KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, TexelWiaringan em Anna Paulowna
No. 3764.
Woensdag 3 Februari 1909.
37ste Jaargang.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoon 69.
Bureau: Koningstr. 29.
Interc.-Telefoon 50,
Het Arbeids-Contraot.
n.
Belangrijk is wat de in de wet bepaald
wordt omtrent de zoogenaamde gedwon
gen winkelnering.
Ongeoorloofd en nietig noemt zij elk
beding tusschen den werkgever of een van
diens beambten of zetbazen en eenen on
der hen geateldeu arbeider waarbij deze
zich verbindt het loon of zijne overige
inkomsten of een gedeelte daarvan op eene
bepaalde wijze te besteden of zich zjjne
benoodigdheden op eene bepaalde plaats
of bij eenen bepaalden persoon aan te
schaffen. De arbeider zou het recht heb
ben nog zes maanden later het aldus be
stede loon van zjjn patroon terug te vor
deren, zonder gehouden te zijn tot terug-
fave van hetgeen hem ter voldoening van
e verboden overeenkomst is verstrekt.
Slechts twee uitzonderingen bestaan
hierop
1°. niet nietig is het beding, waarbij
de arbeider zich verbindt een deel
van zijn loon te besteden als bij-
drage in een fonds (b.v. een zieken-
of ondersteunings-fonds, een werk-
loozen-fonds, pensioen-fonds, enz.)
2°. niet nietig is het beding, waarbij
de minderjarige den werkgever
machtigt een deel van zijn loon
voor hem te beleggen op de Rijks
postspaarbank of in een ander
wettelijk erkend spaarfonds.
Strekking en bedoeling dezer artikelen
is duidelijk.
Bij het aangaan eener arbeidsovereen
komst kunnen werkgever en werknemer
bepalen dat wegens overtreding van de
bepalingen van een reglement door den
laatste eene zekere boete moet betaald
worden, evenwel onder beding:
dat de overtreding waarop boete staat
in het reglement is uitgedrukt alsmede
het bedrag der boete;
dat de overeenkomst zoo boete bedon
gen is schriftelijk wordt aangegaan;
moet de bestemming der boete zijn aan
geduid en mag zjj niet strekken tot voor
deel van den werkgever of van hem die
ze oplegt, dat de boeten per week niet
meer mogen bedragen den 1 dag loon.
Wegens niet nakomen der verbintenis
kan de werkgever schadevergoeding eiscben,
doch nooitboete en schadevergoeding
Een werkgever kan eischen, doch alleen
bij Bchriftelgke overeenkomst en van een
meerderjarig arbeider, dat deze na het
eindigen der dienstbetrekking niet mag
werkzaam zijn in een bepaald vak. Hier
van is beroep op den rechter.
De wet kent ook gezamentlijke of
collectieve arbeidscontracten.
Een collectieve overeenkomst is eene
overeenkomst tusschen een of meer werk
gevers (of vereenigingen van werkgevers,
met rechtspersoonlijkheid) met eene of meer
rechtspersoonlijkheid bezittende vereeniging
van arbeiders, waarbij geregeld wordt
welke arbeidsvoorwaarden zullen
moeten in acht genomen worden, wanneer
tusschen leden van beide partgen arbeids
overeenkomsten worden aangegaan.
Bij het aangaan van een collectief con
tract kunnen partgen eischen dat de indi-
vidueele (persoonlijke) contracten, die be
palingen bevatten in strijd met het collectief
contract worden ontbonden.
De bepalingen dier wet zijn niet van
toepassing ten aanzien van personen in
dienst van staat, provincie, gemeente, water
schap of eenig ander publiekrechtelijk
lichaam, zooals spoorwegmaatschappijen,
die voor hun voorschriften goedkeuring
des ministers noodig hebben. Is echter de
positie der hier bedoelde personen niet
voldoende geregeld dan geldt de wet weer
wel. Ook geldt zjj wel als werkgever en
werknemers tot deze categorie behoorend
dit opzettelijk overeenkomen.
Als regel geldt dat de werknemer slechts
aanspraak heeft op loon voor den tgd ge
durende welke hij den bedongen arbeid
heeft verricht.
Wanneer evenwel de arbeider door ziekte
of ongeval verhinderd is zjjn arbeid te
verrichten dan heeft hg volgens de wet
nog eenbetrekkeljjkkorten tgd,
(een week recht op loon.
Ook behoudt de arbeider recht op loon
wanneer hij zjjn arbeid niet kan verrichten
tengevolge van sterfgeval in zjjne
familie, wegens bevalling zijner echt-
genoote, wegens het gaan naar den Burg.
Stand tot het doen van aangifte van een
feboorte of van overigden, wegens het vol-
oen aan zijn kiezersplicht enz.
Ook behoudt hg recht op loon wanneer
hij bereid was den bedongen arbeid te
verrichten, doch de werkgever daarvan
geen gebruik maakte.
