KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Holdor, Texel, Wlerlngen en Anno Paulownom
No. 4086
Zaterdag 6 April 1912.
40ate Jaargang.
De Zoon van den Bankier.
'tjVliegend Blaadje p. 3;m. 50 ot, fr. p. poet 75 cl, buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad 371 45 1.0.75
aatën J Modeblad j 65
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentie* van i tot 5 regel* (bjj vooruitbetaling) 30 ceat
Elke regel meer6
Bewjja-exemplaar24
Vignetten en groote letter* worden naar plaataruimte berekend.
Intern.-
Telefoon 80.
Uitgeven C. DE BOER Jr. (v./b. BERKHOUT t Co.), Helder.
Bureauxi Spooretrnnt en Koningetraet.
Eerste Blad.
Opzegging abonne
ment Zondagsblad
en 9todeblad voor het tweede
kwartaal kan niet meer plaats
hebben-
Abonnementen op beide
premiebladen worden na den
Moden dezer voor het tweede
kwartaal niet meer aangeno
men.
aiEUWSBERICHTER.
HELDER, 5 April.
Kiezerslijst.
Burgemeester eu Wethouders van Helder
brengen ter kennis van belanghebbenden
a. dat de Kiezerslijst met de alphabetisohe
Ijjsten van hen, die daarvan zijn afgevoerd
en van hen, die daarop lijn gebracht, van
af heden tot en met 22 April a.s. op de
Secretarie ter inzage nedorgelegd en in af
schrift tegen betaling der kosten verkrijgbaar
zijn
b. dat tot en met den 15 April a.s. oen
ieder bevoegd is, bij hen verbetering van de
Kiezerslijst aan te vragen, op grond, dat
t>ü «elf of een ander in strijd met de Wet,
daarop voorkomt, niet voQrkomt? of niet
behoorlijk voorkomt.
Uitslag aanbesteding.
Door den majoor, eerstaanwezend ÏDgonienr
der Genie, werd Dinsdag aanbosteed:
1. Eone verving van Militaire Gebouwen
en werken te den Helder.
Inschrijvingen waren ingekomen van de
lieerenC. Th. de Boer f 2004J, Tielrooy
f 1980; H. Zegel f 1940; J. Freeke f1980;
A. van Pelt f 1890; J. de Kok f 1800 M.
Kaleveld f1790; firma Gebr. Hoogerduin
f1720.
2. Het dénjarig onderhoud van de Militaire
Gebouwen en werken te den Helder en op
Texel.
Inschrijvingen waren ingekomen van de
lieerenH. Riemers f 10480J. de Vries
f 10880; P. Korfl f 10860; A. van Pelt
f10850; W. L. de Jong f10800; H. Wyker
f10074; J. J. Schoeflelenberger f9990; I. L.
van Os f 9980.
Wij lezen in de ftaarpscho courant het
volgende i
De Laanstraat is weder een sierlijke winkel
met woonhuis rijker geworden- Op de plaats
waar het perceel van den heer L. Vink, welk
het vorig jaar door brand werd vernield, stond,
staat nn een gebouw dat aan de strengste
eischen voldoet, en dat gebouw is onder leiding
van den bouwkundige H. Onvlee.
De aannemers van dit werk de Gebrs.
W, ep H. v. Pelt, uit den Helder, hebben
getoond door de w\jie waarop, en'den tyd
waar binnen zij het werk afleverden voor hun
taak volkomen berekend te zijn.
Nieuwe telefoon aansluiting.
83 Kampmejjer, P. B., agent Firma van
Straalen Monsieur Erkelens, Hoofdgracht.
De Cbr. Zangvereeniging //Halleluja",
directeur de heer Joh. F. Asma Jr., geeft
Woensdagavond 10 April, te half acht, in de
Qeref. Kerk (Spoorstraat) eene openbare uit
voering, waarvan de opbrengst het orgelfonds
ten goede zal komen,
Behalve eenige bekende nummers van Gluck,
Schubert en Haydn, bevat het programma de
bekende de Ruyter-Cantate van H. M. van
't Kruijs.
Mejuffrouw Alie de Boer (piano) en de beer
Gerard Fnldner (orgel), zullen medewerking
verleenen,
0e Violiere.
fTragi-Komedie" betitelt de sohrijver dit
4-bedrijvige, pakkende stak. En inderdaad,
ofsohoon >ze" mekaar aan 't slot .krijgen",
en dit stuk dos alle gegevens voor een
blyspel bezit leuke zetteD, kwinkslagen,
enz., is het toch in z'n diepste wezen tragiBoh.
Mark Violier is een koopman in //onge
regelde goederen", die langzamerhand ryk
is geworden, dank zy de handige wyze van
saken doen. Hy weet, als gewikst koopman,
van de gelegenheid party te trokkeD, vraagt
niet naar eventneele afkomst der goederen,
maar zorgt, zooals Van Dam hem in het 4 e
bedryf verwyt, steeds zelf achter de scher-
mon te blyven, zorgt de touwtjes in handen
te honden eu laat anderen opereeren en
er in loopen. Daar staat Violier bniteD, hij
heeft de .mossel" gemaaktwil een ander
onvoorzichtig zyn, dat raakt hem niet.
