KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor Helderv Texel, Wioringen en Anne Paulowna* No. 3836 Woensdag 17 November 1909. 37ste Jaargang 't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 cL, fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25 Pre- i Zondagsblad 37| i 45 f0.75 miën Modeblad 55 65 f 0.90 (Voor het buitenland bij vooruitbetaling.) Advertentiën van i tot 4 regels 25 cent. Elke regel meer6 Be wijs-exemplaar2J Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. UitgeversBERKHOUT Co., te Helder. Bur:aux: Spoorstraat en Koningstraat. Interc.-Telefoon 50. Uit het Buitenland. Het legervraagstuk dat door de Belgische Kamer onder groote belangstelling behandeld wordt is nog niet opgelost, hoewel thans kan verklaard worden dat de weg voor die op lossing gevonden is. Wel is waar is de recht- sclio meerderheid verdeeld, maar daar zal do regoering het waarschynlyk op laten aan komen. Aan den heer Woeste en zijn aan hangers de schuld dat wij zullen steunen op do linkerzijde, zeggen do voorstanders. Do liberale linkerzijde heelt met eenparigheid dc volgende motie aangenomen. „Doordrongen van de noodzakelijkheid om vóór alles het grondbeginsel van den per soonlijken dienstplicht te doen zegepralen en van de tegenwoordige wet al en door een forraeelcn tekst eene merkelijke vermindering van den diensttijd te verzekeren; „Zich voorbehouden om in de toekomst de verwezenlijking van den algemcenen dienst plicht te betrachten, met vermindering van den dienst tot den streng noodzakelijken tijd; Besluit de liberale linkerzijde, ondanks de door hare redenaars aangeduido gebreken van het stelsel ieen zoon per gezin en in geval de algemeene dienstplicht wordt ver worpen, als één man te stemmen voor afschaf- fing der plaatsvervanging, voor 15 maanden dienst en een zoon per gezin. De socialistische linkerzijde besloot insge lijks het ontwerp der regeering te steunen met 15 maanden diensttijd indien de plaats vervanging wordt afgeschaft. Men voorzag echter dat Woeste om de wet te doen vallen, misschien zou aansturen op een diensttijd van 12 maanden. In dat geval zou de socialistische linkerzijde tegenstemmen. Waar de zaken zóó staan is de positie voor de rechtsche opposanten zoo goed als verloren. Het Antwerpsche Handels blad vreest echter dat do linkerzijde bij de aanslaande verkiezingen den boer zal opgaan en zeggen ,Wy hebben den persoonlijken dienstplicht bekomen met zekere vermindering van diensttijd. Maar dat is slechts een halve maatregel. Brengt ons aan het buwiud en wij zullen u 12 maanden dienst als maximum brengen, want ons program blijft tegenover de door de legerquaestio verdoelde rechterzjjde". Het blad wil dit onder de aandacht van voor- en tegenstanders brengen, opdut men wete dat de inzet groot is. Intusschen heeft in de laatste zitting de minister-president zich voor het eerst rechtuit verklaard voor .afschaffing van het ramplanten-stelsel. Op vaderlands lievende gronden schjjnt men tot overeen stemming te zijn gekomen op de volgende puntenpersoonlijke dienstplicht, dén soldaat per huisgezin, een diensttyd van 15 maanden, vrijstelling der geestelijken. De verklaring van den hoor Schollaert heeft een buitengewoon enthousiasme in do Kamer en op de tribunes verwekt, waar dames zelfs luide applaudisseerden. De heer Woeste heeft in de volle Kamer don minister-president verweten, dat hy aan de linkerzijde de hand reikte, o"m do porte feuille te kunnen behouden en hem den oorlog verklaart: voortaan zal hot dus open stryd zijn in den boezem der rechterzijde tusschen het kabinet en de meerderheid, maar de leger- wet heeft eene meerderheid en daarna zal de storm wel bedaren. Minister Viviani heeft in den Franschen Senaat de ouderdomBverzekering met ver plichte stelsel, verdedigd. Hy verzocht den Senaat zich te willen vereenigen met het voor stel van de regeering, strekkende tot de in voering van het zuivere stelsel der verplichte verzekering. Al te vaak, zeide hij missen de arbeiders de zedelyke kracht om te sparen voor den ouden dag. Dit rechtvaardigt het vaststellen van de verplichte verzekering. Deze verplichting maakt geen inbreuk op de vryhdd. Een vrijheid om zorgeloos te zyn omtrent de toekomst bestaat niet. En vooral in Frankrijk mag