KLEINE COURANT-
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wlerlngen en Anne Paulowna.
Banden des Bloeds.
No 3913
Zaterdag 13 Augustus 1910
38ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m50 ct., fr. p, post 75 ct., buitenland 11.25
l're- Zondagsblad 37) 45 i 10 75
miën J Modeblad mi 55 i i 65i f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels
Elke regel meer
Re wijs-exemplaar
Vignetten en groote letters worden i:
r plaatsruimte berel
rekeml.
Interc.-
lefoon 80.
Verachijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever i C. DE BOER Jr. (»./h. BERKHOUT Co.), Helder.
UIT HET BUITENLAND.
Te Portsmouth is de nieuwe entente tus-
schen Rusland en Japan gevierd. Daar vielen
Maaudag bijna tugelyk in de haven binnen de
Japausche kruiser „Ikoma" en een Russisch
smaldeel van vier bodems. De Engelsohen
vierden te zamen hun Japausche eu Russische
gasten. Aan een feestmaal in de stad dronk
de Japanscho prins Tokoegatna op de Russen,
gisteren nog vjjunden, heden vrienden van
Japan.
De Beiersche regeering heeft pas de inkom
stenbelasting doen herzien om zich wat meer
cm te verschaffen, maar blijkt aan de ruimere
opbrengst niet genoeg te hebben. Naar het
Berl. Tageblatt" meldt, overweegt zjj daarom
de instelling van een staatsloterij, waaruit xy
jaarlijks vjjf milloen mark hoopt te trekken.
Garcia Prieto, de Spaansche minister van
buiteulandsche zaken, heeft in een onderhoud
met een journalist een zeer belangwekkende
verklaring afgel.'gd. De regeering deukt er
niet aan, 7.00 zeide hjj, een breuk met Rome
uit te lokken. Zjj zal de onderhandelingen
onmiddelljjk hervatten, wanneer het Vatikaan
verklaart genoegen te nemen met de wet,
die de oprichting van nieuwe congregaties
verbiedt. En tevens verklaarde de minister
dat, volgens zjjn meening, ook de paus niet
wenscht, dat er een blijvende breuk met
Spanje ontstaat.
Canalejas, de minister-president heeft in
eeu onderhoud met den berichtgever van de
Petit Parisien" medegedeeld, dat hy zeer
tevreden is over den loop, dien de zaken
nemen. Hij verwachtte, dat de staking te
Bilbao weldra geëindigd zou zjjn en dat ook
de conflicten in Gyon en Santander weldra
tot de geschiedenis zullen behooreu. Wanneer
deze moeilijkheden uit den weg geruimd zyn,
kau de regeering hare aandacht wyden aan
andere problemen en zal zy in de eerste plaats
de neutraliteit van het onderwijs in studie
De minister erkende, dat de meeste bis
schoppen een gematigde houding hebben
aangenomen.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 12 Augustus.
Maandag 15 Aug. a.s. zal de Z.Ew.
heer P. J. Juns, pastoor der Oud-Katholieke
gemeente alhier, juist 25 jaren in zyn gees
telijke bediening te dezer plaatse werkzaum
zyn. Het zal dezen algemeen geachten herder
op dezen feestdag zeker niet aan bewijzen
van belangstelling ontbreken.
Het Tuberculose-Museum.
Het doel van bovengenoemd museum, het
welk hier iu de a.s. week ter bezichtiging
zal worden gesteld, wordt op de volgende
wjjze omschreven: „In breede kringen ele
mentaire kennis te verbreiden omtrent de
ziekte, die steeds voortgaat de volksgezond
heid en de volkswelvaart te ondermynen, en
voor welker bestrijding de medewerking van
alle lagen des volks en van ieder individu
persoonlijk noodig is. Wil men een vjjand
met succes bestrijden, dan is in de eerste
plaats noodig, dat men hem kent in zjjneu
aard en in de wyze, waarop hy zyn aan
vallen doet en zyn lagen legt. Aldus beoogt
het Tuberculose-Museum een aanschouwelijk
beeld te geven van het wezen, het ontslaan,
de verbreiding en de gevaren der Tuber
culose, evenals van de middelen en maat
regelen, waarmede deze ziekte kan worden
voorkomen, bestreden en genezen."
In overeenstemming met dit doel worden
in het museum vertoond: afbeeldingen van
tuberkelbacillen, diverse cultures van tuber
kelbacillen op kunstmatige voedingsbodems,
verder oen groote verzameling anatomische
praeparaten, waarbij telkens zieke organen
naast gezonde exomplaren zyn geplaatst.
Een afdeeling van het museum is bestemd
om te waarschuwen tegen allerlei kwakzal
versmiddelen, waarvan vele rechtstreeks scha
delijk werken, en alle het dikwyls noodlottig
gevolg hebben, dat zy terughouden van het
toepassen der rechte middelen, die genezing
kunnen brengen.
Vervolgens wordon door graphische voor
stellingen aanschouwelijk gemaakt de ver
schrikkelijke verwoestingen door de tuberculose
aangericht.
