KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringen en Anne Paulowna
No. 8827.
Zaterdag 16 October 1909.
87ste Jaargang.
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
Verbroken Zegels.
't Vliegend Blaadje p. 8 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland f t.25
Pre- Zondagsblad i 37J i 45 f0.75
miën J Modeblad i i 55 i i 65 i f 0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van i tot 4 regels 25 cent.
Elke regel meer0
Bewijs-excmplnar 2J
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers! BERKHOUT Co., te Helden.
Burc
Sp
«at en Koningstraat.
Interc.-Telefoon 50.
Eerste Blad.
Gemeenteraad van Helder.
Zitting van Dinadag 12 October 1909.
Tegenwoordig 17 leden; afwezig de hee-
ren Staalman, Van Wingerden en Zander;
1 vacature.
Na de opening der vergadering en de goed
keuring der notulen dor vorige zitting, ge
schiedt mededeeling van de volgende
Ingekomen Stukken:
1. Procesverbaal van de op 29 Sept.
1.1. gehonden kasveriücatie bij den gemeente
ontvanger, waaruit blijkt, dat op genoemden
datum 1 187.321,83 in kas was en de boeken
in orde waren.
2. Een missive van Ged. Staten,
bevattende de goedkeuring vun het besluit
tot in gebruikgeving van gemeentegrond
aan de Vereeniging voor tuberculose.
3. Een missive van Ged. Staten,
behelzende de goedkeuring van de verorde
ning, regelende de jaarwedden van de leer
aren der burgeravondschool.
4. Kennisgevingen van aanneming
hunner benoemingen van den hoor A. Deel-
dor, als lid van de commissie tot wering van
schoolverzuim, van de heeron J. Hoekstra
te Anna Paulowna, J. Smit te Leiden en A.
J. Veurman te Njjkerk, als onderwijzers.
5. Bericht van deu heer C. H. Molen
dijk te Dinteloord, dat hij zjjne benoeming
aU keurmeester niet aanneemt.
6. Het verslag en de begrooting
der Ambachtsschool.
Deze stukken worden voor kennisgeving
aangenomen.
7 Amendementen op de door B.
W. ingediende verordening op den Hoofde-
lijken Omslag van de hoeren Oortgjjsen en
Biersteker.
Deze zullen bij de behandeling van de
verordening aan de orde worden gesteld.
8. Een adres van den heer A. C. Staalman,
verzoekende een subsidie voor zjjn badinrich
ting. Wordt in handen van B. W. gesteld
om praeadvies.
9. Twee adressen van de bewoners
aan don Kanaalweg tusschen Post- en Molen-
brug. In het 1ste wordt verzocht, om deuit-
gerooido boomen aan den Kanaalweg liefst
door kastanjeboomen te vervungen en om den
berm van het Heldersche kanaal aldaar^te
bestraten. In het 2de, om niot over te guan tot
hot aanbrengen van ijzeren afrasting vóór de
beplanting aan den Kanaalweg, zooals die
is ontworpen, maar een doelmatiger afraste
ring te plaatsen.
De heer Krijnen vraagt of de afrastering
met puntdraad zal geschieden, waarop de
Voorzitter antwoordt, dat dit wel het oor
spronkelijk plan was, maar dat zulks geen
bepaalde eisch is, zoodat om aan de bezwaren
tegemoet te komen, dit puntdraad aan den
onderkant zal vervallen.
De heer Terra zou het beter vinden, in
dien de geheele schering verviel en men om
de jonge boomen boomenbeschermers zette.
De Voorzitter zegt, dat volgens deskundi
gen, zoolang de wortels der boomen zich
nog niet gezet hebben, dit onvoldoende is.
De heeren Van den Berg en De Geus
vragen nog eenige ophelderingen over die
afrastering, welke door den Voorzitter ge
geven worden.
De heer Bok wijst op het bezwaar van
adressanten, dat met de kermis aldaar geen
tenten geplaatst kunnen worden. Do Voor
zitter zegt, zoo dit noodig is, dan eon andere
gelegenheid gevonden zal worden.
Hierna worden de adressen voor kennis
geving aangenomen.
10. Een aanbieding van de erven
van wijlen den heor J. Bethlehein, om het
huis op don hoek van de Van Galenstraat
en Kerkgracht van hen aan te koopon voor
f2070.plus de kosten van overdracht.
Do heer Oortgjjsen heeft er zioh over
verbaasd, dat hangende deze kwestie B.
W. toestemming hebben gegeven tot den
bouw van het huis daarnaast. Hij meent
dat het 1ste huis niet afdoende is om den
ingang vun de Van Galenstraut te verbroeden
door aankoop van het lste huis, het 2de
perceel is ook noodig.
De heor Krijnen is van meening, dat do
uitgang van de Van Galenstraat wel iets
(maller kan zijn dan de straatbreedte, omdat
het geen verkeersweg is. Overigens vindt
bjj de aanbieding zeer billijk, maar hjj zou
er niet voor zijn ook het 2de huisje aan te
koopen.