Maar zie Mark heeft een zwakke plek
twee als ge wilt; z(jn oude moeder on zijn
mooie, als dame opgevoede dochter. En in
die laatste zwakke plek weet de schryver
hem te treffen.
Donk niet, dat we u den inhoud zullen
vertellen van dit geweldige brok Joodsch
leven. Voor zoover ge 't zelf gezien hebt,
zonden wij vergeefschen arbeid verrichten,
voor zoover ge 't niet gezien hobtwel,
les absente ont tort. Maar het tragische in
dat Joden-leven, het feit, dat EBther, de
mooie, aangebeden Esther, na haar zorg
vuldige opvoeding, van den verachtten gojem
houdt, wiens ondergang zyn, Violiers, werk
is, dAt is het wat dit drama zoo geweldig
maakt van tragiek.
Men moet het kennen, het gevoel van
verachting, dat een rechtgeaard Jood voelt
tegenover een gojem (ohristen)men moet
weten wat het voor een Israëliet is over de
afvallige uit het huisgezin de rouwcererao-
nieën te moeten vieren, de plechtigheden
van de lewaje (begrafenis) te moeten be-
dryvon om to kunnen voelen, dat dit,
zelfs by een hardvochtigen geldwolf als
Mark Violier, zwaarder weegt dan het ver
lies van geld. En bovendienu en ik
noemen Mark een harteloozen geldpatser
p en ik hebben ongelyk. .Zaken zyn
nou eenmaal zaken: een bankier koopt ook
in als de markt laag is, en ik trachc zoo
goedkoop mogelyk te koopen." Mark weet
nu eenmaal niet beter; zyn begrip van myn
eu d(jn past zich niet aan het onze aan.
Tot zoover het drama. Schiirmann heeft
daarmee een brok werkelykheid gegeven
hot type Violior is maar voor het oprapen.
En housch niet alleen bij de Joden, denkt u
dat alsjeblieft niet, christen-lezer. Om
Mark heen groepeerde h(j andere, typisch-
Joodsche figuren: Rosalie, pientere helpster,
de oude juffrouw, slim als een rot, doof als
het zoo te pas komt, maar zoo gewiekst als
ze ond isMauritu van Kenlen, een beetje
gluiperig type, die voor Mark de kastanjes
uit het vuur haalt. En daartnssohen do fjjne
etherische Esther, nieuw bewys dat in den
Israëliet de beide uitersten elkander raken.
Zie nu, wat een spel de vereeniging «Het
Tooneel'' daarvan gemaakt heeft; hoe echt
en doorvoeld alles was. Rosalie, de bodryvige
helpster (Cecile Spoor—Carelsen), on Mark
(Jan Musch) en de oude Rebekka (Anna
Bablairolles), met haar mooie grime, hoe
leefde alles en welk een macht ging er van
dat spol uit Esther (Marie Holtrop) schoot
midden in het tweede bedryf nit baar slof.
Manrits van Keuion (Pierre Mols) was niet
erg rolvast en men moest hem eenige malen
ter hulp komen. En Van Dam (Mari van
Warmelo) met zyn grappige neusje, hoe mooi
was ook by in zijn tragiek aan het einde!
Qcb? wy zouden zoo door kpnnen gaan,
maar waartoe Voor do aanwezigen was het
een avond vol kunstgenot, de afwezigen
ils ont eu tort 1
Wanneer iemand uit een orthodox Joodsch
gezin afvallig wordt, b.v. trouwt met een Christen,
wordt h(j als dood beschouwd en wordt over hem
gerouwd - de kleeren worden gescheurd, het hoofd
met asch bestrooid en de ritus der begrafenis
wordt gedaan, juist alsof de persoon werkelijk
dood was.
StrooperlJ met een staartje.
Op 9 Februari 11. met een schuitje op het
afgesloten IJ te Amsterdam aurvoiileerend,
zagen de in bnrgcrkleeren gestoken rijks
veldwachters Van dor Hoyden en Van Gel
deren hoe er van uit oen motorbootje op
eenden geschoten werd. Do rijksveldwachters,
stroopery vermoedend, gelastten den schipper
van het motorbootje te stoppeD, doch in
plaats van aan dien last te voldoen, voer
h(j met volle kracht Btadwaarta. Doordat een
mat er over heen was gelegd, was de naam
van het bootje onleesbaar. Wat niet belette
dat de rijksveldwachters toch achter den
naam van den eigenaar kwamen. Menschen
die het weten konden, zeiden hnn dat ze
by die en die moesten wezen, want die
jaagde er altijd.
Zoo gingen dan de veldwachters 'e anderen
daags, thans in uniform, naar het opgegeven
adres van den beoefenaar der motor- en
jachtsport. Zy ontmoetten hem op straat en
spraken hem aan. Maar meneer zei dat hy
er niets mee noodig had. Daarop volgden
zy hem naar het kantoor, waar raeneor chef
was. Daar maakten de rijksveldwachters hem
opmerkzaam op het minder correct gedrag
dat h(j tegenover hen aangenomon had. Zy
noteerden naam en woonplaats van den
overtreder, die het blykbaar zeer onaan
genaam vond dat hy op het kantoor lastig
gevallen werd. Hy verzocht den veldwachters
van het kantoor te gaan. //Wanneer wij van
het kantoor afgaaD, dan gaat meneer ook
mco", luidde het antwoord.
