KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helderv Texel, Wioringen en Anne Paulowna*
No. 3836
Woensdag 17 November 1909.
37ste Jaargang
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 cL, fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- i Zondagsblad 37| i 45 f0.75
miën Modeblad 55 65 f 0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van i tot 4 regels 25 cent.
Elke regel meer6
Be wijs-exemplaar2J
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
UitgeversBERKHOUT Co., te Helder.
Bur:aux: Spoorstraat en Koningstraat.
Interc.-Telefoon 50.
Uit het Buitenland.
Het legervraagstuk dat door de Belgische
Kamer onder groote belangstelling behandeld
wordt is nog niet opgelost, hoewel thans kan
verklaard worden dat de weg voor die op
lossing gevonden is. Wel is waar is de recht-
sclio meerderheid verdeeld, maar daar zal do
regoering het waarschynlyk op laten aan
komen. Aan den heer Woeste en zijn aan
hangers de schuld dat wij zullen steunen op
do linkerzijde, zeggen do voorstanders. Do
liberale linkerzijde heelt met eenparigheid
dc volgende motie aangenomen.
„Doordrongen van de noodzakelijkheid om
vóór alles het grondbeginsel van den per
soonlijken dienstplicht te doen zegepralen en
van de tegenwoordige wet al en door een
forraeelcn tekst eene merkelijke vermindering
van den diensttijd te verzekeren;
„Zich voorbehouden om in de toekomst de
verwezenlijking van den algemcenen dienst
plicht te betrachten, met vermindering van
den dienst tot den streng noodzakelijken tijd;
Besluit de liberale linkerzijde, ondanks
de door hare redenaars aangeduido gebreken
van het stelsel ieen zoon per gezin en in
geval de algemeene dienstplicht wordt ver
worpen, als één man te stemmen voor afschaf-
fing der plaatsvervanging, voor 15 maanden
dienst en een zoon per gezin.
De socialistische linkerzijde besloot insge
lijks het ontwerp der regeering te steunen
met 15 maanden diensttijd indien de plaats
vervanging wordt afgeschaft.
Men voorzag echter dat Woeste om de wet
te doen vallen, misschien zou aansturen op
een diensttijd van 12 maanden.
In dat geval zou de socialistische linkerzijde
tegenstemmen. Waar de zaken zóó staan is
de positie voor de rechtsche opposanten zoo
goed als verloren. Het Antwerpsche Handels
blad vreest echter dat do linkerzijde bij de
aanslaande verkiezingen den boer zal opgaan
en zeggen ,Wy hebben den persoonlijken
dienstplicht bekomen met zekere vermindering
van diensttijd. Maar dat is slechts een halve
maatregel. Brengt ons aan het buwiud en wij
zullen u 12 maanden dienst als maximum
brengen, want ons program blijft tegenover de
door de legerquaestio verdoelde rechterzjjde".
Het blad wil dit onder de aandacht van voor-
en tegenstanders brengen, opdut men wete
dat de inzet groot is. Intusschen heeft in de
laatste zitting de minister-president zich voor
het eerst rechtuit verklaard voor .afschaffing
van het ramplanten-stelsel. Op vaderlands
lievende gronden schjjnt men tot overeen
stemming te zijn gekomen op de volgende
puntenpersoonlijke dienstplicht, dén soldaat
per huisgezin, een diensttyd van 15 maanden,
vrijstelling der geestelijken.
De verklaring van den hoor Schollaert heeft
een buitengewoon enthousiasme in do Kamer
en op de tribunes verwekt, waar dames zelfs
luide applaudisseerden.
De heer Woeste heeft in de volle Kamer
don minister-president verweten, dat hy aan
de linkerzijde de hand reikte, o"m do porte
feuille te kunnen behouden en hem den oorlog
verklaart: voortaan zal hot dus open stryd
zijn in den boezem der rechterzijde tusschen
het kabinet en de meerderheid, maar de leger-
wet heeft eene meerderheid en daarna zal de
storm wel bedaren.
Minister Viviani heeft in den Franschen
Senaat de ouderdomBverzekering met ver
plichte stelsel, verdedigd. Hy verzocht den
Senaat zich te willen vereenigen met het voor
stel van de regeering, strekkende tot de in
voering van het zuivere stelsel der verplichte
verzekering. Al te vaak, zeide hij missen de
arbeiders de zedelyke kracht om te sparen
voor den ouden dag. Dit rechtvaardigt het
vaststellen van de verplichte verzekering.
Deze verplichting maakt geen inbreuk op de
vryhdd. Een vrijheid om zorgeloos te zyn
omtrent de toekomst bestaat niet. En vooral
in Frankrijk mag van die vrijheid geen sprake
meer zyn, sedert de wet van 1905 den onder=
stand aan degenen, die niet voor den ouden
dag hebben gezorgd, verplicht heeft gesteld.
Het stelsel der regeering zou, naar bere
kening van den minister, aan het Ryk een
jaarlyksche bijdrage kosten, aanvankelijk van
100 millioen frank. Dat jaarlyksch bedrag zou
stijgen tot 125 millioen, maar na veertig jaren
zou het weer gedaald zyn op 97 millioen en
daarop' zou het blyven.
