KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringen on Anna Paulowna
No. 9868.
Woensdag 9 Maart 1910.
38ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct, Ir. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad 37j »»i»45» f 0.75
miën J Modeblad »»»55»»»»65» f 0,90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
AdvertentiSn van 1 tot 4 regels 25 cent.
Elke regel meer6
Bewjjs-exemplaar 2J
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uü
li BERKHOUT Co., te Helder.
Bureaus Spoorstraat en Koningstraat.
Interc.-Telefoon 50.
Aan onze Lezeressen.
Het voorjaar is ingetreden en daarmede is de
tijd gekomen dat de dames zich, meer dan anders,
bezighouden met de keuze en den aanmaak harer
toiletten.
de behoefte aan het bezit van een degelijk,
practisch Modeblad, hetwelk volledig voorlicht,
betreffende de eischen welke de mode stelt, doet
zich thans het meest gevoelen.
HET NIEUWE MODEBLAD
hetwelk bij de uitgevers van dit blad is verkrijgbaar
gesteld kost slechts 55 ets p. 3 maanden (franco
p. post 65 ets.) en is
een Modegids bij uitnemendheid.
Het bevat afbeeldingen van de fraaiste toiletten
zoowel als van meer bescheiden costumes en eene
uitgebreide collectie voor kindergoed.
Het is onontbeerlijk voor elke huismoeder, die
er prijs op stelt zich en hare kinderen smaakvol
en toch weinig kostbaar te kleeden. Elke aflevering
is vergezeld van een uitvoerig patronenblad zoodat
rnen in staat is een betreflend costuum of model
daarvan zelf te vervaardigen.
Het blad is van groote waarde voor jonge Dames,
wegens een schat van afbeeldingen van handwerken.
Meerdere malen woidt eene modeafbeelding op
de voorpagina artistiek in kleuren afgedrukt.
Wy wekken onze lezeressen op, zich op dit
fraaie en goedkoope Modeblad te abonneeren, door
invulling en inzending van onderstaand inteeken-
biljet aan
De Administratie van dit blad.
Ondergeteekende verlangt zich
te abonneeren op
HET NIEUWE MODEBLAD
tegen 55 ets. per 3 maanden (franco
per post 65 ets.)
UIT HET BUITENLAND.
Het Engelscho Lagerhuis heeft met alge-
meone stemmen de derde lezing der wets
ontwerpen, strekkende om het departement van
financiën te machtigen tot het opnemen van
gelden en tot aflossing van de oorlogsleeDing,
aangenomen. De oppositie verweet der re
geering dat zy den verwarden toestand der
financiën te erg had voorgesteld. Bij zyne
verdediging van het ministerie zei minister
president Asquith, dat hy geen zachtere voor
stelling kan geven van den toestand, die te
wijten is aan de handelwyze van het Hooger-
huis en dat daarvoor dus geheel en al ver
antwoordelijk is.
Alzoo, de regeeringswagen rolt langzaam
en gelydelijk voort.
De rampen, waardoor Frankryk de laatste
weken geteisterd is, hebben den Senaat aan
leiding gegeven eons te spreken over mogelyke
middelen ter voorkoming. Het debat daarvoor
vonden we wel interessant.
De senator Audiffred pleitte voor nieuwe
bebossching en zodenbelegging, opdat de
bodem meer weerstand kan bieden. Hy stelde
voor de bewoners der millioen hectaren land,
dat hiervoor geschikt is, boomstekken te geven,
't Zou een paar millioen kosten, doch binnen
vyf k zes jaar uitstekende resultaten geven.
Ook beval hy het bouwen van alvoerreser-
voirs aan. Senator Gaudin de Vilaine wees
op den bluf der tegenwoordige wetenschap.
De oude bruggen en monumenten van Parys
hebben veel beter den aanval van het water
weerstaan, dan die van nieuwere constructie
hy kwam tot de conclusie dat tegenwoordig
de werken met minder zorg werden uitge
voerd. Hy wilde voorts een afleidingskanaal
voor de Seine.
In de commissie uit den Senaat is de wet
tot beperking van de vryheid der pers tot
het afdrnkken en verspreiden van voorstel
lingen van moordtooncelen enz. nog al op
tegenstand gestuit. Met eenstemmigheid heeft
de commissie de paragraaf verworpen, welke
by uitzondering toestaat aan het parket, belast
met de instructie van een moordzaak machti
ging te verleenen aan een blad van zyn keuze
tot publicatie van photo's enz.
Tevens werd besloten tot het houden van
een enquête en o.a den minister van justitie
te hooren, de voorzitters der verschillende
pers-vereenigingen en den president van de
Sociéte des gens de lettres.
Zoo'n senatoriaal onderzoek heeft misschien
alleen 't bezwaar wat lang te duren.
De Belgische Kamer vereffent de boedel
scheiding des Konings. 't Blijkt niet gemak
kelijk precies uit te maken wat lande- (of
kolonie) goederen zyn en wat persoonlijk
eigendom des Konings is. De Kamer nam ge
noegen met de verklaring der regeering dat
de rechten van den Staat ernstig zullen worden
behartigd.