van die vrijheid geen sprake meer zyn, sedert de wet van 1905 den onder= stand aan degenen, die niet voor den ouden dag hebben gezorgd, verplicht heeft gesteld. Het stelsel der regeering zou, naar bere kening van den minister, aan het Ryk een jaarlyksche bijdrage kosten, aanvankelijk van 100 millioen frank. Dat jaarlyksch bedrag zou stijgen tot 125 millioen, maar na veertig jaren zou het weer gedaald zyn op 97 millioen en daarop' zou het blyven. In de Kamer is een interpellatie gehouden over de samenwerking van Fransche en SpaaDSche politie aan de grenzen tot het gevangennemen van Spaansche socialisten. De minister legde bevredigende verklaringen afhy zou zorgen dat zoo iets vermeden werd. In de RusBiBohe Ryksdoema moest de ver kiezing plaats hebben voor bet presidium. Do Kadetten, de arbeidersgroep en de sociaal democraten verklaarden, dat zij geen deel zouden nemen aan de stemming, daar het presidium de belangen van de minderheid niet voldoende heeft behartigd. Tot president van de Dooma voor het nieuwe zittingsjaar werd herkozen de heer Chomjakof met 212 stemmen tegen 93 en tot oudsten vice-president prins Wolkonski. Ter vervan ging van baron Meyendorff werd als tweede vice-president gekozen deOctobrist Schidlowski De toestand in Finland zal in de Dooma besproken worden. Misschien leeren we dan officiéél kennen hoe zwaar de last van Rusland drukt of het zelfstandige" Finland. Het Turksche parlement wordt als alle parlementen geopend met een troonrede. Daarin wordt thans verklaard dat de regeering steeds een vriendschappelijke staatkundejegens alle mogendheden zal blyven volgen. Nu dat ia geraden ook, zouden wy zeggen en daarby Turkye kan niet zoo ver springen! Voorts wordt in het stuk meegedeeld dat de binnen- landsche zaken geen aanleiding tot bezorgd heid geven en dat de toestand in Jemen ver beterd is. De begrooting sluit met een tekort ondanks de pogingen die de regeering in het werk heeft gesteld om zulks te verhoeden, maar de door de verhoogde douanerechten en doordat de belastingen beter inkomen zal het evenwicht wel hersteld worden. Uit alles wat we uit Griekenland vernemen blijkt zonneklaar dat de oöicierenbond daar heer en meester is. De Bond liet zelfs geen discussie toe over de verklaring der regeering omtrent de muiterij van Tybaldoa. Er waren voorzorgsmaatregelen genomen, opdat de af- - ge vaardigden in de Kamer aan dezen .wensch" zouden voldoen. Nieuwsberichten. HELDER, 16 November. Mej. J. van Wingerden, leerlinge van do Normaalschool alhier, is Vrijdag te Haarlem geslaagd voor het examen vrye- en ordo- ocfeningen. Zondagavond gaf de gymnastiekver eniging ,St. Christophorus" eene uitvoering in het Bondsgebouw. De heer M. de Haas her dacht in zijn openingswoord het overleden eerolid J. G. Bock en den vertrokken directeur J. G. Roeier. Den heer Schouten die als directeur voor 't eerst de oefeningen leidde, installeerde hij. Hy sprak de hoop uit dat de gymnastiek onder zyne leiding zou bloeien. Wy zyn niet zoo'n voorname vereeniging", zei spr., wy stellen geen eischen van groote ontwikkeling en beschaving als elders mis schien, we willen voor bondsleden alleen gymnastiek oefeningen houden. Vervolgens voerden de jongelui in drie afileelingen gesplitst oefeningen op en van de plaats en aan de werktuigen uit, die een luid applaus verwekten. Mej. J. Koppen sprak namens de meisjes gymnastiekvereeniging >Jeanne d'Arc", die dezen avond eenige oefeningen deed welke zeer in den smaak vielen. Zy wekte op tot toetreding en noemde t flauw dat dameB, die zy vroeg tot mede werken, zeiden geen tyd te hebben en nu wel toetraden tot andere vereenigingen. Een drietal voordrachten waaronder eene door eenige ledeD der club zelf samengesteld wekten groote vroolykheid. Winnubst", onder directie van den heer Jb. ter Hall, zorgde voor goede muziek onder en tusschen de nummers. Julianadorp. Naar aanleiding van de eerste steenlegging der kerk in het centrum van don polder Het Koegras" op 8 October j.1., heeft de Maatschappy, welke zich ten doel stelt do bewoonbaarheid van den polder te bevor deren door het stichten van een buurtschap of dorp aldaar, gemeend den 8en October als stichtingsdatum te mogen aannemen en waar nu deze datum in hot geboortejaar van II. K. H. Prinses