Ter toepassing van den regel: „de tuber
culose is te voorkomen geeft het museum
aan, welke voorzorgsmiddelen tegen de ziekte
kunnen worden uuogewend, en wijdt het een
aantal nummers aan voeding, alcoholmisbruik,
wuuiugeu en beroepsstatistieken.
Eindelijk geeft bet verschillende hulpmid
delen te zien, welke bjj de verzorging van
tuberculose lijders goede diensten kunnen be
wijzen en doet het inrichtingen kennen, ge
sticht tot huune verpleging.
De geheele verzameling is zeer belang
wekkend, en vond in verschillende plaatsen
in Zuid-Holland, waar zy achtereenvolgens
werd tentoongesteld, veel belangstelling. Het
is een bjjzondero welwillendheid van het
bestuur der Zuidhollandsche vereeniging, dat
het museum thans voor eenige dagen wordt
afgestaan aan de Tuberculose-vereen. te
Helder.
Het bestuur van den R -K. Volksbond werkte
mede door de groote zaal in haar gebouw
aan de Molengracht belangeloos voor de
tentoonstelling beschikbaar te stellen.
Gedurende bepaalde uren, per advertentie iu
dit blad aangegeven, zal van Woensdag 17 tot
en met Maandag 22 Aug. dagelyks gelegenheid
bestaan het museum kosteloos te bezichtigen,
terwijl op andere uren oen kleine entree
prijs wordt gevraagd ter bestrijding der on
kosten en uitbreiding der collectie.
Wij zullen onze lezers wel niet behoeven
aan te sporen door een bezoek aan de ten
toonstelling van hunne belangstelling getui
genis te geven en zoodoende met de veree
niging mede te werken, opdat het voorge
stelde doel worde bereikt.
De 2e prijs voor de „Utrecht".
In een schietwedstrijd te Buenos-Ayres,
waaraan 6 ploegen van 10 man van do oor
logsschepen dor verschillende natiën deel
namen, behaalde de Argcntinische ploeg den
eersten, die van Hr. Me, •Utrecht' den
tweeden prjjs, met 140 punten boven den
derden prijs, uan Italië toegekend.
(«Het Ned. Zeewezen").
Wilhelmus van Nassouwe.
Naar wjj vernemen heeft de minister van
oorlog bepaald, dat voortaan de melodie vau
het Wilhelmus, zooals die tot nu by plech
tigheden van militairen aard door militaire
muziekkorpsen ten gehoore werd gebracht
in het vervolg zal worden vervangen door
de melodie van Valerius van 1626.
Callantsoog.
Aan inej. wed. KoogorBaken, eerder
wed. van Klaas Hoornsman is door het
Hoofdbestuur van de Noord- en Zuidhollaud-
sche ReddiDgsmaatBchappy eeu wekelijksche
onderstand van f 8.toegezegd.
40-jarig jubileum van den Burgemeester
te Callantsoog.
Zondag 14 Augustus a.s. zal op het dorp
schoolfeest gevierd worden. Alle school
gaande kinderen der gemeente, dus ook die
de scholen te 't Zand en te Julianadorp be
zoeken, zullen er aan deelnemen, 's Morgens
9 uur komen allen te zamon in de school,
de leerlingen der hoogste klasse zullen den
Burgemeester te Schagerbrug afhalen, om op
bet dorp teruggekeerd de daar reeds aange
vangen feestviering voort te zetten, 's Middags
zullen verschillende kinderwedstryden gehou
den worden. Een draaimolen zal de feestelijk
beid voor de kinderen zeor verhoogen.
Cholera.
Men meldt uit IJmuiden
Officieel is thans vastgesteld dat de op
varende van de ;,Lougu" aan cholera is
overleden.
Van Stavoren naar Enkhuizen gezwommen.
De heer Eduard Meijer, van Amsterdam,
is Dinsdagmorgen te 8 uur 25 min. te Sta
voren te water gegaan en 's middags te half-
vier in don besten welstand te Enkhuizen
aangekomen.
De afstand is ongeveer 20 kilometer. De
postboot doet er 1 uur en 10 minuten over.
Veertien dagen geleden, zoo vertelde de
heer Mejjer aan een versluggever van het
Handelsblad", kreeg ik van iemand te Har-
lingen dien ik niet kende, doch zich als een
enthousiast zwemmer ontpopte een brief,
waarin hy voor zyn vrienden en hem zelf
inlichtingen vroeg betreflende het zwemmen.
Ik vond dat zoo leuk, dat ik besloot zelf er
heen te gaan, met den heer, den vroegeren
secretaris van den Ned. Zwembond.
Op den terugweg kwam het denkbeeld bij
mjj op, eens te beproeven zwemmende van
Stavoren naar Enkhuizen te komen. Aan den
heer Hylkema seinde ik of hij wilde over
komen om in een boot te vergozellen.
Ecu zwemmer op een dergelijken grooten
tocht heeft n.l. een zekere verpleging noodig.
Het best is natuurljjk een ervaren trainer,
die geheel en al met de eigenaardigheden
van den zwemmer op de hoogte is.
