KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
weor Heiden, Texei, Wieringee en Mme» Pautwn»
Een onmisbaar lijisclrift
Verbroken Zegels.
No. 3823.
Zaterdag 2 October 1909.
37ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 et. fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad 37 J 45 f 0.75
miën Modeblad 55 65 f 0.00
(Voor liet buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent.
Elke regel meer6
Bewijs-exemplaar2J
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Bureaus: Spoorstraat en Koningstraat.
Interc.-Telefoon 50.
Aan onze abonné'sbuiten
de gemeente wordt beleefd
verzocht 't verschuldigde
abonnementsgeld Vliegend Blaadje,
Zondagsblad en Modeblad 3e
kwartaal 1909 te willen overmaken per
postwissel of aan postzegels vóór 5
October, zullende anders daarover
met 5 cents verhooging per post worden
beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 2'/s cent
beplakt te worden.
is Het Nieuwe Modeblad voor
ieder die op de hoogte wil blijven van
hetgeen de mode voorschrijft.
Het bevat praktische raadgevingen voor
wie de mode niet wil verwaarloozen en
toch geen groote kosten maken.
Het knippatronenblad en duidelijke bij
schriften maken 't voor ieder mogelijk,
het model zijner keuze zelf uitte voeren.
Het blad verschijnt twee malen per
maand, heeft meerdere malen op de voor
pagina eene Modeafbeelding artistiek in
kleuren uitgevoerd en is om zijn omvang
en beteekenis een zeer goedkoop Mode
blad. Prijs 55 ct. per drie maanden,
franco per post 65 ct.
Het biedt een schat van modellen,
ook van handwerken.
1 October is het nieuwe kwartaal
ingetreden.
SUT Men abonneert zich bij de uitgevers
van deze courant.
Uit bet Buitenland.
In Hongarije een ministriëele crisis, dien
we trouwens, na de berichten der laatste
dagen, konden verwachten. Minister Weckerle
deelde in de Kamer mee dat het rainisterio
zijn ontslag had genomen en dat hij tegelij
kertijd aan den Keizer het voorstel had ge
daan Kossuth tot zijn opvolger te benoemen.
De Keizer had dit voorstel aangenomen.
Omtrent de ontslagname en het voorstel tot
oplossing zeide dr. Weckerle «Wij wenschen
den volledige steun van de kroon, teneinde
elke inmenging van vreemden in onze zaken
te kunnen verhinderen. Op dezen stenn kun
nen wjj te zekerder rekenen, daar do koning,
hoewel angstvallig wakend voor zyn souve-
reine rechten, de tradities van het Hongaar-
sche volk eerbiedigt en getrouw is aan het
constitntionneele beginsel." De heer Weckerle
deelde verder mode, dat hy den koning had
voorgesteldinvoering van de kiesrechlher-
vorming, behoud van de gemeenschappelijke
bank en hij verklaarde, dat hy wel de econo
mische onafhankelijkheid voor het land wenscht,
maar geen onafhankelijkheid alleen van vorm
en schyn, want dat zou feitelijk een achter
uitgang zyn. Hy zou ook gaarne hebben ge
zien, dat Hongarije eigen militaire onder-
scheidingsteeken en emblemen kreeg en dat
de Ilongaarsche taal zou worden ingevoerd
in het leger. Deze voorstellen werden echter
niet ondersteund door de ministers van de
Kossuth-partij, en vandaar dat thanB een mi
nisterie Kossuth mogelijk is. De Kamer toonde
zich met deze verklaringen ingenomende
zitting werd verdaagd. Kossuth zal nu mot
den koning te onderhandelen hebben.
In Bohemen is de stryd tusschen Dnitschers
en Tsjechen ook weer ontbrand. De eersten
eischen nationale verdeeling van het bestnur
in Boheme, zoodanig dat de Dnitsche en
Tjechische gebieden vrijblyven van den in
vloed der andere nationaliteitdaarenboven
waarborgen dat de Dnitsche minderheid in
den Boheemschen landdag niet door de
Tsjechische meerderheid in nationale quaesties
worden geterroriseerd. En anders.zullen
zij aan geen geregelden arbeid deelnemen
noch dien toelaten. Dat kan weer wat worden.
De berichten uit Barcelona zijn door de
contróle die er op wordt uitgeoefend vrij
schaarsch.
Men gaat daar nog steeds door met de
zuivering der buitenwijken, waar tot dusverre
de gevaarlijkste anarchistische elementen
woonden.
Teneinde te voorkomen dat er 's nachts
een aanslag zou worden beproefd zyn de
nauwe straten verlicht door sterke electrische
lampen. De mobiele colonnes, uitgezonden om
bij de boeren in den omtrek de wapens in
beslag te nemen, zijn teruggekeerd en ver
klaarden dat de geheele streek rustig is en
dat de wijze waarop de opBtand gedempt is,
den boeren een heilzamen schrik heeft inge-
boozemd.
