KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Heldor, Texel, Wieringen en Anne Paulowna
No. 4038.
Zaterdag 21 October 1911.
39ste Jaargang
't Vliegend Blaadje p. 3 m, 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad 37| i i i 45 i 10.75
mtën Modeblad 55 65 fO.90
(Voor het buitenland bjj vooruitbetaling.)
Advertentiëa van 1 tot 5 regel» 30 cent.
Elke regel meer6
Bewys-exemplaar2J
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend
Intero.-
Telefoon SO.
Uitgeven C. DE BOER Jr, (v./b. BERKHOUT 4 Co.), Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Koningstraat.
Eerste Blad.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 20 October.
De opvoering van „Mercadet" in „Casino'
Dank zy den ondernemingsgeest van den
kunstlievenden directeur van Casino", heeft
het tooneelminnende publiek van den Helder
Woensdagavond kunnen genieten van de
meesterlijke opvoering van //Mercadet", kome
die in 3 bedrjjven van Honoré De Balzac
door N. V. «Het Tooneel" directie Willem
Rooyaarda, met dezen voortrefieljjken acteur
zeiven in de titelrol. Het stuk speelt te
Parjjs omstreeks 1840 en geeft te aanschou
wen een tooneel uit de geld- of te wel beurs
wereld. Monsieur Mercadet, liet type van
een aartsspeculant, een financier aan lager
wal geraakt door een noodlottige zwaai van
het rad der fortuin, door schuldeischers in
het nauw gebracht, weet diezelfde schuld
eischers door allerlei listen en lagen, niet
alleen zich van het ljjf te houden, maar ze
zelfs iederen keer weer op zijn kredietwaar
digheid te doen bouwen, wat ze opnieuw
over de brug doet komen. Zyn laatste zet
is het «goede" huwelyk van zyn dochter
met een vermeenden rjjken graaf, welke
echter zelf een //bon vivant" is, met een
negatief bezit en er nu zelf bovenop tracht
te komen door het huwelijk met Mercadets
dochter, die hjj, afgaande op don hoogen
staat en den nog altjjd goeden naam van
Mercadet aan de beurs voor rijk houdt.
Voor beide volgt echter weldra de ontmas
kering, de ontgoocheling en dus beider ,dé-
bacle", als niet te juister oogenblik een ryke
nabob uit Indië arriveerde, die het buis
Mercadet uit den brand en er weer bovenop
helpt.
Dit stuk stelt hooge eischen aan den vertol
ker der hoofdrol, waaraan Willem Rooyaarda
't behoeft nauwelijks vermelding meesterlyk
weet te voldoen. Prachtig weet hy zyn onver
biddelijke schuldeischers te weerstaan; moe
dig, fier en krachtig biedt hy de slagen van
het lot het hoofdmet een onverzettelijke
wilskracht, met een niets ontziend .savoir
vivre" handhaaft hy zyn positiealles, tot
het geluk van zyn dochter, tot zyn eer en
goaden naam zet hy op 't spel, om zyn naam
en positie aan de beurs te reddeu. En zou
zyn laatste «coup d'état" bjj mislukking
hem en zyn gezin ook ten verderve voeren,
hy waagt die, doch wordt hierin verydeld
door zijn vronw, die te juister tyd weet te
verhinderen, dat zyn al te gewaagde trans
actie ten uitvoer komt.
Was het spel van Rooyaards onverbeter
lijk, ook de rollen van Mevr. Mercadet, ver
tolkt door Mevr. Anna Sablairolles en van
hun dochter Julie, weergegeven door Theo
van der Gaag, kwamen door beider vertol
king goed tot haar reoht. Doch dit geldt vaD
allo medespelenden in het bijzonder en van
hun prachtig samenspel in het algemeen.
Onnoodig te vermelden, dat de toejuichin
gen vele waren en menigmaal «gehaald"
moest worden. Vermelden we nog, dat de
decoratie was vervaardigd door J. J. Poutsma
van Rotterdam en de costumes naar authen-
thieke teekeningen uit 1840 waren geDomen
en vervaardigd op de ateliers van «Het
Tooneel" onder leiding van Nell BroDger.
Summa summarumDe kenners eu lief
hebbers van goede tooneelspeelkuDSt hebben
Woensdagavond iets schoons te genieten
gehad.
Statistiek der Nederlandsche Zee- en
Kustvlsscherlj over het jaar 1909.
Het Ryks-instituut voor het onderzoek der
Zee, in den Helder, heeft het jaarboek over
1910 bet licht doen zien. Daarin zyn aller
eerst opgenomen de tabellarisch gerangschikte
uitkomsten der visscherjj-waarnemingen met
de „Wodan" in 1910, een analyse der vang
sten met de ottertrawl in het jaar 1910, en
tle resultaten der waarnemingen betreffende
temperatuur en zoutgehalte van het zeewater
by drie Nederlandsche lichtschepen en in
het Marsdiep, in 1910. Bij de tabellen met
de waarnemingen met de //Wodan" wordt
een kaart gegeven.
Dan bevat het jaarboek een nieuwe bjjdrage
tot de fauna van de Zuidelijke Noordzee, de
zesde van de geheele reeks. Zjj is van de
hand van dr. J. J. Tesch, die in aansluiting
aan zyn vroegere Crustaceen-bydragen dit
maal een bewerking van de Schizopoden van
giLLHToir.
