KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexelWieringen en Anna Paulowna
No 3770
Woensdag 31 Maart 1909.
37ste Jaargang.
Bnrean: Spoorstraat.
Telefoon 59.
Bnrean: Koningstr. 29.
Interc.-Telefoon 50.
ABONNEMENTi
Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. poet 75 ct., Buitenl. f 1.25
Zondageblad 37' 45 fo.76
s Modeblad 55 65 10.90
Muzik. Bloemlez. 60 „85, f0.90
Voor 't Buitenland bij vooruitbetaling.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te HELDER.
Bureaux: Spoorstraat en Koningstraat.
ADVERTENTIEN
Van 1 tot 4 regels26 cent.
Elke regel meer6
Bew^s-exemplaar2*
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Adwertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
Aan onze abonné's buiten
de gemeente wordt beleefd
verzocht 't verschuldigde
abonnementsgeld Vliegend Blaadje,
Zondageblad en Modeblad le
kwartaal 1909 te willen overmaken per
postwissel of in postzegels vóór 5
April a.e«| zullende anders daarover
met 5 cents verbooging per post worden
beschikt.
Postwissels voor dat doel behoe
ven slechts met een zegel van 21/* cent
beplakt te worden.
Uit het Buitenland.
Engeland gaat, zooals onze lezers weten,
nieuwe reusachtige slagschepen bouwen, zoo
genaamde ,Dreadnought", Nieuw Zeeland zal
een handje helpen door er een of twee voor
zijne rekening te nemen. De conservatieven
in liet Lagerhuis zyn van oordeel dat de
regeering de maritieme bewapening heeft
verwaarloosd en willen daarover in eene motie
bare afkeuring uitspreken. Men verwacht als
antwoord hierop van de ministers Asquith en
Grey eene geruststellende verklaring, die hierop
zal neerkomen dat Engeland nog stoeds een
geweldige superioriteit ter zee bezit. Men
wil van de regeering ook meer weten omtrent
de bewering dat Duitschland don aanbouw
zijner nieuwe groote slagschepen heeft be
spoedigd.
't Loont de moeite eens na to gaan hoe
men in Duitschland zelve over de kwestie
denkt. In den Rijksdag was de marinebe-
grooting aan de orde en men verwachtte by
do bespreking interesante bijzonderheden over
den Duitschen vioolbouw en de verhouding
van de Duitsche vloot tegenover de Engelsche.
Edochcr is byna niet gediscuseerd.
Binnen anderhalf uur was alles afgeloopen.
De leden der verschillende partijen schenen
afgesproken te hebben van het woord af te
zien. Blykbaar heeft de Rijksdag willen toonen
dat hy volkomen vertrouwen heeft in dezen
willen van marine, dat admiraal Von Tirpitz
zich volkomen voegt naar de Vlootwet,
door den Rjjksdag goedgekeurd, en zich niet
schuldig dus maakt aan te snellen bouw van
schepen of niet gesanctioneerde uitbreiding
van de vloot.
De bjj de vlootwet beloofde sommen voor
den bouw van nieuwe schepen zijn dus voor
dit jaar toogestaan. Duitschland heeft getoond
dat het, onverschillig wat Engeland zegt of
zwijgt, doen zal wat het in 't belang van
't land noodig acht.
Niettemin kunnen nu do onderhandelingen
met Engeland over de inkrimping van den
vlootbouw nog voortgezet worden.
Over do kwestie der belastinghervorming
is tusschen de rogceringspartijen «hot bloc"
kwestie onstaan, en wel in die mate, dat een
uiteenvallen van het bloc vrij zeker is. Vorst
Biilow zal naar men algemeen gelooft, aftreden.
Het Engelsche Lagerhuis heeft een goede
week geleden met 157 tegen 122 stemmen in
tweede lezing oen wetsontwerp aangenomen,
dat het kiesrecht toekent aan alle meerder
jarigen, mannen en vrouwen, die niet door
de wet uitgesloten worden, maar veel kans
dat dit voorstel wet wordt, is er echter voor-
loopig nog niet. De minister president Asquith,
die zich van stemmen onthield, bestreed het,
en verklaarde dat zulk een belangrijk voorstel
van de regeeringstafel en niet uit bet parle
ment moet komen, zooals hior het geval was.
Belangrijk was intusschen wat de premier
zeide over de houding der tegenwoordige
rogcering ten opzichte van het kiesrecht-
vraagstuk Do ministers vorklaarde Asquith
zijn het nog niet eens over het vrouwen
kiesrecht, maar zy zijn bereid een brbede
herziening van hot bestaande kiesrecht te
ontwerpen, op don grondslag van afschaffing
van het meervoudig kiesrecht en vereenvou
diging van de registratie.
