KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor Helder, Taxa/, Wlerlngan on Anna Pauiowna m f. m JL B lp #0. 4084; Zaterdag 30 Maart iai2. 40ste Jaargang. 't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ctfr. p. post 75 ct., buitenland 1.25 Pre- Zondagsblad 37J V 45 0.75 miën 1 Modeblad i 65 i 75 f 0.90 (Voor het buitenland bjj vooruitbetaling.) Ad vertentiën vaa 1 5 (bij vooruitbetaling) 30 cent. Slke regel meer6 i ikwijs-exemplaar 2J - ignetten en groote letten worden saar plaatsruimte berekend Telefoon BO. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Uitgeven C. OS. BOER Jr. BERKHOUT Co.), Helder. Bureaus i Spoorstraat en Koningstraat. Tweede Blad. NIEUWSBERICHTEN. HELDER, 29 Maart. „Waarom een jaartje meer onderwijs." Woensdagavond hield de Aid. Helder v. d. Bond van Ned. Onderw. in „Tivoli" een openbare, voor ieder toegankelijke vergade ring, waarin als spreker optrad de hoer J. W. Mattbjjsen, klasse-onderwjjzer te Am sterdam, met bovenstaand onderwerp. De opkomst van het publiek kon bevredigend genoemd worden. De president der Afd., de heer Kikkert, leidt de vergadering. Hy heet de aanwe zigen van harte welkom, in bet bijzonder de H.H. van den Raad der Gemeente, die door hnn tegenwoordigheid hier blijk van belang stelling geven. Alvorens aan den spreker het woord te geven, woDScht bjj met oen paar woorden de stand van zaken betreffende de onderwerpe- ljjke quacetie uit een te zetten. Hij herin nert aan de gepubliceerde stnkkon in de plaatselijke pers, aan het Adres aan den Raad met nitvoerige Memorie van Toelichting en thans is deze vergadering belegd, om den onders van schoolgaande kinderen en andore belangstellenden nog wat nader in te lichten. We hebben daartoe uitgenoodigd den heer MattbjjseD, die deze zelfde kwestie ook te Amsterdam in openbare vergadering heeft verdedigd. De spreker, hierna zijn inleiding begin nende, zegtIk heb de uitnoodiging met genoegen aanvaard, mjj niet ontveinzende de moeilijkheid, om voor deze zaak de belang stelling te wekken, die helaas nog dikwijls veel te weDBchen overlaat, zoodat je praat meor voor stoelen dan voor menschen. Toch kan ik niet nalaten reeds thans mijn vreugde te uiten over de betrekkelijk goede opkomst, waarnit ik opmaak, dat ge sympathiek, althans met .interesse" staat tegenover deze aange legenheid en niet znlt zeggen: Wat moet nu zno'n rooie onderwijzer nit Amsterdam over Helderscbe schooltoestanden ons komen ver tellen Hoe zon hjj daar na met kennis van zaken over kunnen oordeelen? Toch sta ik, wat dat betreft, vast in mijn schoenen. Al wist ik van het Helderscho schoolonderwijs niets meer en niets anders, dan dat hier het onderwijs na 6 jaar als gëeindigd wordt be schouwd, dan durf ik te zeggen dan is dat onderwijs absoluut onvoldoende. Ook al weet ik niets van het al of niet voldoende der salarieëring, over de al of niet betoonde samenwerking tusschen school en hnis, als ik weet, dat hier maar 6 leeija-en zjjn, dan moet het ODderwjjs, al was al het overige goed, te wenschen overlaten. Het omge keerde is niet waar. Het gaat niet aan te zeggen: maak dat er 7, dat er 8 leerjaren gevolgd kannen worden, en uw onderwijs is volmaakt. In Duitschland kan 't goed zjjn. Daar be staat in veel staten een 7de, ook wel een 8ste jaar. Enkele zeer achterlijke staten uitgezonderd, bestaat daar gelegenheid om vervolgonderwijs te genieten. Daar kan het goed zijn. Toch zjjn er nog wol meer be zwaren. Er werken nog meer factoren mede, behalvo de korte leertjjd en de daaruit voort spruitende overlading van het leerplan. De kinder en zjjnvaak chronisch ondoorvoed. Toen ik voor 't eerst met de klasse naar een schoolbad ging, vielen mjj 2 dingen op. Ten eerste de zwartheid der voeten, maar ten tweede de magerheid der kinderen. Dat zal ook in Den Helder wel zoo zijn. Een ander bezwaar is vaak de verhouding tusschen school en hnis. Niet verkeerd is het, de aandacht er op te vestigen dat aan die verhouding nog veel ontbreekt. Vaak wordt uit onverstand of uit onnadenkendheid het prestige van don onderwijzer bjj de kin deren ondermijnd- De inrichting van de school, de wjjzo waarop wjj onze klassen krjjgen samengesteld, laat ook noc veel te wenschen over. Men voert ons toe kinderen die zeer verschillend zjjn in begaafdheid. Er is heel wat scheiding. Ouders, die wat beter kannen