KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel, Wioringen en Anna Paulowna
No. 3900.
Woensdag 29 Juni 1910.
38ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct, fr. p. post 75 ct., buitenland f1.25
Pre- Zondagsblad 37} 45 f0.75
miën j Modeblad i i t 55 i i i 65 i 10.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels 30 cent.
Elke regel meerfi
Bewqs-exemplaar2}
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Interc.-
Telefoon BO.
lferachijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever i C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT Co Helder.
w Aan onze abonné's buiten
de gemeente wordt beleefd
verzocht 't verschuldigde
abonnementsgeld Vliegend Blaadje,
Zondagsblad en Modeblad 2e
kwartaal 1910 te willen overmaken per
postwissel of aan postzegels vóór 5
Juli a.s.f zullende anders daarover
met 5 cents verhooging per post worden
beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
"slechts met een zegel van 2'/s cent
beplakt te worden.
UIT HET BUITENLAND.
Do Engelache minister Birel is een der
leden van de conferentie welke op 't oogenblik
tracht eene oplossing te vinden voor de con-
stitutioneele crisis daar te lando. In een Vrijdag
te Bristol gehouden rede, stelde hy in 't licht
dat het noodzakelijk is het geheim te bewaren
omtrent hetgeen ter conferentie is verhandeld.
Toch meende hij te mogen zeggen dat dc loden
der conferentie geen gevolmachtigden zijn,
geen personen die de beslissing in handen
hebben en dat er dus geen de minste reden
voor ongerustheid bestaat. Het doel der con
ferentie is een overeenkomst te vinden en te
zien, hoever men het daarmee kan storen.
Het is de plicht van allen die bijeengekomen
zijn om te confereeren, mede te werken daartoe.
Want als er geen overeenstemming wordt be
reikt is de oplossings-kwestie geen stap verder
gebracht.
Minister Asquith heeft Donderdag in het
Lagerhuis medegedeeld dat hjj op 28 dozer
een wetsontwerp zal indienen waarbij de voor
Katholieken beleedigendc uitdrukkingen in het
formulier van den kroningseed zullen worden
verwijderd.
Minister Asquith heeft in het Lagerhuis
meegedeeld, dat nog voor afloop van deze
parlementszitting gelegenheid zou worden
gegeven tot de tweede lezing van liet door
den afgevaardigde Schackleton ingediende
wetsontwerp op het vrouwenkiesrecht. Maar
verder kon de regeering niet gaan, omdat er
zooveel andere en dringender zaken waren
af te doen, zoodat van een algeheele afdoe
ning der behandeling geen sprake kan zijn.
De zittingen van de nieuwe Fransche Kamer
zyn al zoo rumoerig als die van de oude.
Donderdag b.v. was 't weer kabaal, 't Ging
over de toelating van een afgevaardige, Mon-
protit, die den zoon van Combes bad beschuldigd
hem voor 50,000 franc het ridderschap van
bet legioen van Eer te hebben doen aanbieden.
Men wilde zijn verkiezing ongeldig verklaren.
De commissie van onderzoek was daar met
15 tegen 13 stemmen tegen en de Kamer
verklaarde met 205 tegen 145 steramen <!e
verkiezing geldig. Uit de debatten over de
ridderorden werd oen wetsvoorstol geboren
van slechts één artikelallo ridderorden worden
afgeschaft
Minster-president Briand bestreed bet voor
stel dat met 268 tegen 230 stemmen werd
verworpen.
Op last van den minister onderzoekt het
parket van het Seine-departement de nieuwo
of vernieuwde verzekeringspolissen, welke de
liquidateurs indertijd op de ongeveer 6000
perceelen der congregaties gesloten hebben,
teneinde zekerheid te verkrijgen dat hierbij
ulleB naar behooren is geschied.
België heeft heel wat op met zjjne nieuwe
Kolonie den Congo. En wjj zouden zeggen
terecht.
De „Koloniale week" indertijd, door de
Antwerpsche Kamer van Koophandel op touw
gezet, tor viering van de overneming van de
Congo Kolonie, mocht zich wel verheugen in
den steun der kooplieden. Er is nu zelfs nog
een Bom van 20,000 francs over.
Men heeft nu besloten voor dit geld eene
kleine marmeren zuil, bekroond met een
Mercurius te plaatsen nabjj het Park, als eene
herinnering aan de laatste groote officiëelc
plechtigheid waarbjj Koning Leopold II, de
stichter van den onafhandelijken Congo-Staat
is tegenwoordig geweest.
In den Russischen Rijksraad zyn een paar
stemmen opgegaan tegen de ontrechtingswet
voor Finland. Twee rechtsconservatieve leden
oefenden scherpe kritiek op de politiek van
Stolypïn. Enkele opmerkingen in hunne rede
waren snijdende uitingen van minachting.
Het gesprokene trekt de aandacht omdat
beiden behooren tot de exclusie hofpartjj. Men
meent dat hun optroden niet zonder invloed
zal blijven op de eindbeslissing van den Czaar.
De choleragevallen in Rusland nemen in
aantal toe. Te Uostof aan den Don komen
dagelijks 2 k 300 ziektegevallen voor. In do
stad heerscht een ware paniek. Verschillende
inwoners ontvluchten de plaats hunner inwo
ning. De vertrekkende treinen zyn overvol.