In den Spaanschen ministerraad gaf de
minister-president den Koning een schets van
do regeeringsstaatkunde, een, die in sociaal
en godsdienstig opzicht radicaal zal zyn. De
regeering heeft het vaste plan de financiën
te versterken, de openbare orde te verzekeren
en goede betrekkingen met het buitenland aan
te kweeken.
De Grieksche Kamer heeft Vrijdag na een
zeer levendig debat besloten tot byeenroeping
van een Nationale Vergadering. Een buiten
gewoon talryke menigte verdrong zich om het
parlementsgebouw. De uitgebreide militaire
macht hield ze op eerbiedigen afstand.
Minister-president Dragon mis hield een rede
ten betooge dat alle partyen eenstemmig de
byeenroeping der Nationale Vergadering
noodig achten.
Binnen tien dagen zal het Konioklyk Edict
verschynen waarby de Vergadering wordt
opgeroepen en tevens de ontbinding van den
Militairen Bond gelast.
De grondwet zal dus herzien worden.
By de behandeling van de begrooting van
bwnenlandsche zaken in de Russische Doema,
bracht de rapporteur prins Galitsin ook de
reorganisatie der politie ter sprake. Hij ver
klaarde, dat aan den huidigen toestand een
einde moet komen. Het grenst byna aan het
ongelooflijke, welke vryheden de politieke
politie zich durft veroorloven.
De in het bekende manifest aangekondigde
onschendbaarheid van den persoon noomde
spreker eenvoudig een sage. De commissie
heeft voorgesteld een som van 891.988 Rbl.
op de uitgaven der politie te schrappen. Dit
bedrag, dat bestemd is voor het onderhoud
van personen die onder politietoezicht staan,
mag, volgens den prins, niet worden toegestaan
daar do Docma zich heeft verklaard voor de
opheffing vau het recht tot verbanning langs
administratie ven weg.
Na dit betoog vond de regeering het ge-
wenscht by monde van den adjunct-minister
mede te deelcn, dat zy geen bezwaar had
tegen schrapping van genoemden post. Als
dit nu ook maar beteekent dat niemand meer
zonder proces zal worden verbannen 1 Maar
zoover zijn we in Rusland nog niet.
Het Finsche parlement is byeen. De be
groeting van de leden namens den Czaar
werd voor den gouverneur-generaal eerst in
het Russisch en daarna door den vice-preei-
dent in het FinBch en Zweedsch voorgele
zen. De president antwoordde in het Finsch,
dat in het Russisch werd nagelezen, en de
gouverneur kondigdo in 't Russich aan welke
wetsontwerpen by den Landdag zullen wor
den ingedieud.
Tegen die ontworpen, waarvan ten deele
de inhoud en strekking roeds bekend is, be
staat by den Landdag de grootst mogelijke
oppositie en bet is dus te verwachten, dat
dezen geen lang leven beschoren zal zyn
en reeds binnenkort te Petersburg het be
sluit tot zijn ontbinding zal worden genomen.
Prettig vooruitzicht. Doch do Finnen heb
ben reeds meer getoond dat zy weten wat
zij willen.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 8 Maart.
30 April-bloem.
Sedert 1907 wordt in Zweden jaarlyks op
den lsten Mei op straat een celluloïd-bloempje
verkocht, waarvau do opbrengst dient voor
de verpleging van tuberculoselijders en de
zorg voor tuberculeuze en praetuberculeuze
kinderen. In 1909 heeft de netto-opbrengst
van den verkoop van dit Meibloempje meer
dan honderdduizend gulden bedragen. Noor
wegen heoft het vorig jaar het voorbeeld
van Zweden gevolgd en in Denemarken is
in 1909 op 2 October een herfstbloemendag
ingevoerd. De bloempjes werden op dien dag
op straat door dames on jonge meisjes ver
kocht. Er waren 850,000 besteld, en de ge-
heele voorraad was reeds in den middag uit
verkocht. Byna iedereen droeg op jas, rok,
mantel of muts het weldadigheidsbloempje.
Dit wil men nu ook hier te lande doen,
ten einde de kassen van de tuberculose-be-
etrijdende vereenigingen in het land te stij
ven. Het plan is in goede aarde gevallen,
en zoo zal in een groot aantal gemeenten
in ons land de 30ste April 1910 voor het
eorst worden georganiseerd als een nationale
weldadigheidsbloemendag. Allerwegen worden
comité's gevormd van dames, die zioh op
dien dag beschikbaar stellen, op de strateo,
in koffiehuizen, stations, treinen, trammen
enz. het c-ellulold-bloempje te koop aan te
bieden. Het bloempje krygt den vorm van
het madeliefje (Meizoentje, Margeriet), met
witte bloemblaadjes op een sterk naar voren
tredenden oranje bloembodem. Welk inge
zetene zou weigeren, het aldus aangeboden
bloempje voor 10 cent te koopen en dien
dag zichtbaar te dragen?
Het wordt vervaardigd door de Eerste
Nederlandsche Celluloidwarenfabriek, A. N.
