Marine en Leger.
Bljjkens b» het departement van marine ont
vangen bericht ia Hr. Ms. pantserschip „Tromp",
onder bevel van den kapitein ter zee E. de llnnn,
23 dezer van Colombo vertrokken.
Bjj beschikkingen van den Minister van Marine
zijn de navolgende plaatsingen enz. gelast: luit.
ter zee lste kl. F. L. Rambonnet, uit Oost-Indië
in Nederland teruggekeerd, op non-activiteit ge
steld; luit. ter zee '2de kl. bij de Kon. Marine-
reserve II. L. van den Briel. 3 Januari geplaatst
aan boord Hr. Ms. »EverUen adelborst lste kl.
bjj de Kon. Marine-reserve C. de Korver, 2 Jan.
geplaatst aan boord Wachtschip te Willemsoord,
J. van Duiken, 11 Jan. ontheven van zijne plaat
sing aan boord 11 r. Ms. »Evertsen"; luit. ter zee
1ste kl. A. C. van Braam Houckgeest 16 Jan. eer
vol ontheven van het bevel over Hr. Ms. mijnen-
legger tlladdu"; luit. ter zee 2de kl. D. Vrecde
lijdelijk belast met hot bevel over dien bodem.
De luitenant ter zee lste kl. A. Quispel, adju
dant van den directeur en commandant, tevens
officier van politie van 's Rijkswerf te Hellevoet-
sluis, die 16 Jan. op non-activiteit wordt gesteld,
is bestemd voor den dienst in Oost-Indië en zal
ultimo Februari of primo Maart, derwaarts ver
trekken per particuliere gelegenheid. Hij wordt
in zijne functiën vervangen door den luit. ter zee
2de kl. F. J. Heeris, thans geplaatst aan de Marine
Machinisten school te Hellevoetsluis.
Gerepatriëerd uit Oost-Indië en geplaatst
J. den Cate
M. Flohil 1
F. Fokkeraa f in de rol
G. den Hartog f W.s. W.o.
C. van Lenden 1
J. Figee
K. J. Linstrdm aan boord W.s. W.o.
P. Swlebel id. id.
id.
id.
id.
ld.
id.
Schipper
Serg.-ziekv.pl.
Overplaatsing.
Op 2* Dec. 1910. van: op:
Korp.-raontcur J. Vliegenthart, W.s.A.d. Evertsen
id. G.J. D.Keppels, Evertaen W.s. A.d.
Op 1 Jan. 1011. van: op:
Konst.-majoor J. C. Korving, Friesl. W s W.o.
Op 2 Jan. 1911. van: op.-
Machinist W.J.M. Lamers, cons.Helv. Sehorp.
id. H.J. Oldemans, Sehorp. cons.Helv.
id. J. Figee, rolW.s.W o.K.Erama
Op 10 Februari 1911. van: op.
Machinist O. A.Trebert, rolW.s.W.o.K.Emma
Op 23 Februari 1911, vanop
Machinist F. Fokkema, rolW.s.W.o.K.Emma
id. J. den Cate, id. id.
Op 24 Januari 1911. vanop
Machinist C. v. Leij<Je», rolW.s.W.o.K.Emma
id. M. Flohil, id. Sehorp.
id. G. den Hartog, id. R. Claesz.
•d. G.Mersenberg, R Claesz. Sehorp.
Burgelijke Stand v. Helder
van 23 tot en met 24 Dec. 1910.
BEVALLEN: L. C. Bakker, geb. Arpeau, z. T
Masseus, geb. Wiegel, d. F. A. A. Grootveld, geb.
Loovenstijn, d M. de Waard, geb Putters, z. G.
Veenendaal, geb. Vermeulen, z. J. Korving, geb.
Pleijsier, z. C. Faber, geb. Van Meteren, d. W.
van Amesfoort, geb. Bruin, z.
OVERLEDEN: J. van Muijden, 69 j. P, van
Twujjver, 5 mud.
Stoom vaartberïchten.
Stoomvaart-Maatschappij Nederland.
Oranje, thuisreis, vertrok 23 Dec. van Colombo
Timor, uitreis, passeerde 23 Dec. Gibraltar.
Prinses Juliana, thuisreis, arriv. 24 Dec. te Genua
Sumatra, uitreis, vertrok 24 Dec. van Malta.
Koning Willem U, uitreis pass. 24 Dec. Fortespuria.
Madura, arriv. 25 Dec. van Java te Amsterdam.
Ambon, v. A'dam n. Batavia, vertrok 25 Dec. van
Djcddah.
Grotius, v. A'dam n. Batavia, arriv. 25 Dec. Sout-
hampton.
Vondel, v. A'dam n. Batavia, vertrok 25 Dec. van
Colombo.
Rotterdamsche Llotd.
Bogor, thuisreis, is 22 Dec. Kaap Bon gepasseerd.
Menado, thuisreis, is 22 Dec, Perim gepasseerd.
Ternate, uitreis, is 23 Dec. Dover gepasseerd.
Bandoeng, uitreis, vertrok 23 Dec, van Sucz.
Sindoro vertrok 22 Dcc. van Batavia n. Rotterdam.
Tabanan, uitreis, arriv. 24 December te Batavia.
Wieringen, thuisreis, vertrok 24 Dec. v. Batavia.
Goenloer, uitreis, arriv. 24 Dec. te Lissabon.
Koninklijke Hollandsohe Lloyd.
Kernland, uitreis, vertrok 22 Dec. v. Duinkerken.
Amstelland arriv. 23 Dec. v. A'dam te Buenos Ayres.
Frlsia, thuisreis, vertrok 23 Dec. van Lissabon.
Maasland arriv. 25 Dec. v. B.-Ayres te A'dam.
Kon. West-Indische Maildienst.
Prins Willem III arriv. 23 Dec. v. Paramaribo te. A'd.
Prins Willem V vertr. 23 Dec. v. A'd. n. Paramaribo.
Visaoherijberichten.