Er schijnt weer sprake te zijn van een
Russisch-Japansch verbond. Do correspondent
van do Daily Telegraph te Petersburg deelt
mee dat een verdrag ter onderteekening gereed
ligt, uitsluitend betrekking hebbend op Mand-
sjoerije, waar beide landen den bestaande
toestand wenschen te handhaven. Dit verdrag
moet beschouwd worden als de voorlooper
van een verbond tusschen beide landen om
de toenemende toenadering tnsschen China en
de Vereenigde Staten tegen te werken.
Tusschen Spanje en het Vaticaan worden
nota's gewisseld betreffende de hangende ge
schillen tusBchen den H. Stoel en de Spaansche
regeering. Over het concordaat zou men het
wel eens zyn, echtor lang niet over de maat
regelen tegen de congregaties. Canalejas heeft
den Koning meegedeeld dat eeno breuk met
het Vaticaan onvermijdelijk schjjnt. Drie
ministers, dio zich niet met Canalejas' houding
kunnen vereenigen, zullen waarschynlyk uit
het kabinet treden Het episcopaat bereidt
een protest voor.
De Kretensische-questie blijft even fel koken.
De boycot breidt zich uit. In Saloniki wordt
geen Grieksch schip meer gelost of geladen
geen Grieksche waren worden meer gekocht,
geen Grieksche handelaar krjjgt nog eeuige
klanditie. De bom barst nog wel eens.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 28 Juni.
Bjj Kon. Besl. van 22 Juni zyn benoemd
tot commies der posterijen 2e kl. do heeren
J, S. van Juchem en J. A. Jonker, coraie-
zen 3e klasse.
By beschikking van den minister van
marine is, met ingang van 1 Juli, benoemd
tot 3de-lichtwaclitur aan boord van 's rjjks
lichtschip .Noord-Hinder", J. Ryndors, ge
wezen stoker 1ste klasse by de Koninklijke
marine.
Door het Bestuur van het Algemeen
Weeshuis alhier, werd Zaterdag publiek aan
besteed De lovering van Aardappelen, Run'i-
vleescb, Rundvet, Rook- en Pekelspek en
Reuzel, benoodigd voor bet gesticht, gedu
rende het 2e halfjaar 1910.
I. Aardappelen.
Ingekomen 3 biljetten van W. S Swaters
f2.00; C. van Os fl.70 en S. van Amos-
foort f 1 57 per H. L.
II. Rundvleesch en Rundvet.
Ingeko men 4 biljetten van
Rundvleesch. Rundvet.
D. S. Beek 1 0.89 f 0.75 por K.G.
P. de Wit f 0.88 f 0.88
B. F. Wielick f 0.80 f0.80
H. K. Groen f 0.80 f 0.65
III. Rookspek, Pokelspek en
Reuzel.
Ingekomen 3 biljetten van
Rook- en Pekelspek. Reuzel.
P. de Wit f0.70 f 0.90 per K.G.
G. Prins f 0.99 f 0.79
Corn. de Beurs f 0.G5 f 0.78
Mar ine-Sportwedstrijden.
Voetbal.
l)e door de M&rine-Sportvereeniging uit
geschreven voetbalwodstryd werd Donderdag
en Vrydag gehouden op het terrein van dc
Marinewerf te Willemsoord. Op Donderdag
kwamen uit de elftallen van Willemsoord,
Amsterdam en Hellevoetsluis.
In de eerste match Willemsoord Amster
dam, was den uitslag 9 2, in de tweede,
HellevoetsluisAmsterdam, 5—1, in de dorde
Willemsoord—Hellevoetsluis 13, in de vierde
Willemsoord—Hellevoetsluis 3 0, zoodat de
elftallen uit Willemsoord en uit Hellevoet
sluis Vrydag in den besiissenden strjjd om
den WisBelbeker moesten kampen. Hellevoet
sluis was echter verhinderd om te spelen,
zoodat aan Willemsoord 50 werd toegekend
Dit elftal (van Hr. Ms. ,Van Speyk" te
Wilemsoordj, zal tliuns de beker nog hebben
te verdedigen tegen de uit Willemsoord nog
uit te komen elftalen, waarvan de partyen
nog niet alleen waren gespoeld.
Over het spel van de in liet vuur geweest
zijnde elftallen het volgeude Willemsoord
Amsterdam 92. Deze alleszins verdiende
overwinning was toe to schryven aan do
meerdere geoefendheid van de spelers Wil
lemsoord, zoowel wat betreft hun individueel
spel als hun samenspel. Immers zij bleef spe
len met dezelfde spelers op dezelfde plaats,
en maakte zich dus niet schuldig aan de
fout, waarin de meeste Marine-elftallen ver
vallen, namclyk om wanneer het tegenloopt,
de opstelling soms meermalen to veranderen.
Een goed resultaat heeft dat bijna nog nim
mer gegeven en vaak kostte het de neder
laag.
