KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringen en Anne Paulownom
No. 3894.
Woensdag 8 Juni 1910.
88ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct, fr. p. post 75 ct., buitenland f1.25
Pre- Zondagsblad 374 45 f 0.75
miënModeblad »»»55»>»»65» f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiin van 1 tot 5 regels 30 cent
Elke regel meer6
Bewjjs-exemplaar34
Vignetten en greote lettert «ordea naar plaatsruimte berekend.
Interc.-
Telefoon 50.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgeven C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT Co Helder.
UIT HET BUITEHLAHO.
Oud-president Roosevelt is in Engeland by
zijn redevoeringen een beetje aan 't doorslaan
geweest, 't Moge wat oneerbiedig gezegd zyn,
doch 't blijft niet te min waar. Hjj had 't
over Engeland in Egypte en zjjne opmerkin
gen over 't bestuur daar waren nu juist niet
zeer vleiend voor de Engelschen. Geheel on-
geljjk moge hy misschien niet gehad hebben,
ondiplomatiek is hy zeker geweest, want de
Engelschen nemen 't hem wel een beetje
kwaljjk, dat hy hun soo maar in eens, pardoes,
vertelt, dat zij daar eigenlyk allang verkeerd
doen en aangeeft hoe zy daar eens moesten
handelen. En dat laat een Engelschman zich
zoo maar niet zeggen! Zy verstaan nu een
maal de kunst van regeeren, het beste van
alle naties en zy laten geen gelegenheid
voorby gaan om dat zelf te zeggen. Wel is
Engeland 28 jaar geleden naar Egypte gegaan
en heeft de verklaring afgelegd dat het land
aan do Egyptenaren zou worden teruggegeven
en een volksvertegenwoordiging ingevoerd.
Maar dat dit nog niet geschied is ligt ook
aan de gebeurtenissen daar.
De Roosevelt vyandig gezinde pers in
Amerika zegt met eenig leedvermaak: «daar
heb jullie Engelschen nu den man, met wien
je zoo hoog liep". Maken jullie hem eersten
minister, wy willen hem u graag laten houden 1
De Engelsche pers wijdt al haar aandacht
aan Roosevelt's woorden ze vergeet daar
voor zelfs dat het veto-recht der le Kamer
nog moet behandeld worden en de kwestie
van Ierland zelf-regeering toch ook nog niet
is opgelost.
De verkiezingen in Hongarye hebben aan
de regeeringspartij een besliste overwinning
bezorgd. Zelfs indien by de 15 herstemmingen,
die nog moeten plaats hebben, al de zetels
voor haar verloren zouden gaan wat niet
aan te nemen is dan nóg zal haar meer
derheid 99 Btemmen bedragen. Tot dusverre
werden gekozen255 leden van de regeerings-
party, 37 van de Kossuth-party, 81 van de
Jush-party, 12 katholieke progressisten. 7
nationalisten, 14 leden van de party van
Andrassy en 10 onafhankelyken.
De groote vraag is nu slechts welk gebruik
graaf Khuen van zyn nieuwe overwinning
maken zal, in 't byzonder of zyn party blyken
zal inderdaad den naam van arbeidsparty te
verdienen, dan wel of deze leuze een valsche
leuze is geweest, waarmede de groote massa
om den tuin werd geleid. Hy heeft het Hon-
gaarsche volk het algemeene gelyke stem
recht beloofd en zal nu voor de regeering
een zóó greote meerderheid uit de stembus
is gekomen die helofte dienen gestand te
doen.
Keizer Franz Joseph is ten hoogste voldaan
over zyn bezoek aan Bosnië en Herzegowino
en heeft daarover by zyn terugkeer zijn hooge
tevredenheid uitgesproken. Nu, de regeering
syner landen heeft hem dikwyls zorgen genoeg
veroorzaakt deze voldoening zy den grjjzen
Keizer nu ook eens hartelyk gegund.
Keizer Wilhelm, die door een verzwering
aan de hand zijne werkzaamheden niet kon
verrichten, waarom hy den Kroonprins gelastte
de regeeringsstukken voor hem te teekenen,
is weer zoo goed als hersteld.
Vrydag toekende hy alweer zelf de stukken
en deed een rytoertje met de keizerin en
prinses Victoria Louise.
De Fransche Kamer heeft in de Vrydag
gehouden zitting zonder debat 504 verkiezin
gen geldig verklaard. Over 93 mandaten,
waaronder die van Delcassé en den onder
staatssecretaris van oorlog Sarrant, zullen nog
nadere besprekingen moeten worden gehouden.
Georges Berry, een der Paryscho afgevaar
digden, is voornemens by die gelegenheid het
voorstel te doen om over de geldigheid der
verkiezingen hoofdelijk en ia het openbaar
te stemmen.
De Servische prins George, bezorgde weer...
eenige moeilijkheden. Sedert geruimen tijd
drongen de geneesheeren er op aan, dat bij
zich naar een badplaats zou begeven, doch
hy had er geen zin in, voor dat zyn vader
koning Peter zjjne toelage van 100 francs daags
had verhoogd. Hy kreeg zyn zin en is nu voor
3 maanden naar Vichy vertrokken.