Nieuwediep, 23 December. Aangebracht door 10
korder» 10 tot 30 stuks groote tong f 1,10 per
stuk, 20 tot 100 middelmatige tong 50 a 60 cent
per stuk, 10 tot 40 kleine tong 15 a 20 cent per
stuk, 1 tarbot voor f 8, 1 tot 2 mand stortschol
f 6 a f 7 per inand, enkele manden kleine schol
f 3,50 per mand, 2 tot 10 stuks rog 75 cent per
stuk, 8 mand wytlng f 2,50 per mand, 4 mand
schar f 1,75 per mand,
24 Dec. 5 kordcro met 10 tot 30 stuks groote
tong f 1 per stuk, 20 tot 150 middelmatige tong
45 a 55 cent per stuk, 10 tot 40 kleine tong 15
cent per stuk, 2 tot 10 stuks rog 75 cent per
stuk, 1 tot 2 mand stortschol f 5 a f 6 per mand,
enkele manden kleine schol f 3 per mand, 4 mand
wyting f 2 per mand, 1 partijtje kabeljauw voor
28 December. Niets binnen.
27 December, v.n». 8 uur. Niets binnen.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-Indië:
Verzendingsweg
Datum der ter
postbezorging.
ïijdst. der
laat. busl.
a/h Postk,
p. zeepost via Amsterdam! (1 en 20 Jan. 17.— 's nv.
p, zeepost via Rotterdam 30 Dec. 7.— 'snv.
p. Holl. mail via Genua 3 en 17 Jan. ;7.— 'snv,
"27 Dec. |3.30'snam
30 Dcc. 7.'s av.
8 Dec. |12's midd
Holl. mail viaMarsoille
p.Franschcin.viaMarseillc
fvoor Sumatra's Westkust
en Benkoelcn alleen op
verlangen der afzenders)
p. Duitsche in. via Genual
(alleen op verlangen der afzenders.)
Naar 1'alembang, Riouw, Banka, Billiton
en Borneo
p. Eng. mail vla Brindisi( 6 en 20 Jan. iB^O'smor.
p. Hou. mail via Genua 3 en 17 Jan 7.— 's av.
p. Holl. mail viaMarseille; 27 Dec. j3.30'sn«m
(alleen op verl. der afx.)
p.Franschem.viaMarseille| 30 Dcc 7.— 's ar.
p. Duitsche ra. via Genua] 28 Dec. |l2'smidd
Naar Atjoh en de Oostkust van Sumatra:
p. Eng. mail via Brindisi
p. Holl. mail via Genua
p. Holl. mail via Marscillc
(alleen op vcrl. der afz.)
p.Fransche ra.viaMarscille
p. Duitsche m. via Genua;
Naar Guyana (Suriname):
eiken Vrjidag |8.30'amor.
3 en 17 Jan. 7.'s av.
27 Dcc. (3,30'snam
30 Dec. 7.'s av.
8 Dec. [12midd.
p. zeepost via Amsterdam
t 19 Jan. |7.-
2 en 16 Jan. '7,— 'sav.
eiken Vrijdag 13.30'
0 Jan. 3.!"
6 en
3.30'» naiu
7 Jan. |7.'s av.
mail via Southainpton
(alleen op verl. der afz.)
p. mail via Queenstown
p. mail via Ncw-York
p. mail via St. Naz&ire
Naar Cura^ao, Bonaire en Aruba;
p. zeepost via Amsterdam: 5 en 19 Jan. |7.— 'sav.
p mail via Southampton1 eiken Diosdagjj.üO'snain
of Queenstown. .en Vrüdag
p. mail via Hamburg 30Dec. 7.— 'sav.
(alleen op verl. der afs.)j
Naar St. Martin, St. Eustatius en Saba:
p. zeepost via Amsterdam] 5 en 19 Jan. |7.'s av.
galleen op verl. der afz.)
p. mail via Southampton2 en 16 Jan. |7.—'sav.
Naar Kaapland, Natel, Oranje-Rivier-kolonio
en Transvaal:
eiken Vrijdag, 8.80 's namiddags.
VERVOLG BERICHTEN.
HELDER, 27 December.
Een scheepsramp.
In de vorige week heeft op onze kusten
waarschijnlijk een scheepsramp plaats gehad.
W(j ontvingen heden van Texel bericht, dat
gisterenmorgen aldaar het lijk is aangespoeld
van een jongen zeeman. Uit de op het ljjk
gevonden papieren bleek, dat bij 18 jaar oud,
en Kullemeiser .lakob Gulliksen heette; bjj
was afkomstig uit Noorwegen.
Hedenmorgen ontvingen wij een nader
bericht, meldende, dat nog twee lijken waren
aangespoeld, en dat zij vermoedelijk afkomstig
waren van de «Saudö*, een Noorach schip,
thuis bohoorendu to Tromberg, dat vermoede
lijk in de Noordzee, nabij de Texelsche kust,
is vergaan. Ook is het niet onwaarschijnlijk,
dat de baddings, dio alhier en te Texel door
visscbers zjjn aangebracht en in de Noordzee
opgevischt, daarvan afkomstig zijn.
Maandagavond had in het Bondsge-
bouw een opvoering plaats van het Weihnaohts-
oratorium aangevuld met groepen uit het
oratorium //Die H. Dreiköuige". De zaal was
stampvol, velen moesten zich met een staan-
plaatsje achterin tevreden stellen.
De levende-beeldengroepen, saamgestold
door den beer de Graauw, waren mooi en
indrukwekkend. Het fel schijnend magnesium
licht gaf aan het geheel een tooverachtig
effect.
De zang, compositie van deken H. F.
Miiller te Cassel, werd uitgevoerd door het
zangkoor ,St. Gregorius" met het dames-
zangkoor .Ave Maris [Stella", die waren
versterkt mot een muisjeskoor.
De solo's worden gezongen door mej.
Oelelmans en de hecren M. Bock en J.
Mulders.
t Bleek dat onder leiding van den heer
Ter Hall flink was gestudeerd. De piano
partij, die lang niet gemakkelijk was, was in
handen van mej. J. Koppen. Het geheel viel
bijzonder in den smaak van het aandachtig
publiek.
IJmuiden, 26 December.
Op Zondag 1 Januari a. s. hoopt de direc
teur van het Post- en Telegraafkantoor, de
heer J. Barneveld, zjjn veertigjarig jubileum
bjj de posterijen te hordenken.
Sabotage.
