KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor HeldorTexel, Wieringen en Anna Paulownam No. 4098 Zaterdag 18 Mei 1912. 40ite Jaargang. 't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct, frj p. poet 75'et., buitenland 11.25 Pre- Zondagsbladi 37 i v 45|i fjO.75 miën j Modeblad »»»66»»»*75» f 0.90 (Voor het buitenland bjj vooruitbetaling.) Advertenties raa t tot 5 regel* (bjj vooruitbetaling) 30 cent. Elke regel «eer6 Bewjjs-exemplasr Vignetten en groote letter* worden naar plaatsruimte berekend. Interc.- Telefoon SO. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Uitgeven C. DE BOER Jr. (v./k. BERKHOUT Co.), Helder. Bureauzi Spoorstraat en Koningstraat. Tweede Blad. Agenda. Dagelijks Bioscoop-Voorstellingen. Eiken Zaterdagmiddag 3 uur Kindervoorstelling. Kanaalweg. 31 Mei. Kerkconcert, ten voordeele van de Diaconie derNed.Herv.Gemeente. Nieuwe Kerk, 8 uur. UIT HET BUITEHLAHD. De Tarksche minister van buitenlandsche zaken deelde Dinsdag den ambassadeurs mede dat de Dardanellen dienzelfden avond open zonden zijn. Eindelijk I Vlugheid is een uroord dat in een Torksch woordenboek ontbreekt, al moet toegegeven worden dat het opruimen der verspermijnen met moeilijkheden gepaard ging en vol gevaren was. Woensdag deelde Beuter mee dat in Kon- stantinopel het gerucht liep dat de Russische vloot in het begin dezer week op korten afstand van den ingang van den BoBporus aan de Aziatische kust der Zwarte zee ge zien was, welk gerucht bij de bevolking onrust verwekte. Nader is geen bevestiging van 't bericht gekomen zoodat de TurkeD 't is meer gebeurd weer spoken hebben meenen te zien. De uitwijzing der Italianen uit Smyrna deed honderden Italianen zich naar het DuitBche consulaat begeven om hun reisbiljet te vragen. Er ontstond een paniek onder de Italianen tengevolge van 90 arrestaties. Het vertrok ken der vrouwen wordt zooveel mogelijk verhaast, 't Bericht wordt uit Athene aan een Italiaansch blad geseind. Uit Sofia wordt gemeld dat de Bulgaarsche regeering aan den Turkschen gezant op diens vraag of het waar is, dat de vertegenwoor digers der revolutionnaire organisaties te Sofia gemeene zaak wilden maken met de Albaneesche opstandelingen, geantwoord heeft dat haar niet bekend was, dat de revolutionnai- ren dergelijke plannen hadden. Een ontwij kend antwoord in diplomatieken vorm. In het Engelsche Lagerhuis antwoordde de minister van buitenlandsche zaken Grey op eene desbetreffende vraag, dat Engeland de ofiiciëele mededeeling van graai Wolff Motternioh's aftreden als Duitsch ambassa deur ontvangen heeft. Meer dan twintig jaren van zijn carrière heeft hij aan de Duitsche ambassade te Londen doorgebracht en earl Grey wilde van deze gelegenheid gebruik maken, om het leedwezen uit te drukken, dat dit aftreden bij ieder, die in ofiiciëele betrekking tot hem gestaan had, en bij het zeer groote aantal persoonlijke vrienden, die hjj zich in Engeland maakte tjjdeDS zijn lang verblijf in dat land, gevoeld zal worden een leedwezen, waarin earl Grey ten volle deelt od dat hij persoonlijk diep gevoelt. Het huis juichte deze woordon luide toe. In zjjne plaats komt baron Yon Marschall, een staatsman die als gezant hoog aange schreven staat. Duitscbland zendt zijn beste paard van stal" heet het in de bladen. Tot een goede verstandhoilding tusschen de twee rijken zal dit zeker bevorderlijk zijn voor den algemeenen wereldvrede is het niet zonder beteekenis. Keizer Wilhelm doet plotseling is heel Dnitschland en niet minder in Frankrijk en Elzas-Lotharingen van zich spreken. De ,Loo. Anz." deelt mee dat de Keizer bij een maaltijd die in het paleis van den staats secretaris plaats vond met den burgemeester Dr. Schwander sprak over den politieken toestand in Elzas-Lotharingen. Op zeer ern- stigen toon en op nadrukkelijke wyze zeide de keizer daarbij«Gij hebt ons hier tot nu toe slechts van onze goede zijde leeren ken nen, ik kan u echter zeggen, dat g|j ons ook van de andere sijde zoudl kunnen leeren kennen. Het kan zoo niet verder gaan. Als het echter zoo blijft hofien wjj eenvoudig de grondwet op en lijven u bij Pruisen in." De Keizer zeide deze woorden zoo luid en nadrukkelijk, dat zij ook in de omgeving door eenige heeren verstaan werden. Later liet de Keizer zich het lid van de Eerste Kamer, den gewesten Rijksdagafge vaardigde, Dr. von der Scheer, voorstellen en sprak hjj ook met