In de Kamer is een interpellatie gehouden
over de samenwerking van Fransche en
SpaaDSche politie aan de grenzen tot het
gevangennemen van Spaansche socialisten.
De minister legde bevredigende verklaringen
afhy zou zorgen dat zoo iets vermeden werd.
In de RusBiBohe Ryksdoema moest de ver
kiezing plaats hebben voor bet presidium.
Do Kadetten, de arbeidersgroep en de sociaal
democraten verklaarden, dat zij geen deel
zouden nemen aan de stemming, daar het
presidium de belangen van de minderheid
niet voldoende heeft behartigd.
Tot president van de Dooma voor het nieuwe
zittingsjaar werd herkozen de heer Chomjakof
met 212 stemmen tegen 93 en tot oudsten
vice-president prins Wolkonski. Ter vervan
ging van baron Meyendorff werd als tweede
vice-president gekozen deOctobrist Schidlowski
De toestand in Finland zal in de Dooma
besproken worden. Misschien leeren we dan
officiéél kennen hoe zwaar de last van Rusland
drukt of het zelfstandige" Finland.
Het Turksche parlement wordt als alle
parlementen geopend met een troonrede.
Daarin wordt thans verklaard dat de regeering
steeds een vriendschappelijke staatkundejegens
alle mogendheden zal blyven volgen. Nu dat
ia geraden ook, zouden wy zeggen en daarby
Turkye kan niet zoo ver springen! Voorts
wordt in het stuk meegedeeld dat de binnen-
landsche zaken geen aanleiding tot bezorgd
heid geven en dat de toestand in Jemen ver
beterd is. De begrooting sluit met een tekort
ondanks de pogingen die de regeering in het
werk heeft gesteld om zulks te verhoeden,
maar de door de verhoogde douanerechten
en doordat de belastingen beter inkomen
zal het evenwicht wel hersteld worden.
Uit alles wat we uit Griekenland vernemen
blijkt zonneklaar dat de oöicierenbond daar
heer en meester is. De Bond liet zelfs geen
discussie toe over de verklaring der regeering
omtrent de muiterij van Tybaldoa. Er waren
voorzorgsmaatregelen genomen, opdat de af-
- ge vaardigden in de Kamer aan dezen .wensch"
zouden voldoen.
Nieuwsberichten.
HELDER, 16 November.
Mej. J. van Wingerden, leerlinge van do
Normaalschool alhier, is Vrijdag te Haarlem
geslaagd voor het examen vrye- en ordo-
ocfeningen.
Zondagavond gaf de gymnastiekver
eniging ,St. Christophorus" eene uitvoering
in het Bondsgebouw. De heer M. de Haas her
dacht in zijn openingswoord het overleden
eerolid J. G. Bock en den vertrokken directeur
J. G. Roeier. Den heer Schouten die als
directeur voor 't eerst de oefeningen leidde,
installeerde hij. Hy sprak de hoop uit dat
de gymnastiek onder zyne leiding zou bloeien.
Wy zyn niet zoo'n voorname vereeniging",
zei spr., wy stellen geen eischen van groote
ontwikkeling en beschaving als elders mis
schien, we willen voor bondsleden alleen
gymnastiek oefeningen houden.
Vervolgens voerden de jongelui in drie
afileelingen gesplitst oefeningen op en van
de plaats en aan de werktuigen uit, die een
luid applaus verwekten.
Mej. J. Koppen sprak namens de meisjes
gymnastiekvereeniging >Jeanne d'Arc", die
dezen avond eenige oefeningen deed welke
zeer in den smaak vielen.
Zy wekte op tot toetreding en noemde
t flauw dat dameB, die zy vroeg tot mede
werken, zeiden geen tyd te hebben en nu
wel toetraden tot andere vereenigingen.
Een drietal voordrachten waaronder eene
door eenige ledeD der club zelf samengesteld
wekten groote vroolykheid.
Winnubst", onder directie van den heer
Jb. ter Hall, zorgde voor goede muziek onder
en tusschen de nummers.
Julianadorp.
Naar aanleiding van de eerste steenlegging
der kerk in het centrum van don polder
Het Koegras" op 8 October j.1., heeft de
Maatschappy, welke zich ten doel stelt do
bewoonbaarheid van den polder te bevor
deren door het stichten van een buurtschap
of dorp aldaar, gemeend den 8en October
als stichtingsdatum te mogen aannemen en
waar nu deze datum in hot geboortejaar van
II. K. H. Prinses Juliana valt, meende zy,
toen de vraag zich voordeed van het geven
van een naam aan meergenoemd dorp, niet
beter to kunnen doen dan door te besluiten
daaraan den naam Julianadorp" te geven.
Zy gaf van dit voornemen kennis aan
II. M. de Koningin, by schrijven van 20
October j.1. en mocht daarop tot hare groote
vreugde van H. M. de volgende mededceling
ontvangen
Het Loo, 3 November 1909,
.Met waardeering werd door Hare Majesteit
„kennis genomen van het voornemen der
belanghebbenden om aan het nieuw go-
stichte dorp don naam •Julianadorp'' te
•geven".