Peru en Ecuador schynen nu weer niette
zullen vechten. Beiden staten hebben hunne
troepen van de grenzen teruggetrokkenzeer
zeker eene verstandige daad, vooral in Zuid-
Amerika.
De Kreta-kwestie na ja daar komt nog
vooreerstgeeneindeaan. Griekenland wil graag
Kreta hebben, doch Turkjje rammelt met den
om eons
e bescher-
sabel er gaan daar stemmen
voor den dag te kom
mende mogendheden ook eens gauw begrjjpen,
dan sollen d
dat ook Turkye een staat is die mag geteld
worden, want't heeft ook een leger en
oorlogsschepen 1
In China is een beweging gaande tegen de
regeering. De vreemdelingen zyn dan gewoon
lijk ongerust, omdat de ondervinding heeft
geleerd, dat by binnenlandsche beroeringen
de vreemdelingen altjjd het eerste in 't gedrang
komen. De regeering' heeft een hooge prjjs
gesteld op het hoofd van den leider en aan
stoker der geheime vereenigingen tegen de
regeering. Maar ze heeft hem nog nietl
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 7 Juni.
Onze plaatsgenoot, de heer J. van Pelt,
beeft met gunstig gevolg te Leiden het eind
examen der Ned. Ind. Adm. dienst afgelegd.
Het Hoog Militair Gereohtshof heeft
Vrydag in hooger beroep uitspraak gedaan
in de zaak van C. A. J. W. Z., oud 80 jaar,
stoker le klas bjj de Kon. Marine, die in
eersten aanleg door den Zeekrygsraad te
Willemsoord was vrijgesproken van de be
schuldiging, dat hy op 19 Februari j.1. in
een werkplaats tot het herstellen van rij
wielen in de Spoorstraat te Helder, des
avonds te 8 uur 10 min., zonder daartoe
vergunning te hebben, arbeid heeft doen
verrichten door den 14-jarigen V.
Overeenkomstig don eisch van den advo-
eaat-fiskaal verklaarde het hof het aan bekl.
ten laste gelegde feit wettig en overtuigend
bewezen, zoomede diens schuld daaraan en
veroordeelde hem deswege tot 15 boete, subs.
5 dagen hechtenis, op grond dat de zaak
met werkplaats, waarover het hier gaat,
toebehoort aan bekl., die haar opgericht en
zyn terugkomst uit Indië weer opgeno
men en voortgezet heeft, en hy dus hoofd
en bestuurder van het bedrjjf is, en hier
tegen dan ook niets afdoet zyn opgave, dat
hy de zaak niet kan drjjven, omdat hij tot
rol van een oorlogsbodem behoort, noch
dat zyn vrouw tjjdens zyn afwezigheid de
leiding der zaak heeft gehad, en het hem
evenmin van schuld ontheft, dat het rjjwiel
van V. zelf, dat deze ter plaatse her
stelde.
Zondagmiddag had op de reede alhier
een ernstig ongeval plaats, dat gelukkig nog
goed afliep. De twee vletterlieden Jacob
Been en Jan Bakker zouden nl. een vlet
n Zeedjjk nabij den Windwyzer naar
de Hanen brengen. In het midden van het
Marsdiep gekomen, ging tengevolge van
een hevige rukwind de mast overboord,
waarna de boot vol water sloeg, zoodat de
inzittenden zich zwemmende moesten zien te
redden.
Door de golven en de sterke vloed mede-
gesleurd wordend, zouden zy zeker verdron
ken zyn, zoo zij niet bjjtjjds opgepikt waren,
de een door een in alleryl toegeschoten
stoombarkas van de Marine, en de ander
door ter hulp snellende visscherlieden met
hunne vletten.
Adresboek van de werkliedenorganisaties.
Binnenkort verschjjnt een adresboek
van de werkliedenorganisaties
in Nederland, bevattende ge
gevens omtrent ruim 420 vak
bonden, bestuurdersbonden, ar
beidssecretariaten en andere
groote organisaties, benevens
trent ruim 1900 plaatse! yke
vereenigingsafdeelingen.
Het werk beslaat 275 paginas in imperiaal
formaat, is voorzien van 2 klappers om het
naslaan te vergemakkelijken, en is gebonden
in cartonnen band.
Het adresboek is thans ter perse en zal
dus binnen weinige dagen kunnen verschynen.
De verkoopsprijs is voor het publiek gesteld
op 40 cents per exemplaar, en zal by eiken
boekhandelaar verkrjjgbaar zyn.
Onze Vloot.
Het tHbl." meldt, dat de afd. Amsterdam
van de vereeniging .Onze Vloot", voornemens
is om te zijner tyd aan den commandant van
het nieuwe pantserschip »De Zeven Provin-
i", aan te bieden een artistiek bewerkte
koperen plaat groot model waarop de
historische bijzonderheden omtrent dit uit
geschiedkundig oogpunt zoo belangrijke schip,
vermeld worden.
Met de uitvoering van deze plaat heeft
zich welwillend belast prof. C. Dake, wiens
naam een artistieke uitvoering waarborgt.
Het ligt in het voornemen de aanbieding
op plechtige wjjze te doen geschieden.
