KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wioringen en Anna Paulowna
No. 3818.
Woensdag 15 September 1909.
37ste Jaargang.
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
DIT DE HKLDERSCHE SAMENLEVING.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoon 59.
Bnreau: Koningstr. 29.
Interc.-Telefoon 50.
De arbeid wordt in Zweden bijna oreral
hervat.
Hier en daar doen zich nog wel bezwaren
voor, wijl de werkgevers in het contract
bepalingen hebben opgenomen, die te bezwaar
lijk voor de arbeiders zijn of omdat zij
enkele der ontslagen werklieden niet meer
willen terugnemen. Maar onderhandelingen
leiden ook hier menigmaal tot den vrede.
In de meeste drukkerijen te Stockholm b. v.
wordt al geregeld gewerkt. De staking moge
door do werklieden niet gewonnen zyn, de
vakorganisatie beeft haar ledental al zeer
zien versterken en ook do werkgevers heb
ben gevoelige verliezen geleden, wat hen
voor den vervolge misschien weer toeschie
telijker maken zal.
De staking der Parysche arbeiders in de
bouwvakken is, na de scheidsrechterlijke
uitspraak van de door minister Yiviani aan
gewezen bemiddelaars, geëindigd. Verleden
Zaterdag is de arbeid hervat.
Omtrent de derde staking, de bierdrinkers-
staking in Duitschland vernemen wij, dat in
alle dorpen van het Westerwald, den Fau-
nus en het Lahngebied de bierboycot afge
kondigd is.
Overal waar de bierprys verhoogd is ging
dientengevolge het bierverbrnik achteruit.
Het is minder om de belasting, dat de
bowoners dezen strijd hebben begonnen, dan
wel om bet feit, dat de bierhnishouders een
prijsverhooging hebben ingevoerd, die ver
boven de belasting gaat. In de meeste dor
pen hebben de bewoners besloten geen bier
meer te drinken, totdat de oude prijs hersteld
zal zijn.
In Berlyn is ook een beslissing genomen.
De bronwers en bierhnishonders zyn het eens
geworden over een prysverhooging van 2.50
Mark per HL. van 1 October af. Of het
publiek geneigd zal zijn meer te betalen,
staat nog to bezien. Een der grootste Ber-
lynsche brouwers meende: Voor het publiek
kan een geringe prijsverhooging geen bezwaar
hebben. Volgens de nieuwe regeling zal de
bierhnishouder voortaan in plaats van glazen
van 8/so Liter, glazen van ?/ï0 Liter geven
voor dezelfde pryzen de prijzen worden dus
niet verhoogd, maar de glazen wat kleiner;
in plaats van halveliter-glazen zyn reeds
720 literglazen ingevoerd. Bij elk glas bier
verliest de bierdrinker dus '/so liter, wat
ieder consument voor de belasting wel mag
overhebben.
Zeppelin blijft in Duitschland aan de orde
van den dag.
Hij hondt vliegtochten met prinsen en
Ryksdag-afgevaardigden en verbaast de wereld
door de technische zekerheid zijner tochten.
Sedert de ontvreemding der mitrailleuse
is de spionnenvrees in Frankryk duchtig
ingeslagen.
Telkens hoort men in de bladen van ge
vallen die min of meer op spionnage wyzen,
in de oogen der Franschen altijd. In de af-
geloopen week is een korporaal, uitgezonden
met een patrouille van 2 man, eenige uren
na dezelve thuisgekomen met vermissing van
zijn geweer. Hy weet niet waar 't gebleven
is maar de Fransche bladen vragen weer
spionnage
In de r Dépêche Marocaine" is het antwoord
verschenen van Moulay Hafid op de eenstem
mige afkenring, door de Europeesche pers
uitgesproken over de onmenschelyke folterin
gen, die de Sultan van Marokko de gevangen
partijgangers van den roghi heeft doen onder
gaan. In dien brief zegt hy«Wij hebben
kennis genomen van hetgeen de bladen in ruwe
bowoordingen hebben megedeeld over de straf
fen, die de hooge Makhzen meenden te moeten
toepassen overeenkomst de leer van den gods
dienst en de voorschriften van den Koran".
En dan verklaart Moulay Hafid, dat Europa
zich in Marokko om niets anders te bekom
meren heeft dan om de economische belangen
on de goede diplomatieke betrekkingen, maar
dat het niet het recht heeft zich te mengen
in de binnenlandsche en godsdienstige aan
gelegenbeden.
Wel een beetje naïef verklaart de Sultan
voorts dat hy heelemaal niet wreed is opge
treden. Hij had de gevangenen het hoofd
kunnen laten afhakken, zegt hij en liet ze
alleen een hand en een been afhouwen. Dat
is toch wel barmhartig zijn!
Wij deelden reeds mede, dat kroonprins
Constantyn en prins Nicolaas van Griekenland
by koninklijk besluit ter beschikking gesteld
zyn, wat feitelyk beteekent, dat zij uit hunne
functies in het leger zyn ontslagen.
