KLEINE COURANT»
't Vliegend Blaadje
voor Heldor, Texel, Wlerlngen en Anna Paulowna,
No 8925
Zaterdag 24 September 1910.
38ste Jaargang.
ONTKOMEN
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad i 37J 45 f 0.75
miën J Modeblad »»»55»>»»65» f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels
Elke regel meer
Bewijs-exemplaar
Vignetten en groote letters worden n
r plaatsruimte berekend.
Interc.-
leffoon SO.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever C. DE BOER Jr. (*./h. BERKHOUT Co.), Helder.
Bur
Eerste Blad.
ZIJ, die zich met 10CT0BER
a.sop dit blad abonneeren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers GR A-
Tls- DE UITGEVER.
Aan onze abonné's buiten
de gemeente wordt beleeid
verzocht 't verschuldigde
abonnementsgeld Vliegend Blaadje,
Zondagsblad en Modeblad 3e
kwartaal 1910 te willen overmaken per
postwissel of aan postzegels vóór 5
OCTOBER a.s., zullende anders daar
over met 5 cents verhooging per post
worden beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 2cent
beplakt te worden.
Aan onze abonné's in het Buitenland
wordt nogmaals herinnerd, dat a't Vliegend
Blaadje" en de „Premiebladen" alleen ge
leverd worden bij vooruitbetaling. De ach
terstalligen worden hierop attent gemaakt,
ter voorkoming, dat de toezending gestaakt
wordt. De Administratie.
UIT HET BUITENLAND.
De Belgische bladen wijden beschouwingen
aan het bezoek van hun Koningspaar aan ons
land. Zij zyn vol lof voor de recht hartelijke
wjjze waarop de hooge gasten hier ontvangen
zijn. De verzoening is oprecht en duurzaam,
zegt de rEtailo beige"' herinnerend aan de
samenkomst der Koningen ia 1863, aan de
ontvangst van Leopold II hier te lande in 1883
en van Willem III te Brussel 1884; het bezoek
van koning Albert is de voorbode van een
gewenschte gunstige toenadering tusschen
boiic volken. De bladen verzekeren als om
strijd dat Koningin Wilhelmina by haar be-
zoek kan rekenen op eene even hartelijke
ontvangst van de zjjde der Belgen.
Maandag opende koning Albeit de nieuwe
Engelsch#afdeeling op de Brussolsche ten
toonstelling. Engeland en België, zei de En-
gelsche gezant, kunnen wel door het noodlot
worden getroffen, maar niet terneer geslagen.
De Koning zeide in den Bpoedigen opbouw
der nieuwe Engelsche afdeeling een bowys
te zien van sympathie met het Belgische volk
waarvoor hij zyn dank betuigde.
Keizer Wilhelm II krijgt al bij zyn leven
een standbeeld, 't Stelt hem voor als ruiter
en is geplaatst op do brug te Keulen.
Vorstenbezoek is van beteekenis voor den
wereldvrede.
Keizer Wilhelm is weer op bezoek by keizer
Frans Jozef.
De stad Weenen is te zyner eere fraai
versierd en de Oostonryksche, zoowel als de
Duitsche bladen zien in het bezoek eon nieuwe,
kostbare bevestiging van de vriendschappelijke
betrekkingen tusschen de beide ryken.
Toenadering ie er nu juist niet tusschen
de Duitschers en de Tsechen. De onderhan
delingen, om bet mogelijk maken van bet
Boheemsche parlementaire werk, zijn weer eens
aangevangen, maar zullen ook wel weer op
niets uitloopen.
De Badenscbe sociaal-democraten moeten
op het Maagdenburger partij-congres nog al
wat hooren over hun stemmen voor de be
grooting en hun samengaan met bnrgerlyke
partyen. Bebel hield over de zaak een lange
redevoering, die niet vry was van scherpte.
De Orieksche Nationale Vergadering is weer
heropend. Ongeveer de helft der afgevaardig
den waren aanwezig. Van de leiders ontbraken
Theotokis en Venizelos, die sedert zyn aan
gekomen.
Voor de parlementszaal en het gebouw
waren 200 officieren in parade-uniform aan
wezig; dit was geen demonstratie, maar een
gevolg van het bevel van den garnizoens
commandant, dat alle officieren die vry van
dienst waren, by de opening der Nationale
Vergadering tegenwoordig moesten zijn. De
Koning droeg admiraals-uniform, prins Con-
at&ntyn generaals-uniform. Beiden werden door
een deel der officieren levendig toegejuicht.
De minister van oorlog, Zorbas, was by de
opening niet aanwezig; men zegt dat tusschen
hem en Dragoumis verschillen van meening
bestaan, die tot het aftreden van den minister
van oorlog zullen leiden.
De vergadering besloot met 148 tegen 121
stemmen den eed af te leggen op de Grond
wet de beslissing over do vraag, of de Nationale
Vergadering een revideerend of een consti-
tucorend karakter zal hebben, zal eerst vallen
nadat het bureau gevormd is en de geloofs
brieven zyn goedgekeurd.
