KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wleringen en Anne Poulownom
No. 3944.
Woensdag 80 November 1910.
38ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad37j 45 10.75
miën 5 Modeblad 55 65 f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels 30 ce
Elke regel meer. 6 i
Bewijs-cxeraplaar 2} i
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte bereket
Interc.-
Telefoon 50.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT 4 Co.), Helder.
BureausSpoorstraat en Koningstraat.
Tweede Blad.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 29 November.
In de vargadering van het departem.
Helder der Maatschappij tot Nat v. 't Algem.
op 25 dezer, deed ds voorzitter, de heer
A. Klerk Az. verschillende mededeelingen.
Het aantal leden van het departem. is be
langrijk toegenomenop uitnoodiging van
het hier gevestigde Fonds tot het verleenen
van onderstenning aan Redders van Schip
breukelingen zijn twee bestuursleden van het
departement, de heeren R. Kastelyn en W.
Visser, aangewezen om op te treden als
commissarissen. Voor de volks-bibliotheek is
van het Hoofdbestuur der Maatschappy eene
buitengewone subsidie van f150.ontvangen.
Verslag werd uitgebracht omtrent den afge-
loopen cursus der Reizende Keuken, en de
uitgaven voor dien cursus werden goedge
keurd. Tot directeur der Nutsspaarbank werd
gekozen de heer A. Bommel, als commissarissen
werden herkozen de heeren A. Klerk Az. en
6. de Ven; tot leden van het bestuur der
Volksbibliotheek benoemd de heeren J. Stocker
en D. v. Zoonen. De aftredende leden
der commissie voor Edelmoedige bedrijven,
de heeren C. J. Verhey en J. Oortgijsen
werden op nieuw gekozen en als nieuw lid
nam de heer J. W. Poort zitting. Op voorstel
van het bestuur werd eene kleine wijziging
aangebracht in het reglement, en zal dit
reglement, nadat de goedkeuring is verkregen
van het Hoofdbestuur, worden herdrukt en
aan de leden toegezonden.
Hst
Door het plaatselijk Comité voor het Volks
petitionnement, ter verkryging van Algemeen
Kiesrecht, welk petitionnement dezen winter
van wege de S.D.A.P. zal worden gehouden,
was gisteravond in Tivoli een openbare ver
gadering uitgeschreven, met den heer Hugen-
holtz, lid der Tweede Kamer, als spreker,
die tot onderwerp had: vhet Algemeen Kies
recht en het Militarisme te water'. De zaal
was geheel gevuld.
De Voorzitter van het Comité; de heer
Verstegen, heette de talrijke aanwezigen
hartelyk welkom; deelde mee, dat het besluit
tot het houden van dit petitionnement op het
jongste Partycongres te Leeuwarden was ge
nomen; dat deze vergadering de beweging
hier ter plaatse zou inluiden en gaf het woord
aan den spreker.
Deze begon met een overzicht te geven
van den stryd om het A. K. gestreden. Hoe
tr nu jaren lang door het Comité voor Alge
meen Kiesrecht op de gewone wyze door
jaarlyksche betoogingen was gedemonstreerd;
hoe de beweging alle jaren in sterkte toe
nam; hoe er langzamerhand stemmen waren
opgegaan, dat men toch maar niet op deze
wyze kon blyven doorgaan; hoe de elkaar
opvolgende regeeringen doof bieren voor de
Btem van het volkdat men tot andere wegen,
andere middelen moest overgaan. Men wees
op de strydwyze, in andere landen gevolgd,
om tot hot doel te komen en vroeg zich af,
of men het Nederl. volk niet tot grooter offers
zou mogen en moeten bewegen, om het aller
eerste burgerrecht zich te veroveren. Men
begon te denken aan een algemeene, politieke
staking; men droDg er op aan, op een dag
in de week het bedrjjf stop te zetten, om den
regeerders te toonen, dat het het volk ernst
was met zyn eisch om Algemeen Kiesrecht
in te voeren en om ze te doen gevoelen, dat
er nog een macht in den lande was, waar
mee tot nog toe al te weinig rekening was
De vrucht van die jarenlange agitatie, de
Kieswet Van Houten, waaronder we thans
leven, is niet meer van de.» tijd. Deze wet,
door den maker menschelyker wyze volmaakt
genoemd, sluit een half millioen mannelijke
kiezers en alle vrouwen uit. Bovendien is
het een cenBUswet, vastgekoppeld aan het
bezit, aan het geld. Wie geld heeft, heeft
ook het verstand. Deze wet heeft ook nog
het nadeel, dat het een voorsprong geeft aan
het platteland; daar vindt mon het grootste
procent aangifte-kiezers. Het platteland is
meerendeels kerkelijk gezind en in de steden
zyn de meeste aangifte-kiezers door de pre
dikanten op de kiezerslijsten gebracht, die
dus ook de kerkelijke partyen versterken.