hem op zeer ernstige w\jze langen tjjd over hetzelfde onderwerp. Men begrijpt dat dit bericht eenige sen satie wekte. Wolff's bureau publiceert oen nadere verklaring van Dr. Schwender: «De uitlatingen van den Keizer zjjn, wat den zin betreft juist, 's Keizers woorden zjjn in de pers echter niet juist weergegeven. In ieder geval heeft de Keizer toen hjj tegenover zekere stroomingen, die het Rjjksland niet tot rust laten komen, als middel de inlijving van het Rjjksland bjj Pruisen besprak dit slechts in dien zin bedoeld, dat dit dan toch slechts langs den wettigen weg door middel van de wetgevende elementon van het Rjjk zou moeten geschieden. Een der leden van den Rjjksdag heeft over die uitlatingen reeds eenige korte vragen gericht tot den Rijkskanselier waarin hjj vraagt naar den authentieken tekst en of de Rijkskanselier de grondwettelijke verantwoor ding van deze uitlating op zich neemt. We zullen er dus wel meer over hooren. De tweede lezing van het vlootontwcrp werd aangenomen. Tegen stemden de sociaal democraten, de Polen en de Welf en. Ook de aanvullingsbegrooting voor de vloot werd aangenomen. Koning Frederik VIH van Donemarkenis bjj zjjne doorreis door Hamburg toen hjj 's avonds alleen een wandeling maakte, plot seling op straat doodgebleven. Hjj zal op gevolgd worden door zjjn zoon als Chris tiaan X» De uitroeping van den nieuwen Koning^ had reeds plaats te Amaliënborg waar bjj het vornemen der tijding van 's Ko- ningi dood zich een ontzaggelijke menigte het slotplein had verzameld. China wil een leening sluiten met bankiers van zes mogendheden die echter toezicht op de financiën eischen. De wetgevende ver- gadering heeft echter elk toezioht van vreem den op 's land* finanoiën afgewezen. Wat nu NIEUWSBERICHTEN» HELDER, 17 Mei. Ook overleden. Miljoen, die Zondagmiddag op de Noor derbegraafplaats te Groningen «ijn driejarig zoontje doodschoot en daarna de hand aan zichzelf sloeg, is in het ziekenhuis over leden, zonder tot bewustzjjn teruggekeerd te<zjjn. Valsche schaamte. De tweede klasso der eerst vertrekkende Nórddeutsche Lloyd booten zjjn alle bezet, voor het meerendeel door Hollandsche pas sagiers, die wetende en erkennende, dat zjj op de Nederlandscho schepen beter en goed- kooper reizen, toch een buitenlandsche maat schappij verkiezen omdat zjj tweede klasse willen reizen en dit niet per iNederland" of «Bott-. Lloyd" durven schrijft het «Soer. Nieuwsbl." Het dwaze van dit doen wekt bjj oncon ventioneels lieden de grootste verbazing, maar ambtenaarsvrouw b.v., wier man recht ft op passage le klasso waagt zich liever onder het vreemde mengelmoes van interna tionale 2e klasse reizigers dan te varen op een boot, waarop baar kennissen 1ste reizen. Scheepsbrand. Op het stoomschip «Malta" van de «Pe- ninsular and Oriental Lino", dat in het Al- bert-dok bjj Londen lag, brak Woensdag nacht plotseling in het kolenruim een brand uit die al spoedig naar de andore gedeelten van het schip oversloeg. De havenbrand- r taste het vuur kraohtig aan, maar er ha vier uren nog niet in geslaagd, den brand te blusschen. Toen besloot men het schip onder water te zetten, waardoor de lading natuurlijk bedorven, het schip echter ten deele behouden werd. De aangerichte schade is zeer aanzienljjk. De koning van Denemarken, f Berljjn, 15 Mei. De koning van Dene marken is heden nacht plotseling overleden. Te Hamburg, waar de koning op de door is sedert oergistoren vertoefde, is de koning in den nacht aan een beroerte overleden. Hamburg, 15 Mei. De koning van Dene marken voelde zich gisteren bjjzonder goed en sprak er zjjn blijdschap over uit, dat hjj heden frisch en gezond te Kopenhagen zou terug- keereo. Gisteravond tegen 10 uur maakte hjj, als iederen avond, alleen en zonder ge volg, een korte wandeling. Niet ver van 't hotel «Hamburger Hof", waarin de konink lijke familie woonde, werd hjj onwel; hjj werd bewusteloos in een auto gebracht, die hem, daar men den koning niet herkende, naar het ziekenhuis voerde. Toen de koning niet in het hotel terugkeerde, werden dadeljjk door het gevolg en door den eigenaar van het hotel de noodige maatregelen genomen. Nog in den loop van den nacht werd 't ljjk van den koning in het hotel gebracht. De tragische dood van deD koning van Denemarken is geheel onverwachts gokomen. Wel was hjj in den winter ernstig ziek ge weest m gaf de longontsteking, waaraan