De beer Van den Berg vraagt naar het
advies van B. W., waarop do Voorzitter
antwoordt, dat zij de beslissing dezer kwestie
aan den llaad overlaten.
De heer OortgijBen merkt op, dat in dor
tijd een advies is geweest om de 2 huisjes
aan te koopen.
De heer Van Neck zegt, dat de vorige
keer, toen de uanbieding f2300.was, men
besloot daarop niet in te gaan. De toestand
is sinds dien niet veranderd. Hij acht den
prijs te hoog, deze moest f 1200.k f 1300.—
zijn en met het oog op den financiëelen toe
stand der gemeente zulk een uitgaaf niet
gewettigd, want het betreft hier geen gemeente
belang.
De heer Terra acht de gevraagde som
ook te hoog.
De heer Oortgjjsen zou het wenschelijk
achten deze zaak verder in geheime zitting
te bespreken, waartegen de Voorzitter geen
bezwaar heeft.
Behalve de geldleening, die van de al of
niet aankoop van het huis afhankelijk is,
wordt voor men in comite'-general over
gaat, do overige punten van de agenda af
gehandeld.
Suppletoir Kohier.
Door B. W. wordt het le suppletoir
kohier van de hondenbelasting, dienst 1909,
ter tafel gebracht, ten bedrage van f 177.50.
Zonder bespreking wordt dit mot alge-
meene stemmen vastgesteld.
Subsidiën en gratificatiën.
Naar aanleiding van ingekomen adressen
wordt op voorstel van den Voorzitter be
sloten, evenals het vorige jaar, aan «Helders
Harmoniekspel" een subsidie te verleenen
van f75.aan de schilders vereeniging
Oefening kweekt kennis" een van f100.
en gratificatiën aan de wed. J. A. Knaven
van f250.aan de wed. D. Visser f 100.
en aan de wed. C. Marchand f100.
Verder komt in behandeling een voorstel
van B. W. om aan den heer A. Deelder,
die als plaatsvervangend hoofd gedurende de
ziekte van den heer L. Bruijn, hoofd van
school 6, van Januari tot Juli 1.1. diens be
trekking heeft waargenomen een toelage van
f100.te verleenen.
De heer Oortgjjsen wjjst op Art. 7 der
verordening waarbij bepaald is, dat het
plaatsvervangend hoofd voor de tjjdeljjke
waarneming f50.is toegekend.
Do Voorzitter zegt, dat deze bepaling
geldt voor tjjdeljjke absentie, maar niet wan
neer dit oenigo maanden duurt. Het is ge
bruikelijk dat alsdan f25.por maand
gratificatie wordt toegekend.
De hoeren Van Neck en Van den Berg
betoogen, dat zoodanige gratificatie alleszius
billijk is, want gedurende dien tijd heeft hjj
de verautwoording gedragen en het admini-
stratiewerk verricht.
Bij stemming wordt met 12 tegen 5 stemmen
de voorgestelde gratificatie verleend. Togen
stemden de hoeren Van der Ploeg, Oort
gjjsen, De Geus, Hartendorff en Terra.
Bouw- en Politieverordening
De in de laatste raadszitting voorloopige
vastgestelde wjjzigingen van bovenstaande
verordeningen worden nu ter definitieve vast
stelling aangeboden.
Na een opmerking vun deu heer Krijnen,
omtrent Art. 43c der bouwverordening, dat
nu reeds tegen de bedoeling van den Raad
door den gemeente-bouwmeester wordt uitge
legd, wordt besloten do behandeling van dit
punt te verdagen. De heer Krijnen zal daar
omtrent dan schriftelijk een amendement
indienen.
Benoemingen.
De tjjdeljjke leeraren aan de burgeravond
school, de heeren Th. C. G. Moorman, B. A.
Adriaanse, J. K. Labout, C. N. Van Gjjn,
J. B. Mulders Jz., W. C. Lafeber, A. Dokter,
en G. Tjalsma worden op nieuw voor een
jaar aangesteld.
Alsnu is aan de orde de benoeming van
een leeraar in het teekenen aan de burger
avondschool. Voor men hier toe overgaat,
verkrjjgt de heer Biersteker het woord. Deze
zegt, dat bij het sectie onderzoek der be
grooting de vraag is gerezen of het nood
zakelijk is in de vacature van den heer
Van Dijk te voorzien en of dit vak niet
aan den nieuw te benoemen directeur kan
worden opgedragen. De Voorzitter ver
zekert, dat dit absoluut niet kan, zooals de
tegenwoordige directeur beweert. De heer
Feenders geeft in overweging deze benoe
ming aan te houden tot een nieuwe directeur
is benoemd. De heer Krijnen stelt voor,
om aan de bezwaren te gemoet te komen,
den leeraar tijdcljjk voor eon jaar te be
noemen. De heer Van Neck bestrijdt dit
voorstel, omdat niemand van buiten zich
zoodanige benoeming zal laten welgevallen.
Bjj stemming wordt het voorstel van den
heer Krjjnen aangenomen. Tegen stemden
de heeren De Ven, De Geus, Over de Linden,
Van Neck en Van den Berg.