De particuliere Secretaris van
H. M. de Koningin,
w.g. F. M. L. Van Geen.
Deze heugelijke mededeeliug geeft de
Maatschappij aanleiding ten spoedigste uit
voering aan haar voornemen te. geven en
zij heeft thans de eer U mede te deelen, dat
vanaf heden het nieuwe dorp, in het midden
van den polder .Het Koegras" gelegen, den
naam „Julianadorp' draagt.
Overtuigd dat bewoners en belanghebben
den zullen medewerken dat het nieuwe dorp
zich den Koninklyken naam waardig zal
tooncn.
Namens de Maatschappy
P. Loopfyt,
Directeur.
Marine.
Verschenen is het voorloopig verslag over
hoofdstuk VI der staatsbegrooting 1910 (Mari
ne.) Wij ontleenen er aan
Op sommige leden had deze begrooting
wegenB de verhooging met ruim 7 ton, en
do zeer sobere toelichting een minder aan-
genamen indruk gemaakt. Zy betreurden de
belangrijke etyging van het eindcijfer. Hot
kwam hen voor dat de minister, toen hy
deel uitmaakte van het vorige Kabinet, van
andere beginselen was uitgegaan dan h^j nu
blijkt te zijn toegedaanimmers wenschte
hy zich toen te beperken tot de noodzakelijke
uitgaven. Thans is daarentegen van een stre
ven naar zoodanige bezuiniging geen sprake,
noch wat aanbouw, noch wat herstelling van
schepen betreften het niet opruimen van
oud onbruikbaar materieel doet vragen of
bedoelde verouderde vaartuigen moeten die
nen om een talryk personeel van officieren
on bemanning in dienst te knnnen houden.
Meerdere leden keurden af de bepalingen
der Verordeningen voor de Zeemacht hou
dende dat onder-officieren en mindere sche
pelingen naast het ontvangen van straf nog
by wyzo van administratieven maatregel in
rang, stand en klasse kunnen worden terug
gebracht. Van dezen maatregel, die niet als
straf wordt beschouwd, is geen beroep toe
gelaten terwyl hy veelal zwaarder treft dan
de straf zelve.
Er waren echter ook leden die meenden,
dat de bedoelde administratieve terugzetting
diende behouden te blyven.
Enkele leden wenschten dat ook minderen
zouden worden in kennis gesteld met ongun
stige beoordeelingen.
Het had de aandacht getrokken dat, ter
wyl de militairen, wanneer zij zich individu
eel te beklagen hebben den hierarchischen
weg moeten volgen, zy vereenigd in een bond
of in eene vereeniging zich rechtstreeks tot
den Minister kunnen wenden tot wien het
bestuur in zoodanig geval een adres richt.
Men keurde deze ongelijkheid af.
Eenige leden vroegen inlichtingen omtrent
den stand der tuberculos5 onder het personeel.
Aangedrongen werd op verleenen van pensi
oenen aan hen, die aan de bedoelde ziekte
lijden.
Naar enkele leden meenden te weten, wer
den reeds in Maart j.1. de statuten van don
Bond voor minder marinepersoneel ter goed
keuring ingezonden. Gevraagd werd of do
minister omtrent de goedkeuring is goraad-
pleegd en of die weldra zou mogen worden
verwacht.
Enkele leden opperden bedenkingen tegen
kustmanoevre8, zooals zy dezen zomer heb
ben plaats gehad. De kostbaarheid daarvan
was h. i. niet evenredig aan de doeltreffend
heid.
Het had de aandacht getrokken dat terwijl
vakvereenigingen telkens van zich deden
hooren, men van de groepsvertegenwoordiging
der werklieden aan 's Rykswcrven slechte
vernam, dat hij bestond. Men weet dit hier
aan, dat de arbeiders geen gelegenheid heb
ben do vertegenwoordiging tot haar recht to
laten komen.
Enkele ledon achtte het politic-personeel
by Rykswerven buitensporig uitgebreid.
Het Nederlandsche eskader in Oost &ïi'é.
Men schrijft uit Yokohama dato 25 Octo
ber aan de „N. Crt."
Het Nederlandsche eskader arriveerde hier
op 16 October j.1. en zal naar Hongkong
vertrekken op 4 November a.s.
De ontvaugst, door de Japansche autori
teiten ons bereid, is allervriendelijkst en zeer
hartelijk. Diners werden aangeboden door
den Nederlandschen gezant, Z. Exc. den
minister vau marine, den gouverneur der
provincie Yokohama, den burgemeester van
Yokohama en een at home door graaf Okoema
voorts waren een aantal officieren geïnviteerd
voor een typisch Japansch diner bij den
burgemeester van Tokio, hetwelk hoogst
interessant was.
Nog zyn de officieren uitgenoodigd door
Z. Exc. den minister van buitenlandsche zaken
voor een bal op 3 November a.s. den ver
jaardag van Z. M. den Mikado. Op den-
zeifden dag zullen zij tegenwoordig zyn bij
de groote parade der troepen te Tokio.