Evenwel zjjn deze drie bepalingen niet
als dwingend recht opgenomen, dat
wil zeggen, het staat aan partgen vrjj om
er bjj het sluiten der overeenkomst van
af te wijken.
Over deze bepalingen met de toevoeging
wordt in ons land nog al hier en daar
strijd gevoerd.
Van belang achten wij hierbij nog de
bepalingKomt den arbeider of krachtens
eenige wetteljjk voorgeschreven ziekte- of
ongevalsverzekering öf krachtens eenige
verzekering of eenig fonds, waarin de
deelneming is bedongen bij of
voortvloeit uit de arbeids
overeenkomst, een geldelijke ver
goeding of uitkeering toe dan wordt het
loon met dit bedrag verminderd.
Het loon moet op den bepaalden
tgd worden voldaan anders heeft de werk
nemer recht op bij de wet vastgestelde
rente.
Als waarborg kan de werkgever staan
geld eischen dat ten name van den werk
nemer op de Rijkspostspaarbank moet
belegd mits dit bij schriJ
worden belegd mits dit bij schriftelijke
overeenkomst of reglement bedongen is en
niet meer bedraagt dan van het loon
in geld Bij het eindigen der dienstbetrek
king komt dit bedrag aan den arbeider
Op het loon kan door een schuldeischer
beslag worden gelegd tot een vjjfde ge
deelte bij een verdienste van vier gulden
per dag of minder.
De werkgever moet den werknemer in
staat stellen tot het vervullen van
zjjne godsdienstplichten en het ge
nie ten van ontspanning, zonder ver
mindering van loon.
Wanneer niet anders is bepaald of de
aard van den arbeid het als vanzelf niet
meebrengt, is Zondagsrust voorgeschre
ven en kan de werknemer op dien dag tot
arbeid niet verplicht worden.
Gezorgd moet worden voor de veilig
heid van den werknemer opzichtens zijn
lijf, eerbaarheid en goed. Bij tekortkoming
is de werkgever schadevergoeding ver
schuldigd.
Verpleging en geneesk. behan
deling moet de werkgever den bij hem
inwonende arbeider (dienstbode) doen toe
komen, zoolang de dienstbetrekking duurt.
Gedurende vier weken kosteloos. Daarna
en ook wanneer ziekte of ongeval gevolg
zijn van opzet of onzedelijkheid des arbei
ders, kan dé werkgever de kosten op diens
loon verhalen. Die verpleging kan oókop
eene andere plaats dan bij den werkgever
geschieden.
Na het eindigen der dienstbetrekking
moet de werkgever een getuigschrift
verstrekken en is bij weigering of het
geven van onjuiste inlichtingen tot schade
vergoeding verplicht.
Uit het Buitenland.
Verleden week vierde Keizer Wilhelm zijn
öOsten verjaardag. Door het heele land had
men leesten georganiseerd, doch de viering
had dit jaar niet met de gewone geestdrift
en opgewektheid van anders plaats. De
gebeurtenissen in het algeloopen jaar, het
keizer-interview en wat daar al bij kwam,
bqnevens den tyd van crisis dien Duitschland
doormaakt, zijn als de oorzaken aan te merken.
Aan dien crisis heeft de keizer nu wel geen
schuld, maar toch heeft die crisis invloed
op de stemming der Duitschers die algemeen
voelen dat hun land in groote binnenlandsche
moeilijkheden verkeert. Dat men als het
energieke Japan aan vermindering van be
wapening denkt, vernamen we nog niet.
Duitschland moet sterk zjjn en dat is voor
een deel de oorzaak zjjner zwakte.
Nu de vrede tusschen Oostenrijk en Turkjje
hersteld is lijkt het wel of de tijd is aange
broken tot uitbreiding van het nieuw geschil
tusschen Bulgarjje en Turkije. 5 October
verklaarde Bulgarjje zich zelfstandig en
opende met Turkjje onderhandelingen over
de vraag, wat dat kosten moest. Want Bul
garjje had ook een gedeelte van den Oriënt-,
spoorweg genaast en hoewel schatplichtig
aan Turkije, nooit een cent, betaald. De
Porte, misschien bljj dat ze van zoo'n slecht
betaler afraakte en met een wat contanten
in handen zou krijgen, eischte aanvankelijk
600 millioen francs als afkoopsom. Gevoelende
dat dit wel een beetje hoog was heeft ze die
som geleidelijk verminderd tot 150 millioen
of afstand van een stukje grond. Grond
heelemaal niet", zeiden de Bulgaren, we bie-
82 millioen, dat hebben we netjes uit
gerekend als de waarde". En daarover wordt
nu onderhandeld. Reuter bericht dat de
Bulgaarsche regeering verklaarde slechts 52
millioen te willen betalen. De mogendheden,
bevreesd voor eene botsing nu beide rjjken
hunne legers op de grens hebben, richtten
betoogen tot Turkjje en Bulgarije om tot een
vergelijk te komen. Turkjje werd aange
raden met eene schadeloosstelling van 100
millioen francs genoegen te nemen, en wel
door Engeland, Frankrijk en Italië terwjjl
Rusland er nog bjj aanraadde niet aan te
dringen op afstand van grond-gebied.
