KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HoidorToxoS, WSorSngots on Anna Paulowna^
Zaterdag 18 Januari 1912.
Eerste Blad.
De Zoon fan den Bankier.
No. 4062.
40ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 ra, 50 et, fr. p. post 75 et., buitenland 11.25
1're- Zondagsblad 37J 45 t f0.75
miên t Modeblad «»»55»»»»65» (0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertemtiën vaa t tot 5 regel» (bij vooruitbetaling) 80 cent.
Elke rogel meer6
Eowijs-exemplaar
Vignetten cn groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Intaro.-
Telefoon BO.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever C. DE BOER ir. (v./b. BERKHOUT 4 Co.), Helder.
Bur
BIEUWSBERICHTEB.
HELDER, 12 Januari.
Hr'. Ma. .Utrecht" ie Woensdag te St.
Thomas binnengevallen tot het innemen van
kolen en heelt dienzelfden dag de rei*
voortgezet.
Het HelderBch Predikbeurtenblad is
met ingang van 1 Januari in een anderen
vorm versohenen. De Weat-Friesche Kerk
bode" zal voortaan in een afzonderlijke uit
gaaf voor don Helder verschjjneD, en onder
dien vorm dan .Heldersch Predikbeurten
blad" heeten.
De redactie van de W.-F. Kerkbode meldt
het volgende betreffende deze verandering:
Het Predikbeurtenblad van uwe gemeente
werd door U gewaardeerd om zijn inhoud
van stichteljjken aard, zijne berichten uit
het gemeeDteleven. Ook om den steun, dien
het gaf aan de Diaconie. Na dit blad den
zelfden naam bljjft dragen, dezelfde mede-
deelingen zal blijven bevatten en voor de
Diaconie een bron van inkomsten blijft, maar
bovendien voor denzelfden prijs U meer
lectuur komt aanbieden, mogen wij zeker
wel rekenen op uw voortdurende zoo
mogelijk nog vermeerderde belangstelling.
Het vrijzinnig godsdienstige gemeenteleven
heeft voortdurend opwekking van noode. Er
zijn zoovele invloeden, die het verzwakken
of op zij dringen! De orthodoxie werkt aan
den eenen kant met allerlei middelen, om
meester te worden van het terrein en aan
den anderen kant komt een koude adem
van ongeloof en stofvergoding ons tegen.
Een kleurlooze dagbladpers werkt ook al
belemmerend op de vrije ontwikkeling van
het godsdienstige leven. Ons blad wil tegen
die machten den strijd aanbinden, niet door
voortdurend te twisten met onze anders
denkende medeburgers, zelfs al moeten wij
hen onze tegenstanders noemen och, wij
zijn van oordeel, dat die twisten de mensch-
heid niet vooruit hobben gebracht, de heilige
zaak der menschheid niet hebben gediend.
De vrijzinnige godsdienstige levensopvatting
toelichten en in haar licht de verschijnselen
des tijds te plaatsen, dat is het doel dat ons
met ons blad voor oogen staat. Mogen onze
geestverwanten te Den Helder dit streven
met ingenomenheid blijven begroeten en
bet krachtdadig steunen!
Terwijl de redactie van het Predikbeurten
blad aan het slot van een hoofd-artikel
getiteld «Vernieuwing" schrijft:
De beginselen, welke daarin worden ver
kondigd, zijn dezelfde als vroegor. klaar dit
is het nieuwe, dat wjj hopen door uitbreiding
van het formaat en daarmede door uitbreiding
onzer leotuur velen te bereiken, die vroeger
nog niet op ons blad waren geabonneerd.
Voor zeer weinig geld wordt den lezer
nu een gr rat blad aangeboden. Mogen velen
zioh abonneeren tot voordeel der Diaconie
en tot voordeel van hun gezin, hetwelk wjj
een degelijk blad wenschen aan te bieden,
dat in tijden van godsdienst-miskenning en
ontkenning, zal traohten te stiohten, d. w.
•p te bouwen in vrjje vroomheid
Luitenant ter zee 2e klaeee I. L. Andre*. f
In een groot deel van ons vorig nummer
hebben wjj reeds gemeld, dat de luitenant
ter zee 2o kl. J. L. Andrese, gedetacheerd
bjj de militaire exploratie van Nieuw-Guinea,
bjj het oversteken van de Vriendschapsrivier,
is verdronken.
Wjj brengen in herinnering dat eiade Maart
1911 de exploratie van dat gewest moest
worden afgebroken wegens ziekte van drie
der Enropeesche deelnemers. Do assistent
resident van Zuid-Nieuw-Giinea heeft toen
voorgesteld de exploratie van zjjn gewest te
staken.
Hierop hoeft echter de Indische regeering
als hare zienswjjze medegedeeld, dat welis
waar de tot dusver op het program geplaatste
doorsteek naar de Humboldtbaai (voorloopig)
kan vervallen, maar de nadere verkenning
van het thans bereikte gedeelte van het
hooggebergte moest worden doorgezet, ten
einde het onderlinge verband te leeren ken
nen van de brongebieden der reeds id kaart
gebrachte rivieren en evenzoo een zoo groot
mogeljjk aantal punten moest wordon vast
gesteld, die belangrijk zjjn voor de karteering.