Het wordt hoog tyd, dat deze wet door
een meer rechtvaardige wordt vervangen.
Om door een massale staking de regeering,
do machthebbers, daartoe te dwingen, is echter
op heden nog niet geraden. De actie voor
een betere kiesrechtregeling is in handen
van de S.D.A.P., een politiek lichaam dus.
Daarvan mag een aandrang tot algemeene
staking niet uitgaan. Die moet komen van
de Vakbeweging; eerst als dit gebeurt, kan
men op succes rekenen. Nu is de vakbewe
ging nog niet sterk genoeg, om deze eisch
voldoende kracht te kunnen bijzetten en heeft
de S.D.A.P. het nog eens op een vrede
lievende, ordelijke manier willen beproeven.
Treft ook deze beweging geen doel, dan zal
weer tot andere maatregelen moeten worden
overgegaan. Misschien komt dan de drang
tot meer doortastende, dieper ingrijpende
maatregelen van de Vakorganisatie zelve en
dan zal ze niet zyn te keeren.
Men heeft dit middel, 't Volkspetitionne-
ment, een verlegenheidsmaatregel, een ver
tooning van zwakte, een bedelpartij genoemd
Spreker toont uitvoerig aan, dat dit van de
tegenpartij verlegenheidsargumenten zyn.
Een vertooning van zwakte, goed't is beter
te belyden, dat men nog niot sterk genoeg
is, om het doel op andere wyze te bereiken,
dan zich in het één of ander anarchistisch
avontuur te begeven. En toch is men voor
dat bewijs van zwakte doodsbenauwd, getuige
de bostryding, die het ondervindt en de
tegenkanting, door de arbeiders op allerlei
wyze af te houden van het teekenen van
onzo lysten. En wie zegt bedelpartij, moet
er is kennismaken met den inhoud van het
petitionnement, dat eerlang ieder thuis ge
stuurd zal worden en zich dan afvragen, of
die vlijmscherpe critiek op do regelings
daden van de laatste tientallen van jaren
bedeltaal genoemd kan worden. Als we dan
bedelaars zyn, dan zyn we het als de
Geuzen van het voorgeslacht, die ook slechte
bedelaars heeten, maar door hun moed, hun
taaie volharding en geestkracht hun land op
hun onderdrukkers hebben veroverd.
Thans staat Spreker langen tyd stil by den
invloed, dien de jarenlange stryd om het
kiesrecht in de versohillende politieke par
tijen heeft uitgeoefendhoe de Liberale party
erdoor is verdeeld en er toch langzamerhand,
z|j 't ook schoorvoetend, het oor toe neigt;
hoe men ook in de overige partyen er niet
aan ontkomt, stelling te nomen, 't z|j voor,
't zy tegen algemeen kiesrecht; hoe men
thans, door 't aanheffen van de antithese en
door de coalitiepolitiek in een impasse is
geraakt en toont de onmacht der elkaar
opvolgende regeeringen aan, om tot goede
sociale wetgeving te geraken. In den breede
wydt hy uit, hoe de steeds stygende uitgaven
voor de 't Militairisme geen geld overlaten,
om in de nooden van 't lydende volk te
voorzien en betoogt, dat er geen andore weg
is om uit het moeras te geraken, dan de invoe
ring van het A. K., waardoor het demokra-
tische element in de Kamer zal versterkt
worden. Daarvoor is dit volkspetitionnement
op touw gezet en in Btede van een verlegen
heidsmaatregel zal het er een blijken, die
onze macht en kracht zal vertien- ja ver
honderdvoudigen. Straat in, straat uit, huis
in, huis uit, zullen de huisbezoekers de
arbeiders niet alleen, maar de gansche bur
gerij aantoonen het noodzakelijke van de
doorvoering van onze eischen. Eon schat
van gegevens zullen zy verzamelen, waar de
politieke partyen en de vakbeweging haar voor
deel mee zal weten te doen. In 'een harts
tochtelijke oproep wekt hy de arbeiders op,
hun schouders te zetten onder het werk, dat
moet worden ter ontvoogding hunner
gedaan
klasse.
Na nog in 't bijzonder het woord gericht
te hebben tot de vele aanwezige militairen,
na hun in herinnering gebracht te hebben
den stryd, door hun organisatie gestreden
voor hun belangen, doch ook na hen ge
schetst te hebben den stryd tegen hun
organisatie aangebonden, wekt hy hen op,
hun Bond te versterken, doch steeds waar te
blyven, waar en waardig, tactvol, kalm on
bezadigdde tuoht te haudhaven, den wetti
gen weg te blyven bewandelen en door hun
bezadigdheid en de ernst van hun streven de
achting en de eerbied van hun superieuren
af te dwingen. Nogmaals doet hy een beroep
op aller medewerking voor de grootsche taak,
die hen wacht en eindigt onder een geweldig
applaus zyn boeiende en leerryke voordracht.