In regeeringskringon is men van oordeel
dat de toestand wel van dien aard is, dat
de uitzonderingsbepalingen kunnen worden
opgeheven. De minister van hinnenlandsehe
zaken schijnt echter een andere meening
toegedaan te zijn. Maandag is weer een bom
ontploft. De minister acht nn ook in verband
mot andere voorgekomen gewelddadigheden
den tijd nog niet gekomen waarop het be
sluit tot schorsing der grondwettelijke rech
ten kan worden opgeheven.
Het voortrukken van het Spaansche leger
in Marokko heeft geregeld plaats er wor
den nog wel verliezen geleden, maar groot
zijn ze niet. Het doel van den tocht zal
weldra bereikt zijn.
Moulay Ilafid, de Marokkaansche sultan,
die bij zijn troonsbestijging, zij het niet onder
schutze, dan toch met toestemming der Euro-
peeschc mogendheden zooveel beloofde, schijnt
een raar heer te zijn. De raadgevingen en
vermaningen nit Europa laten hem koud, of
erger nog.
Volgens mededeel! ngen, door de Fransclie
legatie te Tanger ontvangen, had de Sultan
onmiddellijk nadat de Fransche consul in zjjn
hoedanigheid als deken van het consulaire
corps hy hem had geprotesteerd tegen de
martelingen, die hy de aanhangers van den
Roghi had doen ondergaan en er op had
aangedrongen, dat iets dergelijks niet weder
zou voorkomen, den ongelukkigon Roghi in
do kooi van een leeuw laten werpen. Het
weldoorvoede beest liet echter het slacht
offer onaangeroerd liggen en beet den Roghi
eerst in de borst en de schouders, nadat men
het kwaad had gemaakt. Toen liet het den
ongelukkige echter liggen zonder hem ver-
dor aan te raken, waarop met revolverscho
ten een einde aan het leven van don ex-
pretendent werd gemaakt. Daarna werd hij
nit de kooi gehaald, met petroleum begoten
en verbrand.
Een druk bezochte volksvergadering op
hot Arosfold te Athene betuigde hare in
stemming met het optreden van den officiers-
bond en nam eene motie aan waarin wordt
aangedrongon op hervorming in alle lakken
van het bestuur.
Na afloop van de meeting trok men in
optocht naar hot koninklijk paleis, waar een
deputatie den koning de motie ter hand
stelde. Deze gal' daarop een schriftelijk ant
woord, waarin hij verklaarde: „Ik hoop, dat
mijn regeering, die rajjn volle vertrouwen
goniet on de Kamer, die uit patriotten bestaat,
zullen erkennen, dat uwe eischon gerecht
vaardigd zijn en dat de wedergeboorte van
het land, die ik even vurig wonsch als gij
lieden, zal plaats hebben in overeenstemming
met de grondwet.
Toen dit antwoord bekend werd, juichte
de menigte den koning hartelijk toe. Hij
verscheen op het balkon en hield een korte
toespraak tot het volk, dat zich daarna kalm
verspreidde.
Ook den minister prosident werd een har
telijke ovatie gebracht.
De orde werd nergens verstoord.
In Montenegro werd door een officier eene
samenzwering beproefd. De door hem aan
gevoerde soldaten weigerden echter zich van
een wapenmagazijn meester te maken.
Welk doel hy met zijn complot had, ligt
nog in het duister. Een elftal personen,
waarschijnlijk lotgenooten, zijn gevlucht.
Nieuwsberichten.
HELDER, 1 October.
De heer C. Fransen, directeur van het
Rijkstelegraatkuntoor alhier, wordt met ingang
van 1 Nov. in gelijke betrekking overge
plaatst naar Assen.
Aanbesteding Aardappelen.
Door den Kolonel-Commandant van het
-Ie Regiment Vesting-Artillerie alhier werd
Woensdag aanbesteed de levering van 1750
H.L. aardappelen. Ingeschreven werd door
de heeren
F. Th. de Haas a f2,99; C. Hin Czn. A
f'2,55; J. Luidinga A f2,53; A. J. de Bunje
A f2,50; M. Blom 12,50; A. Postma A
f2,50; S. v. Amesfoort A f2,47; C. v. Os A
f2,37; W. A. Swaters A 12.28 per H.L.
Heldersche Voetbalbond.
Wedstrijden te spelen op Zondag 3 October.
Tweede klasse: 10.30 uur11.30 uur
Sparta",H. F. C. ÏI'\ scheidsrechter:
Oudraat
Kerste klasse: 1.45 unr2.45 uur
H. B. S. I .A.F."en ,11. C. 11", scheids
rechter: Van de Poll.
Tweedo klasse: 2.45 uur3.45 uur
.11. F. C. IV"- .11. F. C. VI", scheids
rechter: Koorn.
Het Witte Kruis.