De minister van marine is zeer gunstig
voor dit plan van «Onze Vloot" gestemd.
De zaak-dr. Kuyper.
De Nederl. verneemt, dat het wel Septem
ber zal worden, voordat de eereraad uitspraak
doet.
Diepe armoede.
In de (Alkmaarsche Ct." wordt medege
deeld, dat daar in de Wildemanstraat een
arbeidersgezin woont van man, vrouw en
zeven kinderen met een achtste op komst,
dat bet allernoodigste ontbeert. De kinderen
zag men door de buren weggeworpen over
blijfselen van eetwaren gretig uit de vuilnis
bakken opzoeken en verorberen en ze hadden
soms ruzie met de honden over den afval.
De buren brachten wat geld en levensmiddelen
bjjeende laatste werden door de kinderen
op woeste wyze verslonden De man woonde
vroeger onder Oudorp, nu sinds vier weken
te Alkmaar en trachtte zieh met een han
deltje in kool vergeefs staande te houden.
Het gezin was aan de meest naakte armoede
ten prooi.
Gevolgen van een vechtpartij.
In den nacht van Zaterdag op Zondag had
op het Oude Kerkplein te Amsterdam een
vechtparty plaats tusschen burgers en sol
daten. Een huzaar, die vluchtte, struikelde
daarbjj over zyn sabel, kwam te vallen en
kreeg van een burger een stomp tegen het
achterhoofd. De man werd, na in het bureau
Warmoesstraat verbonden te zyn, naar het
hospitaal vervoerd en is, naar het N. v. N,
thans meldt, aan de gevolgen overleden. Het
ljjk is door de justitie in beslag genomen.
Uitgemaakt moet worden, waarmede de slag
is toegebracht. De verslagene was een 21-
jarige milicien. Naar den dader wordt y verig
gezocht.
Een Faillissement.
Door de Rechtbank te Rotterdam is fail
liet verklaard de stuwadoorsfirma Brand
jes Dalmeijer en Rogier. Dat is dezelfde
firma die zich in den loop der laatste jaren
een zekere befaamdheid heeft verworven
voor de wyze waarop zy de Rykaverzekerings
bank naar de verschuldigde premies heeft
laten zuchten. Het ligt dan ook voor de hand
dat deze Rijksinstelling tot de voornaamste
crediteuren behoort. De schattingen daarom
trent loopen uiteen tot een minimum var
f 100,000 tot f 160,000 toe.
Het was van algemeene bekendheid dat
deze stuwadoorsfirma voor haar bedrijfskapi
taal een zeer grooten steun vond in de staan
gelden die zy eischte van de werklieden in
haar dienst, waardoor zy in totaal zeker wel
over een tien mille kon beschikken. Het ver
luidt evenwel dat zy te dien aanzien
betalingen zou gedaan hebben, zoodat
werklieden niet, zooals de Rijksverzekerings
bank, dupe van de historie zouden zyn.
Mede wordt gemeld dat onder de credi
teuren behoort de Ongevallenverzekering
Maatschappij «Fatum", die voor de firma op
het laatst nog risico had overgenomen.
Liftongeluk.
stemd is om deel uit te maken van het
manufacturenmagazyn «De Zon" dezer firma.
Te 4 uren kregen de daar werkzaam zjjnde
werklieden een kwartier schafttijd om hun
brood op te eten. Zjj die boven in het ge
bouwd wordende huis werkzaam waren, maak
ten gebruik van een midden door dit pand
loopende werklift, waarmede het materiaal
opgevoerd wordt. Deze werklift, van heel
eenvoudige constructie, liep langs staaldraden.
°ieds hadden vjjf werklieden op de lift
ts genomen om spoedig beneden te zyn,
nog een zeBde man kwam aanloopen
om ook van deze gelegenheid gebruik te
maken. Toen hy in de lift wilde stappen
daalde deze al en viel daarop plotseling met
ontzettende vaart tot beneden in het in aan
bouw zynde huis. Pe zesde man viel de lift
na en kwam beneden met het hoofd op de
jzeren beugels daarvan neer. Dit was de
12-jarige metselaar J. Sies, wonende in de
Korte Pannekoekstraat nr. 9; hy was be
wusteloos.
Het ongeluk, dat spoedig bekendheid kreeg,
deed een groote menigte op den Binnenweg
te hoop loopen, die steeds aangroeide, toen
kort daarna met brancards en op haastig
geïmproviseerde draagbedden de zes mannen
achtereenvolgens naar het Ziekenhuis op
den Coolsingel werden vervoerd. Daar over
leed de metselaar Sies, die zyn schedel brak,
"s te 6 uren. Een uur later overleed
ook aan de zware inwendige kneuzin-
w die hy door den val bekwam, de 51-ja-
rïge metselaar W. Visser. De vier andere
werklieden, zynde de metselaars J. M. van
Djjk, J. F. Dupui, C. van Gompel, zoomede
de losse werkman H. Grashof, bekwamen
allen wel ernstige kneuzingen, breuken en
kwetsuren, maar hun toestand baart voorloo-
i terug-
>dal de
Een zeer ernstig ongeluk heeft Vrijdag
namiddag plaats gehad in het aan den Bin-
dam,
iweg nr. 48, hoek Crispynlaan te Amster-
a, door den aannemer, den heer Louis
Mohrman aldaar, voor de firma Vroom en
Dreesmann gebouwd wordeude huis, dat he
iig geen zorg.