De kroonprins is op reis gegaan en is te
Patras en te Korfoe met stormachtige geest
drift door het volk ontvangen. Op Korfoe
poogde men de paarden van zijn rjjtuig te
spannen. Van het balkon hield hij een rede
voering tot de menigte, en hy was zoo geroerd
door de geefdriftige instemming die zijn
woorden wekten, dat hij in tranen uitbarstte.
Hy zeidedat hy by het begin der
kamerzitting, die thans 31 October zal worden
geopend, weder te Athene hoopte te zyn.
Het ofllcierenverbond schynt anders wel
machtig te zyn. Naar verluidt heeft het ver
klaard, dat het die afgevaardigden, die wei
geren mochten op te komen naar de nieuwe
kamerzitting zal gaan halen.
De nieuwe Kamer zal onmiddellijk de leger-
bervorming hebben te behandelen. En aan te
nemen zeker ook, anders Ja, dat hangt
voor een deel af van de gezindheid der be
volking. 't Is niet gemakkelyk te weten te
komen of de groote massa van het volk een
stemmig denkt met die hervormingsparty. Uit
het voorgevallene te Korfoe zou men kunnen
opmaken dat het nog twijfelachtig is. De
Koning schynt de muitery der officieren lichter
te hebben opgevat dan de kroonprins. Kolonel
Zorbas de leider der officieren beweging is
benoemd tot commandant van het eerste
legercorps.
Wat is Spanje in Marokko toch van plan
Wel, zouden wij zeggen: het poogt de schul
digen te straffen en het land te pacificeeren.
•Ja maar'zegt de Temps, .het maakt de
bergstammen zoo roerigdat kan onrust gevan
aan de Fransch-Algiersche grenzen. Men ver-
gete niet dat Spanje reeds 45000 man troepen,
18 generaals en 30 kolonels in Marokko
heeft." De Spaansche gezant tc Parjjs ver
klaart echter dat het geheele plan wordt uit
gevoerd met volledige instemming van het
Fransche gouvernement.
HELDER, 14 Sept.
- Door het hoofdbestuur van het Algemeen
Nederland8ch Verbond worden pogingen aan
gewend alhier oen afdeeling op te richten.
Het Algemeen Nederlandsch Verbond wil by
alle Nederlanders en Stamverwanten, waar
ter wereld zy zich ophouden, het bewustzijn
van staméénheid wekken. Het is werkzaam
voor do handhaving en verbreiding van do
Ned. Taal en behartigt waar het kan de be
langen van den Ned. Stamhet geeft ge
schriften uit, sticht of steunt Ned. boekerijen,
bevordert het bezoeken van Ned. Hoogescholen
door buitenlanders, verbreidt net Ned. Lied,
begunstigt den Ned. Boekhandel, wekt op tot
gezonde voorkeur aan eigen nyverheid en tot
uitbreiding onzer handelsbetrekkingen, en
treedt overal op, waar de Ned. Stam kwijnt
of wordt bedreigd.
Elk ernstig Nederlander of Stamverwant,
man of vrouw, steune door zyn toetreden het
Algemeen Nederlandsch Verbond.
Reeds zijn onderscheidene plaatsgenooten
als lid toegetreden. Het ligt in het voornemen
van het hoofdbestuur binnenkort alhier een
vergadering te houden.
Men kan zich echter reeds als lid aanmelden
bij den heer C. van Son, secretaris van Groep
Nederland, Wynstraat 81, Dordrecht.
Een huldiging.
Aan de winners van den Wilhelmina-beker
in den wedstrijd, onlangs op Ockenbnrg bij
Loosduinen gehouden, is Zaterdag dezen prijs
uitgereikt.
Zy arriveerden alhier met den avondtrein
van 6.53, verwelkomd door eenige officieren,
door vele kameraden en door de stafmuziek.
Op het ruime stationsplein, bezet door een
dichte menigte, werd een carré gevormd.
Daar nam overste Gauw het woord, die den
prijswinners als volgt toesprak
,Mij is de vereerende taak door den
Vlootvoogd opgedragen om de prijswinners
van den Wilhelminabeker bij hun aankomst
alhier met een enkel woord welkom te heeten.
Die uitnoodiging werd door mij daarom
gaarne aanvaard, omdat de prijswinners
allen behooren tot het korps mariniers en
wel 4 daarvan tot de afdeeling Willemsoord,
terwjjl de 5de behoort tot de bemanning van
Hr. Ms. »Neptunus«.
Ik breng bierbij in herinnering, dat in
1907 de Wilhelminabeker door Hr. Ms. de
Koningin werd geschonken aan de Kon.
Vereeniging van de Nederlandsche scherp
schutters om te dienen als wisselprijs in
den korpswedstrijd .tirailleurvuur*, zijnde
dit juist de oefening, waar het voor ons
militairen op aankomt, n.1. het juistgerichte
snelle vuur op oorlogsdoden.
Voor de le maal in 1907 word de beker
gewonnen door de afdeeling mariniers te
Rotterdam, 35 groepen, bestaande uit Zee-
en Landmacht, burgerschietvereenigingen en
weerbaarheidskorpsen, dongen toen om den
kampioensprys.
In 1909 is 't de 2de keer, dat de Wilhel
minabeker als kampioensprys werd verschoten.