In het stedeke Stavoren, een plaats van
800 zielen, was natuurlyk geen motorboot
te krygen, dat begreop ik zeer goed. Ik
huurde dus een zeilboot. Eerst te 11 uur
kon ik vertrekken, omdat ik op de komst
van den heer II. had te wachten. Dat maakte,
naar ik van mjjn schipper vernam, do kan
sen ongunstig. Ik besloot echter in elk ge
val voor oefening toch te water te gaan.
Twee uur maar zou ik den vloed mode bob
ben, en dan kwam de -eb, dwars, en dus iets
of wat tegen.
Maandag half twaalf ging ik te water.
Op den wal zag het zwart van de menschen.
Drie uur zwom ik met den Spaanschen slag,
daarna op de zjjde. Men vond, dat alles zoo
mooi giug, dat ik tot het besluit kwam nu
maar in eens door te zetten. Maar by de
zandbank Kreupel bleel ik zoo wat IJ uur
tegen do eb worstelen zonder vooruit to ko
men. Toen besloot ik het maar op te geren,
om Dinsdag opnieuw eeu poging te wagen.
Veel hoop had ik niet na myn tocht van
Maandag en rajjn te korte nachtrust. Na
zoo'n zwemparty mag je wol een wijzertje
rond slapen
Toen ik opstond was ik zoo stjji, dat ik
mijn armen haast niet kon optillen. Ik was
echter nu eenmaal te Stavoron, begreep er
niet spoedig terug to zullen komen en wilde
de kans wagen.
Ik had nu den vloed scheef op zy en vor
derde veel sneller dan den vorigen dag. Ik
legde nu in 3J uur denzelfden afstand af,
waarover ik den vorigen dag vier uur had
gezwommen. Den eersten dag verkwikte ik
me af en toe met een glaasje champagne,
dut my merkbaar goed deed. Daar de cham
pagne op was, had ik nu cognac medegc-
Toch had ik deu eersten dag honger ge
leden. By een wedstrijd op de Theems voor
eenige jaren had ik een razenden honger. Ik
zag een schipper aller-smakelykst aan zyn
broodje knabbelen en vroeg hem een klein
stukje. Maar toen ik het iu den mond nam
leek het my precies zand. Ik dook onder en
werkte het met een Blok Theemswater naar
binnen.
Nu had ik Dinsdag rauwe eieren medege
nomen, chocolade en cognac. Na twee uur
genoot ik mijn eerste voedsel en drinken. Ik
bleef vlak bij de boot, klemde mij met een
baud vast en kreeg dau myn eitje en myn
chocolade. Anders drink ik nooit sterken
drank, alleen een glaasje bier. Maar ik kreeg,
vooral op de tweede helft van deu tocht, veel
zeewater naar binnen, en dan deed een cog
nacje, dat gloeide als vuur van binnen, my
goed.
Toen ik over de helft was begon de zee
namelijk raar to doen. De golven vertoon
den witte kopjes. Hylkema giug in de boot
op zijn rug liggen, uit vrees voor zeeziekte,
dien zag ik dus ook niet meer. De masten
van de visschersschepen gingen op cn neer
dat was ook al een raar gehobbel. Ik kreeg
reusachtige hoeveelheden zeewater naar bin
nen. Vun elke golf misschien maar één eier-
1. pel, maar dat was by elkaar zoo veel, dat
ik bang werd het niet meer to kunnen ber
gen. Zeeziek beu ik nooit van rajju loven
geweest.
Later ging het weder beter, de vloed stond
schuin en ik kreeg de golven niet zoo vlak
voor den mond. Ik had nog één uur en drie
kwartier te zwemmen. Toen werd het wer
ken 1 De laatste loodjes wegen het zwaarst
We zetten koers naar do wijde haven van
Enkhuizen.
Eensklaps hoor ik geen 10 M. van rujj
schreeuwen en zie ik een ding opduiken vol
jongen..
Dat was de pier van de buitenhaven. Men
wilde my de haven laten binoen zwemmen,
m<*ar dat vond ik nu niet noodig en ik zwom
naar de pier tot ik staan kon.
Even was ik nog wut duizelig, door al dHt
liggen hobbelen, doch dat ging dadelijk over,
en toen gevoelde ik een reusachtigen honger.
Men gaf mij driu broodjes, die ik smakelijk
op at.
Om het uur had ik een glas cognac ge
nomen eu in myn maag wat groc gemaakt
mot zout water. Champagne is lekkerder, die
is meer zoetig. En dan genoot ik wut choco
lade en een rauw ei.
De aankomst vooral was aardig.
Het eerst word ik begroet door een hoop
straatjongens. Do zoilschuiten salueerden met
de vlag en de stooinbooten toeterden. Ook
onderweg had men voordurend met do vlag
gesalueerd.
Spoedig had ik ulthans een beetje toilet
gemaakt.
En toen ik my later by een barbier liet
scheren vielen de menscheu er van nieuws
gierigheid haast door de ruiten.
Nog een noviteit 1 Niet alleen is men Dius-
dag voor hot eerst do Zuiderzee zwemmende
overgestoken, doch ook voor het eerst roei
ende
Meyer had een zeilboot gehuurd, doch
er was geen wind. Toen roeide de schipper
de eerste uren met groote volharding tot zyn
handen bloedden, eu deed zich vervolgens
vervangen door zijn maat.