Dat Engeland zich met de andere mogend
heden vereenigde stemt tot meerdere gerust
heid, want 't is niet te ontkennen dat dat
ad tot hiertoe dubbelzinnig optrad.
Omtrent Bosnië en Herzegowine wordt be
richt dat Servië en Montenegro aan de mogend
heden eene nota zullen zenden waarin zelf
standigheid voor de beide provincies wordt
bepleit benevens afstand van een strook gronds.
Uit Konatantinopel wordt bericht dat onder
i leerlingen der militaire academie te Pan-
caldi een oproer uitbrak. De leerlingen wer
den met verlof gezonden en toen zij Vrjjdag
terugkwamen op last van den minister van
oorlog door troepen omsingeld. Zestig leiders
werden gevangen genomen, terwijl de overige
leerlingen genoodzaakt werden hunne revol
vers af te geven en opnieuw den eed van
volstrekte trouw af te
Met Moulay Hand, den nieuwen sultan
van Marokko, is nu alles in orde. De tekst
van het antwoord van Moulay Hafid op de
nota, hem ter hand gesteld door den deken
van het corps diplomatique te Tanger en
waarin hem werd bericht, dat de mogend
heden hem als Sultan erkennen, is thans
gepubliceerd.
Moulay Hafid verklaart de nota te hebben
ontvangen, waarin hem werd medegedeeld,
dat de vertegenwoordigers der mogendheden
met voldoening het antwoord van den Sjerif
hadden ontvangen en dat daarom de mogend
heden, die de akte van Algeciras hadden
onderteekend, besloten hadden hem als wet
tig souverein te erkennen.
De Sultan verklaart verder te zullen trach
ten goede betrekkingen met de mogendheden
te onderhouden en zijn plicht te vervullen,
waardoor de rust en het vertrouwen zullen
terugkeeren. Hij spreekt verder de hoop uit,
dat die goede betrekkingen van bljjvenden
aard zullen zjjn.
Naar aanleiding van de telkens opduikende
geruchten over beweringen in Portugal
heeft het gemeentebestuur van Lissabon tele
grafisch bjj de gemeentebesturen in andere
landen van Europa protest aangeteekend te
gen de in het buitenland verspreide geruch
ten, dat de Portugeesche republikeinen plan
nen zouden hebben gevormd tot verstoring
van de orde.
Hoe vrij men in Ruslund is kan men zien
uit het volgende staatjes, door een Russisch
blad gepubliceerd.
In de drie jaren sedert de invoering der
Russische constitutie verloopen, van 30 Oct.
1905 tot 30 Oct. 1908, werden in Rusland
28.281 vonnissen gewezen tegen politieke
misdadigers van deze veroordeelden werden
15.590 gezonden naar gevangenissen, disci
pline-bataljons of arrestanten-afdeelingen
1009 werden tot deportatie veroordeeld, 6517
werden naar Siberië gezonden om dwang
arbeid (Katorgai te verrichten, en 2835 wer
den ter dood gebrachthot lot van de ande
ren is onbekend.
In het afgeloopen jaar werden 1959 men-
schen in Rusland ter dood veroordeeld 782
doodvonnissen werden uitgevoerd. De maand
December 1908 was rijk aan vonnissen en
executies286 doodvonnissen werden in die
maand uitgesproken.
Het aantal doodvonnissen in de steden
loopt in 1908 van 40 te Petersburg tot 150
te Kief en Warschau.
Dit zjjn alleen gerechteljjke veroordeelin
gen. Daarnaast staan de ontelbare straffen,
die nog altoos, ook na de invoering der con
stitutie, langs administratieven weg worden
opgelegd. Gevangenisstraf, deportatie, dwang
arbeid zijn de middelen waarover de admi
nistratie beschikt om personen te straffen, wier
veroordeeling door een rechtbank of krijgs
raad in Rusland nog twjjfelachtig wezen zou.
Nieuwsberichten.
HELDER, 2 Februari.
Crescendo.
De feesteljjke herdenking van het 25-jarig
bestaan van de muziekvereeuiging «Crescendo"
werd Zaterdagavond 1 1. in «Casino" met
een soirée besloten. Waren Woensdag en
Donderdag gewjjd geweest aan de kunst,
deze soirée droeg een meer intiem, huiselijk
karakter, waar gezelligheid op den voor
grond trad.
De soire'e-commissie had een alleraardigst
programma samengesteld en de bezoekers
hebben zich uitmuntend geamuseerd. Het
programma was vermeld in een feestcourant
en bestond uit verschillende nummers men
kreeg instrumentale- en vocale muziek te
hooren, meest van luimigen aard, terwjjl een
bal vol met afwisselingen en verrassingen
het geheel besloot.