Do overtreder werd hierop aan de tolophoon
in het andere kantoor geroepen. Terug
gekeerd, stopte hy ieder der rijksveldwachters
twee ryksdaalders in de hand, met de woor
den .jelui moeten de zaak er maar bij
laten".
.Wy zullen dit geld op do griffie der
Rechtbank deponeeren", zeiden de ryksveld-
wachters.
,Komt by my thuis aan den Amstelveen-
schenweg", zeide meneer daarop. .Ja, daar
boor jo", antwoordden de rijksveldwachters
on vertrokken.
Tegon den man werd nu niet alleen proces
verbaal opgemaakt wegens stroopery, maar
ook wegens omkooping van ambtenaren in
hnn bediening.
Voor die omkoopery voor de 4e Kamer
der Rechtbank te Amsterdam terochtstaande,
zeide de bekl. het geld alleen gegeven te
hebben om de ryksveldwachters te bewegen
het kantoor te verlaten.
Het O. M., mr. Bruyn, achtte dit onaan-
nemelyk, omdat hot geld aangeboden werd
niet zoodra de ryksveldwachters kwamen,
maar tien minuten later aan het einde van
het gesprek.
Eisch: één maand gevangenisstraf.
Mr. Godfried Parser, die als verdediger
optrad, deed uitkomen dat bekl. in zenuw-
achtigen toestand was en dat die zenuw
achtigheid verergerd is geworden door het
optreden van de ryksveldwachters. Dezen
hadden zich mooten bepalen tot het opmaken
van proces-verbaal on zich raoeton onthouden
van qualifleaties die niet zyn deB politiomans.
Het geld is gegeven onder den indruk van
het optreden der ryksveldwachters. Dat het
gegeven werd om hen te bewegen geen
proces-verbaal op te maken, acht pi. niet
bewezen. Hy vraagt daarom vry'spraak.
Kinderdoodslag.
Een 26-jarige ongehnwdo vronw, wonende
in de Falkenburgerstraat, te Amsterdam hoeft
Woensdag voor do 5o kamor der Rechtbank
to Amsterdam terecht gestaan wegens hot
dooden in dpn nacht van 5 op 6 Februari
van baar kind van hot manneiyk geslacht»*!*»]
waarvan zy kort tevoren bevallen was. Vol
gens de dagvaarding heeft zy het kind onmid
dellyk, na de geboorte, zelfs zonder zich te
overtuigen of het dood of levend ter wereld
was gekomen, gedurende 5 minuten, met hot
hoofdjo naar beneden in een emmer vuil
water geboudeD, on het daar dood weer uit
gehaald.
De beklaagde deelde ter terechtzitting mede,
dat zy reeds een kind had van 8$ jaar, met
hetwelk zy by haar moeder thuis woonde.
Daar woonden ook nog ia haar broor en
haar znster. Het was een één-karaer-wowing.
Ieder harer huisgenooten en de hcelo bnnrt
wist, dat zy zwanger was; daarvan was geen
geheim gemaakt.
De doktoren, ter terechtzitting gehoord,
verklaarden, dat het bewuste kind, waarvan
zy het lykje hebben geschouwd, geloofd hoef:.
Dr. Schoo doelde mode, dat de mogtilykheid
bestaat, dat do daad van beklaagde volkomen
impulsief is geweest; waarschynlyk is het
echter niet.
Hulpgebouw „Bijenkorf
De Amsterdamscho gemeenteraad heeft
Woensdagmiddag zonder hoofdeiyko stemming
goedgekeurd de voordracht van B. en W.
om een gedeelte van het Beursplein te ver
huren aan de directie van //De Byenkorf",
teneinde daarop een hulpgebouw to vestigen,
waardoor het tot stand komen van hot nieuwe
.ByeDkorf"-gebouw op het oude Beursterrein
wordt bespoedigd.
Ontvoering per auto.
In den avond van Zondag op Maandag
heeft men te Amsterdam getracht oen meisje
per auto to ontvoeren.
Omstreeks negen nur hield een gryzeauto
voor de deur van het huis van de familie
S., aan de Weteringdwarsstraat stil. Een heer
schelde aan en vroeg of de dochter JohaDna
thuis was. De ouders antwoordden dat zy niet
wisten, wie aan de denr was en dat zy dus
geen antwoord op de vraag wilde geven. De
heer sloeg daarna de deur dioht met de woor
den «direct opneming in het Binnen-Qasthnis".
De ouders waren door deze woorden hevig ver
schrikt en stelden alles in het werk om te weten,
wie die onbekende heer was en hoe hy
wist, dat zy een dochter Johanna hadden.
De dochter is verloofd mot den heer W. P.,
beambte by de posteryen, die reeds vroeg
met haar was uitgegaaD.