betalen, sturen hun kinderen liefst niet naar de scholen, waar ook de armen en aller armsten schoolgaan. Maar de natuurlyke scheiding, wat de begaafdheid aangaat, een scheiding, die zeer zeker ten goede zou werken, is er niet. Het mag verbazing wekkeD, dat de ouders van schoolgaande kinderen zich zoo weinig afvragen, of dit toch eigenljjk wel een gezonde toestand is, dat kinderen van zoo uiteen- loopendcn aanleg hetzelfde onderwijs krjjgen. Het schoolmeestersloventje heeft zich zoo afgezonderd, het is of de onders zeiven denken, dat dit iets is, dat hun niet aangaat. De Afd. Helder is begonnen met de ouders op te wekken. Het is goed, dat de ouders ingelicht worden, omtrent de zes- of zeven jarige periode, gedurende welke zjj hun kin deren aan de school toevertrouwen. Een ander bezwaar bestaat in de onvol doende salarieeriog van de onderwijzers. Als ik daar thans niets van zal zeggen, moet men niet meenen, dat ik deze zaak minder belangrjjk acht. Een nog ander bezwaar is de weinige invloed, die de onderwjjzers, de klasse-onder- wjjzers, die de verantwoordelijkheid niet in naam, maar wel in der daad dragen, op den gang van zaken hebben. Zjj zjjn in naam niets dan het hulpje van het hoofd. De vraag dringt zich op: Hoe was het dan vroeger? Was dan vroeger het onderwjjs zoo veel slechter. De oudere menschen zeggen steeds dat het onderwjjs van thans, ja, uitwendig wat boter verzorgd mag zjjn, leermiddelen etc. wat beter, doch wat er geleerd wordt, is toch niet zoo goed als vroeger. Algemeen denken die oudere menschen, dat de roanl- taten vroeger beter waren dan thans. Ik moet eerljjk toegeven, in verhouding van de meerdere kosten, die er thans aan het onderwjjs worden besteed, is de verbe tering niet van dien aard, die men redeljjker wijze zou mogen verwachten. Veertig jaar geleden bedroegen die kosten te Amsterdam 16 centen per hoofd, terwjjl dit gestegen is in 1911 tot vier gnlden twintig per hoofd en per jaar. Wel is het onderwjjs das veel kostbaarder geworden en de resultaten zijn daarmee niet in overeenstemming. De eerste oorzaak is wel naar mjjn meening, de verschillende ver houding tnsscben de school en den onderwjjzer, aan wien het onderwjjs en de opvoeding der jeugd toen en thans is toevertrouwd. Het type van de school was het ééu of twee- meestersschooltje. Do meester was toen dè maneen zeer bescheiden salaris verdienende, deed bjj al het werk. Hjj bleef niet zjjn heele leven lang ondergeschikte. De paedagogiek was een ervaringspaerlagogiek. De methodiek evenzoo. Elkon dag werd hjj rjjker aan kennis. Wat hij vond, pasta hij toe. Dat was een groot voordeel. Langzamerhand kwam er een ander lype. Deze wjjzo was duur; men zag naar een andere manier uit. Er werden grooto zalen, afgedankte kerken etc. ingericht waarin 800 tot 1000 kinderen in een groote, holle ruimte plaats konden krjjgen. De heer Polak te Amsterdam, Ud der School commissie, voegde dezer dagen aan zijn ver slag toe een geschiedkundig overzicht van het Onderwjjs van een 40-tal jaren geloden. Toen vond men éóa groote zaal met 800 tot 1000 kinderen een modelschool, waartoe de Franschen en Engelachen met bewondering opzagen. Behalve het hoofd, die in den kathe der plaats nam, waren onder zjjn toezicht 8 onderwjjzers en 11 kweekelingen in een der groote zalen werkzaam. Men werd met eerbied en tevens met mede- ljjden vervuld, zoo zei de heer Polak in dat overzicht, als men dit personeel aan het werk zag en men was verbaasd dat betrekkoljjk nog zooveel resnltaten met zoo'n gebrekkig stelsel werden bereikt. Vroeger was het nog erger geweest. Daar vóór (voor 1861) werden die lokalen niet verwarmd. Stel je zoo iets voor bjj een wintertje als we thans gehad hebben. Eerst in '59 was oen proef met verwarming ge- Domen. Geloof vrij, *1*1 men over 50 jaar ook zoo zal oordeelen over onze toestanden over de lange deliberaties om eenige ver betering te krjjgen. Het is aardig, nog eens een blik achteruit te werpen, al was het alleen om te zien, hoeveel verbetering er toch in den loop van den tjjd is aangebracht. Als het soms niet dadeljjk lukt, bedenk dan dat in 40, 50 jaar, zoo veel kan veranderen, wat eerst als volmaakt word aangemerkt. In het jaar '69 kwamen schotten met glas en deuren, eerst op één der scholen als proef. Menig schoolhoofd, o. a. W. Degenhardt, een bekende schoolmonarch