Do plaatselijke afdceling van de Noord-
Holl. Verccniging //Het Witte Kruis" hield
Woensdagavond in .Tivoli", onder presidium
van don hour C. G. van der Leo, een leden
vergadering.
Nadat de notulen waren gelezen cn goed
gekeurd, kwam de bestuursverkiezing aan
de orde. Aan de beurt van aftreding waren
de heeren G. de Ven on 1'. Pieters. De
eerste was wel, de tweede niet herkiesbaar.
Met nagenoeg algemoenc stemmen werden
gekozen de heeren G. de Ven en H. Roukens.
Tot afgevaardigden naar de algemeene
vergadering, die 5 Oct. a. s. te Amsterdam
wordt gehouden, werden gekozen de heeren
G. de Ven en M. H. J. Groenendijk on tot
hunne plaatsvervangers de heeren P. Pieters
en Th. van der Sterr.
Tot leden der commissie voor het nazien
der rekening en verantwoording van 1909
werden aangewezen de heeren A. de Boer,
W. Heeroma en Th. van der Sterr en tot
plaatsvervangende leden de heeren J. W.
van Aken, J. G. Schwantje en T. van
HeuBden.
Daarna werd behandeld een voorstel van
het Bestuur, om wegens vermeerdering van
werkzaamheden het salaris van den maga
zijnmeester met f 50 te verhoogen en alzoo
te brengen op f 200 plus vrjje woning. Eenige
loden achtten deze verhooging te gering,
maar daarbij werd door het bestnur opge
merkt, dat de magazijnmeester thans ook de
functie van bode waarneemt, waarvoor hij
een extra belooning geniet. Na eenige be
spreking werd het bestuursvoorstel aangeno
men met de aanvulling, dat na 2 jaar nog
maals het salaris met f50 zal verhoogd
worden.
Vervolgens werd aan de orde gesteld de
behandeling van den beschrijvingsbrief van
de op 5 Oct. a. 8. te Amsterdam te houden
algemeene vergadering. Aan de afgevaardig
den werd opgedragen hun stem bij dc be
stuursverkiezing uit te brengen op de heeren
Barnouw, Hoeufft, Swart en De Ven en
voor het bestuur van Heidoheuvel op de
heeren Vlaanderen en Van Leijden. Óver
enkele punten van den beschrijvingsbrief
werd nog gesproken, vooral over die, welke
betrekking hadden op de wjjziging dor statu
ten en op de daarop ingediende amende
menten.
Ten slotte kwam een voorstel van den heer
T. van Heusden in behandeling. Dit voorstel
had tot strekking, dat «het Witte Kruis"
een verzoek tot den Raad der gemeente richt,
om over te gaan tot het aanstellen van school
artsen. Breedvoerig werd dit punt bespro
ken. Algemeen wus men van oordeel, dat
het aanstellen van schoolartsen goed isf maar
dat de vele kosten daaraan verbonden voor
onze gemeente een bezwaar zouden zynook
miste men in de toelichting van den voor
steller de gegevens, van de resultaten, die
in plaatsen van ons land verkregen zijn met
de aanstelling van schoolartsen. Eindolijk be
sloot men aan een commissie op te dragen
over deze zaak een onderzoek in te stellen,
om in een volgende vergadering rappport
van hare onderzoekingen uit te brengen on
bepaalde voorstellen te doen, opdat men zich
dan in verbinding kan stellen met de gezond
heidscommissie en verdere stappen in deze
richting to doen. Tot leden der commissie
werden benoemd de heeren T. van Heusden,
M. II. J. Groenendijk en K. Ilolm.
Hierna niets moer te behandelen zijnde,
werd do vergadering gesloten.
Helpt Elkander.
Hot ziekenfonds Helpt Elkander" hield
Zaterdagavond j.1. een algemeene vergadering,
die door 151 loden bezocht was. Na opening
der vergadering en lezing en goedkeuring
der notnlen gaf de penningmeester, de heer
L. Roggeveen een overzicht van de financiën
gedurende het laatste kwartaal en wel van
12 Jnni tot 4 Sept. Hieruit bleek, dat de
ontvangsten hadden bedragen f424.30, n.1.
1347.75 aan contributiën, f 8.55 aan inleg-
gelden van nieuwe leden en f68.aan
donatiegelden. De uitgaven waren f 312.98',
waarvan f 222.aan ziekengeld jwerd uitge
keerd. Het batig saldo bedroeg dus f 111.81'.
Dit saldo vormt met de op 5 Juni in kas
zijnde gelden een bedrag van f 1363,11. Dc
reservekas steeg van f83.50 tot f 128.12.