Te Enkhuizen was door de bakkersgezellen
besloten op Twoeden Kerstdag niet te wer
ken. Eenige patroons, w. o. een groote patroon,
besloten aan dut verzoek geen gevolg
geven. Gistermorgen bleek, dat het brood
oenige karren door petroleum bedorven was.
Men heeft gisteravond nog geen spoor van
de daders gevonden.
Een treurige scheepsramp.
In den nacht van Zaterdag op Zondag heeft
op de reede te VlisBingen ecne aanvaring
plaats gehad, welke aan zes personen het
leven heeft gekost.
Het Belgische stoomschip rBaltiqu«", ge
laden met zilverzand, van Antwerpen naar
Pillau, lag op de reede ten anker. Te onge
veer twee uur passeerde alhier de .Finland'
van de Red Star Line, het laatst komende
van Southampton en bestemd voor Antwerpen.
De //Finland" voer door onbekende oorzaak
tegen de rBaltique" aaD, welk schip bjjna
onmiddellijk begon to zinken.
De bemanning van de Redstarboot zette
direct booten uit en het mocht haar gelukken
van de zestien opvarenden van de Baltiquo"
er tien te roddeu. De zes overige, raatrozen
en machinisten, die in het voorondor sliepen,
kwamen jammerljjk om, door dat dit gedeelte
van het schip het eerste zonk. Men vreest,
dat deze lieden nog een zeer harden dood
strijd zullen gehad hebben, omdat het water
wel direct tegen de deuren hunner hutton,
maar Diet in de hutten zal zyn gekomen.
Onder de geredden bevonden zich dc ge
zagvoerder J. J. Braut, de Belgische loods
Willens en de beide stuurlieden.
Ook de reddingsboot van hier is nog uit
gevaren, maar toen was de redding, voor
zoover mogelyk, reeds geschied.
De «Finland" is niet naar Antwerpen
door gevaren, doch Zondagmiddag naar zee
teruggekeerd, om te New Castlo on Tynete
gaan dokkeu en eventueole schade te her
stellen.
Natunrlyk was dit vreeselyk ongeluk bier
Zondag hot gesprok van den dag on hon
dorden gingen een kijkje nomen op den
Boulevard de Ruyter, vanwaar men twee
masten on een schoorsteen van do .Baltiquo"
boven het water kun zien uitsteken, de plaats
aanwijzend waar weder zes zeelieden hun
graf in de golven vouden. Een groene gas-
booi is ter plaatse van het wrak gelegd, uls
waarschuwing voor andere zeevarenden.
De «Finland", welke de «Baltique" aan
voer, was niet geladen en had evenmin pas
sagiers aan boord, daar het schip juist te
Southampton had gedokt. De gezonken Bal
tique" ligt midden in het drukke vaarwater.
Zondagmorgen is do binnenkomende mail
boot het wrak rakelings gepasseerd.
De mijnramp.
Uit de Yardmyn zyn nog slechts veertig
lyken bovengebracht, hoewel de reddings
brigades, die don arbeid met onverdroten moed
voortzetten, roods byna twee honderd ljjkon
hebben ontdekt. De arbeid in do mjjn wordt
echter ten zeerste bomooilykt en levert nog
steeds groote gevaren op, daar door instor
tingen verschillende gangen volkomen onbe
gaanbaar zyn. De burgemeester vau Bolton
heeft een oproeping tot het Engelsche volk
gericht om een som van 50,000 pd. st. voor
de nabestaanden der slachtoffers bjjeen te
brengen. Zulk cvn som is noodig, daar niet
miDder dan 200 vrouwon en 1000 kinderen
hun kostwiuner hebben verloren.
Hoewel alle hoop moest worden opgege
ven, wachten nog steeds scbreiendo vrouwen
bjj de mjjn, om te zien of bjj de bovenge
brachte slachtoffers ook haar man, vader of
zoon is.
Omtrent de oorzaak van de ramp is nog
steeds niets gebleken. De directie verklaard
dat de myn met de meeste moderne instal-
latiën was toegerust.
De „Mauritania".
De .Mauritania" is Donderdagavond, dus
op den vastgostelden tjjd, te Fishguard aan
gekomen. Do reis naar ou van Amerika is
dus in twaalf dagen volbracht. Door hel min
gunstige weer op zee is geen record gemaakt
wat betreft de reis zelf, maar de uitvoering
van het plan was alleen mogelyk door de
snelheid van lossing on lading te New-York.
Terwijl de .Mauritania" anders zes dagen,
van Donderdag tot Woensdag te New-York
bljjft liggen, had ditmaal hot lossen en laden
binnen 86 uren plaats.
De geheele bevolking van Fishguard liep
uit, toen do nadering van de mailboot werd
gesignaleerd. De spoorwegmaatschappijen
hadden maatregelon genomen, om de pas
sagiers zoo snel mogelyk verder te brengon
naar hun plaats van bestemming. Tal van
extratreinon stonden klaar eu binnen twee
uren waren de passagiers reeds onderweg,
kon het schip de reis naar Liverpool
voortzetten.
Vinson Walsh Mc. Lean verjaardag.
Het gesprek vau den dag te Washingtou
is het feest, daar op den eersten Kerstdag
gegeven ter golegenheid van Vinson Walsh
Mc. Lean, bekend uls de honderdmillioen
dollarbaby, omdat hij de eenige erfgenaam is
van zyn grootvader Thomas Walsh, die op
dat bedrag wordt geschat. Het kereltje heeft
thans reeds zyn eigen jacht, eigen automo
bielen, verschillende weelderig ingericht hui
zen, een ponny, een prachtig park, maar
mist de vrijheid, die zelfs de armste kind
geniet. Uit vreeB nl., dat de aanstaande
multi-millionnair door kiuderdieven zal worden
gestolen met het doel om zyn familie geld ai
te dreigen, wordt de arme, rjjke jongen,
wanneer hjj een luchtje moet scheppen,
rondgeleid in een rjjtuig, dat groote gelijkenis
vertoont met een stalen kooi.