Hellevoetsluis—Amsterdam 51. Al spoe
dig bleek, dat het elftal uit Amsterdam, op
een enkele uitzondering na, de vermoeienis
van den strjjd togen Willemsoord nog niet
boven waren gekomen. Toch wisten ze
met wind meespelende tot do rust den
stand golyk to houdeD. Na de rust wordt
het Amsterdamsche doel voordurend belegerd,
dat echter door een der achterspelers en den
doelverdedigers hardnekkig en met succes
wordt verdedigd. Dio achterspelor verdient
een woord van lof, ook omdat hjj na een
ernstige botsing met den doelver.iediger van
Willemsoord (in de vorige match), tocli met
evenveel vuur bleef doorspelen. Met 51 in
het voordeel van Hellevoetsluis kwam het
einde, een uitslag die bjj beter schieten en
minder talmen voor bat doel van de Helle
voetsche voorhoede nog veel gunstiger voor
baar zou zijn geweest. Hoewel het elftal uit
Hellevoeteluis goede spelers telt, zoo staat
het naar onze meening, toch bjj dat uit Wil
lemsoord (het elftal van do .Van Speyk'
a achter.
Nadat de president der Vereeniging namens
het bestuur een woord van waardeoring en
opwekking tot de deelnemers had gericht,
werd tot de uitdeeling der prjjzen overge
gaan, die op de gebruikelyko wijze in de
Marine-Cantine plaats vond.
Zwemmen.
Het bestuur van de Marinc-Sportvereeni-
ging verzojkt ons mede te deelen, dat het
bericht omtrent het weder beschikbaar stellen
door den prijswinner van de groote zilveren
medaille, in de ,afdeeling Duiken", op een
misverstand berust, hetwelk weder is hersteld.
Roeien.
Kon. Marine-Jachtclub.
Even buiten dc kom der gemeente, bjj het
begin van het Groot Noord-Hollandsch Kanaal,
hield de Kon. Marine-Jachtclub Zaterdag
middag een roeiwedstryd.
De belangstelling was vrij groot en ver
schillende marine-autoriteiten, onder wie do
vice-admiraal Van den Bosch, woonden den
wedstryd bjj. Een muziekkorps, onder directie
van den onder-kapelmeester Wernocko, luis
terde de feestelijkheid op. Er werd kranig
geroeid en menigon spannenden kamp kreeg
uien te zien, zooals men wel kan opmaken,
als men de tjjden vergeljjkt, die men noodig
had voor het afleggen van de baan. De
regelingscommiBsie verdient een woord van
lof voor hel verspreiden van programma's
onder het belangstellend publiek. De uit
slag was als volgt:
1. Sloepen type B4, geroeid en
stuurd door adelborsten van het Kon. Instituut
voor de Marine. Afstand 1400 M. Aantal
deelnemers 4. Ie prijs (gr. zilv. med., uit
geloofd door Z. K. H. Prins Hendrik)
sloep van het Kon. Instituut, gestuurd door
II. van Ramhorst, in 8 min. 6} seo.2e
p r y s (br. med., uitgeloofd door den Min.
van Marine)de sloep van het Kon. Inst.,
gestuurd door C. H. Brouwer, in 8 min.
68/4 sec. De gemaukte tjjd der beide andere
sloepen was 8 min. 26 sec. en 8 min. 47 sec.
II. Sloepen type B 3, geroeid en
ges!uurd door schepelingen der Kon. Marine
beneden den rang van korporaal. Afstand
1400 M. Aantal deelnemers 11. le prys
(gr. zilv. med., uitgeloofd door H. M. de
Koningin-Moeder voor den stuurman en f 40
voor de geheole bemanning)de sloep van
Hr. Ms. „Van Wassenaer", stuurman zeomilic.-
kustw. W. van Krochten, in 7 min. 18} sec.
2e p r ij s (een zilv. horloge, uitgeloofd door
Z. E. den vice-admiraal I. van den Bosch,
voor den stuurman en t 20 voor de geheelc
bemanning): dc sloep van Hr. Ms. .Van
Speyk", stuurman Btoker J. C. Schutte, in
7 min. 19} sec.3e p r ij s (f 10 voor de
geheele bemanning)sloep van Hr. Ms. .Vai\
Speyk", stuurman W. Waaijers, in 7 min.
29 sec.4e p r y s (f 5 voor de geheele be
manning)sloep van Hr. Ms. «Van Wasso-
naer", stuurman matroos 3e kl. P. J. van
Meir, in 7 min. 29} sec. Do 3 eerste prjjs-
winners ontvangen bovendien elk 100 sigaron,
beschikbaar gesteld door den vice-admiraal
Van den Bosch.
III. Sloepen type B4, geroeid en
gestuurd door matrozen 3e kl., lichtmatrozen
en jongens van do opleidingen van Willems
oord en Hellevoetsluis. Afstand 1400 M.
Aantal deelnemers 12. Ie prijs (zilv. med.,
uitgeloofd door den Min. van Marine, voor
den stuurman en f20 voor de geheele be
manning) sloep van Hr. Ms. „Sommelsdjjk",
stuurman matroos 3e kl. Cb. L. Nonneman,
in 8 min. 20 s«'C.2e p r y s (f 10 voor de
geheele bemanning)sloop van Hr. Ms. „Piet
Hein stuurman lichtmatroos A. Groenheide,
8 min. 24 sec.3e p r ij s (f 5 voor de
geheele bemanning)sloep van Hr. Ms.
Sommelsdijk", stuurman lichtmatroos C.
Krietenmeijer, in 8 min. 30} sec.