«Hot gebeurde op straat, niet ver van
myn kantoor," antwoordde hy kortaf. «Maar
gy vergeet mjj de reden van uw komst mee
te doelen. Waarmee kan ik u van dienst
zijn
De commissaris kuchte weder en deed
te gelijk een schrede naar voren.
Wat kan men zich toch vergissen I" zeide
hy op den meest onbevangen toon ter wereld
«Ik zou er een eed op gedaan hebben, dat
ik u gisteravond even over tienen in de
Rozenstraat had ontmoet. Gy liep mij haas
tig voorbij ®n beantwoorddet myn groet niet
•eens maar het is niet mogelijk, dat gy het
geweest zijt, daar ge reeds om zes uur in de
buurt van uw kantoor door een hond gebeten
Met een onwillekeurige beweging wendde
de advocaat zich tot Lodder.
Zoover ik weet, heb ik geen tijd genoemd,"
zeide by daarna op stroeve» toon «het onee-
yal, dat eigenlijk niet de mooite waard is,
er zooveel over te spreken, gebeurde aan
merkelijk later."
«Waarschijnlijk toen u uit de Rozenstraat
tprugkeerdet hernam Lodder schynbaar
zonder bedoeling.
„Wie zegt u dan, dat ik in de Rozenstraat
geweeet ben vroeg Wilhelm thans knorrig,
terwijl hy zich eenigszins oprichtte.
het Noordzee-gebied geeft. Een kaart ver
duidelijkt den tekst.
Voorts is aan het jaarboek als bijlage
toegevoegd „de statistiek der Nederlandsche
zee- en kustvisscherjj, voor het jaar 1909",
bewerkt door dr. H. C. Redeke.
Aan de statistiek van dr. Redeke ontlee-
nen wjj de volgende cijfers:
Rechtstreeks uit zee aangevoerde visschen,
schaal- en schelpdieren in 1907 128.785.503
K.G. vissihen, in 1908 108.238.479 K.G.,
in 1909 118.254.700 K.G.in 1907 8.858.808
K. G. schaaldieren, in 1908 4.802.031 K. G.,
in 1909 4.078.515 K.G.; in 1907 27.973.018
K. G. schelpdieren, in 1908 80.826.727 K.G.,
in 1909 84.163,001 K.G.of in totaal in
1907 155.617.829 K.G., in 1908 143.867.237
K.G. en in 1909 156.496.216 K.G.
De opbrengst der uit zee aangevoerde
visschen en schaaldieren had in 1907 een
bedrag gegeven voor visschen f 17.869.005,
in 1908 f 14.331.286 en in 1909 f 18.156.413;
voor schaaldieren in 1907 f 394.179, in 1908
f 433.495 en in 1909 f 421.080, of in totaal
over 1907 f 18.263.18, 1908 f 14.764.781 en
in 1909 f 18.577.493.
Voor de schelpdieren kon de opbrengst
niet worden gegeven wjjl deze, speciaal voor
Zeeuwsche oesters, en mosselen niet uit de
beschikbare gegevens konden worden bere
kend.
Men ziet, dat de totale hoeveelheid vis-
Bchen in 1909 bjjna 120 millioen kilogram
heeft bedragen, met een opbrengst van ruim
18 millioen gulden, dat de hooveelhoid schelp
dieren niet onaanzienlijk hooger viel, dan in
1907 en 1908 on dat ook de totale opbrengst
dor visscheryen, voor zooveel bekend in
1909 hooger is geweest dan in de beide
voorafgaande jaren.
Uit een tabel betreffende de hoeveelheid
en opbrengst der visschen en schaaldieren,
aangevoerd uit verschillende streken (schelp
dieren buiten rekening gelaten) blykt dat
de aanvoer uit de eigenlyke Noordzee over-
heerschend is. De opbrengst der Noordzee-
visBcheryon was in 1909 ongeveer oven hoog
als in 1907, ofschoon de aanvoer in kilo
grammen in het laatstgenoemde jaar niet
onaauzieulyk hooger was. Dit moet, geljjk
wjj aanstonds nader zullen zien, in hoofdzaak
worden toegeschreven aan de hoogere haring-
pryzen in 1909. Een soortgelijk verschijnsel
doet zich voor bij de kustvisscherjjen ook
daar was in 1909 de aanroer slechts weinig
minder dan in 1907, terwy'1 de opbrengst in
1909 vrjj wat hooger was. Hier is dit ver
schil in hoofdzaak toe te schrjjven aan de
betore vangst van ansjovis.
De visscherjj buiten do Noordzee, in de
zomormaanden door enkele IJmuider stoom
trawlers uitgeoefend, neemt gestadig toe en
had in 1909 weer meer te beteekenen dan
in 1908, verreweg de grootste hoeveelheid
komt van IJsland; in hoofdzaak zyn dit
kabeljauw en schol. Hoe de aanvoeren over
de diverse vischgronden verdeeld zyn, wordt
in oen tabel duideljjk gemaakt.