had bedenkingen, daar hjj voor verslapping van toezicht en jjver vreesde. De meester, in den katheder, overzag het geheel, keek links en rechts, deelde standjes uit aan onderwjjzers en kinderen beide. Hjj was de heerschar, hjj klapte in de handen, hjj badde onderwjjzers keken of de kinderen hnn oogen gesloten bielden. Het onderwjjs was geen beroep nog in den zin van tegenwoordig. Er waren betrek kelijk weinig meesters. Op 't oogenblik bljjft de man, die 't onderwjjs geeft, zjjn heele leven klasse-onderwjjzer. Wat zal er gebeu ren, als daar nu allemaal schotten komen, zoo vroegen die onde meesters zich af. Toen er vervolgens oen verdieping kwam, werd de vrees geen tncht en geen gezag en toe zicht meer te kannen oefenen Dog grooter. Uit dien toestand, groeide de thans Dog fou tieve toestand, dat men ook thans nog bjj elko groep van werkende onderwjjzers een toeziener neerzet. Dat oude werkt nog na. Nog altjjd hebben we zoo'n rudiment, ook in den Helder, waar aan óón persoon het toezicht is opgedragen over hen, die 't eigen lijke werk doen. Die toestand heeft het onderwjjs heel wat kwaad gedaan. Do man, die eerst zelf voor de klas gestaan had en later als de meester in den kathoder plaats nam, toen de school verdeeld werd, zooals thans, verkreeg hjj een hokje apart, het kamertje. Zjjn ervarin gen werden niet meer in de practjjk opge daan eon ding behield hjj, dat is de macht, om aan de rest vóór te schrijven hoe 't moet. En van die macht maakte hjj gebruik. Nu bjj niet langer aan de ervaring kon toetsen het deugdeljjke of ondeugdelijke van zjjn methode, nu ging hjj zitten te bodenkon, en die bedenkselen werden den onderwijzers als het goede opgedrongen. Toen kregen we een gedrochtelijke paedagogiek en een jam merlijke methodiek, die ons onderwjjs neer drukte. Wanneer die onderwetsche onder- wjjser een ervaring opdeed, dan paste hjj die toe of hield er mee op, al naar do prac tjjk uitweesmaar toen kregen we den man in 't kamertje, die den onderwijzer zei hoe of zjj het bedacht hadden, dat het zjjn moest. Hjj bleef hoe langer hoe meer in 't kamertje prutste daar van alles in elkaar en hoe lan ger bjj zich verwjjderde van de practjjk, hoe meer hjj zich verbeeldde, dat zjjn voor schriften men8cheljjkerwjjze volmaakt wer den. Toen de man in 't kamertje ging be denken, toen kregen we de voorschriften over elk onderdeeltjede onderwjjzer had niets meer te zeggenhem werd voorge schreven, hoe hjj zjjn voeten moest zetten. En als men mjj op de goede resultaten van die oude school wees, dan zei ik ja, maar die oude schoolmeesters verklaarden niet, maar ik verklaar. Ik pieker tien, twintig lessen, over een les, waar zjj er één over deden. Wjj Btonden te praten, te verklaren, en we dachten, dat de kinderen 't prachtig be- grepon, maar ze begrepen niets. Maar geluk kig «taan WÜ aan 't einde van den zwarten tyd van 't onderwjjs. Elko zaak heeft zoo zyn kwaden tijd. Er komt een hervorming, die er weer wordt gebracht door de mannen van de practjjk. Er zjjn veel tijdschriften over de paedogogiok, doch er is er maar één dat wordt gelezen, het is »De Nieuwe School". Dat is de vrucht van de ontwaking van de mannen der practjjk. Twee Amsterdamsche klasse-onderwijzers, Bol en Tjjsse, hebben al dat spinrag van de kamertjes-paedogogiek van elkaar gescheurd en hebben het beeld van den ouden school meester naar voren gebracht en weer in eere hersteld. De onderwjjzers willen weer zich zolven zjjn. Waar een hervorming wordt bepleit, zjjn het de mannen en vrouwen van voor de klas, die deze hervorming trachten in te voeren, althans de oogen er voor te openen. Het was een zwarte tjjd van ons onderwjjs, dien we gelukkig langzamerhand te boven komen. De hervorming van het onderwjjs gaat niet nit van de hoofdeD, maar van den klasse- onderwjjzer. Waar hjj genoeg vrjjheid heeft om ze in toepassing te brongen, daar bljjven de goede vruchten niet uit. Er is een groot aantal hoofden van scholeo, die do noodige vrjjheid aan de onderwjjzers hebben gelaten, wetende dat dit het onderwjjs ten goede komt. Daardoor is naar voren gekomen, dat er nog zoo heel voel aan 't onderwjjs ont brak. Wjj zien Diet meer aan de oppervlakte alleen, maar ook kjjken wjj dieper en drin gen wat meer tot de grondoorzuak door. We hebben een leerplandat moet in den tjjd van 6 jaar afgejakkerd worden. Wan