Meyer bedient zich zwemmende van een
pet, naar zijn eigen idéé vervaardigd, en
voorzien van zijn eigen brilleglazen. De oogen
zyn niet luchtdicht afgesloten, want dan zou
den de glazon beslaan. Toch houden ze bet
vuil tegen en breken de slagen der golven.
Voorts heeft hij een pantalon met een soort
roostertje, zoodat hel water gemakkeljjk weg
loopt. Hy smeert niet het geheele lichaam
met vet, zooals we vaak van Kanaalzwem
mers lazen, doch gebruikte alleen onder de
oksels wat vaseline. Van zout water heeft
hy aan de oogen nog minder last dun van
rivierwater.
Kindermoord.
Voor de Alktnaursche rechtbank stond
Dinsdag te recht de 20-jarige J. J. L., be
schuldigd vau te Zuid-Scharwnudo op 17 Juni
1910 een pasgeboren kind door verstikking
om 't leren to bobben gebracht en bot lijkje
dnuruu te hebben verbrand.
Het O. M. eischto 1 jaar en 6 maanden
gevangenisstraf.
De verdediger, mr. Cohen Stuurt, vroeg
vrijspraak.
Het sterfgeval in de Fueliestraat te
Amsterdam.
Het onderzoek, door deu gezoiidheidsdiem-t
ingesteld naar de oorzaak der ziekteverschijn
selen en de twee sterfgevallen bij het gezin
Dijkshoorn, iu de Foeliestraat te Amsterdam,
heeft uitgewezen dat vau eenige besmettelijke
ziekte geen sprake is.
Staatspensionneering 1
Door de commissie uit den Bond van Staats-
pensiouneering voor het volkspetitiounemeut
is aan de afdeelingen het verzoek gericht
om een aanvang to maken mot het verza
melen van handleekeningen voor dit peti-
tiounemeut. Tevens is door deze commissie
bestaande uit de heereB Frans Netschor,
SantpoortH. J. Hagelen, Arnhem; mevr.
H. M. Le Grand Goudschaal, Rotterdam;
A. Voorbrood, Arnhem; mej. M. G. Kra
mers, Rotterdam; P. Nolting, Amsterdam;
B. Kanis, Amsterdam; E. Posthuma, Lreu
warden; G. H. Hulsman, Schagen en L.
Wiersum, Groningen een circulaire ge
richt lot de bedienaars van den godsdienst
in Nederland, houdende verzoek om deze
adresbeweging te steunen.
Gesnapt.
Zaterdagavond werd de politte te Bussum
telefonisch geroepen door de familie van Pr.
Hendrikpark 47 to Bussum, daar zich een pc r
soon tussclieu de struiken van deu tuin had ver
scholen. Deze werd eindoljjk aangetroffen in
een anderen tuin, van waar hij over de heining
vluchtte, achtervolgd door twee agenten, die
ten slotte door den vluohteling, een sergeant
dor vest. art. uit Naarden, een zekere Den
Hartog, voor straf uit Gorincbem sedert eonige
dagen overgeplaatst, inet de sabel werden aan
gevallen.
Na nogmaals een poging gedaan te hebben
zich door de vlucht te redden werd de man,
die dronken scheen to zijn, gearresteerd. In
den tuin werd een taschje met zilvergeld ge
vonden, hetwelk de sergeant uit den tuin in
«ie Pr. Hcndriklaun 47 had meegenomen. Hy
werd door den inspecteur van politie te
Bussum aan de militaire autoriteiten te Naar
den overgeleverd.
De Tubbergsche pol itiequaestie.
Naar hot Cenlr. verneemt, is door den
afgevaardigde van Almelo, inr. Aalberse, een
vraag gesteld aan deu minister van justitie,
naar aanleiding van de niet-vervolging van
twee veldwachters te Tubbergen, tegen wie
een aanklacht was ingediend wegens mia-
liaudeling van eenige personen op 2 Febr. j 1.
Door een drijfriem gegrepen.
In de fabriek van de firma Hamburger
(Nederl. Lood- en Zinkpletterijen) te Utrecht
is Dinsdagochtend zekere Hardy, afkomstig
uit Rotterdam aldaar sinds enkele dagen
ter vervaDging van slakend personeel dienst
doende door een drjjfriem eener knars-
machine gegrepen. De ongelukkige slingerde
eenige malen mede.
Zwaar verminkt werd de muu naar de
Rijksklinieken vervoerd, waar hy inmiddels
overleden is.
Een inval in een distilleerderij.
Te Maastricht is door den inspecteur der
belastingen, deu heer Lichtenberg, 20 amb
tenaren, den commissaris van politie eu 6
agenten een inval gedaan in de distilleerderij
„Den Engel' van den brander M,. daar ver
moed word dat er een geheime afvoerbuis be
stond voor gedistilleerd.
De buis, die ontdekt werd, was aangebracht
in den muur en eindigde in den kelder, waar
uanwezig is veruccijnsd gedistilleerd voor de
slytery. Gedeelten van de buis zyn in beslag
genomen, evenals de kraan. De administratie
heeft vau een en ander proces-verbaal opge
maakt. De aanwezigheid van den commissaris
vau politic geschiedde in zyn qualiteit van
hulp-ollicier van justitie op last van den offi
cier van justitie.