hjj leed, reden tot bezorgdheid, maar hjj was er geheel van boven op gekomen en het verbljjf in Nice, waar hjj een tjjd met de koningin heeft vertoefd, had hem merkbaar opgeknapt. Men was er over uit zoo goed als de koning er uit zag. Trouwens nog gisteren, geljjk een telegram uit Hamburg meldt, had hjj zich heel wel gevoeld en verheugde hjj er zich in, heden frisch en gezond naar Kopenhagen te kunnen ver trekken. Koning Frederik de Achtste, schoon hjj dén 8en Juni 69 jaar zou worden, heeft slechts kort geregeerd. Zjjn vader, koning ChriBtiaan de Negende, overleed den 29sten Januari 1906 op bjjna 88-jarigen leeftjjd. Zjjn regeering heeft dus iets meer dan zes jaar geduurd. In die zes jaren is hot tusschen vorst en volk vrede geweest. Do tjjd van de botsing tusschen don koning en de volks vertegenwoordiging was voorbjj. Op het laatst van zjjn leven had koning Christiaan weer grondwettelijk geregeerd, en koning Frederik heeft geen grooter eerzucht gehad dan een grondwettelijk vorst en bjj zjjn volk bemind te zjjn. Zooals het in Denemarken goed gebruik is, bestond er een harteljjko verhouding tusschen den koning, als ook de andere leden van het koninkljjko huiB, er het volk. Misschien heeft Denemarken onder de regee- ring van koning Frederik in de internationale politiek wel een moeilijker tjjd gehad dan wereldkundig is geworden en heeft hjjzelf daarin zjjn diplomatiek talent moeten toonen. Men herinnert zich het gerucht, dat de Duit sche keizer hem persoonlijk van de nood zakelijkheid heeft trachten te overtuigen, dat Kopenhagen zich tegen Engeland aan den zeekant zou versterken, terwijl Engeland, naar men zeide, er op aandrong, dat tegen Dnitschland de stad aan de landzijde ster ker werd bevestigd. In alle geval heeft het vraagstuk van de verdediging van do hoofd stad, die moer dan in eenig ander land het bolwerk van den staat is Denemarken heeft geen andere groote stad in van koning Frederik's be beroerd. Een reis van koning Frederik naar IJsland heeft niet het gevolg gehad, dat men er zich aanvankelijk van voorstelde. Volgens de be richten waren de IJslanden met hun koning, die ongedwongen met hen verkeerde, zeer ingenomen, maar hjj verzoende hen niet met den bond, die hen, hoe los ook, nog aan Denemarken bindt. Hun eischen van grooter zelfstandigheid, welhaast van onafhankelijk heid, werden gehandhaafd, maar stuitten nu op een sterker verzet. Men vond te Kopen hagen, dat men al genoeg en misschien te veel had ingowilligd. Door een fioancieele crisis, waaraan ook de naam van Alborti verbonden is, weinig geBtoord, heeft het kloeke en ondernemende Deensche volk, onder koning Frederik's regee ring, aan zjjn ontwikkeling kunnen voort- werken. Door ijjn onderwjjs en landbouw staat het vooraan in de rjj der volkeren, en hoe klein het land en hoe weinig talrjjk de bevolking is nog geen 2.8 milliocn het moet koning Frederik een trots zjjn geweest evar die natie te regeeren. jaren bewind het land heftig Door zjjn gemalin was de koning nog aan de Oranjes verwant. Koningin Louise, gebo ren in 1851, is de dochter en eenig kind van wjjlen koning Karei X V van Zweden (oudsten broeder van wjjlen koning Oscar II) en van prinseB Louise der Nederlanden (1828—1861), dochter van prins Frederik, den broeder van onzen koning Willem den Tweede. De koning heeft vier zoons en drie dochters. Zjjn oudste zoon, die hom als koning opvolgt, is prins Christiaan nu koDing Christiaan X geboren 26 September 187Ö en in 1898 getrouwd met Alexandrine, hertogin van Mecklenburg-Schwerin, een zuster van de Duitsche kroonprinses en volle nicht van prins Hendrik dor Nederlanden. Zjj hebben twee zoons, de oudste, prins Frederik, geboren in 1899, de tweede, prins Knoet, in 1900. De nieuwe koning gaat door voor een man met vasten wil. Koning Haakon van Noor wegen is zjjn broeder. De Deensche koningen zjjn uit bet huis van Sloeswjjk-Holstein- Sonderburg-Gliicksburg. De auto-bandieten. Garnier en Valet omsingeld. Parjjs, 14 Mei. Extranummers van de avondbladen, die met groot geweld door Parjjs heen gevent worden, melden datGar- nier en Valet in een villa te Nogent, het bekoorljjke plaatsje aan de Marno vlak bjj Parjjs, omsingeld zjjn. Nogent, 14 Mei. De bandieten Garnier i Valet worden belegerd in een huis bjj de viaduct van den Oosteljjken spoorweg. Zjj schieten op de menigte en de politie. De brigadier Fleury is