Tot leden der commissie voor het nazion
der boeken van den penningmeester worden
aangewezen de heeren II. M. Donwes en
W. Visser.
Nadat dc president de heeren A. Heijblok
en T. W. A. Coppcns dank heeft gezegd
voor het aanworvvn van donatenrs cn eonige
opheldering heeft gegeven, waarom hot over
leden lid Bras niet door do verceniging is
begraven, maar door den Burgerkring Har
monie", wordt de bestuursverkiezing, waarvoor
deze vergadering hoofdzakelijk is belegd,
aan de orde geBtold. Aan de beurt van af
treden zijn do secretaris H. Bomhoff, de
penningmeester L. Roggeveen en de com
missarissen J. Bels en P. Visser. De drie
eerstgenoemden worden met overgroote meer
derheid herkozen en in plaats van den laatste,
die niet weder in aanmerking wenschto te
komen, wordt gekozen de heer O. Ottevanger.
Tijdens de stemming werd den leden het
jaarverslag en de naamlijst der donateurs
uitgereikt.
De president wijdde eenige woorden van
lof aan den commissaris Bels voor zijn y verig
werken en eveneens aan don afgetreden
commissaris Visser.
Daar de rondvraag niets opleverde dan
een opmerking over het lezen van een brief,
werd de vergadering gesloten.
Adjudant Stoker bij de Marine.
In de Memorie van Toelichting op de
Marinebegrooting wordt melding gemaakt van
de instelling van den nieuwen rang van
opper-stoker. Gelet op de belangrijke en
verantwoordelijke taak, welke aan de hoogere
onderofficieren-stoker wordt opgedragen, werd
het in verband met de groote uitgebreidheid
van het korps, wensehelijk geoordeeld voor
hen ook den rang van adjudant-ouderofficier
bereikbaar te stellen.
Mariniers te Peking.
liet voornemen bestaat do detacheering
van de mariniers, dat sinds eenige jaren te
Peking is gestationneerd, in don loop van dit
jaar in te trekken.
Opcenten.
Ingediend is oen wotsontwerp, waarbij be
paald wordt, dat ook voor het volgend be
lastingjaar 10 opcenten op de bedrijfs- en op
de vermogens-belasting zullen worden geheven.
Uit de Marinebegrooting voor 1910.
Gednrende het geheele jaar znllen drie
pantscrBchepen in dienst blijven, terwijl het
vierde van 1 Juli 1910 af in dienst zal zyn,
benevens een pantserschip, bestemd voor de
oefeningen van adelborsten en schepelingen.
Vermoedelijk zal de eerste torpedoboot-
jager in het najaar van 1910 in dienst komen.
Voor het uitbreiden van waschgelcgcnheid
in verschillende werkplaatsen en magazijnen,
ten behoeve der mindere geëmployeerden en
werklieden, wordt f7000.uitgetrokken.
Voor herstelling der steigers bij het fort
.Oostoever" wordt f2500.aangevraagd.
Voor de electrische centrale op do marine
werf te Willemsoord wordt, Ion einde over
voldoend vermogen tu kunnen beschikken on
om tevens als reserve te dienen, wordt oen
tweede Diesel-motor met toebehooron aan
gevraagd, waarvan de kosten op f 57000.
worden geraamd.
Voor de subsidie aan het Militair Tehuis
te Cura<;ao wordt f 2C0. tneer aangevraagd
en dat bedrag in het geheel op f 500.ge
steld.
Het Nederlandsch eskader naar China
en Japan.
Zooals men weet, hebben de «Koningin
Regentes", de .Tromp" on de .DeRuyter"
met het oog op de oefeningen en ook voor
vlagvertoon eon reis ondernomen naar de
Fillipynen, China en Japan. Het eskader is
daartoe den lOen Augustus 11. uit Soerabaiju
vertrokken.
De .Nieuwe Kottordamsche Courant" ont
vangt over die reis geregeld corresponden
ties, en uit een dior brieven ontleenen wij
over hot verblijf te Amoy het volgende
Toon buiten de Manilla-haai dc lange
zachte oceaandeining de rjj van witte schepen
langzaam heen en weder wiegde terwyl ze
voortgleden over 't verder zoo stille water,
koersend in Noordelijke richting langs 't
eiland Luzon, dan ongeveer Noord-Oost stoo-
mond recht op Hongkong aan, was alles alweer
in zyn gewonen doen, waren we weer oor
logsschip
't Weer was heerlijk en 't frissche windje
door onze tienmijls vaart opgewekt deed goed
na al de snikhitte op de rcedo van Manilla.