De eeuwige BalkanquaestieVooraf een
bericht, dat wel iets zegt:
Koning Edward schijnt voor het uitbarsten
van een oorlog niet bedacht, althans niet
voor een oorlog, die, ter wille van Servië,
geheel Europa in vuur en vlam zou zetten
en den Driebond in botsing zou brengen met
de ,Tnple Entente''. Kenter verneemt ten
minste van officieuze zijde dat, hoewel er nog
geen definitieve plannon zyn vastgesteld, het
toch zoo goed als zeker is, dat het Britscho
koningspaar een kruistocht zal ondernemen
door de Middellaudsche Zee.
De dreigende onweerswolken zyn oven op
getrokken. Uit Parjjs seint Havas dat Frank
rijk, in tegenstelling met wat buitenlandsche
bladen daaromtrent beweren, niet opgehouden
heeft Rusland te steunen by het oplossen
van den Balkancrisis en in ovoroenstomming
to zijn met het bevriende Engeland ten op
zichte van do thans in Weenen govoerd wor
dende onderhandelingen. Reuter bericht uit
Berlijn dat Duitschland tot de mogendheden
het verzoek heeft gericht hare instemming
te betuigen met de verklaring, die Rusland
tegenover Oostenrijk heeft afgelegd omtrent
de inlijving van Bosnië en Herzegowina, ter
wijl uit Belgrado bericht komt dat de Ser
vische minister van oorlog alle reservisten,
niet behoorend tot het gewone effectief, naar
hunne haardsteden zal terugzenden.
De kroonprins van Servië schijnt een raar
heer. Na het .ongeval*', dat een zyner be
dienden overkwam door zijn toedoen, heeft
hij het voornemen te kennen gegeven om af
stand te doen van zyne rechten. Wy zouden
denken, laat hem gaan. Toch schijnen pogin
gen gedaan om hem terug te houden, even
wel zonder gevolg. Hy heeft nu de verkla
ring geteekond, waarbij hy afstand doet van
de troonsopvolging. De Skoepsjtjina zal de
zaak behandelen en eene proclamatie uit
vaardigen, waarbjj prins Alexander tot troon
opvolger wordt verklaard. Voor do vredos-
zaak is het aftreden een voordeel.
De schermutselingen tusschen Turken en
Bulgaren bij de grens schynen geen nasleep
te zullen hebben. Turkije onderhandelt met
Bulgarye.
Nieuwsberichten.
HELDER, 30 Maart.
.Wie Vrijdagavond in Casino het con
cert bywoonde, gegeven door Baronesse Van
AsheckKluit met medewerking van Mej.
Harry van der Harst, leerares aan de Mu
ziekschool te Leiden, hoeft van een schoonen
muzikalen avond geprofiteerd. Hoewel de
opkomst niet zoo groot was als wij die met
het oog op het loffelijk doel steun voor
de drie Militaire Tehuizen alhier verwacht
hadden, mocht zij toch zeer bevredigend
heeten. Met een mooi forsch geluid zong
Mej. Van der Harst eerst een drietal liede
ren, onberispelijk schoon. Deze zangeres
paart aan haar sympathiek uiterlijk een mooie
voordracht en een zeer beschaafde uitspraak.
Ze was zonder tekstboekje uitstekend te vol
gen wat bij zangeressen niet altijd "t ge
val is. Heerlijk klonken ook de drie andere
liederen Dem Freunde Tod, Ach, Lieb ich
muss nun scheiden on Es bliicht ein Blum-
lein. Het applaus noodzaakte haar tot een
bisnummertje. Na de pauze zong Mej. Van
der Harst een drietal Hollandsche liedoren,
waarvan vooral .Eenzaam Moedertje" en
»'t Muizeke" uitblonken door innig gevoelde
schoonheid en eenvoud. Als bisnummor gaf
de zangeres thans .Haring als zalm" kort,
maar juist in staat om de kracht en forsch-
heid van haar geluid duidelijk te doen uit
komen. En Baronesse Van Asbock! De eer
ste aanslag verried al dadelijk de hand der
kunstenarosse. Kwam dit al uit bij het accom
pagnement, bij de stukken die zy alleen
speelde, had zij al gelegenheid hare gaven
in al hare volheid te laien schitteren. Een
forschc aanslag en bevallige voordracht, zoo
mooi als wij ooit zagen. De «Sonata" van
Scarlatli was een juweeltje.
Mevrouw Van Asbeck beschikt ook over
een kolossaal geheugen. Den hivd-j avond
speelde zy uit 't hoofd En dat zegt wat
voor stukken van Handel, Bach, Chopin en
Liszt. Met Rhapsodie XII van Liszt besloot
zij hare zeer toegejuichte voordracht. Beide
damos word een bloemenhulde aangeboden,
't Was ineer dan een vorm, dat zullen de
onverdeelde aandacht en 't warme applaus
haar wel vertolkt hebben.
De komende strijd.