neer we de kinderen na eenige jaren weer eons terug krjjgen, 't zjj bjj 't herhalings- onderwjjs of bjj andere gelegenheden, dan slaat ons de moed weer in de schoenen, ziende hoe veel van 't onderwjjs weer is vervlogen. Ze verwarren jaartallen met berg toppen de breuken kunnen .ze niet meer lezen. Kom niet bjj de stumpers, die 't zelfde recht hebben op geink, en die toch zooveel tekort komenzij worden de paria's in de school zooals ze later de paria's in de maatschappij 'zuilen zjjn. Onders van kinde ren, zoo roept spreker hen toe: Uw kinde ren hoeven Diet te bljjven zitteD, ze worden geslachtofferd, door de slechte inrichting en de overlading van het leerplan. Er moet gewerkt worden in een razend tempo. Wanneer er af en toe één zitten bleef, was dit geen aanklacht tegen het onderwjjs. Wanneer er echter telken jare nit een klas, 8, tien of twaalf bljjven zitten, dan zeg ikdat onderwjjs is slecht, omdat het aan do begaafde kinderen alleen onderwjjs geeft. Het gevolg van een 7e leerjaar zal ook zjjn en moet zjjn, dat de leerstof het eigendom kan worden ook van ben, die niet tot de vlugsten behooren. Voor do zeer ach terlijken moeten natnurljjk andere maatregelen getroffen worden. Noodig is, dat de Zitten- bljjvera meekomen. Onderwjjs geven daar voor stuurt ge uw kinderen toch naar school, niet om ze af te richten. In Amsterdam komt geen van het aantal kinderen, zonder een enkelen keer te zjjn bljjven zitten, in de hoogste klas. Dat die schoolmeesterjj maar door bljjft gaan, met op papier te zetten wat er volgens hnn mecniDg in alle hoofden een plaatsjo moet kunnen vinden. Wat er in de hoofden van de kinderen bljjft hangen van het leerplan, daaraan wordt niet gedacht. Nu kan er gevraagd worden: Moeten we tot het instellen van een zevende leerjaar niet wachten tot de leerplichtwet is gewjjzigd in dien zin. Dat zon kunnen zjjn, indien zoo'n wet lag te wachten. Doch al was dat zoo, dan deed men toch goed met er ai vast mee te beginnen. De Minister heeft ver klaard, dat hjj een wjjziging van dio wet uog niet in overweging heeft genomen. Men weet, wat dit beteekent. Toch begint men langzamerhand in te zieu dat deze toestand niet mag bestendigd bljjven. Als zelfs Ds. De Visser in de Kamer ver klaart, dat ook hjj al meer en meer begint in te zien, dat een 6-jarige leertjjd te kort is dan kunt ge veilig geloeven, dat waar in de kringen, die zelfs tegen de Leerplichtwet stemden, zoo wordt gesproken, er heel wat veranderd dient te worden, zullen we kunnen spreken van goed onderwjjs. Het gaat niet aan, zelfs volgens de Arbeidswet, dat kinde ren, die zes jaar hebben op school gegaan, reeds in do maatschappjj, op fabriek ol Werk plaats een plaatsje mout zien te veroveren. De gemeenten zjjn er echter nog niet op ingericht. Ook in Amsterdam zjjn de vervolg- klassen nog maar facultatief. Ook was het aantal te klein, doch door den drang der be langhebbenden, dat is van de ouders der schoolgaando kinderen, is dit aantal reeds van 16 op 82 gebracht. Nog deelt spreker zeer interessante erva ringen mee, opgedaan bjj bet onderzoek naar de schoolkennis dio was bljjven hangen bjj een 110 menschen, die gezegd konden worden de elite nit te maken van den arbeidenden stand. Dat resultaat was allerbedroevendst en voor den Onderwjjzer, die alle dagen zijn beste krachten geeft aan dit onderwjjs, zeer ontmoedigend. Ten slotte staat spreker nog langen tjjd stil bjj de klacbteD, dio gewoonljjk worden aangeheven over de baldadigheid dor jongeren en der meer onderenover de ruwheid on platheid van 't volk; over't laag peil van den straatzang; ov-er den weinigen kunstzin etc., doch stelt daartegenover de vraag, of men het recht heeft het volk daaromtrent hard te vallen, wanneer men let op de weinige kans, d>e het volk wordt ge geven om zjjn krachten en vermogens te ontplooien. Na nog te hebben stilgestaan bjj het groote nadeel, dat de onderwjjzer de kinderen gewoonljjk kwjjt raakt op een le< ftjjd, waarop zjj juist pas goed worden en lust krjjgen in ontwikkeling en nog te hebben verwjjld bjj de zoogenaamde vervolgklasse aan school 8, die natuurljjk niet dat is, waarop de Bond aanstuurt, als zjjnde deze niet veel anders dan een examen- of africbtingBklasse met al de gebreken van die, eindigt spreker onder luid applaus zjjn belangrjjke rede. Van de gelegenheid tot debat