Omtrent do eigenlyke Noordzee visscheryen
licht een andere tabel ons in. Van deze is,
zooals bekend, de drijfnet-haringvisschery
verreweg de belangrijkste. Niet alleen was
de hoeveelheid in 1909 weer aanzienlijk meer
dan in 1908, maar do opbrengst was zelfs
reel hooger dan in 1907, niettegenstaande
de hoeveelheid aangevoerde haring in hot
laatstgenoemde jaar grooter was dan ip 1909.
Zooals reeds in de vorige statistiek werd
opgemerkt, kan de opbrengst der haring-
visscherjj op gemiddeld 10 millioen gulden
per jaar of ongeveer 60 pCt. van de opbrengst
der geheele Nederlandsche zee- en kust
visschery worden gesteld.
Dan volgt in beteekenis de trawlvisscherjj,
die jaarlijks ongeveer 4 millioen gulden
opbrengt, die evenwel zooal niet wat aan
voer, dan toch wat opbrengst betreft, in 19i>9
by de twee voorafgaande jaren achterstaat.
De aanvoer vertoont daarentegen tegenover
1908 weer een merkbare rjjzing.
Eindelyk komt de beugvisschcrij, die over
de jaren 19071909 een gestadigen achter
uitgang vertoont. Gelukkig munt deze vis
schery echter uit door den hoogen prys die
voor haar produkt wordt verkregen.
Uit een tabel betreffende de opbrengst der
Noordzee-trawlvisscherjj in do verschillende
maanden van het jaar 1909, blykt hoe ovor-
heersohend de aanvoer van trawlvisch te
IJmuiden is. Ongeveer 90 pCt., negen tien
den, komt voor rekening van deze haven.
Het is overbodig er op te wijzen, dat dit
het gevolg is van de alles overheerscbende
vaDgstcn der stoomtrawlers.
De volgende laat ons zien, dat van de
afzonderlijke vischsoorten de groote massa
Een zacht steunen bewees, dat de minste
beweging hem pyn veroorzaakte en dat, in
tegenstelling met zyn beworing, de wond wel
van beteekenis moest zyn.
«Wel, allebei myn oogen," antwoordde
de commissaris. .Bovendien moet zekere
vrouw Wieszen u gezien hebben. Zij is een
vroegere cliënte van u, die in de Rozenstraat
28 woont."
Een oogenblik bleef het stil in de kamer,
totdat de jonge advocaat, ondanks de pyn
die hy zich daardoor aandeed, van de
ottomane opstond.
«Laat ons dit vragen- en antwoorden-spel
liever staken, mjjne heeren", zeide hy schorp
«Uw bezoek heeft een bepaald doel, het
komt my voor, dat gy my wilt uithooren
maar ik denk, dat juist tegenover mij de
rechte weg de beste zal zyn. Dus wat ver
langt gy?"
De rechter van instructie was van syo
stool opgestaan: zyn gelaat had een ambte-
ljjke uitdrukking aangenomen. De commis
saris kwam naast hem staan, alsof hy zich
verplicht rekende zyn meerdere de behulp
zame band te bieden.
Ik houd het in uw belang voor het best,
dat wy stipt by de waarheid blyven", zeide
Niederen. Vooreerst dus de verwonding aan
uw linkerhand, u door een hond toegebracht.
Dat stemtonwaar is echter uw bewering,
dat dit ongeval in de buurt van uw kantoor
plaats had. Gy hebt deze verwonding go-
kregen in de woning van zekeren Dorner,
Rozenstraat 28, vierde verdieping, deur rechts,
i wel door diens hond Turk."
Wel was Wilhelm meester in de moeilyke
kunst van zelfbeheerschingmaar toch kon
hjj een licht beven van zjjn gelaatazenuwen
niet onderdrukken.
door de stoomvloot wordt aangebracht. Alleen
de tong maakt een uitzondering, aangezien
door de stoomtrawlers alleen slechts weinig
meer dan door de overige vaartuigen samen
wordt gevangen. De aanvoer van tong was
in 1909 intussohon over de geheele linie be
langrijk lager dan in de voorafgaande jaren;
die der kleine schol daarentegen met ruim
5.5 millioen kg. zeer hoog. Wat hoeveelheid
kilogrammen betreft, staat do schol boven
aan, daarop volgt de schelvisch. Zeer opval
lend is voor do laatstgenoemde, dat zy bjjua
uitsluitend door de stoomtrawlers wordt aan
gevoerd en voorts, dat, terwyl in 1907 de
kleine schelvisch in zeer groote hoeveelhe<
den gevangen werd, een jaar later de mid
delsoort schelvisch een maximum geeft.
Volgende tabellen bevatten bijzonderheden
over de beugvisscbery, waaruit blykt, dat
ook van de beugers IJmuiden langzamer
hand de voornaamste aanvoerplaats gewor
den is.
Slechts in de zomermaanden wordt in de
andore havens (Vlaardingen, Maassluis e. a.)
voor oen booger bedrag aangebracht.
Wat betreft do Noordzeo-huringvisschery,
het volgende
In 1907 voeren ter haringvangst, 548 kiel-
sohepen en 205 bommen voor 1908 waren
dea cyfers 552 kielschepen en 195 bommen,
in 1909 555 kielschepen en 179 bommen.