De volgende onderscheidingen werden ver
leend
aan den kapitein ter zee G. F. Tydeman,
commandant vau het eskader, het grootkruis
der Orde van do Ryzende Zon
aan den kapitein ter zee F. Pinke, com
mandant Hr. Ms. „Koningin Regentes", het
commandeurskruis der Orde van de Rijzende
Zon
aan den kapitein ter zee J. W. Termijtelen,
commandant Hr. Ms. .Tromphet comman
deurskruis der Orde van de Rijzende Zon
aan den kapitein-luitenuut ter zee P. H.
v. VoorthuijBen, commandant Hr. Ms. ,De
Ruyter', het commandeurskruis der Orde
van den Heiligen Schat;
aan den kapitein-luitenant ter zee A. H. C.
Ileydeman, eerste-officier a. b. Hr. Ms. •Ko
ningin-Regentes", liet commandeurskruis dor
Orde van den Heiligen Schat;
aan den luitenant ter zee le kl. G. K.
graaf van Hogendorp, eerste-officier a. b.
Hr. Ms. „De Ruyter'hot officierskruis der
Orde van den Heiligen Schat;
aan den luitenant ter zee le kl. C. J. v.
d. Hegge Spies, eerste-officier a. b. Hr. Ms.
Tromp", hot officierskruis der Orde van
don Heiligen Schat
aan den luitenant ter. zee le kl. J. D.
Albarda, adjudant van den eskadercomman-
dant, het officierskruis der Orde van don
Heiligen Schat.
De „Wet op het Vaderschap"
is Vrydag in de Eerste Kamer aangenomen
met 25 tegen 14 stemmen.
Dr. A. Kuyper treedt af.
De „Tyd" meldt:
Van eene zyde, welke wij als betrouw- i
baar on uitmuntend ingelicht moeten be-
schouwen, ontvangen wij uit 's-Gravonhagc
een bericht, waarvan wij, om zijn hoogen
ernst, niet dan met het noodige voorbehoud j
melding maken.
Volgens onzen hoogst achtbaren zegsman,
zou dr. Kuyper bosloten hebben, binnenkort
voor het lidmaatschap der Tweede Kamer
te bodanken en zou hij zelf van dit besluit
reeds aan enkele, politieke en ambtelijke
porsoncn, ons met naam genoemd, hebben
kennis gegeven. Als reden, welke tot zijn
besluit zou geleid hebben, wordt opgegeven
toenemende doofheid.
Een goedgeefsche automaat.
Een stipt ambtenaar gaat toch boven een
slecht werkenden automaat.
Zaterdagmorgen wilde iemand uit den auto
maat op den hoek van het postkantoor to
Amsterdam een stadsbriefkaart hebben. Daar
voor moeBt hij twee centen in de gleuf werpen,
maar bij den eersten cent reeds rolde de
kaart uit de opening.
Voor de aardigheid nam hij nog eens de
proef. Hetzelfde resultaat. Eu dat ging nog
eenige kceren zoo door. In een minimum van
tyd had hy een handvol briefkaarten, voor
de helft vau de waarde, in zijn bezit.
Aangezien deze ingezetene een eerlijk man
was en hij wel begreep, dat een dergelijke
royaliteit niet in de bedoeling lag, beproefde
hy zoo behendig mogelijk de ontbrekende
centen naar binnen to werken, maar het
eigenwijze ding bleef hem hardnekkig hot
dubbele teruggeven van wat hij erin stopte.
Daar 't op die wyzo op een staatsbankroet
moest uitloopen, heeft de burger zyn edel
aardig pogen ten slotte opgegeven.
Het Rijk mag nu wol maatregelen nomen,
voordat minder onbaatzuchtige staatsburgers
die goudwinning op den hoek van den Raad
huisstraat in de gaten krygen. (N. v. d. D.!
Stichting v. Marken.
Wylen mevrouw Van Marken te Delft
beschikte dat een bedrag van f 125.000 zal
dienen voor eene stichting in het belang dor
gezondheid van leden van het personeel van
de fabrieken te Delft.
Baron /E. Mackay. f
De oud-minister Mackay is Zaterdagavond
te 's Gravenhage overleden. Tot jongstleden
Maandag had hij zijn werk in den Raad
van State nog verricht.
Stuurlieden-examens.
's-Gravenhage, 12 Nov. Geslaagd gToote
stoomvaart tweede stuurman de heeren T.
F. Bastet en B. F. Fohren, groote stoom
vaart derde stuurman de heer W. F. Iiuyzer.
Voor de vredesbeweging.
Londen, 12 November. De .Timesver
neemt dd. gisteren uit New-York, dat de
ryke uitgever Ginn, te Boston, heeft bekend
gemaakt, dat hy jaarlijks een som van
120,000 gulden zal besteden ter bevordering
van de vredesbeweging. Hy is voornemens
een internationale school voor den vrede te
stichten met een groeten staf lectoren en
onderwyzers.
Een aanval op Churchill.