wordt ge bruik gemaakt door den heer Adriaanse, dien de zaak van een financieel standpunt bekeek on ze voor den Helder, jnist met het oog op de kosten, niet wel invoerbaar achtte, althans niet in afzienbarea tjjd. Na uitvoerige beantwoording en nog nadere repliek werd de vergadering onder dankzeg ging aan sprekor en debater en aan de H.H. leden van den Raad en Schoolcommissie door den Voorzitter gesloten, na nog te hebben medegedeeld dat hot in het plan ligt, ljjsten te doen onderteekonen door de burgerjj, ter ondersteuning van het adres der Afd. v. d. Bond aan don Raad. Vrijspraak. De 5de kamer dor rechtbank te Amsterdam heeft Woensdag ontslagen van rechtsvervol ging den 25-jarigen Madoerees Boedin, tegen wien 10 maanden gevangenisstraf was ge- eischt, omdat hjj in het Ja vanenkwartier van de Stoomvaartmaatschappij ^Nederland" eon anderen inlandschen bediende, WudikiD, met zjjn kris had doodgestoken. De rechtbank achtte den ten laste gelegden doodslag niet bewezen, aangezien gebleken was, dat be klaagde uit noodweer gehandeld had. Nadat het vonnis voor Boedin vertolkt was, liet de president hem dnideljjk maken, dat dit ontslag van rechtsvervolging niet beteeke >t, dat hjj zoo maar iemand een kris in het ljjf mag stootenwaarop Boedin als gewoonljjk salueerde, ten teeken, dat hjj het begrepen had. De moord te Beek. Naar het A. D. verneemt, is Woensdag middag 12 unr nit do voorloopige hechtenis ontslagen A. J. H., die verdacht werd schuldig te zjjn aan moord op zjjn 7-jarig dochterije Maria, wier ljjkje op Zondag 18 Februari te Beek gevondon werd achter een houtmjjt. Thans bevindt zich in verbaud met deze treurige zaak dus alloen nog in het huis van bewaring te Arnhem de verdachte H.B. De automobielboeven en de bioscoop. Om zooveel mogeljjk bekendheid te geven aan de gezichten van hen, die verdacht worden de automobielboeven uit Parjjs te zjjn, on hierdoor een arrestatie of aan- wjjzingen, dio tot arrestatie kannen loideD, in do hand te werken, heeft do Haagsche politie na de versproidir-g Woensdag op ruime schaal van hun portretten en signale menten, thaus ook maatregelen genomen, waardoor met medewerking van de eigenaars van verschillende bioscooptheaters in Den Haag van Woensdagavond af de foto's van do verdachten als stilstaand lichtbeeld op het doek zullen worden geprojecteerd. De auto-bandieten. Omtrent do beide misdaden zelf bevatten de Farjjsche bladen talrjjke bjjzonderhedon. Wjj laten hier enkele dier bjjzonderhedeD volgen. Uit de verklaringen der verschillende ge tuigen mag met vrjj groote zekerheid wor den afgeleid, dat de bandieten wisten, dat Maandagochtend de nieuwe auto van den kolonel de Rougé naar Nice zou vertrekken. Hoe zjj tot die wetenschap zjjn gekomen, is nog niet opgehelderd. Maar vermo^deljjk is het zestal Zondagmiddag al te Mongéron gekomen, om hot terrein van hun toekomstige evoluties op te nemeD. Maandagochtend zjjn zeker honderd auto's het Sénartwoud doorgeiufd voordat No. 179- W.-I. kwam. Een landbouwer hoeft reeds s morgens vroeg eenige mannen opgemerkt, die op het weggedeelte, waar later do auto is aangehouden, opnemingen deden, wolko hem den indiuk gaven, dat het beambten waren, zoodat hjj verder geen notitie van hen nam. Nadat zjj zich op de reeds bekende wjjze vuu het onmisbare weiktuig voor hun onder nemingen hadden meester gemaakt, reden zjj ongeveer half elf Chantiüy binnen. Ver- moedeijjk bebbeu zjj bier van een vrouw, die op het stationsplein had staan wachten, de laatste inlichtingen gekregen, waarna zjj r. nhtatreeks naar hot gebouw van de Soció Générale doorreden (later is de vrouw bjj hsn in de auto gezien). Hier aangekomen hebben zjj verder met groote beslistheid en besluitvaardigheid ge handeld. Een hunner sprong nit de auto, ontdeed een karabjjn van het omhnlsol en plaatste zich voor het gebouw op schildwacht; de chauffeur bleef a»n het stuurrad, de andere vier snelden het gebouw binnen. Slechts drie ambtenaren bevonden zich in het voor het publiek gereserveerde gedeelte van de zaal, welke in twee helften verdeeld is door een groote schrjjftaiel, waarachter de employés werkten. Recht tegenover de deur bevindt zich het getraliede loket van den kassier. Als zoodanig was de heer Trinqnier aan wezig, bezig zjjn boeken te ordenen. Naast de beide beambten was een stoel ledig. Plotseling gaat de