Honig, te Koog aan de Zaan, en in den
handel gebracht door de firma Stappers
Co. te 's Gravenhage. Beide firma s hebben
zich voor dit weldadig doel belangloos ter
beschikking van de Centrale Vereeniging
tot bestrijding der tuberculose gesteld.
Bovenstaande lazen wy in «Het Handels
blad'. Dadelijk kwam toen by ons de ge
dachte opdat is een practisch middel om
wat geld voor een goed doel te verzamelen.
Dat kan toch ook wol in onze gemeente.
Welke vereeniging neemt daartoe het initia
tief? Zij zal hulp genoeg krygen. En geld
ook, want een dubbeltje heeft ieder toch wel
voor zooiets over.
Dames, en avantl
By Kon. besluit van 1 dezer is, met
ingang van 1 April, aan den opzichter der
verlichting, 2de-gezagvoerder aan boord van
s Rijks lichtschip «Terschellingerbank*, W.
J. Ketelaar, wegens ongeschiktheid voor de
verdere waarneming van zyn ambt, ten ge
volge van lichaamsgebreken, eervol ontslag
uit zyn betrekking verleend, en met dien
zelfden datum benoemd tot opzichtor der
verlichting, 2de-gezagvoerder aau boord van
's Ryks lichtschip «Terschellingerbank*, de
lste lichtwachter-stuurman aan boord van
'sRyks lichtschip «Maas*, J. Stobbe.
Bij Kon. besluit van 2 dezer is aan
J. M. Bottemanne, te 's-Gravenhage, op zyn
verzoek, eervol ontslag verleend als directenr
der visschershaven te IJmniden, onder dank
betuiging voor de door hem bewezen diensten,
welk ontslag zal worden gerekend te zyn in
gegaan op 17 Februari jl.
Schepenwet.
Bevoegd verklaard tot het regelen van
kompassen de beer C. Maas, dirocteur van
de Visschery school te IJmuiden.
Commissie voor stoomturbines
De by Koninklijk besluit benoemde cominis-
missie tot het in studie nemen van het
vraagstuk dor stoomturbines, bestaande uit
den directeur van scheepsbouw J. F. van
Beek, den inspecteur van don Mariuestoom-
vaartdienst J. H. Gyzen, den chef van den
marinestaf, kapitein luitenant ter zee W. J.
Umbgrove en den hoofd-idgenieur der marine,
jhr. M. Rappard, is gisteren naar Dnitsch-
land vertrokken, tot het bezoekeD van ver
schillende fabrieken.
Bevordering van de contante betaling
By de staatscommissie voor den midden-
'V1 _maakt het een onderwerp van bespre
king nit om door het vaststellen van moratoire-
interessen, de maatregelen ter bevordering
van de contante betaling door de wetgeving
te doen bevorderen.
Verkoop strandgoederen.
De verkoop van strandgoederen op Ter
schelling, hoofdzakelijk bestaande uit hout,
hoeft de som van byna f14,000 opgebracht.
Prins Willem II.
Naar wij vernemen, heoft het opperbe
stuur last gegeven aan Hr. Ms. pantser
schip .Utrecht» om het zoeken naar hot
vermiste schip der Kon. West.-Ind. Maildienst,
de «Prins Willem II* te staken.
(«H.blad».)
Moordaanslag te Amsterdam
Aanvankelijk scheen 't, dat de waarheid
over het geheimzinnige van dit drama wel
nimmer tot voldoende klaarheid zou zyn te
brengen. Sedert de laatste dagen echter
wanhoopt de justitie niet, dat haar dit te
eeniger tyd nog wel gelnkken zal.
De indruk, die zich al spoedig vestigde,
dat de hoofdschuldige de dienstbode is, cn
dat de zoogenaamde vryer bij het misdryf
slechts een meer lydelyke rol heeft vervuld,
wordt hoe langer hoe meor versterkt.
Aannemende dat de vryer' de waarheid
spreekt en behoudens hot feit, dat do nitor-
lijke omstandigheden hem wel als mede
plichtige moesten aanwy/.en, vindt reods veel
van wat hij mededeelde bevestiging. Volgens
hem zou de toedracht de volgende geweest
zijn
Imkje was over haar meesteres slecht te
spreken en wetende dat do jongen een dief-
achtigen aard heeft zij-zelf is trouwens
ook reeds vroeger wegens diefstal veroor
deeld had zij al meermalen het plan ge
opperd juffrouw W. te bestelen, maar in dio
gesprekken zinspeelde zy er altyd op, dat
't niet zou gelukken, als het slachtoffer in
leven bleef.
Zoo kreeg hy ook in den avond van Vrydag
25 Febr. de boodschap dadelyk by haar te
komen. Daaraan voldoende juflr. W. was
in dien avond uit begon zy weer over
de zaak, maar R., die ruiterlijk aan politie
on justitie heeft verklaard, dat hy wel stelen,
maar niet dooden wou, weigerde het laatste
pertinent. Hij zou dan maar dien nacht in
huis blijven en werd door Imkje verstopt,
op den zolder, in eene ruime opening in don
muur, twee meter boven den beganen grond,
welke opening, van een klein deurtje voor
zien, waar hy in moest kruipen, vroeger ge
diend had als reservoir van de duinwater
leiding, doch thans, als zoodanig niet meer
gebruikt, diende voor bergplaats.