Door de afdeeling Heldor van den Soc.
dein. arb. party was Zaterdagavond 11. in
„Tivoli" een openbare vergadering uitge
schreven, die matig bezocht was. De heer
A. G. A. Verstegen opendo de vergadering
mot een inleidend woord, waarin hij te ken
nen gaf, dat de S.D.A.P. do verkiezing een
goschikte gelegenheid acht om hare begiu-
selen onder het volk te brengen en ook
daarom zoo vroegtijdig deze verkiezings
vergadering is belegd. Daarna verkreeg de
heer C. Thomassen van Amsterdam, candi-
daat der afd. voor het lidmaatschap der
Tweede Kamor, het woord, tor behandeling
van het onderwep ,Do komende strijd".
Deze ving aan met de opmerking, dat over
een paar maanden door de kiezers uitge
maakt zal worden in welke richting de Ned.
politiek in do eerstvolgende '1 jaren gestuurd
zal worden. Hoewel de strijd in bijna het
gobcclo land links togen rechts zal gaan,
blijft, hoe de uitslag ook zij, de toestand
vry wel dezelfde, als do arbeiders zich laten
spannen voor do zegekar van do liberalen
of voor die van de clericalen. Het is voor
:e arbeiders lood om oud yzor, of de vrij
zinnigen dan wel de cbristolijkon het bostuur
in handen bobben, of voor Helder wordt
afgevaardigd Staalman of Dr. Bos. Noch
onder het rechtsche kabinot Kuyper, noch
onder hot linksche Do Moester, noch onder
het gomatigd onverschillige Heemskerk is er
niets gedaan, om do arbeiders een meer
menschwaardig bestaan te verzekeren. Er is
voor hen niet gekomen een kortoren arbeids
dag, geen maatregelen genomen tegen de
werkeloosheid, geen wet tot stand gebracht
om de arbeiders een onverzorgden onden dag
te bezorgen, de visschers en landarbsiders
zyn niet in de ongevallenwet opgenomen.
Noch rechts, noch links heefi iets gedaan
oin het volk een beter leven te bezorgen.
Men blijft peuteren, dit komt omdat de grond
slag dezelfde moet bljjvcn. Velen van het
Ned. volk leiden oen leven, dat geen leven
mag heeten. Dat groote doel bezit niets dan
zijn arbeidskracht, dat hy tegen eiken prijs
moet verkoopen en nog niet aUyd kan en
dan met werkeloosheid wordtgeteisterd.
Naast overvloed hcerscht gebrek. En
zij die werken, hebben een overmatigen
langen arbeidsdag van 11, 12, 13 uren, dut
reeds als kind begint, zoodat de volwassonen
niets aan hun geestelijke, zedolykc ontwikke
ling kunnen doen en do kinderen reeds hun
jeugd ontstolen wordt. Hoe dikwijls is ook
de invoering van machine's, die men met
evenveel gejuich moest inhalen als do komst
van een kindje, aanleiding tot vermeerdering
van de ellende. Niet moet men zich verzetten
tegen de machine's, men kan de vooruitgang
niet tegenhouden, doch er wordt niets gedaan
om de gevolgen dier invoering te verzachten,
om hun, wier arbeidskracht overbodig wordt,
steun te verleenen. In 1899 werd de onge
vallenwet aangenomen, een amendement der
60C. dem. om ook landarbeiders en visschers
hier in op te nemen, werd verworpen en nu
jü jaar is dit een urgente zaak, maar de wet
is nog altijd niet aangevuld. 1 Febr. 1.1.
is in werking getreden de wet op het arbeids
contract, een wet, die patroon en arbeider
tot elkander moest brengen, doch zooals de
soc. dom. voorspelden (en daarom er tegen
stemden), was zij aanleiding, dat in 't ge-
heele land de strijd ontbrandde, omdat door
de werkgevers de gunstige bepalingen van
artt. 1638 c en d, die niet dwingend zijn, in
alle contracten uitgeschakeld worden. Weigort
de werknemer zoodanig contract te onder-
tcekonen dan wacht hem den hongerzweep.
Na een moeitevol leven is het vooruitzicht
van den arbeider op zyn onden dag het arm
huis of eeii ondersteuning van diaconie of
armbestuur. Nog altjjd wacht men op eeu
pensioenwet, niettegenstaande die reeds 18
jaar geleden in do troonrede aangekondigd
werd. Ook geniet het grootste gedeelte
van het volk weinig van de mooie dingen
van 't loven, wegons de geringe verdiensten.
Het kan niet reizen, niet profiteeren van
goede lectuur, mooie muziek, fraaie schilde
rijen. En dan hoe woont het Ned. volk
30 °/0 in óénkamerwoning, 30 in tweekamer
woning. Geen wonder dat in de volksbuurten
aan tuberculose het dubbele aantal sterft
van die der deftige buurten.