Benoemd wordt nu met 14 stemmen tot
leeraar in het teekenen aan de burgeravond
school voor den tjjd van een jaar de heer
L. G. van der Eijk te Amsterdam.
Tot keurmeester-veearts wordt met 16 stem
men gekozen de heer D. Haau te Staphorst.
Na deze benoemingen wordt de openbare
zitting geschorst en gaat de Raad over in
comitó-general tot bespreking van de aan
bieding van het huis aan de Kerkgracht, hoek
Van GalcnBtraat.
Nadat men ongeveer eon uur in geheime
zitting heeft vergaderd, wordt de openbare
vergadering heropend en doet de Voorzitter
het voorstel aan de erven Bethlehem te be
richten, dat men van de aanbieding geen ge
bruik zal maken. Dit voorstel wordt met al-
gemeene stemmen aangenomen.
De heer Krjjnen geeft nu in overweging,
om te gemoet te komen aar. do wenschen van
de bewoners der Van Galenstraat, om don
weg bjj hot kantongcrechtgobouw voor het
publiek op on te stellen en deze door te trekken
tot de Wilhelminastraat. De Voorzitter
belooft dit voorstel bij B. W. ter tafel te
zullen brongen.
Geldleening.
In verband met het in de vorige zitting
gonomon besluit tot het uitvoeren van werkeu,
leggen B. W. over de ingekomen aanbie
dingen voor het sluiten van een geldleening
tot een bedrag van f 153.000 (netto f 152.000).
De voordeeligste is die van de firma Oppen-
heim en Van Till te 's-Gravsnhage en de
Julius Oppenheim's bank te Groningen tegen
oen rente van 4 °/0 met een koers van 1007/„.
B. W. zijn overtuigd, dat bjj openbare
inschrijving geen voordeeligor conditiën zullen
worden verkregen on zij stellen daarom voor
hen te machtigen tot het sluiten der geld
leening tot een reëel bedrag van f 152.000
met bovengenoemde firma's, onder bepaling,
dat deze leening zal worden afgelost in 40
jaar, en wel in elk der eerste 8 jaren een
bodrag van f3000 on do volgende 32 jaren
een bodrag van f 4000 per jaar en dat de
aflossing 1 Januari 1911 aanvangt.
Met algemeene stemmen op 1 na, die van
den heer Hartendorfl, wordt het voorstel
uangonomen.
Rondvraag.
Do heer Krjjnen informeert, naar aanleiding
van oen gehouden bespreking in de commissie
van de gasfabriek en waterleiding, of het in
de bedoeling van B. W. ligt, nu eenige
buizen der waterleiding verlegd zullen worden,
dit werk openbaar of onderhands aan te be
steden. De Voorzitter zegt, dat het de
bedoeling is het werk aan een dor inschrijvers,
die zich aangegeven hebben, te gunnen.
De heer Krijnen vraagt of dit op advies
van den directeur der waterleiding geschiedt,
waarop de Voorzitter bevestigend antwoordt.
Nog vraagt de heer Krijnen of de directeur
door B. W. gemachtigd is het priso d'eau
der waterleiding te herstellen en of de kosten
daarvan uit de gewone middelen worden be
streden. Op deze laatste vraag antwoordt de
Voorzitter bevestigend. Vervolgens drukt de
heer Krjjnen zjjn spijt er over uit, dat met
dit werk zulk een spoed wordt gemaakt, dat
du commissie in deze zaak niet is gehoord
en dat men de proefneming mot de groote
putten niet heeft afgewacht.
De Voorzitter wijst er op, dat men met
hel vernieuwen der putten niot langer kon
gewacht worden, om de gemeente niet bloot
to stellen aan watergebrek.
De heer Krijnen merkt op, dat de putten ver
zand zjjn, terwijl vroeger het argument gold,
dat er geen water meer aan den grond kon
onttrokken worden, terwjjl nu bljjkt dat er
nog 5 M. water staat.
Do heer Verfaillle geeft als zjjn meening
to kennen, dat men de proef, welke door de
commissie met groote putten wordt genomen,
had dienen af te wachten en men niet zonder
onderzoek tot herstelling der bestaande putten
had moeten overgaan.
De Voorzitter zegt, dat hij op het advies
van den directeur afgaat cn zich daaraan
houdt, want hjj noch de heer Verfaille kan
deze zaak beoordeelen.
De heer Verfaille merkt verder op, dat het
slechts een kwestie was van 14 dagen en dat
de directeur reeds lang te voren had moeten
constateeren, dat de toestand zorgelijk was
cn de bestaande putten vernieuwd moesten
worden.
De heer Penning geeft ook zijn afkeuring
te kennen over de wjjze waarop in deze aan
gelegenheid is gehandeld. Eerst werd door
den directeur beweerd, dat er geen water
meer was, toon dat 5 kleine en 5 groote
pulten dicht waren en nu zijn plotseling alle
putten verstopt, zoodat dadelijk hierin voor
zien moet worden. Hjj ziet daarin een door
drijven van eigen meening. En toch is z. i.
een groote put beter. Wanneer de proef van
de commissie gelukt, heeft men dubbele kosten
gemaakt. Uit alles bljjkt duidelijk, dat de
directeur te kort komt in capaciteiten.