De Fransche regeering heeft de bijeenkomst
van hot Jong-Egyptisch congres te Parjjs
verboden.
Natuurlyk begreep men in Frankryk, dat
Engeland ongaarne die byeenkomst te Parys
zou gezien hebben.
Officieus wordt nu verklaard, dat de Fransolie
regeering haar besluit heeft genomen op eigen
initiatief en volstrekt niet op aandringon van
de Engelsche regeering, «al stelde de regeering
er ook prijs op Parys niet tot het middelpunt
te maken van een anti-Britsche beweging".
De Spaansche minister van financiën wil
een leening slniten van 1500 millioen pesetas.
Daarvan zal 22 millioen worden besteed voor
oprichting en onderhouden van de noodige
localitoiten voor het onderwjjs, 120 millioen
voor de vloot, 180 millioen voor openbare
werken, 700 millioen voor het leger en 800
millioen voor binnonlandsche zakeno. a.
posteryen en telegrafie 40 millioen. De cijfers
zyn vry hoog, vooral voor Spanje.
De politie te Lissabon heeft tien personen
in hechtenis genomen, vronwen en kinderen
medegerekend, die allen een zelfde huis in
het lage gedeelte der stad bewoonden. De
politie nam een groote hoeveelheid materiaal
voor de vervaardiging van bommen in beslag.
Een slotenmaker, die zich onder de aan
gehoudenen bevindt, heeft verklaard dat al
dat verdachte goedje hem toebehoorde en dat
hij het zich voor politieke doeleinden had
aangeschaft.
In Engeland dreigen in den laatsten tijd
ernstige arbeidsconflicten, waarbjj duizenden
betrokken zijn. Het conflict in den scheeps
bouw hoopt men nu evenwel spoedig bygelegd
te zien. De arbeiders hebben den eersten slap
tot toenadering gedaan.
Sedert eenige maanden zijn ook ornstigo
geschillen gerezen onder de leden van den
Antwerpsehen Diamaotbewerkersbond, die
8000 diamantbewerkers omvat.
Er had zich eon party gevormd, die tegen
do drie leiders van den bond gekant was en
deze verweet misbruik te maken van hun
macht. Toen ten slotte twee-honderd leden
van den bond werden uitgesloten, zagen de
leiders zich genoodzaakt af te treden.
Hierdoor werd echter de verstoorde rust
niet hersteld. Integendeel, nu is het zoover
gekomen, dat de leden der beide partijen
weigeren met elkander in dezelfde slijpery te
■orken. Dinsdag werd het werk in zes sljjpe-
rjjen gestaakt.
De stakers, volgens de «Petit Bleu voor
het meerendeel Nederlanders, die zich fe
Antwerpen hebben gevestigd, hielden eene
samenkomst, waarin do afgetreden leiders hen
te vergeefs aanspoorden het werk te hervatten.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 23 September.
Algem. Heldersche Winkeliersvereniging.
Dinsdagavond hield deze vereeniging een
algemoene vergadering in .Tivoli' die ech
ter niet druk bezocht was. De heer Oor.
Visser, leeraar Boekhouden en Accountant
te Leeuwarden zou spreken over «Midden-
s tandscr edietbanken
Do voorzitter, de heer Nypels, drukte in
zyn openingswoord zyn spjjt uit, dat de be
langstelling niet grooter was, gezien de be
langrijkheid van 't onderwerp.
Hjj herinnerde aan de circulaire aan de
leden toegezonden, betreffende de werkzaam
heden der commissie bestaande uit de heeren
Bakker, Maalsteed en Adriaanse, over 't
oprichten van den Middenstands-credietbank.
26 personen beloofden reeds de zaak te zullen
steunen.
Om voorlichting in deze gewichtige finan-
ciëelo zaak had men zich gewend tot den
heer Cor. Visser, die bereid was gevonden
de zaak hier te bespreken.
De heer ViBSor het woord verkrygend,
wees er op, dat de middenstander van voor
heen wel wiBt wat concurrenlie was, maar
niots afwist van samenwerking en organi
satie. Maar daar is verandering gekomen.
Middenstandsbonden, en het Nationale Mid-
denstandscongres getuigen dat. De midden
stand krygt steun van mannen van naam
en invloed. Dat mag evenwel niet oorzaak
zyn dat we uu al zouden gaan rusten op
de lauweren, geenszins. Er iB nog zooveel
te doen, er is nog zooveel wat verandering
en verbetering behoeft. Een van die vraag
stukken is het crodictvraag8tnk. Bjjna op
elk congres werd het behandeld; 't laatst
nog verleden jaar te Amsterdam, waar de
volgende motie werd aangenomen: «Het
oprichten van credietbanken ter verstrek
king van tydelyk crediet aan middenstan-
dors is gewenscht."
Die motie dient in daden omgezet. En om
daartoe te helpen zou hy spreken over:
1. De wenschelykheid van Middenstands-
credietbanken.
2. de wijze waarop ze kannen worden in
gericht en kunnen werken.