Juliana valt, meende zy, toen de vraag zich voordeed van het geven van een naam aan meergenoemd dorp, niet beter to kunnen doen dan door te besluiten daaraan den naam Julianadorp" te geven. Zy gaf van dit voornemen kennis aan II. M. de Koningin, by schrijven van 20 October j.1. en mocht daarop tot hare groote vreugde van H. M. de volgende mededceling ontvangen Het Loo, 3 November 1909, .Met waardeering werd door Hare Majesteit „kennis genomen van het voornemen der belanghebbenden om aan het nieuw go- stichte dorp don naam •Julianadorp'' te •geven". De particuliere Secretaris van H. M. de Koningin, w.g. F. M. L. Van Geen. Deze heugelijke mededeeliug geeft de Maatschappij aanleiding ten spoedigste uit voering aan haar voornemen te. geven en zij heeft thans de eer U mede te deelen, dat vanaf heden het nieuwe dorp, in het midden van den polder .Het Koegras" gelegen, den naam „Julianadorp' draagt. Overtuigd dat bewoners en belanghebben den zullen medewerken dat het nieuwe dorp zich den Koninklyken naam waardig zal tooncn. Namens de Maatschappy P. Loopfyt, Directeur. Marine. Verschenen is het voorloopig verslag over hoofdstuk VI der staatsbegrooting 1910 (Mari ne.) Wij ontleenen er aan Op sommige leden had deze begrooting wegenB de verhooging met ruim 7 ton, en do zeer sobere toelichting een minder aan- genamen indruk gemaakt. Zy betreurden de belangrijke etyging van het eindcijfer. Hot kwam hen voor dat de minister, toen hy deel uitmaakte van het vorige Kabinet, van andere beginselen was uitgegaan dan h^j nu blijkt te zijn toegedaanimmers wenschte hy zich toen te beperken tot de noodzakelijke uitgaven. Thans is daarentegen van een stre ven naar zoodanige bezuiniging geen sprake, noch wat aanbouw, noch wat herstelling van schepen betreften het niet opruimen van oud onbruikbaar materieel doet vragen of bedoelde verouderde vaartuigen moeten die nen om een talryk personeel van officieren on bemanning in dienst te knnnen houden. Meerdere leden keurden af de bepalingen der Verordeningen voor de Zeemacht hou dende dat onder-officieren en mindere sche pelingen naast het ontvangen van straf nog by wyzo van administratieven maatregel in rang, stand en klasse kunnen worden terug gebracht. Van dezen maatregel, die niet als straf wordt beschouwd, is geen beroep toe gelaten terwyl hy veelal zwaarder treft dan de straf zelve. Er waren echter ook leden die meenden, dat de bedoelde administratieve terugzetting diende behouden te blyven. Enkele leden wenschten dat ook minderen zouden worden in kennis gesteld met ongun stige beoordeelingen. Het had de aandacht getrokken dat, ter wyl de militairen, wanneer zij zich individu eel te beklagen hebben den hierarchischen weg moeten volgen, zy vereenigd in een bond of in eene vereeniging zich rechtstreeks tot den Minister kunnen wenden tot wien het bestuur in zoodanig geval een adres richt. Men keurde deze ongelijkheid af. Eenige leden vroegen inlichtingen omtrent den stand der tuberculos5 onder het personeel. Aangedrongen werd op verleenen van pensi oenen aan hen, die aan de bedoelde ziekte lijden. Naar enkele leden meenden te weten, wer den reeds in Maart j.1. de statuten van don Bond voor minder marinepersoneel ter goed keuring ingezonden. Gevraagd werd of do minister omtrent de goedkeuring is goraad- pleegd en of die weldra zou mogen worden verwacht. Enkele leden opperden bedenkingen tegen kustmanoevre8, zooals zy dezen zomer heb ben plaats gehad. De kostbaarheid daarvan was h. i. niet evenredig aan de doeltreffend heid. Het had de aandacht getrokken dat terwijl vakvereenigingen telkens van zich deden hooren, men van de groepsvertegenwoordiging der werklieden aan 's Rykswcrven slechte vernam, dat hij bestond. Men weet dit hier aan, dat de arbeiders geen gelegenheid heb ben do vertegenwoordiging tot haar recht to laten komen. Enkele ledon achtte het politic-personeel by Rykswerven buitensporig uitgebreid. Het Nederlandsche eskader in Oost &ïi'é. Men schrijft uit Yokohama dato 25 Octo ber aan de „N. Crt." Het Nederlandsche eskader arriveerde hier op 16 October j.1. en zal naar Hongkong vertrekken op 4 November a.s. De ontvaugst, door de Japansche autori teiten ons bereid, is allervriendelijkst en zeer hartelijk. Diners werden aangeboden