Van de gelegenheid tot debat werd geen
gebruik gemaakt, waarna de Voorzitter,
onder dankzegging aan den spreker, de ver
gadering kon sluiten
„Mea Culpa" in Casino.
Moet het toegeschreven worden aan het
ongunstige weer dat 't Maandagavond in
r Casino" niet druk was Op den tournée
die mevr. Julia van Lier—Cuypers door
Nederland maakt met .Mea Culpa" trekt zij
toch overal volle zalen. In Arnhem b. v.
waar het gezelschap, voor het in Helder
kwam, met dit stuk optrad, was de zaal vol.
Mea Culpa" is geen onbekend stuk in
.ze plaats. Er worden harde waarheden in
gezegd. De schrijver, Jhr. van Riemsdijk,
heeft in dit tendenz-stuk een stuk leven
gegeven dat diep aangrypt, vooral als de
hoofdrol gespeeld wordt door een kunstenares
als mevr. Cuypers. Uiterst zwaar is de rol,
zoo b. v. in het derde bedryf. De wilde angst
en hartstocht-scène was meesterlijk. Mevr.
Cuypers beeldde ze uit met al de kracht die
in haar was. Mevr. KinsbergenRentmeester
speelde de mede moeilijke rol van Marie
haar zuster prachtig. Evenzoo speelden de
overige dames. De heer Jan Buderman was
een mooie type als vader Mulder. De heer
Henri Francken als baron voldeed ons mede
uitstekend. Prachtig hy weer den eer
lijken edelman, die diep in zyn familietrots
gekrenkt wordt. Zyn vaste wil sprak sterk
uit zyn woorden en handelingen. Ook de
overige meewerkende heeren verdienen een
woord van lof. 't Publiek toonde zich zeer
dankbaar; na elk bedryf moest meermalen
gehaald worden. En de toejuichingen waren
wèl verdiend.
Het .Casino"-orkest zorgde op aangename
wyze voor gepaste muzikale afwisseling.
Drie matrozen vermist.
Uit Makassar wordt aan het Soerab. Hbl.
geschreven
Sedert een paar weken hebben we de
.Holland* in de wateren van Celebes voor
vlagvertoon. Dinsdag kwam het schip terug
van een tocht naar de Bonigolf en Kendari.
Daar zyn een paar matrozen 8de klas uit
passagieren gegaan en den heelen Zondag
niet boven water gekomen.
Maandagmorgen waren ze nog niet terecht.
Toen werd de kleine militaire bezetting te
hulp geroepen om de zwervelingen op te
sporen. Ze waren nergens te vinden en daar
se dien nacht niet gezien waren in den om
trek van 't kampement, is de vrees gewet
tigd, dat ze misschien door de inlandsche
bevolking minder vriendelijk zyn ontvangen.
Toen de .Holland" Maandag om 8 uur van
Kediri vertrok, waren de vermisten nog niet
terecht. Van „drossen" kan hier nauwelijks
sprake zyn, daar 't achterland te onherberg
zaam is voor kans op eenig succes.
Australische oorlogsschepen.
Den 6en November worden, schryft de Java-
Bode, te Balik Papan twee torpedojagers, in
Engeland voor de Australische marine ge
bouwd, en die op hun uitreis zyn, verwacht.
De reden waarom zy deze plaats aandoen,
is hierin gelegen, dat zy petroleum verstoken
en hun voorraad in deze petroleumhaven
wenschen te vernieuwen.
Do Holland is naar Balik Papan gozonden,
ten einde de twee Australische schepen te
verwelkomen, een beleedheidsmaatregel, welke
in 't byzonder verband houdt met de by
uitnemendheid hartelijke ontvangst, die in de
Australische havens aan het Nederlandsche
eskader werd bereid.
Tragische dood.
Een bewoner van de Dubbele Buurt te
^Amsterdam, de bouwondernemer J. v. d. Vorst,
is Zaterdagavond in een stukje vleesch gestikt.
De dood trad byna onmiddellijk in.
De versterking van Vlieeingen.
Brussel, 28 November. De Indépendance
Beige van heden bevat weder een artikel
van Roland de Marès over de versterking
van Vlissingen.
Het slot van het artikel luidt: van welke
zy'de men het vraagstuk ook beziet, het is
niet mogelyk uit de verwezenlijking van
ontwerp der versterking van Vlissingen een
andere gevolgtrekking te maken, dan deze
het wordt voor Engeland onmogelijk België,
ingeval dit overvallen werd, te hulp te ko
men; de toegang op Duilschlands rechter
vleugel wordt gesloten, opdat deze zich vrye-
lyk over Belgisch gebied kunne uitstrekken.
Nederland, dat zoo nauwlettend op het be
waren van zyne onzijdigheid toeziet, zou tot
nadeel van België die onzijdigheid schenden.
Dat kan niet toegelaten worden en wij blyven
overtuigd, dat het voldoende is een beroep
te doen op het verlichte geweten van onze
buren en vrienden, opdat deze schending
niet een beklemmende werkelijkheid worde.