Voor bedryf is geld noodig en de meeste
middenstanders hebben dat niet altyd vol
doende. Koopt men op leverancierscrediet,
dan betaalt men hooge pryzen, en de betere
klanten krygen de beste kwaliteit.
De klein-industrie kwijnt. Zjj kan niet
concurreeren tegen de groot-industrie omdat
ze voor de grondstoffen meer moet betalen
dan deze. Gebrek aan bedrijfskapitaal is
ook hier de groote kwaal. Kunnen do be-
stuande instellingen bier niet helpen? Het
feit dat niettegenstaande er al zooveel cre-
dietinstellingen bestaan en nog altyd om
verbetering van credietwezen gevraagd wordt,
bewijst al, dat zo niot voldoen in de behoef
ten van den middenstand. Ze zyn ingericht
voor 't groot-bedryf. Bedragen van f 500 en
f 1000 krijgt men niet zoo gemakkelyk; daar
is te weinig aan te verdienen. En de voor
schotbanken? Zij eischen te veel: 2 solide
borgen, vooraf een bedrag van f5 of f 10
storten, een levensverzekering slniten en zoo
moer. Zoo betaalt men wel eens 20 percent!
En dan de instellingen die adverteeren cre
diet te verleenen zonder borgstelling! Spr.
waarschuwt vooral tegen deze. Het zyn pa
rasieten die van den middenstand levon,
aan wien men 1 tot 2 percent per week
betaalt! Menig middenstander, die in zulke
handen viel, ging vorloron.
Er schiet den middenstanders niets anders
over dan zich zelf te helpen. En dat kan.
Waarom zouden do middenstanders niet kun
nen wat op landbouwgebied zoo schitterend
geslaagd is? De Boerenleenbanken, waarvan
er meer dan 500 in ons land bestaan, be
reiken alom prachtige resultaten, 't Buiten
land bewijst dat het ook voor den midden
stand kan.
In üostenryk b.v. waren verleden jaar
2500 middenstandscrcdietbanken met een om
zet aan kapitaal van 84 millioen kronen.
Ook in ons land bostaan ze reeds o. a. te
Amsterdam, Haarlem, Rotterdam, Maastricht,
Den Bosch, Utrecht en Groningen. Sommige
hebben agentschappen en bijkantoren in ver
scheidene andere plaatsen. De banken blij
ken te voorzien in een langgevoelde behoefte
en ze gaan steeds vooruit.
Spr. gaat nu na hoe de credietbanken zyn
ingericht en hoe zo werken. De midden
standers moeten aandeelen nemen. Op do
bank kan worden geleend op schuldbekente
nissen van klanten, voor machines, waarop
dan voorschot gegeven wordt tot b.v. 60
percent. Daarenboven moet de bank leenon
op zoog. blanco-crediot, voorschotten waarby
noch persoonlijke, noch zakelyke borg wordt
gesteld alleen op inzage in de boeken
en do balanB.
Dat geschiedt in den groothandel ook on
't leort den middenstander de waarde der
administratie.
Ieder die te goeder naam en faam bekend
staat, kan geld op voorschot krygen. Natuur
lijk moet met beleid worden gehandeld. Spr.
zet thans de inrichting van bet bestuur
uiteen.
De credietbank heeft vooreerst noodig oen
waarborgkapitaal, dan volgt het bedrijfs
kapitaal. 't Eerste wordt verstrekt door dc
leden, in aandeelen waarop de helft gestort
wordt, desnoods in termijnen. Ieder is boven
zyn aandeel van f 100, nog aansprakelijk
voor f 100. In 't Noorden werkt men op
deze mauier zeer goed.
't Bedryfskupitaal komt uit deposito's,
spaargelden, gelden voor rekening-courant,
enz. Bij de bestaando controle is de midden-
standsbank even solide als andere spaar
banken zy zullen even 'goed als deze
kapitaal krijgen. De banken kunnen elkander
helpen of zoo noodig geld erlangen by eene
te stichten Centrale Bank.
Spr. heeft voor zich een ontwerp-statuten
van 't Centraal-Comitë en behandelt daaruit
verschillende artikelen.
Spr. zegt ook nog dat by krachtige orga
nisatie in middenstandscredietbanken de re
geering wellicht later gelden uit de Rijks
postspaarbank zal disponibel stellen. Spr
doet een warm beroep op aller medewerking
om ook in Helder te komen tot oprichting
van zulk een bank. Door samenwerking kan dat
bereikt worden.
Thans was gelegenheid tot hot stellen van
vragen waarby de heer Adriaanse over
credietverleenen en 't verkrygen van gelden
nadere uiteenzetting nog vraagt, die door den
spreker gegeven wordt.
De voorzitter dankt daarna den spreker
voor zyn helder en leerryk betoog en doet
een beroep op de aanwezigen om mee te
werken tot bereiking van het doelOprich
ting eener middenstandscredietbank.
Voorz. brengt nu in bespreking: Verzoek
aan den gemeenteraad tot verlaging van den
gasprys, naar aanleiding van 't adres der
afd. Helder van de S. D. A. P.