Hij kreeg wat beddegoed en een paar
beschuiten mede als hy honger mocht krijgen.
Zonder hulp van Imkje was het hem niet
mogelyk geweest in of nit het gat te komen.
Zij moest het deurtje achter hem op de knip
doen en 't ook weer ontsluiten, als hij er
uit zon komen.
Aldus heeft hy den nacht doorgebracht.
Hij had voorgesteld, dat Imkje des nachts
do voorwerpen van waarde en een geldkistje,
beide in de slaapkamer aanwezig, (de overig»
vertrekken in het huis waren altyd gesloten
en de sleutels onder berusting van mej. IV.)
zou wegnemen, opdat hij onopgemerkt daar
mede het hnis zou kunnen verlaten, maar
dat wilde het meisje beslist niet. «Zy*, dat
was mej. W., moest van kant gemaakt worden.
Des morgens heeft Imkje, die by haar
meesteresse in de kamer sliep, hem uit het
gat gelaten cn hem nogmaals aangespoord
het moordplan ten uitvoer te brengen. Toen
hy bleef weigeren, heeft zy stilzwijgend, in
de keuken, die op eerste etage is gelegen,
de pan met water op het gaskomfoor gezet
en gezegd: «Als jij dan niet durft, ik wel 1*
Toen het water kookte heeft zy de pan
opgenomen en is er mede naar de slaap
kamer, op de tweede verdieping, gegaan.
R., wel begrijpende wat zy doen ging, is
haar tot voor de deur der slaapkamer ge
volgd, om, zooals hy verklaarde, op het oogen-
blik dat de daad verricht zon zyn, ook binnen
te treden en de aangewezen voorwerpen buit
te maken en er zich dan ylings mede te
verwyderen.
Hij hoorde bijna onmiddellyk jufir. W.
hevig gillen en .moord!" roepen. Toen is
hy naar binnen gegaan, regelrecht naar het
hoofdeinde van het bed loopende en jnist
op dat oogenblik wierp Imkje voor de tweedo
maal den nog in do pan zijnden scheut
kokend water het slachtoffer in het gelaat.
Daar de mishandelde vrouw maar door
bleef gillen en alle kracht inspande om op
tc Btaan, hebben beiden de kamer verlateD.
Imkje, met de geheel geledigde pan in de
hand, ging naar boven, naar de derde étage,
waar haar eigen slaapkamer is en hy, be
angst geworden, stormde naar omlaag om
het hnis nit te komen. De tweede worp was
met zooveel kracht geschied, dat ook hem
een deel van het kokende vocht tegen den
arm was aangekomen, zoodat hy nog had
uitgeroepen .Wat, blje verbrandt my
Men weet wat verder gebeurde: R. werd
op de straat aangehouden en toen de politie
en eenige voorbijgangers het huis waren
binnengedrongen, troffen zij de meid daar
aan [in de grootste kalmte, zonder dat zy
een hand had uitgestoken om haar diep
beklagenswaardige meesteres hulp te bieden.
Deze moest zich zelve naar beneden sleepen
om den politieagent, die aanschelde, open te
doen
Zy ontkende iets van het gebeurde te w<
ten, loochende dat de vryer in hnis was ge
weest, hoewel een der omstanders, een lan
taarnopsteker, die vlak voor het huis de
lantaarn uitdeed, gezien heeft dat zy R. uit
liet zy ontkende aanvankelijk ook het
briefje, waarmede zy hem in den vooravond
had uitgenoodigd by haar te komen (hoewel
zy, dit niet kunnende volhouden, op die ont-
kentenis is teruggekomen). Toen maakte zy
er van, dat R. wel op haar verzoek was
verschenen, maar ook weer vóór de thuis
komst van mej. W. vertrokken was on dus
als hy dan den nacht in het huis had door
gebracht, stillekens was teruggekomen on
zich buiten haar weten ergens verdekt had
opgesteld.
Tegen dit alles pleit o. a. dat de nog warm
zynde pan door de politie is in beslag ge
nomen op haar kamertje en dat in het gat,
waar R. zegt vertoefd en beschuit gegeten
te hebben, hem door haar verstrekt, ook
werkelyk beschuitkruimels gevonden zyn.
(N. v. d. D.)
Bouw derde gasfabriek te Amsterdam,
Naar het Hdbl. verneemt, hebben B. en
W. van Amsterdam in overleg met dc com
missie van bystand in het beheer der Ge
meentebedrijven en de directie der gasfa
brieken, besloten don bouw van de derde of
z.g. Zuidergasfabriek aan den Amstol met
spoed en kraoht door te zetten.
De fabriek wordt noodig geacht in 1918.
Voor de reeds uitgovoerde werken inclu
sief don aankoop en ophooging der terreinen
is f 1,200,000 uitgegeven. Rnim 3 millioen
gulden moeten nu nog verwerkt worden.
Men schat nu, dat do geheele fabriek niet
moer dan f4,500,000 kosten zal, zoodat 5
ton beneden de oorspronkelijke raming go-
bleven wordt.