gewond. Nogent, 14 Mei. Op het oogenblik zjjn 8 politie-beambten gewond. Honderden schoten worden gewisseld. De geliefde vau Garnier heeft zich hedenavond om 8 uur overgegeven.' Nogent, 14 Mei. Het is ongeveer 8 dagen geleden, dat Garnier, Valet en de geliefde van Garnier te Nogent waren aangekomen en de villa huurden, waarin zjj nu om singeld zjjn. Nogent, 14 Mei. De bandieten die hier gekomen waren in den waan, dat ze geheel veilig waren, hadden niettemin voorzorgen genomen om niet horkend te worden. Zjj hadden hun haar geverfd en de villa ge huurd zonder van de tuBBchenkomst van het verhuurkantoor gebruik te maken. De beide maonen gingen nooit uit. De geliefde van Garnier deed de huishouding en de bood schappen. Nogent, 14 Mei. Ten gevolge van de door Guicbard, het hoofd van den veiligheids dienst ontvangen inlichtingen verliet deze hedenmiddag om halfzes plotseling den Quai d'Orfèvres in gezelschap van verscheidene inspecteurs. Tc Nogent aangekomen, begaf Guichard zich naar de villa Bonhoure, waar zjjn sjerp in de hand houdende, voor het huis uitriep: «In naam der wet, do commis saris van politie". Eon individu in den tuin loste een revolverschot, dat niemand raakte. Guichard trok zich met de inspecteurs terug en liet daarop de villa omsingelen. Hjj waarschuwde ook den prelect van politie, die talrjjke agenten afzond en vergezeld van Hamard Touny, den procureur van de repu bliek, zelf onmiddelljjk naar Nogent vertrok. Gedurendo dezen tjjd werden ook de gen darmes uit den omtrek en de zouaven van het fort van Nogent ontboden. Zjj ontvingen wapens en patronen en begaven zich naar de bewuste plaats, waarheen spoedig ook een reusachtige menigte samenstroomde. Inmiddels hadden de belegeraars reeds de vjjandeljjkheden geopend. De inspecteurs, voorzien van schildeD, die uit stukken plaat- jjzer vervaardigd waren, trachtten hot huis naderbjj te komen. De prefect Lépine was bjjna gedood door eon kogel, die eenige centimeters boven zjjn schouder voorbjjfloot. On gelukkigerwjjze werd de brigadier Fleury zwaar in den buik gewond. De inspecteur Lépine word in de zjjde getroffen, de in specteur Courouze werd ook, maar lichter gewond. Guichard kon in weerwil van het geweer vuur de woning naderen en verklaarde, dat het wel degoljjk Garnier en Valet waren, zich daar met 1 of 2 vrouwen bevonden. De geliefde van Garnier toonde zich aan een venster en werd herkend door Guichard. Deze gaf haar een teeken om zich over te geven. Kort daarop kwam zjj ook naar buiten om onmiddelljjk in hechtenis worden. Om 6 uur 50 werd het dak van het huis ingegooid met reusachtige brokken steen, die boven van de viaduct naar beneden werden geworpen. De belegerden houden op met vuren. Nogent, 14 Mei. Om 7 u. 50 wordt het signaal gegeven, op te houden met vuren. Strenge bevelen worden gegeven om het publiek op grooten afstand te houden. Om 8 u. 15 wordt een vrjj krachtige ont ploffing gehoord. De duisternis belet echter zich rekenschap te geven van de uitwerking van het helsoho werktuig. De luchtverplaat sing was geweldig. Het opgewonden publiek schreeuwde: «Ter dood!" De ontploffing werd veroorzaakt door een dynamietbom, die boven van de viaduct geslingerd werd. Na de ontploffing antwoorden geweerschoten uit de villa. De bandieteu beginnen weer opnieuw het vuur op de gendarmes en in specteurs. Nogent, 15 Mei. Toen de later aangekomen agenten van de reserve-brigade uit Parjjs voor het belegerde huis verschenen, werden zjj door bot publiek langdurig toegejuicht. De bandieten die eerst in den kelder waren gevlucht, klommen naar den zolder, vanwaar zjj het schieten voortzetten, maar minder hevig dan eerst. Men veronderstelde, dat hnn schietvoorraad uitgeput begon te raken. Om 10.15 liet de prefect van politie van Parjjs om electrischo zoeklichten vragen, dat zonder dezo voor alle menschen in de buurt van het huis in het vervolg van nacht groot gevaar zou ontstaan. Er moesten maatregelen getroffen worden om don ijver van de burgers wat te bekoelen, die aau het schieten warenhun kogels fioten den politie agenten en gendarmes om de ooren. Men heeft van Vincennes om dynamietpatronen gevraagd. De vraag is, welk oogenblik het meest geschikt is om het hnis op te klazen. Misschien zal men wachten tot het dag wordt. De inspecteurs konden, voorzien van schil den, het huis tot op minder dan 5 meter naderen. De schilden hielden