Het feest, dat Zondag te zijner eer werd
gegeven in de schitterende woning van zyn
grootvader,en waar al de vertegenwoordigsters,
van de upper t e n uit Washington, enkelen
met babiee by zich, nog jonger dan de jarige,
aanwezig waren, overtrof alles, wat men
zelfs in deze fabelachtig ryke kringen tot
dusverre had beleefd. Het beste orkest nit
do Vereenigde Staten luisterde het diner op,
de uitgezochtste spyzen werden opgediend op
gouden schotels en borden, terwijl een schat
van bloemen, met buitengewone kosten spe
ciaal voor deze gelegenheid gekweekt, aan
de zaal een buitengewoon feestelijk aanzien
gaven.
Inbrekers.
Vrydagavond omstreeks zes uur ontdekte
de boBchbaas van den heer Tutoin Nolthenius,
wonende bij den huize Heicnoord, oven buiten
Arnhem, welk buitenverblijf tydelyk onbe
woond is, dat er ingebrokeu was. De bosch
baas bemerkte, dat de inbrekers nog in do
woning aanwezig waren. Hy stelde zich in
de nabyheid van het huis op en verzocht
hulp by de politic. Een inspecteur verscheen
spoedig met eenige agenten ter plaatse. De
inspecteur deed het huis omsingelen, waurna
hii mot vier agentcu door de opening, die de
inbrekers in een raam gemaakt hadden, binnen
gingen.
By haar ondersoek bleek het de politie,
dat een lessenaar was opengebroken en er
llesschen waren aangesproken. Het geheele
huis werd van de vliering tot den kelder
doorzocht. De politie kwam ten slotte aan
een kamer, welke aan de binnenzijde bleek
gesloten te zyn.
Omdat pogingen om de kamerdeur met een
sleutel te openen mislukten, werd besloten
oen der paneelen uit do deur te trappen,
De agent van politie Hesseling, gevolgd
door den inspecteur en de andere agenten,
kropen door do nn ontstane opening. Men
vond liggende op oen in de kamer staand
bed twee vreemde bezoekers, die het zich
zoo gemakkelijk mogelijk hadden gemaakt
en een half gevulde flesch cogoac by zich
hadden. Beiden worden oogenblikkelijk over
mand en geboeid.
De aangehoudenen bleken te zijn J. W. C.
van Bragt, oud 35 jaar, afkomstig uit Haar
lem, en A. L. van Malsen, ond 21 jaar, op
perman, afkomstig uit Gemert. Beiden zijn
zwerverszjj verklaarden reeds Woensdag
nacht en Donderdag in het huis te hebben ver
toefd.
INGEZONDEN.
Vervolgklassen.
Ingezonden door het bestuur van de afd. Helder
v. d. Bond v. Ned. Ond.)
Het meerendool der lezers zal wel onbe
kend zijn met liet instituut, dat den naam
draagt van Vervolgklassen, hetgeeu niet te
verwonderen valt, indien we in aanmerking
nemen, dat er nog zoo weinigen zyn, die
met 't onderwijs in zyn geheel op de hoogte
zyn of trachten iets moer van dit belangrijke
onderwerp te weten te komen. Wanneer wij
bovendien nog bedenken, dat deze instelling
eerst van de laatste jaren dagteekent en hier
ter plaatse byna geheel ontbreekt, zou hot
ons geen verwondering bareD, indien sleéhts
enkelen over deze belangrijke kwestie hadden
nagedacht en van de noodzakelijkheid, om
ook hier ter stede dergelijke klassen op te
richten, waren doordrongen. Wellicht kan
dit artikel den belangstellenden lezer tot het
inzicht brengen dat dit instituut volkomen op
zyne plaats is on hom de overtuiging schen
ken, dat deze instelling in eene dringende
behoefte voorziet en tot heil zal strekken
aan de toekomstige staatsburgers.
Hot is een feit, dat men niet tevreden is
mot de resultaten van 'l tegenwoordig onder
wijs, iets, dat velen, 't zij uit ervaring, 't zy
uit geschriften, zullen weten. Men heeft in
gezien en de onderwijzers moeten het tot hun
spijt dag aan dag constateeren, dat in weer
wil vau de groote sommen, die jaarlijks aan
't onderwys worden besteed, dit niet geeft,
wat 't zou kunnen geven. Hieruit mag men
natuurlijk niet concludeeren, dat "t onderwys
van onzen tyd in waarde zou achterstaan by
dat van vroeger. Elk onbevooroordeeld be
schouwer zal moeten toegeven, dat 't juist
andersom is, dat 't thans op een veel hooger
peil staat dan dat vau jaren terug. Onderon
van dagen zullen zich nog wel herinneren,
wat zy op de school loordeu en hoe hun dio
kennis werd aangebracht. Indien ze eens een
kykje namen in do tegenwoordige school en
slechts alleen do wyze van werken der on
derwijzers van nu gingen vergelijken met
dio van hunne collega's van vroeger, dan
zou hun dadclyk opvallen, dat in dit opzicht
alleen reeds de tegenwoordige school de
meerdere is van die uit hun tyd. Er is echter
nog meer, dat onze school doet uitsteken
boven de vroegere. We willen slechts wjjzen
op de betere iorichting der lokaliteiten, op
betere zitplaatsen voor de leerlingen, op t
geringer aaDtal kinderen, dat thans aan de
zorgen van één onderwijzer mag worden toe
vertrouwd, op de botere en meerdere leer
middelen enz., allemaal factoren, die mede
werken tot hetzelfdo resultaatbeter on
der w jj s.
Er wordt thans veel, zeer veel op do
soholen geleerd in do zes jaren, die 't kind
verplicht is, daarop door te brengen. Zooveel
zelfs, dat men er togenwoordig reeds over
denkt, de leerstof in te krimpen, omdat men
van oordeel is, dut veel, wat aan allen onder
wezen wordt voor velen in 't latere loven
overbodig is. Door dio inkrimping zou er
meer tyd overblijven, om het geleerde to
herhalen en het zoodoende bBter in 't ge
heugen vast te leggen. Zeker, er wordt veel
geleerd, dat later in de praktijk van 't leven
van geen nut is. Maar naast dit overbodige
staat meer, dat zeor noodzakelijk behandeld
dient te worden, wil dc leerling op lateren
leeftyd met wat ruimeren blik de maatschappij
intreden. Niemand zal do klacht uiten, dat
hy te veel weet, wel zeggen: fWat men
weet, is niet weg". Men bedenke toch eens,
dat de mecsto kinderen, en dit zyn natuur
lijk, gelyk hunne ouders, de minst bevoor
deelde, nimmer meer in de gelegenheid zullen
zijn, hun later aan deu dag komend gebrek
aan kennis aan to vullen. Eenmaal slechts
doet zich de gelegenheid voor de meosten
voor, om den schat te verzamelen, waarmee
ze hun verdere leven toe moeten. Is deze
gelegenheid voorbij, dan moeten ze met de
verworven kennis maar zien rond te komen.