Daarover ontapuit zich eene vry uitvoerige
discussie. Op voorstel van *t bestuur werd
aangenomen zich tot den gemeenteraad te
wonden met het verzoek den prjjs van het
lichtgas te verlagen met 1 cent por Kubieke
Meter. De aanneming geschiedde met alge
moene stemmen, behoudens édne blanco-stem.
Voorz. deelde nog mee dat 40 personen
zich in beginsel hadden opgegeven als lid
voor de Coöp. Midd. Credietbank en sloot
daarop de vergadering onder dankzegging.
Uit de Staatsbegroting 1911.
Bij het Hoofdstuk Binnenlandsche Zaken
wordt hoogere subsidie aangevraagd voor 18
ambachtsscholen, waaronder ook die te Helder.
Overtuigd van den grooten invloed ten
goede, welke van het drak bezochte Militair
Tehuis te Helder, ten opzichte van het per
soneel der Koninklyko Marine uitgaat, is
er alleszins aanleiding gevonden om de sub
sidie te verhoogen on wordt daarom voor het
jaar 1911 een som van f2250 meer aange
vraagd.
Bij hot Hoofdstuk Waterstaat wordt o.a.
uitgetrokken voor verdediging van den onder-
zoeschen oever van hot Hoorntje op Texel
f 660,000 voorts wordon o.a gelden aange
vraagd voor verdedigingswerken van den
onderzeeschen oover langs het zuiderstrand
van Vlieland, op Marken, aan de Pettensche
zeewering, de Heldersche zoowering.
Hoofdstuk vi. (Marine).
De Minister beperkt zich tot de vermel
ding van hetgeen door hem gedaan is in de
vroeger door hem aangegeven richting om
trent zyn denkbeelden, waaraan hy getrouw
is gebleven.
Aan de geestelijke en materieole belangen
van hot marine-personeel wordt de vereischtc
aandacht geschonken.
Wat het materieel aangaat, is evenals voor
het looponde dienstjaar voor aanschaffing
daarvan weder een bedrag aangevraagd van
4.2 millioen gulden.
Hoewel het wetsontwerp tot iustelling van
een fonds voor de verbetering van de kust
verdediging de daarby betrokken departo-
inenteu heeft verlaten, raag toch de raogelyk-
heid niet worden voorbijgezien, dat dit ont
werp voor den aanvang van het volgend
jaar, nog niet tot wet verheven zal zyn en
ter voorkoming van stagnatie heeft de Minister
het noodig geacht voor aanbouw van mate
rieel ten dienste der marine in Nederland
gelden op deze begrooting aan to vragen.
Komt bovenbedoeld ontwerp in 1911 in het
Staatsblad, dan zullen die aangevraagde gel
den wordon afgevoerd on gebracht op do
eerste begrooting van het in dat ontwerp
bedoelde fonds.
Die bedragen zyn 1 278,340 als 2e termyn
voor de 3e onderzeeboot en f 332,000 als 2e
tormjjn voor do in aanbouw zjjnde twee
mjjnenleggers.
Voorts zyn tot oen bedrag van f589,660
op do bogrooting gebracht de eerste ter
mijnen voor de 4e en 5e onderzeeboot.
Wat de pantserschepen betreft valt op te
merken, dat deze vaartuigen voor hetzelfde
doel bestemd zijn als de reeds in de M. van
Toel. in 1909 genoemde pantserdekbooten,
die door de comm. in zake samenwerking
van land- en zeemacht worden noodig ge
acht. De nu geprojecteerde vaartuigen zullen
worden bewapend met 4 semi-antomatische
kanonnen van 10.6 c.M. L/50, instede van
met 4 a 7.5 c.M. L/40. Bovendien zullen zij
voorzien zyn van een pantsergordel van
5.5 rn.M. dikte en oen pantserdek van 20
m.M., beide over do geheele lengte. Do
nieuwste verbeteringen omtrent munitie, aan-
voor enz. zullen aangebracht worden, o.a. ook
verbrandingsmotoren. Ook zullen de pantser-
booten kimkielen verkrygen. De totaal on
kosten van zulk oen puntserboot, met inbe
grip van artillerie en munitie, is geraamd
op f 565,000.
Voor de marine in Indië wordt, behalve
een bedrag van f509,760 als 2e termyn voor
de reeds toegestane twee torpedojagers, alsnog
uitgetrokken een bodrag van f 1,490,240 als
le termyn voor het in aanbouw brengen van
nog 4 torpedobootjagers.
Voor 1911 wordt alzoo aangevraagd voor
militaire uitgaven meer f176,187,885
en voor niet-militaire uitgaven minder
f 111,972,08. De verhoogde militaire uit
gaven zyn hoofdzakelijk een gevolg van reeds
tot stand gekomen regelingen ten behoeve
van hulppersoneel.