Het drama te Lochem.
De heeren C. Byl, arts, eerste geneesheer,
dr. N. J. A. Fraucken, tweede geneesheer
uan het krankzinnigengesticht te Zutfen, zyn
mot den heer A. J. M. Nobel, arts, eerste
geneesheer aan het Groot Graflei, door de
Rechtbank benoemd lot het uitbrengen vun
een rapport over deu geestestoestand vau
den oDgelukkigen Mozes Bacbracb, die in
eeu vlaag van waanzin zyn ouders te Loehem
doodde.
Relletjes te Enechedé.
Men meldt uit Enschedé
Dinsdag openbaarde zich vooral du den
middag een geezt van moer verzet, die zich
hel eerst uitte bij het uitgaan der fabriek
Roomweg" toen daar werkende btzen de
stad intogen naar hunne woonhuizen. Up den
Oldeuzaalschen en den Losserschen weg werd
de toevloed van lastig vallenden zoo groot,
dat op berel van den burgemeester eeue char
ge werd gemaakt met blanke sabelde sla
gen kwamen hier eu duur raak aan. De Oldeu-
z-aalsche straat werd eonigen tijd geheel afge
zet. Dezen avond werd het zeer woelig iu het
centrum, 't Wareu moest opgeschoten jongens,
die schreeuwden, sisten en floten en ook een
eukelen steen wierpen naar de politie. Kr
liepen er velen ouder de menigte met stokken
gewapend. De aanmaningen tot doorloopeD
en de pogingen tot haudhaving van 't verbod
tot samenscholing hielpen niet en dezen werd
daarom kracht bjjgezet door het trekken der
sabels en 't inslaan op de menigte.
Op den hoek Haverstraat stortte het paard
van één der marechaussees en viel de berijder
beiden bleven ongedeerd. Op het zieu vallen
schoot echter andere gewapende macht toe
en deze bracht dc menigte zoo in 't ge
drang, dat in het „Warenhuis" vau den heer
Herman Polak eene groote ruil werd inge
drukt. Eenige agenten, die in do Van Lochem-
slraat de samengeschoolde menigte uit elkan
der joegen, hoorden kort daarop op eenigen
afstand achter zich een schot vallen. Gedu
rende den avond werdun drie personen ge
arresteerd, vun wie de eene, die op aanma
ning niet verkoos door te loopen, weder is vrjj
gelaten, doch twee anderen, vau wie de eene
eeu agent moet hebben geslagen en de andere,
do vader van den eerste, zjjn zoon poogde le
ontzetten, zijn nog in arrest.
Door de Organisatiebesturen werd een
strooibiljet uitgegeven in hetwelk, naar aan
leiding van de beroering der laatste dagen,
een ieder gewaarschuwd wordt do politie geen
uanloiding te geven tot optreden. Zy noodigen
de uitgestotenen dringend uit zich des avonds
niet op straat te begeven, wanneer dit niet
noodig is, en bovenal den omtrek der fabriek
te myden. Zy wenschen de verantwoordelyk
heid van de gevolgen der kwajongensrelletjes
niet te dragen.
Het fabrikantcncomité richtte Woensdag tot
de organisatie-besturen hot volgeud antwoord
Wjj ontvingen Uwe letteren van gisteren.
Met deu inhoud daarvan kunnen wy niet
aecoord gaan, evenmin kunnen wy uwe voor-
voorstellen aanvuurden. De beschuldigingen
door 11 tegen do firma N. I. Meuko en hare
bazen zijn naar onze overtuiging op grond
van ons onderzoek ongerechtvaardigd. De
werklieden kunnen zich van een rechtvaar
dige behandeling verzekerd houden.
Overigens verwyzen wy naar ons schrjjven
van 5 dezer, hetwelk geen aanvulling behoeft.
De hierboven vernielde voorstellen der werk
lieden zijn dus verworpen.
Onze Ooet.
Het volgend jaar is, naar het „Soer. Iidbl.
weet mede te doelen, een belangrijke uit
breiding van het personeel en de hulpmid
delen by het koninklijk magnetisch en meteo
rologisch observatorium te Batavia te wach
ten. Er is beraamd aan het personeel toe te
voegen: 2 wetenschappelijke medewerkers,
nog een rekenaar, eon klerk en inlandsehu
adsistonten. By wyze van voorloopigon mtiat-
rogel dus buiten de begrooting - zijn
daarvan reeds in dienst eeu wetenschappelijke
medewerker, do derde rekenaar, de klerk
(een jonge dame).
De cholera te Soerabaja.
De correspondeut tv Soerabaja van de
Loc. schreef aan *.yn blad
De cholera is nu zoo goed alz geweken
uit onze gemceule en daar buiten in de al-
deeling Soerabaja; de zeer weinige gerap
porteerde gevullvn, die iederen dag aan de
dagbladen worden bekend gemaakt, wordeu
meur dan eens afgewisseld door „nibil-opgave
coodat 'l niet lang ineer zal duren of de
gevreesde ziekte zal hier niet meer voor
komen.