Daarom zyn we van meening, dat de kennis,
dio de lagere school tegenwoordig aanbrengt,
trots haar schijnbare omvangrijkheid, toch
nog te min is, oordeelen wij, dat er nog veel
is, dat het kind behoort te leeren. Vele
zaken en verschijnselen kunnen zij later niet
begrijpen, over veel kunnen zy later niet
oordeelen, omdat in hunne jengd te weinig
is gedaan aan hunne verstandelijke ontwik
keling. En de oorzaak daarvan is deze: 't
Kind heeft, trots do zes jaar, de
normale tyd, nog te kort de school
bezocht, t had minstens nog een
jaartje moeten bljjven. Zeker, we we
len wel, dat niet alle kinderen te vroeg
dc school verlaten! Een deel van hen kan,
na 't doorloopen van de L. S., verder lee
ren en meer kennis opdoen. Maar 't over-
groote deel, en dat zyn natuurlijk de kin
deren der arbeiders, worden maar na 't
eindigen van don leerplichtigen leeftijd van
school genomen en naar fabriek of werk
plaats gestuurd. Aan hun leertyd is daar
mee, vaak voor altjjd, een einde gemaakt.
Maar, zal men ons tegenwerpen, een deel
van deze gaat toch 's winters naar Burger
avondschool of Herhalingsschool. Volkomen
waar, maar men zal toch moeten toegeven,
dat 'i volgen van 't onderwys beter gaat op
dc school overdag, dan des avonds, wam
de leerling den tyd daarvoor op 't werk
heeft moeten doorbrengen en liever van zijne
vermoeienissen ging uitrusten, dan nog eens
naar school te gaan. Bovendien de B. A. S
is, zooals 't in het verslag aangaande den
toeBtand van het Middelbaar Onderwys over
1909 door de Commissie wordt uitgedrukt:
u eene inrichting, vooruamelyk bestemd
voor de theoretische opleiding van ambachts
lieden*. Hier onderwijst men dus niet, wat
den leerling later te pas komt als individu,
maar datgeue, wat hem te pas kan komen
in zyn toekomstig beroep, dat, wat hy noo
dig heeft, om als ambachtsman theoretisch
voldoende onderlegd te zyn. Gaan we dan
ook de vakken na, dan bljjkt, dat onderwijs
wordt gegeven in hand-, lyn- en vakteeke-
neD, natuur- en werktuigkunde, wiskunde
en Nederl. taal. Beschouwen we daarna den
tyd, gedurende welken onderricht wordt
gegeven, dan blijkt, dal door 9 leeraren te
zamen 99 uur les wordt gegeven in teeke-
nen, door 1 ieeraar 8 uur natuur- on werk
tuigkunde, door 8 leeraren 29 uur wiskunde
en door '2 leeraren 16 uur Nederl. taal,
waaruit bljjkt, dat van de 152 lesuren per
week 128 bestemd zjjn voor teekenen eu
wiskunde, vakken, waarvan 't eerste op de
L. S. eene minder beteekenende rol speelt,
't tweede onbekend is. Op deze inrichting
is dus, hoe goed ze ook voor a. s. ambachts
lieden mogo zjjn, geen sprake van ecne
voortzetting van 't onderwys, zooals we dat
op de L. S. konneu.
In dezen geest werkt meer 't Herhalings*
onderwijs, gegeven van 1 Oct.—1 April in
de scholen 1, 2 en 7a. Aan deze inrichting
wordt da tijd besteed aan rekenen, Nederl.
taal, aardrijkskunde, kennis der natuur en
nuttige handwerken voor meisjes. Hieruit
blijkt, dat geen apart uur is uitgetrokkei
voor lezen en geen onderwijs wordt gege
ven in schrijven, vaderl. geschiedenis en
teekenen.
Toch wordt van dit onderwijs een betrek -
keljjk gering gebruik gemaakt; het aantal
Jaarlingen, gevestigd in school 7a, bedroog
in 1909 slechts 58 (40 jongens en 13 meis
jes). Het bljjft dan ook een vraag, of de
H. S., zooals zjj thans is ingericht, wol
voldoende is. Wij bedoelen hiermede, of er
wol een ruim aantal uren les wordt gege
ven, en of er naast 't ophalen van 't reeds
geleerde wel voldoende nieuwe kennis wordt
aangebracht.
Wij zouden meenen van niet, omdat 't
karakter der school dit niet toelaat. Het is
eene herhalings-, geen voortzet-
tingsschool. Toegelaten moeten worden
allo leerlingen, die zich aanmelden, onver
schillig, welke klasse der lagere school zjj
het laatst bezochten- Iu zoo'n afdeeling ko
men dus leerlingen, wier kennis en vaardig
heid zeer uiteenloopen. Ons dunkt, dat de
konnis der leerlingen in doorsnee gelyk is
aan die, welke een leerling der 10e of 11e
klasse der dagschool bezit, terwjjl or een
enorm verschil zal bestaan tusschon den
meest voorljjken en meest acbterljjken. En
toch worden zjj allen in dezolfde klasse
ondergebracht, wordt aan hen allen hetzelfde
onderwjjs gegeven, 't Zal dan ook wel bjj
herhalen of ophalen bljjvon en van 't aan
brengen van nieuwe, friseche kennis zal
wel zoo goed als geen sprake zijn. Boven
dien ljjdt dit onderwjjs aan hetzelfde euvel
als dat van de B. A. S.; de hoofden der
leerlingen kunnen niet meer zoo heldor zjjn,
omdat ook zjj reeds een dag van arbeid
achter den rug hebben.