Verhooging van do activiteits-soldjj van
het vaste militaire personeel beneden den
rang van officier bij het Kon. Inst. to Wil
lemsoord en de beide marinehospitalen wordt
noodig geacht. Naar 's Ministers gedachtcn-
gang zal de verhooging bodragen voor eon
adjudant-onderoff. f 0,25 daags, voor een
serg.-maj. f 0,161, voor 00,1 sergeant f 0,18,
voor oen korporaal f 0,10 on voor een matroos
of marinier f 0,07 per dag deze vermeerdering
vordert voor 1911 een bedrag van ruim f 1400.
De bouw van het negundo stoomloodsvaar-
tuig, zoomede de nieuwe werken waarvoor
de gelden in 1910 werden toegestaan, zyn
in uitvoering of in voorbereidiig.
Voorgesteld wordt aan de licht wachters
van de le en 2o categorie (lichtwacht-stoker
en instrumentmaker inbegrepen) ook voor de
dienstjaren boven de 10, periodieke verhoo
gingen toe te kennen en wel met dien ver
stande, dat de verhoogingen voor elke 5
jaren dienst boven de 10 zullen bedragen
f25, o.l. de helft van het bedrag dezer ver
hoogingen na 5 en 10 jaren dienst.
Do noodige gelden zyn nitgotrokken voor
oen onderzeesche klok voor do reservc-licht-
brulbooi voor IJmuiden. Gevraagd wordt de
aanschaffing van een li oh tbr ul boei, twee licht-
booion en twee lichtbooilantaarns en hot in
richten van weder 24 lantaarns voor gloei-
licht ten dienste vun de zee on binnenvaart
en aanvulling van den voorraad, daar do
beschikbare werkkrachten in de afdeeling
hydrographie niet meer voldoende zjjn. Voor
de controleering van het verrichte werk wordt
geld aangevraagd, voor versterking van het
personeel met een gepens. of eervol ont
slagen zeeofficier. Met een en ander zijn op
deze begrooting gelden aangevraagd voor
eene benoeming van opper- of hoofdofficieren
voor de vervulling in oorlogsstjjd van voren-
omschreren functie.
Staten van Noord-Holland.
I)e opening van de najaarszitting der Staten
van Noord-Holland zal plaats hebben Dinsdag
6 December.
Ontrouwe kantoorlooper.
De 4e Kamer der Rechtbank to Amsterdam
veroordeelde Dinsdag, overoenkomstig den
cisch van het O. M tot zes maanden gevan
genisstraf den 56-jarigen kantoorbediende der
Incassobank, die, op 12 Juli II. uitgezonden
met een tascb met 110 wissels en qnitantics
tot eon bedrag van f 4000, met f 150 er van
door ging, doch bij zyn arrestatie ten huize
van zijn zwager te Rotterdam slechts f 4.55)
van dat geld bieek verteerd te hebben.
Brand op de „Celebes".
In een der ruimen van het stoomschip
,Celebes" liggende aan den steiger van do
Maatschappij, aan de IJkade te Amsterdam,
brak Dinsdagmiddag tegen half vier een
felle brand uit, die slechts met groote moeite
kon worden bedwongen.
Eerst te 5.20 min. Dinsdagnamiddag was
de brandweer bet vuur op de «Cclcbes"
meester. Zy had toen, met behulp van twee
drijvondo stoomspuiten, de Jason en do Jan
van der Heyden, en vyf stoomspuiten op den
wal, ongeveer twintig voet water in hot
groote achterruim gespoten, en in die over-
slrooming was de smeulende copra verion-
ken. Het blusschingswerk geschiedde onder
leiding van den commandant der brandweer,
heer Meyer. De «Celebes", een van de
grootste booten van de stoomvaartmaatschappij
.Nederland", (zij meet 11,000 ton), was jl.
Woensdag binnengekomen met een lading
copra, suiker, djati on stukgoederen. Gelukkig
was het lossingswerk al voor drievierden af-
geloopen. Alleen de beneden-achterruimen
waren nog gevuld met copra, en hier is liet
dat het vonr, waarsohynlyk door broeiing,
ontstaan is. De lading was op beurspolis
verzekerd.
Naar te beprypen is, werd het blusschings
werk op de IJ- en Handelskade door hon
dorden nieuwsgierigen gadegeslagen. Een
.raooien" brand kregen zy echter niet te zien.
Vlammen vertoonden zich niet, maar wol
steeg er uit hot brandende ruim eon «ware,
zwarte rookwolk omhoog, die een naren,
vetteu stank in den omtrek verspreidde.
Den geheelen avond zyn op de .Celobes"
do pompen aan het werk geweest om de
aanzienlijke hoeveelheid blnschwater, weder
te verwijderen, 't Was 'n vieze bruine vloei
stof dio er aanvankelijk uitkwam. De geheele
hoeveelheid bluschwater dat in het achter
schip werd gebracht, werd door alleszins be
voegden op wel 1500 kub. M. geschat.