IV. Vletten, geroeid door twee man
beneden den rang van korporaal, zonder
stuurman. Afstand 1000 M. Aantal deelnemers
7. Ie prijs (f10): vlet van de .Emma",
rooiersmatrozen lc kl. K. Zaajjer en K.
Jansen, in 6 min. 51} sec.; 2e prys
(f7.50): vlet van de .Emma", roeiers: raa
trozen le kl. P. J. Kempema en Bosch, in
6 min. 58 sec.; 3e prijs (f5): vlet van de
.Wodan", roeiers: matrozen H. J. Winkel
en J. Zwart, in 6 min. 58} sec.; 4e prijs
(2.50): vlet van do «Piet Hein', roeiers:
matroos 2e kl. G" J. Venema en lichtmatroos
J. Leentjes. in 7 min. see. Bovendien ont-
gen deprijswinners elk een kistje met
50 sigaren. In deze afdei-ling trok het
vooral de aandacht, dat de torpedist D.
Augustein, die jaren achtereen den eersten
prys won en nu buiten mededinging mede-
deed, thans door den eersten pryswinner ge
slagen werd. Augustein en zyn mederoeier
logden de baan af in 6 min. 56} sec.
V. W h e r r i e s, gerooid en gestuurd
door officieren der Kon. Marine. Afstand
1000 M. Aantal deelnemers 2. Prys (br.
med., uitgeloofd door don Min. van Marino,
en twee kleine zilv. med. van de vereeniging)
stuurman adelborst G. A. Dagnelie, roeiers
luitenants ter zee 2e kl. J. van Reede on
en D. Scalongne, in 5 min. 17 sec. De andere
wherrie had een tijd noodig van 5 min. 28 sec.
VI. Gieken, outrigged geroeid en ge-
stuurt! door adelborsten van bet Kon. Inst.
- de Marine. Afstand 1400 M. Aaulal
deelnemers 3. P r ij s (een br. med., uitge
loofd door den Min. van Marine en 2 kleine
zilv. med.)de giek, gestuurd door den
adelborst P. A. van Waaswyk, in 5 min.
45} sec. De beide andere gieken hadden een
tjjd noodig van 6 min. 5} sec. en 6 min.
84 sec.
VII. Sloepen type B3, geroeid en
gestuurd door torpodisten van de Landmacht
beneden den rang van korporaal. Afstand
1400 M. Aantal deelnemers 4. le prijs (gr.
br. med., uitgeloofd door H. M. de Koningin-
Moeder en f 20 voor de geheele bemanning)
de sloep gestuurd door den milicien J. Kalk-
i, in 7 min. 27 sec.2e p r ij s (br. med.,
uitgeloofd door den Ned. Bond voor Lichame
ljjko Opvoeding er, f 10 voor de geheele be
manning) de sloep gestunrd door den mili
cien R. van der Zee, in 7 min. 27} sec.
De prijsuitreiking zal gesohieden Zaterdag
2 Juli a.s. op het Kon. Instituut na afioop
van den zeilwedstrijd, die dan op de reede
van Texel plaats heeft.
Het Muziekconcours te Bolnes.
Wij kregen inzage van het kritisch verslag
van het muziekconcours te Bolnes uitgebracht
door de jnry en onderteekend door M. H.
van 't Kruys. Daarin vinden we vermeld
betreffende de muziekafdeeling .Winnubst'
alhier(No. 2 27 leden) vrij goede klank en
samenspel, de zuivere stemming voldeed zeer,
dat korps speelt zeor beschaafd en netjes,
de Marsch klonk pittig en correct, en het
tweede stuk werd mooi uitgevoerd, veel lof
dus! 165 punten en eerste prysGonden
medaille. Verder schrijft men over het marsch
concours onder no. 6 dat korps voldeed in
alle opzichten goed. Houding en marcheeren
waren zeer verdienstelijk, ook het tempo.
Dat korps stond niet veel achter bet vorigo
en verkreeg daarom een tweeden prjjs.
IJmuiden, 27 Juni.
Reeds langen tjjd koestert de vereeniging
voor „Lager en meer uitgebreid Lager onder
wijs op gereformeerden grondslag" alhier,
den wensch in het bezit te komen van een
eigen schoolgebouw.
Het college van Burgemeester en Wet
houders weigerde echter tot tweemaal too
zjjne toestemming tot den bouw wegeus be
zwaren tegen het bouwplun.
Het bestunr van bovengenoemde vereeniging
beeft zich thans tot den gemeenteraad gewend
om toestemming onder mededeeling dat men
genegen was aas de geopperde bezwaren te
gemoet te komen. De Arrondissemen'.-School-
opziener keurde inmiddels het nieuwe bouw
plan goed.
De Parkschouwburg.
De heer rar. F. A. van Hall deelt thans
aan het Hbl. mede, dat hjj een schriftelijk
bod voor den Parkschouwburg ontvangen had
van f 235,000. Hjj beeft dit stuk naar het
Stadhuis doorgestuurd met de mededeeling,
dat de gemeonte voor f 250,000 deze bezitting
kon overnemen.
Het gemeentebestuur vond dit een to hoogen
prjjs, maar is er verder niet op ingegaan,
In de volgende week echter heeff er ten
Stadhuize weer een conferentie met rar. Van
Hall plaats. Verwacht wordt dan een besluit
om taxateurs van beide zjjdon te benoemen.