Mede achtte de G.-G. een onderzoek noodig
van de landstreken tusschen de Eilanden
en Mapirivier en tnsschen de N.W. rivier
en de ÈtDabaai.
Toen zjjn de zieken vervangen door de
kapiteins van het Ned.-Ind. leger J. H. 1.
le Cocq d'Armandville en H. Helb en de
luit. ter zeo 2e klasse J. L. Andreu;, die 29
Mei 1911 te Merauke zjjn aangekomen, om
reeds den 2en Juni naar de Eilandenrivier
te stoomen en den Hen d.s.v. het Zwaluw
bivak to bereiken.
De landweeroefeningen in 1910.
Naar de «N. Ct." verneemt, is Woensdag de
benoeming van den gep. luitenant-generaal,
W. G. F. Snijders te verwachten tot lid van
de commissie, door den minister van oorlog
belast met een onderzoek naar het voorge
vallene bjj de landweeroefeningen van 1910.
Leerplichtwet en Schoolopziener
Oosterbaan.
Bjj de behandeling voor den kantonrechter
te Doesburg van drie overtredingen van de
leerplichtwet werden gehoord het hoofd dor
R.-K. Meisjesschool en het hoofd der R.-K
Jongensschool te Doesburg, alsmede het
hoofd der Openb. Lagere School te Steenderen.
Deze getuigen verklaarden, dat het school
verzuim aan hunne scholen verbazend was
en de leerplichtwet voor hunne scholen geen
gunstige resultaten afwierp, doordat de on
wettige verzuimen, die wekeljjks aan den
arrondisBements-schoolopziener, don heer N.
Oosterbaan, werden opgegeven, vermoedeljjk
werden tor zjjde gelegd.
Dit bleek dan ook uit de diverse stukken,
die werden voorgelezen, waarnit tevens bleek,
dat er maanden verliepen alvorens de ouders
der kinderen ten gevolge van de opgegeven
verzuimen werden aangeschreven.
Dat het getal van deze verzuimen niet
gering is bleek o.a. uit een mededeeling van
het schoolhoofd te Steenderen, die vermeldde,
dat in 1911 ruim 3500 onwettige verznimen
waren voorgekomen, terwjjl hjj nimmer hoorde,
dat vervolging daarvan plaats had, niettegen
staande deze verzuimen geregeld werden op
gegeven.
De vader van een der leerliogen der
R.-K. Meisjesschool te Doesburg, die wegens
het niet naar school zenden van zjjn kind
terecht stond, verklaarde wel te weten dat
zjjn kind sinds Mei niet meer de school
bezocht; het kwam hem voordeeliger uit dit
kind naar den steenoven te zenden, waardoor
er nog een kleiDe bijverdienste voor het
gezin afviel. De man voegde er aan toe het
onrechtvaardig te vinden, dat juist hjj nu
terecht stond, omdat hjj verscheidene andere
ouders kan noemen, die hunne kinderen
thuis hielden en daarvan nimmer iots hoorden,
zoodat hjj meende dit ook gerust te kunnen
doen.
De kantonrechter gaf over al hetgeen hij
hoorde zjjn verwondering te kennen en liet
daarop een brief van den schoolopziener, den
heer N. Oosterbaan, die als getuige was
gedagvaard, aan den ambtenaar van het
Openbaar Ministerie, voorlezen. De heer
Oosterbaan verzocht daarin, niet te behoeven
te verschjjneD, omdat «hjj in de zitting van
de Tweede Kamer beswaarljjk gemist kon
worden" en hjj dan twee zittingen zou moeten
verzuimen. Tevens deelde hjj in dien brief
mede, dat hjj bovendien niot veel inlichtingen
zou kunnon geven en de hoofden der scholen
hiertoe beter in staat waren, omdat zjjn admi
nistratie van de leerplichtwet, overeenkomstig
de zienswjjze van den leerplichtwetgever
„door een klerk werd bjjgehoudon," al
geschiedde dit dan ook onder zjjne verant
woordelijkheid.
De ambtenaar van het Openbaar Ministerie
was den heer Oosterbaan ter wille geweest
en had diens dagvaarding ingetrokken, maar
do kantonrechter vond het wenscheljjk den
heer Oosterbaan alsnog als getuige te hooren,
en daarom is de behandeling van de over
tredingen bepaald op Donderdag 11 Januari.
(Doesb. Ct.)
Onaangename thuiskomst.
Tijden» afwezigheid van de bewoners in
den avond van Zondag, heeft, zoo meldt de
,D. Ct." een dief zich toegang verschaft aan
de achterzjjde van het huis door hot uitsnjjdcn
van een ruit tot de woning van mevr. Van
de V., aan don Haagweg, onder Rijswijk.
