KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wleringen en Anna Paulowna*
Plicht en Liefde.
No. 3934.
Woensdag 26 October 1910.
38ste Jaargang
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland (1.25
l're- Zondagsblad it 37 J 45 0.75
miën J Modeblad •i55>»t»65» 0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels 90 cent.
Elke regel meer0
Bewjjs-exemplaar
Vignetten en greote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Interc.-
Telefoon 80.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgeven C. OE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT t Co), Helder.
Sur
UIT HET BUITENLAND.
Partiëele stakingen komen hier en daar in
Frankrijk nog voor. Zoo werd op een avond
der vorige week in een paar secties te Parys
plotseling het electrisch licht gedoofd. De
menschen in Parys beginnen echter aan zulke
dingetjes al gewoon te raken 't komt meer
voor. Zy zorgen dan bijtyds voor reserve-licht.
Aanslagen komen ook nog voor. Vrjjdag-
avond nog ontplofte op de Quai d' Orsay te
Parys op het balkon der woning van den af
gevaardigde Alasseur een helsche machine,
welke ontploffing echter alleen wat stoffelijke
schade aanrichtte.
Heden (Dinsdag) komt het Fransche par
lement weer bijeen. In de Fransche Kamer
is t wel eens meer woelig geweest en meu
voorziet ook thaos zeer woelige tooneelen.
Er zyn 28 interpellaties ingediend, meeren-
deels betrekking hebbend op de spoorweg
staking en den aankleve van dien. De geüni
ficeerde socialisten houden een gezamenlyke
interpellatie, waarby Jaurès en een drietal
andere leiders zicli zullen laten hooren.
Dat kan een lange discussie worden. Briand
ziet dat ook in eu hy zal daarom vermoedelyk
Dinsdag direct zelf het woord nemen, om de
houding der regeering te rechtvaardigen.
Het staat thans vast dat het Belgische par
lement met een troonrede zal worden geopend,
Er is dan een gezamenlyke zitting van Senaat
on Kamer. Als voorzitter treedt op de deken
van den senaat, als secretarissen, do beide
jongsto Kamerleden, in dit geval de bekende
Vlaming Van de Cauwelaert uit Autwerpen
en de socialist de Buuue.
Keizer Wilhelm is deze week op bezoek
in Brussel. De socialisten hebben te Brussel
een protest laten aanplakken tegen dit bezoek.
Zy verwyten den Keizer dat bij weliswaar
niet zooveel offers heeft geeischt als de Czaar,
maar, dat toch door zyn regeering honderden
socialisten tot honderden jaren gevangenis
straf zyn veroordeeld wegens majesteitsschen
nis. Hy draagt de grootste verantwoordelijk
heid voor den ontzaglijken militairen last,
waaronder Europa gebukt gaat. Hij praat veel
maar doet weinig, zegt bot stuk, dat besluit
met de opwekking om den kreet >Leve de
Keizer!" te beantwoorden met «Leve het
Duitscbe Volk!" Een groot deel der Brusse
laars zal met dit manifest en de eventueele
kreten wol een beetje in de maag zitten. Zy
stellen toch het bezoek des Keizers aan de
tentoonstelling en aan Brussel op zeer hoogen
prys.
De Engelsche regeering heeft aan de mo
gendheden voorgesteld mot betrekking tot de
erkenning van het nieuwe regime in Portugal
gezamenlyk zich uit te spreken. De stap van
Engeland zal overal wel gunstig ontvangen
worden. Naar het Wolffbureau meedeelt heeft
de Duitscbe regeering reeds verklaard het er
mee eens te zy'u.
Van wege de Amerikaansche Staten zal
wellicht in gelijken geest gehandeld worden.
Do Braziliaansche regeering doet bjj de
Vereenigde Staten en by de overige republie
ken pogingen om te bewerken dut deze tegelijk
met haar de Portugeesche republiek erkennen.
Relvas, de Minister van Financiën, seinde
aan de «Financial News," dat de Ropnbli-
keinscbe regeering alle verplichtingen der
schatkist zal nakomeD.
De Portugeesche administratie ondergaat
eene groote verandering. De regeering stelt
zich eene ernstige vermindering der onnoodige
uitgaven voor. Hetgeen de familie Braganza
behoort zal geeerbiedigd worden, zei de
Minister in antwoord op eene vraag om in
lichtingen van Engeland. Voorts verklaarde
hij: Het deficit zal worden opgeheven, 't
Laatste, hoe kort ook gezegd, is wellicht
't moeilykste.
In antwoord op eene interpellatie over de
kerkelyke politiek in de Spaansche Kamer,
verklaarde minister-president Canalejas, dat
hy zou trachten in overleg met Rome geleidelijk
te komen tot vryheid van eeredienst.
Veuizelos, de groote man van Kreta, heeft
hot bewind in Griekenland aanvaard, zonder
zich aan binnen- of buitenlandsche moeilijk
heden te storen.
Gemakkelyk is zyn taak niet in het land
zelve: Zyn vroegere vrienden de radicalen
verwyten hem, dat hy thans met den vroeger
zoo fel bestreden Koning goede vrienden is
geworden. Kort en duidelyk heeft hy hun
gezegd, dat hij van mcening is veranderd,
wat toch ook het recht en do plicht is van
een eerljjk man.