Thans is het de lste groep van de directie
der marine te Willemsoord, die onder leiding
van den lsten luitenant der mariniers J. Oele.
het doel, de 8 kopschijven met 18 patronen
in 15 Beconden heeft weggeschoten. Die uit
komst is door geen enkele andere vereeniging
overtroffen, zoodat deze groep als eerste uit
den wedstrijd kwam en daarmede de beker als
kampioensprys behaalde.
Do namen der pry 3 winners zyn sergeant
T. J. Tobias idem J. C. Nicolaïidem K.
de Grootidem G. Schardus en de korporaal
E. J. van Voorst.
Ik voeg hierbij een woord van hulde aan
den groepscommandant, den luitenant Oele,
die voorzeker door zijn uitstekende leiding
der oefeningen, zoowel op de dagen van
voorbereiding als op den dag van den wed
strijd zeiven, veel heeft, bijgedragen tot het
bereiken van dit schittorende resultaat.
Tevens merk ik op, dat de sergeanten
Tobias, Schardus en korporaal Van Voorst
ook in 1907 tot de pryswinners van den beker
behoorden, zoodat zij andermaal getoond
hebben tot de beste kampioenschutters van
Nederland te behooren, want let wel: dit
is de eenige wedstryd, waarbij militaire en
burgerschietvereenigingen tegen elkander
concurreeren.
Ik wcnsch n, luitenant Oele en prijswin
ners, dan ook van harte geluk met het be
haalde saccés en betuig n rajjnen dank, dat
gij den naam van de marine en in 'tbjjzon-
der dien van het korps mariniers, daarginds
hebt hooggehouden, en ik hoop, dat gij u
by volgende wedstrijden zult weten te hand
haven.
Moge een ieder ervan doordrongen zyn,
dat de vorming van goede schutters van 't
hoogste belang is voor de weerbaarheid van
ons volk, voor de verdediging van ons dier
baar vaderland en ons geliefd vorstenhuis
Leve de Koningin 1"
Toon ging het met de stafmuziek voorop
en door duizenden omstuwd, in optocht naar
het Wachtschip.
De prijswinners kunnen over zulk een
ontvangst tevreden zyn.
Doodgevallen.
In de Engelsche Steeg te Amsterdam is
een driejarig kind uit een derde verdieping
gevallen 't werd met gespleten schedel dood
opgenomen.
Een paard op hol.
Vrijdagmiddag is te 's-Gravenhage op den
Ouden Scheveningschen weg, naby den Kanaal-
weg een cadet der Kon. Mil. Acad. op een
wandelrit, van het paard geworpen dat er
van door ging over hetgeen verder geschiedde
is er tweeërlei lezing.
De eene is, dat een wielrjjder aankwam,
die door 't paard omver werd geworpen en
een trap van het paard bekwam't paard
achterna zette en bij 't grypen een trap be
kwam. Hoe dit zy een feit is het, dat de
man, een bediende van de Witte Sociëteit
door het dier doodelijk werd getroffen en i
het gebouw de Ziekenverpleging in de Duin
straat overleed. De man laat een vrouw en
zes kinderen na.
Door een molenwiek getroffen.
Een inwoner van Delft, die Vrijdag onder
Pjjnacker bad gevischt en de geringe vangst
wilde aanvnllen door by eon watermolenaar
wat visch te koopen, werd door een der
molenwieken getroffen. Hij bekwam een ge
broken sleutelbeen, gebroken rib en hersen
schudding, zoodat voor zyn leven gevreesd
wordt. Hy is te Delft in het Hypolitusge-
sticht opgenomen. (Vad.)
Bedrogen inbrekers.
Vrijdagnacht omstreeks 4 uur worden
jenten van politie door burgers gewaar
schuwd, dat er in het perceel Weste Wagen
straat no. 36 te Rotterdam, waar de firma
A Vollegraaf Jz. Co. een electro-galva-
nische verguld- en verzilverinrichting drijven,
de spiegelruit was ingedrukt.
Toen zy de bewoners van genoemd per
ceel gewekt hadden, bleek den agenten, dat
aan de inbrekers in dit geval een poets was
gebakken.
Ongeveer 14 dagen geleden kreeg de firma
een blokje zuiver goud, ruim 1 k.g. wegende
en dat een waarde van ongeveer f 1800 ver
tegenwoordigde, hetwelk zy voor reclame voor
het venster uitstalde, in een glazen kastje.
Des nachts werd het goud zorgvuldig weg
gesloten.
De firma werd in de laatste dagen gere
geld bezocht en voor de winkelkast begluurd
door verschillende verdacht uitziende personen.
Hierdoor vatten zij achterdocht en zij be
sloten veiligheidshalve het massieve goud
om te ruilen voor een stuk ijzer van dezelfde
grootte, hetwelk zij vergulden.
Meenende een goede slag te slaan hebben
nu Vrijdagnacht een of meer personen de win
kelruit ingeslagen en het bewuste stuk ijzer
ontvreemd, terwyl zij een baar echt zilver,
dat er vlak naast lag en een waarde heeft
van ongeveer f 80, onaangeroerd hebben la
ten liggen.
