KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Heldor, Texel, Wioringon en Anna Paulownam
No 4107.
Woensdag 19 Juni 1912.
40ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 et,fr. p. poit 75 ct., buitenland f 1
Pre- Zondagsblad 37J 45 f0.
miên J Modeblad »»»65»»»»75» f0.
(Voor het buitenland bq vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot I> regels (bfl vooruitbetaling) 30 oent.
Elke regel meer6
Bewijs-exemplaar -è
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Interc.»
Telefoon SO.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever i C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT 4 Co.), Helder.
Bureaux Spoorstraat en Koningstraat.
Eerste Blad.
Zij, die zich met
I JULI a.s. op
dit blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum
versohijnende nummers
GRATIS.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 18 Juni.
Jubileum Inspecteur Muntinga.
Over 't algemeen is een politie-buroau geen
oord der gezelligheid. Maar wie Zaterdag
morgen op hot bureau Molenplein de vlaggen-
versioring en al het groen had gezien dat
ter eere van don jubileerenden inspecteur
D. 6. Muntinga den vorigen nacht was in
orde gebracht, wie de fraaie geurende rozen
bewonderd had, die op de tafel, anders voor
offlcieele paperassen gebruikt, waren geplaatst,
wie in de gang den toegang tot de arrestanten-
lokalen door frisch groen versperd had gezien,
die kwam er bijna toe te wonschen dat hü
een klein misdaadje op zijn' geweten had,
teneinde voor eenigen tijd te midden van al
dio heerlijkheid opgesloten te mogen worden.
Maar er waren Zaterdagmorgen geen mis
dadigers, om de doodeenvoudige reden dat
geen enkele agent beschikbaar zou z|jn geweest.
Wantin pontificaal waren ze allen opgetrokken
naar het Molenplein om hun onmiddellijken
chef, den inspecteur van politie D. G. Muntinga,
b',i z(jn 25-jarige politieloopbaan te huldigen.
Behalve eenigen die verhinderd waren,
waren ze er allen en zo hadden allemaal glun
dere gezichten. Maar waren toch in gespannen
vr'wachting van de dingen die komen zonden.
.let eerste dbg dat kwam was een rjjtuig
met twee paarden. Daarin gingen de twee bri
gadiers Staijvenberg en de Kok (de oudste-
in-jaren, origadior van Os was door ziekte
verhinderd), en zo zaten er wfct kranig b hun
boste spullen, en gingen hun inspecteur van
diens wonbg afhalen.
De zoons on de aanstaande schoondochter
van den jubilaris waren gekomen, en hadden
achter de versierde tafel plaatsgenomen, de
agenten stelden zich in eene rjj op aan den
ingang en toen kort daarop de beide politie
dienaren met hnn (gevangene" binnentraden,
ging een uitbundig gejuich op, dat ze hem
eindeljjk hadden gesnapt.
De commissaris van politie, de hoer Swaving
nam het woord, en zeide tot den binnentre-
donden jubilaris, dat bjj maar niet verwonderd
moest zjjn aldus in de wacht gesleept te
worden. Gelukkig, dat de arrestant sichniet
verzet had, want daarmee spotte het Wetboek
van Strafrecht niet.
Met ontroerde stem, telkens van de zjjde
der aanwezigen door luide hoezee's geïnter
rumpeerd, bracht de Commissaris hulde aan
de plichtsbetrachting en den jjver, aan het
voorbeeldig gedrag van den inspeoteur dat een
voorbeeld was van plichtsbesef, on wenschte
den heer Mantbga bet beste op zjjn verderen
levensweg. Onder het overreiken van een
gouden lorgnet, voegde Z Ed.Gestr. er nog bjj,
dat door dit persoonlijk bewjjs van sympathie
de jubilaris tegen do zjjaeu zon kunnen zeggen
dit heeft onze vader eerlijk verdie" i.
Namens het personeel overreikte de brigadier
Stujjvenberg den chef een gouden horloge met
ioscriptie en bouqaet, namens de werkster een
klein souvenir en ook een fraaien ruiker rozen.
Diep getroffen dankte de heer Muntinga
voor de voortreffelijke behandeling, humani
teit en rechtvaardigheid, die hij al die jaren
van zijn chef had ondervonden. Overstelpt
door al die sympathie, was het hem onmogelijk
genoegzaam niting te geven aan zjjn gevoelens.