Omstreeks elf uur in den avond wandelden
deze beiden op de Wcesporzyde, toen achter
ben een auto kwam aanryden, die stil hield.
Blykbaar dezelfde heer, die in den vooravond
by de ouders was geweest, stapte nit, bedreigde
den jongen man die met het moisje liep, greep
zyn meisje beet, duwde haar in de auto, on
in vollo vaart reed doze weg in de richting
van de stad. Het meisje schreeuwde en gilde
luid. Haar verloofde bleef een tijdje verbluft
staan, doch spoedde zioh toen onmiddellyk
naar een politiebureau, waar hy van het
gebeurde kennis gaf. Ook de ouders en de
broer van het meisjo werden gewaarschuwd,
die er op uitgingen, daar zy als vermoedelyke
dader zekeren C. M. verdachten. De broer
zocht dezen op. C. M. was thuis en deelde
mede, dat het meisje niet by hem was en
dat hy van het geval niets a( wist. Door de
politie werd onmiddellyk het signalement van
het meisje verspreid met het gevolg, dat zy
reeds Maandag kon worden aangehouden.
Zy vertelde aan de politie, wie de persoon
was on inderdaad bleek het te zyn de ver
dachte M., een gehuwd man, van beroep kok.
Inbraak bijeen inbreker.
De Rotterdamsche correspondent van de
,'s-H. Ct." seinde zyn blad over een inbraak
waaraan do komisohe zyde niet ontbreekt.
De bekende inbreker Schoenmakers, die
by verschillende Bossche familiën inbraak
pleegde en die in de Van der Werffstraat
te Rotterdam gearresteerd werd, had daar
een winkel met antiquiteiten.
Toen Dinsdagavond zyn vrouw even af
wezig was, is daar met valsche sleutels
ingebroken en zyn een aantal oude zilveren
mnnteD, een verrekyker, eenige kistjes sigaren
enz. gestolen!
Men heeft dus by dezen inbreker dezelfde
praktyken toegepast, als waarin hy zelf zoo
handig was
Verbrand.
Terwyl de vronw van A. Oost op Urk
even oen boodschap deed en haar beido
kinderen zonder toezicht in de woning had
achtergelaten, was bet vierjarig zoontje gaan
"«pelen met lucifers, welke by een thee
lichtje lagen. Brandende lucifers scbyoen
geworpen te zyn in de wieg, waarin een
kind van enkele weken lag to slapen. Toen
de moedor op zyn geroep kwam aansnellen,
stond de wieg met het bedje in brand. Ster
vend werd het schier geblakerd kindje opge
nomen.
Kan nieuwe botervervalsching.
Een boterhandelaar van Bressoux, een voor
stad van Lnik, had een werkelyk vernuftig
middel uitgevonden om aan het vervalschte
produet, dat by verkooht, een uilerlyk van
echte, gewaarborgde HollandBche boter te
geven. Hy kleedde dat prodnet namelyk aan,
door het te omgeven met een omhulsel
Hollandsche boter, ongeveer 2 c.M. dik en
dragende het Nederlandsche botermerk.
Een inspecteur der levensmiddelen vond
onder do Hollandsche laag een goedje, dat
40 Belgische margarine bevatte, vermengd
mot sesamolie en aardappelmeel.
De (/boter"handelaar in qnaestie werd tot
800 francs boete veroordeeld.
Dure kussen.
Dezer dagen had te Londen een gereohte-
lyke eohtsoheiding op verzoek van den echt
genoot plaats, zondor dat de jonge vrouw
iets anders ten laste kon gelegd worden, dan
met hare, een weinig vurig aangologden ver
eerder, eenige eerbare kassen en een paar
brieven gewisseld te hebben. Het verleidelyke
vrouwtje was door den verliefden jongen
man voor een ongehuwd meisje gehouden,
toen mon op het tennisveld met elkaar kennis
maakte. Het vrouwtje liet haar hartstochte-
lyken bewonderaar eenigen tyd in dien waan
en eerst Da den eersten vurigen kus bekende
de jeugdige mevrouw Mabel, dat zy reeds
van een echtgenoot was voorzien. Beiden
waren echter zoo in liefde voor elkaar ont
vlamd, dat zy niet tot 'n onmiddellyke schei
ding konden besluiten. Maar weldra kwam
de echtgenoot aohter den kleinen roman van
zyn betere helft en diende een verzoek om
echtscheiding in. De beide misdadigers be
kenden eorlyk, dat zy elkaar geknst en ge
schreven hadden, zonder zich echter reken
schap te geven van den ernst van dit vorgryp.
Ofschoon de jonge man verzekerde geen
plannen te hebben gehad het vrouwtje tot
een avontuur over te halen, viel het oordeel
van het scheidsgerecht toch in het voordeel
van den bedrogen echtgenoot nit. Hy verliet
als vry man 't gerechtsgebouw, terwyl zyn
modominnaar tot de kosten en een schade
vergoeding van achttien honderd gnlden werd
veroordeeld. Daar de arme minnaar een een
voudig telegraafbeambte zonder vermogen is,
sullen hem de weinige kussen duur genoeg
betaald sohyneB.