Het Arbeidscontract.
De afd. Helder van den Alg. Ned. Typo
grafenbond hield Zondagmiddag in »Tivoli"
een openbare vergadering, die door verschei
dene werklieden van verschillende vakken
en enkele patroons van de typografen bezocht
was, waar de heer F. van der Wal, redac
teur-propagandist van den A. N. T. B., een
lezing hield over het Arbeiderscontract. Op
duidelijke wijze zette bjj uit een, waaraan
patroon en arbeider zich hebben te houden
en welke voor- en nadeelen de wet van 13
Juli 1907 aan hen kan opleveren. Die wet
welke een wijziging en aanvulling is van be
palingen in 't burgelijk wetboek, omtrent
huur van dienstboden en werklieden, is oor
spronkelijk met goede bedoeling ontworpen,
maar zjj bevat verscheide bepalingen, die
voor den arbeider nadeelig kunnen zijn en
hem niet voldoende beschermen, hoewel het
niet te ontkennen valt, dat de wet aan in
wonende arbeiders en dienstboden vele voor
dcelen toekent. Spreker merkte op, dat velen
ten onrechte in de meening verkeeren, dat
met 1 Febr. een schriftelijke verbintenis tus
schen arbeider en patroon moet getroffen
zjjn deze is alleen noodzakelijk, indien par-
tjjen van een door den werkgever vastge
steld arbeidsreglement willen afwijken Ten
sterkste ried spreker aan geen overeenkomst
te teekenen zonder er voldoende kennis van
genomen te hebben. Ook acht spreker col
lectieve overeenkomsten ontzagljjk beter dan
individueele, wanneer de arbeidsvoorwaarden
geregeld worden door de vakvereeniging. De
individueele arbeider staat altijd veel zwak
ker als enkeling is de arbeider nimmer de
geljjke van den patroon, maar altijd do min
dere. In organisatie ligt kracht voor de ar
beiders. Bovendien zal de vakvereeniging
betere arbeidsvoorwaarden kunnen verkrjjgen
en bjj verschil bemiddelend optreden, hetgeen
beter is dan een aanklacht bjj den kanton
rechter.
Daarna ging spr. de voornaamste artikelen
der wet na, die de arbeidsovereenkomst re
gelen, besprak de boe te n, die de werkgever
eischen kan, als de arbeider zijn verplich
tingen niet nakomt, de schadevergoe
ding, die vastgesteld kan worden, indien
opzelleljjk w£ door schuld de verplichtingen
niet .nagekomen worden, de verplichting
van den werkgever om het loon op den be
paalden tijd te voldoen, enz. Herhaaldelijk
wees de spreker op het vage in de bepalingen
der wet en dat de uitlegging te veel aan
den kantonrechter is overgelaten. Ook werd
gesproken over het beslagleggen op het
loon, over het staangeld, d.i. het in
houden van een bepaald bedrag van het
loon, om op dit bedrag de schadevergoeding
te verhalen welke de arbeider verschuldigd
zal zjjn bij verbreking van de dienstbetrekking,
Bjj al deze bepalingen werden beschouwingen
gehouden en telkens op de voor- en nadeelen
gewezen zoowel op die van den patroon als
den werkman. De heer Van der Wal was
van oordeel dat het arbeidscontract recht
van bestaan heeft, mits het een collectieve
overeenkomst is. Dan kan voorkomen worden,
dat de weinige goede bepalingen in do wet
niet uitgeschakeld en een behoorlijk stan-
daardloon bedongen wordt. Na nog or op
gewezen te hebben, wat door de Typografen
bond te Amsterdam is verkregen, eindigde
spreker zijn leerrjjke leziug, die met aan
dacht was gevolgd.
Van de gelogenlieid tot debat maakte ge
bruik de heer Blok. Deze vroeg of de wet
niets bepaalt, omtrent het werken op Zondag
en Chr. feestdagen. Vorder wees hjj er op,
dat hier vroeger een bloeiende timmorlieden-
verecuiging bestond, doch thans de nood
zakelijkheid gevoeld werd van een organisutie
voor de bouwvakken en wekte allen, die bij
de bouwvakken werkzaum zjjn, op tot stich
ting van een dergelijke vereeniging.
De heer Van der Wal antwoordde, dat te
Amsterdam in verschillende contracten dc
bepaling is opgenomen, dut op Zondag niet
gewerkt behoeft te worden, als inen daar
tegen bezwaren heeft. De opwekking aan
de werklieden in de bouwvakken om zich te
organiseeren, ondersteunt hjj.
Nog een der aanwezigen bracht in 't mid
den, dat den timmerlieden alhier Zaterdag de
arbeidsovereenkomst van den Aanneiuersbond
werd aangeboden om deze te onderteekonen
met de bedreiging zich anders voor de ge
volgen te moeten wachten.