Een commissie uit (Heldors Belang", bjj
monde van don heer Biersteker, bood een
rookstel aan. (Niet hst cadeau, maar de hulde
daarin gelieve U te erkennen", zoo zei spr.,
die wees op de hnlp en den steun, die steods
betoond was als die gevraagd werd.
Ia een geestige speech kwam de heer Polak
(Casino) vervolgens den jubileerenden amb
tenaar gelnkwenschen en hem namens een
aantal ingezetenen, twee fraaie crapauds aan
bieden. De heer Polak had niot meer of minder
dan een proces-verbaal opgemaakt; de in
specteur had dit zoo dikwijls gedaan, hjj-spr.-
wilde het nn ook wel eens doen. f Met voor
bedachten rade" was D. G. Muntinga, nu
vijf-en-twintig jaar geleden bij de politie gaan
dienen, welnn, daar moest hij thans voor ge
straft worden, 't Slot was een .lang zal hü
leven I"
Nu kwam de heer Korver een gelukwensch
uitspreken, en nogmaals en nogmaals dankte
de heer Muntinga voor al de hulde hem betoond.
Toen zijn wjj maar gegaan, maar de fuifpret
moest nog beginnen. En de planten en vlaggen
blijven nog een paar dagen. HeereD misdadigers
kunnen hier rekening mee houden.
Des avonds bracht iWinnubst" den politie
beambte eene serenade aan zjjn woning aan
de Weststraat. Ook daar waren, behalve een
van bloemen, telegrammen on geluk-
verschillende fraaie cadeau*
zorgd, die de herinnering aan den 15en Jnoi
1912 b(j den heer M. en zjjn gezin tot in
lengte van dagen zullen doen levendig honden.
V«runl|lng «oor Vrouwonkieirocht.
De 15e Juni is de propaganda-dag voor
do Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht. Aller-
woge in den lande worden dan propaganda-
meetings gehouden, en de afdeeling Helder,
Id samenwerking met Schagen, Alkmaar,
Winkel, Nieuwe Niedorp en Petten had
dan ook voor dien dag eene vergadering uit
geschreven in het Badpaviljoen Huisduinen.
Met extra-trams, door de goede zorgen van
den heer Hubbeling, den directeur, voorzien
van propaganda-vlaggetjes, arriveerde een
groot gezelsohap, voor het meerendeels dames,
le drie uren te Huisduinen. De zaal bleek
schier te klein om alle aanwezigen te bevatten,
en verscheidene zaten dan ook op het terras.
De presidente van de afdeeling Helder,
mejuffrouw Blaauboer, heette de aanwezigen
van harte welkom. Het deed spr. recht veel
genoegen, dat er zoovoel belangstelling was.
Velen hebben misschien gevraagd, hoe komt
de vereeniging er toe op Zaterdag die ver
gadering te houden I Ongelegener kan hot
niet. Maar do voreeniging is aan dien dag
gebonden, daar die op het intertjjd te Amster
dam gehouden congres is vastgesteld. Aan
dat congres, 15 Juni 1908 gehouden, hebben
de vrouwen zooveel te danken. Na dit congres
werd ingezien, dat het streven dor vrouwen
tot eon heilig doel leidde en de bespotting,
die vroeger veel voorkwam, bleef langzamer
hand achterwege, vooral ook door medewerking
der pers.
Zoovele mannen on vrouwen weten niet
de beteekenis van het woord (Vrouwen
kiesrecht". Het vrouwenkierecht zal brengen
de ontvoogding van de vrouw, zal waken,
dat zjj niet meer wordt gelijkgesteld met
idioten, enz. Doch niet alleen dit, ook zal het
kiesbiljet voor da vrouw verandering brengen
in tal van wetten. Geljjk loon zal voor ge-
1 jjken arbeid worden gegeven. Laten we daarom,
besloot spr., dien 15 Juni dag bestemmen
voor propagandadag en ons strjjdlied aanheffen.
Na het zingen van het strjjdlied beklom
de heer Biersteker het geïmproviseerd podium
een billard, en hield eene rede over het
onderwerp: (Hou Z9e!"