Voordat dit water verwyderd is kun do
aan do lading toegebrachte schade niet wor
den geschat. Vermoedelijk is zy vry aanzien
lijk. Naar ons door alleszins bevoegden werd
.verzekerd, zal het schip zelvo wel geen bo-
duidondo schade hebben beloopen, daar de
schotten gehouden" hebben en duB niet ont
zet zyn.
De «Celebes" werd in 1907 op een Engel
sche worf gebouwd. Do boot heeft 11,000 ton
waterverplaatsing.
Vliegen.
Olieslagers hoeft Dinsdag en Woensdag
nabjj Rotterdam gevlogen. Beide tochten heb
ben niet lang geduurd, doch ook daar was
het publiek in vollen geestdrift.
De Wognummer8.
De vereeniging .Jacob Kwast', te Wog-
num hoeft een uitnoodiging ontvangen om
een rondreis van 10 dagen door Zwitserland
to maken, terwjjl do mogelijkheid bestaat,
dat ook een uitnoodiging van uit Londen sul
volgen.
Gebroken Hulde.
De Zaterdag te Breda gebonden gemeente
raadszitting onderscheidde zich o.a. ook hier
door, dat er een zeldzaam voorkomend jubileum
herdacht werd. De nestor der raadsleden, do
heer F. J.M Heyluerts, herdacht zyn 40-jarig
onafgebroken lidmaatschap vandenBredaschun
Gemeenteraad.
Door een commissie uit den Raad afgehaald,
werd hy in warme bewoordingen door den
voorzitter toegesproken. Hy noemde bem oen
der groote mannen van Breda en bood hem
namens do medeleden een prachtige vaas aan,
een nieuw product dor firma Roosenburg. Aan
deze vaas is een zilveren plaque gehecht met
een waardeerend opschrift.
Na afloop van de vergadering stiet een der
Raadsleden tegen do vaas on ze was stuk.
f/s-H. CL")
Miskend gezag.
Een rijksveldwachter in politiek, met vrouw
en koDnis op stap gegaan, stootte in de Hoog
straat te Rotterdam op eon troep vechtende
mannen, die hy onder den uitroep van n'k
ben van de politie", trachtte uitoen te dry
ven. Daar by echter de kenteekenen zyner
waardigheid niet kon toonen, stoorden de
mannen zich weinig aun zyn bovel. De veld
wachter in kwestie liep zelfs nog oenige
slagen op, en ontdekte na afloop van don
stryd, dat zyn portemonnaio met rnim f 5 ge
rold was. («Maast».')
Een Nederlandeche schoener in de IJszee
verongeli
In de tTimes" lezen wc dat de Noorsche
schoener «Thomas' te Dundee is aangekomen
mot berichten omtrent den Nederlandschen
schoener «Jantina Agatha", die dertien maan
den geleden Dondee vorliet op zoek naar
oen vermisten walviachvaarder. De kapitein
van de «Thomas" rapporteert dat de «Jantina
Agatha" het vorige jaar in do IJszee schip
breuk heeft geleden. De schoener kwam in
botsing met een jjsberg en zonk. Do beman
ning slaagde erin, in open booten Blakcledd-
oiland to bereiken, maar daar de arctische
handelsschepen reeds Zuidwaarts waren go-
gaan, moest de bemanning, tien koppen sterk,
onder de inlanders overwinteren. Zy biachten
door gebrek aan voedsel dikwyls zware tyden
door, maanden lang loofden zij alleen van rauw
robbenvlcesch. Ten slotte werden zo gered
door den walrischvaardor ,Scotia' en door
de .Thomas" welk laatste schip twee raun
mee naar Dundee bracht. Onder de op
varenden van do .Jantina Agatha" bevonden
zich tijdens de schipbreuk een Engelsch zen
deling en een Dnitsch ornitholoog.
(,H. blad.
feitjillet o rsr.
Toen het eindelijk besloten was, dat ik
weder voor een onbepaalden tjjd Haughton
Tower, verlaten zou, werd nicht Polly bui
tengewoon stil en wanneer mijn oog toeval
lig het hare ontmoette, bemerkte ik somtijds
by haar denzelfden peinzenden, vragenden
blik, die mjj reeds by myne eerste afreis
getroffen had. Maar thans steeg het bloed
my naar de wangen, en wanneer ik haar
daarby strak bleef aankijken, keerde zy zich
om en deed, alsof zy druk bezig was met
do toebereidselen voor mijn vertrek.
Eindelyk brak de dag van myne reis aan.
Hot was eene liefelijke achtermiddag in Juni,
en daar ik 's avonds pas dacht te vertrek
ken, wilde ik eorst een wandeling buiten
doen. Ik verzocht Polly mij te vergezellen,
maar zy had nog zooveel te doen, dat zy
my weigeren moest. Zy beloofde intusschcn
my spoedig te volgen naar eene onzer lieve-
li..g.plekje. i„ het park, een heavol met drie
of vier beuken.
Ik bleef bedaard voortwandelen, bezocht
nog eens den tuin, de oranjerie en prieeltjes
en ging toen naar hot park, waar ik my
onder den schaduw der beuken op het gras
nodorvleide, om Polly af te wachten. Wat
was alles rustig en vreedzaam om my heen I
Slechts twee lichte, sneeuwwitte wolkjes
dreven aan den helderen blauweu hemel.