De inleider merkte hierbjj op, dat men bjj
gebrek aan een organisatie zich daar tegen
toch kan verzetten. Dit was ook te Am
sterdam in een Metaalfabriek geschied en na
overleg met den patroon had hij het inge
trokken. Dit kan ook hier. Mocht evenwel
een staking noodzakelijk zijn, dan vertrouwt
hij dat niemand onderkruiperswerk zal ver
richten. Hjj herhaalt evenwel, dat er een
organisatie moet komen, die zich het best
legen elk slecht contract kan verzetten.
Hierna werd de vergadering gesloten.
De stranding van Hr. Ms. rEvert8en"
Het Gerechtshof te Amsterdam, Vrjjdag
uitspraak doende in zake de vordering van
de firma Zur Muhlen tegen de Staat der
Nederlanden wegens verleende hulp bjj de
stranding van Hr. Ms. „Evertsen" achtte het
beroepen vonnis juist gewezen, waar dit aan
de overlegde scheepsverklariug bewijskracht
had ontzegd. Immers daurgelaten de vragen
of sleepbooten als zeeschepen zijn te beschou
wen en of een tocht in de nabijheid van de
kust als een zeereis in den zin der wet kan
worden aangemerkt, in elk geval ontbreekt
bet scheepsjournaal, zonder hetwelk aan de
scheepsverklaring geen kracht van bewijs
kan worden toegekend. Alleen dan heelt de
scheepsverklaring, die een zeer exceptioneel
bewjjsmiddel is, waarde, wanneer contróle
daarop door middel van het journaal moge
lijk isook blijkens de geschiedenis der wet
bestaat tusschen beide geschriften een on
verbrekelijk verband.
Ten processe werd dus slechts als vast
staande aangenomen hetgeen door den Staat
ten aanzien der feiten was erkend.
Het Hof overwoog alsnu de verschillende
factoren, die voor de bepaling van hulploon
in aanmerking komen en oordeelde hierom
trent dat stellig met spoed is te hulp geko
men, zoodra de noodseinen waargenomen
warendat als tyd voor de verleende hulp
ook in aanmerking genomen moet worden
die vereischt voor het sleepen van de ,Evert-
sen" naar IJinuideu, als een noodzakeljjke
voortzetting der redding, daar dit oorlogs
schip, ook nadat het los geraakt was, zonder
roer op zee hulpeloos ronddreef. En dit klemt
te meer, omdat, blijkens de opgaven van het
Meteorologisch Instituut, op den bewusten
ochtend tusschen 7$ en 10$ uur voortdurend
een hooge zee stond met stormachtig weder.
Ook achtte het Hof groot gevaar voor de
sleepbooten en hare bemanning bij de red
ding aanwezig. Wel kon te dezen aanzien
aan den Staat toegegeven worden dat het
muteriaal der sleepbooten zeer goed in orde
en van de beste qualiteit was, maar deze
omstandigheid was in casu van te minder
gewicht, nu zelfs één der beste oorlogsbo
dems van den Staat der Nederlanden, blijk
baar uitnemend bestuurd, niet bestand bleek
tegen de kracht der elementen, zoodat de
veel kleinere en veel zwakkere sleepbooten
nog veel grooter gevaur liepen.
In het algemeen oordeelt het Hof derhalve
dat de Rechtbank te Alkmaar de elementen,
waarnaar het hulploon moet worden berekend,
onderschat had, doch aan den anderen kant
werd buiten rekening gelaten het door de
verleende hulp voorkomen nadeel, dat een
Nederlandsch oorlogsschip in het gezicht van
het Engelsch eskader, vlak onder de kust zou
zijn te gronde gedaan. Stellig zou dit pjjnlijk
en voor de natie min of meer vernederend
zijn geweest, en derhalve is het ideëel na
deel, dat door de redding voorkomen werd,
niet gering, doch als factor voor hulploon
kan het voorkomen vau zulk een ideëel na
deel niet in aanmerking komen en reeds op
dien grond moest, naar het oordeel van het
Hof, de vordering van de firma Zur Muhlen
belangrijk gereduceerd worden. Zjj werd dan
ook door het Hof vastgesteld op een bedrag
van f 40.000 met rente ad 6 por jaar
sedert Maart 1906, met compensatie der pro
ceskosten.
lu de zaak vau den heer Van Ejk, den
eigenaar van de sleepboot «Willem" tegen
den Staat overwoog het Ilof evenzeer dut
de Rechtbank de factoren, die bij de
ling van hulploon in aanmerking
eenigszins te laag had geschat, speciaal
aard van den verrichten dienst, nu vaststaat
dat de Willem" van 2 tot 5 uur bij hooge
zee slaags is gebleven, terwjjl mede geble
ken is, dat de bjj uitstek deskundige com
mandant van de «Evertsen" de hulp van dc
„Willem" aanvaard heeft, deze hulp dus zelf
noodzakelijk, althans begeerenswaard achtte.