deur open, vier per sonen komen binnen, van wie twee automo- bielbrillen dragen. Een der beambten wil den bezoekers vragen wat van hun dienst is, hjj heeft er den tjjd niet toe, na bun binnentreden heeft hot viertal zich verdeeld, een voor hut loket, de drie anderen voor do schrjjltafel, drie revolverschoten knallen, de kassier is doodeljjk gewond, do beide andere beambten vallen op den grond. Nog eenige schoten worden gelost op de ODgelukktgen, de woestelingen springen over de sclujjf- tafel, maken sich meester van een groot bedrag aan contanten en papieren geld, op een tafel uitgeteld (een paar effecten lieten zjj liggen;, en maken zich gereed het vertrek te verlaten. Op dit oogenblifc gaat e.n zjjdeur open, de vierde beambte treedt biuneo, onmiddelljjk knetteren weer de browningB, doch treffen geen doel, de binnentredende heeft nog juist bjjtjjds de deur weten dicht te trekken. Intusschen heeft de schildwacht bniten de menigte, die op het geluid der salvo's afgekomen was, met eenige schoten uit zjjn karabjjn op een afstand gehouden. Zonder overhaasting klimmen de andere vier in de auto, de schildwacht trekt, steeds met de karabjjn in den aanslag, terug, springt ook iu den wagen en voort gaat het. In do rut» de Paris wil een vrachujjder zjjn wagen dwars door de straat zetten, eenige revolver schoten brengen hem van dit plan af, een andere koetsier wordt op dezelfde wjjze tot rede gebracht. Iets verder willen twee met selaars, die een ladder dragen, hiermede den doorgang, versperren, onmiddellijk slaan de kogels rondom hen tegen de keien aaD. En de weg is vrjj. Uit den Omtrek. Texel, 27 Februari. Alhier is eene vergadering gehouden ter bespreking van het oolangs in de bijeenkomst van de af dooling f Texel" der H. M. van Landbouw geopperd plan tot oprichting eener fabriek van schapenkaas naar Hongaarsch systeem. De opkomst was niet groot, slechts 20 belangstellenden, waaronder den Burgemeester en do Wethouder Djjt, waren aanwezig. De heer Keesom, voorzitter der afdeeling, opende met welkom en deod mededeeling om trent zijne gehouden correspondentie met den eerder genoemden Hongaar en met den be trokken consul. Hieruit bleek, dat de zaak wel betrouwbaar is, doch dat de Hongaar geen geld hoeft, om voor eigen rekening eene dergeljjke fabriek te stichteD. Wonscht men dus eene dergeljjke inrichting, dan moet men zelf aanpakken. Zeker is het, dat nit schapenmelk veel meer gehaald kan worden, dan na het geval is. Wel gaf een der aanwezigen in overwe ging, eene fabriek voor schapenkaas te stichten, en dan te bereiden naar aloud ge bruik, doch men dacht dan minder goede financieële resultaten te zullen bewerken, dan met het bovenbedoeld systeem. Er word nu lang en breed over kaasbe reiding, gehalte van schapenmelk, voedings waarde van verschillende artikelen, enz. ge sproken, totdat de voorzitter voorsteldo een som van f 100 bjjeen te brengen, waarvoor men den Hongaar zou kunnen laten over- komeo, wat dan in het laatst van M i zou moeten gebeuren, opdat nog in dit jaar een proef genomen zal kunnen worden mot het op Honeaarscbe wjjzo bereidon van kaas uit schapenmelk. Hiertoe wordt besloten, en staande do vorgadering worU bjjna het ge- heele b drag bijeengebracht. Zeker mag hier hulde gobracht worden aan de weinitre mannen, dio stellig voor velen zullen onderzoeken, of er ook meer voordeel met het bereidon van schapenkaas verkregen kan worden. Zjj, die do vergadering niet bezochteD, hebben dit wel te bedenken, en zullen, mede door het verleenen van geldeljjken steun, goed kunnen maken, wat zjj door bunne afwezigheid be dierven. Indien men slaagt en alles naar gonoegen geregeld kan worden, cal do vervaardiging van schapenkaas coöperatief kannen geschieden. Aan het Dag. Bestuur der afdeeling is ver zocht ook verder de noodige stappen in deze te willen doen en voor do afwikkeling van een en ander te willen zorgen. De voorzitter do secretaris, de heeren H. W. KeeBom en Jac. N. Kikkert, hebben dit voor hnnne rekening genomen. Hierna werd de vergadering met daok voor do belangstelling gesloten. De zangvereenigiog //Aurora" te den Bnrg, heeft oeDe goedgeslaagde uitvoering gegeven voor een zeer groot aartal belangstellenden. De groote zaal van hótel .Texel" was geheel gevuld. De zang was k urig on mooie voor stelingen brachten afwisseling. Aan den directeur, den heer H. Groenewold werd een fraaie bloemenmand vereerd. Schaakrubriek. Probleem No. 23, van J. Pospisil. Wit begint en geeft in 2 zetten mat. a b c d e f h 8 7 6 wmh i /A j§§ H jj 6 n 4 8 i 2 1 Éi ma abcdefgh Stand der stukkeD. Wit: Kh3; Dh6; Tb4; Pr4 en 15; Lc8; pion g3. Zwart: Kd5; Tc4; Pd8; Lc7 en g8; pion nen d3 en e5. Oplossingen worden ingewacht onder het motto .Schaak" tot uitcrljik 5 April a.s. aan het bureau dezer courant en in de vol gende rubriek bekend gemaakt. Oplossing No. 22, V8n A. Guest. 