Opmerkelijk is het verder dat ongeveer
vier maanden geleden eenzelfde diefstal by
firma V. Co. heeft plaats gehad, en wel
op dezelfde wijze en hetzelfde uur. Toen
hebben de dieven een vergulden beker, dio
ze waarschijnlijk voor goud hielden, medege
nomen.
Van de daders natnnrlijk geen spoor.
Twee men8chen verbrand.
Een vreeselyke brand heeft Zaterdagnacht
omstreeks half twaalf te Ierseke gewoed. Om
streeks dien tyd stond het schuurtje, gelegen
achter de woning van den heer Poelman, in
lichten laaie. De vlammen grepen met zulk
een snelheid om zich heen, dat de schuur in
oogenblik door het vuur was verteerd.
Geen wonder, want de vlammen vonden een
welkome prooi in de groote massa's koolzaad,
welke op zolder lagen opgestapeld.
Op denzelfden zolder sliepen de 27-jarige
knecht en de 23-jarige meid. De brandweer
uit Ierseke deed alle pogingen om het vuur j
te stuiten en mocht er inderdaad in slagen
de omliggende perceelen te beveiligen on f
grooter onheil te voorkomen. Poelman en zijn
vrouw redden zich nagenoeg in nachtgewaad, j
Deserteur gevat.
Te Nijmegen is Donderdagavond gearres- j
teerd een 18-jarig jongmensch dat, na dienst i
tc hebben genomen bij het korps mariniers,
herbaalde malen uit zyn garnizoen te Rotterdam
was weggeloopen uit heimwee naar zijne te
Nijmegen wonende moeder, hetgeen ook weder
voor eenigen tyd had plaats gehad, waarom
hij als deserteur in het Alg. Politieblad ge
signaleerd stond. Lang heeft hij zich weten
schuil te houden, doch dien avond liep hij in
de Burchtstraat tegenover den Schouwburg
een tweetal rechercheurs als het ware in de
armen. Een worsteling ontstond, waarbij S.
heftigen tegenstand bood, maar ten slotte ge
lukte het hem te overmannen. (Nijm. Ct.)
De moord te Apeldoorn.
Voor het Gerechtshof te Arnhem werd
Vrijdag 10 dezer behandeld de zaak tegen
W. Prins, bakkersknecht to Apeldoorn, be
schuldigd zijnen patroon, den bakker A. J.
Scholten, den 12 Februari te hebben ver
moord.
De vermoorde had den knecht kort na
Kerstmis van hot vorige jaar den dienst op
gezegd, omdat hij, Prins, de vrouw van den
bakker wel eens kuste. Den avond van den
12en Febr. is Prins, die den 25en van die
maand zyn betrekking zou verlaten, naar
zijn slaapkamer op zolder gegaan. Na eenigen
tijd werd de vrouw van Scholten wakker;
zij hoorde een rochelend geluid en zag in
de slaapkamer een licht, dat evenwel spoedig
werd uitgedoofd. Zij meende iets ritselend te
hooren. Dat iemand daarna de zoldertrap is
opgegaan, is volgens haar niet aannemelijk, j
want de trap kraakt en dat had zy moeten
hooren. Na eenigen tyd riep zij den knecht,
die toen van boven kwam by het licht van
de lamp die hij meebracht, zag zij dat het
bed vol bloed zat. De vronw en beklaagde
hebben toen het huis doorgeloopen en gezien
dat een horloge, dat zij zelf aan een haakje
aan den muur had gehangen, op de tafel in
de keuken lag, dat de grendel niet op de
voordeur was en dat er een prop papier in
de bel zat.
De dienstbode heeft voor het Hof te Arn
hem verklaard, dat men van den zolder wel
in de kamer waar de baas sliep, kon komen
zonder van de trap gebruik te maken. Er
bestond volgens haar oen intieme betrekking
tusschen de vrouw èn den knecht, waartoe
de eerste wel eenige aanleiding gaf. Ook een
andere knecht heeft verklaard dat er een ver
houding bestond tusschen de vrouw en Prins
en dat deze wel eens gezegd heeft »ik wou
dat ik den baas maar kon opruimen", eu
vraag maar eens aan de vrouw, van wien
zij meer houdt, van haar man of van mij".
In de kist van bekl. is een mes gevonden,
dat door dr. Hesselink onderzocht is. De
vraag die dr. Hesselink te beantwoorden had
was deze, of het mes, acht dagen na den
moord in bekl.'s kist gevonden, by den moord
gebruikt kon zijn. Dit mes nu lijkt nog steeds
weer gebruikt te zyn, zelfs is het nieuw ge
polijst, maar de photographie heeft aange
toond dat er dwarse vegen op zijn, die even
wijdig met den rug loopeD, doch niet ontstaan
knnnen zyn doordat men het opzettelijk af
geveegd heeft, in welk gevaldie strepen
niet zoo maar langs de snede konden loopen.