door den Nederlandschen gezant, Z. Exc. den minister vau marine, den gouverneur der provincie Yokohama, den burgemeester van Yokohama en een at home door graaf Okoema voorts waren een aantal officieren geïnviteerd voor een typisch Japansch diner bij den burgemeester van Tokio, hetwelk hoogst interessant was. Nog zyn de officieren uitgenoodigd door Z. Exc. den minister van buitenlandsche zaken voor een bal op 3 November a.s. den ver jaardag van Z. M. den Mikado. Op den- zeifden dag zullen zij tegenwoordig zyn bij de groote parade der troepen te Tokio. De volgende onderscheidingen werden ver leend aan den kapitein ter zee G. F. Tydeman, commandant vau het eskader, het grootkruis der Orde van do Ryzende Zon aan den kapitein ter zee F. Pinke, com mandant Hr. Ms. „Koningin Regentes", het commandeurskruis der Orde van de Rijzende Zon aan den kapitein ter zee J. W. Termijtelen, commandant Hr. Ms. .Tromphet comman deurskruis der Orde van de Rijzende Zon aan den kapitein-luitenuut ter zee P. H. v. VoorthuijBen, commandant Hr. Ms. ,De Ruyter', het commandeurskruis der Orde van den Heiligen Schat; aan den kapitein-luitenant ter zee A. H. C. Ileydeman, eerste-officier a. b. Hr. Ms. •Ko ningin-Regentes", liet commandeurskruis dor Orde van den Heiligen Schat; aan den luitenant ter zee le kl. G. K. graaf van Hogendorp, eerste-officier a. b. Hr. Ms. „De Ruyter'hot officierskruis der Orde van den Heiligen Schat; aan den luitenant ter zee le kl. C. J. v. d. Hegge Spies, eerste-officier a. b. Hr. Ms. Tromp", hot officierskruis der Orde van don Heiligen Schat aan den luitenant ter. zee le kl. J. D. Albarda, adjudant van den eskadercomman- dant, het officierskruis der Orde van don Heiligen Schat. De „Wet op het Vaderschap" is Vrydag in de Eerste Kamer aangenomen met 25 tegen 14 stemmen. Dr. A. Kuyper treedt af. De „Tyd" meldt: Van eene zyde, welke wij als betrouw- i baar on uitmuntend ingelicht moeten be- schouwen, ontvangen wij uit 's-Gravonhagc een bericht, waarvan wij, om zijn hoogen ernst, niet dan met het noodige voorbehoud j melding maken. Volgens onzen hoogst achtbaren zegsman, zou dr. Kuyper bosloten hebben, binnenkort voor het lidmaatschap der Tweede Kamer te bodanken en zou hij zelf van dit besluit reeds aan enkele, politieke en ambtelijke porsoncn, ons met naam genoemd, hebben kennis gegeven. Als reden, welke tot zijn besluit zou geleid hebben, wordt opgegeven toenemende doofheid. Een goedgeefsche automaat. Een stipt ambtenaar gaat toch boven een slecht werkenden automaat. Zaterdagmorgen wilde iemand uit den auto maat op den hoek van het postkantoor to Amsterdam een stadsbriefkaart hebben. Daar voor moeBt hij twee centen in de gleuf werpen, maar bij den eersten cent reeds rolde de kaart uit de opening. Voor de aardigheid nam hij nog eens de proef. Hetzelfde resultaat. Eu dat ging nog eenige kceren zoo door. In een minimum van tyd had hy een handvol briefkaarten, voor de helft vau de waarde, in zijn bezit. Aangezien deze ingezetene een eerlijk man was en hij wel begreep, dat een dergelijke royaliteit niet in de bedoeling lag, beproefde hy zoo behendig mogelijk de ontbrekende centen naar binnen to werken, maar het eigenwijze ding bleef hem hardnekkig hot dubbele teruggeven van wat hij erin stopte. Daar 't op die wyzo op een staatsbankroet moest uitloopen, heeft de burger zyn edel aardig pogen ten slotte opgegeven. Het Rijk mag nu wol maatregelen nomen, voordat minder onbaatzuchtige staatsburgers die goudwinning op den hoek van den Raad huisstraat in de gaten krygen. (N. v. d. D.! Stichting v. Marken. Wylen mevrouw Van Marken te Delft beschikte dat een bedrag van f 125.000 zal dienen voor eene stichting in het belang dor gezondheid van leden van het personeel van de fabrieken te Delft. Baron /E. Mackay. f De oud-minister Mackay is Zaterdagavond te 's Gravenhage overleden. Tot jongstleden Maandag had hij zijn werk in den Raad van State nog verricht. Stuurlieden-examens. 