Met de machtige militaire party zal hy 't ook
niet gemakkelyk hebben. De jongere officieren
van het garnizoen te Athene, hebbeD eene ge
heime vergadering gehouden, waarin zij tot de
slotsom komen dat het een onduldbare toestand
is, dat een burger aan 't hoofd van de beide
militaire departementen staat. Zy willen den
divisie-commandant Konstantinidis uls Minister
van Oorlog hebben. De oudore officieren wil
len Generaal Smolenski. VenizeloB heeft hen
laten weton, dut zjj zich kalm to houden hebbori,
anders plaatst hy hen over naar de provicioI
En dan is er Turkije nog, dat de benoeming
van Vcnizelos een beleediging acht. Zorgen
genoeg dus!
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 25 October.
Oe vice-admiraal Van den Bosch.
Wij doelden reeds mede dat de vice-admi
raal I. van don Bosch zyn ontslag hooft aan
gevraagd. Thans vernemen we dat in afwach
ting der beschikking, den admiraal verlof is
verleend.
Zyn w|j wel ingelicht, dan is de ontslag
aanvrage van don admiraal een gevolg van
meeningsverachil met den minister over de
bevoegdheden aan den vlootpredikor verleend.
In cHet Volk" lezen we over deze quaestie
het volgende:
De vice-admiraal I. v. d. Bosch heeft plot
seling ontslag genomen als directeur en com
mandant der marine alhier. Als reden voor
deze opzienbarende ontslag-aanvraag gaat
hier het volgend gerucht, dat ik onder voor
behoud oververtel.
De oorzaak zou dan gelegen zyn in een
quaestie, die hij zou gehad hebben met den
vloot predikant, ds. Warners. Deze zou nl.
by een bezoek aan de provoost-arrestanten
hebben opgemerkt, dat een der arrestanten
een der boeken las, die, naar het schynt,
tegenwoordig uit een speciaal daarvoor be
staande bibliotheek worden verstrekt.
De murine-dominee was van meening dat
alleen godsdienstige lectuur verstrekt moest
worden en schynt daarop by den beer Van
den Bosch te hebbon aangedrongen. Deze
hoeft echter geantwoord, dat do boeken die
in do collen worden gelezen, door hem zyn
goedgekeurd en dat hy daar geen verande
ring in brengt. Daarmee moet ds. Warners
minister Wentholt in kennis hebben gesteld
on dezo zou den vice-admiraal in het ongelijk
hebben gesteld, waarna deze direct zijn ont
slag hoeft genomen. (Handelsbl.)
Ouze plaatsgenoot, de beer J. B. Polak
(Djjkje) heeft z'n diploma als dansleeraar
verkregen.
Wy kunnen niet nalaten, aan dit bericht
do volgende beschouwing vast te knoopen.
Danskunst, poëzie en muziek, waren de
geliefde kunsten der Oude Grieken, de kunst
minnaars by uitnemendheid. Zij beschouwden
ze als één ondeelbaar geheel, en bielden dit
ensemble in hooge eere.
Do heeren B. H. Polak en Zonen hebben
dit mot de Grieken gemeen. Als dansleeraren
hebben zy zich hier een uitstekenden naam
verworven; dit behoefden wij trouwens niet
te zeggen. Danskunst en genoemde lieeren
worden hier ter stede en elders steeds in
één adem g< noemd.
Als dichters on tooneelschry vers hebben
genoemde heeren ook hunne sporen reeds
verdiend gezien het succes by de Dc Ruyter-
feestcn, Prinses-JulianafeeBten e.a.
De dansmuziek der heeren is reeds spreek
woordelijk geworden.
Laat ons nu nog melden, dat hun inrichting
door doelmatige verbouwing, aan de eischen
der moderno hygiëne en smaak kan beant
woorden, dan gelooven wy te mogen voor
spellen, dat hunne kunst ook in vervolg wel
beoefenaren zal trekken.
W|j wenschen den heeren B. H. Polak en
Zonen nog lang groot succes.
Onvoorzichtig.
B|j het gieten van petroleum op een nog
brandond kooktoestel, geraakte de 60-jarigo
L. M., wonende Middenstraat, alhier, Zondag
morgen in brand. Ofschoon op haar luid gil
len een zoon en een dochter toesnelden,
werden de bovenkleederen der vrouw ge
deeltelijk vernield on kreeg zy aan den hals
een paar brandwonden, waarvoor genees
kundige hulp noodig bleek.
Kostbaar vee.
Door den iuspecteur van het Ned. rund
vee-stamboek zyn te Koegras, gem. Helder,
twee gecontroleerde stamboekkoeien, ter
waarde van f 500.per stuk, aangekocht,
met bestemming naar Zuid-Afrika.
Oe Zeven Provinciën
Aan boord van Hr. Ms. pantserschip .Do
Zeven Provinciën", dat nog ligt aan de
Marinewerf te Amsterdam, heeft Zaterdag
morgen de afdeeling Amsterdam van de ver-
eeniging Onze Vloot eeu door prof. C. L.