Verder oordeelde het Hof dat niet in aan
merking komt het gevaar waarin de fEvert-
sen*, maar dat waarin dc Willem" en zjjne
bcmauning heeft verkeerd, en dit gevaar
achtte het Hof terecht hoog aangeslagen, nu
vaststaat dat veel wind op de kust stond,
zoodat de .Willem" groote kans liep tegen
do „Evertsen" of andere sleepbooten te wor
den geslagen.
Het bedrag voor het door den Staat aan
den eigenaar van de .Willem" te betalen
hulploon werd dus vastgesteld op f 10.000
met rente ad 6 °/0 per jaar sedert Maart
1906, eveneens met compensatie van proces
kosten.
IJmuiden, 1 Februari.
Vrjjdagmiddag ongeveer twee uur is het
Duitsche stoomschip ,Henry llorn", waar
over men zich ernstig ongerust maakte en
waarnaar reeds sleepbooten zoekende waren,
hier binnengekomen.
Het stoomschip had door de stranding niets
geleden en had wegens den dikken mist
buitengaats goankerd gelegen.
Tot onderhavenmeester aan de ltjjksvis-
schershaven is met ingang van heden benoemd
de hoer J. Carst, thans eerste officier op
één der booten van de Koninkljjke Neder-
landsche Stoombootmaatschappij.
Werkloozen.
Bij de subcommissie te Scheveningen van
het Werkloozen-comitc, te 's Gravenhage,
hebbeu zich tot heden als werkloos aange
geven 1007 personentw. 506 visschers,
363 losse werklieden, 138 ambachtslieden,
vaD welke laatsten 32 kuipers. De vorige
week bedroeg het aantal werkloozen, dat
zich had aangemeld, 928.
Raadselachtige verdwijning van
2000 gulden
Eenige dagen geleden werd door den heer
Van H. v. B., te Utrocht, aan den heermr.
li., te 's Hage, een aangeteekeudo brief ver
zonden, f 2000 aan bankpapier.
Bjj aankomst van dezen brief bleek du inhoud
(de bankbiljetten) verdwenen te zjjn.
Een nauwkeurig onderzoek leverde eindelijk
op, dat de enveloppe geopend was geweest,
zonder dat de zegels verbroken waren.
't Merkwaardigste in deze geschiedenis is,
dat de brief bjj aanbieding ten postkautore
te Utrecht hetzelfde gewicht had als bij
weging in Den Haag. Een vertrouwd be
diende heeft den brief gepost, terwijl deze
zeer kort op het kautoor te Utrecht heeft
vertoefd.
Hoe is dit geld dus verdwenen
Justitie en politie zjjn ijverig in de weer,
om dit raadsel op te lossen.
DE WEEK.
31 Januari.
....'sWür zu sehon gwesen, es hatt nicht
sollen sein!.... Van 2129 Januari heer-
ljjke dagen vau stralende winterzonvan
blauwe luchtvan verrukkelijk jjs. Eene
opleving van de vaderlundeclie staatssport,
zoodat we ons al stouto illusien maakten vau
weken-voortdurende zaligheid. En dat ge
schitter der oogen van onze .bakvischjes"
en harer rijpere mede-liefhebsters van de
spiegelgladde ijsbaan; die frissche blosjes op
de koude wangen; dat uit krul en fatsoen
geraakte haar, ondeugend tevoorschjjn-sprin-
gend vanonder kokette ijsmutsjesInder
daad, 't was een vrooljjko tijd. En nu,
terwjjl ik dit neerschrjjf heb ik juist gelezen
bange profetie van ecu, die aau .meteorolo-
gie-up to date" doet, maar 't telkens wonder
wel raadt! voorspellen ze: dooiwêer.
Miezige, triestige dagen en avonden van
kleffige, versmeltende sneeuw. Trooste-
loos-grjjze luchten, verkoudheid; gekruip
in hoog-opgezette kragenDruipende
purapluies. Modderrommel, waar gjj om U
heen ziet't Vooruitzicht is angstwek
kend en wèl-nêerslaand. Maar laten we
dankbaar zjjn voor het gedurende toch wel
acht mooie, heerljjke dagen genotene! Met
triestig en klagend mopperen maken wij de
zaak niet beter. Berusten we dns met Hol-
landsch-lijdzame, wijsgeerige blijmoedigheid!