Men i
vermoedt, dat een staaldraad die ge
splitst geweest is en voor de lift gebruikt
werd, losgeschoten is uit de splits. Deze staal
draad is door de politie in beslag genomen.
Boefje.
Aan een juffrouw in de Vredenhofstraat
te Rotterdam verkocht een jongen van 9
tien kroppen salade. De juffrouw gaf
een gulden en daarmede maakte de
zich uit de voeten, den wagen met
waarmede hy langs de huizen ventte,
in den steek latende. Men zette het boefje
haalde hem in. Toen bleek, dat hy
den wagen daags te voren gehuurd en niet
terugbezorgd had, terwyl hy de kroppen
salade, waarmee hy ventte, uit een sloot
aan den 'sGravenweg had opgevischt.
(N. R. Ct.)
Vechtlustige Jantjes.
Vrijdagavond waren op de Hoogstraat te
Rotterdam een paar marinestokers van den
oorlogsbodem ,Evertsen" aan het vechten. De
politie kwam er aan te pas, doch naar de
gegeven vermaningen werd niet geluisterd.
)it gaf aanleiding tot de arrestatie van een
stoker, die een van de agenten een paar
klappen gaf. Toen de politie met haar arres
tant op weg was naar den politiepost in de
Sint Jansstraat, daagden by den Goudschen
Wagenstraat eenige mariniers op, die, gehol
pen door de burgerij, den arrestant ontzetten
en de agenten te ljjf gingen, waarop dezen
hun sabels de menigte uiteendreven. De
ontzette stoker zakte op zyn vlucht in de
Prinsenstraat, ten gevolge van overspanning,
ineen en werd daar door een agent, die van
de heele vechtpartij niets wist, gevonden. Hy
bracht hem naar het politiebureau in de Lange
Torenstraat, waar hy als hoofdaanlegger van
verzet herkend werd. Er is procesver
baal togen hem opgemaakt.
(»N. R. Ct.")
De Brabant8che dievenbende.
Ter belooning van de vier politiemannen,
die door de aanhouding van Vossenberg,
bygenaamd de Fent in den nacht van 20 op
21 Mei, op het Bpoor van de tarjjke en wijd
vertakte dievenbende kwamen, hebben de
burgemeesters van 21 gemeenten in een te
Oss gehouden vergader.ng besloten aan de
raden dier gemeenten voor te stellen een
bedrag van 1 cent per inwoner aan die
politie-agenten toe te kennen.
Ieder ontvangt, wordt dit voorstel aange
nomen, f125.
Door den bliksem gedood.
Toen Vrijdagmiddag twee man op de
Alster te Hamburg onder een zwaar onweer
roeiden, werd een hunner door den bliksem
getroffen. Hjj viel dood over boord, dienten
gevolge sloeg het bootje om en verdronk de
ander.
Kinderen als moordenaars.
Voor het Assisenhof van het Yonne-depar-
tement is het proces begonnen tegen de beide
jeugdige Zwitsers, Jacquiard en Vienny, die
den 19den December vjjf bewoners van de
hoeve Jully, nabij Tonnerre, vermoordden,
terwyl een poging om nog een zesde te
dooden, laaide.
Men herinnert zich deze tragedie, waar
van wy indertyd het een en ander mee
deelden. De beide kinderen, die het bloedbad
aanrichtten, bekenden volmondig hun afschu
welijke daad, waartoe zy, volgens hun be
weren, gekomen waren door de zucht naar
geld, teneinde hiermede naar Amerika over
te steken en daar verder fortuin te maken.
Algemeen trekt dit proces de aandacht,
daar velen meenen in een psychisch defect
de verklaring te moeten zoeken van zulk
een verbijsterend optreden van twee kinderen
van 15 en 16 jaar.
In het «Journal'' vinden wy eenige aan
halingen uit het rapport van den psychiater,
door de verdediging belast met een onder
soek naar den geestestoestand van de beide
knapen.
Het onderzoek van den oudsten, Jacquiard,
heeft niets opgeleverd, wat zou kunnen dui
den op eene psychose. Zyn intellect bleek
ontwikkelder te zijn dan eerst gedacht werd
hy beschikt over een, voor zyn leef tyd, vrjj
uitgebreide kennis. Hoewel het lager onder
wijs in Zwitserland uitstekend is, moet hy
toch een Bcherp verstand hebben, om reeds
op zijn jaren, gegeven zyn sociale positie,
znlk een ontwikkeling te hebben bereikt.
Ook Vienny schijnt uit een zuiver intellec
tueel oogpunt vrywel normaal te zyn. En
hoewel hy niet soo vlug was als zyn oudereu
kameraad, noemt zyn onderwijzer hem een
goed leerling.
In tegenstelling met hetgeen men uit hun
daden zou mogen afleiden, meent de psychi
ater, dat beiden hetzelfde gebrek hebben
te weinig wilskracht.