's-Gravenhage, 12 Nov. Geslaagd gToote stoomvaart tweede stuurman de heeren T. F. Bastet en B. F. Fohren, groote stoom vaart derde stuurman de heer W. F. Iiuyzer. Voor de vredesbeweging. Londen, 12 November. De .Timesver neemt dd. gisteren uit New-York, dat de ryke uitgever Ginn, te Boston, heeft bekend gemaakt, dat hy jaarlijks een som van 120,000 gulden zal besteden ter bevordering van de vredesbeweging. Hy is voornemens een internationale school voor den vrede te stichten met een groeten staf lectoren en onderwyzers. Een aanval op Churchill. Londen, 13 November. Toen minister Chur chill vandaag met zyne vrouw te Bristol aankwam, viel hem een stemrechtvrouw, die met een zweep gewapend was, aan. Na een korte worsteling, maakte Churchill haar de zweep afhandig en bood die als een tropee aan zyne vrouw aan. De stemrechtvrouw werd in hechtenis genomen. De juweelen van Abdel Azis. In den loop van de volgende maand zal de Parijsche lommerd de juweelen vau Ab- del-Azis, den gewezen sultan van Marokko, op welke hem twee jaar geleden 1,200,000 frs. is voorgeschoten, in hot openbaar ver- koopen. Aardbeving op Haïti. New York, 13 November. ,De New York Herald" heeft telegrafisch bericht ontvangen uit Port-au-Prince, dat het eiland Haïti is geteisterd door overstroomingen en wervel stormen. Zoowel in de republiek Haïti als in de Dominikaansche republiek heeft een aardbeving gewoed. De steden Port de Paix, Gonaïves, Kaap Haïtien en andorc liggen in puin. Te Port de Paix zijn reeds negentien dooden uit het puin te voorschijn gebracht. Een lynchpartij. New-York, 12 Nov. Gisteravond werd te Cairo in Illinois een neger gelyncht, be schuldigd van verkrachting van een jong meisje. Zijn lijk word in het vuur geworpen, waarin het verbrandde. De menigte die deze daad had gepleegd begaf zich verbolgens naar do gevangenis, om den medeplichtige van den neger te zoeken, doch toen zy dien niet vond verbryzelde zij de ijzeren kooi, waarin een blanke gevangene zat opgesloten die beschuldigd was van moord op zyn eigen vrouw. Ondanks zijn betuigingen van onschuld werd do man opgehangen aan een telegraaf paal. De menigte, die tienduizend personen sterk was, en waarby zich vele vrouwen bevonden, zette hot onderzoek naar den mede plichtige van den neger voort. De Gouver neur gaf last, dat elf compagnieën militie zich naar Cairo zouden begeven, om do orde te herstellen en te handhaven. Rookvrij stoken. In het proefstation te Pittsburg is volgens hot .Journal of the American medical Associa- tion het vraagstuk der rookvertoring geheel opgelost, door volledige verbranding der steen kolen in den vuurhaard, waarna degasvormigo verbrandingsproductcn ter verhitting van den ketel dieuen. Reeds tweehonderd fabrieken in don omtrek maken van het stelsel gebruik, en wel met groot goldolyk voordeel. Uit een bericht Hot paard kwam te vallon, waardoor het tot staan kon worden getracht". Eenvoudige vraag. Huurder: „Dat is toch te erg, wat ik nu ontdekt hebachter het behangsel wemelt het van ongedierte Huisheer: «Maar lieve hemel, wat hebt u eigenlyk achter hot behangsel te maken OE WEEK. 15 November. De eerste dag der groote wintercampagne van NovemberDecember 1909 heeft de ver rassing gebracht van een votum der Kamer, dat maar weinigen hadden verwacht. Met 39 tegen 3G stemmen werd nietig verklaard do verkiezing van den heer Ruys'de Beeren- brouck, in het kiesdistrict Gulpen tot Volks vertegenwoordiger gekozen. Men kent de geschiedenis. Beweerd werd dat er, ook bij deze verkiezing in het .zwarte zuiden* des lands geknoeid is, gekonkeld, pressie geoe fend door de geestelijkheid geïntimideerd met hel en duivels, met' ziekte van koeien on van kalveren, mot nog heel wat ineer, zoo men het ondernam den zoon van den Gouverneur der Provincie niet naar het Binnenhof te helpen zenden. Wat is daar van aan? Wy kunnen gissen, vermoeden, verdenken, maar weten is eene andere zaak. De verkiezing van den heer Ruys Jr. werd intusschen niet slechts op deze gronden aan gevochten. Daar waren schrandere juriBten in de Ka mer, voor wie het annulecren dezer verkie zing plicht bleek. Niet, rar. J. Limburg constateerde- 't met nadruk, wegens de beweerde knoeieryon, onverdedigbare prak tijken. Wèl vanwege schending van art. 89 der Kieswet, wyl men een aantal stamkaar ten, niet beantwoordend aan den eisch van model, by Kon. Besluit voorgeschreven, als geldig in rekening had gebracht. Dergelyke dingen to gedoogen bestempelde de grappicus der Kamer, de by deze gelegen heid tot op somberheids-grens ernstigo heer Roodhuizen, aU .verslapping.' Eu hij zin speelde op de schromelyk-nalatige vergissing, bij do verkiezing van den heer Sleef tot Raadslid te Amsterdam voorgevallen om het gevaarlijke van zulk een precedent (zou de beroemde referendaris uit Van Lennep's Klaasje Zevenster" zeggen) te doen uit komen. t Was, Dinsdag 9 November, eene eigen; aardige Kamerzitting, in trouwe! Men had er den kleinen, frisch-militanten geestigen, schranderen, geleerden vryz.