Spr. begon met do woorden van het strjjd
lied aan te halen: (De vrouwen zjjn kloek en
vol vuurAU dat altjjd zoo geweest was,
zei spr., zou ik een ander onderwerp gekozen
hebben. Juist het woord tHou zee!" heb >k
gekozen om moedeloozen op te wekken, en
om aaa te moedigen in den strjjd om vrouwen
rechten.
Spr. wenschte geeD pleidooi te houden voor
vrouwenrechten, dit liet hjj aan bekwamer en
meer bevoegde sprekers over. Zjjn woord is
alleen een woord tor bemoediging. De hier
aanwezigen zallon wel allemaal voorstanders
zjjo van vrouwenkiesrecht. Tot hen valt ook
nog wel een woord te richten. Zoo vaak wordt
meo, in don Btrjjd om rocht, moedeloos. Men
hoort wel eens zeggen we gaan meer achter-
dan vooruit. Schjjobaar valt dit, althans in
ons land, uit de uiterljjke teekenen af te leideo.
Maar het tegendeel is waar. In andere landen
ziet men dit. Vooral het huidige voorstel tot
grondwetsherziening brengt een schjjnba'e
achteruitgang. Het ontwerp beantwoordt do
vraag in negatieven zio. Het acht den tjjd
nog niet rjjp om do vrouw het kiosbiljot te
geven.
Vandaar een woord ter bemoediging en
daarom de woorden /rhon zee".
Als de stormen loeien wordt het tot den
zeeman gesproken als hjj gevaar loopt in de
branding om te komen. Zoo ook in den vronwen-
atrjjd. Laat u niet ontmoedigen door kleine
tegenheden, gaat niet hjj de pakken neerzitten,
en zeggen we kannen er ten slotte niets aan
doen. Dat schip, geladen met talrjjke voor
standers dor idéé heeft ook te kampen mot
tegeostand, heeft ook stormen te doorstaan,
ioet smaad en hoon knoncn verdrageo. Er
:oet in ons zjja heilige overtuiging, die ons
de gevaren weet te doen trotseeren. Wel tellen
wjj die gevaren, maar ze kunoen nooit van
zoodanigen aard zjjn dat ze ons ontmoedigen
in den strjjd.
Hoe dikwjjU zien we 't niet gebeureD, dat
voor het pogen der vrouwen smalend de
schouders wordt opgehaald, dat men lao'at
en zegt: wat willen ze toch? En smaad en
hoon is haar deel. Omdat dat zoo pjjnljjk is,
is er reden te zeggen: hou zee! Houd het
heilige doel steeds voor oogen, straks krjjgt
gjj het stembillet, dat n den weg zal bakenen
tot meerdere rechten.
Het is noodig af eu toe elkaar op te wek
ken en tegen elkander te zeggen niet alleeD
wat er tegen ons is, maar ook wat voor
ons is.
De spreker wekte de aanwezige vronwen
op zich niet op te sluiten in een enghartig
kringetje, maar lid te worden van kiesvor-
eenigingen, opdat de strjjd voor de rechton
der vrouw invloed hebbe op den tegenwoor-
digen gang van zaken. Gjj moet u voorbe
reiden tot de taak die n straks wacht. Meer
dere malen is de wenscheljjkheid bepleit, dat
vrouwen veol kunnen doen als ze in massa
lid zjja van de kiosvereenigingen.
Maar spr. waarschuwde dat de vrouwen
haar eigen zaak niet baderven. Laat de gloed
niet overslaan tot overdrjjving, zooals b.v.
in Engeland, dat doet de zaak schade. Evo
lutie, geen revolutie. Laat de spotlach van
vroeger plaats maken voor de sympathie, voor
den ernstigen blik der mannen. Dat zal ge
beuren als de vrouwen met tact weten op
te treden. „Laat voor het bereiken van uw
doel volharding nw boezemvriend zjjn",
citeerde spr. Denkt er om, eendracht is noo
dig. Niet éen golf slaat uw schip tot splin
ters, al die golven doen dat samen.
Spr. wjjst vervolgens op velerlei teekenen,
die wjjzen op verandering in de meeningon.
Enkelen mogen schokschouderend uw streven
met smaad bejogeneD, de groote massa
heeft gezien dat het ernst is.