Vóór we 't haast wisten doken de ruwe,
woeste eilanden op van achter de kim, waar
wc tusschendoor moesten om Hongkong to
bereiken, en vroeg op den morgen van den
28en Augustus stoomden we, langs hooge
bergen links en rechts, op naar de groote
Engelsch-Chineesche handelsstad
Aan de havonkant, achter de kaden,
waar honderden koelies zeulden en vanwaar
't drukke handolsgewoel tot ons kwam als
zwaar gonzend dreunen, rezen de kolos
sale vjjf-, zes-verdiopingen hooge handels
kantoren op, naast banken, liótels en groote
gouvernementsgebouwen, allen in flinken
mooien stijl, waarachter een tweetal groote
evenwijdige winkelstraten den voet van den
berg volgden. Hier was hot waar men 's mid
dags, als de sloepen met de .passagiers"
van onze schepen waren aangekomen, de
Jantjes als goede zeelui tusschen electrische
trams en jinrickshaws tweewielige wagen
tjes getrokken door een Chinees door zag
manoeuvreeren, waar de officieren hun inkoo-
pen deden, porcelein, ivoor en zjjde kochten,
of waar men de Javaansche matrozen en
stokers op hun bloote voeten in lange rjjen
tegenkwam, die meestal hand in hand loo-
pend verbaasd naar alles keken, maar 'tliefst
toch neerhurkten ergens bij een eethuis in
de Chineescho wijk, waar 't hun nog eenigs-
zins herinnerde aan hun kampong en hun
warong en waar ze weer ruimer ademden.
Daar was 't meer aan ons om verbaasd eerst,
dan nieuwsgierig en eindelyk zóér geïnteres
seerd alles op te nemen, van uit de draagstoelen,
die ons overal brachten. Hior, in de Chinee-
sche stad mot z'n steile trapstraten, opsty-
gend tegen den piek, was zoovóól te zien,
dat 't in zich op te nemen alléén al een
inspanning was
We waren niet de eenige oorlogsschepen
in de haven van Hongkong. Behalve het
Er.gelsche wachtschip lagen er twee Ameri
kanen, twee I'ortngeezen, die in Macao in
station waren en een Chinees, de laatste een
keurige kleine kruiser, waarvan, evenals van
do andore schepen, do gestaarte commandant
en officieren met de onzen de gebruikelijke
bezoeken wisselden.
En toen op den morgen van 31 Augustus
mot vlaggenparade de driekleur van de toppen
onzer schepen woei, hóóg boven de pavoiscer-
vlaggen, verkondigend dat op 't Hollandsche
eskader een feestdag werd gevoerd, woei
volgen. internationaal gebruik ook op de vreem
de oorlogsbodems onze vlag in top, boven dc
vroolijke kleurige pavoiseorlynen, en ook by
hen donderde ten 12 uur het saluut, dat de
witte schepen hulde in een wolk van rook,
terwijl dc borgen 't gebulder weerkaatsten
waardig saluut aan Haar die we dienden, die
we trotsch waren te mogen dienen
Evenals in Manilla, waren we ook in
Honkong door de pers hartelyk verwelkomd,
alle bladen waren vol lof over de kenrigc
schepen en prezen onze bemanningen over
hun goede houding, want ul was een enkel
marinier eens wat vechtlustig, of dronk
enkel matroos eens een «wipskie" te veel,
ernstige klachten waren er niet. Maar wie
vooral met 't Nederlandsche eskader ingeno
men waren, 't waren de Chineesche hande
laars in curio's, de Klingaleesche toekomst
voorspellers, de vruohtenhandelaars en con
sorten 1 lederen dag na de werkuren klom
eon leger van hen aan boord, die, als hun
waar was onderzocht, mochten étaleeren aan
dek en dadelijk omgeven waren door de halve
bemanning, die in een onbeschrijfelijk taaltje,
waarin Hollandsch en Maleisch den boven
toon voorden, loofden en dongen met dc
Blimme, geslepen Chineezen. Dan kochten
ze speksteenbeeldjes, koperen vaasjes, ge
borduurd zijden doeken «voor de vrouw".
Eon kleinigheidje voor als je thuisvaart,
maat, dan kan je toch niet mot loege han
den aankomen, wat Dan zag je de kabel
gast, 'n oud matroos, zich drapueren in een
roze shawl, die nauwelijks z'n breede schou
ders bedekte: .om 'teffect te bekyken, want
me vrouw die heit net zoo'n postuur as ik,
op de helft van do ware grootte, mot jo
wote." Eii als dan de koop gesloten werd,
was op 't gezicht van dc Kee (uitdrukking
voor Chinees} maar even een Hauw lach-
trekje te zien, terwijl de kooper vroolijk zijn
schat ging opbergen in z'n kastje in 'ttus-
schendeks, lachende dat 't hem maar twoo
ronzebonzen gekost had
Een tweede slachtoffer.
Een hall jaar geleden geraakte een dienst
bode in de ilaarlnmsche Huishoudschool door
onvoorzichtigheid met de kachel, in brand.
Na hevig lijden is 't meisje toen overleden.
Eén der andure dienstboden, die bij 't onge
val tegenwoordig was, is zóó geschrokken, dat
ze na dien tijd aan toevallen en zenuwover
spanning is gaan lijden en Dinsdag naar 't
krankzinnigengesticht «Meerenberg" werd
gebracht.
Onderscheiding.
Dc Koning van Denemarken heelt den
luitenant ter zee le kl. J. A. Dieiner Kooi
benoemd tot ridder der Danebrogsorde.
„De Halve Maen".