Dake geëtste koperen naamplaat als blyk
van belangstelling in onze marine aangeboden.
De commandant van den nieuwen oorlogs
bodem, de état-major on de geheele beman
ning hadden zich opgesteld op het halfdek.
Het geheele bestuur dor afdeeling Amsterdam
van Onze Vloot was aanwezig, n.1. de voor
zitter, de heer O. Kamerlingh Onnes, de secre
taris, de heer N. J. N. van Rjjn van Alkemade,
dr. C. Kerbert, mevr. Tilunus van Leeuwen,
mevr. Beels van Eeghen, generaal J. W.
Boellaard van Herwynen, en de heeren Ch.
Boissevain, dr. M. de Hartogh, J. H. van
Heteren en rar. P. W. de Koning. Voorts
werd de plechtigheid bygewoond door den
directeur en commandant der marine te
Amsterdam, schout-bij-nacht G. F. Tydeman,
met zyn adjudant luit. ter zee le kl. J. H.
Toursdoor den luit. ter zee le kl. W. B.
K. Boom als vertegenwoordiger van den
minister van marine, door de heeren A. G.
Ellis on II. Quispel, resp. voorzitter en
secretaris van het hoofdbestuur der vcreeni-
ging en door do voorzitters der afdeelingen
Leiden en Aruhem, n.1. don gepensionneerden
generaal-majoor F. A. van Braam Houckgeeot
en den heer L. A. H. Lamie. Ook de ver
vaardiger der naamplaat, prof. C. L. Dake,
was onder de aanwezigen.
De heer O. Kamerlingh Onnes, voorzitter
der afd. Amsterdam, nam het woord, en wees
erop, dat Onze Vloot zich tot taak heeft
gesteld de belangstelling in onze marine aan
te wakkeren, maar ook haar in zoo groot
mogelyken kring te doen waardeeren. Het is
dus niet to verwonderen, dat, toen H. M. de
Koningin dezen nieuwen oorlogsbodem doopte
met den roemryken naam «De Zevon Provin
ciën", Onze Vloot van haar belangstelling
en waardeoriog wilde bljjk geven door het
schenken van een gedenkplaat, welke de
herinnering van het roemryksto tydpork van
ons nationaal verleden levendig houdt. Do
namen van Jan vau Galen en Michiol Adriaans-
zoon do Ruyter doen ons hart nog steeds van
nationalen trots zwellen, maar manen onB
tevens om in tijden van ongestoorde vrede
toe te zien, dat niet al te groote schrielheid
en nuchterheid dc vryheid in gevaar brengen,
welke slechts eeu onwaardeerbaar goed is
in de handen der waakzame.
Ook van Galen, Tromp en de Ruyter
hebben dikwyls met beperkte middelen de
vyandelyke overmacht moeten overwinnen.
Maar onze roem in ons bloeitijdperk lag niet
in het aantal der bemanning, maar in den
goeden geest die onder haar heerschte, en
in haar plichtsbesef, waardoor zy veelal het
vaderland uit een netelige positie gered heeft.
Dankbaar erkende spr. de nationale be-
teekenia van de vlagvertoon onzer marine
in deze dagen, en herinnerde hierby aan den
Boksersopstand en aan de verwikkelingen
met Venezuela. Spr. prees de ordelyke wyze
waarop onze schepelingen zich doorgaans in
den vreemde gedragen en wees erop, dat zy
zich in dit opzicht gunstig onderscheiden van
die van andere nationaliteiten. Daarom 0'>k
kunnen zij de vere« niging Onze Vloot be
schouwen ais een trouwe bondgonoote aan
do wal, die zich onder meer tot taak stelt
zooveel in haur vermogen is ertoe mede te
werken dat de schepelingen na een diensttijd
van trouwe plichtsbetrachting bjj de maat
schappij een positie vinden, hunner waardig.
Ten slotte verzocht sp. den commandant,
den officieren en schepelingen van het oorlogs
schip het geschenk te willen aanvaarden als
het symbool van een nieuw tjjdperk, waarin
burgerjj en marine schouder aan schouder
staan om de eer onzer marine hoog te houden.
Moge de Zeven Provinciën lange jaren
bljjven een sieraad van onze marine I
De heer Kamerlingh Onnes nam daarna
het houten omhulsel van de plaat, die op
gehangen is aan het halfdek, tegen de mid
scheeps. De plaat is gevat in ven broeden,
dof-zwart geschilderden, koperen rand. Om de
verschillende etsen zyn, in oen rand in mat-
gothische ornament, de motieven aangebracht.
In den linkerbovenhoek bevindt zich het portret
van de Ruyter, gevat in een vlaggen- en
wapentrophee, waaronder een zwevende
vrouwefiguur, voorstellende de .Faam", wjjst
in de richting van zyn admiraalschip, midden
in de stralen der opgaande zon.
Daaronder is de volgende inscriptie te lezen
De VII Provinciën, genaamd naar het bc
roemde admiraalschip van Michiel Adriaans-
zoon de Ruyter, te Delftshaven gebouwd
voor de admiraliteit van do Mase, in 1665
voltooid en naar zee vertrokken. Was 168
voot lang, 43 voet wjjd en 15 voet hol, telde
80 metalen stukken.