Om kwart over 10 kwam mevrouw met hare
dochter thuis en vond den dief in een der
kamers. Dadeljjk nam de inbreker de vluoht
door de achterdeur, met zich medenemende
tal van gouden en zilveren voorwerpen van
groote waarde.
De veldwachter van Rjjswjjk werd onmid-
deljjk biermede in kennis gesteld. Het is
echter nog niet gelukt den dief te vindon.
Movr. v. d, V. was tegen inbraak verzekerd.
Onze Neutraliteit.
De correspondent van de »N. Uott. Ct,"
te Weenen meldt
De Duitsche kolonel Bose hoeft voor het
N. W. Tagbl. een artikel geschreven over
do onzjjdigheid van België eu
Nederland in een oorlog tusschen
Engeland en Duitschland. De
schrijver begint zijn betoog met de onthul
ling van den laatsten zomer, dat Engeland
bereid was om met 150,000 man Frankr|jk
bjj te springen en dat onder deze omstandig
heden Antwerpen hoogstwaarschijnlijk de
operatiebasis van den continentalcn oorlog
geworden zou zjjn. Door het forceeren van
de Schelde en de landing voor Antwerpen
zonden de onzjjdigheid van België on Holland
geschonden zjjn en beide landen daardoor in
den oorlog betrokken geworden. Do bewe
ring, dat de onzjjdigheid van België en
Nederland door Duitschland bedreigd wordt,
in niet waar. Veel eer door Engeland, omdat
het Britsche leger in een oorlog op het
vasteland zjjn operatiebasis niet zal zoeken
op Fransch gebied, daar dan zjjn leger zou
beschouwd worden als een hulptroep van
Frankrjjk, terwjjl bjj oen landing in België
dit leger een zelfstandige gewapende macht
zou blijven. Daarenboven bestaat er voor
het Engelsche leger geen betere verbinding
met Engeland, dan door het bezetten van
de Schelde. Engeland zal in dat geval niet
afwachten tot Duitsche troepen België binnen
rukken, maar evenals Japan met Port Arthur
gedaan heeft, dadeljjk de Schelde opvaren
en daarmeê Nederland en België voor de
vraag stellen, of zjj als vriend of als vjjand
willen behandeld worden. Zou België ge
dwongen worden zich bjj Frankrjjk en Eugeland
te voegen, dan zoude coalitie versterkt worden
met het Belgische leger en met de vesting
Antwerpen. Behalve om strategische, is het
ook om oeconomischo redenen dat Duitschland
er het grootste belang bjj heeft, dat Holland
on België hunne neutraliteit zullen kunnen
handhaven, omdat Duitschland de havonB van
beide landen voor den toevoer van levens
middelen en allerlei artikelen noodig heeft,
van het oogenblik dat zjjn eigen havens
door de Engeleche vloot geblokkeerd worden.
Alle maatregelen, die Nederland en België
in het belang hunner neutraliteit nemen,
zullen om deze redenen door Duitschland
welkom geheeten worden. Beide landen
kunnen in handen van den vjjand een zeer
gevaarljjke operatiebasis tegen Duitschland
worden.
Toen België op aandringen van Frankrjjk
do linie aan de Maps ging versterken, heeft
men in Duitschland geen enkel protest daar
tegen gehoord. Daarentegen wel van Engelsohe
en Fransche zjjde over het plan om in Vlis-
singen een pantserfort op te richten. En
toch heeft ieder land dat in een oorlog
neutraal wil bljjven niot alleen het recht
maar ook den duren plicht om alles tot ver
zekering zjjner onzjjdigheid te verrichten.
Als Engeland en Frankrjjk zich zoo hevig
tegen het fort in Vlissiogen verzot hebben
dan geschiedde dit alleen uit vrees voor een
versperring van de Schelde en van de vrjje
opvaart naar Antwerpen. Tegenwoordig is
do monding der Schelde open on bloot, en
de paar schansen in Terneuzen en EllewoutB-
djjk zjjn al even weinig bestand tegen de
werking van modern geschut als de zooge
naamde forten in Tripoli. Als men aan
Nederland het recht ontkent om zjjne kasten
en riviermonden te versterken en het geeft
daaraan gehoor, dan is dit evenzoo een ver
zuim in het nakomen van zjjn verplichtingen
als neutrale staat als wanneer Nederland
zou gedoogen, dat een vjjandeljjk leger het
land binnenrukt. Om die reden is een modern
gepantserd fort in Vlissingen een allureorste
cisch voor de handhaving van Nederlands
onzjjdigheid. De versterking van de Holland-
sche kust en riviermonden is voor Duitschland
van het grootste belang. In dit opzicht stemmen
zjjne belangen overeen met die van Neder
land. Vandaar de bewering, dat de verster
king van Vlissingen door Duitschland geëischt
zou zjjn. Dnitschand heeft er belaug bjj dat
Nederland en België in staat zjjn hun on
zjjdigheid te verdedigen. Want gebeurt dit
niet dan worden beide landen meegesleept
in een oorlog tusschen Duitschland en Enge
land. En zouden do Engelschen eenmaal met
hun vloot de Soheldo beheerschen dan is het
best mogeljjk, dat zjj na het sluiten van den
vrede Vlissingen als strategisch pont zouden
bljjven bezetten. Dit is reeds eenmaal van
1585 tot 1616 gebeurd.