Wij hebben al meermalen vermeld, met
welk een ingenomenheid de Amerikanen het
zenden van het kleine scheepje „De Halve
Maen" ter opluistering van de grootsche
IIudson-Fulton feesten. Uit een particuliere
correspondentie, d.d. 29 Sept., voorkomende
in de „Nieuwe Rolterdamsche Courant" van
Dinsdagavond, lezen wij het een en ander
daarover, dat ons in verzoeking brengt, go-
heel over te nemen. Wy mogen dat echter
niet, en knippen daarom de fragmenten, die
hieronder volgen
New-York, 19 Soptember.
Zelfs Amorikaansche bladen erkennen het
in niouwsopschrifton on elders, dat Oud-
Nienw Amsterdam nn voor de derde maal in
Nederlandscho macht iB. En deze vreedzame
verovering in 1909, hoewel van mindor ge
8chiedkundig belang dun die in 1609 of in
1674, belooft inderdaad glorierijk te worden.
Maar het valt kwaljjk te loochenen, dat de
overgave volkomen is. Is niet de ondo Staten-
vlag, de zoo aangenaam het oog aandoende
driekleur van oranje, blanje, bleu, overal
thans in top geheschen?
Doch niet met dundoek alleen is de zege
behaald. Sterkere invloeden hebben zich laten
golden.
Vooreerst is hot do zoo kleine „Halve
Maen" die een groot aandeel in de over
winning heeft. Nimmer haddon Nederlanders
oen meer welkome feestbydrage kannen bo
denken dan deze verjongde uitgave van
Hendrik Hudson's soheepsken. De Amerika
nen zyn hiermede buitengewoon ingenomen.
Een tweede opmerkelijk verschijnsel, dui-
nende op den overwegenden Nederlandschen
invloed, is de eeroplaats thans door Hr. Ms.
„Utrecht" ingenomen. Het Nedorl. oorlogs
schip hoeft n.1. by uitzondering het voor
recht eener ligplaats op de Amerikaansche
marinewerf aun do Walebocht te Brooklijn,
tegenover eigenlijk New-York.
Zoowel de „Utrecht" als ,.De Halve Maen"
maar deze laatste bovenal welen dag
aan dag honderden Amerikanen voor gerui-
men tijd te boeien en gevangen te houden.
Wat sterker is: aangezien tegen de zoozeer
naar een of ander stuk als aandenken jagende
Yankees voorbehoedmiddelen dienen te wor
den gebezigd, om „De Halve Maen" niot
onttakeld te doen geraken, en er slechts eon
zeer beperkt aantal geleiders voor bezichti
gingsdoeleinden kan worden afgezonderd,
dient men nog duizenden, dio uiterst gaarne
zieh aan de Nederlandsche zeemacht alhier
zouden komen gevangen goven, terzijde te
laten aan don wal.
Zooals kolonel Van Ilecking Colenbrander,
de commandant van Hr. Ms. „Utrecht", uwen
briefschrijver te kennen gaf, wan kolonel
baron Van Asbeck t. m. commt. van Hr. Ms.
„Gelderland' in 1907 bij rjjn bezoek met
dezen kruiser aau New-York, op het denk
beeld gekomen, om een geschenk als „De
Halve Maen" te dezer gelegenheid aan te
bevelon. Misschien behoort mede dit geval
tot dc aan meerdere personen tegelyk toe
gekende uitvindingen, maar de vele vrienden,
die ook het tegenwoordige hoofd van (het
Instituut der Kon. Ned. Marine te Nieuwe-
diep hier heeft gemaakt, zullen hem gaarne
erkentelijk blyven voor zijn goed inzicht,
om met een „Halve Maen" de harten der
Nienwe Wereidlingen te gaan veroveren.
FEUILLETON.
18)
Hy stond zeer verdrietig op, greep hare
hand en drukte die, waarbij hij verzekerde,
dat zy rijkelijk schadeloos gesteld zon worden
voor hetgeen zij nu buiten zijne schuld moeBt
ontberen. Evenals altijd wanneer hij haar
verliet, rustte zijn blik teeder op haar. Zij
beantwoordde echter dien blik niet.
Toon hy weg was, leunde zy mot hot ge
zicht in de handen.
Hoe hatelijk sprak hij weer I Ik zou
harteloos zyn, wanneer ik niet gevoelde, wat
hierover gebeurd is maar hij zoekt alle deel
neming in mij te dooden, omdat hij zelf
Ik zou niet het geringste verlangen hebben
om uit to guan, als ik niet zoo alleen was.
Maar dat alleen zijn, dat hy slechts nu en
dan afbreekt om zich aan mij in al zjjne
liefdeloosheid te vertoonen. Hij heelt alle
toenadering tot de zijnen verijdeldik kom
nu tot het besef, dat ik in dit huis nog nooit
warm geworden hen. Ik verontschuldigde en
rechtvaardigde het zelf in den aanvang, als
hij zich in de zaken een egoïst toonde en
vuu mij vei langde dat ik met hem daarin
sympathiseerde, maar thans moet ik zyne
slechte luimen verdragen, terwijl hij mij het
volgende oogenblik vertroetelt.