Dekielschepenbrachtenaaniu 1907 70.059.100
K.G., in 1908 55.826.100 K. G., in 19C9
67.257.300K.G.; de bommen in 190616.167.900
K.G., in 1908 12.463.800 K.G., in 1909
13.138.500 K.G.
De teruggang der bommenvloot, waarop
reeds in de vorige statistiek werd gewezen,
was ook in 1909 wederom belangrijk. Daar
tegenover staat een toename van het aantal
kielschepen.
Een ernstige klacht.
De heer P. C. A. van der Breggen, te
Bloemendaal, stelt in een ingezonden stuk
in het Hdbl. de vraagKuunen ouders, wier
zonen hun militairen dienstplicht moeten
vervullen, hen gerust aan 's Rjjks zorgen
toevertrouwen en rekenen op behoorlijke be
handeling en verzorging? Hy beantwoordt
dez© vraag met een beslist neen. Een van
zyn zoons, opgeroepen voor herhalingsoefe
ningen, trad 4 September in dienst in zyn
garnizoen Haarlom (10de rog. inf.). Na een
vermoeiende week, vooral voor jongelui, die
een meer zittend leven gewoon zyn, vertrok
de troep Maandag 11 Sept. naar het kamp
te Nunspeet, waar oefeningen gehouden
werden in verband met do z.g. groote ma
noeuvres.
Nimmer uitvallende, maakte hy alles mede
en mocht daarom Zondag 17 Sept. thuis
doorbrengen, waar hjj, hoewel vermoeid en
verkouden door de doorgestane koude nach
ten, overigens iu welstand verkeerde; 'savonds
vertrok hjj weer.
«Dinsdag 19 Sept. 's morgens vroegtijdig
ontving ik", zoo schrijft de heer Van der
Breggen verder, „een eigenhandig geschreven
briefkaart, waaruit ik zag, dat mjjn zoon
ziek was. Het jongmensch geheel kennende,
gevoolde ik dadelijk, dat zjjn ziekte erger
was dan hjj zich uitliet; daarom besloot ik,
teneinde de aandacht op het geval te vesti
gen, den geheelen, woord-getronwen inhoud
van de briefkaart te seinen aan den com
mandant van de legerplaats, welke dépêche
(vóór 9 uur reeds verzonden; luidde: «Com
mandant legerplaats bjj Nunspeet. Van mjjn
zoon, milicien-soldaat, 10de regiment infan
terie 3de bat. 1ste compagnie zooeven navol
gend bericht: «Vannacht kreeg ik ineens erge
buikpjjn, meldde mij ziek, maar moest
toch uitrukken. Na uur loopen liet
ik my uitvallen, sjouwde naar kamp terug;
onderweg was ik mi6Belyk, de pijn was
veel erger; mot veel moeite heb ik my
nu luton opnemen in ambulance; ik hoop
spoedig beter te zjjn want voel mjj ellendig".
Naar aanleiding dit bericht verlang ik go-
streng onderzoek, jongmensch steeds plicht
vervuld, geen onwil."
Voorts verzocht ik mjjn te Leiden stu
deerenden ondsten zoon (med. dots.) ter
onderzoek naar hot kamp te vertrekken, die
daar 's avonds 7 uur arriveerde en zijn
broeder in een tent alleen aantrof (de am
bulance was volgens zeggen vol), liggende
op stroo, klagende over veel pyn in don
buik. Hjj onderzocht toen zjjn broeder, on
maakte onmiddellijk zjjn diagnose: appendi-
citis I Mjjn zoon verklaarde toen nog
niet onderzocht te zyn, (dus noch
vóór het uitrukken, waartoe hjj gelast werd,
noch na aankomst in het kamp); men had
hem gewoonweg poeders gegeven voor maag-
Een minuut lang stond hjj als verlamd,
terwyl hjj zjjn oogen niet neersloeg voor den
doordringenden blik der ambtenaren. Eens
klaps vertoonden zich dikk© zweetdroppels
op zjjn voorhoofd. Hjj stampte met den voet
op den grond.
/,Wat gaat u myn verwonding aan
vroeg hjj toornig. «Met welk recht durft gjj
het wagon, u in myn persoonljjke aangelegen
heden te mengen
Mot het recht van ambtenaar der justitie,"
antwoordde Niederen op jjskondon toon. ,Ik
herhaal u het is in uw eigen belang, naar
waarheid te antwoorden. Zeg mjj dus, is
mjjn veronderstelling juist
Weder duurde het lang, eer Wilhelm ant
woordde, maar zjjn snelle ademhaling bewees,
welk een strjjd er in zijn binnenste werd
gevoerd.
EensklapB zonk hjj onder smartelijk kreu
nen op een nabjjstaanden stoel neder en
sloeg zyn gezonde hand voor het aangezicht.
Dan is het toch vergeefs geweest," mom
pelde hjj, terwjjl hy zich blykbaar overgaf
aan de smart die hem verteerde. Alles ver
geefs: nu is een ontdekking niet meer te
vermijden."
Met klimmende verbazing had Niederen
deze woorden van den jongen advocaat op
gevangen vervolgens wisselde hjj een veel-
beteekenonden blik met den commissaris.