Ruim duizend personen hebben toegangs
kaarten verzocht om de debatten by te wonen.
Doch de president De Valles, deselfde, die
de leiding had van het Steinheil-proces, heeft
allen geweigerd.
Waarschijnlijk zal het proces twee of drie
dagen duren.
Rup8enplaag.
Berlyn heeft dit jaar schrikkelijk onder een
rupsenplaag te lijden. Alle openbare parken
en plantsoenen zyn er door geteisterd, heele
boomen zyn kaal gevreten en het vieze gewurmte
valt op de wandelaars neer.
Prof. Graebner, de custos van het botanische
museum te Dahlem, deelt in een opstel mede,
dat het buitengewoon gunstige vooij aars weer,
dat eerst koel en daarna warm en vochtig
is geweest, het loof aan de boomen tot zulk
een welige ontwikkeling beeft gebracht,
dat men aan tropisohen en subtropischen
plantengroei moest denken. De hoop, dat men
in de warme zomerdagen van dat heerlyke
lommer sou kunnen genieten, is nu echter,
voorzoover althans een groot deel van de
Berlynache ontspanningsplaatsen betreft, te
niet gedaan. De rupsen hebben volop te
vreten gehad en de gunstige gelegenheid
niet ongebruikt gelaten.
Als men in den winter den rupsennesten
niet uit heeft geroeid, moet men uit zyn
op het vangen van de nachtvlinders, voor
die hunne eieren hebben gelegd. En anders
moet men do rupsen rechtstreeks bestryden.
Dat lukt het best, door ze te besmetten,
meent prof. Graebner. Men kan dat doen
door zieke rupsen op de boomen te brengen.
Het zyn rupsen die door een soort zwam
(empusa aulicae) zyn aangetast en die de
andere snel aansteken. Binnen een week zyn
dan gewoonlijk alle rupsen omgekomen.
Wedstrijd van vaders.
Vier kleine kleuters staan onder myn raam
en praten. De grootste, handen in de zakken,
zyn matrozenmuts met het onleesbaar gewor
den motto scheef op zyn kortharig stoppel-
hoofd, vraagt aan den kleinste «Wat doet
jouw vader?"
«Die brengt de brieven rond!" zegt de
dreumes, rood van blijdschap dat hy met de
grooten mee mag doen en ook om de galonpet
van zyn vader.
«En jy vraagt de grootste weer aan een
bobberd, die eigenwys op een eindje sigaret
kluift.
Myn vader, die is aan de Kamer I"
Stille verbazing. Dan de oudste weer. «Wat
is dat, zeg 1
Nou die draagt ook een pakkie met knoopen,
maar die heeft nog zoo'n ding er by, je weet
wel, hierzoo 1" Hierzoo gaat gepaard met een
wysvinger op zyn borst.
«O 1" zegt de grootste weer een beetje paf
over zóóveel hoogheid. «En jy
No. 3 is heelemaal beduusd. «Ik heb geen
vader 1"
Loop rond, jöh! Van wie krjjg jy dan op
je ziel
Van myn moeder, dè's nog al wiedes I"
van allernaaste verwanten, zoo zy ster
ven? Wie bekommert er zich om, zoo vaak
een zielig-klein kistje wordt gebracht naar
het kerkhof Wie vermag becyferen 't
aantal keeren, dat zoo'n half- of kwart-ont
loken bloem in de modder wordt stuk-getre
den, hetzy de verpletterende wielen van
een auto, een electrische tram, een kar, dan
wel de bokshoeven van sater eind maakt
aan het jonge leven Wie bekommert
zich om de hartverscheurende smart van een
doodarm moedertje, dat neérzinkt in einde-
loozen weedom by het lijkje van wat haar
koningskind, haar alles, is geweest
In het groote, haast drie eeuwen heugende,
breede «achtste wonder" op den Dam zyn
de feestlichten alom ontstoken. Groote zalen
werden ingeruimd voor de machtige kleine,
de Prinses, de fee, de toovergodin.
Zy is de spil, waar alles nu om draait.
Wanneer ze schreit, gaat er eene siddering
door het paleis. En hare glimlach is de zon
neschijn, heeft de Koningin zelve immers
gezegd, in moederlijke teederheid, op het
gastmaal, waar de hooge heeren der stad
toe werden genoodWanneer zy tast,
gry*pt, naar het Chineesche duikelpopje, het
donzige beertje of naar iets anders op haar
tafel, dan teekenen de reporters 't haastig
op en vlechten er verhalen uit kinder
kamer omheen, die de menschen liever eer
der, lezen, in deze Juliana-dagen dan
wèt ge maar wiltOm te swjjgen over
het Parlement, dat genoegelyk-dommelend
het M. U. L O. zit te herkauwen Ster
ker: dan bloedige verhalen van «drame de
jalousie", van veertigjarigen minnaar, die
in de Scheveningsche buurt, zyn twintigjarige
nicht, doof voor de jammerbede van zyn
dorstend harte, met modern revolverjje
Niet sterker piefpafiond dan kinderpistool-
tje Vormoordt en daarna eigen, toch-reeds
verwoest leven poogt uit te blusschen
Zelfs zulke dingen trekken slechts matige
belangstelling nu De eenjarige toovena-
res is onbeperkt meesteresse van den dag. Wy
verkeeren in het teeken van prinses Juli-
ana Geen kindje soo lief, zoo schoon, soo
bekoorljjk, zoo heerlyk, soo verrukkelijk, zoo
voorspoedig, aller harten zóózeer veroverend
dan Zjj, de erfgename der Nederlandsche
Kroon
Op haar richten zich nu vele, vele tien
duizenden enthusiast schitterende oogen
Aldus lazen wjj in Amsterdamsche en
andere bladen. En ook wanneer wy uit de
dithyrambiache ontboezemingen distilleeren
de nuchtere, eenvoudige waarheid, dan nog
rest ons genoeg om lèog na te denken over
het groote, vreemde Raadsel
.Die ken je an, hè?"