Zelfmoordenaars.
Drie jongens van een gymnasium (e Berlyn,
tnsschen de zeventien en achttien jaar ond,
zyn verdwenen, en ondanks yverige nasporin
gen heeft men geen spoor van hen kunnen
vinden. In brieven aan hnn ouders, die zy
achter hebben gelaten, hebben zy verklaard,
dat zy zich het leven wilden benemen. Zy
waren op school niet overgegaan.
Te Jena heeft een jongon van zestien jaar,
nadat zyn vader hem over iets onderhouden
had, zelfmoord gepleegd, en by Griesheim
heeft een jongen van hel gymnasium zich
door het spoor laten overryden, omdat hy
was blyven zitten.
Hoedenspelden.
By het spelen in de kinderkamer rolt een
bal onder de kast; de kinderen probeeren
er by te komen, maar dit Inkt niet.
De eene klenter stelt voor«Ik haal va
ders wandelstok, dan kan ik er wel by."
Maar de ander.Nee, moeders hoede-
speld, die is langer."
OVERPEINZINGEN
van den weledelgeboren heer
Plet Peeelmist Junior.
Myn naam is Piet Pessimist Jnnior. Het
is niet my'n gewoonte in kranten of tyd-
schriften te schaven on er moet wel een
zeer bicondere reden bestaan, dat ik de ko
lommen van het Vliegend Blaadje" met
myn pennevruchten vereer.
Ik vind, als iemand in 't bezit is van oen
eigen huis en erf, onbelast, en voldoende
solide effecten heeft om onafhankeiyk te zyn,
dan moet hy krantengeschryf overlaten aan
krantenmenschen, die er hnn armzalig bestaan
misschien eenige jaren mee knnnen rekken.
De eenige plicht, die op hem rast, is, in zyn
leuningstoel op zyn nagels te kauwon en op
te letten dat hot den eersten van het kwartaal
is, om op w d. coupons te knnnen knippen.
Myn vader, de weledelgeboren heer Piet
Pessimist, Senior, heeft my dat altyd voor-
gohondon. «Bezoedel onzen eerlyken naam
niet met sohande, Piet", zoo zei hy; „nooit
heeft een Pessimist voor zyn brood gewerkt;
nooit heeft hy tegenover anderen onder
kruiper gespeeld, door ze den arbeid, waarvan
zy leven moeten, te ontstelen".
Die goede vadert Ik heb die les in myn
oor geknoopt en er voordeel mee gedaan.
Myne moeder heette Petronella Pruttelaar.
U ziet, ik ben dos erfelyk belast met de p.
en zoo komt het, dat ik zoo vaak de p.in
heb. Myne vyanden schryven dit toe aan ge
brek aan opvoeding, slechte geaardheid en
wat dies meer zy, doch dAt is laster. Het is
zuiver erfelyke belasting, en het hooft zyn
voor en zyn tegeD. Ik heb daardoor op som
mige dingen een individueelen kyk gekregen.
Niet dat ik daar nn zoo bizonder veel waarde
aan hecht, ik zon de individualiteit aan myn
laars lappen, ware het niet, dat ik het idés
niet verdragen kan als zon een weledel
geboren heer Pessimist met kapotte laarzen
rondloopen.
Maar als je zoo in je leuningstoel zit, en
wacht op den eerzten van 't kwartaal, dan
ga je onwillekeurig aan 't denken. Dan denk
je over alles en nog wat. Myne vrouw
Paula Pompelhove heet ze van d'r eigen
zegt zoo dikwijls tegen me: .Piet', zegt ze,
.wat zie je d'r weer nadenkend nit!" En
dan komt ze altyd by m'n stoel staan,
natunriyk om te zoenen en te flikflooien. En
dan ben ik altyd maar biy als 't Woensdag
is en ik nog niet naar den barbier geweest
ben, want dan dnrft ze niet, vanwege het
geprik.
Niet altyd ben ik weledelgeboren geweest.
Het zon natnnriyk een flanwe mop zyn te
beweren, dat er zelfs een tyd was waarop
ik heolemaal niet geboren was, en bovendien
oiynist, daar de Pessimisten al in de dagen
van Karei den Kale eigen landeryen haddon.
Maar ik bedoel maar, dat ik eigenlijk pas
weledel" geboren werd, toen ik al drieën
twintig jAar ond was. Toen kwam myn vader
de weledelgeboren hoer Piet Pessimist,
senior by me, (Ik woonde op kamors op
de Leidsehekade), en zeil .Piet", zeit-io,
•hier heb je je moeders versterf."
.Weledel" ben ik echter al gewoest van
het oogenblik af, dat ik zoo'n baardschrapper
noodig had.
Ik wil hier nu alloon maar meo zeggen,
dat ik van goodo komaf bon, dat ik geen
relaties heb met plebejers en proletariërs
en dat u dns gerust lezen kunt wat ik to
zeggen heb.
Want ik heb iets te zeggen. Ik zoi u al,
dat ik me niet tot krantongeschryf verlagen
zon als ik niet een bizondere reden had. En
zoo van tyd tot tyd zal ik dat dan ook eens
doen. Niet te dikwyls natnnriyk, want n
moet het knnnen verwerken.