De Krupp-commi83ie.
Donderdag vergaderde naar men weet de
Tweede Kamer met gesloten deuren ter be
handeling van het rapport der Krupp-com
missie. Daar de commissie naar wjj ver
nemen voorgesteld heeft om tot openbaar
making vau het rapport over te gaan, kan
deze binnen weinige dagen worden verwacht.
(Avpst.)
Een spaarkas zoek.
Sinds eenigen tjjd hield te Leeuwarden
kantoor in de Poststraat de directie van de
spaarkas .De Nederlanden", die zoogenaamd
vertegenwoordigers had door geheel Neder
land en bestond uit de heeren H. Mets, zich
ook noemende Bremer, 25 h 30 jaar oud en
Duitscher van origine, on D. Kousbroek,
anders genaamd Jan van der Heuvel, 33 jaar,
vroeger to Rotterdam. Zjj breidden hun werk
kring flink uit en waren er ook ta Heerenveen
in geslaagd, tal van spaarzegelboekjes te
plaatsen. Wanneer die boekjes vol waren,
dan zou men voor zyn bespaard sommetje
(f5.20) een keuze mogen doen uit een prijslijst
van allerlei huishoudelijke artikelen. Maar
zoover kwam het niet. Tal van personen
waren met hun spaarzegelboekje nog maar
op de helft, toen de directie plotseling zoek
raakte en niets meer van zich liet hooren.
Ook op andere plaatsen moeten spaarlustigen
er ingeloopen zijn. De wachtmeester der
marechaussee te Steenwijk heeft de aanhouding
der heeren verzocht, die zich in verschillende
deelen van ons land hebben schuldig gemaakt
aan oplichting ten nadeele van de spaarkas
Vesta, voor welke kas ze eertyds als colpor
teurs optraden. (L. Ct.)
De eerste passagierstocht van de L. Z VII.
Hot Zeppelin-luchtschip, dat deze week den
tocht van Friodrichshafen naar Dusseldorf
aflegde, is bestemd bet eerste passagierslucht-
schip te zijn. Zaterdag heeft het den eersten
passagierstocht volbracht. Het aantal reizi
gers, die.den tocht medemaakten bedroeg 20
het aantal personen, dat met het schip opsteeg,
met bemanning en bediening, bedroeg 82.
Tusschen de beide stuurgondels is een lange
kajuit aangebracht, met glasbekleediug aan
beide zijden, waarin dc passagiers kunnen
plaats nemen on een prachtig uitzicht hebben.
De eerste reis had een uitstekend verloop.
Do tocht ging van Dusseldorf naar Dortmund
en terug. De heenreis duurde een uur. Om
de passagiers rustig te doeu genieten werden
do motoreu nu en dan halve kracht gezet,
dc achterste motoren zolfs uitgeschakeld. De
terugreis, met krachtigen tegenwind, duurdo
twi o uren. Driemaal kruiste het luchtschip
boven Dortmund, voordat de terugrei* werd
ondernomen. Do reizigers spraken vol geest
drift over de indrukken, dio zij tjjdens de reis
hadden opgedaan. Zij hadden voortdurend het
gevoel van rustige zekerheid, van volkomene
govaarlooshoid.
Te half twaalf Zaterdagmorgen landde het
luchtschip weder in de hal te Dusseldorf.
Houfdiogenicur Dürr had gedurende den ge-
heelen tocht de leiding gehad.
Spoorwegongeluk.
Mexico-City, 24 Juni. Bjj een spoorweg
ongeluk op de lijn naar Manz&nillo werden
van een troepent rein vier wagens, die van
do andere losgeraakt waren, en een steile
helling afrolden, verpletterd, 37 personen
werden gedood, 60 gewond. Onder de ge-
doodeu bevinden zich 5 officieren met hunne
gezinnen.
Uit de redevoering van een burgemeester
bjj gelegenheid der plaatsing van het por
tret zjjns voorgangers in de Raadzaal
i Inderdaad, M.H., dc overledene was
de bescheidenheid zelve, reeds bjj zyn leven
verdiende hij hier opgehangen te worden,
doch hjj was er niet toe te bewegen."
DE WEEK.
25 Juni.
Wie deze week iu de oude Sleutelstad
heeft vertoefd, was in de gelegenheid er
verschillende vrageusmoeden, levenszatten,
ontmoedigden, pessimisten e. d. m. te zien,
te midden van feestjool en verbijsterende
drukte. Ik vind dat een troost, opbeuring
voor al degenen, die zich in ernst ongerust
maken over de «verschijnselen onzer dagen
wat moed en opgewektheid betreft oin don
.Btrugglc" te durvenIk heb te Leiden
oudere en jongere wysgeeren aanschouwd,
warmte en opstopping kranig trotseerend om
wat te zien van de mooie maskerade. Er
waren dames, die in -ewone omstandigheden
niet het minste gedruisch knnnen verdragen.
Het gebibber van de eleclriBche schel maakt
hbar mistroostig, jaagt haar migraine op 't
Ijjf. De kinderen moeten, als ze uit school ko
men en hunkeren naar wat onstuimig gewamd,
bedenken dat mama toch zoo bitter-zwak is.