De vermiste jongen.
Omtrent de geschiedenis vau het verdwenen
knaapje, Jan van der Wiel, wordt aan de
St. Ct." meegedeeld, dat naar alle waarschijn
lijkheid de heer, die het denkelijk ontvoerd
heeft, zich met zyn slachtoffer naar Amsterdam
heoft begeven. Daar moet hy ecu melksalon
's avonds hebben bezocht, en dadelyk het
tweetal zeer de aandacht der huisvrouw ge
trokken hebben. Hot kwam haar voor, dat
die twee hoelemaal niet by elkaar hoorden
hot jongetje, boorsch van voorkomen, schuw
rondziende, en die zeer net gekleedo heer,
wiens prachtige chroomleeren schoenen
opvielen.
De moeder van Jan is naar Amsterdam
geweest, voorzien van een portretje, waarop
een groepje schoolkinderen. Onder dat groepje
bevond zich ook de vermiste knaap, maar veel
jonger, terwyl een ouder broertje, toen iets
jonger dan thanB de verdwenen 13-jarige, ook
daarop voorkwam.
Toen mej. Van der Wiel't groepje school
kinderen liet zien, wees de dame uit het melk
salon direct het broertje aan.
By 't verdere gesprek werd het der moeder
hoe langer hoe doidelyker, dat haar kind daar
den bewusten llden Februari met dien heer
des avonds moest geweest zijn, vooral ook viel
haar op de manier, waarop 't kind 't kopje
aangevat had en de wyze van antwoorden,
die precies overeenkomen met de wyze van
doen van haar kind, toen zy hot by zich thuis
had en dan dat zeer lichte haar, en de
beschrjjving der Bchoonen, alles klopte zeer
nauwkeurig.
Alleen de kleeren waren niet dezelfde. De
dame nit het melksalon meent, dat het ventje
een nieuw confectiepakje droeg.
Bloedvergiftiging 1
Men herinnert zich het bericht over een
beschonken persoon, wien aan den overweg
der Hollandsche Spoor bij de MuBenmlaan
te Utrecht de teenen werden afgereden.
De man was zoo dronken, dat hij, zonder
hnlp te vragen, kalm op zyn bloedende
voeten was voortgestrompeld tot de politie
het bloedspoor volgend, hem vond.
In het ziekenhuis te Utrecht opgenomen
is hij daar overleden aan bloedvergiftiging,
die zich aan de voeten heeft voorgedaan.
DE WEEK
5 Maart.
Er zyn, uit de parlementaire «faits et
gestos" van de afgcloopen week, enkele
dingen van zeer byzonderen, van opmerke-
ljjken, van cnrieusen aard aan te stippen
De rol, door den heer Schaper gespeeld
by het debat over de interpellatie-Marchant
met betrekking tot de maatregelen, door de
H. IJ. S. M. genomen ten aanzien van het
pensioenfonds voor haar personeel.
Ik heb den heer Schaper gedurende eenige
jaren in en buiten de Kamer geobserveerd.
Hy is veranderd. Scherper, venijniger ge
worden. Blykbaar bang, dat men hem, onder
de vrienden en vriondinnen op het congres,
zou gaan rangschikken by dc handjes-
gevers". Toch kan ik mij niet voorstellen,
dat de heer Schaper zelf, Jjy eerljjk,
eenzaam napeinzen en overdenken echt
tevreden zal zyn over zyne houding in dezol
Waar is, dat hy er van minister Regofit
van langs heeft gekregen, dat de Bpaander-
tjea erby vlogen 1Do tegenwoordige minis
ter van Waterstaat is, evenals de leenw van
wylen den Schoolmeester:
iemand,
Die bang is voor niemand
Soms maakt 't den indruk, of de forsche,
blonde man aan de groene tafel met de
stevige handen en stevige trekken; de pien
tere rekenaar, koopman, acconntant, «bnsi-
ness-man", ingenieur, doctor-jnristNog
wat meer Of hy er plezier in heeft strijd
nit te lokken.
Wanneer mr. Regofit het zwaargebouwde
lichaam over de groene tafel heenbnigt en
met zoo'n eigenaardig soort van uitdagend-
lachje, langzaam-pratend Zeker, komt u
maar los 1Ik dnrf u heusch aanDan
fonkelt er toorn in de oogen dersocis. Kan
de heer Schaper z n nerveus-bewegelijke
handen niet stilhouden. Woelt de heer Duys
door zyn krullebol. Wordt het stil-spottende
lachje op Helsdingea's scherp-geteekend
baardgezicht intenser
Aldus was 't Dinsdag, toen de heer Regofit,
verklarend dat hij zich eene regeling dacht,
welke Staat, H. IJ. S. M. èn personeel
Zeker, dat ookJ Zou bevredigen... Eraan
toevoegde: «Wat dit laatste betreft, 'tspijt
me wel voor den heer Schaper
De rollen waren omgekeerd.