1. Pd5c7 waarna Looper mat geeft. Gong wedstr jjd. Bjj gelegenheid ter uitreiking der prjjzen, behaald in den huishoudeljjkcn wedstrjjd der Schaukvereeniging .Morpliy', op Woensdag 3 April a.s> des avonds ten 8 nur in de sociëteit «Eensgezindheid", Djjkstraat, zal naar wjj vernemen een gongwedstrjjd worden georga niseerd. Ten zeerste juichen wjj het toe, dat de Vereeniging besloot voor dezen avond niet alleen vrjjo introd actie te doen gelden, doch ook vrjje deelname voor bovengenoemden eigenaardigen wedstrjjd te stellen. Gaarne willen wjj ons houden aan do belofte, om n.1. geen bijzonderheden in onze rubriek mede te deelen, doch kannen niet verzwjjgen dat het een zeer interessante wedstrjjd belooft to worden, waarbjj do schakers hun gewonen ernst wel thuis kun nen laten. Wjj wekken dan ook alle schaaklicfheb bers op, van deze gelegenheid tc profiteeren, wellicht sleept men en passant nog een prjjsje mee naar huiB. Goede 'oplossingen ontvaDgen vaDC. Rab, R. Koning, M. J. Korving, R. Roelofs, N. Mots, H. Zegel en A. Swart, allen te Helder; B. B. Nanning en Cor. Nanning, beide te 's-Gravenhage en A. van Eelde te Alkmaar. Wjj ontvingen van een oplosser te Am sterdam het minder goede antwoord 1. Pf 6. Slechts een antwoord heeft Zwart hierop om het mat in twee zetten te verhinderen n.1. 1 La 5 Gaarne zullen wjj in 't vervolg de op lossingen van dezen oplosser ontvangen. De schijndoode Stad door Lkvy Guoholaw1, Het was een koude, gure avond in de maand December. Een t^ooctcloos dreinende regen triostte over de Residentie. Langzaam was Ho trein de overkapping van het station komen binnenboemelon en weldra gulpten de reizigers uit het station. Nat weertje meneer, pakkie drazen meneer vroeg een klein, spichtig mannetje, in één asem op mjj toeschietende als oen bestuurbare aeroplan. die, na »n hooger sferen verkeerd te hebb-'n met laatste krachtsinspanning op den aardbolbewoner komt toerollen. Hjj boog zjjn gezicht, glimnat van den regen, beschermend ovor mjjn stalenpakje en be- aaide sorgeljjk het zwarte loeren wasdoek, met een rooden zakdoek. Een beetje droogmaken meneer, anders ganeu stalen nog zwemmc, geestigde mannetje. Waar heen meneer? nwes bint hier zeker vreemd niet? Non met dit hondeweer is er anders in het Haagie ok geen halve rooie cent te verdienen, of moet uwes venavond niet meer d'r op uit? nicuwsgicrigdo mjjn pakjesdrager verder, terwjjl we het Stations plein over liepen. Een diep, negeerend stilzwjjgon mjjnerzjjds. Ik verkeerde juist in een van die buien, die ieder mensch wel eens heeft: n.1., dat je razend bent op iedereen en alles. De geheele mistige in regen smeltende Haag met al zjjn bowonors wenschto ik naar den drommel. Daar zat ik nu, de troinaaDsluitinz gemist, midden in de residentie, waarin ik kind noch kraai hadl Eon avond precies geschikt om je dood te verveleo, in je boteL Brroerde boell Wil meneer naar Scala, teemde plots de pakjesdragende rechter van instrnctie, of naarmaar wat zien ik meneer, ben jjj niet of verekskuseor mjjne lompheid, bent uwes niet meneer Dlawnurg uit den Helder, die, die winkels heb? Verbaasd keek ik het mannetje aan. Kon 'm niet thuisbrengen. Ja ja meneer, uwes zult me wol niet kennen, vervolgde hjjIk heb op de Kortonaer gediend, moetje weten en ik heb nog met dat dienstmeisje van uwb tante zoo'n beetje verkeering gehad, laat es kjjken, mannetje tuurde naar de rogen- lucht en telde op zjjn vingers, das drie jaar, es kjjko, nee vier, goleje. Bon bljj dat ik d'r uit ben meneer, achter de Helder ligt geen land zegge ze wel deris. Maar werachtig, daar bljjft het non maar altjjd een dooie boel, nou ja, in Casino hei je soms nog wel ereis eon mooie komedie, maar das ok alles, nee maar dan is het hier, in het Haatrie veel immeser Hier is voor elk wat wiM Daar hei je nou bjjv. ljjn 