Noodlottige brand.
Een brand op klaarlichten dag, te ongeveer
halt twee uur gistermiddag te Amsterdam
uitgebroken, heeft helaas een slachtoffer ge-
eischt. Een oude, blinde vrouw van 68 jaar
kwam in de vlammen om.
De brand ontstond eon hoog voor van
perceel 8, Joden Houttuinen. Hier woonde
de familie Druif. De man was naar zyn
werk en de vrouw had zich te eon uur met
haar kinderen naar den dokter begeven.
Blykbaar is toen iets met de brandende ka
chel in aanraking gekomen. Maar hoe dit zy,
tegen half twee roken de buren een sterke
brandlucht en even later sloegen uit de
woning van de familie Druif de vlammen
naar baiten.
Alarm werd gemaakt en de brandweer
was spoedig ter plaatse, lntusachen hadden
de bewoners van het zeer dicht bevolkte
perceel zich byna allen in veiligheid weten
te stellen. Het huis werd door niet minder
dan zes gezinnen bewoond, 8 gezinnen in de
voorwoningen en 3 gezinnen achter. Eu de
meeste gezinnen waren van zes tot acht
personen sterk.
De nauwe, steile houten trap naar de
straatzijde in de Joden Houttuinen was do
eenige weg om het perceel te verlaten. De
bewoners en buren redden, na de ontdekking
van don brand, zichzelf en de kinderen. De
brandweer kwam gelukkig nog tjjdig om van
drie hoog achter vrouw Oohen in veiligheid
te brengen, die met gebroken been te bed
lag. Men dacht dat toen alle bewoners veilig
het perceel hadden kunnen verlaten.
Het vuur greep intnsschen met groote
felheid om zich heen. Hoog oplaaiende uit
de eerste verdieping aan de straatzijde, zetten
de vlammen spoedig ook de tweede en derde
verdieping in brand en ook langs de trappen
baande het vuur zich een weg. Doordringend
in den verstikkenden rook doorzochten de
brandweermannen nog zooveel mogelyk de
bedsteden en de vertrekken, maar zagen
zich tot terugwijken weldra genoodzaakt.
In een half uurtje was men den brand
meeBler en reeds dacht men, dat het onheil
zich uitsluitend tot materieele schade zou
beperken, toon de kreet: ,er iB een vrouw
verbrand 1" als een schok door de buurt ging
en een groote beroering te weeg bracht.
De bewoner van twee hoog voor, Goude
ketting genaamd, had tweo bestedelingen
van het Israëlitisch Blindengesticht in huis,
de weduwe Schellevisch en de wed. Van
Praag. Met zyn kinderen was ook de eerst
genoemde gered, maar de 63-jarige weduwe
Van Praag bleek niet in veiligheid te zyn
gebracht.
De ongelukkige, volslagen blind en zeer
slecht ter been, had in een donker hoekje
naast oen kast gezeten, Bcheen niet zoo spoedig
te zyn opgemerkt en had toen de brand
weermannen nog op de kamer kwamen,
blykbaar geen geluid meer kannen geven.
Zy was voorover van haar stoel gevallen
i gestikt. Men vond haar lyk zóó by de
kachel liggen.
Vi88cherljschool te Schevenlngen.
Aan de bovengenoemde school moet, voor-
loopig voor den tyd van één jaar, worden
benoemd
Een Leeraar in Scheepswerk en
Schiemannen,
op een belooning van f 500.per jaar.
Sollicitanten worden uitgenoodigd zich by
gezegeld adres (houdende o. m. mededccling,
dat zy bereid zyn zich eventueel geneeskundig
te doen onderzoeken) vóór of uiterlyk op 3
December 1910 te wenden tot Burgemeester
en Wethouders van 's-Gravenhage, onder
overlegging van:
lo. afschriften van geboorteakte, akten van
bekwaamheid of diploma's
2o. opgave van vorige betrekkingen;
3o. een bewijs van zedelijk gedrag over de
laatste twee jaren.
Inlichtingen worden versterkt door den
nieuw benoemden Directeur van bovenge
noemde school, den heer 0. Libuwen, Cornelis
Jolstraat 28a.
Bezoeken van sollicitanten aan den Wet
houder van Onderwys worden niet afgewacht
dan na dezerzjjdsche uitnoodiging.
Een gevaarlijke oplichterij.
De reeds meermalen veroordeelde kwak
zalver H. J. Eilers te Oegstgcest heeft een
circulaire verspreid om het publiek te ver
lokken toe te treden, tot een (Internationale
Vereeniging tot bestrijding der Tuberculose,
Het Gouden Kruis", waarvan hij zich president-
generaal noemt, en als welker doel hy opgeeft,
do minder vermogenden in staat te stellen,
op .billijke voorwaarden" do tuberculose-
middeleu van het Internationaal Chemisch
Laboratorium" te Oegstgeest te gebruiken.