Hierna bespreekt spr. hetgeen in andere
landen voor de zaak van het vrouwenkies
recht gedaan ie. In Zweden heeft een der
Kamers het aangenomen, de andere vorwor-
pen; in Engeland hebben de vrouwen
zelf bedorven, in Californië, in Washington,
overal is de toestand 'bemoedigend, en al is
dat hier thans niet, bljjf volhouden.
Het eerste noodige is de heilige overtni
ging. Zonder die kunnen we anderen niet
opwekken. Wjj moeten weten wat we willen.
Betreffende het overige programma kan
nen we kort zjjn. De heer Koster uit Scha-
gon droeg van Henr. Roland Holst eenige
verzen voor, die hem wel wat te machtig
loken; later eon tweetal propagandistische
gedichtjes, de voordracht van mejnfir. Vlam
viel, door ongesteldheid dier dame, uif, en
mej. Margaret Kossen, die een drietal zang
nummers ten boste gaf, bleek in hot bezit
van een fraaie, geschoolde stem, met t
beschaafde uitspraak, die het luisteren tot
een genot maakte.
Met een woord van dank voor de spre
kers en de sangeres en de hoop uitsprekend,
dat de woorden van den heer Biersteker tot
het hart van alle niet-leden toegang hadden
mogen vinden, sloot mejuffrouw Blaauboer
de vergadering en te ongeveer vjjf uur was
de goedgeslaagde meeting afgeloopen.
De kommissie voor het marinepersoneel.
_Het hoofdbestuur van den Bond voor
Minder Marinepersoneel beeft, naar ,Het
Anker" berioht, den minister verzocht alsnog
één of meer mindere schepelingen in do
kommissie tot traktementsherziening enz. op
te nemen. De bond ontving echter een mis
sive als antwoord, behelzende de medodooling,
(dat het niet wonscheljjk wordt geacht^ aan
't ledental der kommissie verdere uitbreiding
te geven." Wel zjjn twee hoofdbestuurders
van don bond uitgonoodigd om als getuigen
voor de kommissie te verschjjneD, lerwjjl
ieder schepeling zoo mogeljjk op zjjn verzoek
gehoord zal worden.
Prov. Staten van Noord-Holland.
Verdediging Noordzeekust
en andere werken.
Gadeputeerde Staten vragen machtiging
ten laste der provincie aan to gaan eene geld-
leoning van zoodanig nominaal bedrag, als
noodig zal bljjken om eeno som van rond
f 196,000 te verkrijgen, ter voldoening van
b|jdragen in de kosten van buitengewone
werken voor de verdediging der kust tegen
de Noordzee, van verbetering der bevaar
baarheid van do Achturzaan en van buiten
gewone werkon in de gestichten ,Moeren-
borg" en «rDninenbosch", met bepaling dat
dezo leening zal worden aangegaan tegen
eene rente van ten hoogste 4 pet. 's jaara en
dat telken jare ton minste f7000 zal worden
afgelost, aanvangende ia bet volgende op
dat, waarin de honing wordt gesloten.
Zeevaartschool te Helder.
n 1909 werd voor drie jaren aan de
gemeente Helder ton behoevo van hare zee
vaartschool een subsidie van f 1200 verleend,
lits het Rjjk f 5490 zou bjjdragen. Het lag
in de bedoeling, dat Rjjk en provincie, in
verband met de geleidelijke oprichting, daar
na drie jaren lang f 5700 en f 1850, en ver
volgens f 6000 en f1500 zouden geven.
Diensvolgens wendden B. en W. zich thans
tot God. Staten m:t verzoek, de toekonning
eener bjjdrage vau f 1350 voor drie jaren
te willen bevorderen- Bjj Gad. Staten bestaat
daartegen geen bezwaar.
Tevens deed bot gemeentebestuur het ver
zoek, om eene bijdr.go le mogen ontvangen
in de kosten eeaer aan de school te ver
binden visscberjjschool, geraamd op f 2680
per jaar. Gad. Staten hebben zich ter zake
gowend tot den betrokken inspecteur van
het Middelbaar Onderwijs. Tegen verhooging
der provinciale bijdrage tot dit doel met eene
som van f500 'b jaars is bjj Ged. Staten
geen bedenking. Ged. Staten geven dus in
overweging, voor do volgende drie jaren ten
behoeve van deze sohool f 1850 subsidie toe
te zeggen.
Verschillende subaidios.