Wapenfeiten1114 Juli 1666 vierdaagsche
zeeslag 15 Ang. 1666 meesterlijke terugtocht
vari de Ruyter; 1929 Juni 1667 tocht i
Chattam 7 Juni 1672 zeeslag bjj Solebay, I
7 Juni 1678 zeeslag bjj Schooneveld
14 Juni 1678 zeeslag in de Noordzee
en 1 Aug. 1678 zeeslag bjj Kjjkduin. 19 Juli
1679 mislukte de aanval op Martinique; 29
Mei 1672 zeeslag bjj Barfleur; werd in 1694
voor sleet verkocht.
Onder het Ned. wapen staat op de dof
zwarte Ijj8t de opdracht gegraveerd.
Nadat Mevr. Reels nog eonigc woorden
gesproken had, bedankte de commandant,
kolonel F. Bauduin, de afd. Amsterdam van
onze vloot voor het fraaie geschenk namens
de officiereu en do bemanning cn wees
daarb|j op het belang dat ook een kleine
natie heeft hij een goede marine, die sterk
genoeg is om de naar verhouding kleine be
langen dier natio te verdedigen.
Geëmployeerden Marinewerven.
De Algemeene Bond van Nedcrlaudsoho
Rijksambtenaren, waarby zjjn aangesloten do
mindere geëmployeerden van 's Rjjks Marine
werven, wondde zich met een adres tot do
Tweede Kamer, waarin «eeuige billyke en
noodzakelijke verlangens" ter verbetering der
positie van die geëmployeerden worden ken
baar gemaakt.
De militaire muziekkorpsen.
Naar aanleiding van het besluit der Tweede
Kamer om de militaire muziekkorpsen te doen
bestaan uit de fanfarekorpsen op eenvoudigen
voet, verneemt hot ,N. v. N." dat een achttal
kapelmeesters, die zich toonkunstenaar voelen,
hnn ontslag zullen vragen, daar zjj niet aan
het hoofd van een fanfarekorps willen staan.
Onder hen bevindt zich ook de heer Joh.
Zaagmans, de populaire kapelmeester van het
7e reg. inf. te Amsterdam. Zjjn plan is om
1 October den dienst te verlaten, echter niet
alleen naar aanleiding van deze verandering
in do militaire muziek, maar ook in verband
met een voorval eenige maanden geloden,
waardoor hy in zjjn eer gekrenkt is geworden.
Het geheim der kustverdediging.
Er zjjn redeljjke gronden om te verwachten
dat de Regeering, nu de iinkerzyde der Kamer
maatregelen vau obstructie niet onduideljjk in
uitzicht heeft geBteld, voor den drang zwich
ten zal en alsnog een nota naar aanleiding
van het verslag der Commissie voor samen
werking tusBcben land- en zeemacht zal overleg
gen. Reeds toen het eerste verzoek van de
Kamer inkwam, was min. Heemskerk wel ge
neigd om daaraan eenigermate tegemoet te
komen, doch de heer Wentholt wist hem daarop
in deu Ministerraad te beduiden dat het onthul
len der geheimen staatsgevaarlijk sou zjjn.
Al is het voor het prestige dor Regeering
mooilyk om op het eerst genomen besluit te
rug te komen, toch deelt men ons van bevoegde
zjjde mede, dat bet zoo goed als zeker is,
dat dit zal geschieden, al worden dan in de
tot publicatie bestemde nota welke reeds
in gereedheid werden gebracht niet veel
meer dan theoretische algemeenheden gezegd.
(Av.p.)
De Papendrechtsche strafzaak.
Naar de dagbladen hebben vermeld, zal op
10 Nov. a.6. voor bet gerechtshof te Arnhem
opnieuw in behandeling komen dc bekende
Papendrechtsche strafzaak.
De ex-burgemeester van Egmond aan Zee.
In verband met nieuw ontdekte financieele
onregelmatigheden, wanrauu de ex-burge
meester van Egmond aan Zev, P. Pranger,
zich vroeger heeft schuldig gemaakt, is deze
door de justitie gearresteerd.
De heer Pranger was, hoewel door het
Amsterdamsche Gerechtshof wegens verval-
sching van botalingsmandaten tot 3 maanden
gevangenisstraf veroordeeld, nog altoos secre
taris van Egmond aan den Hoef. De thans
ontdekte feiten houden verband met vroeger
door hem geheven registratie-rechten van
akten voor tolverpachtingen, welke geenszins
verschuldigd waren. Toen dezer dagen de
nieuwe verpachting van gemeentelijke tol
gelden plaats vond, kwamen de door Pranger
gepleegde fraudes uit. Hetgeen door de pach
ters te veel was betaald, is hun op aanvragen
hunnerzijds, door Pranger enkele dagen ge
leden terugbetaald. De justitie werd echter
gewaarschuwd, met het gevolg dat Pranger
thuis gearresteerd is. Hjj heeft zjjn straf van
drie maanden nog niet ondergaan.