Reeds 827 lyders zyn genezen
Wie nadere inlichtingen verlangt, krijgt
een papier, waarop de zoogenaamde statuten
zyn afgedrukt. De leden mogen zich, by
twyfel aan tuberculose, door .een dokter
der vereeniging" laten onderzooken. Zy be
talen f 2.50 per jaar. Hebben zy de middelen
noodig, dan betalen zy in de eerste klasse
per week f G, in tweede klasse 1 4 en in
dc derde klasse f 2. Men ontvangt dan de
middelen gratis. Dit zyn wel de voornaamste
bepalingen.
Ieder werke in zyn kring mede om de
tuberculoselijders, of hen, die het vreezen
te worden, uit de handen van dezen onbe-
schaamden kwakzalver te houden.
Men meene niet, dat het er weinigen zullen
zyn, die zich door den statutenvorm dezer
beurzensnydery zullen laten vangen. Wie wel
eens het •maandblad" de Wereldvraag van
Eilers heeft gezien, met die listig nagemaakte
zinneloosheid, met beweringen van een hem
verleende Godsgave, van miskenning door
de Koningin, enz., die zal begrepen, dat het
aantal onnoozelen, ook in de koopkrachtige
klassen, trots alle schoolonderwijs nog groot
genoeg is, om de drukkosten van het blaadje
goed to maken.
^Ned. Tydschr. k. Geneesk.)
Door zijn vriendin gered.
Men herinnert zich, hoe in den ouden tijd
een ter dood veroordeeldo nog op het laatste
oogenblik van de galg kon worden gered,
indien zich een vrouw over den veroordeelde
ontfermde en verklaarde hem tot man te
willen nemen. Aan deze oude gewoonte
herinnert hetgeen Vrijdag plaats had op de
Middlesex Sessions. Hier stond een jong-
mensch van achttien jaren terecht wegens
inbraak on diefstal. Een vriendin van den
jongen man echter verscheen voor den rechter,
en verklaarde voor hem werk te zullen vin
den en hem op het rechte pad te zullen
houden, en daar do politie de besto getuigenis
omtrent deze vrouw aflegde, besloot do rech
ter den jongen man een kans te geven zijn
leven te beteren. Hy werd voorwaardelijk
vrijgesproken: indien hy binnen zes maan
den zich weder aan een misdryl schuldig
maakte, zou ook veroordeeling wegens de
inbraak volg». En hy kon heengaan met
den raad nu, onder leiding vau zyn vriendin
een nieuw leven te beginnen.
Een schrijven van Crippen aan
miss Le Neve.
Brokstukken van de twee laatste brieven,
door dr. Crippen geschreven aan miss Le
Neve, staan in het jongste nummer van
Lloyd Weekly News" .in faesimili" afge
drukt.
De veroordeelde beschrijft in deze brieven
in aangrijpende bewoordingen de gedachten,
die hom bestormen in het aangezicht deB
doods, aan hetgeen in hem omgaat by hot
aanschouwen vau hot portret zijner geliefde
en verder geeft h|j eenige aanwijzingen om
trent zyn nalatenschap. Van een bekentenis
is geen sprake.
•Ik gevoel", zoo eindigt h|j, «dat mijn
smart cn mjjn lijden weldra geëindig zullen zijn,
daar ik morgen in Gods haudeu zal zyn en
ben vast overtuigd, dat Hy zal veroorloven,
dat myn geest altijd bij u is en dat Hy,
wanneer deze aardsche scheiding ten einde
x|jn, onze zielen voor eeuwig zal ver-
De Crisis in Engeland.
Londen, 28 Nov. De Koning heeft het
besluit onderteekend, dat het Parlement ont
bindt en het nieuwe parlement tegen 31 Ja
nuari bijeenroept.
Aanval op Winston Churchill.
Londen, 27 Nov. Winston Churchill werd
gisteravond, toen hy van een vergadering te
Bradford naar Londen terugkeerde, in don
trein door een mannelyken „sufiragist" met
een hondenzweep aangevalleu onder den uit
roep: „Neem dat schelm!" Twee detectives
die den minister vergezelden, weerden don
slag af en overweldigden den aanvaller na
n hevige worsteling.
Aan het slation trachtten drie vrouwen
minister Churchill aan te vallen, doch de
politie belette dit.
Het is in Holland al niet benijdens
waardig, Minister te zyn, doch in Engeland
nog een tikje minder. Behalve op kritiek
worden s|j thans af en toe onthaald op een
pak slaag.
DE WEEK.
27 November.
Welk groot man heeft indertijd eens be
weerd, dat de Hollander in het algemeen
niet ontvankelijk was voor hot gevoel van
hero-worship", van helden-vereering?