De Pessimisten zy'n niet oppervlakkig; ze
zyn wel eens zeer diepzinnig en Als zo wat
zeggen, doen ze 't goed.
En als u dit nn toch niet lezen wilt, my
ook goed. Ik word er niet voor botaald;
integendeel, ik heb legen den redacteur ge
zegd: /.man", zei ik, .wat moet jo toe bobben
als ik van tyd tot tyd eens in je krantje
schryf?"
Weledelgeboren heer",zeit-ie, «niemendal."
Non, toen kwamen wo dat dan overeen,
en ik geef hierby myn eerste overpeinzing
Zoo af en toe ga ik wel eens oen straatje
omwandelen. IX zog »af en toe», naar gelang
van de windrichting. Ik kan n.1. niet erg
best tegen de uitwasemingen van het stank
riool, dat ze het Heldersche Kanaal noemen,
't Is misschien gek, maar ik kan er niet
tegen. M'n vrouws zustor heeft mo al eons
een fleBChje ilang-ilang meegebracht, toon ze
eenB een keer op bezoek was, maar ik zei:
.menscb, ben je raar? Ik kan toch niet de
monstratief met m'n zakdoek aan m'n neus
langs den Kanaalwog loopen? Niet dat ik
apnori hier wat tegen heb, maar tegenover
de Kanaal-Commissie vind ik 't wat onkiesoh
en wAt ze ook van de Pessimisten mogen
zeggen, gebrek aan kieschheid kunnen ze ons
nooit verwytea».
Zoo wandelde ik dan, ik zal niet zeggen
met den nens in den wind, maar dan toch
met ongesluierden nens en ik had er een sigaar
by opgestoken. En wie denkt n nu, dat ik
tegenkwam? Meneer Grundlaw in levenden
lyve. .Ha, bonjonr meneer Pessimist', zeit-ie,
.hoe gaat het Zoo, Grundlaw', zei ik, //hou
ia het met je publieke leeszaal? Nog geen
plannen in de maak, hè?» De heer Grundlaw
trok een leelyk gezicht. .Och', zeit-ie, .wat
zal ik n zeggen, Holland is in dat opzicht
zoo'n raar landje'. .Jawel', zeg ik, «dat be-
gryp ik, ik ken myn Pappenheimers. Weet
je hoe ze in Holland doen? Daar kyken ze
zes maanden lang in 't buitenland de kat uit
den boom, en, als ze dan zien dat het beestjo
nagenoeg niet krabt, dan vragen ze beleef!
om een jong-kie. Dat kweeken ze dan op,
alle dagen een paar sohoteltjes melk on een
schoon bakje met zand. Ea al* io dan groot
is, dan krepeert ie aan de kattenziekte." .Zon
u denken', zei meneer Grundlaw. .Natuurlyk',
zei ik, rken je Andries?' «Andries?' zei
meneer Qrnndlaw. «Nou ja«, zog ik, «ik be
doel de man van het Vredespaleis. Als jo
dien nou eens in den arm nam. Als jo nou
eens een beleefd briefje schreefDear Sir,
I beg to say, enz. Je zou natnnriyk moeten
beginnen met te zeggen, dat jo Hollander was,
zoodat de heer Carnegie direct kon weten
dat-ie jo niet voor vol moest aanzien. En dan
zon je knnnen vragen of er niet een lees-
zaaltje voor den Helder op kon overschieten.
Je begrypt, 't is non April, en hy zal z'n
balans wel zoowat klaar bobben. Misschien
heeft-ie wel een paar millioen over.' «Da's
een idéé, meneer Pessimist," zoi do heer
Grundlaw, «daar zeg je zoowat.' .Maar',
zeg ik, «pas op, dat je niet vertelt, dat zo
verleden week in de Tweede Kamor een
heele week lang geboomd hebben over tweo
moties, met het resultaat, dat de eene inge
trokken en do andere niet aangonomen word.
Want zi»-je, zooiets neemt weer tegen je in.
Maar zeg, dat we tachtig jaar lang geworsteld
hebben tegen de Spanjaarden en negentien
eeiiwen tegen do tee en dat we nn zoover
zyn om hier op het sportterrein don eersten
steen le leggen van eene leeszaal. Non, adieu,
meneer Grundlaw, ik ga een partytje doini-
neeren, tot ziens.'
Als de heer Carnegie geantwoord heeft,
hoort u meer van me.
FEUILLETOH.
26)
z/U ziet, door den naam van Hartman te
gebruiken, gaf het den indruk, dat deze groote
sommen geld kon wagen, en hy verloor dui
zenden gnldens, die hy onmogelijk zelf kan
bezeten hebben."
De oude man verschoot van kleur. Zyn
gelaat werd aschgranw, toen Kolker zich tot
h«'m ovorboog en hem vroeg: «Hebt gy u,
nu het ontslag van Evert Hartman, nog over- j
tnigd, of de vervalsohiDgen in de boeken
niet meer voorkwamen''"
Jonker Koert zag hem verplotterd aan. I
.Ik heb my daarvan niet overtuigd, omdat j
ik geen reden had dit te doen."