Van andero zjjde meldt men ons nog, dat
door den heer Pranger van don vorigen pach
ter J. de Vrjj f 183,25 voor kosten waren
ontvangen, terwyl die hoogstens 10 konden
bedragen. Ook de vroegere pachter had f270
te veel betaald. Deze som word hem echter
Dinsdagmorgen door Pranger terugbetaald als
abuftief te veel ontvangen.
TWEEDE KAMER.
Bakkerswet en Bakkersraden.
Bjj de voortgezette behandeling van het
ontwerp tot afschaffing van den bakkers-
nachtarbeid wees de heer Snoeck Hen-
kemans er op, dat met den wet eeu nieuw
element in onze wetgeving wordt gebracht,
n.1. het verbod van arbeiden in eigen vrjjen
tjjd. Een algemeen verbod acht hjj verkeerd,
ook omdat dit aan vele bedrjjven den dood
steek zou geven. De energie en ondernemings
geest worden door die dwingende bepalingen
gedood. Spr. meent dat men zich moet be
perken tot regeling van arbeids- en rusttijd.
Hjj beval den minister een tegemoetkomende
houding aan tegenover de voorstellen, die
een absoluut verbod van nachtarbeid willen
beperken.
De heer Passtoors vorklaarde tegen
nachtarbeid te zjjn uit zedelijkheids-, gezond
heids- en maatschappelijk oogpunt. Tegen
over het hetrekkclyk gering aantal belang
hebbenden, die zich verzetten, staat de ge
rechtvaardigde actie van 285,000 georgani
seerde werklieden, 't Ontwerp heeft 3 goede
eigenschappen't draagt geen politiek ka
rakter, 't raakt niet uitsluitend ooi) volks
belang en 't kost geen cent
Spr. haalt tal van autoriteiten aan voor
zjjn beweringen dat afschaffing de zedelijk
heid zal bevorderen en in 't belang van de
gezondheid 't gezinsleven dor bakkers is.
Niet het grootbedrijf, doch de vakorgani
satie bracht de verbeteringen in de arbeids
voorwaarden. 't Amendement Borgesius ont
raadde hjj zeer, dan nog liever geen wet;
het drieploegenatelsel met nachtarbeid zou
doodend zjjn voor 't klein bedryf.
De heer Goeman Borgesius zegt dat
hjj mede van meening is dat er verbetering
moet komen in het lot der bakkers. Al zjjn
er ook in andere bedrjjven veel nachtwer
kers, waarvan enkeion zekor niet noodig
zjjn, de nachtarbeid der bakkers dient tegen
gegaan. Maar by de socialo wetgeving moet
men zich afvragen hoe men het doel kan
bereiken. Niemand hier bestreed afschaffing
van Zondagsarbeid, of verklaarde dat nacht
arbeid moet bebonden bljjven want het
pnbliek wil versch brood. Spreker heeft
echter bezwaren. Er zullen misstanden ge
boren worden omdat de patroons langer
zullen laten werken, en n u werken sommige
arbeiders al 18 uur!
Spr. beeft bezwaar tegen bakkorsradeu
mot hun buitensporige groote macht. Nie
mand nog verdedigde ze. Trouwens t is ook
duidelyk dat daar op eigenbelang zal gespe
culeerd wordendo bakkersraden zullen
uitmaken of een bakker om 4, 5 of 6 uur
zal kunnen beginnen. Niet altjjd zal er een
groot industriëol inkomen.
Een derde bezwaar is dat dit ontwerp do
klein-induatrie bevoordeelt ten koste van 't
groolbedryf. De minister moet trachten dit
bezwaar uit den weg te ruimen. Het argu
ment dat het groot-bedrijf hot wel kan ver
dragen gaat niet op, want 't is niet zoo.
Goedkoop brood is een algemoen volksbelang.
Bjj de ontwikkeling der groot-industrie wordt
het brood goedkooper en worden de arbeids
toestanden beter.
't Is er ook niet alles in orde, maar over
het algemeen zjjn de loonen hooger en de
arbeidsuren minder. Spr. gelooft dat de
groot-industrie wel niet onmogeljjk gemaakt
wordt maar toch bemoeiljjkt. De minister
kan 't drieplocgenstelsol opnemen; spr. zegt
dat zjjuo geestverwanten allen die bezwaren
hebben. Een beroep op 't buitenland gaat
niet op, daar is niet wat do minister hier
voorstelt.- Spr. hoopt dat de minister de
rapporten zal overleggen en beveelt hem aan
door gemeen overleg aan de bezwaren tege
moet to komen.
De heer A alberse vraagt: heeft de Staat
het recht om dwingend op te treden en is
afschaffing van den nachtarbeid der bakkers
eou openbaar belang? Spr. antwoord beves
tigend: want de nachtarbeid is schadelijk
voor do zedelijkheid, de gezondheid, het ge
zinsleven en hot sociale leven. Hjj beroept
sich op verschillende deskundigen. Met den
heer Idsinga is hjj het oneens dat dit Staata-
voogdjj in kwaden zin zou zjjn. Als de wet
den patroon nachtarbeid verbiedt, grjjpt hjj
niet in in het gezin, maai- in het bedrijf.
Afschaffing van nachtarbeid is oumogelyk
uls die ook niet den patroons verboden wordt.