De Duiuche Keizer, fijn opmerker als
men hem zegt te zyn, heeft dienzelfden ka
raktertrek meenen te bespeuren, toen hij,
b|j het neerleggen van een krans op de,
door Nederlanders vergeten, graftombe van
De Ruyter, de woorden sprak „een volk
dat zyn groote mannen eert is een groot
volk."
Daarin zat volgens den een een lofuiting
op onze grootheid, volgens den ander een
aansporing om te probeeren op "die manier
tot grootheid te geraken. Anderen weer
(doch die tellen zoo niet mee, omdat het
maar Nurksen zyn, die alles afbreken)
beweerden, dat het een frase was, gelyk
die den keizerlijken lippen wel meer ont
vallen.
Welnu, zy hebben allen ongelijk! De
Hollander begint meer en meer te gevoelen
voor zyn groote mannen eu zelfs o zon
derlingst aller verschynBelenh|j wacht
niet meer met hen te vereeron tot zy goed
en wel dood, uit den weg en begraven zijn.
Onze landgenooten beginnen levende men-
schen te waardeerenl
Men heeft het van de week gozien toen
de jubel uitsloeg over het Leidsche plein
en men zich verdrong om Neórland's groot-
sten acteur te huldigen nu hy vjjftig jaar
de kunst gediend heeft, in voor- en tegen
spoed. Dat was een heldcnvereering, die
niet was opgezet door comité's azend, als
zoo vaak, op eon hoog of allerhoogst plas
dankje of ordelintje.
Met het huldigen van den grooten Louis,
was „niets te verdienen." Zelfs niet een
dagelyksche vermelding der namen in de
krant, waarvoor de tyd te kort was. Dat
deze huldiging slaagde en zóó slaagde is
een bewys, dat de populariteit vuti Bouw
meester geen kunstmatige is, dat z|j werke
lyk leeft in het volk ook buiten wat men
in Haagsch-Kranten-Nederlandsch „de uit
gaande kringon" pleegt te noemen.
Tweede voorbeeld, waaraan ik het be
slaan van „hero-worship" zou willen demon
streeren, is de beweging, ontstaan door bet
bericht dat professor Hugo de Vries ons
land misschien zou gaan verlaten.
Het spreekt van zelf, dat de emotie, daar
door verwekt, in hoofdzaak beperkt blyft
tot wetenschappelijke kringen, waar men den
arbeid van De Vries èp den juisten prjjs
weet te schatten. Doch ook de gewone kran
tenlezer kent dezen naam en al ligt de
waardeering voor de theorie en het weten
schappelijk stelsel, dat aan dion naam ver
bonden is, buiten zyn feitelyken opzichts
kring, toch voelt bij dat deze man als Ne
derlander hier behoort; dat h|j een deel is
van onzon roem.
En als „d r i 11 e r i m B u n d e" Dr.
Kuyper; misschien zal er nooit eon werke
lijke karaktorschets geschreven worden van
dezen merkwaardigen Nederlandor, die door
geen tweo menschen met geljjken maatstaf
gemeten wordt. Door den oen tot halfgod
verhoven, door den ander verafschuwd, door
den een beschouwd als een gave God's aan
het vaderland, door den ander als een ver-
derver. Door den een geschat om z|jD groote
wetenschappelijke ontwikkeling, om zyn stijl,
zyn redenaarstalent, zyn tact, zyn kennis,
door den under uitgelachen en voor charle-
tan gehouden, voor aansteller, die met een
paar frasen zyn publiek of lezers tracht te
overdonderen, om het maar eens zoo uit te
drukken. Byna een jaar heeft zyn geluid
niet in de Kamer geklonken en reeds werd
gezegd, dat do ietwat vreemde geschiedenis,
waarin zyn naam gemengd werd, te zamen
on mot zyn steeds toenemende doofheid hom
aanleiding zou zyn om heen te gaan uit het
publiek leven. Thans, b|j de Staatsbegroo-
ting, op een laat uur in den middag was
het plotseling: Het woord is aan den heer
Kuyper
De ellenlange verhalen van allerlei sprekers
worden nu eenmaal in de Kamerniet met veel
aandacht gevolgd en 5f het onderwerp óf de
spreker moet al van zeer byzonder gewicht
z|jn, alvorens do Hoogmogende Heeren het
noodig vinden met méér dan een half oor
te luisteren.
De Kamer is als de zee, allyd anders,
altijd wisselend van beweeg en geluid, nu
eens slaperig-kalm, onbewogeo, waarboven
monotoon het kabbelend gefluister gaat van
'n gcachten afgevaardigde. Dan weer huilt
er de storm boven de hoofden on dreunen
de beukende frasen tegen de muren om ten
slotte machteloos on krachteloos noer te
glyden in de vergadering, waar zy geni
velleerd byna geen spoor moer achter
laten. Dan is er het Btage knagen van den
geluidgolf, die kruit, schuimt en breed uit
breidend glydt over het strand doch met elk
wederkeeren een bres maakt, eon paar zand
korrels meeneemt van den duinvoet.