//Alles is ontdekt," zeide hjj daarop, ter
wyl hjj den advocaat naderde en do hand
op zyn schouders legde. «Verlicht uw geweten
door een volledige bekentenis."
Wilhelm nam de hand van het gezicht
weghet scheen, dat hjj de bedoeling van
den rechter van instructie begreep.
«Wat bedoelt gjj eigenlijk?" vroeg by,
als uit een droom ontwaakt. *Wat ik mot
en darm-catarrb, hetgeen men dacht dat
de ziekte was. Het was toen Dinsdagavond
mou had den armen jongen zonder onder
zoek, zonder eigenljjk noodige verzorging
(hiervoor heb ik ook bewjjzen) dus pl.m. 36
uur kalm laten liggen ljjden. Toen myn
oudste zoon zjjn diagnose mededeelde aan
een militair dokter (lste luitenant) en later
aan een kapitein-dokter, wilden dezen niet
met zjjn diagnose medegaan. Toen myn zoon,
als doctorandus tegenover twee artsen niet
willende disenssieeren over deze diagnose,
vroeg, om toch zjjn zin van overbrenging
per brancard te verkrijgen (het kamp moest
d-.rn volgenden dag geheel opgebroken wor
den), of de zekerheid kon gegeven worden
dat het dan geen appendicitis was, durfden
die twee artsen dit niet aan.
Daarom eischte myn oudste zoon namens
mjj voor zjjn broeder overbrenging per bran
card per eersten trein den volgonden morgen
naar het hospitaal te Utrecht. Ook hiertegen
werden eerst bezwaren geopperd betreffende
formaliteiten met de spoordoch toen aan
geboden werd, dat vervoer voor eigen reke
ning te nemen, begon men anders te sproken
en heeft dat vervoor Woensdagochtends voor
Rijksrekening plaats gehad, zooals dit ver
langd was. To Utrecht werd de brancard
door myn zoon opgewacht en de patiënt in
het militair-hospitaal opgenomen het onder
zoek daar ter plaatse wees direct uit, dat
de diagnose door myn zoon (een dus uog
niet afgostudeerd arts) geheel juist was, in
tegenstelling met die der beide artsen uit
het kamp."
Op 23 September is de patiënt overleden.
Verder deelt de heer Van der Breggen
mee, op zijn telegram van Dinsdagochtend
19 Sept. eerst Vrjjdag 22 Sept. antwoord
te hebben ontvangen, in welk officieel ant
woord, geteekend door den kolonel-comman
dant van het 10de reg. infanterie, o.m. werd
meegedeeld, dat de patiënt naar het militair
hospitaal to Amersfoort was gedirigeerd.
0e Rijksmiddelen.
Na de record-opbrengst van verleden jaar,
toen de rijksmiddelen bjj een totaalcijfer van
f 14.212.486, ongeveer f820.000 meer hadden
opgeleverd dan het jaar te voren, heeft de
September-ma&nd van 1911 opnieuw een
record geslagen. De opbrengst der middelen
ging met niet minder dan f 1.642.000 vooruit
en leverde dus met een eindbedrag van
f 15.854.000 verreweg het beste resultaat,
dat do Bchatkist ooit in oogstmaand had te
boeken.
Het zyn voornamelijk twee middelen ge
weest, die dit buitengewoon gunstige resul
taat hebben veroorzaakt, b.1. de suikeraccyns
en de successierechten. Eerstgenoemde gaf
een opbrengst van f 2.645.000, d.i. f 746.000
of 39 pCt. meer dan verleden jaar en tevens
het hoogste cjjfer, dat ooit in eenigerlei
maand uit deze heffing werd geboekt. De
groote prjjsvorheffing blijkt derhalve totnutoe
niet nadeelig op de afleveringen te hebben
gewerkt. Of deze gunstige positie ook verder
behouden zal blyven, is af te wachten. Wat
de succeRsierechten betreft, welker opbreDgst
ad f 2.093.000 die van het vorige jaar met
f712.000 of circa 50 pCt. overtrof, zal wel
ten deele de gewone wisselvalligheid dezer
bate tot het hooge cyfer hebben bijgedragen,
doch daarnevens moet ook de invloed der
sinds Juli j.1. in werking getreden wijziging
der successierechten hebben bijgedragen,
waaruit zooals men weet, een hoogere bate
voor de schatkist werd becijferd. Zoover wjj
kunnen nagaan is slechts één enkel maal,
n.1. in November 1908, uit de successie
rechten een hooger dan het thans gerappor
teerde bedrag in 's lands kas gevloeid.
Tegenover de eerste 9 maanden van 1910
zijn de middelen thans reeds f 5.794.000
vooruit, waarbjj VHlt °P 10 merken, dat zjj
toenmaals op hun beurt f 6.600.000 hooger
waren dan in het voorafgaande jaar.