De toestand van een groot deel des volks
is bedroevend. Hieraan kan alleen een einde
komen, indien het particulier bezit van grond
en arbeidsmiddelen in handen komt vun de
gemeenschap en de productie, zoodanig ge
regeld is, dat men door zijn werk behoorlijk
in zijn levensonderhoud kan voorzien. Door
het kiezen van Staalman of Bos komt men
geen stap in deze richting verder. Wil men
werken in die richting, dan moet men zich
aansluiten by de vakvereeuiging en bij de
S. D. A. P. dan komt men langzamerhand
bij het ideaal, en tot een maatschappij, waar
de arbeidor geen slaaf meer is, maar een
vry man
In het verdere deel van "zijne rede behan
delde spreker het Algem. kiesrechthij wees
er op, hoe sinds 1897 dit vraagstuk opdenjvoor-
grond is geschoven door de S.D.A.P., hoe
het in den beginne door alle burgelijko partijen
was bestreden cn hot thans op do programma's
prijkt van allo. partijen, behalve die der
conservatieven. Van veel belang is dit kies
recht voor de 25000 uitgesloten mannon van
Nederland. Dit zyn alle arbeiders. Geen goede
sociale wetten kunnen tot stand komen, als
zij geen medezeggingsmacht hebben. Er zijn
dan ook weinig sociale wetten in 8 jaar tijd
het Staatsblad verschenen. De Spreetwct
het Arbeidscontract hebben den toestaüd
van den arbeidor nog slechter gemaakt, de
militaire strafwetten en de drankwet zyn
zeker niet onder de sociale wetten te rang
schikken. Vervolgens werd de motie-Schaper
omtrent den 10-urigcn arbeidsdag besproken
en er opgewezen dat door aanneming der
motie-Aalberse de nacht- en kinderarbeid,
daaruit geschrapt werd. Ook wees spreker
er op, dat niets gedaan word tot leniging van
den nood der werkloosheid dan f 2500 op de
begrootiug te brengen voor het maken van
staten enz., niettegenstaande in 60 jaar tjjds
1200 millioun voor oorlog werd uitgotrokkeu,
voor een oorloe, die misschien kan komen,
doch geen cent voor de jaarlijks woderkee-
rende werkeloosheid. Ten slotte behandelde
spreker de Staatspensionneering, wees er op,
dat zijn party daarmede in 1897 was begonnen,
hoe do meestvooruit8trevenden het toon een
pensioen-kwakzalvery nooraden en thans vele
aanhangers telt by alle partijen, zette kort
uiteen de pensioenregelingen in België,
Frankrijk, Denemarken, Nieuw-Zoeland en
Engeland en laakte de veranderde houding
van Dr. Kuyper ten opzichte van deze kwestie.
Eindigende zeide spreker, indien men het
groote belang inziet, dat aan armen en onden
hulp moet worden verleend, men dan moet
kiezen niet links, niet recht, maar rood.
Daar niemand voor het debat het woord
verlangde, word de vergaderaing door don
Voorzitter op de gebruikelijke wijze gesloten.
Umuiden, 29 Maart.
Voor het fonds ten bate van hot nieuwe
wijkgebouw, tevens verplegingsstation voor
schipbreukelingen, kwam bij het bestuur van
het „Witte Kruis» gift van f25.in van
do American Petroleum Gompagny te Rotter
dam on f 100.van de firma Volker Bos
te IJmuiden.
Don 7en April o. k. zal do hecrP. Mun-
nik, commies by de H. IJ. S. M. den dag
hordenken, waarop hij vóór 25 jaren bij deze
Maatschappij in dienst trad.
Coalitie.
De .Standaard" schrijft:
„Naar men ons bericht, hebben er saam-
sprekingen plaats gehad tusschen gedelegeer
den van de Anti-revolutionaire, Roomsch-
Katholieke en Christelijk-Historische partijen,
om met het oog op de komende stembus,
zich met elkander te verstaan.
Deze saamsprekingen moeten, zijn we
wel ingelicht, tot overeenstemming hebben
geleid, cn op het trekken van een vaste ge
dragslijn, die men eenparig volgen zou, uit
zicht hebben gegeven.
.Eerst op do party vergaderingen zal
natuurlijk kunnen blyken, of de drie partijen
aan deze afspraak haar zegel hechten.
.Maar reeds hot feit dat zulke bcsprekiugen
plaats grepen, en niet mislukten, geelt alles
zins grond voor de verwachting, dat men
bij de stembus een eenparige gedragslijn zal
volgen. Iets wat uiteraard de kracht, die van
Rechts kan uitgaan, niet weinig verhoogt."
Verzuim van Kamerleden
In de anti-revol. kiesvereeniging „Neder
land en Oranje" to Aalten is afkeuring uit
gesproken over het veelvuldige verzuim van
de Kamerzittingen door leden der Tweede
Kamer, ook door antirev. leden.
(.N. R. Ct.")