Wanneer papa met haar van opinie durft ver
schillen tenaanzien van finantiëele of andere
intieme aangelegenheden, ook en vooral
zoodanige, welke met dc kwartaalnota der
modistc of naaister verband houden dan
wjjst martelaresse ZEd. op haar govoolige
zenuwen. Weet hjj niet. meer dat dokter ge
raden heeft: kalmte, rust; vcrmjjden van al
wat haar opwinding berokkeneu kan?.. Slim
artsje, dat precies weel hoe hy zyn dames
patiënten moet behandelen om in de gratie
te bljjven en «in de mode" te komen 1...
Meneer zucht, zwjjgt en berust. Een in de
misère treurende bloedverwante, die om raad
on daad komt vragen, wordt ongetroost af
gewezen Nicht is heusch te nervens moet
zich ontzien Lange gesprekkendingen,
die haar week hart treffen, zouden nicht
heelemaal van streek kunnen brengen. Deze
week by de Leidsche maskerade, zag ik
arm, zennwzwak vrouwtje, met een kleur-als
bloed bjj een temperatuur van minstens 85°/t
met schouders en ellebogen duwen, wringen,
worstelen. Muziek schetterde om haar heen.
Er werd gejoeld, geschreeuwd, gezongen,
Orgels toeterden en tjingolden; trompetters
schettordcn; fluitjes piepten; kinderen maakten
allerschrilsto geluiden op bordpapieren on
anderen instrumenten, 't Suisde me in do
ooreu en warrelde me vóór do oogen.
Zenuw-zwak mevrouwtje doorstond 't alles
met heldenmoed IAls een straat van
haar huis een lichteljjk-verkouden draaiorgel
over het vermagerend kind van den slager
poogt to weeklagen, wordt de meid gauw
met een vierduitstuk erop-afgezonden. Een
keffend hondje moet in 't turfhokdèzo
lieksen-sabbath van geluid en gedruischdezo
chaos van gedrang schoen haar niet te deren
O, mysterie 1 En do mistroostigen, levens- en
vragensmoedea van zooevenze hosten, zongen,
lachtenvochten om een biertje of een sand-
wichtje te vermeesteren.
Ze zaten met groote, echt-genietende oogen
te kjjken naar sprookjespracht van klater
goud: wapperende en wuivende veêren, klet
terende degens, fraai-opgetuigde paarden;
naar costuums uit to dagen, toen de mannen
en vrouwen er Bmakelyker uitzagen voor
romantisch gevoel dan tegenwoordigDe
twintigst-eeuwsche met koolmandm op het
hoofd, de knieën omsnoerd door windsel,
die haar eerlang zullen dwingen to huppelen
insteê van te loopenof welvoortsjokkend
in een „hobbezak", waar een welgedane
baker uit de dagen dor neepjesmutsen zich
voor zou geschaamd hebben: de vrouw-up
to date moet toch in de jongste .Leidsche
dagen" nu en dan met weemoed hebben ge
tuurd naar de mooie, gracieuse manier, waarop
baro voorouders (althans, die 't konden be
kostigen!) zich wisten te kleeden. Zou zoo'n
maskerade het nuttig gevolg hebben, dat zjj
wat smaak bracht in de kleedij onzer dames
en heeren; reeds hierom ware de lustrum-
vierdery te prijzen. Behalve, dan, als genees-
kuur voor de zenuwzwakken, de door twijfel
en „Weltschmerz" geplaagden, de somberen,
de wysgeeren der possimislische lynen en al
do verdere categorieën van het wijdvertakte
genius 1
Overigens behoorde men dergelijke «reunio-
foesten" met alle kracht aan te moedigen.
Ik kan mo zoo voorstellen, dat wanneer,
aan den vooravond van de Borromaeus-
intorpel'atie (welke eigenlijk al by voorbaat
doodgopraat' werd als iets, dat slechts met
meer of minder hart-knetterenden sisser moest
atloopen).
Dat, zei ik, als daar te Leiden een
stuk of wat reünisten op gemoedelijk tideele
manier, in gezelschap van een opmonterend
en vertrouwelijk makend wyntje (o zetter,
lot op klinkers èn medeklinkers VRn dat
woord bjjeen waren sommigen toch
vreemde sensatiën in zich zullen hebben
waargenomen. Daar zit me nu den antithese-
broeder L., laatst, in do Tweede Kamer,
toen er gestemd moest worden over iets,
waar een monscl» geen aasje, ziertje, zweem
pje van politiekery by te-pas kan brengen:
stemde hy toch volgens het parool van don
leider. Vroeger, toen rennist nog echte
stud. was, kende men hem als onafhankelijk,
flksch-eerlijk ventje. „Wat is er van u ge
worden 1 Quantum mutatus ab illo!" leest
hy in de oogen van voormaligen kameraad,
thans door kloof van eer- en belangzucht
e. t. q. van hem vervreemd.
Men drinkt „Bruderschaft' als vroeger.
De armen worden gekruist... .Daar ga-je,
ouwe jongenEventjes versmelt iets van
liet d'-flighcids pantser. Even tinkelt er iets
van cht-leven in de oogen Ook schaamte
of weemoed bij een der oonvivae?.. Weeï
ge, dat om de vjjt jaren terngkeerend
uurtje van vertrouwelyk-zyn vervluchtigt
zóó gauw. Zoodra gij in den trein zit, hanst-
ge n, de .witte das" weer om te doen.