Aldus betoogt de schrijver in bet N. W.
Tagebl.
Het noodweer in de Golf van Bisoaya.
In geen 18 jaar hebben de stormen in de
Golf van Biscaye zooveel onheil aangericht
als in het tijdperk van 20 tot 25 Dec. 1.1.
Het weer ia er dan ook ontzettend geweest
en 't „matrozengraf" heeft ten volle zjjn
beruchtheid gehandhaafd.
Niet minder dan zes stoomschepon, nl. de
«Chios", .Ohahardja", //White Rosé", Hug-
henden", ,Friedr. Krupp" en fGuillemot"
hobbon daar in het genoemde tjjdsverloop
den ondergang gevonden en daarbjj zjjn
ruim 140 menschon omgekomen.
Van de „Chios" en do «Hqghenden"
werden ieder twee, van de »Gnillemot,' zeven
personen gered, do andere gingen met alle
opvarenden naar de diepte.
De 2e stuurman Davis van de «Hughen-
den", een der gereddeD, doelt de volgende
bjjzonderheden mede
Na in de Golf van Biscaye zware zeeën
overgekregen te hebben, die het stoomstuur-
gerei vernielden, brak de deklading los, en
een zware waarlooze schroef, die ongeveer
zes ton woog, kwam vrjj van de sjorriugen,
waarmee hjj was vastgemaakt cn sloeg groote
gaten in het dek.
Ook het handstunrgerei raakte defect en
de losgebroken schroef en de vaten vet van
de deklading die over het dek heen en weer
rolden en aan stukken sloegen, maakten 't
zoo goed als onmogeljjk op het dek te bljj
ven van het ten ondergang gedoemde schip,
dat snel begon te zinkeD.
In den hoogsten nood werd het te Man
ester thuisbehooronde stoomschip •Lincairn"
gezien, dat de fGuillemot" te hulp kwam.
Er was slechts één boot aan de ljjzjjde,
de andere waren beschadigd. Zjj werd te
water gebracht en vjjf man kropen er in
De 3e machinist sprong overboord en zwom
naar de boot, maar deze sloeg om. Twee
van de zes man verdronken, ée'n sprong van
de boot terug op het zinkende schip.
Intusscben was mon ook begonnoD om de
booten aan de loefzijde uit te zetten.
Nadat ik gezien had, dat één boot behou
den te water werd gebracht, klom ik over
de brngreeling en kwam terecht in een andere
boot, die de overige opvarenden zou opnemen,
'laar nauwelijks was ik er in of de boot
loeg los, ging op drift en sloeg om, sd ik
erd in zee geslingerd. Ik stootte met mjjn
hand tegen iets aan, greep het vast en zag, toen
ik weer boven kwam, dat het een bunkerluik
was. Om mij hoon ziende, bemerkte ik de
omgeslagen boot niet ver af, en ik slaagde
in, haar te bereiken cn mjj aan de kiel
vast to klampen.
Niet lang daarna kwam de bootsman, die
van de brug van het schip sprong, toen dit
in de diepte verdween, mjj gezelschap houden.
Wjj hingen zoo een poos en werden opge
pikt door een boot van de «Lincairn".
Nn kwam do «Lincairn'' in onze nabjjheid.
Tonwen werden ons toegeworpen om ods op
te trjjschen, maaV dit ging niet gemukkoljjk,
daar de zee woest en de menschen uitgeput
waren.
Twee mau sloegen uit do boot in zee en
een er van verdronk, do audere wist een
plank te grjjpea en werd gered. De stuurman
poogde tegen de zijde van de Lincairn" op
to klimmen, doch viel terng in zee en ver
dronk."
Tot zoover Davis.
Do geiagvoerder vun de «Lincairn", kapt.
Jackson, roomt ten zeerste den moed van den
len stnnrman, den heer Puckey en de vier
matrozen. Roe, Simonson, Crikson, en Blok
land, die riet aarzelden bjj het ontzettende
slechte weer de uitgezette reddingsboot te
bemannen.
De equipage van de »Guillemot' bestond
uit 23 man en door ban moed werden er 7
aan een zekeren dood in de golven ontrnkt.
Allen waren min of meer gekwetst.
Toon men de reddingsboot weer aan boord
wilde nemen, sloeg zjj tegen de zijde van 't
schip te pletter.
Korten tjjd na de redding dezer zeven
man zag men aan boord van de «Lincairn"
een Spaansch stoomschip, dat in grooten nood
verkeerde.
De «Lincairn" stoomde er onmiddoljjk hoen,
doch voor zjj eenige hulp kou bieden, zonk
hot schip met alle opvarenden in de diepe.
Nog 12 uren bleef de Lincairn" op de
plaats des onheils, doch kon niemand redden.
Do „Quillemot" was een stalen schroef-
stoomschip van 1771 ton en werd in 1894
gebouwd.