Die strepen kunnen op die wyze wel ont
staan alB eon mes zoo&ls in het onderhavige
geval, door eon schede gestoken en weer
teruggehaald is. De vegen loopen gelykmalig
tot aan het heft, waardoor buitengesloten is
dat zy, zooals bekl. beweert, door een neus
bloeding ontstaan zijn. Op het verlengstuk
van het lemmet, dat in het heft zit, zyn aan
de microscoop talrijke spatjes van helderrood
(slagaderlijk) bloed te bespeuren.
By de eerste behandeling voor het Hof te
Arnhem kon de vrouw van den bakker niet
gehoord worden. Dat verhoor had Vrijdag
plaats.
De vrouw van den vermoorden bakker
handhaafde haar verklaringen voor de Recht
bank te Zutphen afgelegd. Beklaagde hield
zijn onschuld staande.
De advocaat-generaal, aannemende dat do
vrouw niet medeplichtig was aan dozen moord
en dat beklaagde dien bedreven had mot
voorbedachte rade, oordeelde de 15 jaren
gevangenisstraf, waartoe de Rechtbank te
Zutphen beklaagde had veroordeeld, te ge
ring, en requireerde levenslange gevange
nisstraf.
De moord bij Koekange.
Men meldt uit Assen, d.d. 10 dezer:
Heden zijn alhier B. en F., de verdachten
van den drievoudigen moord to Kookangcr-
veld, gevankelijk binnengebracht. Zij werden
per rijtuig vervoerd, dat op het perron voor
reed. Een groote menigte was aanwezig, die
luide verwenschingen uitte. In 't paleis van
justitie had onmiddellijk een verhoor door
den rechtercommissaris mr. Pelinck plaats.
In beslag is genomen een onderbroek van
B., die geheel met bloed bevlekt is.
Naar de .Ass. Ct. meldt, is de verdachte
F. weer op vrye voeten gesteld.
Nader meldt men
De gearresteerde Brouwer heeft naar uit
Assen aan de «Avondp." wordt gemeld, be
kend medeplichtig te zijn aan den moord te
Koekangerveld.
Naar de rAss. Crt." meedeelt, houdt de
tweede arrestatie van B., die Woensdagavond
was vrij gelaten, verband met een na zijn
vrylating gebleken feit, n.1. dat hy een bank
biljet van f 200 heeft gewisseld, terwyl onder
de verkoopsom, die Bakker (een der slacht
offers) voor de schapen ontvangen had, zich
een bankbiljet van f200 bevond.
Een slang de koe gemolken.
Men meldt uit Oosterwolde
Een koe van de wed. A. J. van Rozen te
Appelscha had den geheclen zomer een wondje
aan een der tepels. Meermalen werd een
middel aangewend om het te doen genezen,
maar het was en bleef een wondje.
De koeien liepen daags in do weide, 's nachts
werden ze op stal gebracht, tot ze dezen
nazomer nacht en dag in het land bleven.
W at gebeurde nu
Een paar dagen nadat de beesten de stal
voor goed hadden verlaten, vond men een
dikke slang in den stal. Het wondje aan den
tepel der koe genas spoedig toen de koe in
het land liep.
Men vermoedt dat de slang de koe geregeld
gemolken heeft.
Verloren schip opzoeken.
De reeders van de Waratah hebben het
stoomschip »Sabine" van do Union-Castle-lijn
afgehuurd om drie maanden lang naar het
verloren schip te zoeken. Men denkt dat ze
uit Kaapstad zal vertrekken. Er gaat oen
zooofficier mede en er is een sterk zoek
licht aan boord.
Overstrooming.
Mexico (Stad), 10 September. Een verschrik
kelijke overstrooming heeft in Jamiltepee,
district Oaxaca, suikerplantages en fabrieken
vernieldhonderden stuks vee zyn gedood,
en een groot aantal boerenarbeiders is om
gekomen.
New-York, 11 September. Een telegram
uit Montcry 'Mexico; heeft gemeld, dat er
bij de overstrooming in Montery en het om
liggende land 10,000 menschen zijn omgekomen.
Geheele dorpen zijn weggevaagd duizende
gieren vliegen in de streek rond de overleven
den zullen door gebrek aan voedsel omkomen
zij eten cactusbladen en wortelsde geheele
oogst is vernield.
OE WEEK.
11 September.
De Kamerzitting van den 16n a.s. zal dus
vernam men worden opgeluisterd door
den hoogedelgestrengen heer Van Manen,
uit Veenendaal, bezield met de ernstigste
voornemens om zyn twee a driedaagsch lid
maatschap der Volksvertegenwoordiging vol
gens plicht en geweten te volbrengen. Dit
«Kamerlid" komt er althans royaal-eerlyk
voor uitom de centjes is 't hem te doen.
Allicht slaat hij er nog een sommetje uit om
wat baai of andere «grondstof" in te slaan.
Niet ieder, voor wie de f 2000 «vergoeding"
lokaas is, zegt dat zoo ronduit als deze Vee-
nendaler. Erkend moet worden dat 's mans
politieke .carrière' ras zal eindigen en ook
dat er weinig kans is hem nogmaals te ont
moeten onder de «patres conscripti" doch het
gebeurde zij een lesje om voortaan dergelyke
«Spielerei" achterwegen tc laten.