Kolker glimlachte medelydend, alsof hy
den ouden man beklaagde om zyn vertrouwen.
»Mag ik u aanraden, jonker Koert, een
P'ondig onderzoek in te stellen Ik vrees
ik vrees dat er nog groote feiten aan
het licht zullen komen, die zeker in het voor-
deol van Evcrt Hartman zullen getuigen."
Jonker Koert van Bronseveld staarde zyn
bezoeker aan.
En ik raad u aan, mynheer Kolker, in
uw belang, n liever te bemoeien met uw'
eigen zaken. Ik hoop u spoedig te knnnen
vertellen, dat gy u vergist bebt."
De bookmaker boog.
«Dat hoop ik zeer, jonker Koert", sei hy
schynbaar oprecht, en Kolker vervolgde
.Ik heb een afspraak aan de Nederlandsche
Bank, hier tien minuten vandaan en moet
u dns groeten. Morgenochtend sal ik zoo
vry zy*n terug tè komen; tegen dien tyd
zult u waarschynlyk wel klaar zyn met uw
onderzoek. Wy kannen dan onze geldzaken
regelen. Ik ben volkomen bereid u alle ge-
wenschte inlichtingen te verschaffen."
Daarna ging hy heen.
Toen hy vertrokken was, sloot jonker
Koert zich met de boeken van do firma op
en gaf last, dst men hem niet mocht storen,
nergens mee. Nadat hy een paar uur ge
werkt had, schelde hy en beval, dat men
syn zoon zon verzoeken by hem te komen.
Toen Robert binnentrad, ontmoette hy
verwonderd den blik van zyn vader. De
oude man was nauwelyks te herkennen, zoo
veranderd was zyn gelaat door de zooeven
gedane bittere ontdekking. Hy stond by zyn
lessenaar en ging zyn zoon een paar passen
tegemoet.
Robert's blik gleed over de stapels boeken
op den lessenaar van zyn vaderdie boeken
lagen daar anders nooit. Hy begon iets te
begrypen en schrikte by de ontdekking.
«Robert", zei zyn vader op veranderden
toon, diep bewogen, .Robert, men hoeft my
vandaag eone mededeeling gedaan, die my
er toe gebracht heeft nauwkeurig de boeken
na te gaan van den dag af, dat Evert Hart
man ons heeft verlaten, en ik heb de
belangwekkende ontdekking gedaaD, dat de
vervalschingen niet opgehouden zyn, integen
deel zy zyn zelfs vermeerderd. Zoover als
ik nu reeds gekomen ben, beloopt het een
bedrag van verscheidene tien duisenden
gnldens. En wat my het meest opvalt, is dat
dezelfde methode van vervalschen gebruikt is.''
Hy zweeg en zyn zoon Robort wendde de
grootste verslagenheid voor.
«Maar vader, het is haast onmogeiykl Gy
moet u vergiBt hebben I"
Ik ben er zeker van, dat ik my niet
vergist heb."
Jonker Koert van Bronseveld sprak op
onnatuurlyken toon. Zyne handen beefdeB.
Robert liep schynbaar geroerd het kantoor
op en neer.
«Dat is om er moedeloos onder te worden",
zei hy heftig. »Ik had zoo gehoopt, dat wy
met geen moeielykheden meer to kampen
zouden hebben, nn hy weg is. Dac moet er
"er het
W?b verdenkt u?"
nop een bedrieger onder het personeel zyn.
Zijn vader kook hom du doordringend aan.
wHet is niemand van het personeel", zei
by laDgzaam, maar beslist. «Niemand, dien
ik heb aangesteld. Gy zyt het, Robert
my'n zoon, die geboren en opgevoed zyt als
eon gentleman, als een man van eer. Gy
zyt de schuldige gy, en niemand anders."
Hy hief zyn arm op, alsof hy hem een
slag wilde geven.
Voor het eerst van zyn leven had hy de
hand opgeheven tegen zyn zoon den zoon,
op wien, hy zóó trotsch geweest was, en in
wien hy zóó groot vertrouwen had gehad,
dat hy zelfs de treurige mededeeling van
Evert Hartman, die hem tot waarschuwing
had kunnen strekken, niet had geloofd.
Doodelyk bleek, met een harden trek om
den mond en bitteren blik, trad hy op Robert
toe. Maar de slag, dien hy geven wilde,
werd niet toegebracht, want Robert, die tot
aan den muur was teruggegaan en niet
verder kon uitwyken, had met een vloek
den opgeheven arm omlaag. getrokkeD.
«Zyt gy krankzinnig, vader? Weet gy,
wat gy daar hebt willen doen Wees kalm
en lnister naar reden. Om te beginnen, zeg
ik u, dat ge u vergist hebt met my te ver
donken. Het kan nu natuurlyk niet Evert
Hartman zyn, daar hy niet meer by odb
werkt, maar hoe weet n, of het niet een
medeplichtige van hem is, iemand, die nog
iD zyn naam handelt Dit is de verklaring,
die het meest voor de hand ligt, zoover ik
zien kaD."