Aan schipper J. Buys Jzu. voor 't per
sonenvervoer vanWioringen en deVan Ewjjck-
sluis voor drie jaar f400 per jaar.
Om eon dubbelen dienst van de (Alkmaar
Packot" van Harlingen naar Vlieland en Ter
schelling te kannen inrichteD, beett de on
dernemer aan de Staten het verzoek gedaan
aan deze ondernoming verleende subaidio
vanwege de Provincie met f3000 te vorhoogen.
Gad. Staten vinden geen vrjjheid zoover
te gaan, zjj wonschen f 1000 meer te geven
dan tot nog toe en het subsidie dus te stollen
op f5090 per jaar en willen dit verhoogle
subsidie rreds doen ingaan voor het tweede
halfjaar van 1912.
Schriftelijk beantwoorde vragen.
Bestelling van kanonnes.
Door don beer Van Idsinga is de
volgende vraag gesteld:
i het waar, dat besloten is, of dat het
voornemen bestaat, om de 7.5 c.M. L/30
kanonnen voor de torp3dobooten bjj Skoda
te bestellen zonder voorafgaande beproeving,
alleen omdat die fabriek ze nn goedkooper
aanbiedt dan de fabriek van Krnpp, hoewel
vaststaat, dat het ons nit laatstgenoemde
fabriek Bteeds goed is bevonden?
Daarop is door den Minister van
Marine a.i. geantwoord
Er is besloten 4 kanonnon van 7.5 C.M.
L/80 met affatage en toebehooren voor 2
torpodobooten te bestellen bjj de firma Skoda.
De oorzaak daarvan ligt niet in onvoldaan
heid over de Krdpp'sche leveringen. Integen
deel de marine is over de leveringen van de
firma Krnpp steeds uiterst tevreden geweest.
Het gunnen der levering aan de Skodwerke
te PÜBen vindt enkel en alleen zjjn grond
in den zeer belangrjjk lageron prjjs, die door
de firma Skoda voor deze kauonnnen wordt
bedongen in vergelijking met dien, door de
firma Krnpp gevorderd.
Desgewenscht ben ik bereid deze prjjzen
ter kennis Jte brengen van de leden van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal door
een opgave er van ter griffie te deponeeren.
Natuurljjk zullen dezo 4 kanonnen niet
aanvaard worden zonder afdoonden waarborg,
dat men goed geschut krjjgt.
Om te beginnen zullen nauwkeurig ge
stipuleerde eischen worden gesteld, waaraan
het geschut met affutage zal moeten voldoen,
hetgeen door middel van een strenge keuriDg
zal wotden gecontroleerd.
Daarna zal de deugdelijkheid dezer kanon
nen nog nader worden onderzocht door een
der vuurmonden aan een meer uitgebreide
beproeving te onderwerpen door het hieruit
afgeven van eon groot aantal schoten, waarbjj
de bljjvende goede werking van het sluit-
mechanisme en verdere onderdooien van
kanon en affait zal moeten bljjken.
Het vertrouwen in het vermogen der Skoda
werke om een deugdeljjk kanon van 7.5 c.M.
te kunnen leveren vindt niet alleen zjjn grond
in de omstandigheid, dat dezo fabriek de als
zeer goed bekend Btaande Oostenrjjkscbe
marine van al haar geschut groot en
klein voorziet, doch spruit ook voort uit
een gnnstigen indruk, dien de opzetleljjk
uitgezonden commissie van deskundigen
van land- en zeemacht van die fabriek
kroeg-
Deze commissie bestond uitluitenant-
kolonel der genie J. Z. Stuten, luitenant
kolonel der artillerie van het Oost-Indische
leger L. Tielonius Kruythoff, majoor der
artillerie J. C. ten Noever de Brauw, majoor
der genie A D. J. Berkhout, luitenant ter
zee der 1ste kl. P. W. J. Groeneboom.
De zaak Vroont.
Naar «Het Volk" verneemt, is de geweien
rijkswerkman H. F. Vrooni verleden week
op zjjn verzoek in gehoor ontvangen door
den waarnemonden minister van marine, den
heer Coljjn. Deze deelde hem mede, dat hjj,
voordat hjj als hoofd van het departement
van marine optrad, niet van do zaak-Vroons
in bizonderhedon op de hoogte was. Hjj had
echter de stukken thans gelezen en een
nauwkeurig onderzoek opgedragon aan kolonel
Hoekwater, met het verzook, dat onderzoek
zooveel mogeljjk te bespoedigen.
