.
President of ex-president Castro herstelt
langzaam van {zijne operatie. Men zegt dat
hy het voornemen heeft zich na zyn horstel
als ambteloos burger in Venezuela te gaan
vestigen. Voor de rust van het land nu en
in den vervolge was 't misschien wel beter,
dat meneer Castro in Europa bleef. Enfin,
hy is er voorloopig nog.
HELDER, 22 Januari.
Door Heeren Gedeputeerde Staten dezer
proviucie is bepaald, «lat hel aandeel, door
deze gemeente te dragen in de lichting der
Nationale Militie van 1909, zal zyn 72 man.
en dat daarvan 51 man ter volledige oefe
ning en 21 man tot korte oefening zullen
worden ingelijfd.
De muziek vereeniging >Apollo," onder
directie van den heer J. M. Jansen, gaf
Woensdagavond in //Casino" eon concert.
Het orchest, dat niet groot is, maar over
goede krachten beschikt, bracht een achttal
nummers ten gehoorc. Er werd flink ge
speeld men kon opmerken, dat onder den
nieuwen directeur de ambitie der leden niut
is verminderd, maar veeleer toegenomen.
Het was een genot te luisteren naar de mooie
muziek. Na elk nummer werd dan ook geest
driftig geapplaudiseerd.
De medewerking van mej. J. Metzelaar
gaf aan dit concert een alleraardigste bekoor
lijkheid. Zy zong met haar mooie sopraau-
stcm en zooals wij dat van haar gewoon zyn
op gevoelvolle wyze eon viertal fraaie liede
ren. Geen wonder, dat zy enthousiastisch
toegejuicht werd en nog genoodzaakt was
een extraatje te geven. Een bouquet, die
haar aangeboden werd, was een welverdiende
hulde.
Tydons de pauze had een collecte plaats
voor het huisgezin vau Reinier Gouw, die
f 14,96' opbracht.
Minister van Waterstaat.
Woensdag werd door H. M. do Koningin
het besluit geteekend, waarby mr. L. II. W.
Regout benoemd is tot minister van Water
staat met ingang van 21 Januari.
De vermiste huzaren.
Vjjf huzaren uit Haarlem werden Dinsdag
middag naar het depot van discipline te Vlis-
singen overgebracht.
Doctor Paul.
De heer dr. J. de J. Paul, oud-minister
van buitenlandsche zaken, gedelegeerde dor
Venuzoluansche regeering, is Woensdagmid
dag uit Parys in Den Haag aungekomen.
De „Matin"
schynt zich weer e 'fl verkletst te hebben
zy beweerde in ha. Zondag nummer, dat
mevr. Steinheil aan een gerechtspersoon
breedvoerig bekentenissen had gedaan, en
zichzelf als moordenares had genoemd een
geheimzinnig chauffeur, Sembel, werd zelfs
niet onduidelijk als haar medeplichtige aan
gewezen. De >Matin" wees zegevierend op
verschillende «tegenspraken" in 's mans ver
klaringen voor den rechter van instructie.
Thans bljjkt, dat de z.g. bekentenis van a
tot z verzonnen is, en dat Sembel zoo on
schuldig is als een lam. De duim van dc
«Matin" is weer eens in buitengewone mate
misbruikt.