Leugenaar, die gy zyt! Leugenaar! Qy
maakt met elk woord, dat gy spreekt u zelf
nog maar zwarter. Ik heb je niet beschul
digd zonder bewys. Er was een sprekend
bewys noodig om my te overtuigen, want ik
vertrouwde je maar thans zyn my de
sohellen van de oogen gevallen en ken ik je.
Ik ken je nu, mynheer! Ik weet, wio myn
zoon is! Ik heb ontdekt, dat je je gedurende
jaren met dat allerlaagste soort van dobbel
spel, het wedden op paarden, hebt bezig
gehouden! Je hebt gowod, duizenden ver
loren jy, die geen duizend te verliezen
hadt. Er hangen groote schulden boven je
hoofd! Bookmakers zyn je schnldeischors.
Namen en datnms *yn vandaag te myner
beschikking gesteld. En dit alles heeft oen
nienw licht geworpen op zekere gebeurte
nissen van de laatste maanden by'voor-
beeld het wedden op naam van Evert Hart
man! Je hebt hem in een slecht daglicht
gesteld, om my te overtuigen, dat hy voor
zyne weddenschappen groote geldsommen
behoefde 1"
Robert lachte spottend en wilde zyn vader
in de rede vallen, maar de onde man legde
hem het zwygen op.
•Je stak je zelf in moeieiykheid en schul
den, en ten laatste, toen de crisis kwam,
had j« niet eens den moed je straf, je sohande
zelf te dragen, maar schoof je schold op de
schonders van een stervende, den man, wiens
zuster je gehuwd had. Je liet je niet alleen
als een bedrieger en een boekenvervalscher
kennen, maar ook nog als een eorste mis
dadiger I Myn God, dat ik dit alles tot mjjn
zoon moet zeggenIemand, die eens myn
titel dragen zal!"
Robert van Bronseveld sloeg de handen
ineen.
«Natuurlyk, wanneer u anderen meer ge
looft, dan nw eigen zoon, is het nntteloos
voor my, nog iets te zeggen."
/,Het is geheel nntteloos", verzekerde zy'n
vader hem bitter. #Ik heb ondervonden, wie
je bent, en dat is voor my genoeg. De
Hemel sta my byNiets, niets, kan het meor
ongedaan maken 1"
Zwaar viel hy in een stoel neer.
«Dat is de vloek, die op ryken neerdaalt I
God weet, dat ik liever alles verloren zou
hebben, dan dat dit over ons hoofd moest
komen 1 Liever zou ik geetorvon zyn, jo
moeder en jy zelf met my. Je moeder zou
daar ook de voorkeur aan gegeven hebben.'"
Weer kreunde hy.
Toen trachtte hy op te staan en hield
zich aan de lenning van den stoel vast,
alsof hy vreesde neer te slaan onder den
druk van het gebeurde.
Ik ben nog niet besloten, wat ik met je
doen zal. Ik moet er met je moeder over
spreken en dan een besluit nemen. Ik had
gehoopt, dat ik haar dit alles had kannen
besparen, maar ik voel, dat ik daartoe niet
het recht heb. Eene moeder heeft recht, alles
van haar kind te weten het slechte zoo
wel als het goede. Ten opzichte van Evert
Hartman is alles anders geworden."
Een di«p« «acht ontsnapte htm.
<Myn plicht jegens hem springt doidelyk
in het oog. Ik moet handelen. Ik heb hem
groot, zwaar onrecht aangedaan en dat moet
ik herstellen, als het nog mogelyk is. Ik heb
hom diep gewond. Ik zal naar hom toe gaan
en hem zeggen, dat hy van alle smet vry
is, en bom vergiffenis vragen voor myn
wantrouwen. Als een loopend vuurtje heeft
zyne sohande zich over de Benrs verspreid
openlijk zal ik hem in zyn eer herstellen.
Hy zal hier weer terugkomen en een eer
voller betrekking nog bekleeden dan vroeger."
«Dat zal hy niet!" riep Robert met een
vloek. «Het zon my vernederen. Dat znlt n
niet doenl"
//Je vernederen Je vornederen En
wat verdien jy anders Welk recht heb jy
om nog eenige verschooning van onzen kant
te verwachten Ik zal genoeg voor je doen
en meer dan genoeg, wanneer ik je schulden
betaal. Hier is de schuld, die jy met Kolker
te vereffenen hebt. Vyf-en-vyftig-duizend
gulden
Kolker Kon de lafaard niet wachten
stamelde hy geheel onUteld.
«Alles is my bekend", hernam de oudu
man. «En nn, ga nit myn oogen. En wan
neer je hier terugkomt, kan je verwachten,
dat Evert Hartman hier weer is de man,
dien je zóó schandeiyk laaghartig benadeeld
hebt, dat je het nooit meer zult wagen je
naar hem op te heffen."
Hy drukte op den schelknop.
//Jansen", sprak hy tot den binnentreden-
den klerk, .Jansen, wil je myn hoed en jas
geven
Robert van Bronseveld stond, mot het
gelaat naar den muur gekeerd, schynbaar
aandachtig «en landkaart te bekyken.
(Wordt vervolgd).