Hy is niemands vriendhad ik dat kunnen
vermoeden, toen hij vriendelijk lachend met
my kennis maakte Zij hierover hebben ge-
ljjk, wanneer zij hem vreezenik kan dut
nietwat een ellendige rol zou ik dan voor
hom spelen 1 Reeds mijn govoel van onafhan
kelijkheid komt er tegen op. Hoe roerend
was het toen zijne arme zuster mij gisteren
iu hare diepe rouw ontmoette en mij vroeg
niet boos op haar te zyn, wegens haar ge
drag op dien ongelukkigon avond. Zy noodigde
mij niet uit, haar op te zoeken dat durft
/.ij nietO, zij weet niet, hoe ik zelf reeds
allen levenslust verloren hebDe Hemel
verhoede, dat het een kwaad einde met ons
neme. Sedert het sterfgeval is het, alsof een
booz.: geest hem beheerscht. Die zal my ech
ter niet beheerschen 1 Mijne bekenden, die
kwamen condoleeren, toonden mij een gezicht,
alsof ze mijne droefheid voor comediespel
hieldenhy zelf ziet daarin een gelegenheid,
mij af te slniteu van de buitenwereld 1
Zy stond op met een heftig gebaar.
Jean moet me van avond naar de opera
begeleiden. Ik moet afleiding hebben
Zy zat in hare muziekkamer, ging voor
de piano zitten en phuntaseerde woest ver
schillende opera-nummers door elkaar, tot
een van haar vroegere vrouwelijke collega's
verscheen cn haar om den hals viel met de
woorden
Zoo is het goed, LauraLaat de doo
den rusten men vertelt in de stad, dat de
zieke oude man jullie slechts tot last goweest
is. Ik kom hier in opdracht van ons krin
getje. Wij zullen morgen een sledevaart
houden. Niemand durfde je nitnoodigen, uit
vreeB eon weigerend antwoord te krygen.
Ten laatste heb ik die taak op my genomen.
Je gaat ook mee, niet waar
Of ik meega P
Laura sprong op en drukte hare vriendin
de band.
Mijn man heeft het niet noodig te
weten alleen gelukkige vrouwen vertellen
aan hare mannen alles wat zy doen
De vriendin keek haar verrast aan.
Je bekent dus zelf, wat allen vermoe
den Maar zoo spoedig reeds P
Laura boog het hoofd.
Wat zou hot helpen als ik zei dat ik
gelukkig geworden ben door een stap, die
mij reeds na zulk een kort huwelijk berouwt!
Hy beloofde mij een hemel, op zijn minst
een vroolijk huiselijk leven, en ik geloofde,
althans aanvankelijk, een tevreden bestaan
gevonden te hebben. Weldra echter was hem
dan dit, dan dat niet naar den zinhy vond
steeds wat meer op mij aan te merken en
eindelijk kwam luitenant Fullenthin. Jullie
allen weet, in welke verhouding ik tot hem
sta en dat ik mij niets te verwijten had. Hij
was een belangeloos vriend voor mij aan het
tooncol, en daarom kon ik als jonge vrouw
dien origineelen man niet terugwijzenje
weet, wat een vroolyk makker hij iu gezel
schap is. By de veranderlijke luimen van
mijn man heb ik zoo iemand in mijn gezel
schap noodig. Dan maar laat mij zwygen
Zeg niemand iets van hetgeen ik je gezegd
heb. Ik wil het hier uithouden zoo lang ik
kan
Nu, doe dan je best om opgeruimd van
humeur te blijven. Wy rekenen dus op je 1
De vriendin ging heen.
Laura peinsde een poos over wat zy be
loofd had. Eindelyk zette zij die gedachten
op zijde en stapte toen opgewonden heen on
weer.
Gelijk heeft ze. Zou ik myn vrijheid
voor zulk oen bestaan prijs gegeven hebben
Lanru sprong op.
Ik verlang verstrooiing!
Zij liep haastig van de eene kamer in de
andere, trad aan het venster en keek naar
de juist door de zon bestraalde hard bevro
ren sneeuw. Toen schelde zy. Jean moest
komen om eon boodschap in de stad te gnan
doen. -
Deze trad verstrooid binnen, nadat hy
verscheidene minuten op zich had laten wach
ten. Hij was door mijnheer opgehouden, zeide
hij tot zijne verontschuldiging.
U hebt mij gelast mevrouw, dat ik
moest trachten zyn vertrouwen te winnen
daarmee heb ik waarschijnlijk echter niet
goed gedaan.
Fin nu vertelde hij haar, dat mijnheer
Brookman hem had gelast om hem eens van
de bedienden hierover te weten te komen,
wat er op den avond van het sterfgeval in
huis was voorgevallen en voornamelijk wie
er in- cn uitgegaan waren.