-demo- craat mr. J. Limburg; den man met de lachende, slimme oogjes en de met zyc bc scheiden figuur constrasteerande lengte der blonde knevelsden jurist van onbetwist gezag, die pal-stond voor het eerbiedigen van art. 89 der Kieswet. Met nadruk wees hy er op, dat buiten de grens van dat jur- disch bezwaar jhr. mr. Ruys' verkiezing z. i. onaangevochten behoorde te blyven Daar was mr. Troelstra, met ingehouden passie Die tacticus werd voor de gelegen heid. Voor hem is de Volksvertegenwoordi ging, haar macht, groot en souverein genoeg om over de .juristery* heen te stappeD, met alle gemak. Hy wil de knoeieryen ont sluierendat der Kamer .meer licht* zal worden geschonken. Maar gevoelend dat dit argument de Kamer niet genoegzaam zou „pakken", wierp hy zich in prijzenswaardige handigheid, op de „streng-juridische" scru pules. Daar was de oude, eerlyke, eerwaarde, onstuimige en trouwhartige veteraan De Savorniu Lobman, die tot allerzonderlingste uitlegging toevlucht zocht om de zaak, waar 't om ging, to rodden. Men oordeelel De Kieswet laat, ter regeling van het stemkaart- modol, speelruimte aan algemeenen maat regel van bestuur. Welnu aldus de lieer Lohmau dan kan men ook wel zoo n heel klein tikje de hand lichten met die bepa lingen. Een verbijsterende thesis, van deze lippen komend Do heer Troolstra tegenover oen Lobman hoog houdend het onaantastbare en te eer biedigen voorschrift van een Koninklyk be sluit 1Waakte of droomde men Bedroog ik my toen ik onderwyl de heer Troelstra daar op het spreekgestoelte stond iets van schaamrood zag kleuren op mr. Lohman's eerlyk oud gelaat Do Ruys-verkiezing is verniotigd. Ook met hulp van enkele Rechtschen. En ook wel: dank zij het absenteïsme, dat in de Rechtsche buurt epidemisch heerscht. Reden tot rouwe geeft 't niet. Van verslapping en (of) nonchalance by do naleving der Kieswet hebben we in de jongste tyden genoeg er varing opgedaan. En indien het votum van Dinsdag .j.1. ook bevat een meer of minder verkapten „wenk* aan do zuidelyke broeders en hunne verkicziugszeden Welnu, was die inderdaad onverdiend De algemeene beraadslaging over de Indi sche Begrooting voor 1910 heeft eene andorc, zoo mogelijk nog grootero verrassing gebracht. Voor s heeren Do Waal Malefïjt's debuut als minister werd door velen gevreesd. Is 't wonder 't Was scherp gezegd van den heer Troelstra toen hy, Woensdag j.1., sprak van „de bescheidenheid, welke hy in don heer Malefyt steeds heeft bewonderd waar deze zijue kennis van koloniale aangelegen heden behoedzaam onder stoelen on banken schoof." En niet miuder fel was 't van den hartstochtolyk-vinnigen leider der soc.-demo- cratiBche Kamer-fractie toen hy, na in gloeiende kleuren gemaald te hebben wat voor Indië, aan groote hervorming en ver betering, noodig is, uitriep, dat daar een reus voor noodig is, en er «le vraag aan vastschakeldeof de heer Malefyt bygeval die reus was Onmiddellijk schampere verontwaardiging doende volgen op smalend sarcasme, uitriep, dat hy den „moed" bewonderde van dezen heer, De Waal Ma le fijt om de portefeuille van Koloniën te accepteeren. Om 't te ondernemen op Iilen- burg's stoel plaats te nemen Dr. Bos was veel zachter, vriendelijker, hoflfelyker geweest. Hy beloofde zelfs „opbouwende kritiek' koos de zoetelykst-donkbare termen om zyne afkeuring te vertolken dat het Kabinet- Heemskerk, in een tyd, voor InBulindo z. i. niet minder gewichtig dan de periode Mijer, een zyner leden op den troon te Buitenzorg plaatst en ervoor neemt iemand, van wiens ervaring en kennis op koloniaal gebied niemand weet to zeggen De kleine, schrale man aan de groone tafel; de tengere figuur met het bleeke, ouwelijke, tanige gelaut, den half kalen sche del; de grauwig-gele haren, hel zwakke stemmetje; de oud-burgervader van Utrecht- sche plattelandsgemeente, dien ieder zich steeds had