Wjj hebben, immers, pas gehoord, hoe
hierin voor den Rembrandt der 19de en
2('ste eeuw, den grooten en hoogbejaarden
Nederlander Jozef Israëls, het „geheim" lag
van zijn „wonderreccptom vijf-en-tachtig
jaar te worden, en nog zóó geestig, zóó
werkkrachtig te zjjn; zóó welgemutst en in
alles waarachtig belangstellend als bij dezen
merkwaardigen grijsawrd het geval is
Rustige tevredenheid; anderen hun geluk,
hun «bof", hun «veine", hun talent niet
benijden,zelf zich, in bescheiden toe-
wjjdiug, geven aan do taak, waarvoor ge
berekend zijt.... Och, het «recept" ziet er
immers eenvoudig genoog uit. 'tGaat ermee
als mot dat andere recept, van John
Gould, of oen zjjner confraters-milliardairs
hoe zóó schatrijk te worden 'i Maar, dear
air, niets eenvoudiger dan dit! Maak, dat
ge, onder alle omstandigheden, «een dub
beltje overhoudt"
De kunst is juist om 't tot dat «dub
beltje over" te brengen Een «tour de
force", waar je grootste kranen, genieën,
tolaliter-ongeschikt voor bleken
Misschien dat de oude Jozef Israëls de
„stakende werkloozen" te Amsterdam nog
wat practisch-vruchtbare levenswijsheid had
kunnen inscherpen. Als 't inderdaad zóóver
gekomen is, dat het burger-comité," mitsga
ders burgemeester Van Leeuwen, zullen «ge
post" worden door escorte van vjjf' der hee-
ren«ja, dan vrees ik dat men op des hee-
ren penningmeesters Scheltema's kantoor de
kas wel sluiten moet! 't Hoeft, met den moei-
zamen arbeid ten gunste van de werkzoeken
den, dezen winter, een jammerlijk verloop
genomen. Maar dit ééne staat vastde orga
nisatie dengt niet
Er zjjn tijden geweest, toen men bij opko
mende epidemiën begon „voorzorgen" te
nemen als het kwaad tot over de grenzen
genaderd wasMet armenzorg, philan-
trophie, is 'tal net-eender gegaan. Fiksche
organisatie en permanent toezicht ontbraken.
Dit is anders geworden, gelukkig, doch
de bestrjjding der werkloosheid heeft nog op
ouderwetsch-onoordeelkundige manier plaats,
't Is geljjk het «Soc. Wbl." onlangs be
toogde dringend noodig dat zich plaatse
lijke comité's vormen, met permanent karak
ter, die in tijden als er bjjna geen werkloos
heid heerscht, kalm berudon wat men 't best
doen kan wanneer straks, de nood gaat nijpen.
Eu tusschen deze organisatiën moet een band
bestaan.
Eerst langs dien weg kan men ook vol
doende kracht verzamelen om zoovele ele
menten van luiheid, van onwil, van zedeljjke
traagheid en verval, die zich verbergen ach
ter schoonschijnende socialistische theorieën,
en dergelijke meer, op fiksche wjjze te
weerstaan, Er zijn, in onze dagen, maar al
te veel ontzenuwde lanterfanters, die deze
en dergelijke theorieën te baat nemen om
hun eigen onbruikbaarheid en lamlendigheid
goed te praten. Het Amstordamsch comité
heeft daar bittere ondervinding van opge
daan, en de oude Jozef Israëlsde schil
der vau de kleinen, van de ecbtljjdenden en
verdruktende Meester Van het echte
diepe gevoel voor nooddruftigen en maat-
schappelijk-zwakken hjj zou 't hen zóó
klaar, zóó scherp aan 't verstand kunnen
brengen I
Over de politiekerjj heb ik weinig nieuws
te brengen, ditmaal. De Vrjje Liberalen
hebben, in Den Haag, bewerkt dat Rechts
or een zetel in den residentialen Raad
wonOp advies van het orgaan der
partij in de hofstad. Wordt deze taktick
voortgezet, dan kan a. s. Juni eigenaardige
verrassingen, van minder opwekkende soort,
voor Links brengen 't Ziet er niet naar
uit dat io het kamp der sociaal-democratie
welhaast «pais en vreê' zullen hersteld zjjn.
Wie zich, daaromtrent, illusiën schept vau
het buitengewoon S. D. A. P .-Congres, dat
half Februari waarschijnlijk te Utrecht bij
eenkomt, hjj is, ljjkt me zoo, al te zonnig
optimist. Ik verwacht in de Sticht-metropo
lis iets als een Poolsohen Landdag, met
en benevens 't- absoluut-onvruchtbaar
resultaat, dat deze beruchte Landdagen,
geljjk men zal weten, hadden
Dut de Regeering geweigerd heeft haar
zegel to hechten aan 't ofliciëol-erkennen
van de Kollewjjnsche spelling vind ik zeer
toe te juichen. Voor mjjn misschien door
baccil van behoudzucht bar-door vreten ge
moed is er, in onzen tgd, al genoeg „anar
chisme' op elk gebiedal genoeg „verflau
wing van grenzen' en toenemende tuchte
loosheid, met al wat daaraan vastzit, dan
dat men nu ook nog het door De Vries en
Te Winkel deugdelijk en wetenschappelijk
goordende samenstel weör op losse schroe
ven moet gaan stellen onder de m. i. hoogst
gevaarlijke, tot dolle consequentiën leidende
leuze van „schrijven zooals we spreken'
't Zou me, natuurlijk, te ver voeren om dit
chapiter hier verder uit te werken. En ik
breek het betoog dus af juist onderwijl mijn
oor bereikt de snerpende „sneer* van een,
die zich vroolijk maakt over mjjn „onge
neeslijk conservatisme".