Groots brand in New-York.
Dinsdagmorgen is in bet gebouw van de
Equitable Levensverzekering Mjj. aan de
beneden Broadway te New-York, door een
vergissing van den portier bij hot hanteeren
van eon apparaat van de centrale verwarming,
brand uitgebroken.
Hot geheelo gebouw stond in korten tjjd
vol rook. Daar de lift onbruikbaar gewor
den was moest de brandweer met groote
moeite de menschen uit de hoogere verdie
pingen langs mechanische ladders in veilig
heid brengen. Zeven menschen zjjn omge
komen, velen ernstig gewond. De schade
bedraagt twintig millioen dollar.
New-York, 9 Jan. Het door den brand
geteisterde gebouw van de Equitable Life
Assurance Cy. in Broadway neemt een blok
in hot centrum van de fraancieele wjjk in.
Onder hen die er hun kantoren hadden
bohooren het bestuur der Harriman-spoor-
wegen, August Belmont, tevens waren in
het gebouw vole safe-deposits en trustmaat-
schnppjjen gevestigd in wior kluizen voor
millioonen dollars waarde was geborgen. Er
zjjn tal van waardevolle doenmenten verloron
gegaan.
Vele personen zjjo omgekomen, daar zjj
uit het brandende gebouw sprongen.
De schatting van het aantal dooden en
van de aangerichte schade wordt steeds
grooter.
Now-York, 9 Jan. Er werden in de ge
teisterde wjjken voorloopig geen zaken gedaan.
Hoewel de bankeD, die daar gevestigd zjjn
en waartoo de voornaamste behooren, o. a.
de American Exchange en de National Bank,
onbeschadigd zjjn, had de politie toch de
toegangswegen afgezet.
„Ach, zoo'n „fijne" waschvrouw."
De Londeusche correspondent van het H.
blad 8chrjjft
Onze barten beven hier al van angst, dat
de werkstaking, die pas te New-York is uit
gebroken, naar hier zal overslaan. Daar hebben
ongeveer 50.000 waschvronwon en strjjksters,
ontevreden over haar lange werktjjden en
lage looien, eensklaps al het fijne linnen van
New-York's deftige burgerjj ongewasschen
laten liggen. En zjj willen er geen hand
naar uitsteken, die vjjfkig duizend 1 a u n d r e s-
ses on strike, zoolang hare arbeidsvoor
waarden niet worden verbeterd.
Het gaat daar blijkbaar ovenals hier. De
particuliere wascbinrichtingen zjjn onmisbaar,
omdat een Engelsche wasch meestal buitens
huis wordt beredderd. Een Engelsche dienst
bode weet daar niet meer om te gaan, geeft
zich geen moeite om strjjken te leeren en
schrikt erger voor een wasebtobbe, dan een
klerk voor schoonlappen. Maar, er naar be
taald worden de onmisbare strjjksters niet.
Zjj moeten hard werken om een schamel
weekloon te verdienen. Streken zjj de fronts
onzer overhemden mooier glad en zonder
vlekken, vernielden zjj de manchetten wat
minder snel, wis was Ut met haar lot begaan.
Maar,
Ach zoo een wasohvrouw in 't fjjn,
Zjj kan zoo deksels onverschillig zjjn.
Een beetje ruimer bestaan komt haar wel
toe. En daarvoor zjjn 50.000 harer zusteren
te New-York, die soms 14 aren per dag
moeten zwoegen, eendrachtig gaan staken.
Eon paar millioen inwoners van New-York
en omstreken znllen tjjdeljjk //lanndryless"
bljjven, zonder schoone fijne wasob. En wat
wonder, dat dat ongenoegen heeft gegeven.
Maar de New-Yorkers praten er ook om
andere reden druk over.
Een aantal deftige dames van New-York
hebben zich nameljjk laten inzweren als //bui
tengewone dienderessen", ten einde een oogje
op do stakende strjjksters te houden, alsmede
om des te beter een grondig onderzoek naar
hare arbeidsvoorwaarden te kunnen instellen.
Die «special constables" hebben veel aan
dacht getrokken. Er is zelfs een dochter
van Fierpont Morgan onder, alsook een van
wjjlen den millionnair Jay Gould. Dit schrik
keljaar word er op aardige wjjze door inge
zegend. En 't is een bewjjs, hoeveel meer
de vrouwen in de maatschappjj krjjgen te
zeggen.
Als deze werkstaking nu maar niet naar
Londen overslaat. Want hoe vaak wjj de
onvoorzichtigheid en (slordigheid der .fijne"
waschvronwen ook mogen verwenschen, haar
dienst is ons onmisbaar geworden. Door het
vele uitgaan in evening dress zjjn wjj
met handen en voeten aan baar gebondon.
Andshe knowsthat, alasl Vandaar
zoo vaak haar zorgeloos strjjken.
Nieuwjaarsrekeningen
Hebt u uw rekeningen betaald? vraagt de
.Gelderlander".