Spoorwegdiefttal.
Er is, volgenB de ,'s-H. Ct.", dezer dagen
een belangrjjke spoorwegdiefstal gepleegd.
Mevrouw do Bergbege van Beek, uit
Amsterdam, die zich naar Parjjs had be
geven, liet zich Dinsdag uit die stad naar
Amsterdam twee kofiers toezonden, welke
effecten, stoffen en een kiitje met juweelen
bevatten.
Toen zjj Woensdagnamiddag, alvorens de
kofiers in ontvangst te nemen, to Amsterdam
den inhoud even nakeek, constateerde zjj,
dat een der kofiers door middel van valache
sleutels geopend was en dat behalve bet
kistje met juweelen, 60 conpons stoffen on
kleedingstukken waren verdwenen.
Het kistje bevatte voor 13,000 francs gouden
dasspelden, zilveren damesspelden, fantasie
spelden, gouden armbandeD, gouden broches,
340 gouden manchetknoopen enz.
Ontrouwe bediende.
Ongeveer een week geledon is een kantoorbo-
diendo van de machine- en rjjwielfabriok Hol-
laudia te Amsterdam er van door gegaan, met
medeneming van ongeveer 900 galden, die bjj
voor de firma had geiod. Hjj heeft de firma
nog in kennis gesteld, dat hjj naar Engeland
was gevlucht, vermoedeljjk om de politie te
misleiden. Zaterdagochtend werd hjj door
iemand horkeud, toen bjj op het Sophiaplein
rustig aan het wandelen was. Een politie
agent werd gewaarschuwd, die den ontdekte
het posthuis Rembrandtplein overbracht.
Juist voor het politiebureau wist de aange
houdene zich evenwel los te rukken, doch
werd terstond achtervolgd. Een klopjacht
ontstond. De vluchteling holde den Kloveniers
burgwal op, maar goen kans meer ziende
zjjn vervolgers te ontkomen, sloeg hjj de
Zanddwarstraat in en verraste daar een juf
frouw in haar woning met zjjn plotseliage
tegenwoordigheid. Hjj verstopte zich onder
haar bed. De inmiddels aangekomen politie
wist den dader niet dan na een hevig verzot,
waarbjj hjj de politie nog mot oen met 6
patronen geladen revolver bedreigde, naar
het politieposthuis terug te brengen en van
daar geboeid naar het bureau Overtoom.
Op hem worden nog 625 gnl ien gevonden.
De drukte in het scheepsbouwbedrijf
te Amsterdam.
Nog nimmer heeft er in het scheepsbouw
bedrijf zulk een drukte geheerscht als thans.
Van alle kanten komon de aanvragen naar
ons vaderland, zoodat bet onmogeljjk ie, aan
alle te voldoen.
Wjj hebben odb tot den beer D. Goedkoop,
directeur der Nederl. Scheepsbonw-Maat-
schappjj gewend, die ons welwillend cenige
inlichtingen gaf over oorzaak en gevolgen
dezer groote drukte, schrjjfc de Tel.
„Nooit" zoo deelde de heer Goedkoop
ons mede (hebben wjj het zoo gekend.
De aanvragen, die thans inkomen, moeten
wjj alle uitstellen. Wjj hebben reeds orders
op 20 maanden, zelfs op 30 maanden. Het
is eohter niet alleen hier in Holland zoo
druk; over de heele wereld weot men geen
raad met de zich steeds opstapelende hoop
orders. Naar mjjne meeoing is dit toe te
schrjjven aan het steeds toenemende verkeer.
De uitbreiding der buitenbezittingen in den
Archipel, hot ontstaan van nieuwe cultuur
overal on de groote uitbreiding der petroleum
industrie vooral eischen een groot vervoer van
pirsonen en gereedschappen. Nog nimmer
hebben de Hoilandsche maatschappijen zoo
veel goederen vervoerd als thans. De pakot-
vaart verheugt zich in eon steeds toenemen-
den bloei en dat maakt de aanschaffing van
materiaal voor het vervoer tot een dringende
noodzakelijkheid.