Laat 't zjjn In olk geval is behoud
zucht' gerechtvaardigd ten aanzien van de
Bloemendaalsche eu andere leden van het
langviugerig gild der inbrekers, die in de
jongste dagen gesnapt zjjn En misschien
U tikje, heel klein en beseheiden,
weemoed naar vroegere dagen van meerdefc
voorzichtigheid gerechtvaardigd waar 't geldt
door lucifers zich levend-verbrandende, in
kokende olie zich bradende en andere ramp
zalige kinderkens, die slachtoffers worden
van gemis aan toezicht. Hier mag dan toch
wel gedaan een beroep op „behoudzucht',
waartegen geen sterveling bezwaar zal
hebben
Straks gaan onze senatoren «begrooten*.
Wij weten reedsminister Regout wij de
combinatie van Kabinetslid en Volksverte
genwoordiger niet. Eere zjj 's ministers ge
zond en modern-wel begrepen doorzicht 1
Mr. Antonio.
Ingezonden.
Geachte Heer Redacteur.
Wederom komen wjj, rekenende op uwe
welwillendheid, nog eenige plaatsruimte ver
zoeken, om het bestuur der afd. Helder van
den N. A. B., kort van antwoord te dienen.
Zeer terecht, geachte redactie, wordt door
u in het hoofdartikel gezegd «Wij zjjn ge-
moedeljjke Nieuwediepers.' Dat ook wij, als
werknemers, wel eenige k jj k hebbeu op de
verhouding tusschen werkgever en werk
nemer, gelooven wjj te mogen aannemen
vele plaatsen in ons land mogen dit tot
voorbeeld nemen. Maar dit bewijst nog niet
dat de toestand hier rooskleurig is. En
daarom is de arbeidsovereenkomst er, om te
trachten, hierin verbetering te brengen. Juist
genoemde artt. stuiten op de grootsto tegen
kanting aan de zjjdc der patroons. De aan
leiding hiertoe zal men moeten zoeken in
de vrees van den werkgever, dat bij oen
ongunstige samenloop van omstandigheden,
hein de toepassing dier artt. groote schade
kan toebrengen, zelfs zjjn bestaan kan be
dreigen. Kon de werkgever niet bedingen
dat de arbeider zich moet aanslniten bij een
ziekenfonds of zelf zijn volk tegen eene premie,
die niet hoog zjjn zal, tegen ziekte verze
keren Het is in vele gevallen ook erg, dat
art. 1638d wordt uitgesloten. Immers de ar
beider is contractueel verbonden om bjj een
bepaalden patroon te werken deze laat hem
echter niet werken, en geeft hem geen loon.
Bestond hier geen middenweg? Zoo ja, dan
had voor het aanbieden vau hel contract, hier
voor eenig overleg gepleegd moeten worden
met de verschillende werknemers. Dan had
couranteugeschrjjf overbodig geweest. Maar
niets is hier vóór de aanbieding van het
contract vernomen omtrent een te sluiten
overeenkomst, want dan hadden wjj bouw
vakarbeiders (niet een grooten dienst bewe
zen misschien) maar waren wij met het be
leefde verzoek tot u geacht bestuur geko
men, om het advies te vragen van de
bestaande vakvereenigingen der werklieden.
Geloof daarenboven nog, dat de particu
lieren bouwvakarbeiders gaarne met u zullen
samenwerken om de misstanden die hier be
staan en door u geschetst zjjn te bestrijden.
Maar daarvoor moet gexameljjk borden go-
streden en dan kan wel ieta worden bereikt.
Nog een opmerking. Ik las deze week dat
een bekend rechtsgeleerde in onze boofstad
de menschen die hem om raad vroegen heeft
gezegdVraag uw patroon of hjj in 't con
tract wil zetten om art. 1638 c en d zoodanig
toepasselijk te verklaren dat aan den patroon
de beoordeeling gelaten wordt oiu bjj niet wer
ken loon uit te keeren wanneer hjj dit billjjk
acht". Zou dat nu hier ia den Helder niet
kunnen 'i Want bjj uw bestuur zit toch ook
goede wil voor, wat betreft samenwerking,
dit bewjjst art. C, dut zegt genegen te zijn
een collectief contract te sluiten. Dit juichen
wjj toe, want juist over dit art. gaat iu ona
heele land de strijd, maar dan ook hiertoe
de noodige stappen gedaan. Jammer dat het
vcroenigingsleven hier zoo weinig diep er iu
zit. want dan hadden wjj zeker tot een voor
beide partijen goed resultaat gekomen. Maar
dat kan ook nog.
U, Mijnheer de Redacteur dankzeggend
voor uwe welwillendheid.
Uw dienstw. dn.
W.
particulier bouwvakarbeider.