C. D., die op den Dam te Amsterdam
een moordaanslag op zyn meisje cn daarna
zichzelf truchtte te dooden, is uit hot gast
hui® ontslagen. Vrijdagmiddag is hij per
rijtuig van het gasthuis naar het huis van
bewaring overgebracht. Het meisje is ge
heel opgeknapt en zal binnenkort ook uit
het ziekenhuis worden ontslagen.
Diefstal.
In het overdekte badhuis op den Heiligen-
weg te Amsterdam, heeft een zeer brutale
diefstal plaats gchud. Een der .bezoekers"
heeft, in plaats van zyn heil in hoi water
tegaan zoeken, een bezoek gebracht aan vyf
kamertjes. Een aantal gouden horloges met
kettingen heeft de dief weten te bemachti
gen, terwjjl hij uit een dor jassen een porte
feuille mot een aanzienlijk bedrag aan bank
papier gestolen heeft. Zyn signalement is
vaag bokend. Men heeft vermoeden op een
80-jarig bezoeker,
Valsclie munter.
De politie in Den Haag heeft een man
aangehouden, die valsche dubbeltjes uitgaf in
een winkel aan den Zuid-Oost-Buitensingel
aldaar. Hy werd overgebracht naar het po
litiebureau aan het Huygenspark en daar in
verhoor genomen, terwyl in zyn woning aan
de Wateringsche straat huiszoeking werd
gedaan. Een aantal valsche kwartjes en dub
beltjes werden daarbij gevonden, evenals de
stempels, die gebruikt waren voor het ver
vaardigen van de valsche muntstukken.
De bewijzen tegen hom waren zoo over
weldigend, dat een volledige bekentenis wel
volgen moest.
Do aangehoudene is lood- en zinkwerker
van beroep, ongehuwd en woonde alleen op
de kamer, waar de overtuigingsstukken wer
den in beslag genomen.
Men meldt nader uit den Haag»:
By den hier ter stede gearresteerden val
sche munter werd een brief gevonden, waarin
de naam van een Amsterdammer werd ge
noemd, die met den aangehoudene in be
trekking zou staau en die de politie aanleiding
gaf, om meer van den aard dier betrekking
te willen weten.
Daarom werd een Hangsch politie-inspec-
tcur naar Amsterdam gezonden, die met be
hulp van de Amsterdamsche politie de woning
van den bedoelden persoon te weten kwam.
Ook hier volgde huiszoeking en werd een
volledige valsche munters-installatie gevon
den. Daarop werd de Amsterdamsche makker
van den hier in het huis van bewaring op
gesloten valsche munter eveneens gearresteerd
en ter beschikking van do justitie gesteld.
De Haagsche politie hoeft dus met de
arrestatie van den aangehouden vervaardi
ger en uitgever van valsche munten een
goeden slag geslagen.
Aan zijn wensch niet voldaan.
Dezer dagen overleed to Zuidhorn iemand,
die den wensch had te kennen gegeven na
zyn overlyden niet te worden ontkleed. Aan
zyn wensch werd niet voldaan in zijn kleercn
werd een som van f 550 govonden.
Goedkoops waar I
Te Winschoten is deze week een filiaal ge
opend van Groninger grossiers in visch en
fruit, die het met de Wiuschoter groesiors
niet meer konden vinden.
Haringen, bokkingen, sinaasappelen, citroe
nen, kokosnoten en wat dies meer zij wor
den tegen ongelooflijk lage pryzen verkocht,
goedkooper zelfs dan Winschoter grossiers
aan hun slyters kunnen verkoopen. Dit zet
kwaad bloed.
Er kwam een klacht bij den burgemeester
over de bedorven waar, die het filiaal lever
de. De stadsveearts stelde een onderzoek in
loco in, natuurlyk in hoofdzaak naar de
deugdelijkheid der vischjes, die aan alle
eischen, althans vac de reukorganen, voldeden.
Dat was koren op don molen van den
filiaalhouder, die onmiddelyk een omroeper
door de straten der stad zond, om luide te
verkondigen, dat zyn waren geheel voldeden
aan do eischen van een deskundig onderzoek.
De Groninger grossiers, die óón der laatste
avonden hier waren, werden in grooten op-
:ocht naur den trein geleid. Vóór het filiaal
is des avonds politie aanwezig, om or de
orde te handhaven, nadat Donderdagavond
door het gedrang eeuige ruiten in het filiaal
worden ingedrukt.
Hongerloonen.
Het Lagerhuis heeft zich Vrijdag bezig
gehouden met een tweede wetsontwerp tol
bostryding van hongorloonen. Het wil ook
in bedry ven, waar die loonen voorkomen
voorloopig neemt het alleen kleeremakerij
voor mannen en vrouwen, en het maken en
verstellen van hemden op kamers op
richten, die miniuuun-loonen bepalen, maar
.zooveel mogelijk". Die kamers zullen, krach
tens dit wetsontwerp voorgesteld door den
uninonist Hills en liberaal Charles Dilke,
samengesteld zyn voor de helft uit vertegen
woordigers van patroons eu voor de helft
uit die van het werkvolk, met een voorzitter
door haar zelf of door den minister van
binnenlandsche zaken benoemd. Fabrieksin-
spocteurs zouden er voor moeten waken, dat
er niet onder het vastgestelde loon wordt
gewerkt.