Wat het zittinkje van don 16n alzoo to
zien en te hooren zal geven, ik durf er
geen voorspelling aan wagen I Zooals de za
ken nu staan, lykt 't erop, of het ,finale
slot" nog .levendig" genoeg kan worden.
Het verstandigst zou m. i. geweest zyn in
dien een van 's heeren Van Kol's geestver
wanten zijn mijnontwerpje dat stellig zeer
veel goeds heeft had overgenomen. Men
had dan de zaak tote reposée" kunnen
behandelen. Deze spoedvertooning van eene
Kamer, die feitelyk al dood is gelijk een pier
komt mij belachelijk, grotesk, voor. En
stellig iB er plaats voor de vraag, of een tak
der Vertegenwoordiging welke reeds door de
uitspraak der Stembus ton doode werd opge
schreven welker opvolgster .bovendien onder
andere .vlag" zal werken, dan die zy, arme
driekwart-doode, dan toch voerde, of zulk
eene Kamer, niet formeel, maar moreel, vol
gens den geest onzer constitutioneele wet
geving, recht heeft om, op 't allerlaatste mo
ment, nog legislatieven arbeid te verrichten.
Zeker, de Senaat kan het werk ongedaan
maken. Doch dergelyke argumenten ontze
nuwen niet de principieele vraag, waar het
hier op aankomt. Ik vind de vertooning van
den 16n a.s. eene •dommo streek" van hen,
die ze hebben uitgelokt.
De ergerlyke overdrijving, waarmede zoo
vele buitenlandsche bladen melding maken
van de in Nederland voorgekomen cholera
gevallen, hebban weêr eens de aandacht ge
richt op de noodzakelijkheid om toch ook
voor zulke dingen gebruik te maken van
onze diplomatie en onze consulatie.
De Regeering behoorde, door middel van
telegrafische dagelijksche mededeelingen te
zorgen dat de groote eu de kleine buiten
landsche pers van betrouwbaar uit ofiicieele
gegevens geput nieuws voorzien werd. Er
worden wel eens zou 'k zoo zeggen
voor vrij wat minder belangrijke of recente
aangelegenheden onkosten gemaakt door Bui
tenlandsche Zaken In 't algemeen is hot
dringend noodig, dat wjj de vele vijandige
elementen, welke Nederland in de buiten
landsche pers bestoken, flink, met kracht en
met practische middelen, te lijf gaan. Er moet
contact zyn tusschen ons departement van
Buitenlandsche Zaken en de buitenlandsche
journalistiek.
Dat is voor ons land, gegeven den ver
woeden concurrentiekamp op de internatio
nale markt, eene levensquestie 1 De heer de
Marees van Swinderen, onze bekwame en
doortastende minister is de aangewezen
man om in die richting eens goede maatre
gelen voor te schrijven en door te dryven.
Het punt is te gewichtig om er losjes over
heen te glyden Moge het straks, by de
behandeling van Hoofdstuk IU ernstig debat
uitlokken I
In tijden als welke wij nu doorleven, merkt
men weêr eens hoe sommige menschen tus
schen «hollen of stilstaan" geen .tusschenweg"
kennen. Het cholera-gevaar schijnt, gelukkig,
niet verder om zich heen te grijpen, maar
groote, wyze behoedzaamheid bljjft allereerst
plicht. Doch zoo goed als er zyn schippertjes,
die blijven .smullen" van verontreinigd, kiemen
der ziekte bevattend rivier- en grachtwater,
zóó zyn er ook zotte lieden, die voor het
heerlijkste, rype fruit sidderen Alsof een
rype geschilde appel, peer of druif iemand
ter wereld schaden kan Zulke dwaas
heden verergeren natuurlijk niet weinig de
stoffelijke schade van onvermijdclijken aard,
welke door de omstandigheden wordt berok
kend. 't Is vechten tegen windmolens om
zeker deel van 't Publiek verstandig, be
zadigd te maken. En de rol van don-Quixote,
welke ieder journalist toch al nu en dan te
vervullen heeft, begint ten slotte toch te
vervelen Overigens verdienen de autori
teiten alle hulde voor de energieke en ver
standige wijze, waarop zy gevaar voor ver
spreiding van het kwaad tegen gingen. Het
aflasten der groote manoeuvres wordt door
ieder een wyze daad geprezen. Al wat het
physiek weerstandsvermogen vermindert, dient
vermeden. En gesteld dat er gevallen van
ziekte waren voorgekomen, welke feitelyk
met de manoeuvres geen verband hielden,
dan zou .het militairismo" toch de kop-van-
Jut zyn geweest, waarop men zoo lustigjes
gebeukt had 1
Wanneer straks de Begrootingperiode weêr
is aangebroken, dan zal de overryko, sinds
maanden aangegroeide lyst van «wenken en
grieven" worden afgedaan. By Hoofdstuk IV
(Justitie) zal dan als van zelf ter sprake
komen de werkelijke in verbijsterende mate