Dan, eindelyk, is er de storm, die daverend
loeit, breekt en hakt en beukt en sleurt;
die vernield wat hy ontmoet op zyn pad.
Ten slotte doch waartoe deze vergelijking
verder voort le zetten Wat men ziet in
de Kamer treft men overal aan, in iedere
vergadering!
Dr. Kuyper heeft het woord. Dan komen
alle Kamerledenzelfs zy, die do groene
banken gebruiken voor hun middagslaapje,
in boweging; schaart men zich rondom den
spreker, wyl, wat hij ook zeggen gaat van
belang is, omdat honderdduizend Nederlanders,
z|j mogen zyn betoog kunnen volgen en
begrypen, of niet, straks het eens zullen
zyn met zyn conclusies en doen wat do
groote herder hun aanraadt te doen.
Ministers laten dan even het teekenon
van stukken, enkelen hunner staan zelfs op
en gaan in de buurt van den spreker zitten
Zoo is het geweest vroeger. Zoo is het
ook nu in den aanvang. Doch als men merkt,
dat het weer dc oude geschiedenis is, voor
gedragen in andere woorden, met een paar
nieuwe Grieksche termen ter opluistering,
verslapt de aandacht der Kamer.
s Avonds gaat het door de bladen, dat
dr. Kuyper den volgenden dag zyn rede zal
voortzetten
Heel vroeg in den morgen al staan menschen
vóór het onaanzienlijke deurtje, waardoor
de Nederlandsche natie het ongeriefelyk
zaadbakje bereikt om haar vertegenwoordigers
in hot openbaar te hoeren spreken. Vóór
het deurtje dringt men, sjaggert in plaatsen,
'n kwartje tien stuivers, een gulden. Niet
voor een plaats, o neen, voor het voorrecht
om eerder in de ry te staan, eon boteren
kans te hebben in het gevecht, dat dadelyk
op don trap en in het kleerenhokje zal plaats
hebben om toch maar de eerste te zijn die
binnen komt. Zittend hoogste geluk!
te kunnen profiteeren van den speech
des grooten mans; van een man, die als
Gullivcr in Lilliput kon zeggen, dat hij het
volk hield in het holle van zyn hand.
Daar is vriend en vyand, partijgenoot en
tegenstander.
Zeiden we te veel, lezer?, is er geen
hero-worship, geen groote figuren-vereering
in ons land
Mn. Antowio.
INGEZONDEN.
Geachto Redactie 1
Het zy m|j vergund, over een kloioo plaats
ruimte iu uw geëerd blad te mogen beschik
ken, by voorbaat daarvoor myn dank. Door
de Coöperatieve Slagersvoreeuiging werd deze
week aanbesteed hot bouwen van een ijsfa
briek. Door verschillende aannemers, .waar
onder ondergeteekeude, werd naar het werk
gedongen. Het toeval wil, dat iemand uit
Alkmaar de laagste inschrijver is, evenwel
kon deze het werk niet worden gegund op
grond dat deze het er niet voor kon doen.
Nu spreekt het in den regel van zelf, dat
dan do laagste inschrijver het werk krijgt,
doch hoe geheel andera ging het bier. De
H.H. Slagers duchten er niet zoo over. On
dergeteekeude, die het laagste inschreef, kroeg
het werk niet. Een ander, n. 1. de heer
R. L. v. Os, dio n.b. nog f 200 hoogor had
ingeschroven, gunde men het werk.
De voorzitter van bovenbedoelde slagersver-
eeniging, dio blykbaar behoort tot de intiemste
vrienden van den lieer van Os, zorgde wol dat
deze bet werk kreeg. Daarvoor houdt men nu
een openbare aanbesteding, terwjjl men het er
van tevoren al over eens was wie het werk
moest hebben. Is het geen schande dat iets
dergelijks onder een architect kan plaats
hebben.
Men laat ons bestekbepalingen enz. n. b.
nog betalco. Als men het nu maar dadelyk
aan den heer van Os had gegeven, op grond
dat het zijn grond is geweest, dan had i
de andere menschen ten minste niet om
tuin geleid en hen een boel moeite en kós
ten bespaard. Dat iets dergelijks wel eens
aan de vergetelheid mag worden onttrokken,
zal zeker niemand betwisten.
W. Lastdrager.
M. H. 1
In aansluiting op bovenstaand het navol
gende:
Er is ingeschreven volgens A. G. voor
schriften, welke insluiten, dat hot werk al of
niet aan den laagsten inschrijver gegund kan
worden. Waar nu hier het cjjfer van den laag
sten inschrijver volgens oordeel van architect
en bestuur der Coöp. Ijsfabriek te laag was om
het werk voor dit bedrag te maken, heeft,
het na overweging dit aan den heer R. N. van
Os opgedragen. Zoo iets is het goed recht van
den besteder. Ook verleden jaar, by een
gehouden besteding vanwege de gemeente
voor straat- en rioolwerk had dit plaats,
toen door B. W. het werk niet aan den
laagsten inschrijver werd opgedragen.