Persoonlyko vrjjhoid is niets anders dan de
mogelijkheid om te doen wat goed en te
laten wat kwaad is. Tcrwille van do onge
motiveerde zucht naar vryheid van enkelen
mag niet aan duizenden de dwang om 'snachfs
te urbeiden worden opgelegd. Ondanks de
sociale wetten is er voel ontovrodenheid,
zegt de heer De Beaufort, maar spr. vraagt
of die nog niet grootor zou zjjn als er geon
sociale wetten waren. In Duitschland zjjn
andere oorzaken.
Na de pauze gaat spr. het klein- en 't
grootbedrijf nu. Van 't eerste is te veel
kwaad gezegdde toestand in 't klcinbedryt
is vrjj gunstig en spr. juicht het kleinbedrijf
toe terwillc van een sterken, gezonden mid
denstand. Men rekent uit hoeveel guldens
nadeel de afschaffing het grootbedrijf brongen
zal, doch rekent niet het zedelyk kapitaal
dat voor do arbeiders verloren gaat.
Dat rekening gehouden is met de Israëli
tische hakkers juicht spr. toe de wot houdt
rekening met den eerbied uan elke gods
dienstige overtuiging verschuldigd.
De Bakkersrnden ucht spr. niots absurds.
Het volk regelt eenvoudig zjjn eigen zaken.
Spr. concludeert tot aanneming, al zou er ook
cenig nadeel uit Toortvlooien voor het grool
bedryf omdat meu 13000 menschen niet mag
dwingen nacht in nacht uit te arbeiden.
De lieer Van der Molen constateert
■lat niemand zich tegen het doel van 't ont
werp heeft verzet. Hij kenrt goed dat de
wet zal optreden als tuchtmeester Un goede
tegen het euvel van nachtarbeid, die in
strjjd is met de natuur vau het munscheljjko
loven. Waoneer zal de regoering den arbeids
tijd regelen, vraagt hjj, want ofschoon hy
goedvindt dat dit ontwerp voorgaat, acht hjj
toch beperking van den arbeidstjjd noodwendig.
De Bakkersradon acht hjj goede organen,
voor de uitvoering der wet, alleen om een
zijdige beslissingen te keeren zou hjj willen
hooger beroep op de kroon.
Do verdere behandeling word daarna uit
gesteld tot heden Dinsdag.
Bjj de regeling der workzaamheden stelde
de voors. namens de centrale commissie voor,
Dinsdag 8 Nov. te doen onderzoeken in do
afd. tal van wetsontwerpen, onder welke het
bekende betreffende de kustverdediging.
De heer Eland wilde het rapport van
de Commissie voor Samenwerking tusschen
Land- en Zeemacht openbaar gemaakt zien,
om het als basis voor de debatten te laten
dienen en omdat door geheimhouding het
vertrouwen van ons volk kan geschokt worden
in de beraadslagingen der Kamer.
Hjj stelt een motie voor waarhjj do regeering
wordt uitgenoodigd op grond dat geheim
houding van het bedoelde rapport onnoodig
en schadeljjk is, het rapport, zoo noodig mot
weglating van enkele Sjjzonderheden, open
baar te maken.
De hoor Troelstra viel ham bjj eu na
eenige discussie werd op voorstol van den
heer Drucker de stemming over de moties
en bet voorstel der centraio soclie uitgesteld
tot Woensdag. Meu kan zich dan op de zaak
eens beslapen.
INGEZONDEN.
L. S.l
De Roomsoh-Katholieke Vereeniging tot
Bescherming van Meisjes hier ter plaatse,
eiken Donderdagavond van 7 91/, uur in
bet gebouw van den R.-K. Volksbond hare
meisjes vereenigend, stelt ze dit jaar in de
gelegenheid tot het volgen van een cursus
in het knippen van ondergoed. Vertrouwend,
dat hierdoor het bezoeken van do vcreoui-
gingsavondon wordt aangemoedigd, wenscht
hot bestuur er op te wijzen, van hoevool
belang het is, dat meer inlichtingen gevraagd
wordenzoowel van de kant der ouders
omtrent de betrekkingen, waarin meisjes
knnnen komen binnen en buiten den Helder,
als van de zjjde dergenen, die do meisjes
in dienst zullen nemen.
Deze inlichtingen geeft het bestuur der
vereeniging ,St. Agnes* gaarne eiken Don
derdagavond van 79'/i uur in 't gebouw
van den R.-K. Volksbond.
Namens het Bestnnr:
Paula Wijs, Secretaresse.
Helder, 24 Oct. 1910.
FEUILLHTOIT.
3)
Vindt u niet, freule, dat er fraaie schil
derstukken zjjn dit jaar: bijvoorbeeld het
groote stuk van Reuchelin heeft u zeker
opgemerkt
Helaas, neen".
,0, dan moet u er nog eens heengaan,
maar het Zwitsersche landschap van Kalk-
routh herinnert gjj u toch zeker?
«Dat heb ik evenmin .gezien".
«Heeft u de tentoonstelling misschien in
't geheel nog niet bezocht, freule?"