Tegenover s/n der raming bedraagt de
achterstand niet meer dan f 1.215.000 tegen
f 5.490.000 in 1910. Dit resultaat wint nog
aan beteekenis als men in aanmerking neemt,
dat de jenever-accyns 11.000.000 bjj 9/M
der raming ten achteren is, zoodat zonder
dezen tegenvaller do raming reeds byna
geheel zou zjjn bereikt, een resultaat dat
vrjjwel ongekend is. Om het totaal der raming
voor het goheele jaar te bereiken zouden de
middelen, die altijd verreweg de beste deB
jaars zyn, slechts f45.162.000 behoeven op
te brengen. Waar verleden jaar in dat
kwartaal f 51.694.000 werd ontvangen, is
thans derhalve met nog gïootere zekerheid
dan vier weken geleden te voorzien, dat de
raming aanmerkelijk zal worden overschreden.
dien man uitstaande heb, gaat u toch niet
aan Ik begrjjp in het geheel niet, dat gjj
daar iets van weetik meoude toch het
middel gevonden te hebben dien man bet
zwjjgen op Jto leggenhoe hy er toe geko
men is de politie in onze zaken te mengen,
cn op wolke wjjze hem dit gelukt is, is mjj
een onoplosbaar raadsel."
De toornader op het voorhoofd van den
rechter van inBtructio zwol dreigend op. Hjj
twijfelde er geen oogenblik aan, of Wilhelm
wilde hem door huichelarij om den tuin leiden.
Ter zake," zeide hjj barscb. «Alleen uit
achting voor n en ons gemeenschappelijk
ambt ben ik bier gekomeneen ander had
ik zeker terstond in voorloopige hechtenis
doen nemen."
Het gelaat van Wilhelm werd doodsbleek.
Hy week een Bchrede terug eu zag den
spreker met ontstelden blik aan.
»In hechtenis doen nemen? Mjj stamelde
bjj. «Weet gjj wel, dat ik aan uw vorstand
begin te twjjfelen, mijnheer Niederen
Deze scheen geen acht te slaan op die
beleedigende woorden.
«Gy erkent gisteravond in de woning
van Dorner geweest ie zjjn vroeg hjj kalm.
//Zoker."
i/Hoe laat zjjt gjj daar gekomen
«Het zal tusschen acht en negen uur ge
weest zjjnnauwkeurig weet ik het niet."
Eu wanneer zijt gjj heengegaan?"
//Omstreeks tien uur."
Wanneer zjjt gjj door den hond gebeten?"
vroeg thans de commissaris.
,Toen ik de woning verlaten wilde," ant
woordde Wilhelm zonder bedenking, «Het
dier sloop mjj in de donkere gang na en
beet mjj in de hand op het oogenblik dat
ik de knop van de voordeur greep. Zjjn
Brutale diefstal.
Een te 's-Gravenhago gestolen rywiel,
waaraan een zak, houdende gelden van bet
hulppostkantoor aan do Prins Mauritslaan,
is weggenomen uit het bjjkantoor aan het
Stadhoudersplein aldaar.
De beambte, die dien avond per fiefs de
gelden dezer bjjkantoren zon overbrengen
naar bet hoofdkantoor aau do Prinsestraat,
had de gelden en geldswaardige stokken van
het eerstgenoemde bjjkantoor gehaald en was
toen naar dat aan het Stadhoudorsplein ge
reden, om ook daar een en andor in ontvangst
te nomen. Zjjn rywiel had hjj geplaatst in
de bostollerskamer, met een deur uitkomende
in den tuin, die ligt aan do Adriaan Pauw
straat. Men vermoedt, dat de dief door deze
deur in de boslellerskamer is gekomen en
daar het rjjwiel heeft weggenomen. De zak
bevatte vier vijfduizend gulden aan bank
papieren en specie, benevens eenige aange-
teekende stokken, waarvan de inhond nog
niet is vastgesteld kunnen worden.
Hot rywiel dat aan het bekende roodge
verfde achterspatbord kenbaar was, werd
eenigen tijd later aan de Van BoetBelaorlaun
teruggevonden.
8.8. .Ixion".
Volgons uit Batavia ontvangen telegram
van de Agenten der Stoomvaart-Mij. „Oceaan"
zjjn de stoomschepen, uitgezonden ter opspo
ring der verm'ste boot van het stoomschip
.Ixion" onverrichter zake teruggekeerd en
is het zeer waarschijnlijk ook naar de
meening van den gezagvoerder vun de «Ixion",
dat de boot mot allen die zioh daarin bevon
den, is verongelukt.
Ergerlijk.
Woensdagnacht had te Rudolfstadt (Duitsch-
land) een dnel plaats tnsscben twee gymna
siasten, waarbjj de 16-jarige von Necker
doodgeschoten en de 18-jarige Dietzen licht
gewond is. De laatste loste echter na het
tweegevecht nog twee schoten op zich zelf,
tengevolge wuarvan een der longen werd
doorboord; zjjn toestand is hopeloos.
De oorzaak van het duel was de beleedi-
ging van een meisje door von Necker.
Berljjn, 18 Oot. Over het duel tusschen
gymnasiasten in Rudolfstadt kan nog het
volgende worden medegedeeld:
De jongens wandelden naast elkaar, zonder
een woord te zeggen, naar het bosch, trokken,
daar aangekomen, jas en vest uit, en mar
keerden de hartstreek door een rood kruis
te teekenen op het hemd. Op 20 pas afstand
gingen zjj staan. De beleedigde partjj schoot
eerst, doch schoot mis. De tegenpartjj raakte
evenmin. Toen werd opnieuw geschoten en
de beleediger werd toen licht gewond, viel
op den grond on riep: .Schiet nog eens.'",
waarop de beleedigde jongen zjju collega
doodschoot. Toon hjj zag wat hjj gedaan bad,
schoot hjj zichzelf twee schoten in het lichaam.