De Voorzitter keurt het af, dat een ambte
naar op dusdanige wjjze beschuldigd wordt.
Hjj zou het beter achten, wanneer de com
missie met B. W. en den directeur ver
gaderde en alsdan de bezwaren ten berde
bracht dan kon de directeur zich verdedigen.
De heer Bok begrijpt niet, dat do Voorzitter
zoo vasthoudt aan dezen dirocteur, nu bljjkt,
dat hjj onbekwaam iB.
De Voorzitter zegt, dat een landbouwer
en een scheepsbouwer over een waterleiding
niet kunnen oordcelon en brengt het spreek
woord in herinnering „Sohoenmakor, hou je
bij je leest
De heeren Penning en Bok repliceeren en
zeggen, dat de directeur eerder had moeten
voorzien, dat do putten verstopt waren en
de filters hersteld moesten wórden.
Na nog eenige minder aangename woor
denwisseling doelt de heor De Ven mode,
dat de directeur gemachtigd is niet alle-,
maar hoogstens een 20 putten te herstellen.
Hiermede verloopt evenwel een week of
6, omdat de aarden buizen gefabriceerd moeten
worden.
De heer Krjjnen merkt hierop aan, dat
wanneer dadelijk dit antwoord ware gegeven
alle discussie's ovor dit onderwerp waren
vermeden geworden.
Hierna niets meer aan de orde zjjude,
wordt de vergadering gesloten.
In Engeland houdt de openbare meening
zich nog voortdurend bezig met de vraag
Zal hot Hoogerhuis de begrooting, door het
Lagerhuis aangenomen, verwerpen P Do ko
ning schijnt zich ook sterk met deze vraag
bezig te houdenmet deze vraag, zeggen
we, maar natuurlijk ook met de overweging
van de gevolgen. Eerst ontbood hjj, zooals
we reeds meldden, minister Asquith. Na dozen
zijn nog to Balmoral geweest lord Lands-
downe en Balfour on minister Asquith voor
do tweede maal. Waarschjjnljjk tracht de
koning een breuk te voorkomen; t iB niet
bekend wat z jj n gevoelen in deze zaak is.
Het gevoelen der ministers om in geen geval
toe te geven zal hem wel bekend zjjn cn
daarom gelooft men, dat hij de Lords de
gevaren onder 't oog brengt die een strijd
tusschen Hooger- en Lagerhuis hebben zou.
«De Times* weet te vertellen dat de regee
ring het plan heeft overwogen om in geval
van verwerping der begrooting door het
Hoogeihuis, oen relerendum uit te schrjjven.
Dit referendum zou dan uitsluitend de be
grooting betreffeD, niot de constitutioueele
quaestie of het Hoogerhuis het recht heeft
een financiëele wet te verwerpen, noch het
algemeene beleid van de regeering. Voor
Engeland zou zulk een referendum wel iets
nieuws zjjn en het zou alleen kunnen plaatB
hebben krachtens een speciale wet. In een
hoofdartikel zet de «Times" uiteen, dat do
regeering niet aan de aanneming van zulk
een wet zou behoeven te twijfelen. Van het
Lagerhuis is de regeering zoker, en het
Hoogerhuis, dat de bogrooting zou verwer
pen juist op grond dat het volk er zjjn oor
deel over zou moeten uitspreken, kan niet,
en zou ook niet aan de voorgestelde oplos
sing conige moeilijkheid in den weg leggen.
Het ,Cilyblad' schijnt voor deze oplossing
ook wel te gevoelen.
Er schijnt nu een korten tijd van rust te
zjjn aangebroken. De koning heeft Londen
weer verlaten, de heeren Asquith en Bal
four zijn naar buiten gegaan en minister
Lloyd George is naar het vasteland overge
stoken, om een automobieltocht te maken.
In België is de rechtsche partjj, die de
meerderheid heeft in de Kamers, het niet
eens over de militaire hervormingen. De
mogelijkheid is niet uitgesloten dat het mi
nisterie zelfs tot aftreden genoodzaakt wordt,
want de tegenstanders der voorgestelde ver
anderingen zeggen niet verder meer te kun-
non gaan.
Het i, Handelsblad van Antw.«een rechtsch
blad, schrjjft daaromtrent
De Rechterzijde zal Donderdag vergade
ren om te beraadslagen over de legerquaeBtie.
Mon zal dan hooron of do regeering de
wjjzigingen der middenafdecling al dan niet
aanvaardt.
Weigert zjj eenige toegeving te doen dan
is de plicht der anti-militaristen, dunkt ons,
niet twijfelachtig.
Zjj hebben water in hun wjjn gedaan, of
zijn bereid het te doen, om ön de eendracht
in onze rangen èn "t behoud van het minis
terie te verzekeren.