Brandstichter - Brandblusscher.
Woensdag is te New-York een jongeling
gearresteerd, die er zyn werk van maakte
brand te stichten in de werkplaatsen der
Standard Oil Cy. te Ncw-York eu dan even-
later het eerst alarm te maken en zich by
hot blu8schcn te onderscheiden. Dat heelt
de 18-jarige brandstichter on -blusscher dan
ook in 29 gevallen gedaan. Hy hoopte daar
door do opmerkzaamheid te trekken van zijn
meerderen en snel promotie te maken. Ten
slotte liep het opzet in den kjjker en werd
Reddy zoo heette de jongen gearres
teerd. Hij heeft reeds bekend. By de 29
branden is in het geheel een schade aange
richt van een paar honderdduizend gulden.
Erger is, dal by een brand, die een week
of wat geleden door Reddy werd aange
stoken, een hoofdman van de brandweer om
het leven kwam.
De laatste heldendaad van den brandstich
ter werd j.1. Zaterdag bedreven. Toen brandde
de afdeeling af, waarin hy zelf werkzaam,
was. De schade bedroeg 24,000 gulden. Red
dy hoopte het op den duur te zullen kunnen
brengen tot een der hooge betrekkingen by
de Standard Oil, indien maar eenmaal het
oog van de directie op hein gevestigd was.
Deze, overigens zeer loffelijke begeerte is
echter in dit geval beslist te vurig geweest.
DE WEEK.
28 Maart.
Heb' ik 't U niet voorspeld, dat wat de
Kamers onzer Staten-Generaal nog vóór
Juni-maand zouden afdoen aan practisckeu
arbeid, weinig of niets om 't ljjf zou hebben?...
Ja, de heer Köell, de volijverige Parioments-
voorzitter, maakt nog .lystjes van werk
zaamheden" op En ook, misschien dat
er nog iets, met veel moeite en bijeentrom
melen van leden, wordt gewerkt't Zal
echter bitter weinig beduiden. De vereenigde
vergadering, voor de wetsontwerpen op
Regentschap en Voogdij, zijn daar nu óók
weer tusschen gekomen. Met de regeling,
zooals zy daar ligt, schijnt men zich vrQwel
te kunnen vereenigen. Waar, by art. 2 der
ontwerpen trouwens aan Koningin Emma de
faculteit wordi gelaten om, als zy dat
wenscht en nuttig acht, den regeorlast op
den Prins over te dragen, krjjgt hot voorstel
bovenal het karakter eener aan de Koningin-
Moeder eu Hare voortreffelijke gave van
hart en van geest alleszins-toekomende
hoffelijkheid en hulde.
Intusschen kan 't wel zyn, dat de .tech
niek" der ontwerpen tot allerlei opmerkingen
aanleidtng zal geven. En ook zal men van
de zyde dor sociaal-democraten zeer waar
schijnlijk eene manifestatie van .gevoelens
on beginselen" krijgen, zonder welke zy nu
ecqmaal dergelijke dingen niet kunnen laten
passeeren op strafie van door do Wynkoop's
als .handjes-gevende", lauwe, naar de «bur
gerlijke pariyen" afzakkende handlangers
en oogendienaars van de .bourgeoisie" te
worden uitgekreten.
Keeren we terug tot het Haagsohe
Binnenhof.
Het daghet in den Oosten Schoon dan
nog niet «het licht is overal". Maar toch
De heer De Savornin Lobman
gaal met zyn hartstochtelyk-ontstuimig ini
tiatief, vooraan.
Men wil het Reglement van Orde herzien.
't Wordt ernst!
Men wil wat al zóó lang had moeten
geschied zyn o. a. eene commissie, per
manente, wolko met de Regeering in voort
durende samenwerking, gedachtenwisseling
blyft.
In trouwe, 't gaat den goeden weg op.
In de Kamerzitting van Woensdug j.1. is,
op voorstel van mr. P afijn, besloten eene
Commissie van Voorbereiding te benoemen.
Men wil nu, o, wat het Juni-vooruitzicht
toch niet weet to bereiken «full-speed
gaan. De Commissie is, door president Röell,
al benoemd ook. Kant en klaar It Zyn
do b.h. De Waal Malefyt (dr. Kuyper be
dankte voor de benoeming), Borgesius, Ty-
deman, Drucker, Loeff, De Visser en Troel
stra, die de zaak hebben voor to bereiden.
Wie of onpartijdigheid van samenstelling
of „zeer bekwamen spoed" by president
Röell wenscht te laken, hy zegge 't.