Gisteravond stierf ook hjj.
0e Duitsche vloot.
Berljjn, 17 October. De bevelhebber ran
de Duitsche vloot voor Hankou seint o. m.
Van de Duitsche oorlogsschepen „Leipzig",
,Tiger" en „Vaterland" werden op grond
van de, met don bovelhebbor van de hier
verzamelde internationale strjjdmaobt getrof
fen overeenkomst, manschappen aan lund
gezet. Zjj vereenigden zich met een vrijwil
ligerskorps, dat de Duitsche kolonisten ge
vormd hadden, eu het gelukte hun spoedig
de aanvallen van het ongeorganiseerde ge
peupel af te slaan. De bevelhebber van de
geregelde troepen (die ten getale van 4000
man te Hankou waren aangekomen), generaal
Sah, heeft den Europeanen zjjn bescherming
toegezegd. Het gepeupel wreekt zich ovor
den tegenstand van de vreemdelingen door
brandstichtingen te plegen. Op verschillende
plaatsen in de stad slaan de vlammen omhoog,
maar niemand kommert er sich om bet vuur
te bestrijden.
Een aanslag.
No wo-Tsj er kaak (Land der Donsche Kozak
ken), 17 October. Tegen 7 uur in den avond
is do studont Kristi in het rjjtoig van prins
Troeboskoi, lid van den Rjjksraad, binnen
gedrongen en heeft eenige revolverschoten
op hom gelost. De prins zonk oogenblikke-
lijk neer; zjjn toestand is hopeloos.
Nowo-Tsjerkask, 17 October. Prioa Troe-
beskoi is aan zjjn verwonding overleden.
De moordenaar Kristi is oen familielid
van den prins.
meester kwam mjj daarna te hulp en joeg
hem in de kamer terug".
En met die zeker pjjnljjke wond zjjt gjj
zoo zonder iets te doen heengegaan vroeg
Niederen hoofdschuddend. «Gjj hebt geen
verwjjt tot den eigenaar gericht, of de wond
ook maar uitgewasschen
De advocaat zag hem kalm aan.
.Ik had er myn reden toe, die woning zoo
snel mogeljjk te verlaten," zeide hjj kortaf.
«Dat wil ik gelooven," zeide Lodder met
een vcelbeteekenendcn glimlach.
uZal ik nu emdeljjk eens vernemen in
welke hoedanigheid de heeren bjj mjj zjjn
gekomen vroeg Wilhelm gemeljjk.
«Bevond gjj u met den bewoner alleen,
of was er. nog iemand?" vroeg de rechter
van instructie, zonder op de vraag van den
advocaat to letten.
.Ik was met hem alleen," antwoordde
Wilhelm met klimmend ongeduld.
.Denk goed na, alvorens te antwoorden,"
vermaande Niederen. „In deze omstandigheid
hangt er zeer veol van deze vraag voor
Wilhelm wilde driftig opspringen, maar
de pjjn aan zjjn hand belette hem dit.
«Ik ben dit eindelooze vragen moedo,"
zeide hjj, niet in staat zyn misnoegen langer
te verbergen. ,Er was niemand in de woning,
behalve ik en die mjjnheer Dornerik
kon dat duidelyk merken aan den hond,
die, op den man afgericht, zich zoker niet
rustig zon gehonden hebben wanneer zich een
derde bevonden bad in de alooof, waarvan
ten overvloede de deur openstond. Mjjn
mijnheer Dorner zeide mij ook dat wjj ge
heel alleen waren."
„In welke betrekking stondt gy tot Dor
ner?" vroeg de rechter van instruotie.
Een aan8lag op president Taft.
Berljjn, 17 Oct, Uit New York worden
aau hot .Berliner Tageblatt" de volgen
de bijzonderheden geseind over een aanslag
op den trein van president Taft. Een baan
wachter bespeurde in het donker twee man
nen. Hy greep den eene vast, die door zjjn
kameraad geholpen werd. De baanwachter
kon zjjn revolver nog grjjpen, waarop de
verdachten vluchtten.
Na een nauwkeurig onderzoek vond men
dynamiet onder de pjjlers van het viaduct
en een niet aangeBtokon lont. Weinige minuten
later ging de trein van den president ovor
het viaduct heen. Deze trein volgde echter
op oen afstand van 10 K.M op den gewonen
trein. Deze veiligheidsmaatregel zou toch
hebbon voorkomen, dat den president iets
overkomon was, ingeval de ontploffing bad
pl&atB gehad. Taft vernam eerst van den
aanslag, toen hjj goed en wel in Los Angelos
was aangekomen.
Het einde van een „cause célèbre".
De Belgische minister van justitie hoeft oen
bevelsohrift geteokend, waarbjj de voorwuar-
deljjke invrijheidstelling wordt gelast van
Léon Peltzer, die ongeveer dertig jaren to
Lenven gevangen zit.