Weigert de heer Schollaert den weg te
dgen, door de middenafdeeling ingeslagen,
dan bljjft er niet anders over dan tegen het
Kabinet te stemmenverder gaan dan de
middenafdeeling is niet mogelijk.
In onB land, in België en elders houdt
men betoogingen tegen de terechtstelling van
den Spaunschen anarchist Ferrer, die voor
do militaire rechtbank te Barcelona terecht
stond, als zjjndc een der aanstokers van de
troebelen, welke dezon zomer te Barcelonu
en in de omstreken dier stad hebben plaats
gehad. De regeering is met groote kracht
tegen de uitspattingen opgetreden.
Deze Ferrer is eon man van aanzien in
revolutionnaire kringen. Hjj deed veel voor
de verspreiding vun revolutionnaire denk
beelden, gaf geschriften uit, richtte scholen
op. Volgens de acte van beschuldiging, tegen
hem opgemaakt, zou hij niet slechts theore
tisch, maar ook met de daad een werkzaam
aandeel hebben genomen aan de uitbarsting
van Juli.
Vrienden en partjjgenooten van den be
klaagde zeggen, dat de papieren bij hem
gevonden, waarschijnlijk ondergeschoven zijn
door de politie dat het vonnis onrecht
vaardig is.
Ferrer is Woensdagochtend om negen uur
doodgeschoten. Men had hem Dinsdagavond
naar de kapel gebracht. Hjj vroeg naar zijn
udvok&at, die eenige uren voor de terecht
stelling naar hem toeging. Ferrer bewaarde
een volkomen kalmte, behalve toen hy met
zjjn verdediger sprak. Op dat oogenblik
overmeesterde de aandoening hem.
Men had rondom het fort voorzorgsmaat
regelen genomen. Ter weerszydo van den
berg waren niet meer dan 4U of 50 menschen
byeen. Er werd geen de minste betooging
gehouden. Een piket soldaten werd met de
terechtstelling belust. Er waren twee mon
niken bjj hem. Hjj weigerde de genade
middelen van de kerk.
Ferrer werd staande, met geblinddoekte
oogen, doodgeschoten. De soldaten, die op hem
vuurden, waren door het lot aangewezen.
De terechtstelling van Ferrer heeft te Pa
rijs een zeer diepen indruk gemaakt. Zij
wordt in bjjna alle kringen streng veroor
deeld.
Een zeer heftige manifestatie heeft Woens
dagavond bij de Spaansche ambassade plaats
gehad. Er is geschoten en gevochten, trams
zijn vernield, het asphalt is in brand gestoken.
Een agent werd gedood, een ernstig ge
kwetst. Ook een man van de garde municipale
werd gewond.
Een officier van de republikeinsche garde
kreeg een revolverkogel in het gezicht, op het
oogenblik dat hy de menigte trachtte te ver
hinderen, een gasbuis in brand to steken.
Ook in andere plaatsen van Europa zijn
krachtige betoogingen tegen de terechtstelling
van Ferrer gehonden, terwijl de bladen van
verschillende richting dit vonnissen met ge
sloten deuron zeer sterk afkeuren.
Het laat zich aanzien, dat nog allerwoge
betoogingen zullen worden gehouden, en dat
do Spaansche regeering als gevolg daarvan
voor vele moeilijkheden zal komen te staan.
DoFransche regeering wil van geeu bedillen
der Spaansche «maatregelen" in Marokko
hooren. Ze heeft verklaard dat ze in deze
zaak volkomen op de loyaliteit van Spanje
vertrouwt. Er bestaat tusschen Spanje en
Frankrjjk waarschjjnljjk eene afspraak vóór
Spanjes optreden gemaakt, waarom de Fransche
regeering zoo gerust zijn kan. Het publick
kent den afspraak niot en zou er misschien
graag wat meer van weten. Edoch dat aal
vooreerst niet lukken.
In Turkije schjjnt men op bijzondere wijze
op te treden tegen landloopers die daar
ook «aan den lijve" gestraft worden. Nu echter
zulk een tuchtiging ook op Europeesche vreemde
onderdanen-landloopers wordt toegepast, heb
ben de gozanten der mogendheden daartegen
bjj do Porto goprotesteerd. Dat mag niot
zonder contract. Ietwat hooghurtig antwoordde
do Porte „Het recht voor het uitvaardigen
van wetten in Turkjje komt alleen mjj toe".
•Jawel'', antwoordden de gezanten voor uwe
onderdanen, niet voor de vreemdelingen, tenzij
go daartoe contractueel zjjt overeengekomen".
Nu denkt do Verheven Porto na over het
antwoord dat zjj hierop weer geven zal.
HELDER, 15 October.
Bjj Kon. Bal. van 11 Oct. is benoemd
tot kantonrechter to Den Helder, mr. W. de
Sitter, thans griffier bjj het kantongerecht te
Haarlemmermeer.
Helders Belang.
SUB'CoMIHSSIK VOOR K0N8TAVOKDF.N.