het uit. Het schjjnt aan onvoorzichtigheid geweten te moe ten worden, dat Fleury gewond is. Hjj wilde een collega do werking van het schild ver klaren; daarbij draaido hjj zich om en op dat oogenblik trof hem een kogel in de zjjde. De reizigers van de treinen van den Ooster spoorweg, die vlak langs het huis loopen, "ze dood*. schreeuwen: «N Garnier en Valet gedood. Parjjs, 15 Mei. Tegen middernacht staat het huis te Nogent, waarin Garnier en Valet zjjn, nog overeind. De brandweer is aan- geko men. A1b nieuwe pogingen om het huis binnen te dringen niet slagen, zal men waar- sohjjnljjk het aanbreken van den dag af wachten. Honderden auto's komen uit Parjjs aansnorren; er is een enorme menschen- menigte te Nogent bjjeen en er heerscht groote opwinding. Het stortregent. Parjjs, 15 Mei. De minnares van Garnier, juffrouw Guillemin, is naar de SOireté ge bracht. De ljjken van Garnier en Valet zjjn naar de Morgue vervoerd. Valet heeft kogels in hoofd en schouder; Garnier heoft schotwonden in beide slapen. Zjjn lichaam is doorschoten. Men veronderstelt, dat beiden op het laatst een eind aan hun eigen leven gemaakt hebben. De toestand van twee der gewonde agenten is ernstig; de twee andere zjjn slechts licht gewond. De Correspondent van de «N. Rotter dammer Courant" te Parjjs sehrjjft het vol gende hierover: Nogent-sur-Marne, 16 Mei. Half vier in den morgen. Met geschramde handen, met wit-bestoven schoenen zitten we eindeljjk weer in een café van Nogent- snr-Marne. Het fantastische drama der auto bandieten is afgeloopen. Aan een tafel naast de onze zitten vjjf agenten in burgerkleoding, met twee liters witten wjjn en een groot stuk brood voor zich. Ze roepen om sigaretten, maar er is nog geen tabaksburean open en de patroon van bet oaié, gemoedoljjk en royaal, zet eon pakje tabak op tafel met sigarettenpapier; ieder rolt zich een sigaret. De caféhouder zet dan de tabak ook op onze tafel. Wjj rollen ook sigaretten. Dit rond gaan van de vredestabak, de luidruchtige vrooljjkheid in en buiten het café, de sta- tioneerende auto's voor do deur wekken bjjna den indruk alsof er een dorpsfeest plaats had, dat tot in den vroegen morgen duurde Maar het zjjn geen feest-tonen, die naklin ken in onze ooren, het is niot van hot feestvieren, dat de koppen moe staan, niot van een naehteljjk straatbal, dat de schoenen wit zjjn Do donderende slag van de dynamietbom, de dolle wilde fusillade, de zouaven als roode duivels in den nacht, dat wegsleuren van twee ljjken te midden van een bos huilendè menigte, heel het somber verward, onbestemd, geheimzinnig dramatische decor dit alles trilt nog na in de geesten. Inplaats van een traditioneelen gramophoon der dorpscafé s, hoort mon bjj wjjze van muziek-begeleiding, van uit de slecht sluitende telefooncol verslaggevers fn korte zinnen de verschillende phasen van het spannend nachteljjke avontuur aan hun bladen toe- gillen. Wjj zjjn nog te Nogent-sur-Marne gebleven, omdat we toch, als de dag gekomen zal zjjn, het terrein willen kennen waarop we van nacht in den blinde, zonder recht te weten waar we waren, zulke dolle, tragische oogenblikken doormaakten. De nachteljjke duisternis, de onmogeljjk- heid zich te orienteeren, die eerder nog verhoogd dan verminderd werd door de onrustig heen en weer warende, reusachtige spookschaduwen werpende, walmende toortsen en fakkels, dat was eigenljjk de scherpste karakteristiek van deze sensationeele belege ring; dat gaf aan deze laatste episode der bandieten-jacht eigenljjk dat intense, de zenuwen spannende, tegeljjk mysterieuze, dramatische en schrikkeljjk verwarde karakter. Men wist niet waar men was, hoe ver af of hoe dicht bjj het gevaarljjke punt, van de schoten kwamen, waar de dynamiet bom geplaatst was, die men elk oogenblik meende te zullen hooren springeD. In do duisternis struikelde mon over een zwaren kei, die onder een boog van de viaduct lag, liep niet zonder even een korte trilling tegen een politie-hond aan, die u met zjjn gemuilbanden bek in de beenea stootte. En op het heetste oogenblik van de fusillade, terwjjl men volstrekt niet wist of men al of niet binnen het bereik van de kogels der bandieten was of soms bloot stond aan de schoten van de verdedigers der maatschappjj, zag men ineens vlak bjj zich een agent wankelen, in de armen van t vallen en weggedragen worden. Tegen half elf was ik te Nogent-sur-Marne