aangroeiende Criminaliteit. De driedubbele
moord by Echten is afgrijselijk genoeg om
zelfs den trouwen lezer der .faits divors"
van een Parijsch of Londensch sensatie-
blaadje te doen ontzetten. En dat zegt wat I
Edochwaarom ging men, wat do Echter
gruweldaad betreft, dagen na de ontdekking,
overwegen" of men het niet met politie
honden zou beproeven, de boosdoeners op te
sporen I Rjjks- en Gemeentepolitie dienen
door gansch het land van «viervoetige speur
ders" voorzien te worden. Dat is één voor
treffelijk middel om ons te-weer te stellen
tegen de wijdvertakte, steeds grooter wordende
bende dames en heeren, die onze huizen
plundert, onze kinderen mishandelt en be
rooft; onze levens bij dag en by nacht met
dolk en revolver bedreigtZoodat de
middeleeuwsche maatschappij, met roofridders
en struikbandieten incluis, gaandeweg wat
veiligheid van leven en goederen betreft
een Eden begint te lijken, vergeleken by de
maatschappij up to date, met hare wonderen
der wetenschap en haar electrisch-snellen
vooruitgang" 1
Onder de .puzzles", waarvan ook tamelyk-
snuggere menschen vruchteloos de oplossing
zoeken, reken ik het spelletje van mr. De
Vries' herkiezing als wethouder van onder
was te Amsterdam. De verkiezing van iemand
(i. e. mr. Woret) van wien inen wist dathjj
bedanken zou Om te .toonen" dat men
eigenlyk tegen heug-en-meug een niet-geest-
verwant zou .gedoogen"; 't is mijns er-
achtens, een staalte van bederf der politieke
zeden, zooals «De Telegr." opmerkte. En
dat, daarna, een man als mr. C. de Vries,
zoo hoogstaand van karakter zich ten
slotte na allerlei nederlagen toch de
herbenoeming met kleinst-mogeljjke meerder
heid laat aanleunen
Ja, hoe 't to determineeren
Onder meer blykt er weêr uit, hoe «zuinig'
men moet zyn met de enkele zeer-bruikbaro
krachten in onze besturende collegiën. 't Is
meer opgemerkt
Mb. Amtonio.
Door P. N. v. R.
Straat-kind.
Met 't bleek-groezelig kopje leunde ze
slaperig-moe tegen een gesloten buitendeur
in vuil, donker straatje, droevig verlicht door
flets schijnsel uit lantaarn op den hoek.
En met zwak-beverig stemmetje stotterde
het kind, dat ze zoo'n honger bad, dal
ze den heelen dag nog niets had gegeten of
gedronken Ja, toch, 'n dun oudbakken
sneetje met groene kaas van buurvrouw, arm,
doch goedhartig menBch, die zelf een dozijn
van dat soort had gekweekt, dus wist, ge
voelde, hoe zulke wurmpjes... Zonder moeder...
Streng grootgebrachtToch verwaarloosd,
door vader, die eiken dag stevig dronk, ver
slaafd was aan jenever en spiritus Zyn
kinderen, een meisje en een jongetje, liet
zwalken in de buurt, tot ergenis van de be
woners, die dikwijls veel deden, maar toch
langzamerhand begrepen, dat gewetenlooze
man nog meer onbezorgd ging rekenen op
liefdadigheid van anderen
Vader Het ongeveer zesjarig meisje,
gestoken in armoedige^ vieze plunje, het
hoofdhaar dik-droog, onverzorgd, beide kous
jes slordig gezakt op nat-groen-beschimmelde
schoenen met gaten in de zolen en scheve
hakken, keek schuw-gluiperig naar links,
om het hoekje van den stoep waarop ze
sufferig ineengedrongen bibberde in laten,
koelen avondwees met geknepen vuistje
naar wat huizen, schynbaar steunend van
ouderdom tegen elkaar op een rijtje, met
roodpannige daken tot één groep in smal,
gitzwart moddorsteegje Daar woont-ie 1
Pas thuis gekomen Vanmorgen uitge
gaan Ganschen dag gedronken Nu
stil, zwygend, schier stom van 't drinken in
in z'n eentje, te midden van wat meubelen
in koud ongezellig kamertje, waar joggie van
elf onder tafel was gekropen om er, afge
tobd, hongerig, met verdacht hoogrood
kleurtje op de magere wangen in te slapen,
zacht ademend, weldra overstemd door
zwaar-diep neusgeluid uit den hoek
Kom, Beheer je weg Hallo, vort 1
Maak dat je in huis komtHoor je niet
Je vader heb ik strakies zien laveeren
Gauw 'n beetje, anders gaat-ie knikkebollen,
sluit de deur en jy kan vannacht buiten
bly ven Buiten, 't zou waarachtig niet
de eerste keer zynHallo, slapen moet
je op bed, maar niet op een andermans
drempel 1"
Wankelend staat het kind op de beentjes,
wrijft met haar sidderende vingers in do
beide oogen en staart dan doodsbenauwd
naar de vrouw achter haar, die zooeven de
deur had geopend, waardoor ze achterover
in 't portaal was getuimeld.