Geen blad bewoog zich. Van de plaats waar
ik lag, strekte zich het park onbeschadigd
uit tot aan den zoom van het donkere bosch,
dat het op eene halve myl afstands begrensde.
Het eenige geluid dat de stilte verbrak,
was het murmelen van een beekje, hetwelk
voorby de naaste tuinheg stroomde. Terwjjl
ik noderlag in do scbadnw, waartuBschen
lichtplekjes speelden, raakte ik aan hol
droomon en peinzen. Hoe effen was tot nu
toe myne levensbaan geweest, en hoe veel
belovend vertoonde zich myne toekomst I
By mijne meerderjarigheid wachtte my
een ruim vermogen. Hoe ver ik ook terug
dacht, nooit had ik leed of smart ondervon
den, en mijne vooruitzichten schenen mij toe,
zoo helder en zonnig to zijn, als het land
schap rond om my heen. Ik kon mij aan
myne lievelingsstudiën wjjden, niet met het
doel van winstbejag of eerzacht, maar alleen
ter wille der wetenschap zelve, want ik
haakte er naar, meer van de geheimen der
natuur te weten.
Ik wilde met groote teugen uit de bron drin
ken, waaraan ik tot nu mijnen dorst slechts
met droppels gelaafd had. En toch, wanneer
ik eens eeDe groote ontdekking deed, wan
neer mijn naam een plaats vond in de jaar
boeken van den roem Het gemurmel der
beek hoorde ik ul zachter en zachter wor
don, en eindelyk sluimerde ik geheel in.
Ik ontwaakte onder het gevoel van een
zachten adem en een zacht kusje, dat op
mjjn lippen werd gedrukt. Eerst wist ik nau
welijks waar ik was, maar spoedig kwam ik
tot mjjn bewustzijn, en toen ik mij omkeerde,
zag ik Marie Maurice naast my zitten. Zij
had haren hoed afgezet on hield haaf aange
zicht van mij afgewend, maar ik bemerkte
toch, dat haar hals en wangen met een ster
ken blos bedekt waren.
Polly, zeide ik, en een eigenaardig gevoel,
dat mjj de keel toekneep, belette rajj verder
te sprekon. Ik kreeg geen antwoord, en het
schoone, zwartgelokto hoofdje bleef nog ge- j
durig op zijde zien. Nicht Polly gjj hebt mjj
gekust, stamelde ik eindelyk. Nu keerde hot j
bloozend gezichtje zich eindelyk naar mij
too, en ik zag heldere tranen in hare oogeD.
O, spreek daar niet meer van, Karei, ik
dacht, dat gjj sliept.
Behoef ik wel te vertellen, dat onze har
ten op dien schoonen achtermiddag hunne
geheimen verrieden en wij elkander liefde
tot in eeuwigheid zwoeren Toen wjj lang
zaam to zamen naar huis gingen, pinkte zij
eenige vergeet-mij-nietjes, die zij met de vol
gende woorden gaf: Neem ze, Karei. Herin
nert gjj u nog, dat gy my eenige van deze
bloemen gaaft, toen wjj elkander het eerst
zagen Ik heb ze nog, zij zijn in mijnen
schrijflessenaar bewaard. Er ligt mij nu ech
ter iets op het hart, dut ik zeggen moet, al
zult ge mjj misschien ook zeer dwaas vinden
Weet ge nog, dat ge mij zeidet, dat de
bloemen, dio ik toen geplukt had, vergiftig
waren Jawelmaar wat bedoelt gjj hier
mede Och, lach mij niot uit, maar een in
nerlijke stem zegt my, dat gjj u voor ver
gif in acht moet nemen. Ik weet wel dat
uwe stadiën u dikwijls met gevaarljjke stof
fen in aanraking zullen brengen, maar dit
is niet wat ik bedoel. Iets in mjjn hart zegt
mjj, dat uwe toekomst, uw noodlot n in eene
innige verbinding met vergiften zal brengen.
Vergeef mjj, zoo myne woorden slechts het
afdruksel vau eene jjdele hersenschim zjjn,
maar ik kan u niet zeggen, hoe zeer ik er
naar verlangde n te waarschuwen, want het
was mjj gedurig, alsof ik gedreven werd
door eeno macht, dion ik gcon wederstand
kon bieden. Ik weet, dat gjj geduld mot mjj
zult hebben, en mij boloven, dat gjj u in acht
znlt nemen.
Ik gaf de belofte on bezegelde haar met
een laatsten, hartelijken kus.
Te huis gekomen, vertelde ik niets van
bot voorgevallene aan mjjnen oom, hoewel
hij hot wel raden kon uit onze veranderde
houding. Eerst toen ik afscheid van hem
nam, verzocht ik hom, toch vooral zorg to
dragen voor Polly om mijnentwille. Hy vatte
myne beide handen, zag mij eene poos strak
aan, on ik bemerkte, dat zyne oogen voch
tig werden. Gods zegen geleide u, mjjn dier
bare jongen, zeide hy eindelyk. Ik heb reeds
i.«g en vurig gewenBcht zulk een woord uit
uwen mond te hooren. Bljjf niet te lang uit,
Karei, maar keer spoedig terug, om u voor
het altaar met haar te verbinden.