De Spoorweg maatschappij, die op eigen
houtje haar personeel vóór de keuze had
gesteld om öf in plaats van 2 zeven pCt.
in het pensioenfonds te storten voortaan of
zich terug te trekken, zy had ervaren
dat, met of zonder vrybiljet op de treinen,
de minister van Waterstaat niet met zich
laat spelen. Het fonds zou natuurlijk ver-
loopen Toen Z.Exc. de tanden liet zien,
kroop de H. IJ. S. M. in haar schulp. Zy
haastte zich te melden, dat er, zoo noodig,
een nienw fonds zou komen, waarin dan de
contante waarde der pensioenen van het
geheele personeel door haar zon worden
gestort. Heel aardig, zei de minister,
maar ik ben nog altyd niet overtuigd, dat,
in het nor van naasting, de belangen vun
den Staat znllen zyn beveiligd. Neen, waarde
vrienden, ik ben nog niet verzoend met ow
«coup d'état" 1 De maatregel moet geschorst.
Stel, zei de heer Regofit, dat de
maatschappij 7 pCt. geeft en het personeel
hetzelfde, dan krygt men zekerheid op den
grondslag van 14 pCt.
Tegenover loonsverbooging kon dan toch
wel staan, dnnkt me, eene bijdrage
van 4 15 pCt. van het personeel. Kranig,
krachtig, flink, dus znlk eene houding
van den bewindsmauMaar op den heer
Schaper werkt het beeld van een «kapitali-
schen" minister, nog wol antwoordend op den
naam Regofit; nog wel oud-commissaris van
eene Spoorwegmaatschappij, als eene roode lap
op do gemoedsstemming van den stier
Wht, belangen van den Staat 1 Wat,
4 i\ 5 pCt. bijdragen voor pensioen, inplaats
van niets!?... Hoe heb ik 'tnu? Gij, minis
ter, laat anders door de maatschappijen
vrijelijk met u sollen, spelen. Doch nü spar
telt gy tegen De heer Schaper ontpopte
zich eensklaps als verdediger van de H. IJ.
S. M. Mirabile dictu ISpelt de Halley-
komeet dan toch 't eind der dagen!?...
Mogen zy niet «specnleeren op den Staat?"
riep de heer Schaper nit.
Och wat, ze zyn ook geen engelen I Not-
zoo-min als wy een van allen 1 Als gij, meneer
de minister!
Hier tikte graaf Van Bylandt's hamer.
Dht mocht de heer Schaper niet zeggen
dat mr. Regofit geen engel" is... 'tWas
goed bedoeld door den nobelon en vriende-
ljjken voorzitter van onB Lagerhuis. Doch
handig on gelukkig gekozen was zy niet,
de presidiale interruptie
Dio woorden van „het spijt me voor u,
meneer Schaper I van mr. Regofit, in
verband met de behartiging der belangen
van het spoorwegpersoneel, waren vlijm
scherp Ik sla u lokkertjes het wapen nit
do hand om my, volgens uwe partjjgenoote-
lyke taktiek, zwart te maken
O, zy was wel zeer echt, de sidderende
woede, waarmeê de man nit Appingedam
protesteerde tegen de «insinuatie".
De groote beteekenis van het debatje is
de aankondiging, door den minister, dat art.
63 der spoorweg-overeenkomsten zal gewij
zigd de bron van alle verwarring, onzeker
heid (by eventueele naasting) dus gezuiverd.
Den scherpzinnigen heer Patyn den kranig-
gezaghebbenden financier, den Pierson Redi-
vivus en van jong-liberalen huize komt
de eer toe, den minister te hebben ont
lokt do verklaring, dat deze wyziging onont
beerlijk is tot het voorbereiden eener gezonder
verhouding in de toekomst.
De toeloop naar de K. Militaire Academie
zal worden verhaast en het stervensproces
der Alkmaarsche Cadettenschool daarmee
Het ontwerpje, dat daartoe strekt en Woensdag
j.1. werd goedgekeurd, is (generaal Cool er
kende 't gaarne) slechts een eerste stap.
De radicale reorganisatie van ons militair
onderwijs zal volgen.
«Surprise" althans voor sommigen, zoo
niet velen, om in den styl der Kamer-rappor
teurs to blyven, was mr. Tydeman s aan
drang om het leger te «verburgelykea' Weg
met den «snorrebaard". Het vak officier is
er net-zoo-een, precics-zoo-een als «ontvanger
dor belastingen, advocaat, deurwaarder",
etcetra. Gebroken met allerlei >oude, dier
bare traditiën J" Weg met onnoodigen bal
last van allerlei aard. Jongelui met einddiplo
ma-A gymnasium zelfs voor de cavelerie
en infanterie toegelaten zonder aanvullings
examen voor wis- en scheikunde.
Dat alles werd verkondigd op den koel-
afgemeten toon, hem eigenmet de toon-
looze, koude stem en het roerlooze
gelaat, door den aanvoerder van de oud-
liberalen. En de houterige generaal Cool,
de man van de witte stoppelharen, de liDksche
(in letterlyken zin!; buiginkjes, deminis-
ter Cool, dien men versleet voor oer-conscr-
vaticfje zonder gave om een enkel behoorlijk
speechje te houdendie zich ochter ontpopte
als een pienter redenaartje voor-de-vuist-
weg, mot frisch-moderne ideeën Hij bleek
't in bijna alle opzichten met mr. Tydeman
eens te wezen.