De zaak-Peltzer wekte in 1883 groote sen
satie, zoowel in België als over de grenzen
wegens de maatschappelijke positie van do
beklaagden en de beweegredenen tot het mis-
drjjf. De beide broeders Loon en Armand
Peltzer, beboorende tot een gezeten burger
familie, werden beschuldigd den Antworp
schon advocaat Bernays te hobben vermoord.
De geheimzinnige zaak wekte de buitenge
wone belangstelling van het publiek. De ge
broeders werden ter dood veroordeeld; hun
straf werd echter, volgens de bestaande ge
woonten, veranderd iu levenslange gevange
nisstraf. Armand Poltser stierf reeds na een
paar jaar.
In do laatste jaren zjjn ran verschillende
zjjden pogingen in het werk gesteld om Leo»
in vrjjheid te doen stellen; onder de regoe-
ring van Leopold II weigerde do regeering
steeds oenigeu maatregel van clementie to
nemen, niettegenstaande Peltzer krachtig
gesteund werd door den beroemden minister
van Staat, Jules Lejeune. Tot zjjn dood toe
beeft doze groote belangstelling getoond in
bet lot van den veroordeelde.
De invrjjheidBtolling is geteekend op voor
waarde, dat Peltzer onmiddeljjk België zul
verlaton en naar Duitschland gaan, waarheen
28 jaar geleden sjjn moeder reeds de wjjk
had genomen.
Leon Peltzer is thans 65 jaar, zyn moeder
in de negentig.
Waardevermeerdering
Engelsche bladen declen op grond van
gegevens uit de Now-Yorksohe belasting
kohieren eenige bijzonderheden mede over
bet grondbezit der Astors opManhattan-eiland.
De belastbare waarden van het grondbezit
der Astors in New-York is geschat op ruim
250 millioen gulden en deze waardo zal onge
veer 60 proc. bedragen van de marktwaarde
van het grondbezit op dit oogenblik. Het
bezit van William Waldorf Astor, die tegen
woordig in Engeland woont, wordt alleen reeds
op een belastingwaarde van 120 millioen
gulden gesohat. Een neef, kolonel John Jacob
Astor, betaalt belasting over een grondwaarde
van 100 millioen ongeveer; de onverdeelde
eigendom oit de nalatenschap van William
Astor is op rnim 30 millioen geschat. Hel
bezit van de Astors is gelegen in de meest
waardevolle gedeelten van New-York, in
Fifth Avenue en aan den Broadway en zoo is
langzamerhand door de waardevermeerdering,
die het grondbezit in het hartje van de wereld
stad onderging, hel vermogen der Astors
aanzienljjk aangegroeid. Ruim zestig jaren
geleden was de waardo van het grondbezit
der Astors nog geen vjjflig millioen, de uit
breiding der stad deed de waarde du» vyf-
h zesvoudig sijjgen. Uit de belastingregisters
blykt, dat stukken land, die John Jacob Astor,
de stichter van het fortuin der familie voor
50,000 gulden kocht, thans in 1911 ©en waardo
hebben gekregen van 20 millioon galden.
Gewoonte.
In de houtveBterewoning is een drieling
geboren. De tienjarige Frits, tot dusver eenige
zoon, die reeds vaalt heeft bjjgewoond als er
joDge honden zjjn geboren, mag binnenkomen
om de klointjes te bewonderen. Langen tyd
bekjjkt hjj ze alle drie vol aandacht en zegt
daa beslist
„Die middelste moeten we groot brengen,
vader 1"
Daarop weiger ik te antwoorden," zei
Wilhelm.
Zooals gjj wilt," zeide Niederen, terwyl
bjj even de schouders ophaalde. «Met welk
doel waart gjj by uw naamgenoot gekomen
fDat zjjn mjjn zaken, die ik aan niemand
kan meedeeleD."
Thans stampte de rechter van instructie
toornig met den voet op den grond.
Verduiveld, mjjnheer," zeide hjj driftig,
«gjj vat de zaak verkeerd op I Het past u
volstrekt niet ons uit de hoogte aan te spre
ken gjj aoudt veel verstandiger doen te
antwoorden, of zou het werkoljjk tot e«u
arrestatie moeten komen
Weder week de kleur van het gelaat vau
Wilhelm.
„Het is reeds de tweede maal dat gjj dit
vreeseljjke woord uitspreekt," zeide hy dof.
«Wat is er gebeurd dat u aanleiding kon
geven
Speel toch den onnoozel© niet," zeide de
commissaris, die intusschen vluchtig de kamer
doorzocht had, (gjj weet evongoed als wij
dat Dorner vermoord gevonden is. Zeg ons
liever waar gjj het scheermes van uw slacht
offer gelaten hebt, waarmede gjj den moord
hebt gepleegd."
Het gelaat van Wilhelm werd nog bleeker;
een uitdrukking van grenzeloozo ontzetting
vertoonde zich op zjjn trekken, die men
echter voor het bewijs van schuldbewustzijn
en een pijnigend geweten kon aanzien. Tegen
verwachting sprak hjj geen woord, alleen
kneep hjj sjjn lippen krampachtig ssmen.
De beide ambtenaren hielden zyn stilzwij
gen klaarbljjkeljjk voor schuldbewustzijn,
want hun trekken werden dreigendor.
(Wordt vervolgd.)