In vollen ernst nu. Dit streven opent een
goed, bly vooruitzicht op practisclior work-
methode van de Kamer, 't Werd dan ook
tyd I
De motie-Bos over de «nieuwe
spelling", eilacy, ze is uitgegaan als
een nachtkaars.
Wat te verwachten viel.
Gesproken is er, Woensdag j.1., nog
wel over de zaak.
Zelfs door d r. Kuyper, die de goede
stelling verkondigde, dat de taal moet komen
uit het «soevereine volk", en daarmee,
daardoor, ook de spelling, die is als do huid
van hot lichaam, dowelke immers looft van,
gevoed wordt doof het bloed, 't levens
beginsel zelfl
Dr. Kuyper wil hier geon „veto" van den
Staat. Wèl vrijheid. Eene Staatscommissie
Nu ja, daur beeft do Ommensobe afgevaar
digde niet zooveel bezwaar togen, mits
dio slechts bet karakter heeft van de
Regeering te adviseeren omtrentdeweieo-
1 y k e veranderingen, welke de taal in den
loop der tijden heeft ondergaan.
Kwam nog o. a. in debat de heer De
Beaufort, die zei dat men hier met ge
makzucht bovenal te maken heeft. Neen 1,
roept d r. Bos nit, 't is hier een
stryd tusschen pracriscb of wetenschappelijk
standpunt 1
Voor do Oost laat kapt. Thomson
erop volgen is Kollewyn prachtig. Wat
zeuren jelui toch over «nieuwe dingen*?...
Wij, meuschen, hadden indertijd, zóóveel
honderd eeuwen geleden wel staartwer-
vels". Nu óók nog Welnn, dan De
minister hield voet by stuk.
Herhaalde, dat de heele zaak opge
schroefd is. Het volk, in al z'n geledingen
koud laat. Eene Staatscommissie Z.Exc.
bleek bereid, het denkbeeld te overwegen.
En op hetzolfde oogenblik gaf do ontydigo,
onnoodige motie-Bos den doodssnik, door
zeer weinigen betreurd
Nadat de Kamer den Amsterdamschcn
raadsheer mr. Fentener van Vlissingen voor
de vacature in den Hoogen Raad als aan
gewezen" (adv.-generoal mr. Pleyte, nu toch
wol de eerstvolgcnde-aan beurt en de pre
sident der rechtbank te Breda, mr. Segers,
zyn respectievelijk no. 2 en no. 3 op het
lystje) nam zij, Donderdag j.1, het ont
werp in behandeling, tot snbsideoring van
bijzondere H. B.-scholen met 5- en met
3-jarigen cursus. Dit voorstel geeft men
ook ter linkerzijde volkomen toe is eene
consequente voortzetting van hetgeen reeds
ten aanzien van H. O. en L. O. te onzent,
na de pacificatie", is bepaald. Paity-stryd
ontvlamde dan ook volstrekt niet. En zelfs
trok de aandacht de sympathieke en ver-
kwikkend-rustigo kalmte, waarmee het Par
lement dit wetsvoorstel aanvatte. Intnsschen,
bezwaren rezen wel! Op de vraag van
mr. Tydeman: Waarom zoo'n haast hier
mee? Waarom niet afgewacht het rap
port der bekende inschakelingfl-comiuissic
Op die vraag was 'b heeren Malefyt's ant-
-woord wel vrjj-afdoende, dat do liior voor
gestelde subsidiën zóó bescheiden zyn, dat
men niet behoeft te vreezen het plotseling,
alom, verryzen van II. B.-scholen.
Ernstiger leek het bezwaar, door den heer
Ter Laan geopperd: Hebt gij wel voldoende
waarborgen, dat het onderwijs aan alle
eischen zal beantwoorden En hy diondo
een amendement in, or toe strekkend om do
goedkeuring des ministers te vorderon voor
het leerplan der bijzondere H. B.-scholen.
Hot ontwerp schryft slechts voor, dat do
minister van het leerplan zal «kennis nemen
't sociaal-democratisch amendement maakte
al aanstonds indruk, en dat lijkt zeer
natuurlijk. Evenzeer gegrond scheen do eiscli,
door de heer Roodhuyzun geposeerd, dat nu
ook het M. U. L. O., leeljjk in de verdruk
king komend, staats-subsidie zou erlangen.
Al bleef, dus, de bittere «principiëele'* strijd
achterwege, men ziel, dat op den eersten
dag der behandeling het ontwerp verre van
onaangevochten bleef!
Op den tweeden dag werd de atmospheor"
wat zwoeler. Toen kwam inderdaad het dui
veltje van «principiëele bestrijding" om oen
hoekje gluren. En vooral do heer W. H. do
Beaufort, de vry- of oud-liberaal, bond den
kamp aan tegen een systeem, dat «allerlei
kleine scholen" zou doen verryzengaf volle,
hartstochtelijke uiting aan zyn afkeer van
hot «bijzonder karakter" der inrichtingen,
welke men hier wil subsidiëerenhy had
de h.b. Yerhey en Roessingh in zyn go volg,
doch overtrof hen in do felheid van zyne
door liefde voor hot neutraal-openbaar onder
wys geïnspireerde rede.... 'tWerd druk
kend in Parlements-dampkring. De heer Van
Wynbergen sprak reeds van «liberale over-
lieersching", die men had moeten dulden.