In trouwe, «les idéés marchantSlechts
do breedborstige, pompense kapitein Van Twist
was niet bijster in zyn schik. Hij vond dat
zyn geliefde Hoofdcnrsus leelyk «in het ge
drang' komt. Eischto zelfs (zoo gewichtig
sprekendop den toon van staatsman, die
verklaring aflegt, van dewelke het lot eens
ministers afhangt, dat Rechtsche en
Linksche collega's 't uitproestten) Eischte,
dat de minister zou verklaren, hoe, in af
wachting eener .principieèle beslissing", de
Hoofdcursus ongerept zal blijven.
Dat beloofde generaal Cool, en geljjk een
pauw kan dus Duyinaer de ond-hoofdcursiaan
onder zyn vrienden-collega's rondstappen
Hè, als zo Duymaertje eens niet op't Binnen
hof hadden 1Toch voegde gen. Cool er,
op den allerhoffelyksten toon, Z.Exc. eigen,
aan toe, dat hy toch heusch den Hoofd
cursus niet op óén lyn, in wetenschappe
lijke» zin gesproken, kon stellen met Breda.
Eu arme Duymaer had, op dat moment,
niet eons 'n ratjetoe-motie binnen zyn bereik.
De pogingen der h.h. Tydeman c.s. om de
jongelui van diploma A. voor de K. M. A.
rjjp te verklaren, zijn mislukt. Minister Cool
is tot veel bereid", zou de heer Vliegen,
het ex-procikonyntje, zeggen doch hy weet
ook voet by stak te houden. De A.'s znllen
aanvullingsexamens moeten doen.
Het ontwerp, houdende maatregelen in het
belang van ontslagen gevangenen beoogt, ge-
lijk men weet, om van Staatswege te doen
subsidiëeren vereenigingen, die zich het groote
belang der reclasseering van deze ongelnkki-
gen aantrekken en tevens aan te wyscn per
sonen, aan wie zorgen moeten besteed na
hun straftijd, in allerlei vorm onderricht,
werktuigen, kleeding, enz.
't Is een eerste, bescheiden schrede tot bc-
kamping van criminaliteit en recidive, 't Geldt
hier maatregelen, door den nood van tyden
en omstandigheden geboden.
Hierby deed zich vry scherp gevoelen de
kamp tnsschen de ondere en jongere richting
by de stafwetgeving. Aan de eene zijde de
Van Wynbergen's en Van Asch van Wyck's
aan den anderen kant de Van Hamel's.
Gelukkig bleef men, door het besef dat
't hier onvermijdelijke utiliteits-maatregelen
betreft, binnen de perken der gematigd
heid. Slechts de ad-interim voor Justitie,
minister Heemskerk, ontplooide even de
«principe-vlag" Heer Duys had gezegd
verbeter de sociale toestanden en gy be
teugelt de misdaad. Ja, antwoordt de pre
mier maar gy zyt materialistisch in uwe
zienswijze. Ik zoek de oorzaak in onze eigen
verdorvenheid 1Mr. Th. Heemskerk was
in eene van zyne gezelligste buien en dade
lyk er op schakelde by aan zyn ontboeze
ming de «luimighoid" vast: .Ik durf 't
batist niet zeggen Maar we zyn immers
niet allen engelen I"
De Kamer schaterde. Slechts de voorzitter
keek wat zuinig. Allee zou verder vlot van
stapel zyn geloopen indien de heer Duys de
Rechterzijde niet getart had door in
vlood, golfstroom, banjir van mot radde op
winding nitgeflapte woorden. Dewelke den
heer Nolens bleek en den heer Van Wijn
bergen vuurrood van verontwaardiging deden
worden.
De sanguinisch-aangelegdc, maar an fond"
heusch zoo vibnig niet geschapen jonkman
nit Zaandam verbeeldt zich, in de Kamer
speechend, nog altyd te zyn op eene verga-
doring van de S. D. A. P.ers. Ik geloof dat
de heer Duys somB zelf van zyn onstuimig
heid schrikt, ontstelt, en dan wordt hij plots
lichtelyk-beschaamd, berouwhebbend,
excuscB-makend man
Wanneer hy aan het uitratelen van zyne
in wilde horde voortstormende woorden is,
dan weet de heer Duys van geen maat
houden. Hy pakte Woensdag en Donderdag
uit togen do Reohterzyde, die, toen ze
minderheid was, 'n engeltje van zoete belof
ten scheen in sociale hervorming, doch by
wie men thans, met 60 contra 40,
vruchteloos aanklopt
Ook waagde de heer Duys de smakelooze,
ongepaste, hem zelf onwaardige insinuatie,
dat de heer Van Wynborgen de tydelijke
vervanging van minister Nelissen door mi
nister Heemskerk een „beschikking der
Voorzienigheid" had geacht, bijzonder in zyn
katholieke kraam te pas komend
Dr. Nolens, de nieuwe katholieke club-chef,
was vaalbleek en schreide haast van emotie
baron van Wijnbergen zag kersrood on
beefde nog een halfuur later van toorn
Hij bedankt ervoor, zoolang de heer Duys
op deze wyze het peil van debat der Kamer
verlaagt, met dien collega to „discusseereu".