Do eerste voorstelling, to geven door do Kon.
Vereeniging «Hot Nederlandse!» Tooneelzal
op Dinsdagavond, den 19en October in
Casino" plaats hebben. De derde reeks van
Kunstavonden zet goed in. Niet alleen, dut
do rollen in handen zjjn van de boste ar
tisten der Vereeniging, doch ook het stuk
iB zoo goostig geoordeeld en zoo gunstig
gerecenseerd, dat hot ons wol do moeite
waurd toeachjjut dient Kunstavond bjj to
wonen. Uit de yele gunstige beoordeelingon
nomen wjj die uit liet «Handelsblad" over:
De heer Hoin Harms heeft den man te
vertoonen, Ben Dixon, wien 't gelukt twee
maal getrouwd to zjjn en door to gaan voor
een apostel der zedeljjkheid en liefdadigheid,
terwjjl hjj in waarheid niet anders doet dan
zijn verwanten om hun duiten brengen. In
deze rol legde de heer Hein Ilarms zijn ziel
cn zjjn zalvinggladtongig redde hjj zich in
het tooneel met zjjn beide eegaden, niet
zonder zwier on geest liet hjj zich ontmas
keren en een deel der gestolen ponden weer
aftroggelen. Mót zjjn baard en zonder zjjn
baard zag hjj eruit als de man die hjj wezen
moestde heer Hein Harms maakte een
verdienstelijke rentróe.
Natuurljjk kreeg mevr. Poolman do tot
lachen gestemden onder het publiek op hare
hand.
Dan was er nog Adam Cherry, de door
Jan C. de Vos vertolkte, waarvan ik zoo-
even reeds sprak, 'n Ouwige goedhartige
oud-kunateinaker met kromme boenen, 'n Goed
deel van Jerome K. Jerome's en Eduu
Phillpntt's geest is eraun besteed, Adam
Cherry te laten zien als een soort Hans
Sachs, die hut meisje Nelly Morris het ge
geven jawoord teruggeeft ten behoeve van
een jeugdiger candidaat, door den hoer Marcel
Myin voorgesteld.
Het publiek ontving vrooljjk gespeelde
scènetjes in goedmoedige stemming en gaf
aan bet einde der bedrjjven bljjk zich te
hebben vermaakt. V. B.
De torpedojagers.
Omtrent de bjj de maatschappjj do Schelde
te Vlissingen door de Engelsche firma Yarrow
Co. gebouwd wordende torpedojagers voor
onze marine, vernemen we nog de volgende
bijzonderheden. Do afmetingen zjjn
lengte 70 M., breedte 6.55 M., holte
4.19 M., diepgang (half tocgeladcn) 1.79 M.
Waterverplaatsing bjj dien diepgang pl. m.
415 ton. Stoomketels: 4 Yarrow-kctels met
oen totaal verwarmend oppervlak van 1809
vierk. M. on een totaal roosteroppervlak van
24.15 vierk. M. Hoofdwerktuigon 2 viercy-
linder triple-expansie-machincs met eon ge-
zamenljjk vermogen van pl. m. 7500 I. P. K.
Kolenberging pl. m. 95 ton, wuurmude bjj
oconomisohe vaart pl. m. 2600 mjjlen afge
legd moeten kunnen worden. Bewupuning 4
semi-automatischo kanonnen vau 7.5 c.M„
4 geweer-mitrailleurs systeem Sehwarzlozc,
2 torpedo-kanonnen voor torpedo's van 45
c.M. diameter. Twee zoeklichten. Proeftocht-
snelheid, 30 mjjl. BemanningIn Oost-Indië
pl. m. 80 koppen, w. o. 3 luitenants ter zee
en 1 officier-machinist.
Geëischt wordt eene snelheid van 30 mijl
in kalm water, gedurende drie uur vol to
houden met een personeel dat in getalsterkte
het daarvoor in de bemanningslijst vastge
stelde niet te veel overtreft. Wanneer min
der dan 29 mijl wordt gehaald, kunnen de
vaartuigen geweigerd worden. Het eerste
vaartuig zal naar wij vernemen den 24en
October 1910, het tweede den 24en Decem
ber d.a.v. voor de vollekrachtsproef gereed
moeten zjjn.
FEUILLETON.
2!)
Was hjj op dien verschrikkeljjken avond
maar niot in huis teruggekeerd I klaagde zjj.
Klaua vond immers alles wat de overledene
aan hem zelf geadresseerd had 1 Ik kan het
bezweren, maar ik mag het niet, zonder
Hjj dacht meer vermogen te vinden on be
schuldigt nu zjjn eigen broor I Hjj vindt
daarin een wapen tegen hem, door wienB
geboorte zjjn erfdeel verkleind is, en wil nu
op die manier aan Robert zjjn erfdeel ont
futselen, door hem to betichten van een eer-
looze daad, die straibaar is voor de wet 1 Het
is vree8eljjkmaar hoe kan ik, zwakke vrouw,
hem helpen Mjjn overleden zwager heeft al
zoo zwaar geleden onder de vjjandschap, die
de oudere broer aan zjjn jongeren broer en
zuster in den laatsten tjjd openlyk getoond
heeft, hjj sprak van eon condicil, dut hjj bjj
zjjn testament zou voegen en van een onder
houd, waartoe hjj den voogd wilde uitnoodi-
ftenhet is alle twee achterwege gebleven
door den plotselingen dood on zooals mjj de
voogd zeide, is Klaus volgens de handelswet
heer van het geheele bedrjjf der fabriek.