Toen goot de vryz.-democratische dr. Bob
olie op de golven. Hy aarzelde niet, 'teen
zegen te noemen indien er van die «kleine
scholen voor M. O. verryzen, byzondere
dan of andere. Zyn optreden toekende wel
zeer karakteristiek, merkwaardig, den mil
deren geest van pacificatie uit later dagen,
die slechts al wat het onderwys kan bevor
deren, liefheeft, en niet allermeest beheerscht
wordt door blinden, onverzoenlijken party-
hartstocht 1De algemeenc beraadslagin
gen zijn gesloten, maar: het scheepje is
nog lang niet in veilige haven daarom 1
Minister Heemskerk heeft beloofd, eerlang
subsidie voor het M. U. L. O. te zullen aan
vragen, en daarmee den heer Roodhuysen
bovredigd. Weldra komt het rapport, der
inschakelings-commissie on dan wordt de
ganscbo zaak definitief geregeld, in haar
ganschen omvang.
Maarte eischon (wat o.a. de heer
Ketelaar wil) dut bet leerplan der by
zondere H. B. S. aan do goedkeuring
des ministers zal worden onderworpen,
Z. Exc. noemde t daartoe strekkend amende
ment rbepaald onaannemelijk'. En
de Kamer schjjnt inderdaad veel voor dat
amend.-Ter Laan te gevoelen 1Er zyn
dus «spannende momenten' op het Binnen
hof in zicht
Voorts,... de heer Roessingh stelt
voor, de byzondere li. B. Scholen in ge
meenten, waar geen openbare zyn, ook voor
kinderen van andersdenkenden open te stellen,
d.w.z. de scholen teverj»lichten,die
kinderen op te nemen. Van dien dwang wil
de minister stellig niets weten, en de eisch
van dr. Roessingh dat die leerlingen zelfs even
tueel vrijstelling zullen kunnen krijgen van
godsdienst-onderrichtdaar wil de minister
zelfs niet van hooren. De behandeling der
artikelen van dit ontwerp, in de op 30 dezer
aanvangende parlementaire week belooft dus
uurtjes te geven, waarin het kwik in do
parlementaire thermometer dreigend, onrust
wekkend zal stygen 1
Aangestipt zy ton slotte nog, hoo
op eene vraag van den heer Itoodhuy zon,
door den minister Vrydag j.1. is verklaard,
dat onderwijzers, dio door opheffing der nor
maalschool hunne betrekking verliezen volgens
de bostaande regelen aanspraak kannen
maken op wachtgeld of pensioen.
Voor de eenheid in de sociaal-democra
tische gelederen ziet 't er nog steeds verre
van hoopvol uit 1 Mag men «Het Volk* ge-
looven, dan is 't den Wynkoop's en Ceton's
slechts te doen om bevrediging van eigen eer- en
heerschzuchthet brengen van splyting, ver
deeldheid, twist, met gewetenlooze opofiering
dus van de «belangen der machtsverovering
door de arbeiders'. Nu iB t in den boezem
der S. D. P.'ers, die van de inter
nationale bemiddelings-voorstellen niet gediend
blyken ook al mis geworden 4Deheeren
Mondeis en Gorter worden „verdacht', eigen
lijk nog verkapte revisionisten te zijn. Wat
natuarljjk, in Wynkoopiaansche oogen, ge
noog is om gewantrouwd te worden met
groote vreeze. 't Is en blyft een naar, on
verkwikkelijk gehaspel en gekibbel, dat op
de «buitenwacht" een byzonder-treurigen
indruk maakt 1
Ma. Antonio.
Heldersche Moppen.
Twee uit de provincie bezoeken het Leid-
scho Museum van Oudhedenen zyn vooral
vervuld van de mummies. Zy kyken er lang
naar, en eindelijk vraagt de een
Wat zou die kaart boven zyn doodkist
beteekenen met 2500 V. C. er op?
Dat's nogal 'wiedis, zegt de ander, na
tuurlijk 't nummer van de auto, die hem over
reden heeft.
Wederzydsch vertrouwen.
Denkt u, dat uw kiezers allee gelooven
wat u hun vertelt.
Neen, maar omgekeerd moeten zy ook
niet denken, dat ik hun alles vertel, wat ik
geloof.
Vleiend.
Ziet u eens, ik heb me laten fotogra-
feeron met mjjn twee poedels. Vindt u dat
het lykt?
Sprekend 1 U bent toch die met de hoed
op, niet waar?