Met B. A. S. of H. S. zijn we dus niet
voldoende gebaat. Wil men den kinderen
meer kennis op huu levensweg meegeven,
dan dient men ze langer de dagschool te
laten bezoeken, dan thans door den wetgever
noodig wordt geacht. En inderdaad, dit ge
beurt thans reeds. Vele ouders laten hunne
kiuderen, al hebben deze ook de hoogste
klasse reeds doorloopen, toch nog eenigen
tijd, vaak enkele maanden, dikwijls een jaar,
soms nog langer op school blijven, omdat ze
doordrongen zjjn van 't feit, dat deze ten
opzichte van huune verstandelijke kennis
nog zooveel te kort komen. Maar ach, in
dien tijd, gedurende welken de ieerliug nog
bljjft, leert bjj zoo weinig nieuws, al repeteert
hjj zeer veel, soms tot vervelens toe. Slechts
in enkele "vakken, beter gezegd in twee, n.1.
rekenen en Ned. taal, mag hem iets nieuws
aangebracht worden, voor 't overige moet
hjj voor de 2de of 3de maal de lessen volgen,
die bjj reeds meegemaakt heeft. Of voor
deze lessen do zoo onmisbare belangstelling
bestaat, is eene vraag, waarvan wij de be
antwoording gaarne aan den aaudachtigen
lezer overlaten. En 't kan ook niet anders,
al zou de betrokken onderwjjzer uog zoo
graag deze leerlingen vooruit willen helpet
Hjj heeft genoeg werk aan zjjne eigen klas,
die toch ook vooruit moet en kan slechts
enkele uren per week aan deze gasten, hoe
welkom zjj ook zjjn, besteden. En nu mag
op sommige scholen door het hoofd eenigo
uren per week les worden gegoven aan deze
leerlingen, wij voor ons zjjn de meening toe
gedaan, dat deze daarmee nog niot half ge
baat zjjn en dat zij moer, veel meer hadden
kunnen leeren, indien de school ingericht
ware, zoo wjj haar wenBchten. Of zou men
hot eene verbetering willen noemen, dat we
hierdoor weer 't verschijnsel zien, dat in
ééu lokaal door twee leerkrachten onderwijs
wordt gegeven Ons dankt, dat 't voor alle
partyen, èn onderwijzers èn leerlingen be
slist nadeelig is. 't Is en bljjft schipperen.
En zeker zonden er nog meer kinderen dan
thans na 't bereiken van den leerplichtigen
leeftyd op school bljjven, had niet bjj 't
meerendeel der ouders de meening post ge
vat, dat zjj na 't doorloopen van
do hoogste klasse toch niets
meer leeren. Al is deze uitspraak niet
geheel juist, in zoo verre bevat «jj waarheid,
dat de kennis, die de leerling opdoet, niet
geëvenredigd is aan den tyd, dien hjj nog
op de banken doorbrengt.
Nogmaals, met een dergeljjk schipperen is 't
kind niet gebaat. Er moet eene spe
ciale klasse komen, een z.g. zevende
leerjaar, als 't eenigszins moge-
1 ij k is nog een achtste.
Regel moet 't worden, dat de zes leeijaren
nog met één, beter nog met twee, worden
verlengd. Deze klassen, volgende op de zes,
die wij thans bezitten, dragen den naam,
dien wij boven dit artikel plaatsten, dragen
den naam van Vervolgklassen. Hier
uit ziet men dus tevens, dat deze niet op
eene ljjn te plaatsen zjjn met 't H. O., omdat
de leerling van de eerste nog schoolkind is,
die van de H. S. reeds de maatsohappjj is
ingetreden.
't Doel moet zjjn, zooals we dat geformu
leerd vinden in 't schoolverslag over 1908
van Amsterdam: «'t Sturen naar eene alge-
meene onderwjjBregeling, waardoor de leer
lingen der Volksschool in staat zjjn, zich tot
hnn veertiende of vjjftiende jaar voor te
bereiden voor plaatsing in de Maatschappjj".
,Op deze wjjze", zegt dit verslag verder,
,is ook in Dnitsehland op 't voorbeeld van
Berljjn de leerplicht tot hoogeren leeftyd als
'ijj overgang ingeleid".
Zoo worde het ook hierVerlenging
van den leerplichtigen leeft jj d
tot het 14de, 15do jaar.
Van een der opvarenden aan boord van
de .Friesland" ontvingen wjj het verzoek tot
plaatsing van de volgende beschrijving over
het bezoek aan Tunis
Den 22 November 1910 vertrokken wjj
mot Hr. Ms. «Friesland" vau Cadix en stoom
den met een vaart van 18 Eng. mjjlen per
uur dicnzelfden dag door de straat van
Gibraltar. ReedB den 24 November waren
we in de nabjjheid van onze bestemming,
nameljjk Tunis, alwaar we eerst den 1 Decem
ber zouden binnenloopen. Den 26 November
werd besloten rondom het eiland Secilië te
navigeeren. Stoomddii den 28 November door
de straat van Messina en voeren daarna
buitenom Secilië wederom naar Tunis, waar
in den avond van 30 November in de baai
van Tunis nabij La Goulette werd geankerd.
Op den 1 December 's morgens werd door
het 10 K.M. lange kanaal van Tunis naar
die plaats opgestoomd en aan de kade gemeerd.
De Slaat van Tunis staat onder bewind
van een Bey. Verder staat deze landstreek
onder protectie van Frankrijk sedert 1881,
doordat nameljjk in dien tyd de bevolking
van dit land, die voornameljjk uit Arabieren
bestond het den zeevarenden zoo lastig maakten
door hunne zeoroof, dat men beBloteu was,
dit land ODder protectie te nemen.
Reeds den dag na onze aankomst werd
besloten om het «Deutsches ReiBebureau"
aan te kloppen, om een gids voor een «trip
as hore". Spoedig werden 1 Hollaudscbe en
1 Oostenrijksche gids beschikbaar gesteld en
togen we den volgenden dag om 's morgens
8 uur op weg. Door een z.g. Fransche poort
kwameu we van de Europeesche wjjk in die
der Arabieren. Men kan nu juist niot zeggen,
dat de zindeljjkheid hier den boventoon voert.