Wacht nog een leverancier op voldoening
van schulden voor geleverde waren, voor u
verschafte stoffen, voor door u verbruikte
weelde-artikelen
Wacht uw winkelier, uw kleermaker, uw
naaister of wie ook, allang op vereffening
der debets?
Kraait er een rekeningetje bjj u Och toe,
voldoet aan uw plichten 1
Zoo goed als gjj geniet of genoten hebt
van de vlugge en nauwgezette bediening
uwer leveranciers, laat hen dan in diezelfde
mate voordeel trekken van uw accurate,
prompte betaling.
Onze middenstanders zoo vaak geschetst
als de verdrnkte, in zorgen gedoken maat-
schappjj-kern, zouden minder met moei-
ljjkheden te kampon hebben, zouden vrjjer
opademen en voordeeliger zaken doen.
De middenstander zou reodB bljjde zjjn, als
alle rekeningen maandeljjks worden voldaan;
een algemeen gevolg-geven aan dit verzoek
ware den neringdoenden eon grooto opluchting,
wjjl zjj zóó op gestelde tjjden het geld, waarop
zjj al hun recht kunnen en mogen doen gelden,
ontviogen.
Dan behoeven zjj geen leeningen aan te
gaan om contanten te krjjgen. Wie weet, op
welke zware nadoelige voorwaarden vaak.
Op die wjjze zouden zjj hot hun rechtens
toekomende procent van hun kapitaal niet
missen I
En dan ook zouden zjj aan hun zaken
voortdurend do gewenschte uitbreiding kunnen
geven, ze op de hoogte van hun tjjd houden,
aau de moderne hooge eischen kunnen voldoen
zonder bezwaren, die hen thans vaak
weerhouden de gepaste gewenschte vooruit
strevendheid als businessman te betrachten.
Maar de wanbetalers houden hen togen.
De onverschilligen, de onnadenkenden, die
de rekeningen maar vergeten, de schulden
laten oploopen.
Beseffen dese liedon wél, wat groot, lakens
waardig aandeel zjj nemen in de drukkende
zorgen van den Middenstand Zjj spelen den
grooten mjjnheer van andermans geld en goed
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-lndië:
Verzen ding* weg.
postbezorging.postk
p. zeepost via Amsterdam
p. zeepost via Rotterdam
p. Holl. mail via Genua
p. Holl. mail via Marseille
ni'ransche m.via Marseille
(voor Samatra's Westkust
;n Benkoalen alleen op
?erlangen der afzender»)
p. Duitsche ra. via Napels
19 Jan. k- 't av.
12 en 26 |7.-'sav.
16 en 30 t 17.- 's »v.
23 3.3G'»nam
12 en 26 7.— av.
24 i |l2'smnl.J.
Naar Palembang, Rioaw, Banka, Billiton
en Borneo:
p. Eng. mail via Brindlaij 19 Jan. 8.30'smor.
p. HoU. mail vla Qenua .[16 cn 30
o. Holl. mail via Marseille 23 3.30's nam
(alleen op verl. der afz.)
p.r'ransche m.via Marseille 12 en '26
p. Duitsche m. via Napels 21
Naar Atjeh en do Oostkust van Sumatra
eiken Vrndag
16 en 30 Jan.
12 en 26
8.30'sinor.
7.— 'i av.
3.30's nam
p. Eiix. mail via Brindisi
p. Holl. mail via Genua li
p. Holl. mail via Maroeille
(alleen op verl. der afx.) l!
p.Fransche m.viaMarseille
p. Duitsche ra. via Napels 24
Naar Guyana (Suriname):
p. zeepost via Amsterdam! 18 Jan.
p. ïoall via Queenatown .19 eu 26
p mail via New-York. 19
p. mail via St. Nazairc .1 7 Fobr.17.av.
Naar Curaqao, Bonaire en Aruba
p. zeepoet via Amsterdam 18 Jan. 7.s av.
|7.av.
3.30's nam
3J50Y
eiken Dinsdag
en Vrjjdag
1 Febr.
3.30's nam
7.— 's av.
p. mail via Southampton t
of Queenstown.
5. raall via Hamburg
illeon op verl. der alz.)
Naar St. Martin, St. Euatatiu» en Saba:
p. zeepost via Amsterdam 18 Jan. |7.'«av.
(alleen op verl, der aft.)|
p. mail via Engeland eiken Woensd.|7.'sav.
Naar Kaapland, Natai, Oranje-Rivier-kolonie
en Transvaal:
eiken Vrjjdag, 8.80 's namiddags.
FEUILLETON.
2)
Het waa duideljjk zichtbaar, dat de menigte
onder den indruk van het gebenrde was.
Men ging niet naar huis, maar wachtte op
straat, terwjjl men bjjna fluisterend met
elkander over hot ongeluk sprak.
Men had nauwelijks een half nar gewacht,
toen men stemmen hoorde:
z/Evert Hartman wordt naar Schoon
gelegen" gebracht, omdat het dichter bjj is
dan het ziekenhui)."
Daarop zag de menigte in de schemering
van den vallenden avond een schouwspel,
dat haar het hart deed stilstaan.