voorgesteld als gehoorzaam satel liet van dr. Kuyper; als volgzaam-gedwee schildknaap van den anti-rev. leider, hij hoorde dat alles rustig, onverstoorbaar aan. Hij had het groote popier der notities vóór zich en de dikke portefeuille met .stukken' naast zich, aan de groene tafel. Hij liet den storm over zyn hoofd heengaan Wat zou 't geven We zijn nu een dag ouder geworden. De eerste week van het Indisch debat is achter den rug. En de kleine, schrale, onaanzienlijklykende leek, die tot aller verbazing plots minister van Koloniën werd; van wien men immers geloofde dat zijne .kleur" al hel andere moest vergoeden, hy heeftuit mr. Troel stra's mond, hulde ontvangen! Hy is .mee gevallen", - zoozeer, dermate zelfs, dat zijne vinnigste, vurigste tegenstanders, anta gonisten, 't grif zullen erkennen. De heer Malofijt heeft overwonnen door oen- vond, door eerlijkheid, door bescheidenheid er. óók, doordien hy den scherpen indruk vestigde van veel rneor .au courant" der Indische zaken te zyn dan men in de verte vermoedde. Dat is de pure, onopgesmukte waarheid. Van dezen man is gezegd, dat hy tegen over de Zending een halfslachtig standpunt innam, zoodat een zoo kiesch en fijngovoo- lond man als dr. Bos is, zelfs don raad gaf, aan dezen minister, -- om zijn heil maar liefst links te zoekenDat hij, Malofijt, m.a.w. zijne beginselen, als .oude plunje" zou zeker iemand zeggen aan do kap stok hangt En toch, zoo sober, en daardoor zoo in drukwekkend, zonder spoor van elo quentie zacht, saai, eentonig pratend heeft de minister Malefijt Donderdag-ochtend gezegd: ik blyf wie ik altijd geweest ben. Minister cn Christen is, by my, één Tegenover de 35 millioen Mohammedanen in de Oost eene agressieve houding aan to nemen: dat mag en zal ik niet. Maar wat ik in „de stukken" gezegd heb, en waar van beweerd werd, dat een mijner liberale hoofdambtenaren 't voor my neerpende, neem ik, minister, de volle verantwoordelijk heid op mij. Dat maakte indruk 1 En mr. Troelstra's hulde, aan het karakter van dezen bewinds man gebrachteerde dien afgevaardigde zoo wel als den minister van Koloniën I De heer Malefijt heeft, met de echte bescheidenheid die zoo-heel andera is dan nederigheids-vertoon of .pose" gezegd: naar de mate myner krachten zal ik voor Indië nuttig trachten te zijn. Werken, nut- iig wezen, wil deze minister, en men ge looft hem op zyn woord van eerlijk man. Hij ïs niet de figuur van .wordB", van ijdele beloften. Zyne waarschuwing togen schijnspoed" is teekenend En sympa thiek Hij verdedigde don yver on de toewijding van zijn eigen ambtenaren zoowel als van de Indische bij B. B. op hartelijke en aller minst gezwollen of pathetische wijze. Mis schien zal de bittere les der ervaring ook den heer Malefijt ontgoocheling brengen, doch wat hij nu zegt dit staat vast meent hy 's Minister „maidenspeech" als bewindsman was workolyk eene surprise ook in ander opzicht. Durft hy niet do „ont voogding van Indië luide als zijn leus doen kennen, en verbindt hy er niet aan een wenk, uan de Kamer, dat do heoren zich dan toch slechts tot de „hoofdlijnen van hot Indische bestier zullen beperken Schetste hy niet in scherpe, vaste trokken Lovink's taak om voor Indië, in prnctische richting te doen wat deze voor Nederland heeft tof, stand gebracht ten bate van don landbouw Zeker, zijn zoggen dat men, iu Atjoh, „op den goeden weg" is, schoon dan •het einddool nog niet werd bereikt", was oono banaliteit, het zwakste punt uit 's ministers rede. Maar zyne toezegging om het rapport- Liefrinck in zyn geheel te publiceoren, dit grit gehoor-geven aan kapt. Thomson'* aandrang schonk daar rijke en ruime vergoeding voor Tegenover de overdreven, mal-opgesmukto overladen hulde, welke de ljjmerigo, do Ka mer door zijne breed-sprakigheid en dolzin nige beeldspraak agaceerende heer Boogaerdt bracht uan generaal Van Heutsz wien de Bredaache man een «krans van laurier bladen" om de slapen woü winden (welke krans mr. Troelstra een niet onbegrypelyken culinarischen bijsmaak'' in den mond bracht) Tegenover dat pathos van verdachten huize plaatste de heer Malefyt een onverroydolyk- inaar zeer kort, maar sober, haast-kool woord van waardeering. Deze minister is geen vriend van laksch cn lafferig goedpra ten, bemantelen. Hij