Londen, 13 November. Toen minister Chur
chill vandaag met zyne vrouw te Bristol
aankwam, viel hem een stemrechtvrouw, die
met een zweep gewapend was, aan. Na een
korte worsteling, maakte Churchill haar de
zweep afhandig en bood die als een tropee
aan zyne vrouw aan. De stemrechtvrouw
werd in hechtenis genomen.
De juweelen van Abdel Azis.
In den loop van de volgende maand zal
de Parijsche lommerd de juweelen vau Ab-
del-Azis, den gewezen sultan van Marokko,
op welke hem twee jaar geleden 1,200,000
frs. is voorgeschoten, in hot openbaar ver-
koopen.
Aardbeving op Haïti.
New York, 13 November. ,De New York
Herald" heeft telegrafisch bericht ontvangen
uit Port-au-Prince, dat het eiland Haïti is
geteisterd door overstroomingen en wervel
stormen. Zoowel in de republiek Haïti als
in de Dominikaansche republiek heeft een
aardbeving gewoed. De steden Port de Paix,
Gonaïves, Kaap Haïtien en andorc liggen in
puin. Te Port de Paix zijn reeds negentien
dooden uit het puin te voorschijn gebracht.
Een lynchpartij.
New-York, 12 Nov. Gisteravond werd te
Cairo in Illinois een neger gelyncht, be
schuldigd van verkrachting van een jong
meisje. Zijn lijk word in het vuur geworpen,
waarin het verbrandde. De menigte die deze
daad had gepleegd begaf zich verbolgens
naar do gevangenis, om den medeplichtige
van den neger te zoeken, doch toen zy dien
niet vond verbryzelde zij de ijzeren kooi,
waarin een blanke gevangene zat opgesloten
die beschuldigd was van moord op zyn eigen
vrouw. Ondanks zijn betuigingen van onschuld
werd do man opgehangen aan een telegraaf
paal. De menigte, die tienduizend personen
sterk was, en waarby zich vele vrouwen
bevonden, zette hot onderzoek naar den mede
plichtige van den neger voort. De Gouver
neur gaf last, dat elf compagnieën militie
zich naar Cairo zouden begeven, om do orde
te herstellen en te handhaven.
Rookvrij stoken.
In het proefstation te Pittsburg is volgens
hot .Journal of the American medical Associa-
tion het vraagstuk der rookvertoring geheel
opgelost, door volledige verbranding der steen
kolen in den vuurhaard, waarna degasvormigo
verbrandingsproductcn ter verhitting van den
ketel dieuen. Reeds tweehonderd fabrieken
in don omtrek maken van het stelsel gebruik,
en wel met groot goldolyk voordeel.
Uit een bericht
Hot paard kwam te vallon, waardoor het
tot staan kon worden getracht".
Eenvoudige vraag.
Huurder: „Dat is toch te erg, wat ik nu
ontdekt hebachter het behangsel wemelt
het van ongedierte
Huisheer: «Maar lieve hemel, wat hebt u
eigenlyk achter hot behangsel te maken
OE WEEK.
15 November.
De eerste dag der groote wintercampagne
van NovemberDecember 1909 heeft de ver
rassing gebracht van een votum der Kamer,
dat maar weinigen hadden verwacht. Met
39 tegen 3G stemmen werd nietig verklaard
do verkiezing van den heer Ruys'de Beeren-
brouck, in het kiesdistrict Gulpen tot Volks
vertegenwoordiger gekozen. Men kent de
geschiedenis. Beweerd werd dat er, ook bij
deze verkiezing in het .zwarte zuiden* des
lands geknoeid is, gekonkeld, pressie geoe
fend door de geestelijkheid geïntimideerd
met hel en duivels, met' ziekte van koeien
on van kalveren, mot nog heel wat ineer,
zoo men het ondernam den zoon van den
Gouverneur der Provincie niet naar het
Binnenhof te helpen zenden. Wat is daar
van aan? Wy kunnen gissen, vermoeden,
verdenken, maar weten is eene andere
zaak.
De verkiezing van den heer Ruys Jr. werd
intusschen niet slechts op deze gronden aan
gevochten.
Daar waren schrandere juriBten in de Ka
mer, voor wie het annulecren dezer verkie
zing plicht bleek. Niet, rar. J. Limburg
constateerde- 't met nadruk, wegens de
beweerde knoeieryon, onverdedigbare prak
tijken. Wèl vanwege schending van art. 89
der Kieswet, wyl men een aantal stamkaar
ten, niet beantwoordend aan den eisch van
model, by Kon. Besluit voorgeschreven, als
geldig in rekening had gebracht.
Dergelyke dingen to gedoogen bestempelde
de grappicus der Kamer, de by deze gelegen
heid tot op somberheids-grens ernstigo heer
Roodhuizen, aU .verslapping.' Eu hij zin
speelde op de schromelyk-nalatige vergissing,
bij do verkiezing van den heer Sleef tot
Raadslid te Amsterdam voorgevallen om het
gevaarlijke van zulk een precedent (zou de
beroemde referendaris uit Van Lennep's
Klaasje Zevenster" zeggen) te doen uit
komen.
t Was, Dinsdag 9 November, eene eigen;
aardige Kamerzitting, in trouwe!