Wat de Nederl. Scbeepsbouw-Maatschappjj
betreft, is er nog een factor, die meewerkt
tot eon toename van den arbeid. Doze maat
schappij bouwt speciaal schepen, die gedre
ven worden door de Dieselmotoren van de
Ned. Fabriek van SpoorwegmaterieeL De
Dieselmotoren hebben als drjjf kracht een
bniteDgewoon succes en voldoen uitnemend
voor zeeschepen. Waar nu de Ned. Scheeps
bonw-Maatschappjj zich in samenwerking met
de Nei. Fabriek toelegt op het bouwen van
schepen, voorzien van deze drjjf kracht, daar
behoeft het geen verwondering te baren, dat
het aantal aanvragen uit bet buitenland voor
deze schepen zeer groot is.
Op het oogenblik heeft de maatschappij
niet minder dan 14 schepen in aanbouw, het
grootste aantal, dat ooit door deze onder
noming goljjktjjdig op stapel werd gezet.
Daarvan zjjn niet minder dan vjjf vaartuigen,
die als beweegkracht Dieselmotoren zullen
bezigen.
Over de uitbreidingsplannen deelt de heer
Qoedkoop ons het volgende mode
»Het terrein wordt met deze uitbreiding
der werkzaamheden natunrljjk te klein. De
moeilijkheid is, dat onze terreinen direct
grenzen aan die van de Nederl. Fabriek.
Uitbreiding hiervan is onmogeljjk, zoodat
een van beide moet wjjken. Zooals u weet,
heeft de Nederlandsche Fabriek nu besloten
I een deel van bet bedrjjf naar Zujjlen bjj
Utrecht over te brengeD. Daar komen de
wagenmakerjj, de gieterij ®n do smoderjj,
Het vrjjgekomen terrein kan dan door ons
in gebruik worden genomen.
Wat betreft het tjjdeljjk werken aan de
Marinewerf, wachten wjj op de Koninklijke
goedkeuring, zoodat daarover niets naders
vermeld kan worden.
Wjj zien intusscben ook uit, of wo niet
elders ons bedrjjf zouden kunnen vestigen.
Hier is geen undere gelegenheid dan de
overzijde van het IJ. Doch alloe is daar al
bezet. Wjj moeten natuurljjk speciale eischen
stellen aan een terrein en dachten daarom
aan grond, gelogen aan den Waterweg en
do Maas, zoodat wjj grootere schepen dan
thans op stapel kunnen zetten. Op den dnur
moeten wjj, om mee te gaan met de eischen
van den tjjd, onze schepen tooh vergrooten.
Hier is ons dat voorloopig nog onmogeljjk.
Wel is de Oosterdokslnis van 15 op 25
_eter verbreeddoch we zitten nog met
do spoorbrug, die slechts 18 meter breed is,
zoodat wjj ons voorloopig nog aan deze maat
te honden hebben. Er bestaat eeoigo kans,
dat deze brug ook verbreed wordt tot 25
metor, doch dat kan nog lang duren, en
tot dien tjjd zitten wjj hier opgesloten. Ver
breeding van die brug is een spoorwegzaak.
Nu is er sprake van een omlegging der spo
ren in on bjj Amsterdam, doch dat gaat niet
heel snol. Na eene omlegging zou de Ooster-
dokaluis gedeeltelijk vrjj komen en dat was
voor ons al vast veel gewonnen.
Er is echter nog iets, waarom wjj wel naar
Rotterdam of oldors willen verhuizen. De
slappe grond hier is voor don scheepsbouw
zeer lastig. Alles is degelijk onderheid en
nog ondervindt men vaak den last van den
slappen Amsterdamschen bodem. Dan is het
aantal werkkrachten bjj do groote drukte
vrjj beperkt en kost bet vaak moeite het
bonoodigde personeel te krjjsten.-
Intusscben doet zich overal hetzelfde ver
schijnsel voor. De heer Goedkoop is ten slotte
van meening, «lat de huidige bloei van den
Nederlandschen scheepsbouw geljjken tred
houdt mei den vooruitgang der industrie, die
over heel de wereld is waar te nemen.
De auto-bandieten.