Neen", antwoordde Laura zacht en eenigs-
zins verlegen, terwyl de vraag haar smarte
lijk aandeed. Al deze geneugten van een
groote stad waren voor haar als het boek
met de teven zegelen; hare beperkte midde
len veroorloofden haar niet er van te genieten.
De heer Von Ring daarentegen, die over de
opbrengst van een fraai landgoed kon be
schikken, begreep natuurljjk in do verste
verte niet, welke prozaïsche roden de jonge
dame belet had er naar toe te gaan.
U schynt veel van de kunst te houden,
schildert ge misschien zelf?" vroeg Laura.
«Zeker. Het was zelfs eenmaal mjjn vurig
ste wensch, mjj geheel aan de schilderkunst
le wjjden, maar mjjn vader wilde dit niet
en nu ben ik hem dankbaar daarvoor, want
ofschoon met hart en ziel soldaat, vind ik
nog tjjd genoeg om mij met muziek en schil
deren bezig te houden; maar wy vergeten
te dansen, freule".
Nu mengden zjj zich weder tusschen de
andere paren. De danBen volgden elkander
op en van tjjd tot tjjd kwam Laura bjj hare
moeder, naast wie de majoor nog steeds bleet
zitten.
Amuseert ge u nog al, freule?"
•O, mijnheer, ik kan u niet dankbaar ge
noeg zjjn voor den prettiger) avond", zeide
zij, hem de hand reikende zooals een jong
meisje doet. Zjjn ernstig, manneljjk gelaat
trok haar aan, al was het ook geheel en al
de tegenstelling van het onbezorgde en op
geruimde wezen van baar laatsten cavalier,
den adjudant, dien zij juist had verlaten.
Dc avond liep ten einde en mevrouw Roden-
wald gaf den majoor gaarne verlof, haar van
tijd tot tijd te komen bezoeken, terwyl Laura,
indachtig aan de minder dau eenvoudige in
richting harer woning, dezelfde vraag van
den luiteuant met eeDige verlegenheid be
antwoordde.
Nu is dit schoone, prettige feest al weer
voorbjj", zeide Laura bjj het afscheid nemen
van den jongen adjudant.
Ik hoop, freule, dat het u bjj ons niet is
tegengevallen en dat wy voortaan het ge
noegen zullen hebben, u hier meer te zien".
,Was dat maar mogeljjkl" zuchtte Laura.
Mogelyk?" vroeg Von Ring, ,dat zal al
leen van u zelve afhangen, freule, want voor
taan zult gjj telkens voor onze bals een uit-
noodiging ontvangen".
Met stralende oogen zag zjj hem aan, maar
tegel|jkerljjd verscheen een smartelijke trek
op haar gelaat, want zjj wist hoeveel onkos
ten haar goede moeder reeds voor dezen
eenen keer had gehad.
Mevrouw Rodenwald en hare dochter
men nu afscheid van den commandant en
zijne vrouw, alsook van don majoor en de
andere lamiliën, waarmede zjj kennis hadden j
gemaakt en weldra reden de beide dames
naar huis. Laura leunde met haar hoofd to- I
gen deu schouder harer moeder en fluisterde,
haar de baud drukkende: «Hoe zal ik u j
dunken, beste mama, voor dezen heerlyken j
avond!"
Wel, m|ji> best kind, ju zoo vroolyk en
gelukkig te zien, was een genot voor me".
Nu, mamuutje, zult ge eons zien, hoe dub
bel vlytig ik zal zyn".
Nog lang bleven dc twee vrouwen onder
het genot van een kopje thee napraten en
eindeljjk begaven zjj zich ter rust, met het
prettige gevoel, sedert lang zoo'n heerlijken
avond niet te hebben beleefd.
«Wie van ouze twee nieuwe kennissen be
viel je het besie, kind?"
„Natuurlijk de heer Von Ring maar ik
viud den majoor ook een zeer aangenaam
mensch antwoordde Laura, zich naar hare
kamer begevende.
Eenige dagen waren voorbjj gegaan en
terwyl de beide dames weder haar gewonen
arbeid hervat hadden, hield de herinnering
aan het bal en het gesmaakte genoegen voor
al Laura nog aangenaam bezig. Er werd ge
scheld, waarop z|j eenigszins ontstelde. Zou
het Von Ring zjjn, die zijn woord hield en
een bezoek kwam brengen Even een blik in
den spiegel, do kamer rondzien of alles wel
in orde was en reeds werd majoor Von Ole-
feld aangediend
,Hct is ons zeer aangenaam je te zien,
Von Olefeld", zeide mevrouw Von Roden
wald, hem tegemoet gaande. Maar ge zyt
geheel buiten adem. Ja, ja, vier trappen
to klimmen is geen kleinigheid".
Neen, dat is zoo", antwoordde de majoor,
maar eenmaal boven, word ik nu ook voor
de moeite beloond".
Ge zyt zeer vriendelijk, majoor
Geloof mjj, lieve mevrouw, sedert het hal
heb ik aanhoudend verlangd u to bezoeken
en zonder allerlei zaken die het mjj beletten,
zou ik al eerder gekomen zjjn".
«Ge kunt niet begrijpen, hoo aangenaam
het mij is, weder met oen zoo ouden, goeden
vriend te praten".