n, jÓhlT"
■Neen, j«hi Die fs zoo sterk, mjjn groote
broer, nou die is al op kantoor en die is zoo
bang voor d'r, nog zoo
De allerkleinste heeft een idóe en zegt
•En jouw vader?"
Az je dat ès wist, hè Nou, die is sergeant 1
Bjj de soldaten 1De drie anderen, vol respect,
kjjken den grootste aan. «Fjjn hè, jöh, maggie
bjj de perade zijn
«En of I Vlak vooran l" Even een zwjjgen
van pure bewondering. Dan de kleinste weer
«Maar mjjn oome is nóg meer!"
«Maak nou geen lèf, jók I" zegt de grootste.
Hooger dan serzjant kan je tóch niet, dan
hè je enkel maar ofsier en dat benne de rjjke
mannen".
«Wat een branie! Jouw oomel 't Zal wat
zjjn! Nou zeg op".
De kleine rekt zich wat uit, zet een snuitje
dat zal je niet glad zitten" en dan
jelui allemaal opbrengen,
«Mjjn oome die kan
die is politieagent".
(V.4.)
DE WEEK
4 J u i. i.
Er is veel geschreven over ,de psycholo
gie der massa". Wat drukt het woord eigen-
ljjk uit Sommigen hadden in de jongste
dagen gelegenheid daarovor te piekeren.
Duizenden, tienduizenden zjjn saamgestroomd
om te zien het geluk van eene jonge Moeder,
die haar kindje aan den boezem drukt; het
kraaiende jonsken in haar armen opheft;
met van geluk stralende oogen kjjkt i
elk spartelen van de armpjes en beentjes,
r elk guitig, koddig tasten van de mol
lige vuistjes; die iets wonderbaars ontdekt
in elk stamelen van klankjes. De tienduizen
den zien op naar het schouwspel en barsten
los in jubelend, daverend, donderend gejuich,
dat zich voortplant langs de straten, de wej
de grachtenDe koeranliers, wier oi
njjdbare taak 'tis van zulke dingen verslag
te geven voor hunne bladen, rjjgen aar
adjectieven van snoezig- en doddigheid. Zul
len zich ook wel eens afvragen welke too-
vermaoht dit alles toch beheerscht
Waarom juist dit kin(jje, even lief, voor
spoedig, leuk, aanvallig als ontelbare wicht
jes van denzelfden leeftjjd, voorwerp is
van aller, bovenal van hunner (althans, te
oordeelen naar de «warmte" van hunne ont
boezemingen 1) geestdrift
Achter de groote spiegelruiten van oude
Amsterdamsche patriciërshuizen op de Bocht
c. a. en van de moderne paleisjes in de Van
Eeghen-streek der hoofdstad kan men dage-
ljjks zien even mooie kopjes van lieve kin-
derkens. En in de achterbuurten, i
Pietje Puck zjjn mooiste duivenplat van
de Leidsche buurt bezit, kruipen en dar
telen ze rond, de stevige, kerngezonde
afstammelingen van het klootjesvolok," die
immuun schynen tegen al waar de hygiëne
van gruwt en de infectie op aastMet
•rozen op de wangon", gore en onrjjpe
vruchten, viezen afval van snoeptafeltjes,
modderige korstjesbrood in de knuistjes
Ik vraag u wie let op hen 1 Wien
deert 't, anders dan heel klein kringetje
Zeker, de „psychologie der massa" is
iets, dat stof verschaft tot veel nadenken.
Zin voor adoreeren, aanbidden, bewierooken,
toejubelen heeft het groote complex menschen,
p zeker moment saamgestroomd, bovenal I
Jit allerlei perioden der geschiedenis van de
menschheid kan men natuurljjk tal en tal van
■taaltjes hiervan bybrengen Ook slechte, gehate
vorsten waren menigmaal voorwerp van wild
en onstuimig-enthusiaste ovatiën. Dat dus de
goede, sympathieke, echt-populaire, als die
van ons Oranjehuis, 't in driedubbele mate
ondervinden, wien kan 't nog verwonderen
Een Willem V werd, ondanks alle «Keezen"
ter wereld, als een triumphator gehuldigd.