aangekomeD, bjj een groot viaduct, die indruk wekkend in den nacht omhoog rjjst. Aan den voet van den eersten boog worden de auto's aangehouden. Een groot aantal staan er ook reeds in lange rjj geschaard. Een dichte menigte verdringt er zich, meest arbeiders, vrouwen en jonge kerels, waarvan men in de duisternis moeiljjk zeggen kan of het werklieden of min of meer «apachen" zjjn. Eenige uit Parjjs gekomen elegante gezel schappen onderscheidt men ook. De schelle lichten der auto's maken het bjjna onmogeljjk een weg of een richting te ondersoheiden, Ik vraag om inlichting. «Maar die weg daar, die naast de viaduct loopt on dienaar de Moulin Rouge voert. Ze zitten in een huisje naast den Moulin" zegt een vrouw. Die «Moulin Rouge" is mjj vanmorgen ge bleken een aardige, bekoorljjke ontspanning aan den oever van de Marne te zjjn. Gisteren avond was het enkel een in de duisternis verborgen mysterieus punt, waarbeen ik trachtte op te trekken. Op den weg naast de viaduct is bet een groot gewoel en gedrang. Politieagenten en veldwachters houden met ruwe gebaren de menigte tegen. Na dringen en stooten kom ik tot op het kordon van agenten en kan er met mjjn perskaart door. Dan verandert de toestand geheel. Uit de dringende en opgedrongen menigte losgeko men, gevoelt men sieh plotseling als op het terrein van een boosen, mysterie azen strjjd. «U kunt verder gaan, maar op uw eigen verantwoordelijkheid", zeggen de agonteD, op wie men bljjft stuiten. Men ziet brandweer mannen haastig loopen. De zouaven, die wegens hun toevallig in de buurt in garnizoen liggen, voor den ordedienBt en den strjjd opgeroepen zjjn, staan hier ook ernstig op hnn geweren geleund. Do weg is niet broed. Links de reusachtige bogen van de viaduct, waardoor men boomen en groote plekken van den hemel ziet. Rechts eerst wat tuintjes, dan een café, dat vol journalisten is, dan een langen muur, waar tegon men kleine paviljoens gebouwd zieton waar boomen bovonuit komen. Dit alles in eon vaag duister, dat tegeljjk ondoorgrondelijk en fantastisch wordt door de met walmende toortsen rondgaande agenten. Ik loop maar door, tot plotseling een bri gadier mjj aanhoudt: «Maar waar gaat u heen «Ik kom hier om' verslag te geven. Ik zoek het door de politie en de zouaven belegerde huis van Garnier!" «Maar wilt gjj u dan dood laten schieten?" Dat is niet precies mjjn bedoeling". De bri gadier vervolgt: «Maar u bent er op geen twintig meter van af." Een officier komt mjj ook sommeeren terng te gaan. «Ze schieten wel niet op het oogenblik. Maar men kan niet weten." En hjj deelt mjj op mjjn verzoek mede hoe de zaken staan. De bommen hebben totnutoe geen uitwerking gehad. Men wacbt op de brandweermannen van Parjjs, die met eon groot zoeklicht moeten komen. Als de in de duisternis geplaatste bommen geen goede uitwerking hebben, zal men misschien ook tot den vroegen morgen moeten wachten met do voortzetting van hot beleg. Met deze in lichtingen en verdreven ook door een plol- selingen stortregen, die echter niet zal voort duren, bereik ik hot café der journalisten. Van telegrafeeren is geen sprake. Het bnreau van Nogont is sinds lang gesloten. Maar na mjjn benrt afgewacht te hebben te midden van vele trappelende en jagende collega's, kan ik in de telefooncel komen en telefo- neeren naar eon collega in Parjjs, dien ik gewaarschuwd heb voor mjjn vertrek en die u het korte telegram, dat ik hem telefoneer, onmiddellijk over zal seinen. Te middernacht komt een auto der brand weermannen aan, maar er ontbreekt iets en de auto die dat ontbrekende moest brengen, onderweg wegens een defect aan den motor moeten bljjven staan. Toch begint thans de ernstige, beslissende voorbereiding van het einde. Er is krjjgsraud gehouden en er is besloten een nog grooter hoeveelheid dynamiet te gebruiken en nog voor den morgen de zaak tot een oinde te brengen. De agenten houden oen scherpe schifting onder de porsonen, die zich onder de bogen van do viaduct in de buurt van de plaats des onheils bevinden. De nieuwsgierigen, die zonder recht of kaart tot in do buurt hebben weten te komen, worden verdreven. Er begint Bpanning en opwinding te heerschen onder de misschien driehonderd personen, agenten, militairen, brandweerman nen, autoriteiten en journalisten, die zich in de nabjjheid bevinden. De groote meerderhsid kent het terrein, waarop de aanval gericht wordt, niet