Men had er den kleinen, frisch-militanten
geestigen, schranderen, geleerden vryz.-demo-
craat mr. J. Limburg; den man met de
lachende, slimme oogjes en de met zyc bc
scheiden figuur constrasteerande lengte der
blonde knevelsden jurist van onbetwist
gezag, die pal-stond voor het eerbiedigen
van art. 89 der Kieswet. Met nadruk wees
hy er op, dat buiten de grens van dat jur-
disch bezwaar jhr. mr. Ruys' verkiezing z. i.
onaangevochten behoorde te blyven
Daar was mr. Troelstra, met ingehouden
passie Die tacticus werd voor de gelegen
heid. Voor hem is de Volksvertegenwoordi
ging, haar macht, groot en souverein genoeg
om over de .juristery* heen te stappeD,
met alle gemak. Hy wil de knoeieryen ont
sluierendat der Kamer .meer licht* zal
worden geschonken. Maar gevoelend dat dit
argument de Kamer niet genoegzaam zou
„pakken", wierp hy zich in prijzenswaardige
handigheid, op de „streng-juridische" scru
pules.
Daar was de oude, eerlyke, eerwaarde,
onstuimige en trouwhartige veteraan De
Savorniu Lobman, die tot allerzonderlingste
uitlegging toevlucht zocht om de zaak, waar
't om ging, to rodden. Men oordeelel De
Kieswet laat, ter regeling van het stemkaart-
modol, speelruimte aan algemeenen maat
regel van bestuur. Welnu aldus de lieer
Lohmau dan kan men ook wel zoo n heel
klein tikje de hand lichten met die bepa
lingen. Een verbijsterende thesis, van deze
lippen komend
Do heer Troolstra tegenover oen Lobman
hoog houdend het onaantastbare en te eer
biedigen voorschrift van een Koninklyk be
sluit 1Waakte of droomde men
Bedroog ik my toen ik onderwyl de
heer Troelstra daar op het spreekgestoelte
stond iets van schaamrood zag kleuren
op mr. Lohman's eerlyk oud gelaat
Do Ruys-verkiezing is verniotigd. Ook
met hulp van enkele Rechtschen. En ook
wel: dank zij het absenteïsme, dat in de
Rechtsche buurt epidemisch heerscht. Reden
tot rouwe geeft 't niet. Van verslapping en
(of) nonchalance by do naleving der Kieswet
hebben we in de jongste tyden genoeg er
varing opgedaan. En indien het votum van
Dinsdag .j.1. ook bevat een meer of minder
verkapten „wenk* aan do zuidelyke broeders
en hunne verkicziugszeden Welnu, was
die inderdaad onverdiend
De algemeene beraadslaging over de Indi
sche Begrooting voor 1910 heeft eene andorc,
zoo mogelijk nog grootero verrassing gebracht.
Voor s heeren Do Waal Malefïjt's debuut
als minister werd door velen gevreesd. Is 't
wonder 't Was scherp gezegd van den
heer Troelstra toen hy, Woensdag j.1., sprak
van „de bescheidenheid, welke hy in don
heer Malefyt steeds heeft bewonderd waar
deze zijue kennis van koloniale aangelegen
heden behoedzaam onder stoelen on banken
schoof." En niet miuder fel was 't van den
hartstochtolyk-vinnigen leider der soc.-demo-
cratiBche Kamer-fractie toen hy, na in
gloeiende kleuren gemaald te hebben wat
voor Indië, aan groote hervorming en ver
betering, noodig is, uitriep, dat daar een
reus voor noodig is, en er «le vraag aan
vastschakeldeof de heer Malefyt bygeval
die reus was Onmiddellijk schampere
verontwaardiging doende volgen op smalend
sarcasme, uitriep, dat hy den „moed"
bewonderde van dezen heer, De Waal Ma
le fijt om de portefeuille van Koloniën te
accepteeren. Om 't te ondernemen op Iilen-
burg's stoel plaats te nemen Dr. Bos was
veel zachter, vriendelijker, hoflfelyker geweest.
Hy beloofde zelfs „opbouwende kritiek'
koos de zoetelykst-donkbare termen om zyne
afkeuring te vertolken dat het Kabinet-
Heemskerk, in een tyd, voor InBulindo z. i.
niet minder gewichtig dan de periode
Mijer, een zyner leden op den troon te
Buitenzorg plaatst en ervoor neemt iemand,
van wiens ervaring en kennis op koloniaal
gebied niemand weet to zeggen
De kleine, schrale man aan de groone
tafel; de tengere figuur met het bleeke,
ouwelijke, tanige gelaut, den half kalen sche
del; de grauwig-gele haren, hel zwakke
stemmetje; de oud-burgervader van Utrecht-
sche plattelandsgemeente, dien ieder zich
steeds had voorgesteld als gehoorzaam satel
liet van dr. Kuyper; als volgzaam-gedwee
schildknaap van den anti-rev. leider, hij
hoorde dat alles rustig, onverstoorbaar aan.