Een paar nar later zat ik in een spoor
wagen en stoomde naar Londen. Het werd
al donker on donkerder, maar terwijl ik half
insluimerde, meende ik dikwjjla dat de zachte
stem van Marie de vreemde waarschuwing
in mjjn oor fluisterde: Wacht u voor vergif!
HOOFDSTUK II.
Frite Holdsworth woonde in eene der vele
straten die van het strand naar de rivier
leiden. Hy had voor mjj in hetzelfde huis
een paar kamers gehuurd, en hoewel de
buurt by dag door de groote drukte eu
's nachts door de zwervende katten zeer
levendig was, gewende ik mjj toch spoedig
aan deze onaangenaamheden, daar het mjjnen
vriend hier goed beviel on ik den omgang
met een bekende noodig bad. In weinig tjjds
was ik gebeel in mijno studiën verdiept, ter
wjjl Holdsworth zorg droog, by zjjno medi
sche collegiën, ook de aangenaamheden van
het Londensche leven te genieten. Onze
karakters waren zeer verschillend, en dit
was misschien de reden, dat wjj zulke goede
vrienden worden.
Wjj haddon nooit onoenigheid en leefden dus
zeer genoeglijk met elkundor. Hy kon zich j
niet bogrypen, dat ik alleen uit liefde tot
de wetenschap mjj op do scheikunde toelegde.
Maar ik bomerkte spoedig dat hjj, wanneer
de levenslust niet te sterk by hem was, ook
veel van zjjn beroep hield, waarom hjj mjj
ook steeds aanbeval, myne studiën door het
bezoeken van medische en heelkundige voor
lezingen eene meer practische richting to
g™»-
Ik kon intusschen geen smaak vinden in
de heelkunst. De natuurwetenschappen be
hoorden ook tot zjjn vak. Hjj moest daarin
examen afleggen, dat hjj eerrol wenschte te
doen een doel, waarvoor hjj zich, dit
recht moet ik hem laten wedervaren, zeer
veel moeite gaf.
Gedurende dezen tjjd van voorbereiding
bloef hy, wat andors niot tot zjjne liefheb
berij behoorde, tot diep in den nacht studeo-
ren, terwjjl ik aan den anderen kant van
de tafel mjjne aanteekeningen regelde of den
loop van mijne waarnomingen welke ik bjj
dag gemaakt had opschreef. Daar zjjne
chemische kundigheden wat onvolledig waren,
riep hjj dikwijls myn raad in.
Ik herinner mjj nog een gesprek met hem,
dat ,na verloop vau tjjd aanleiding gaf tot
zeer vreemde uitkomsten, mjj in diepe smart
en ellende dompelde, ju kaast mijnen dood
ten gevolge had. Wij waren bezig de ge
heimzinnige afdeeling der scheikunde te be-
studeeren, welke dc aantrekkingskracht en
afstooting der lichamen, de scheikundige ver
bindingen en oplossingon in een woord, du
zoogenaamde willekeurige verwantschap in
zich bevat. Bjj deze gelegonheid vielen mjj
eenige gedachten on theoriën in, die mjj
zeiven bevreemdden. Holdsworth gaf too, dat
hjj zich geen duideljjk begrip kon vormen
van verschillende zelfstandigheden, die hjj
in een glas vermengd voor zich had staan.
De verdeeling der zuren bracht hem in
de war, zoodat hjj meende dat de ontleding
eigenlijk niets anders was dan bloot eene
zaak van ondervinding. Ik beproefde hem
de zaak duideljjk te makon, on zeide, dat
wanneer hjj mjj eveu wilde aanhooren, ik
daartoe misschien in staat zon zjjn.
Gij moet bemerkt hebben, ging ik voort,
dat eenige scheikundige stoffen de eigenschap
hebben, elkander aan te trekken, wanneer
men ze met elkaar in aanraking brengt. Zjj
vereonigen zich ten slotte en vormen eene
zelfstandigheid, die zich geheel anders voor
doet dan elk der oorspronkelijke lichamen
op zich zelvo. De aanraking, waardoor deze
lichamen zich met elkander verbinden, wordt
bjj gebrek Aan juistere formule, aantrekking,
verbinding genoemd. Het komt mij voor, als
of er in dezo onbewerktuigde, onbezielde
stoffen evenwel een soort vau ziel, van wil
woont
Schnd uw hoofd niot ongeloovig, maar
laat my uitspreken. Wanneer wjj den blik
vestigen op de eigenlyke willekeurige ver
wantschap, dan wordt door dozen naam reeds
aan de zoogenaamde doodo stoffen het ver
mogen van kiezen toegekend.
(Wordt vervolgd.)