en dit geeft een groote onzeker heid aan de bewegingen. Men weet niet waar men is, waar men zjjn moet om te zien, te hooren en buiten schot te zjjn. En hot licht der toortsen verhoogt de moeiljjkheid. Het is fantastisch, bewegeljjk, onzeker, op laaiend en gedoofd, van zwarte duisternis naar roasigen sterken lichtgloed met kolossale schaduwen gaando. De zonaven zjjn in dit vlammend en verward licht van een fantas tische schilderachtigheid. Daar is eigenljjk over allen een stille ongerustheid, omdat men niet weet in hoe verre men blootgesteld is of niet. Maar ieder hreft eigenljjk de gedachte: waarom zou ik nu juist geraakt worden in deze massa? En als een officier dreigend zegt, dat de werking van een bom altjjd onzeker is en dat de journalisten boter doen verder weg te gaan, bljjven ze toch allen. Drie zouaven komen snel aangeloopen. Eén hunner, een sergeant, een kleine kerel, niet heel jong meer, in een witten broek, draagt een paar pakjes, zoo groot als eon roode baksteen. De hommen. De kleine sergeant baant zich glimlachend een weg: «Attention 6 mes petits bonbons' zegt hjj en allen gaan eerbiedig op zjj. Het is ondertusschen bjj ecnen, half twee geworden. Het schouwspel bljjft van een sterke mysteriense schilderachtigheid de toeschouwers en de acteurs worden en zenuwachtig. Het is bjj tweeën als plotseling de stem van Lépine eenige schelle, dreigendo commando's hoort zeggen. «Binnen vjjf minuten znllen ze springen*, zegt plotseling in onze buurt een stem van een zouavenofficier. Onwillekeurig trekken allen, agenten, zouaven, journalisten, wat achteruit. Het wordt ineens heel stil. Een tikt mjj op den scbonder. «Wjj hier dicht bjj. Als Da de ontploffing het schie ten soms weer begint, zult u goed doen u te bukken". De rondom staanden hooren het ook. Wjj vinden geen van allen deze mede deeling erg geruststellend en donken tevens in onze binnenste, dat het niet bepaald noodig is, dat we hier eon kogel oploopen. Maar niemand verlaat toch zjjn plaats. Eigenljjk gelooft men niet aan een workeljjk gevaar en bovendien, de duisternis, hot verwarrend toortsflikkeren en het niot georiënteerd zjjn geven een soort fatalistisch gevoel. Ineens een heel sterke intenso ontploffings slag; de lacht schudt; men voelt zich door- geschnd, het hoofd ook oven op den nek geschokt, «en wordt even als ter zjjde ge worpen. Men heeft oen govoel alsof do zware renzenboogen van de viaduct trillen. Rinkelend en knetterend vliegen vensterraampjes van een anto aan stukken Een bange, afwachtende stilte van enkele miDUten. En dan begint het somberste, verontTQBtende, booze, .unheimische» m van dit belegdo fusilade. Knetterend, kort, in wilde, langdurige opeenvolging. Het zjjn de souaven, de agenten, de rechercheurs die van allo kanten op bet buisje van Garoier en Valet schieten en het zjjn ook Garnirr en Valet die antwoorden. Maar men heeft dui- deljjk het gevoel, dat het vuren der aanvallers In de duisternis gevaarljjk willekeurig toegaat en als vlak bjj ons een agent gewond wordt, is aller gedachte, dat de kogel van een anderen kant van het bolegerde huisje, van een der «onzen*, geljjk de agenten zeggen, gekomen is. De zouaren-offleier, die ook van die meening is, doet snel oen trompetter «staakt hot vnur' blazen. Een oogenblik houdt het op. Maar weldra klinken weer in snelle opeenvolging korte, knetterende schoten. Ditmaal zjja het echter de moedige bestormers van het huisje, die, revolver in de hand, do politiehonden volgen, dio luid blaffend op den vjjand afge gaan zjjn Dan verstomt ineens het schieten. Nog geen twee minuten daarna komen agenten, een «an, een stervende, misschien een ljjk dra gende, te voorschjjnEn het ia als te Choisy-le-Roi een oogenblik van boos wraak- gohuil, een losstormen op den overwonnene. Dan volgt nog een door do fakkels intens schilderachtig belicht doorzoeken van het zwaar geschonden, maar niot ingestort huisje. looie plekje» op Texel. Wanneer de vreemdeling zich aanmeldt te Den Bnrg, on daar de mooie, in den laataten tjjd zoo in modernen trant ge- en verbouwde huizen, heeft gezien, wanneer hjj er zich heeft verwonderd over de keurige hotels, en een kjjkjo heeft genomen in den naasten ïtrek met het mooie groen, dan vraagt hjj allicht raar de mooie plekjes op het eiland, en die worden hem gaarne door de men schen, dio zo kennen, genoemd en gewezen. Want er zjjn nog vele