En na hem de vryheid en geljjkheid, plus
de broederschap brengende vrienden uit
Frankrjjk. De «lamme Koning",door Napoleon
uitgestuurd, evengoed als arme, blinde Rutger
Jan. De beheersoher van het .parterre des
rois", Napoleon zelf, had zich toen hy in
datzelfde .achtste wonder" ten jare 1811 een
dag vertoefde, niet te beklagen over zyn
nieuwe onderdanen
Altyd-door: gejuich, gevlag, vetpotjes4
feestgroen, hoezee's,vreugdetranen,verknocht
heid Het verslaggevers-clichó kon immers
vele decennia van jaren achtereen dienen
Wie zal 't wagen te ontleden het gevoel,
dat verheerlijken doet, in betoon van mate-
looze vereering, het wichtje, waarvan zelfs
de allervurigste legitimist toch slechts hopen,
verwachten kan?
Er is gezegd, in deze dagen, door iemand
beseft gy niet, hoe dit alles byzantinisme,
verafgoding is in den puursten vorm De
constitioneele vorst, wiens schyngezag voor
niemand geheim kan wezen, moet hy zich
behagelyk gevoelen wanneer de massa, zoo
vaak hy langs haar loopt of rjjdt, hem ver
heerlijkt als redde hy minstens dagelyks het
vaderland Moeten die juichkreten hem
niet, is hy kalm-verstandig man, in de
ooren klinken als bespotting, als felwreede
ironie, zoodat hy gaat walgen van de rol,
die hy vervult
Maar dan een onnoozel kindeken, nog
ganscheljjk onbewust van wat daar toch ge
beurt, 't ten slotte op een schreien zettend
van schrik over al dat wooste misbaar
Verpersoodljjkt 't dan niet, duidelijker dan
iets, dan eenig betoog kan doen begrypen,
het zinledige van dit alles?..
Hoe men hier te doen heeft met de wel
bekende «suggestie der massa", psychische
infectie, waarvan gy, enkeling; zoodra gij
opgaat" in dat agglomeraat, slachtoffer
wordt, mot of tegen uw wilDie uren,
vóór het Paleis op den Dam doorgebracht,
dit jaar en nog verschillende volgende
malen in Mei-maand van tweede decennium
der twintigste eeuw (hopen wy immers allen)
ze zullen saiïm geweven worden met allerlei
herinneringen van de menschen, die daar
stonden, keken, wachtten, juichtenDe
aandoeningen, er doorleefd, houden verband
met allerlei persoonlyke gevoelens, uit eigen
kleinen, intiemen kring Dat smelt-ineen.
Dat wordt, op de voortsnorrende film van
herinnering, iets, waaraan we niet meer kun
nen denken zonder sachten weemoed te ge-
voelen. Als we Prinses Juliana zien, eerst
kind, dan opgroeiend meisje, dan jonkvrouwe,
staan op, herleven, worden scherper de
kleuren en omtrekken van wat wy zelven, in
al die jaren, hebben doorgemaaktEn 't
is of die eene figuurdat slanke blonde meisje,
die afgod der massadan nader, dichter tot
ons komtVerwant is aan ons eigen leven.
Herinneringen uit zelf-doorleefde smart en
zelf doorleefde vreugde schynen, door myste-
rieusen band, verknocht te zyn aan die figuur
welke wij telkens zagen, als middelpunt van
gloeiende ovatiën, op allerlei .rustpunten"
van ons aardsche zyn
Ik geloof, dat hierin ligt iets van het groote,
vreemde geheim der suggestie, welke uitgaat
van een vorst, eene vorstin, opgegroeid te
midden van het volk, waarvan zy de eerbied
verpersoonlijken.
Er komt nog meer by, zeker-
Nationale trots, nationale solidariteit
Haast zou ik de fraaiste woorden gaan putton
uit het zakboekje der verslaggevers van
koningsdagen"
Het schouwspel van liefhebbende Moeder,
die haar kindje aan de borst drukt, is schoon
genoeg, immers, om er allen luister van
•royalty by te kunnen ontberen. Aldus heeft
onze Koningin 't ook opgevat blijkens Haar
sympathieke, sober-harteljjke toespraak tot
de heeren van Amsterdam aan Haren disch
vereenigd. Het lieve, trouwe moederharte
zal afkeerig zyn van al wat niet echt,
niet waar is verwantschap heeft met valsch,
gezwollen pathos
De taak van modern-constitutioneel koning
schap, dat zich moet doen belauweren en be
kransen, is soms pynlyk en deerniswekkend
genoeg. Maar de heilige, alles louterende
waarachtig-majesteitelyke moederliefde ver
heft zich, met machtigen wiekslag en in
smettelooss reinheid, boven dit alles. Waar
zjj wordt gehuldigd, met of zonder gouden
kroon, straalt het reine en goddeljjke licht,
dat ons vertroosting biedt voor het kleine,
het geveinsde, het onware
Er is dezer dagen eene vergelijking ge
zakt tusschen ns Parlement en de eiken
dag millioenen kilometer verder van ons weg
ijlende komeet van Halley I „Omnis compa-
ratio claudicat", en dus gaat ook deze ver
gelijking mank. Ik erken 't gaarne, maar
toch: welk een plotselinge „verwijdering"
tusschen ons Lagerhuis en de aandacht, de
belangstelling der natie na het allerinnigst
contact gedurende de „Kuyper-dagen 1"
Wat men van den Kanaalstrater ook moge
zeggen, vast staat dat er eene wonderbaar-
fascineerende van hem uitging op de massa
zoodra hy in de Kamer verscheen. Het voor
uitzicht van dr. Kuyper te zullen zien, te
hooren spreken, was voldoende om de tribu
nes te vullen. Ook een psychologisch raadsel,
waaromtrent men veel kan gissen en bespie
gelen, hypothesen opbouwen, zonder spoedig
de oplossing te vinden.