2 hé? zeide mjjn,oude, plotseling opgedoken stadgenoot. Weet je wat je doet meneer, je bent ook een Niouwedieper, en daarom zal ik jo zeggen, hoe je hier je avond kunt doorbrengen zonder dat bet je ood cent kost, ik zal je naar een zaal sturen, daar komt edel en onedel, daar komt minister Heemskerk en de schoenpoetser van den koetsier van de konii.gin, ik vind dat het daar is voor een vreemdeling om zjjn oogen nit de kop te kjjke. Het kost je geen cent meneer, geen spie meneer. Kjjk es hier: »je stapt op Ljjn 2«,enrjjdt averechts naar de Tonssaintkado, daar is do Openbare Leeszaal, je gaat er binnen en je amuseert je er fijn. Ik zelf kom er niet zoo veel, want ja ik kan toch ook m'n pukkies dragen er niet bjj neergooien, verheel jo een pakkiesdrager, die bjj de pakken neerzit, hi hil (pakjesdrager af). Om de verveling te verdrjjven ben ik dan naar do Leeszaal gegaan. Was er nooit geweest. In de corridor komt de portier vriendelijk naar mjj toe, en ontlast mjj van jas en hoed, ook een oenvoudig arbeider, wien de eeltbonkon in de handen zitten, wordt op dezelfde beleefde manier van zjjn halfversleten jekker en pet ontdaan. Een zeer deftig heer, met een hooge ridderorde in het knoopsgat, wordt niets voorkomender behandeld. Ik loop een trapje op, maak een binnendeur open en staar in een reusachtige, aangenaam verwarmde en gezellig verlichte kamer. In bet midden staat een breede lange tafel, waarop, aan een rek, bjjna alle cou ranten on tjjdschriften van geheel Nederland, van alle politieke richtingen, hangen. fHet Volk" on //Do Standaard", Troelstra en Kuypor vinden elkaar hier in broederljjke omarming. Aan de tafel ter weerszjjden staan wetenschappelijke werken voor arbeiders en ambteoaren. Mjjn pakjesdragor had geljjk. Hier werd het gezegde bewaarheid,AUo Meuschen werden BrUder". Hier zat een Btoero handwerksman in zjjn vakblad te lezen, daarnaast een elegante dame, bezig mot een feuilleton nit .L'illustration'', verderop een officior, een diplomaat, een winkelier, enz. Er heorschte diepe stilte. Men hoorde sleohts het geritsel der omslaande kranten.In plaats van mjj te vervelen in de zwaarberegonde Residen tie, heb ik aangename en rustige uurtjes in de Haagsche leeszaal doorgebracht. Niemand vroeg mjj, eon vreemdeling, fwie bon je?"' of koek mjj nieuwagiorig en onbeschaamd aan. Iedereen die zich wil ontwikkelen is van harte welkom. Toen ik deze mooie zaal verliet moest ik denken aan hetgeen de ge wezen .Kortenaer''-matroos gezegd had: .Wat is don Helder toch eon^at, wat een arbeidsveld ligt er nog braak Waar Noord- en Zniderzee tezamen vloeien, verrjjst een doode stad. Reeds eenwen ruiacht de zee langs bare kusten een Ijjkzang, nu eens vloeken en bu'deren de golven schnim- «pattend tegon de djjken, en klaagt do wind weemoedwekkend een zang des verderf», dan weder ligt zjj daar kalm en vreedzaam en stil, als omspoelt zjj een doodeoakker. Moet deze onde veste een doodonakkor bljjven, moet deze mooie stad, die alle mid delen heeft om zich to verheffen, moet zjj dan altjjd oen Chineesche stad in Holland zjjn Moet de energie van mannon die op zich nemen de zware taak «Helder vooruit te brengen" altjjd verlamd, gedood worden. Ziet! er gaat oen nieuwe strooming komen door ODte stad 1 Het zeer sympathieke arti kel van den bond van N. Oaderwjjzers, beoogende oprichting van eene Opunbare Leuszaal, in den trant als die te 's Gravon- hage, moet ieder die het wel meent met den vooruitgang onzer plaats, opwekken fiaan- ciëel en moreel te steunen. In de eerste plaats heb ik hierbjj op het oog: ,De Heldersche winkeliersvereeniging", wolko deze week een referendum houdt voor een vroeger sluitingsuur. Tegenstandors der negen unr sluiting, beweren steeds, dat dc winkelier na negen uur in de kroeg zich den tjjd zal dooden. Wanneer de Openbare Leeszaal er zal zjjn n de 9 unr sluiting, dan zullen wjj en ons personeel verre van onzen tjjd te dooden, dien levend maken en ons door nattige en aangename bezigheid tot een steods hooger peil van beschaving weten op te werken. Op voor de negen-nurs sluiting 1 Op voor een Openbare Leoszaal I Hulde wan den Bond v. N. Onderw. en aan alle energieke Stadgenooten, die een genees middel, een sernm voor onze schjjndoode Stad meenen gevonden te hebben

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1912 | | pagina 1