Wellicht heeft hij mjj in het gesloten cou
vert nog iets opgedragen maar ik mag het
«orst openen wanneer die twee meerderjarig
*jjn en zijne bepaling is mjj heilig. Wanneer
het iets gewichtigs was, dan zou hjj dit den
Voogd opgedragen hebben Wanneer Fransje
terugkeert en bemerktEr volgt stellig een
vreeselijk tooneel daar aan den oveikant.
Robert vond intusschen zijn broer in diens
eigen bureau. KlauB ontving hem koel toen
Hjj de kamer binnenstormde.
Wat voert je zoo snel hierheen vroeg
hij afgemeten, met zjjn gewonen toon van
meerderheid.
Iets wat je niet onbekend kan zjjn. Ik
heb je over een schurkenstreek te spreken,
die jij slechts kunt begaan hebben.
Ik verzoek je een anderen toon aan
te slaan
Klaus nam hem van het hoofd tot de voe
ten op.
Ik zal naar je luisteren, wanneer je
kalm wilt spreken. Ga zitten, maar bedenk,
dat ik aan mijn werk bezig benl
Dat kan mij niet schelen, je had tjjd
genoeg om mjj bjj mijn meerderen als dief
bekend te maken, die de brandkast van zijn
pas gestorven vader opengebroken heeft.
Klaus toonde een onverschillig gezicht.
Ik herinner mij voorzeker van dien
diefstal gesproken te hebben. Misschien heb
ik er bijgevoegd, dat de huisknecht van vader,
die zjjn ontslag zal krjjgen ovenals de andere
bedienden, die overtollig geworden zjjn, heeft
gezegd, dat je dos avonds laat nog eens hei
melijk in het sterfhuis bont teruggekeerd, on
daar j jj zooveel schulden hebt
Het is alles gelogen, wat je zegt 1 Ik
ging weg mot Von Schimmelpfonnig en keerde
slechts een seconde in huis terug, wegens
de sneeuwjacht, daar ik mjjn mantel, die in
den corridor op eon stoel lag, vergeten had.
En meen je nu, dat dit niet tegen je
getuigt
Klaus keek hem in de flikkerende oogen,
zooals men een boosdoener aanziet, wiens
misdaad bewezen wordt.
De zaak zal in de familie blijven en je
schulden zullen betaald worden, ingeval je
dit niot reeds zelf gedaan hebt wanneer
je bekent!
Erken jjj, dat je een gomeene eerroo-
ver bent, of
Het gelaat van Robert gloeide, zjjne oogen
drongen uit hunne kassenhij trok zijn uni
formjas open en Kluus zag, hoe Robert's hand
de blanke kolf van een revolver omklemde.
Hij greep met krachtige haud de revolver
beet.
Laat dat zittendonderde hjj hem toe.
Jouw militaire heldhaftigheid maakt geen
indruk op mjj, dat weet je. Breng je zelf niet
op het schavot
Robert, die zich zelf niet wist te beheer-
schen, worstelde met hemzjjn in het scher
men krachtig geworden arm was evensterk
als die van zijn ouderen broeder. Daar werd
snel de deur geopend, een uitroep van schrik
van eon vrouwenstem weerklonk in de kamer
en eon vrouweljjke gestalte vloog op hem toe.
Door het wringen om do revolver ging deze af.
Vrede, om 's hemels wil riep Laura
ademloos. Wat iB dat hier
Niets
Klaus ging voor haar achteruit. Luura
keek naar den revolver, die Robert, in de
war gemaakt door haro komst, liet zakken.
Een moordaanslug op een eigen broer
Die het gewaagd heoft mjj bjj mjjno
superieuren als een dief te brandmerken.
Robert's stem beefde van woede. Maar
toen hjj de smeekendc, mooie oogen zag, sloeg
hjj beschaamd de zjjne neer, en toen ze de
hand op zjjn arm legde, als wilde ze hem
ontwapenen, schoof hjj de revolver in den
borstzak van zjjn uniform.
- Een misverstand, dat Klaus stellig zal
ophelderen, zei Laura, doch haar oogen
rustten vol verwjjt op haar man, en deze
sloeg de zjjne neer.
Laura was bepaald groot op dit oogenblik.
Beide mannen gevoelden dit en bogon zwjj-
gend voor haar. Klaus bewonderend, Robert
zjjn opwinding tegongaande, in ridderlijke
achting voor de mooie vrouw, die hjj ondanks
alles steeds zjjne bewondering toonde, wan
neer hjj haar ontmoette.