De kans, dat dr. K., ook nadat de Eere
raad (in September) zyn judicium zal hebben
gegeven, in het Parlement terugkeert, is ge
ring. Welke oplossing men Rechts aan de
pijnlijke zaak zal geven kan niemand nog
zeggen. Maar ook dr. K.'s beste vrienden
zullen toegeven, dat de politieke loopbaan
van den grooten, genialen leider der anti
revolutionairen teneinde spoedt.
Veel werk is er in de parlementaire week,
welke op 31 Mei aanving en op 3 Juni ein
digde, niet volbracht. De „legislatieve kracht"
is niet groot wanneer 't op „daden" aan
komt, en van minister Heemskerk ging bjj
het ontwerp tot subsidieering van het M. U.
L. O. slechts slappe leiding uit. Intusschen
heeft de zeer handige premier getoond in
het weten te bewerken van „compromis" een
waardige zoon van wjjlen J. Heemskerk Azn.
te zyn De lezer zal zich vergenoegen met
het kennis nemen van den uitslag der saaie,
slaapwekkende en langdradige debatten. De
scholen U. L. O. (dus de kleinere, van 7- en
8-jarige cursussen) hebben nog het heele jaar
1910 om zich voor het Rijkssubsidie „toe te
rusten", terwjjl voor de scholen M. U. L. O.
de barrière op 1 Januari 1910 onverbiddel
ijk wordt gesloten. En de geheele regeling
Kldt slochts tot 1914. Is dan de arbeid der
eensohakelings-commissie nog niet verwe
zenlijkt, zoo zullen alle scholen, groote en
kleine, subsidie krjjgen. Afwachten is dus de
boodschapEn het verkregen succès kan
speciaal voor het plattelaods-onderwys stof
tot vreugde geven.
Op den laats ten dag der parlementaire
week werd zoo-waar een vinnig „incidentje"
geboren naar aanleiding van het voorstel om
het Amsterdamsche gebouw „Het Arsenaal"
(op het Waterlooplein aldaar) voor f 150.000
te verkoopen aan de vereeniging „Beurs voor
den Diamanthandel". Men weet hoe de on
stuimige, cholerisch-aangelegde oud-referen
daris voor K. en W. Jhr. Victor de Stuers,
thans afgevaardigde voor Weert, in
toorn ontsteekt zoodra er sprake is van het
wegruimen, afbreken van een gebouw, dat
historische waarde bezit; althans, in het oog
van dezen kunst-fanaticus, behoort geconser
veerd te wordenEn nu had de adviseur
des ministers („een der verdienstelijkste offi
cieren", zooals generaal Cool hem prees)
inderdaad grove vergissingen begaan. Om
trent de vroegste historie van het oude ge
bouw, waarover 't hier ging, waren in „de
stukkenallerlei onjuistheden verteld. Dat
zoo-iets gevolg kan zjjn van onkunde op het
terrein van kennis der waarde en beteekenis
onze oudste huizen en gebouwen, 't
vindt geen plaats in jhr. De Stuers' gedach
ten-leven. Hy barst los in ziedenden toorn
en beschuldigt in de openbare zitting den
ontrouwen ambtenaar" des ministers Cool
van opzettelijke misleiding, schandelijk be
drog, deloyale en perfide strekenHjj
tracht dus den sifwezigen, niet-verantwoor
delijken ambtenaar over te geven aan de
algemeene verachting. De Voorzitter en de
heer Goeman Borgesius hadden volkomen
g.lük mt to protesteeron tegen zulk een
wjjze van optreden, welke (gelyk mr. Bor
gesius terecht zei) het peil der debatten in
ons Parlement verlaagt. Bovendien is 't met
de Grondwet spelen en spotten, wanneer men
niet den verantwoordelijken minister, doch
diens adviseurs gaat attaqueeren Doch
om zulke kleinigheden beikommort de heer
De Stuers, als hjj een van z'n «hobby-horsee'
berjjdt, niet. Jammer is, dat graaf Van By-
landt hem niet eerder in de rede viel. Der
gelijke ongehoorde ontboezemingen mogen in
de Tweede Kamer niet worden geduld. De
fouten en vergissingen, door 's ministers amb
tenaar begaan, zjjn ernstig genoeg, maar
kwade-trouw is hier absoluut buitengesloten,
gelyk generaal Cool dan ook met kracht en
klem betoogde, 's Heeren I)e Stuers onbe
kookte en ongepaste uitval zal er dan ook
stellig toe bjjdragen om de kansen voor dit
ontwerpje te doen stjjgen.
Ma. Axtomio,