Texelaars, die hot mooi van hnn eiland niet weten te noenen, omdat zo het zelf nimmor zagen. En dan wordt wel, vooral in den voor- mer, vorwezen naar den polder Waal-en- Burg, in het midden van het eiland gelegen, en van allo zijden te bereiken. De polder Waal-en-Burg is bedjjkt in het jaar 1486, waartoe het octrooi verleend is door vrouwe Margaretha van Bourgondië aan haren geheimschrijver Daniël van Nyewaal en Jan van Noirde samen. Deze polder is in 1582 weder overstroomd en tachtig jaar daarna opnieuw iogodjjkt. In 1620 werd hjj opgemeten door don, den landmeter Jan Pietersz. Donw en be vonden groot te zjjn „788 morgen, 897 roe den, Rjjnlandsche maat." En in dezen polder is het open en ruim gebleven. Slechts langs de kauten vindt men enkele huizen, overigens ligt hjj te laag, daar een groot gedeelto er van des winters onder water staat. En juist daarom is het des zomers een eldorado voor duizenden vogels, die er hunne netten maken laogs de natte, met riet begroeide oevers, van «Het Kil', en in de onafzienbare hooilanden, zoo rjjk begroeid met zuring on Engelsch gras, die aan het geheel een roodgroen waas geven. Zonder permissie mag mon het land niet betreden, doch er is gewoonljjk wel ver gunning voor te krjjgen, en daD kan men talrjjke nesten van kokmeeuwen, zeezwaluwen, tureluren, kieviten, l^mphanen en vele an dere vogelsoorten waarnemen. Maar ook langs den middenweg en het kooistukswegje, langs den mot- en wostenboeraweg kan mon zooveel te zien krjjgen, dat men zich reeds daarmede moer dan voldaan zal rekenen. Nn eens ziet men een moedereend met een aantal jongen zich een weg banen door riet en kroos, terwjjl de padon tusschen de fijn bloeiende wator-ravonkeltjes doen zien, dat zich hier gedurig eenden ophouden. Dan weer vraagt eon roeztkleurige grutto, die op een hekpost plaats genomen heeft, de aan dacht, en met een geweldig „ke-loe-je, ke- loe-je" of een moer eentoonig ,grie-to, grie- to", vliegt hjj onrustig heen, bang als hjj is, dat de onwelkome bezoeker zjjn broedend wjjfje komt storen. En waar men maar tussobon het graa een open plekje ontwaart, daar ziet mon gedurig breede, zwarte vogels, nu eens heel bestendig, dan weer onder draaiende bewegingen veel lawaai makende, 't Zjjn scholeksters, die ook hunne groote eieren, in legsels van vier stuks, tusschen het grns hebben. Daar ook strippelen gedurig strand- pleviortjes, dikwjjls hnn angBtig «tierk-tiork* latende hooren, en waarvan zoo moeielj)k dikwjjls te vinden zjjn de nestjes met de drie eieren, die meermalen tot over de helft in het schelpgruis verborgen zjjn. Knorrende meerkoeten en waterhoenders, kenbaar aan hnnne witte en roode voorhoofdsplaten, zwem men gedurig langs den wandelaar heeD, al zjjn ze niet altjjd gomakkeljjk te ontdokken, en hier en daar ziet men «en oogenscbjjnljjk nietswaardig hoopjo slik met vieze rietbla deren omweven. Weinig zou de leek ver moeden, dat ook dit nesten zjjn, bevattonde de eieren van den Dodaars, de kleinste onzer futen. Nadert men zoo langzamerhand «bet Kil", dan heeft men achter het hooge oeverriet een prachlige observatiepost. Tusschen de wuivende rietbladeron door kan men waar nemen visschende lepelaars, die, wanneer men maar geduld heeft, zoo nabjj kunnen komen, dat men de verlengde kopvederen prachtig kan zien afkangen ep het reine, witte kleed. Ook de bonte kluiten met hunne zwarte on witte vederen in scherpe beljjning ziet men daar hunne dunne, baleinachtige znavels, zoo wonderljjk naar boven omge bogen, heen en weer slingeren, om tal van ïogen, Kleine diertjes van het water af te En in de incht zweven talrjjke kokmeeuwen, kenbaar aan de zwartbruine koppen en vele zeezwaluwen maken «biddende" bewegingen boven de zoetwatergarnalen en kleine vischjee, die uit het nat opgediept worden. Hier aan «het Kil", dat nog een armpje van den vroegereD IJ*el moet «jjn (Texel komt van Teseel, Tjjsel, Ter IJsel/, kan men veel waarnemen. De zwanenbloem, als ko ningin der slootfiora, wuift er baar bloemtros, en vele moerasplanten groeien er in hare nabjjheid. In het heldere water ziet men blanke vorens met fraai roode vinneD, vlugge baarzen en kolossale snoeken voorbjj schieten, en op het land en in do lucht wemelt het van vogels in talrjjke vormen. Waal-en-Burg is een van de zeer mooie plekjes van het eiland. D.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1912 | | pagina 1