Door vuile steegjes en slobjes met deuren
en poorten van elkander gescheiden, langs
vnil-wit bemodderde muren loopt de ben&uwd-
ademhalende aangegaapte tourist in 't zweet
des aanschjjns zich to dringen door dc vies-
aangekleedc-neeringdoende menschenmassa.
Eindelijk na een meer betere buurt door-
geloopen te hebben, kwamen we voor het
palois van den Bey van Tunis, in welk paleis
wij vrjjen toegang hadden. De tegenwoordige
B- y woont daar echter niet meer, doch hoeft
zijne residentie in een klein plaatsje, eenige
kilometers van Tuuis verwjjderd. Tweemaal
in de week komt deze autoriteit naai Tunis,
teneinde de verschillende regeeringszaken te
behandelen met den Gouverneur der stad.
Het paleis is zeer groot en dateert van zeer
ouden datum. De enorme hoeveelheid kamers
in dat paleis is verbazend. Elke kamer had
vroeger z'n afzonderlijke bestemming, doch
thans zjjn dezen voor het meerendeel inge
richt voor bure&ux. Het meubilair in dit
paleis is bijzonder antiek, terwjjl ook de wand
en plafondversieringen, die voornamelijk be
stonden in zeer lijn houtsnijwerk en mozaiek,
werden vervaardigd in het begin onzer jaar-
lelling. Dit kunstwerk komt.te meer uit, door
dat alles zich nog in zulk een uitstekenden
staat bevindt. Het geheele paleis kenmerkt
de fijngevoelige architectuur van de bevolking
nit dien tjjd. Na bezichtiging van de kamers
kwamen we op het dak van het paleis en
hadden eon prachtig gezicht over de stad ii
vogelvlucht. Eerst hier kon men goed zien
hoe uitgebreid deze stad is. Onze gidsen
wezen ons de verschillende bijzonderheden
dor stad: Mahomadaansche kerken enz. De
harem van den Bey van Tunis bestaat in
dit£paleis nog wel, maar de haremduifjes zjjn
echter weggevlogen, daar de Bey dit paleis
thans alleen voor regeeringsgebouw dispo
nibel stelt.
Na do bezichtiging van het paleis brachten
de gidsen ons in een Arabisch gerechtshof.
Ik geloof wel dat Salomo's wijsheid ook hier
moest worden //ingepikt". Reeds op de trap
die naar de gerechtszaal leidde ontmoette ik
een vrouw heftig huilende en de oorsaak
daarnaar vragende, vertelde mjj hare geleider
dat deze vrouw eeu kleinigheid had gestolen
en hiervoor naar de gevangenis werk ge
bracht. Ik mompelde ze ietB van «poor girl";
daarna werd ze van ons weggevoerd. In de
zaal zelve was het een geweldig leven tjjdens
de rechtspraak; terwjjl eon Arabier, die in
de gevangenis zat, welk getraliede venster
in de gerechtzaal uitkwam, met kleine steentjes
naar ons stond te gooien. Die Christen
honden ook
Vandaar brachten onze gidsen ons naar
het Arabisch Stadhuis, waar juist dien morgen
eenige huweljjken zouden worden voltrokken,
'k Heb er niet veel van kunnen zien doch
volgens medodceling van onzen gids, wordt
het huweljjk voltrokken en gaat de nieuw
bakken echtgenoot met z'n uitverkorene in
een klein kamertje in het stadhuis waar hjj
voor de eerste maal van zjjn leren zyn
vrouw vau aangezicht tot aangezicht mag
zien. Hjj doet de sluier voor haar gelaat
vandaan, en merkt hjj daD, wat men pleegt
te noemen, een kat in een zak gekocht te
hebben, loopt hjj zoo gauw als z'n bloote
voeten hem kunnen dragen terug naar den
ambtenaar van den burgeljjken stand, betaalt
deze vier en een halve francs en het «boter-
briofjowordt vernietigd. De echtscheiding
is voltrokken. Hierna werd een vroegere
slavenmarkt bekeken bestaande nit eeo af
deeling voor vrouwen en een voor mannen.
Volgens mededeeling werd hier voor nog
niet heel lang geleden een Fransche Opera-
artiste, die was opgelicht uit Frankrjjk, ver
kocht voor 800 fra. Kindeljjk begaven we
ons weder naar de Enropeoscbe bnurt en
naar boord om een uurtje te rusten eo
'8 middags de trip te vervolgen.
Om twee uur 's middags begaven wjj ons
weder op weg om met den electrischen
trein, die oos naar Carthago zon brengen
mede te gaan. Nu 20 minuten rjjden stapten
we behonden te Carthago uit. Onze gids
er was er na «en meegegaan bad tjjdens
de rit ons het een en ander verteld over de
jeschiedenis van Carthago voor en in liet
jogin onzer jaartelling.
Het tegenwoordige Carthago heeft echter
niets meer gemeen met dat van vroeger; 't
is een klein plaatsje van weinig beteekenis.
De ruïne van het oude Carthago is thans
het eigendom der kloosterorde van de Wil te
Broeders, die ook de voornaamste opgravin
gen deden.
De oorsprong van het onde Carthago, dat
thans half onder den grond ligt bedolven,
wordt verteld in een legsnde, die zegt,
dat een koningin van Arabië werd verjaagd
nit haar land en met eenige harer volgelingen
in schepen langs de kust van Afrika voer en
bier landde.
De toenmalige heerscher van het hier
wonende volk vergnnde haar, zich hier te
mogen vestigen en zooveel land te mogen
bezitten als zjj met een ossenhuid kon om
spannen. Deze koningin heeft toen de ossen
huid in fijne reepjes gesneden, waarmede zjj
een enomen afstand omspande; dat was de
plaats waar Carthago zich later veBtigde.
De Romeinen, reeds verschillende rjjkun
veroverd hebbende, kwamen ook hier on
veroverden in verschillende oorlogen het land
van Tunis. Alles werd verwoest en neerge
slagen. De eerste hoofdman van het ver
slagen land trok daarna met een groot leger
langs de kust van Afrika, stak over naar
Gibraltar, trok door Spanje, over de Pyreneën
naar Italië en stond plotseling met zjjn reus
achtig leger van olifanten voor Rome. Het
mocht hem echter niet gelukken de Romeinen
te verdelgen. Daarna kwamen verschillende
tjjdperken van overheersching die ik maar
zal overslaan om niet te breedvoerig te
worden, o. a. Lodewjjk de Heilige van Frank
rjjk liet hier zjjn leven met een groot leger.