Had ik u niet ontmoet dien dag, dan zou
ik u toch later bezocht hebben'", zeide hij,
in de kamer rondziende, .ik kon hier alles
Dog zoo goed
Ja, voor het uiterljjke is alles hetzelfde
gebleven, maar hoe is het innerlijk veranderd!"
,Dat is e«n goed portret van uw vader,
freule Laura. Welk een goed, rechtschapen
mensch was hjj
Laura vond geen ander antwoord dan de
hand van den majoor .te grypon en die har
telijk te drukken. Zjj gevoelde groote sympa
thie voor deu man, die zoo over haar vader
sprak. Onwillekeurig bewonderde de majoor
Laura's schoon gevormde hand, welker vriend
schappelijke druk meer te kennen gaf, dan
woorden vermochten.
De dames vertelden nu alles van haro om
standigheden en hoeveel teleurstellingen en
droefheid zy ondervonden hadden.
Mijn levenspad was evenmin zonder door
nen", zeide de maioor. Tien jaar geleden
trouwde ik en
Zyt gij gehuwd?" vroeg de barones ver
wonderd.
«Ik was het. Ook mjju echt was gelukkig,
ik had eene beminnelyke, schoone vrouw en
twee bloeiende kinderen. Vier weken waren
voldoende om mjj alles te ontnemen eu mjj
als een vernietigd wezeu achter te laten". J
«Myn arme, beste vriend, daarvan wist ik i
niets", zeide mevrouw Von Rodenwald, hem
deelnemend de hand drukkende en Von Ole
feld zag dat Laura's oogen vol tranen stonden. I
«Ja, myn levensgeluk is verwoest en menig
maal vraag ik mjj af, waarom ik alleen op
de wereld moest achterblijven?" Bjj deze
woorden viel zjjn blik op het gelaat van
Laura, dat van modeljjden met hem straalde,
en het was hem, of hij verkeerd had gedaan
met zoo to spreken.
«Gjj zyt een man", vervolgde mevrouw
Von Rodenwald, «gij hebt nw werkkring,
kunt veel goed doen, en vervult met eere
de plaats, u door don goeden God aange
wezen wie weet of de hemel u niet nog eens
iemand doet vinden, die u begrijpt en geluk
kig maakt".
De majoor glimlachte weemoedig en weder
zochten zijne oogen Laura. Bloosde zy niet
een weinig? Was er niet eenige zenuwachtige
haast in de wyze waarop zjj do theekopjes
op het blad schikte? Hoo bevallig was zij in
al haar bewegingen, hoe aanminnig vroeg
zjj hem, haar nog meer van zjjne overleden
vrouw en kinderen te vertellen.
Ik dunk u vriendelijk, freule Laura, gjj
kunt niet begrjjpen hoe goed hot mjj doet,
mjjn hart eens bjj vertrouwde vrienden te
kunnen uitstorten".
Weder kleurde de ondergaande zon de
huizen aan de overzjjde met gouden gloed,
de musschen kwamen op de vensterbank hare
kruimpjes brood vragen, die Laura haar ter
stond bracht. Terwyl de majoor zjjne weder
waardigheden vertelde, viel de schemering
in en bracht Christiane de lamp binnen. Het
was den majoor, of hjj in deze gezellige ka
mer plotseling weder een tehuis had gevonden,
Eindeljjk begon hjj weder over Laura's
vader to spreken en Laura luisterde met
verrukking naar alles wat de majoor van
hem vertelde.
Nadat de majoor vertrokken was, met de
belofte spoodig zijn bezoek te hervatten,
bleven moeder eu dochter nog lang bij olkaai-
zitten.
«Een goede, beste man", zeide do eerste
tegen Laura.
«Hoeveel hield hjj van zjjne vrouw", ant
woordde deze, «en wat sprak hjj lief over
p.p.i"
Je vader hield bjjzonder veel van hem
.Alleen moest hij wat opgeruimder en
minder somber zjjn", zeide Laura, en hoe
prettig zjj het ook vond, dat de majoor zyn
bezoeken zou herhalen, zoo vroesde zjj, dat
hare moeder, die zelve reeds niet opgewekt
van aard was, door zjjn gesprekken nog
weemoediger zou gestemd worden.
De heer Von Ring verscheen niet. Partyen
en bals waren in vollen gang, de dienst
vorderde veel tjjd on zjjn overigen vrjjen
tjjd aan schilderkunst en muziok wydende,
had hjj misschien de beido dames vergeten.
Het was Zondag en prachtig weder. Me
vrouw Von Rodenwald en hare dochter
kwamen uit du kerk.
Och mama, laten w|j nu wat onder de
Linden gaan wandelen", vroeg Laura en ook
de moeder had er veel lust in, maar een
blik op haar ouderwetschen, reeds oenigszins
afgedragen mantel slaande, hinderde haar de
gedachte, zich zoo onder die elegante menigte
te vertoonen.
«Mijn best moedertje al zjjt ge niet fraai
gekleed, zoo ziet men toch terstond, dat gij
een voorname dame zjjt, ga maar gerust mee".
(Wordt vervolgd).