In vergelijking mot de cholera-epidemie
van 19011902 heeft de thans zoo goed als
geweken ziekte niets te beduiden gehad.
in de jaren 1901—1902, beginnende met
Mei 1901 tot het eindo vau het daaropvol
gende jaar, werden 10000 gevallen gecon
stateerd, en uu vau December 1909 tot ul
timo Juni 1910 slechts 1100, waarvan 800
binnen de gemeente met 150.000 zielen eu
300 in de afdeeling Soerabaja, met 230.000
zielen, dus binnen de gemceute een veel on
gunstiger percentage.
Moord aanelag.
Er is te Londen op een ondergrondse'.en
spoorweg een brutale moordaanslag gepleegd.
Gin 2.15 uam de heer W. Fiost uit Kuislip
aau het station Bakorstreet een trein vau deu
Melrupolitaanschen spoorweg naar Ayleabury.
Ily kwam alleen in een cerste-klas-coupé te
zitten. Net voor de trein afreed trad een jong
man binnen, kort van stuk, gezet en donker
vau uiterlijk, een vreemdeling, dacht Frost.
Zoodra de trein, even buiten het station, de
tunnel inreed, sprong de kerel op Frost. Deze,
een stevig heer van een vjjftig jaar, weerde
zich en er volgde eon worsteling. Vergeel*
trachtte Frost de noodrem te bereikon. Toen
de bandiet zyn tegenstander niet meester kun
worden, haalde hy een revolver uit deu >k
en schoot op hem; de kogel drong onder de
kin het hoofd binnen.
De trein zou eirsl te Hurrow stil houden,
maar de seinwachter hij Swiss Cottage zag
e>n deur openstaan en liet den trein stoppen,
juist voor hy de tunnel zou ingaan. Een rei
ziger, die uit het raam keek, zag een mali
uit den trein springen en de tunnel inloopeu.
In deu coupé vond men Frost bloedeud op
den grond liggen. Zjjn kleeren wareu heiu
hier en daar van 't ljjf gescheurd, ten bewijze
dat de worsteling herig was gewet st. I)e
baudiet had zjjn hoed een groene Trilby
laten liggen.
Frost werd naar een ziekenhuis gebracht,
waar men zjjn toestand ernstig vond. Do kog. 1
hal zjjn kaak vcrbrjjseld. Hy kon nog eenige
inlichtingen geven. Intusschen had men aan
de andere zjjde van de tunnel, bjj het station
Marlborough-road een man gevonden, die
waarschynljjk de gezochte was. Het leek ook
een vreemdeling. Hij was wat versult of half
simpel. Hy werd aan de politie overgeleverd.
Men vond een aantal bedelbrieven by hem.
Vrouwelijke predikanten
Alweder zijn do dames komen kloppen
aan de deur vau de Synode der Ned. Herv.
Kerk. liet volhardingsvermogen der vrouwen
i> bekend, vooral als het geldt haar oogmerk
door le zetten. De Eugelsche stemrecht-
dames leverden verbluffend voorbeeld. Do
Nederlandsche requestranten bij do Synode
wandelden op geljjke Ijjn, zjj't ook op kleiner
terrein. In 1902 vroeg een dame of zjj zou
kunnen toegelaten worden tot dc Evangelie
bediening in de Ned. Hurv. Kerk, in 1906
mej. Gerlinge, in 1907 mej. Gerlings en in j.
Vogelsang. En sedert herhaalt zich het ver
zoek van jaar tot jaar. Eenmaal werd h<t
slechte door staking van stemmen verworpen.
Ka opnieuw is het adres der darnes daar nu
geteekend door drie mejuflr. Gerlings, Vogel
sang en Bruiring. Wat zal de vrucht zjjn?
Waarschijnlijk blijft de deur nog dicht: de
rupporteerende commissie is verdeeld: twee
leden voor openen, één voor sluiteu. Ver
moedelijk zal de laatste het winnen. Het
rapport wordt nader behandeld.
fbtjilleton
2)
Maar dat is toch geen bewjjs, dat hy de
moordenaar was. Hy kou er immers toeval
lig zyn gekomen.
Zeker, dat alleen zou geen bewjjs zjjn ge
weest, maar het onderzoek bracht zulk een
aaueenzchakeling van overtuigende bewyzen
aau het licht, dat de jury hem schuldig
moest verklaren. Hjj had als schilder laug in
den omtrek rondgezworven, er werd ook ge
zegd, dat zjjn liefde voor de dochter van
een onzer aanzienlijkste landbezitters de
reden was van zjjn verbljjf hier. De dag,
voordat bet ongeluk gebeurde, nam hjj zjjn
intrek in bet logement en hot bleek uit eeu
ouder zjjn papieren gevonden brief, dat de
vermoorde hem hier had laten komen om
eenige aangelegenheden met hem te bespreken.
Het onderzoek bracht verder aan het licht,
dut de schilder aan het slachtoffer veel geld
schuldig was, wat hjj niet in staat was te
betalen en de toon vau den gevonden brief
was zoo barsch en dreigend, dat men er uit
kon opmaken, dat de schrjj ver zjjn geduld
had verloren en vast besloten was, zeer
streng tegen zjjp schuldenaar op te treden.