De cholera verwoestte hen. In al deze oor
logen bleef er maar heel weinig over van
Carthagoslechts de maren en pilaren van
de verschillende gebouwen bleven staan en
men ziet ze ten heden dage nog.
Wjj kwamen eerst in een museum, waar
alle mogeljjke voorwerpen der oudheid aan
wezig waren. Prachtige standbeelden, da-
teerende uit den tjjd van Christus geboorte
en getuigende van zeer fijnen smaak nit
dien tjjd. Halssieraden, munten, mummies
van menschen in steenen doodkisten, die naar
onze gids vertelde, duizende jaren geleden
geleefd hebben. Ook zagen we daar eenige
mooie scbilderjjen van Lodewijk de Heilige
op het slagveld tegen de Arabieren en tevens
een van zjjn ziekbed en een van de plechtige
begrafenis van zjjn ljjk. Van liet museum
begaven we ons naar de nieuwe Cathedraal,
die eerst sedert 1899 voltooid werd. Voor
we die kerk hadden bereikt kwamen de
Broeders der Witte Orde, waaronder een
negental Hollanders, ons reeds tegemoet loo-
pen, die zoo bereidwillig waren ods naar het
oude Carthago to geleiden. Eerst werd de
kerk nog even bezichtigd. Zoo kwamen we
in de arena, waar destijds de menschen ge
wikkeld in dierenhniden voor de leeuwen
en tjjgers werden geworpen. Men kan zeer
duideljjk alles onderscheiden, hoewel de tand
des tjjds ook het zjjne er aan gedaan heeft.
De cellen der wilde dieren en ook die der
menschen, het amphitheatergewijs gebouwde
gedeelte voor bezoekers, enz. Volgens de
overleveringen moeten zich hier vreeseljjke
tooneelen hebben afgespeeld; thans is alles
doodsch en stil.
Daarna kwam de beurt aan eene Moskee,
waarvan alleen het beneden gedeelte nog
bestond. Hier en daar stonden of lagen
reusachtig marmeren zuilen en muren. Na
weder een eindje door de steenenmassa ge-
loopen te zjjd kwamen we bjj het theater,
Hiervan was niet veel overgebleven. Hot
tooneel was nog tameljjk gaaf gebleven.
Onze geleiders uit de kerk waren bjjzon-
der welwillend ons alles van a tot z te
vertellen wat betrof Carthago.
Op een daartoe gedane vraag vertelde een
dezer dienaren der kerk mjj, dat hjj bet
volgend jaar examen zou doen voor pries
ter, om daarna 10 jaren naar het binnenland
van Afrika te gaan en daarna, zooals hjj mjj
vertelde, «was het afgeloopen'. De vraag of
hjj dan naar Holland ging, beantwoordde hjj
met te zeggen «neen, dan ben ik verraoe-
deljjk dood*. We stonden verstomd met
welke kalmte bjj dat zeide, alsof het zoo
iets heel gewoons was. Een jonge man,
naar mijne schatting pl. m. 21 jaar, vol
levenslust en in de kracht van zjjn leven,
't Kwam ons onbegrjjpeljjk voor.
Zoo iemand moet toch wel geheel in zjjn
beroep opgaan.
Dat deze menschen het heerljjk vinden
om op deze manier hunne landgenooten van
dienst te kunnen zjjn, behoeft geen nader
betoog.
De duisternis begon in te vallen en haas
ten we ons naar hot station om den trein.
Harteljjk namen we afscheid van de broe
ders in het verre Carthago, die bun leven
opofferen voor hnn mede-schepselen.
Bjj aankomst in Tunis gingen we spoedig
naar boord terug waar het maal ons wachtte.
Den 9 December vertrokken we weder
van Tnnis met bestemming naar 't vader
land om de Kerstdagen ,at home" te vieren.
X.
Uit den Omtrek.
Texel, 26 December.
De Noorsehe balken, in het begin van
October op 't Westerstrand aangespoeld, wer
den Vrjjdag door de strandvonderjj in het
openbaar verkooht. De opbrengst van eon
en ander was f 2991.
Aan mej. Taberling, benoemd tot onder-
wjjzeres te Spaarndam, is bjj haar vertrek
uit Middeu-Eierland, door de scholieren, aU
bewjjs van genegenheid, een keurig inktstel
ten geschenke geboden.
De vertrekkende onderwjjzeres onthaalde
de schooljeugd op versnaperingen.
't Was een uitstekend geslaagde uitvoering,
die op den tweeden Kerstdag in hrt hotel
•Texel" te Den Burg, ten bate der alge-
ineene bewaarschool werd gegeven. Het
programma was zeer variëerend. Zoowel
tooneelspel, voordrachten en muziek voldeden
nitstekend, en davorend was dikwjjls bet
applaus als belooning voor hetgeen op het
tooneel werd ten beste gegeven.
Wat mr. Jumelly te genieten gaf was uit
nemend.
De opkomst was zoo groot, dat de ruime
zaal geheel was bezet. -
Burgelijke Stand v. Texel.
Van 17 tot en met 23 Deo. 1910.
ONDERTROUWD 0
GETROUWD Ueene-
GEBORENDienwertje, d. r. Simon Bak
ker en Theodora Hendrika Maas (de Westen)
Dirk z. v. Jacob Zuidewind en Tetje Brouwer
(Djjkmanshuizen).
OVERLEDEN: Neeltje Zegel, oud 49 jaar
geh. m. Gerardus Augustinui Janssen (den
Burg). Sjjbrand Kejjser, oud 74 jaar, wedn.
v. Immetje Kooiman (den Borg). Tjjs Flens,
oud 78 jaar, wedn. v. Tetje Helm (den
Burg). Frouwtje de Ruiter, oud 78 jaar
geh. m. Johannes Gerardus Kikkert (den
Burg). Jan Schepers, 62 jaar (den Burg).