.Zie je meneer," redeneert de bewoonster
in Urker kleeding, 't is niks erg, datje zoo'n
stumperd eens goed doetAch, Heertje,
ik geef zoo dikwijls watvandaag 'n boter
ham, morgen een warm lessienu een£ een
stuk brood, dan weei een koppie drinken
Maar hier in huis nemen om te slapen, daar
kon ik niet in. Trouwens, ik zou het niet
durven, want m'n man kan elk oogenblik
komendie heeft alleens gemopperdjelui
bennen gekdie kerel maakt er misbruik
van Nee, ik neem er niet in huisU
weet hoe die mannen zyndadelyk aange
brand, opvliegend, hardhandig Hy zou er
de straat opslingeren, misschien een ongeluk
schoppen £n God bewaar me dht
zou ik toch niet willen."
Schreiend is 't meisje over de groote straat
gestrompeld, naar den overkant, een snoep
winkel vierkant van gul openstaande ge
zelligheid, gesneden in de koolzwarte huizen-
ry. Uit do gekierde biunendeur schynt oran
jekleurig licht van olielampen in de gang,
vriendelyk uitnoodigend. Op de eerste mat
is ze opnieuw neergezonken, doodmoe en
bleek van slaperigheid, nu ongestoord
genietend van rust en stilte. Geen klant wipt
er binnen. Op toonbank staat een weegschaal
met glanzend koperen gewichten onaange-
roord. Er achter zit de eigenaar, een beleefd
eenvoudig mannetje, verdiept in de kolommen
van een nieuwsblad. Als hij ophoudt met
lezen, van verveling gaat geeuwen en het
noodig oordeelt dat zyn boenen wat be
weging moeten maken, dan vind-ie, saai stap
pend naar de gang, blykbaar heelemaal niet
erg dat een donker figuurtje languit op den
grond ligt. Voorzichtig gaat-ie over 't lichaam
pje heen, ziet even buiten in de dikke, gryzu
regenlucht en keert zich dan om met de
woorden .Zoo leg je daar weer te piepen,
arme stakkerd?... Vader natuurlyk in de
olie," hé Jy van vroeg tot laat op straat,
zonder eten of drinken, schooiend bij Jan-en-
alloman Zal ik je nog maar d r is een
lekkere boterham snijden, zoo'n dikke
met boter en stroop Zeg, zal ik, of
Volgt een licht stootje met den voet.
Ze slaapt vastGeen trekkie meer
in Nou, in vredesnaam, blijf maar liggen,
stumperd Straks de deur dioht, jij hier
op 't matje en geen haan kraait er naar
Doet wèl en Ja, draai je nog maar
d'r 's om; 't is nog vroeg, te vroeg om de
pitjes uit te blazen en de kast te sluiten
God, God 1Dat er toch zulke vaders op
de aarde rondwandelen, sujetten, echte
deugnieten, die in lichtzinnigheid vergeten
den plicht die op hen rust
Wat zegt u, of dat kind van mij
hoort? Man, als dht waar wasDan
meelydend, verbitterd voortgaande: »Dat is
een verschoppeling, 'n verwaarloosd meisje
knap gezichtje, nietwaar Moeder dood
Vaderhm, hm geef-'m katoen
altijd bezopen Kykt er niet naar om
Ha, ha, geen wonder: 'n kolossale sneê
met stroopvet's nachts op 't matje, droog,
veilig Kykt u eens voor de aardigheid
ze slaapt als 'n roos, meneertje Onbe
zorgd voor een paar uurtjes, tot morgen,
dan is 't weer van-'t-zelfde laken-'n-pak
slenteren van 't kastje naar den muur
van die 'n hap, van 'n ander 'n brok
ook wel eens een schop Want u begrypt,
dat ellendig vertoon begint de buren te ver
velen. 't Frikkelt de gemoederen van velen
Gisteren nog'n Heele dag heen en weer
al maar kreunen en schreeuwenWe
dachten, dat ze niet in orde wasZou
geen wonder wezen Al de buren waren
verontwaardigd, beraadslaagden, stonden
klaar om 'm geducht aan te pakken Dat
is dan ook gebeurd's Avonds tolde-ie
de straat in, en toen, toen heeft dkt korte,
dikke vrouwtje daar, ziet u, die daar,
met bloote armen hem niet malsch de
waarheid gezegdZe stond met gebalde
vuisten voor z'n tronie O, denkt u, dat
de vrouwtjes hier zoo lekker zijn Wees
voorzichtig!... Maar wat zal 't geven?
Wat zal 't geven, vraag ik u?... Morgen
is-ie 't vergeten en doet dan weer precies
alsof t hem niet aangaatNee, daar moest
eens een hartig woordje over gesproken
worden tegenover hen, die in zulke gevallen
kunnen handelen in 't belang der kinderen
Laat de krant daar eens over schrijven
je leest van cholera, moord, brand, vechten,
doodslaan, oorlog, revolutie, politiek, vliegen,
lintjes-bedeeling en -knoeierij je leest
de duivel mag weten wat je al niet leest,
maar 'n stukje ellende uit de achterbuurt
ken je begrijpen Zeg, meneer, zou hier
nooit eens zoo'n krantendrukker of-uitgever
verdwalen