Een andere menschendrom naderde, een
menigte, die stapvoets liep en met diepen
ernst op het gelaat. In het midden daarvan
schreed een groep mannen voort, die een
menscheljjk lichaam droegen, dat op oon
draagbaar lag uitgestrekt.
Zoo brachten zjj Evert Hartman naar
«Schoongelegen", hot tehuis van de vrouw,
die hjj in het geheim beminde, en nog wel
aan den vooravond van het bal, dat zou
gegeven worden, ter eere van zjjne pas
getrouwde zuster, nadat zjj van hare huwe
lijksreis was teruggekeerd.
«Het ljjkt wel, of de Hemel hem de kans ont
nomen heeft Panlina van Bronseveld tot vrouw
t« krjjgen", zei de timmerman tot de omstanders.
TWEEDE HOOFDSTUK.
#Ge sohjjnt n verschrikkelijk bezorgd to
maken over Evert Hartman, ineisjolief."
Het spreekt natnurljjk vanzelf, al was het
maar alleen om der wille van die arme
Gerda. Ik zelf ben diep met hem begaan,
en het zal mjj eene verlichting zjjn, te hooren,
dat hjj het bewustzjjn heeft teruggekregen.
Maar uw angst moot niet te ver gaan, hjj
moet u en onze gasten den avond niet be
derven, Paulina. Het is onze plicht, opge
ruimd en vriendeljjk te zjjn, hoe ongelukkig
wjj ons ook gevoelen. Ge moet trachten te
glimlachen en het elk naar den zin to maken,
niet waar, majoor Groeneveld
Mevrouw van Bronseveld, die in prachtig
mauvo satjjn was gekleed, stond in een hoek
van de groote balzaal met hare dochter te
praten.
Eenige paren dansten de zaal rond, maar
de meerderheid der genoodigden zat of Btond
op zachten toon met elkander te fluisteren.
Klaarbljjkeljjk vroegen zjj zich af, of het
niet vriendelijker zou zjjn tegenover hun
gastheer en gastvrouw, het huis terstond te
verlaten, dan nog langer te bljjven.
Robert van Bronseveld, de zoon des huizes,
de jonge echtgenoot, wien de gasten kwamen
begroeten, was in de zaal, maar danste niet.
Jonker Koert van Bronseveld, de gast
heer, liep haastig, rusteloos de zalen door,
met een gelaat, dat beurtelings droefheid en
woede uitdrukte.
Mevrouw van Bronseveld had haar best
gedaan de schaduw, die op haar huis ge
vallen was, te verdrjjven en hare gasten
met den aangenamen glimlach, die haar
eigen was, welkom geheeten, maar zjj kon
daarin toeh niet slagen. Het schitterend*
gezelschap gevoelde, dat da mooie bloemen
en de vrooljjke muziek niet in staat waren,
onder deze omstandigheden genot te ver
schaffen.
Buiten verzamelde zich het volk van
Bussum, dat een kjjkje was komen nemen
op het schitterend verlichte huis. En velen
benjjdden de rjjke lui, die het huis bewoon
den, en de gelukkigen, die daar binnen
waren om in genot den avond door to brengen.
Arm, verblind volk
Want Jonker Koert van Bronseveld zelf
zon dezen avond, niettegenstaande zjjne
positie en den grooten rjjkdom, welken zjjn
handelssucces hem had gebracht, gaarne zjjne
fortuin geruild hebben men den geringsten
onder hen, die hem benjjdden.
Hjj liep nog steeds gejaagd de zalen door,
terwjjl hjj zjjne plichten als gastheer veron
achtzaamde on met een doordringenden blik
iedor familielid, dat kwam of ging, aanstaarde.
Nu en dan Bprak bjj met een bediende,
die hem kwam mgdedeelen, hoe het met
Evert Hartman ging.
Hjj sloeg zjjne vrouw, die met zjjne dochter
en majoor Groeneveld stond te praten, gade
en zag toen, hoe Panlina den arm van
Groeneveld nam en zioh sohaarde bjj de
dansenden. Hjj zag, hoe haar voorbeeld ge
volgd werd door een dozjjn andere paren,
die, nu de dochter des huizes danste, er
geen bezwaar in zagen, haar voorbeeld to
volgen. Het werd merkbaar vrooljjker in de
zaal, en ten laatste voldaan, richtte Jonker
Koert van Bronseveld zijne schreden naar
«Zoo, mjjn waarde vriend, Groeneveld
gaat met uwe dochter aan den haal, en niet
mis, hoor! Hjj is den heelen avond al met
kaar. Ik hoop, dat gjj haar bruidsschat al
bepaald hebt zei een der vrienden, een
ond militair, tot hem, terwjjl hjj hem voor-
bögiog.
De vader zag haastig om.
,Ik heb er niots op tegenzei bjj met
«•en zacht. «Wanneer freule van Bronseveld
hem mag, beteekent dat al veel. Maar er ie
nog tjjd genoeg om er over te denken."