Hij had het groote popier der notities vóór
zich en de dikke portefeuille met .stukken'
naast zich, aan de groene tafel. Hij liet
den storm over zyn hoofd heengaan
Wat zou 't geven
We zijn nu een dag ouder geworden. De
eerste week van het Indisch debat is achter
den rug.
En de kleine, schrale, onaanzienlijklykende
leek, die tot aller verbazing plots minister
van Koloniën werd; van wien men immers
geloofde dat zijne .kleur" al hel andere
moest vergoeden, hy heeftuit mr. Troel
stra's mond, hulde ontvangen! Hy is .mee
gevallen", - zoozeer, dermate zelfs, dat
zijne vinnigste, vurigste tegenstanders, anta
gonisten, 't grif zullen erkennen. De
heer Malofijt heeft overwonnen door oen-
vond, door eerlijkheid, door bescheidenheid
er. óók, doordien hy den scherpen indruk
vestigde van veel rneor .au courant" der
Indische zaken te zyn dan men in de verte
vermoedde. Dat is de pure, onopgesmukte
waarheid.
Van dezen man is gezegd, dat hy tegen
over de Zending een halfslachtig standpunt
innam, zoodat een zoo kiesch en fijngovoo-
lond man als dr. Bos is, zelfs don raad gaf,
aan dezen minister, -- om zijn heil maar
liefst links te zoekenDat hij, Malofijt,
m.a.w. zijne beginselen, als .oude plunje"
zou zeker iemand zeggen aan do kap
stok hangt
En toch, zoo sober, en daardoor zoo in
drukwekkend, zonder spoor van elo
quentie zacht, saai, eentonig pratend heeft
de minister Malefijt Donderdag-ochtend
gezegd: ik blyf wie ik altijd geweest ben.
Minister cn Christen is, by my, één
Tegenover de 35 millioen Mohammedanen in
de Oost eene agressieve houding aan to
nemen: dat mag en zal ik niet. Maar wat
ik in „de stukken" gezegd heb, en waar
van beweerd werd, dat een mijner liberale
hoofdambtenaren 't voor my neerpende,
neem ik, minister, de volle verantwoordelijk
heid op mij.
Dat maakte indruk 1 En mr. Troelstra's
hulde, aan het karakter van dezen bewinds
man gebrachteerde dien afgevaardigde zoo
wel als den minister van Koloniën I
De heer Malefijt heeft, met de echte
bescheidenheid die zoo-heel andera is dan
nederigheids-vertoon of .pose" gezegd:
naar de mate myner krachten zal ik voor
Indië nuttig trachten te zijn. Werken, nut-
iig wezen, wil deze minister, en men ge
looft hem op zyn woord van eerlijk man.
Hij ïs niet de figuur van .wordB", van
ijdele beloften. Zyne waarschuwing togen
schijnspoed" is teekenend En sympa
thiek
Hij verdedigde don yver on de toewijding
van zijn eigen ambtenaren zoowel als van
de Indische bij B. B. op hartelijke en aller
minst gezwollen of pathetische wijze. Mis
schien zal de bittere les der ervaring ook
den heer Malefijt ontgoocheling brengen,
doch wat hij nu zegt dit staat vast
meent hy 's Minister „maidenspeech" als
bewindsman was workolyk eene surprise
ook in ander opzicht. Durft hy niet do „ont
voogding van Indië luide als zijn leus doen
kennen, en verbindt hy er niet aan een wenk,
uan de Kamer, dat do heoren zich dan toch
slechts tot de „hoofdlijnen van hot Indische
bestier zullen beperken
Schetste hy niet in scherpe, vaste trokken
Lovink's taak om voor Indië, in prnctische
richting te doen wat deze voor Nederland
heeft tof, stand gebracht ten bate van don
landbouw
Zeker, zijn zoggen dat men, iu Atjoh,
„op den goeden weg" is, schoon dan •het
einddool nog niet werd bereikt", was oono
banaliteit, het zwakste punt uit 's ministers
rede. Maar zyne toezegging om het rapport-
Liefrinck in zyn geheel te publiceoren,
dit grit gehoor-geven aan kapt. Thomson'*
aandrang schonk daar rijke en ruime
vergoeding voor
Tegenover de overdreven, mal-opgesmukto
overladen hulde, welke de ljjmerigo, do Ka
mer door zijne breed-sprakigheid en dolzin
nige beeldspraak agaceerende heer Boogaerdt
bracht uan generaal Van Heutsz wien
de Bredaache man een «krans van laurier
bladen" om de slapen woü winden (welke
krans mr. Troelstra een niet onbegrypelyken
culinarischen bijsmaak'' in den mond
bracht)
Tegenover dat pathos van verdachten huize
plaatste de heer Malefyt een onverroydolyk-
inaar zeer kort, maar sober, haast-kool
woord van waardeering. Deze minister is
geen vriend van laksch cn lafferig goedpra
ten, bemantelen. Hij geeft, in ronde, eerlyke
woorden, den heer Schaper toe, dat 't op
het stuk der behandeling van de koelies in
onze Oost niet is wat 't wezen moet. Ily
zegt: „Nederlandsche onderdanen van Cbi-
noesche afkomst staan, voor my, gelijk met
Nederlandsche onderdanen van Hollundschon
bloede Hy betwist niet dat 't op het
stuk der suiker-industrie verre van pluis is.