De huisknecht hierover vertelde my,
toen ik gisteravond by hem kwam zitten,
wat hy wisthoe eerst de zoon, de nhlaan,
ademloos thuis gekomen waa, toen u, mevrouw,
en tegelyk niet u zyn kameraad en aanstaan
den zwager, hoe u toon weggegaan was en
later de zoon met zijn kameraad ook; hoe
de zoon nog eens haastig teruggekomen was,
alsof bij iets vergeten had Toen pakte
mijnheer Brookman my plotseling heftig by
den arm. ,Hoe laat was dat dien avond
riep hij, mij bijna met de oogen doorborend,
ik zei hem, dat voor zoover ik hot verstaan
had, de dames reeds te bed waren.
Laura hernam
Dat klinkt erg verschrikkelijk I Ik
wilde je slechts zeggen, Jean, richt het zoo
in, dat je me dezen avond naar de opera
kunt rijden. Mijnheer Brookmun hooft zoo
veel dingen aan zijn lioofd, dat hij onver
draaglijk voor my wordtik wil mij echter
den avond niet laten bederven.
Hoe akelig, zeide zy, toen de bediende
weg was, terwijl zij naar het venster liep,
om naar den overkant te zien. Ik zie reeds
een familieschandaal aankomen. Zou de jonge
man werkelijk Ik kan het niet gelooven!
Doch waartoe schulden ren mensch kunnen
drijven; ondervind ik aan mij zelf.
Klaus verraste haar. Hij beefde van op
winding.
Je herinnert je nog wel, wat ik je ver
teld heb, begon hij en herhaalde haar met
de armen op den rug, wat zy zooeven van
Jean had vernomen, dien zij had opgedra-
het vertrouwen van haar man to winnen, om
van alles onderricht te worden.
Wat zeg jij daarvan riep Klaus einde
lyk, teiwijl hij voor haar ging staan. Ik had
den knaap ten minste voor eerlijk gehouden
Hy maakt zich voor zyn loven ongelukkig.
Ik acht hem tot zoo iets niet in staal.
Lanra was met hetzelfde onderwerp juist
pas bezig geweest. Zij wendde zich al.
Slechts een mime vijftigduizend mark
heeft de overledene in geld achtergelaten,
terwyl ik het viervoudige geschat had. Waar
heeft dat jongomenscli het geld zoekgebracht
Ik heb roedB vernomen dat hij in den laat-
sten tijd in het oogloopend veel geld heeft
uitgegeven
Laura luisterde nauwelijks naar hem.
Verschoon my van die onaangenaamhe
den ik verveel mij reeds genoegriep zij
verdrietig, zich tot hem wendende.
Ik moet weer eens vroolijke menschen zien,
en ik ga daarom dezen avond naar de opera.
Jean zal mij begeleiden. Jjj zit des avonds
altijd te rekenen.
Hy gevoelde zich beleedigd, toen zij hem
niet vroeg om mee te gaan, maar by zweeg.
W|j spieken er aan tafel nog wel over.
Daarna verliet hij haar.
Het is tyd om die tirannie af te schud
den en hem niet langer van alles rekenschup
te geven 1 Doch zoo licht zal men my niet
zien wanhopenIk heb eens gelezen, dat
een jonge vrouw veel troeven in de hand
heeft. En die heb ik, dat weet ik hij zal
het ondervinden 1 Ik wil woer dezelfde wor
den, die ik vroeger wasik ben het moe om
als een melancholieke papegaai in huis op
myn stok te zitten Wat heeft hij, met eon
gelaat dat mij doet huiveren, daar weer ge
zegd van zyn eigen broer, een zoo oprecht
jonkman, wion <le gocdhurtigheid uit de oogen
kijkt en dien hij in het verderf wil storten.
Door hebzucht verblind, bomerktc bij niet
eeiiB, wolk oen indruk hij daurraeo op mij,
zijne vrouw, moest maken. Ik ben wer
kelijk bang om mot hem dezen avond alleen
door de brengen on die beschuldiging opnieuw
aan te hooren. Hy peinst slechts op ongeluk,
en dat zal dan ook niet uithlyven. Akelig,
ja! Hij zal ook m|j ongelukkig maken!
Klaus was in de zwartgalligste Htemming
en verweet zich zelf altijd weer, dat hy als
man van zaken er niet aan had gedacht, na
den dood zijns vaders alle sloutels te bemach
tigen. Hij vond daarvoor slechts als eenigo
verontschuldiging, dat hij zijne zinnen niet
by elkaar had, toen het gezicht van den
doode op den grond hom zoo akelig aankeek,
alsof dit hem met zyne koude oogen aan
klaagde .Jij myn eigen zoon, jij hebt mij
gedood 1"
Intusschen was de eerste hevige smart in
bet andore huis in een diepen, stillen rouw
veranderd.
(Wordt vervolgd.)