Een station-verder kondt-ge iemand van de
cóterie ontmoeten Zoudt ge gevaar loopen
drie passen achteruit te tippelen op de car
rière-baan, dewelke u zoo lief is Rest de
vraag of de indrukken der dagen, toen ge
samen waart met de onde kameraden, uit
den tjjd. toon geen gekonkel en gekronkol
u nog scheidden of die ook slechts tikje,
ietsje van blyvenden invloed kunnen hebben
Zulke reünisten-feesten moesten toch eigen-
Ijjk, dacht ik wel eens, oneindig meer
invloed ten goede hebben dan het geval is.
De „verkleedpartijen" worden, niemand
kan 't ontkennen, voel mooier, gracieuser
dan vroeger De studeerende jongelingschap
onzer dagen steekt gunstig af by hare voor
gangers en 't kan beet wezen dat de dame
studente, dio haar intreo deed en door de
«Alma Mater" in genade onder de voedster-
lingon werd opgenomen, daar eenig aandeel
ten goede in had.
Maar onze huidigo maatschappij verbrok
kelt zich meer on meer in cóterietjea; in
het verdoelen der menschen naar gelang van
.kleur" en zienswjjze. De Gemeenteraad,
up to date is Parlementje-in 't klein, met
Rechts en Links, precies als op 't Binnenhof
in Den Haag. Als ware mr. Nelicsen zoo
gezond als een visch, men zou hom toch
niet aan de Tweede Kamer hebben voorge
dragen om weer in den Hoogen Raad plaats
te nemen- 't Gold hier geen „Roomsche va
cature". Heeft het Rechtsche orgaan dan
geen geljjk waar het zulk een stelsel slecht
en verderfelijk noomt? Moet de antithese-
maatstaf ook gelden voor de personen, de
juristen, die opperste controle over onze
rechtspraak hebben te houden Had de man
der Borromaeus-interpellatie, de heer Van
Doorn, dan niet duizendmaal gelijk toen hjj
zulk zich al-meer van de heerschappij ver
zekeren door de verdeeldheid zaaiende «poli
tiekery" een in-treurig verschijnsel noemde,
dezen winter bij hot Begrootingsdebat
Rechts èn Links keuren 't gelykelyk af.
Maar in de praktyk bezondigt men er zich
in steeds-heviger mate aan. Waar iB de
Hercules, die het monster den kop spljjt?
Of wjj al .pereat's' drinken op den aarts
vijand, wat baat 't?.. Hjj tiert, groeit on
bloeit. Weet iemand raad? Hij zetto zyn
licht niet onder do korenmaat, doch trede
op het forum en spreke luid, dat wjj allen
bet kosteljjk woord kunnen verstaan!
Weet-ge. 't kost zooveel moeite
indrukken tot het menschelyk gemoed, gevoel
to doen doordringen, diep, hevig, zoodat
de uitwerking meer beteekent en langer
duurt dan de rimpeling van het watervlak,
waar men een forschen steen in heeft neór
geplomptDan de glooiing van was, die
weldra vcrdwynt, versmelt...
Ik was op de Leidsche lustrumfeesten. In
kringetje van joolmakers was 't recht-tideol,
gezellig
Toen kwam er een, vervelende spelle-
breker, nare izegrim, met krant, waarin
ijzingwekkend relaas over do spoorwegramp
in Frankrijk.
Even verstomde het gejoel De gelaat
strekken verstarden. Men luisterde naar hot
verhaal vau gruwelijkheden. Een enkele
genoot van lekkere emotie-siddering. Een
ander was njjdig over de storing der blijd
schap Een derde geeuwde
Een vierde werd somber, tikje bleek,
't Drong tot hem door... Van buitenkwam
het feestgejoel
Ik zag met oog der verbeelding, de
tafereelen van het vreeseljjk drama. De lust
om mee te joelen verging mij
Maar dén trok me by den arm... «Kom,
kerel, wees niet mal! Kjjk eens, wut een
aardige groep 1Het schetterde, huppelde,
trappelde om mjj hoon. Ze klommen op tafels
en stoelenDe stoet kwam De krant,
waarin het vrecselijk verhaal, slingerde weg,
overdropen door in de haast om te kjjken
't moois omver-getrapt biertje
Ik moest med doen. En vreemde, druk
kende, prot-roovondo gedachten bestormden
my toch, tol wyl m'u buurlui, op het oafó
tafeltje mo rechts on links beet-hielden
om hun evenwicht to bewaren... Toen de
stoel van prtal en klatergoud langs oos heen
trok
Met een vaart van ver over de 100 K.M.
het uur heeft de Tweede Kamer 'teind
station «zomer-recésdeze week weten te
bereiken. Dat zjj in drie dagen tjjds gansch
het .menu", dat was opgemaakt, zou weten
te verorberen, zelfs de meest-optimistische
voorspellers, parlementaire diagnose-makers,
durven 't niet mogeljjk achten! En toch ia
het wonderbare geschied. Tusschen den
Woensdagochtend en Vrijdagmiddag j.1. heeft
men de rjjst en bry berg weten door te
wroeten. Eene avondzitting, waarmêe go-
droigd was, bleek niet eens noodig!...