Ook Laura scheen geneigd meer partjj
voor hem, den mooien soldaat, te trekken,
dan voor haar «soliden" echtgenoot, op wiens
gelaat niets dan hoon te bespeuren viel.
Klaus zal zeker alles doen om dit misver
stand op te helderen.
Zij wierp haar man een gebiedenden blik
toe.
Jullie bent immers broeders I Niet
waar, Klaus, je zult het doen, wanneer je
werkelijk
Klaus perste zijne lippen op elkaar. Zoo
gaarne wilde hij haar believen, maar terug
nemen wat hjj voor een feit hield - en
tegenover Robert nooit 1
Laat hem eerst wat tot kalmte komen,
zeide hij, schijnbaar bereidwillig. Maar in
geldzaken houdt de bloedverwantschap op.
Ik heb gezworon, niet te rusten, voordat ik
weet, waar dat geld
Je zult je broeder tegenover zijue supe
rieuren rechtvaardigen. Je zult dat doen, om
mij te toonen, dat je werkelijk een goed hart
hebt. En daartoe zal je vandaag reeds gele
genheid hebben. Ik had nog niet den tjjd
om je zelf te zeggen, dat ik, om aan mijne
vriendin revanche voor de sledepart jj te geven,
haar en eenige anderen van 't gezelschad
voor een eenvoudige theevisite uitgenoodigd
heb. Ook mjjnheer Von Fcllenthin vroeg zoo
dringend, mee te mogen komen, dat ik het
hem niet kon weigeren. Ik zal de zaak zelf
ter sprake brengen.
Klaus beet zich op de lippen. Hjj bemerkte
haar voornemen niet om het na die slede
vaart over hem gewonnen overwicht ten volle
to willen exploiteeren, maar hij bood nog
weerstand aan hare macht, waartegen hij
ongewapend stondwant Laura, terwijl zjj
in haar coquet huistoilet den vjjandelrjken
broer tot stomme bewondering dwong, toonde
in dit kritieke oogenblik al haar vrouwelijke
scherpzinnigheid.
Klaus hoordo het zwijgend aan, dat Von
Fellenthin zon verschjjnen en Robert was
haar dankbaar voor hare bemiddeling. Hij
greep hare hand, drukte die en zjj beant
woordde dien druk met lachende oogen.
Je zult tevreden zijn, zeide zjj.
Klaus wendde zich inwendig boos, af en
Robert nam afscheid van haar zonder hem
met een blik te verwaardigen.
Hjj keerde nu kalmer terug en vond zjjne
zuster in tranen. Klaus had beloofd de laste
ring hedenavond te herroepenhij verliet
zich zeer op Laura, die zich de zaak wilde
aantrekken. Zoodra hjj dit verteld had, ging
hjj heen.
Den volgendon morgen zei luitenant Von
Fellenthin hem,dat zijn schoonzuster, mevrouw
Brookman, gisteravond in de fatale aange
legenheid, die in het regiment ter sprake
was gekomen, hem jjverig verdedigd had
zjjn broeder echter had weinig gesproken
en alleen gezegd, dat het nu door een onder
zoek maar moest worden uit gemaakt, wie
de schuldige was- Zoolang die niet ontdekt
was, zou Robert gemeden worden in zijn
regiment; hjj gaf hem daarom den vriend
schappeljjken raad overplaatsing bjj een ander
regiment aan te vragen.
Terneergeslagen, nauwelijks in slaat zjjn
dienst to doen, keerde Robert in zjjne woning
terug. Hjj wus voor zijne carrióre verloren.
Een onderzoek waarin hij de rol van ver
dachte zou spelen. Geen officier zou, wan
neer hij naar zijn brevet dong, met hom samen
willen dienen hjj had het reeds op hunne
gezichten gelezen.
Als waanzinnig liep hjj in de kamer rond.
Eindeljjk viel zjjn oog op eon brief. Deze
was van Von Schimmelpfennig en scheen in
zeer opgewonde stemming geschreven to zijn.
Von Schimmelpfennig schreef, dat hjj van
den regiments-adjudant, die hem zeerkame-
raadschappoljjk gezind was, oen brief had
ontvangen. Daaruit vernam hjj dat eon schurk
een intrige tegen hem bjj den overste gespon
nen en van zijn groote schulden gesproken
had maar ook de bloedverwanten, voorna-
meljjk een neef, waren tegen hem opgezet,
en verlangden een revisie van den toestand
zjjner goederen, om ze te beschermen tegen
verwaarloozing door roofbouw. De oversto
was zoor opgewonden en had verklaard, dat
hjj geen verkwisters en doorbrengers in zjjn
regiment dulddeer was hem in den laatstou
tjjd zooveol ter oore gekomen, dat hjj een strenge
inspectie zou houden. Het ergste was nu,
dat de lasteraar Robert's broeder was. Hij
moest er zjjn verlof aan geven en dezer
dagen verschjjnen, om zijne verdediging te
leiden.
Hom zocht hjj dus ook te beundoelen, om
het hart zijner arme zuster te treffen.
(Wordt vervolgd.)