Voor nadere inlichtingen gaarne bereid.
Het Bestuur
der Coöp. IJsfabriek.
TWEEDE KAMER.
Do gisterenmiddag voortgezette algemeene
beschouwingen over de begrooting 1911
werden heropend door den heer Dolk (U.-L.),
die de samenstelling critiseert der commissie
van onderzoek in zake traktementsverhooging
voor departements ambtenaren. Spr. wenscht
alvast een periodieke traktementsverhooging.
Spr. wijst voorst op de behoefte aan loka
liteiten voor internationale congressen.
De heer N o 1 e n s (R.-K.j bespreekt de
coalitie, die ondanks do verschillen hecht is
en behandelt daarna de sociale plannen van
het Kabinet.
Spr. ontkent daarbij, dat het verband tus-
schen aanvulling der ongevallenwet en de
ziekteverzekering van dien aard is, dat ge
lijktijdige behandeling noodig zou zyn.
Ouderdoms- en invaliditeitsverzekering be-
hooren ongeveer gelyktjjdig te werken. Men
belaste niet de eerste levensbehoeften het
zwaarst. Do tarief verhooging wordt in de
eerste plaats besteed voor de genoemdo ver
zekeringswetten.
De defensie wordt niet achtergesteld, al
moet daartoe zoo min mogelyk, voor sociale
wetgeving zoo veel mogelyk worden uitge
geven. Het arbeidersbelang wordt niet een
zijdig behardigd.
Daarna was de regeering aan het woord
voor haar antwoord.
De minister van binnenlandsche zaken (de
heer Heemskerk) begon met eenige speciale
punten. Tijdelijke verhooging van de lage
traktementen in verband met de stijging der
levensbehoeften zal ongelyk werken. Er is
trouwens geen permanente stijging van de
pryzen der eerste levensbehoeften. Hangende
het onderzoek der Staatscommissie, kon de
regeering geen periodieke traktemontsregeling
voor de departementale ambtenaren voordra
gen, Uit deferentie jegens do Kamer moet
de regeoring dit reeds nalaten.
De tegenwoordige toestand der financiën
laat niet toe het stichten van een gebouw
voor de ontvangst van internationale con
gressen, noch de oprichting van een hooge-
school voor internationaal recht.
Het niet vermelden van het Belgisch
konio ga bezoek in de troonrede was in over
eenstemming met de traditie.
De minister besprak daarna de algemeene
politiek, de partyformatie en bet beleid der
regeering en zal heden zyn rede voortzetten-
In de avondvergadering werd de begrooting
van Landbouw enz. weder onderhanden ge
nomen, dio Donderdagavond zal worden
voortgezet.
De kortste weg.
Zy (aan boord van het zeeschip): Wil ik
je eten op het dek laten brengen, mannie?
Hy (met zwakke stem)Neen, liefste,
laat het maar dadelyk over boord gooien,
dat haalt tyd en work uit.
Laatste berichten.
Spoorweg-ongeluk.
Hedeumorgen is een goederentrein,komende
uit Tilburg, ingeloopen op een raugeertrein.
Do wisselwachter en een remmer werden
gedood. Eerstgenoemde laat een vrouw en
drie kinderen na. De machinist werd zwaar
gewond. De lyn werd versperd, aoodat de
mailtreinen moeten omryden.
De burgemeester van Den Haag, Baron
Sweerts, is in de heden gehouden zitting van
de Ged. Staten van Zuid-Holland gekozen
tot lid der Eerste Kamer met 47 stemmen
De heer Plate had 23 stemmen.
Do schoener *Dolfyn" wordt met 1 Dec.
a. s. op 'a Ryks Werf met verminderde be
manning opgelegd.
Op de eilanden Arnba en Bonaire zul
len stations voor de draadlooze-telegrafie
worden opgericht.
Uit den Omtrek.
Vlieland.
0e „Lntine".
Sinds Vrydag jl. ligt het bergingsstoom-
schip jLyons" op de strandingspla&ts der
.Lutine". Van hier valt er niot veel van
waar te nemen, men ziet alleen een stoom
boot ginds in de Noordzee. Toen Vrijdag
middag de .Lyons" in de gronden eon onder
zoek insteldo en meermalen de stoomfluit zich
deed hooren, meende een op de duinen op
den uitkyk staand inwoner, roods met een
in nood verkeerond schip te doen te hebben.
Waarschuwde ijlings een lid dor redding-
commissio men informeerde terstond aan
de kustwachtLoos alarm, het was de
Lyons maar, dc boot die zoeken gaat naar
de schatten bedolven onder ettelyke voeten
zands.
Anna Paulowna.
De afdeeling Anna Panlowna van den
Provincialon Bond van Geitonfokvoreonigingen