De menschen in het logement verklaarden,
dat de doode een klein, fijn man was met
een onaangenaam uiterlijk. Hjj was aange
komen, toen de schilder juist was uitgogaau
en zei, nadat hjj iets had gebruikt, dat hjj
een wandeling naar het meer wilde maken.
Wanneer den schilder in dien tijd terug
keerde, zou hij ook daarheen gaan. Twintig
minuten later keerde de schilder terug en
volgde dadeljjk zjjn schuldeischor, maar met
zulk een boos gezicht, dat de huisknecht had
gezegdNu dat loopt nooit .goed af met die
twee. Een tweede omstandigheid, die een
groot gewicht in de schaal wierp, was, dat
de vermoorde, die zeer rjjk was, dezelfde
jonge dame het hof maakte, als de schilder.
Haar vader had echter den schilder de
deur gewezen en den ander met ingenomen
heid ontvangen.
Toen de moord werd ontdekt, constateerde
de dokter, die onmiddellyk was geroepen,
dat de dood voor tien minuten moest zjjn
ingetreden. Hij zag op het horloge. Het was
vjjf minuten voor zeven, de huisknecht van
het logement had toevallig op de klok ge
zien, toen de schilder naar het meer ging om
den vreemdeling te ontmoeten. Het was toen
vjjf minuten over half zeven geweest. Een
jongen had den vreemdeling klokslag kwart
voor zeven alleen uan het meer tusschen het
riet zien staan en naar de gevangenis kjjken.
Bekende de schilder de misdaad
Neen. Hjj hield vol, dat hjj den m&n dood
had vinden liggen, toen hij bjj het meer was
gekomen. Men ondervroeg hom, waar hjj den
tjjd tusschen het verlaten van het logement
en het vinden vau het ljjk had doorgebracht,
daar het meer nauwelijks vjjf minuten van
het logement aflag. Hjj werd toen een oogen-
blik verlegen eu antwoordde, dat hij eenigen
tijd achter een boom aan den straatweg had
gestaan, om naar de voorbijgaande rjjtuigen
tc kjjken. Het gerechtshof vond die verklaring
ongeloofwaardig, de schilder kou zjjn alibi
niet bewijxeu, want hjj had uiemand aau deu
slraatweg gezien. Hjj werd dus veroordeeld,
verzachtende omstandigheden in aanmerking
genomen, tot een gevangenisstraf van slechts
twaalf jaar.
Denkt ge zelf nu, dat dé man schuldig is
Ja en neen. Van eeu psychologisch stand
punt uit beschouw ik hem als niet in staat
zjjnde zulk een misdaad te begaan. Wanneer
ik echter rnjjn ondervinding als gevangen
directeur raadpleeg, dan zie ik de dingen in
een geheel ander licht, want ik heb geleerd,
karakter en temperament te beschouwen als
onbeduidende factoren, waarmede men geen
rekening mag houden en slechts feiten te laten
spreken, en dan moet ik helaas bekennen, dat
ik hem voor schuldig moe* houden. Het zy
echter verre van mjj, den steen op hem te
willen werpen. Wie weet, of de kiem tot de
misdaad ook niet in onze eigen borst sluimert.
Het verbljjf in zjjn col en de lichte arbeid
op het bureau zjjn uu juist niet zulk een harde
straf, maar de schande, het gevoel dat hjj voor
zjjn geheele leven gebrandmerkt is, drukt hem
zwaar.
Meu nam het vooratel van den directeur
in overweging. Eenige stemmen verklaarden
er zich tegen, maar de meerderheid was er
toch voor.
De geldkwestie gaf, zooals bij alle dingen
in de wereld, ook hier deu doorslag.
liet gevolg hiervau was, dat op een sohooneu
zomermorgen een slanke blecke man in de bruine
gevangenkleeding met de muts zonder klep op
hot kortgeschoren haar, onder geleide van
een opzichter de kleine kerk binnen trad.
Met de oogen van den kenner beschouwde
hjj de ruwe overblijfselen van de schilderingen
aau de muren en gaf zjjn bevelen, waar de
steigers moesten aangebracht worden. De uit
drukking vau vergenoegdheid, die daar bjj uit
zjjn diep liggende oogen sprak, was zeker
zeer zeldzaam bij hem. Zijn gelaat droeg du
sporen van zwaar zieloljjden. Toen men hem
zijn schildersbenoodigdheden overhandigde,
strook hjj er liefkozend met de hand over,
alsof hjj zo na lange scheiding vriendelijk
wilde begroeten.
Van dien morgen af wus hjj hier dagoljjks
to vinden. In zjjn werk verdiept, als ontrukt
aan deze wereld, lette hjj op niets anders en
onder zjjn hand kregen de oude voortbreng
selen eener kinderljjke phantasie nieuwe rjjko
kleuren en wist hjj zo nieuwe bekoorlijkheden
te verleenen. Hier op zijn steiger kon hjj wanen
alleen en vrij te zjjn, hier werd hij door zjjn
omgeving niet elk oogenblik aan zijn schande
herinnerd. Zijn bewaker zat onder in het schip
van de kerk en bekommerde zich verder niet
om hem, wanneer hy hem maar in het oog
had en de deuren gesloten waren, zoodat geen
onbescheidene kon binnenkomen.