geeft, in ronde, eerlyke woorden, den heer Schaper toe, dat 't op het stuk der behandeling van de koelies in onze Oost niet is wat 't wezen moet. Ily zegt: „Nederlandsche onderdanen van Cbi- noesche afkomst staan, voor my, gelijk met Nederlandsche onderdanen van Hollundschon bloede Hy betwist niet dat 't op het stuk der suiker-industrie verre van pluis is. Na 's heeren Duys' luide, rad, wild, haastig, daar door vermoeiend wordende, maar to h ook van frissche kracht, van kunde ge tuigende rede over de afhankelijkheid des Javaans, die zyn grond aan suikerlords moet verhuren en in handen van uitzuigers valt Na die rede zocht de minister zyn heil niet in vage algemeenhoden, in dooddoeners. Hy praat niet mooi, niet boeiend, niet be korend. Hy is geen Idonburg van kleurige kracht. Hy heeft Indië nooit gozieu Alles toegegeven. Maar toch heeft deze oud-burgemeester, thans miuister van Kolo niën, op Donderdag 11 November 1909, door zyn eerlijken eenvoud eeu ongedachte zege in het Parlement behaald. Simplex En wat daarop volgt I Ma. Antonio. NA DEN STORM. In den nacht van Vrydag op Zaterdag! Wild gierende winden uit het Zuid-Westen hebben 'n paar uurtjes onzen uithoek doen rammelen en knarsen, zyn vrij taaien buiten huid doen kraken en kreunen, zoo, dat monig bewoner, kort aan de kust, in den verkwik- kenden slaap werd gestoord, gedwongen oin angstig-bezorgd te luisteren naar het gewel dig rumoer buiten. Schoursteenen waggelden; dakpannen en brokken kalk smakten naar beneden; ruiten bibberden; sponningen kraak ten; booinen zwiepten hun naakte kruinen; telefoon- cn telegraafpalen werden bewogen 'n Vreeseljjk lawaai, dat troosteloos lang duurde. En de zee liet zich by dit alles volstrekt niet onbetuigd. Overal woelde het water, hoog opspattend en ruw aanrollend uit alle richtingen, om dan met Ontzettende krachts ontwikkeling te beuken, woest op te golven tegen de logge, stevige wering, die inder daad op de proef werd gesteld. Arme wrakke huisjes, uit .do eerste hand" bestookt. Op beide hoeken van don Kruis weg en Dykweg moesten twee perceeh n jammerlijk boeten. Een voor- en een zjjgevel totaal vernield, zoodat de holle zolders wer den ontbloot en de kappen een belangrijk steunpunt verloren. Iets verder, naast een oud, buitensporig voorover hellend pakliuisje, dut o, wonderongedeerd bleef, werd nog eeu woonhuis op ruwe wyzo bezocht. De bewoner, schetste ons het oogenblik, waarop zyn slaapkamer, waar vyf kinderen sliepen, werd overvallen. ,'tWas ongeveer half' vijf, toen ik opeens werd .gepord" door 'n ontzettenden slag Dadelijk actief, meneer M'n plunjes vlogen aan 't lichaam. Ik ronde oogonblikkelijk uit bed naar boven. Jawel 'n reuzen-gat in 't vertrekde bovenmuur en twee ramen er finaal uitgesmeten; 'n spiegel aan den wand in de vaart meegegaan, was ver pletterd.. Ik naar de bedsteden. Zo lagen duur waarachtig nog vast te slapen Hallo, jon gens, d'r uit! Gauw 1 Naar beneden IWat is 'r te doen vader?... Vooruit, zeg 'kjullie, Sinterklaas iB hier bezig IAllemaal hol den ze slaperig langs den trap Eenmaal in de kamer hield ik appèlWat Er zyn er maar vierl Terug, weer naar boven. De vyfde was zoowaar van den schrik weggekropen, had zich lekker warm in 'ii deken gerold en lag verstrooid aan het voe teneinde Hè, jongen, waar zit je Roept n, vader Ik had 'm al to pak ken Verbeeldt u, de heele boel had vorder kunnen instorten en myn kindoren waren levend begraven geweest." Zondag zijn we eenige uurtjes op stap geweest, 'n Heele .tippel" door 't zand, langs de blanke duinen, naar de plaats waar «le Duitsche .Mars" verradelyk werd neerge worpen. De flinke stoomer, zit geheel op 't droge, doet je onwillekeurig deukon aan jaren terug, toen de .Golsbro" een derge lyke merkwaardige stranding ondervond. Ook nu, ondanks den flinken afstand, een groot bezoek van belangstellenden uit onzo ge meente, uit Schagen en andere gemeenten in den omtrek. Wie anders, om dezen tyd van 't jaar, liever thuis blyft, d. w. z. over geen strandbezoek durft denken, ondernamen thans een langen tocht, om persoonlek te aanschouwen. Wandelaars bewogen zich nieuwsgierig rond den kolossus, die in een droogdok uiot vaster kon liggen; klauterden

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1909 | | pagina 1