Wylen N. G. Pierson zou uitgeroepen heb
ben: «Ziet-ge 't nu wel! Where is a wille
tbere is a way IMaar hoe werkte de Ka
mer dau ook. Stations, waar ieder gedacht
had dat de trein zou stoppen, werden met
express-bliksemvaart voorbjj gestoomd. Op
de Octrooiwet (volgens welke Nederland ein
delijk uit zyn isolement wordt verlost; een
uitvinder gedurende vjjftien jaren zjjne rech
ten ook binnen onze grenzen kan beveiligen)
waren niet minder dan 40 amendementen
ingediend. Doch met gracieus-wild gebaar
nam de Regecring er al dudeljjk 33 van over.
Dal is werken 1De enkele ameudement-
jes, die nog restten, lokten geen oogenblik
ernstig dispuut uit. 't Was cn bleef een feest
van samenwerking, verbroedering. Erkend
moet worden, dat do zaak vóór de openbare
behandeling voortreffelijk was voorbereid.
Men moge zich deze wijze vau arbeiden tot
voorbeeld kiezen. Dan kan de parlementaire
machine eindeljjk nog eens vlug en goed
werk leveren!
Tot 't allerlaatst was bewaard de inter
pellatie-Van Doorn over do Borromaeu3 ency
cliek des Pausen. Vrydag j.1. was 't een
oogenblik woeliger, onstuimiger in ons Lagér-
huis dan iemand zich kan herinneren en ooit
aanschouwd to hobbon. Dat gebeurde toen,
na ihr. Van Doorns vragen ofdeRogce-
ring bjj het Vaticaan geprotesteerd had tegen
de voor het Protestantsche hart grievondo
woorden der pauseljjke encycliek, minis
ter De Marees van Swinderen zyn koit on
koud antwoord had gegeven. De Regeering
weet ofllciëel van geon encycliek; deze is
niet te harer kennis gebracht en dus moet
op de vragen een ontkennend antwoord vol
gen- Zeker, formeel is dit volkomen in
den haak. Met .inwendige Aangelegenheden*
der Katholieke Kerk kan en mag onze Re
geering, dio sinds 1871 geen gezant bij den
H. Stoel heeft, zich niet inlaten. Maar...
de Borromaeus-encycliek waren de groote
figuren uit het tijdperk der Hervorming;
ook de vorston, die zich bjj dio Hervorming
aansloten, genoemd .corruptissimi*, ver
dorven wezens, verachtelijke personen, „wier
God de buik was Dr. De Visser (dio, in
een schitterende rede, overigens het stand
punt des ministers volkomen-correct erkende)
zei o. a. dat de Nederlandsche protestant, die
an 's Pausen lierderljjk rondschrijven kon
nis nam, het gevoel moest hebben dat den
mensch overweldigt, wiens ovorleden ouders
gesmaad worden. Het Protestantisme was
door deze encycliek in het aangericht ge
slagen. En toen minister De Marees dan
ook zyn kort en koel woord had gespro
ken, daverde 't van uitbarstende gram
schap; van hittere, schampere Bpotternjj
niet slechts in do gelederen der Linkerzjjdo,
aur ook op do publieke tribune! Van jhr.
Van Doorn was 't eene fout om zich op
die -uiting van de Hollandschc geest* te
beroepen, en aan 't eind der zitting bood
bjj dan ook der Kamer zijne excuses aan.
Onbegrijpelijk is zulk eene gemoedsbeweging
bjj iemand van zyn temperament in de gi
geven omstaudighedon nietIn rijn tweede
speecbje trachtte do minister van Bnitenl.
Zaken iets warmer toon te leggen in zijn
spreken zonder natuurlijk iets prjjs te
geven van zijn zionswjjze: de zaak valt
buiten Regeerings bemoeiing.
Eene motie word niet geboren, en zou ook
geenerlci effect hebben bereikt. Namens de
Katholieke fractie legde dr. Nolons de ver
klaring af dal de encycliek, doelend op
den in 1584 overleden Carlo Borromaeus, dio
in Noord-Italië leefde, onmogeljjk gericht
kan zijn tegen Nederlandsche niet Katholio-
ken of tegen onze stadhouders. Wjj erken
nen, voegde hjj eraan toe, den in
1815 geboren Nederlandsohen constitutioneele
Staat en wonschen niets te doen, hetwelk
den godsdienstvrede kan verstoren. Al welke
kalmeerende woorden slechts ten deele ver
zachten de scherpte van de encycliek!
Noch dr. De Visser, noch ds. v. d. Voort,
noch ds. mr. Ankerman hebben ontkend het
grievende, voor een 1'rotestansch hart in de
Borromaeus-encycliek gelegen.
De coalitie is inlusschen met kracht ge
handhaafd. De formulo, daarvoor uitgedacht
het erkennen als bron van gezag van
Gods Woord ïb zoowel van anti-revolu
tionaire als van Chr. Historische zijde nog
eens met nadruk op den voorgrond gescho
ven. De coalitie ljjkt, na den 24sten Juni,
nog even hecht als vroeger. In hoever een
thans nog onnaspeurbaar - scheurtje is
ontstaan: de toekomst moet 't leerenl
MR. ARTONIO.