Men had echter een uitgang, die van het
orgel langs een nauwe stoffigs trap naar de
woning van denschoolmeester voerde, vergeten.
Door deze deur sloop somtijds een slanke
meisjesgestalte stil naar de kerk, ging op eeu
bauk zitten, dicht bjj de plaats waar het koor
van het orgel en de steiger vau den schilder
elkander raakten on zag nuar zjjn werk. De
zonnestralen, die door de in lood gevatte
ruitjes vielen, omgaven haar met een stralen
krans, maar het scheen dat het licht langs
haar afgleed en zonneschijn on warmte geeu
invloed op haar haddon. Haar weelderig zwart
haar, dat in zachte krulletjes en golven hel
voorhoofd omgaf, was zoo volkomeu dof,
het streng besneden fijne gelaal zoo kleurloos,
dat men het de zon niet kwaljjk kon nemen,
als zjj zich de moeite niet gaf, licht en kleur
er aan te verspillen.
liet eigenaardigste van haar gezicht waren
de groote, lichtblauwe oogenzjj schenen
steeds droomeud, strak en zonder leven over
het tegenwoordige heen in «le verte te staren.
I11 don beginne had de schilder niet gelet op
de s'illo toeschouwster. Langzamerhand was
hjj er echter aan gewend, dut haar bleek ga
laat boven de leuning van het koor uitkwam
en zij zjjn werk aandachtig volgde.
Ieder meusch, maar vooral een kunstenaar,
heelt behoefte aan sympathie en in zijn ver
latenheid deed de stomme deelneming van het
meisje den schilder goed.
Kent ge iets van het schilderen vroeg hjj j
op zekeren dag, terwijl hij zich eensklaps tot
j Aniela wendde.
In de diepe stilte, die er tot uu toe had
geheerscht, klonk de vriendelijke toon van
j xiju stem zoo luid door de kork, dal hei meisje
er ran schrikte.
Spraakt ge tot mjj
j Ja, en ik vroeg u, of ge iets van liet achil-
deren kent Ik zou het bjjna geluoveu, daar
ge zooveel belangstelling in myn werk toont,
j Wie zjjt ge eigenlyk
Ik ben Aniela, de dochter van den school
meester.
Ah, de scboone Aniela De schilder scheen
verrust en voor de eerste maal beschouwde
hy aandachtig de gestalte op het orgel. Ik
hoorde over u spreken, vroeger ge weet
toen ik nog een vry man was, maar ik herinner
mij niet u ooit gezien te hebben.
Ik heb u wol gezien.
Zoo, waarlijk Er kwam een uitdrukking
ran bitterheid op zijn gelaat. Ja, i«»dereeu
heeft my gezien, toen ik op de bank der
heschuldigdeu zal. Men krjjgt een treurige
beroemdheid, als uien tot gevangenisstraf
wordt veroordeeld, maar laat ous daarover
zwijgen. Zyt ge tevredeu met myn werk
Aniela P
Zy bad hem kunuen antwoorden, dat zy
iu de uren, die zy onbeweeglyk iu zyn nabij
heid had doorgebracht, byna niets van zyn
werk gezien had, maar haar oogen niet had
kunnen uihouden van zjjn blond hoofd met <lo
melancholieke oogen. Maar zjj zweeg en ant
woordde eindeljjk uitwijkend
Wal voor belang kuul ge stellen iu liet
oordeel van een meisje, dat niets vau schilderen
afweet
Veel, zeer veel. De onbevangen blik vau
een leek ontdekt dikwjjls gebreken, die de
kunstenaar over het hoofd ziet. Ik verlies bot
vertrouwen iu mijtolf, omdat ik met niemand
vun gedachte kan wisselen, geen enkele op
merking hoor, die mjjn phautarie opwekt. Ik
beu van meening, dat alleou degenen, die zich
in het volle leveu bewcogt, iets waarlyk goeds
kun scheppen.
Hjj zweeg en werkte vljjtig voort, maar hjj
had de behoefte zich verder te uiten, lijj had
te lang moeten zwjjgen om de gelegenheid tot
spreken niet te baat to nemen.
Ik heb voor dat muurvak naast den spreok-
Btoel een ontwerp in het hoofd, begon hjj uu
een pauze opnieuw. Van de oude fresco's is
hier elk spoor verdwenen. Ik had gedacht,
dat de overwinning van hot licht, het Christen
dom, over den nacht van het Heidendom oen
zeer geschikt onderworp zou zjjn. Maar ik
heb nog geen voorstelling van de figureu, die
daarvoor noodig zjjn, mjjn phantasie laat mjj
in den steek. Wij kunsleuaars hebben inspi
ratie noodig en in mjjn binnenste is alles te
troosteloos en te hopeloos om het begrip vau
licht iu eeu persoon te kuunen weergeven.
(Wordt vervolgd.)