Hjj streek zich met de hand over het
voorhoofd, alsof hjj nanweljjks wist, wat hjj
zeide, en stapte de eetzaal binneo.
«Wel, Sanders", vroeg hjj, terwjjl hjj zich
tot een onden man wendde, «wat denkt gjj
van deze zaak
Op het zien van zjjn heer veranderde het
gelaat van den huisbediende.
«Het is een kwade zaak", mompelde bjj.
Wjj kannen alleen hopen, dat er niets
ergers uit zal voortkomen."
Ik zit er zeer over in", hernam jonker
Koert van Bronseveld langzaam.Ik maak
er mjj zeer bezorgd over, ik kan er zells
niet van slapen. Waar is hjj, mjjnheer
Koning, bedoel ik
Sanders keek de zaal rond.
.Een minuut geleden was hjj nog hier.
Ik meende hem te hooren zeggen, dat hjj
naar de rookzaal ging. Hjj schjjnt niet te
weten, waar hjj gaat of staat, of wat hjj
doet van avond. Hjj ljjkt wel een krank
zinnige en geen wonder
Zoo", zei de heer des huizes scherp.
Zonder een woord meer te zeggen, verliet
hjj de zaal en ging de gang door naar de
bibliotheek, die aan do rookzaal grensde.
De deur van de bibliotheek was op slot.
Doodsche stilte heerschte er binnen. En
plotseling overviel jonker Koert van Bronse
veld een hevige schrik. Ben koude rilling
ging hem door de leden.
Hjj begaf zich door de groote glazen
deuren op het terras en keek naar de ven
sters van het aangrenzende vertrek.
Die vensters waren niet verlicht en deze
ontdekking deed het bloed voor een oogen
blik in zjjne aderen stollen.
Goede Hemel, hjj beeft zich opgesloton
en zit in het donker", mompelde hjj. «Heeft
hjj er zjjne zinnen bjj verloren
Het venster was niet geopend het was
October en daarvoor te koud doch het
was misschien niet gegrendeld.
Hjj drnkto er togen én ja,bjj de aan
raking ging het open.
Hjj liep naar binnen.
Daar was het donker" en stil, maar de
atmoepheor was dik van rook. «Ik daeht,
dat ik hier licht had gezien", zeide hjj luid.
,/Zjjt gjj hier, Koning En terwjjl hjj
voortdurend sprak, ging hjj naar de deur,
waar het electrische knopje was.
Vóórdat hjj dit echter bereikt had, ant
woordde eene stem nit de duisternis: «Ja,
ik ben hier. Ik deed het licht uit, omdat
mjjne oogen vermoeid zjjn en mjjn hoofd
pjjn doet. Ik wilde een» rostig zitten en
nadenken."
Het witte schjjnsel van het electrische
licht viel op Max Koning, den particulieren
secretaris, die rechtop in een armstoel in den
verst verwjjderden hoek van hel vertrek zat.
Hjj was een tenger mensch met zwart
haar en scherp belynde, diepe groeven in
het voorhoofd en zwarte oogen, die nu met
een woesten, strakken blik op het gelaat
van zjjn meester gevestigd waren.
«Ik wilde een paar woorden met u spreken",
zei jonker Koert bedaard.
Hjj stond bjj de tafel en keek den man
in den stoel onafgebroken aan.
«Ik heb niet vóór dit oogenblik tot u
gesproken over uw ongelukkig binnendringen
in dat gedeelte van het huis, dat verboden
was, zooals gjj wist en altijd geweten hebt.
De zaak is zóó ernstig, dat ik er niet toe
komen kon er over te spreken. Maar nu
moet ik u spreken, èn om mijnentwille én
om u duideljjk te maken het gevaar, dat
gjj geloopen hebt en nog loopt. Weet gjj,
dat er aan die vertrekken een gesolriedeui»
verbonden is Elk, die geen van Bronseveld
is en daar binnengaat, sterft binnen zeven
dagen."
,Ik heb die geschiedenis gehoord, jonker
Koert", stemde hjj lachende met gedwongen
kalmte toe«maar ik hoop, dat gjj niet
verbaasd zult sjjn, aU ik u zeg dat ik geen
geloof hecht aan 'die geschiedenis. Indien
het waar is, hoe verklaart ge dan Sanders
«Sanders?"
„Ja, hjj komt er, al heeft hjj geen van
Bronseveldsbloed in de aderen."
De heer van „SchooDgelogen" gevoelde
zich niet op zjjn gemak.
„Wat Sandors doet, gaat u niet aan,
Koning. Ik bedoelde te zeggen, dat gjj gevaar
loopt."
«Toch zult ge mjj wel verontschuldigen
willen, jonker Koert, wanneer ik het niet
gelooven kan."
„Arme Max Koning!"
Het niet gelooreD, met dat gelaat en die
trillende ledematen
Jonker Koert van Bronseveld maakte
eene beweging met het hoofd, alsof bjj wilde
zeggen, dat sjjn secretaris het gelooven kon
of niet, naar verkiezing.
(Wordt vervolgd).