Dr. Nolens sprak, in heftige gemoedsbewe
ging, van „hatelyke, pynlyko insinuatiën",
waartegen h[j protesteerde.
De president had nu en dan gepoogd deu
heer Duys op gemoedelyk-vriendelyke wyze,
doch seer slapjes en weifelend, binnen de
perken te honden. Nadat de Katholieke
woordvoerders aan hun grieven lacht hadden
Segeren, riep de praescs den heer Dnys tot
e orde
Voor de leiding van een Parlement, waarin
Schaper's en Dnys en zitting kregeD, is nu
eenmaal zekere pientere slagvaardigheid
noodigAnders ontglipt het roer uwe
hand
Wy hadden den langen, en zeker niet on-
interessanten juristen-Donderdag, waarin
wederom oude en nieuwe koers tegenover
elkafir stonden. Nn by het ontwerp der Rech
terlijke Organisatie (eveneens in veilige ha
ven geborgen) en waarby de bekwame en
zeor pientere, welsprekende vryz.-democra
tische jurist Limburghier nn eens gesteund
door een Lohman, een Van Idsinga, ook een
Van Hamel, poogde te winnen het pleit
voor zyn amendement om te bepalen dat in
hooger beroep de door eene Rechtbank vrij-
gesprokene slechts kan worden veroordeeld
indien alle drie Raadsheeren der nienwe
Hoven 't eens zyn. Dus: ala een voor vrij
spraak is, moet de man vrijgelaten 1Met
27 tegen 32 viel, na warmen kamp, mr. Lim-
burg'a voorstel. Onder de voor-stemmers
waren de straks-genoemden Oók een Van
Karnebeek, een Sasse v. Ysselt
Geen echte «party-stemming" dus, neen,
maar: 31 absenten...
De laatste dag der parlementaire week
was in zoover oen succès voor de hcercu
Regofit en Limburg, dat hun gansche «stel*
amendementen (zooals de voorzitter 't noemde)
op 't ontwerp-rogeling administratieve Recht
spraak door minister Heemskerk werd over
genomen. Daardoor is in hel ontwerp be
paald, dat voor periodieke tractementsver-
hooging voor leden der rechterlijke macht
alle jaren, by dat korps doorgebracht znllen
gelden eu niet (gelyk aanvankelijk bepaald
was) slechts de jaren, in dezelfde betrek
king gesleten. Eene voortreffelijke gedachte
der bekwame juristen Regofit en Limburg
was ook om het toetreden van ervaren advo
caten tot de rechterlijke macht te bevorde
ren door de bepaling dat de tyd, dien zy in
de rechtspraktijk doorbrachten, bij het aan-
vangstractement zal in rekening komen, ver
minderd met de vyf eerste jaren slechts.
Vruchteloos poogde mr. Van IdBinga de
Kamer te overreden, het maximum-aantal
raadsheeren by den Hoogon Raad niet op
15, doch op 18 te brengen. Met de hals
starrigheid, dezen geleerden man eigen, hand
haafde hy zijn amendement, 't «Kelderde"
met 1244. Van de honderd Parloments-
vrocdon hadden das slechts 56 de courage
en het plichtsbesef om ter zitting present te
wezen 1
Op 't eind van den dag (toen het ontwerp
betreffende de griffie-rechten aan de orde
kwamen) werd 't eigenljjk eerst interessant
voor den leek-«outsider*. De heer Van Doorn
hield n.1. een pleidooi voor afschaffing van
de vermaarde, of befaamde, hoe men wil
.emolumenten». Over de vraag, waarom
een rechtzoekende aanzienlijke sommen ter
griffie moet storten, wil hy z(jne zaak «op
de rol» krygen. Dinsdag gaan we over dat
pikant-interessante zaakje nog een uurtje
babbelen
In het begin dor Vrijdag-zitting gaf het
ontwerpje tot goedkeuring dor aanvaarding
van do schoone dotatio-Drucker (de schenking
van de kostbare collectie schilderyen door
den heer en mevrouw Drucker) den heer
Tydeman en den minister-president gelegen
heid om woorden van warme (en zoo alles
zins verdiende) hulde te brengen aan de
nobele schenkers. Vanzelf kwam hierby ook
te-pas een woord van waardeering aan het
adres van minister De Meester, onder wiens
bewind de bouw van het museum-Drncker
is geschied, alsmede van diens voorgan
ger (dr. Knyper) dio de voordracht heeft
voorbereid. Toen minister Heemskerk die
woorden sprak aan bet adres van den in
deze dagen veelgenoemden staatsman schoten
er eigenaardige lachjes, grijnsjes op gelaats
trekken van diverso leden Als men kans
had gezien, ik geloof een Schaper, of
een Duys had geprotosteerd Dat ging
echter niet. De zaak, welke 't betrof, was
er trouwens te mooi, te sympathiek voor
Mh. Antonio.
1