Na 's heeren Duys' luide, rad, wild, haastig,
daar door vermoeiend wordende, maar
to h ook van frissche kracht, van kunde ge
tuigende rede over de afhankelijkheid des
Javaans, die zyn grond aan suikerlords
moet verhuren en in handen van uitzuigers
valt
Na die rede zocht de minister zyn heil
niet in vage algemeenhoden, in dooddoeners.
Hy praat niet mooi, niet boeiend, niet be
korend. Hy is geen Idonburg van kleurige
kracht. Hy heeft Indië nooit gozieu
Alles toegegeven. Maar toch heeft deze
oud-burgemeester, thans miuister van Kolo
niën, op Donderdag 11 November 1909,
door zyn eerlijken eenvoud eeu ongedachte
zege in het Parlement behaald.
Simplex En wat daarop volgt I
Ma. Antonio.
NA DEN STORM.
In den nacht van Vrydag op Zaterdag!
Wild gierende winden uit het Zuid-Westen
hebben 'n paar uurtjes onzen uithoek doen
rammelen en knarsen, zyn vrij taaien buiten
huid doen kraken en kreunen, zoo, dat monig
bewoner, kort aan de kust, in den verkwik-
kenden slaap werd gestoord, gedwongen oin
angstig-bezorgd te luisteren naar het gewel
dig rumoer buiten. Schoursteenen waggelden;
dakpannen en brokken kalk smakten naar
beneden; ruiten bibberden; sponningen kraak
ten; booinen zwiepten hun naakte kruinen;
telefoon- cn telegraafpalen werden bewogen
'n Vreeseljjk lawaai, dat troosteloos lang
duurde.
En de zee liet zich by dit alles volstrekt
niet onbetuigd. Overal woelde het water,
hoog opspattend en ruw aanrollend uit alle
richtingen, om dan met Ontzettende krachts
ontwikkeling te beuken, woest op te golven
tegen de logge, stevige wering, die inder
daad op de proef werd gesteld.
Arme wrakke huisjes, uit .do eerste hand"
bestookt. Op beide hoeken van don Kruis
weg en Dykweg moesten twee perceeh n
jammerlijk boeten. Een voor- en een zjjgevel
totaal vernield, zoodat de holle zolders wer
den ontbloot en de kappen een belangrijk
steunpunt verloren. Iets verder, naast een
oud, buitensporig voorover hellend pakliuisje,
dut o, wonderongedeerd bleef, werd
nog eeu woonhuis op ruwe wyzo bezocht.
De bewoner, schetste ons het oogenblik,
waarop zyn slaapkamer, waar vyf kinderen
sliepen, werd overvallen. ,'tWas ongeveer
half' vijf, toen ik opeens werd .gepord" door
'n ontzettenden slag Dadelijk actief, meneer
M'n plunjes vlogen aan 't lichaam. Ik ronde
oogonblikkelijk uit bed naar boven. Jawel
'n reuzen-gat in 't vertrekde bovenmuur en
twee ramen er finaal uitgesmeten; 'n spiegel
aan den wand in de vaart meegegaan, was ver
pletterd.. Ik naar de bedsteden. Zo lagen duur
waarachtig nog vast te slapen Hallo, jon
gens, d'r uit! Gauw 1 Naar beneden IWat is
'r te doen vader?... Vooruit, zeg 'kjullie,
Sinterklaas iB hier bezig IAllemaal hol
den ze slaperig langs den trap Eenmaal
in de kamer hield ik appèlWat
Er zyn er maar vierl Terug, weer naar
boven. De vyfde was zoowaar van den schrik
weggekropen, had zich lekker warm in 'ii
deken gerold en lag verstrooid aan het voe
teneinde Hè, jongen, waar zit je
Roept n, vader Ik had 'm al to pak
ken Verbeeldt u, de heele boel had vorder
kunnen instorten en myn kindoren waren
levend begraven geweest."
Zondag zijn we eenige uurtjes op stap
geweest, 'n Heele .tippel" door 't zand, langs
de blanke duinen, naar de plaats waar «le
Duitsche .Mars" verradelyk werd neerge
worpen. De flinke stoomer, zit geheel op 't
droge, doet je onwillekeurig deukon aan
jaren terug, toen de .Golsbro" een derge
lyke merkwaardige stranding ondervond. Ook
nu, ondanks den flinken afstand, een groot
bezoek van belangstellenden uit onzo ge
meente, uit Schagen en andere gemeenten
in den omtrek. Wie anders, om dezen tyd
van 't jaar, liever thuis blyft, d. w. z. over
geen strandbezoek durft denken, ondernamen
thans een langen tocht, om persoonlek te
aanschouwen. Wandelaars bewogen zich
nieuwsgierig rond den kolossus, die in een
droogdok uiot vaster kon liggen; klauterden