Parjjs, 14 Juni. Een nieuwe bandieten-
streek, in hel bosch van Chevreuse begaan,
versterkt da meening, dat er nog een deel
van de bende in vrjjheid is. Eon handels
reiziger, die gisternamiddag bjj Comay was
bestolen, vond gisteravond laat zjjn drie aan
vallers bjj het Btation. Hjj poogde se te doen
arresteeren, doch werd doodeljjk gewond door
revolverschoten. De bandieten wisten te ont
snappen. Hedenmorgen vond men in het bosch
Vinconne8 eon taxi-auto, waarvan de
luchtbanden afgenomen waren.
Het parket te Gent heeft, na bestudeering
van hot dossier van de bandieten Bonnot en
onsorten, met vrjj groote nauwkeurigheid de
verschillende aanslagen, door de bende te
Gent gepleegd kunnen reoonstrneeren.
De particuliere correspondent van den
,Matin" weet daaromtrent mede te doelen
Ia den nacht van 23 op 24 Jannari stalen
de dieven uit de garage ran dr. Vernieuwe
te Gent diens auto en begaven zich daarmede
naar Amsterdam. B)nnot zat aan bet stuurrad.
Nadat de auto voor 8000 fres. van de band
was gedaan, keerden de dieven naar Frankrjjk
terug en bezochten daarna Gent opnieuw,
waar hun door iemand, dien men meeat op
bet spoor te zjjn, een nieuwen aanslag aan
de hand werd gedaan. Zjj braken thans weder
in een garage io, waar tweo auto's geborgen
waren, die zy echter niet aan den gang konden
krjjgen. Toen nu tegon middernacht de
cbaufidur in do garage kwam, bevalen zjj hem,
onder bedreiging met hnnne revolvers, hen
te helpen. De chauffeur weigerde. Zjj besloten
daarop af te zien van den diefstal der auto's,
maar achtten het noodig den gevaarlijken
getuige uit den weg te ruimen on sloegen
lem derhalve met een bjjl de hersens in.
De bandieten gingen daarop do stad in.
Oaderweg vroeg hen een agent wat er in
den zak was, dien Garnior bjj zich droeg. In
plaats van te antwoorden, schoot deze den
agent dood. De beide bandieten trachtten nu
zoo snel mogeljjk da stad nit te komen, konden
echter de verzoeking niet weerstaan om
onderweg nog eerst in een garage in te breken.
Een buurvrouw echter werd wakker door het
geraas, opende haar venster en de dieven
vonden hot geraden hunne reis maar verder
to voet te vervolgen. Zjj wandelden naar
Antwerpen en gingen van daar per trein
naar Amsterdam. Zjj vervolgden hnnne reis
door ons land, waar zjj ook ergens eon anto
stalen, met welke zjj naar Frankrjjk hoopten
te komen. In Bjlgië echter raakten zjj den
weg kwjjt en kwamen in oen vjjver terecht.
Boeren schoten hen te hulp, zjj konden echter
de auto niet weer op het droge brengen,
waarop de dieven de machine gohocl on al
lieten zinken. Nadat zjj daarop nogODgeveer
8) K.M. to voet hadden afgelegd, kwamen
zjj weder te Antwerpen, van waar zjj met
den trein naar Parjjs reisden.
Naar alle waarschjjoljjkhoid heeft dit relaas
betrekking op het volgende
Ia don nacht van 7 op 8 Februari, omstreeks
3 uur, werd uit de auto-bergplaats van het
(Hó-el des lades" ia de Nieawe Schoolstraat
te 's-Gravonhage, door middel van braak,
een auto gestolen. Deze auto werd in een
sloot bjj De Schans, ongeveer een half nar
gaans van Bodegraven teruggevonden. Te
ongeveer 5 uur dienselfden ochtend was de
auto, waarin zich eenige vreemdelingen be
vonden, daar te water gereden. De auto was
op een verkeerden weg, eon zandweg, geraakt,
die langs de sloot loopt, uitgegleden en zoo
in bet water terechtgekomen. Enkele boereD,
in den omtrek wonend, schoten toe, doch
het mocht niet gelukken bot voertuig weder
op het droge te brengen, dat daarop door
de geheimzinnige reizigers in den steek werd
gelaten.
Hot bleek, dat de auto van het Hótel des
Indes afkomstig was de directeur van het
bétel begaf zich des middags naar Bodegraven
en herkende z|jn eigendom, dat door den val
on het bad ernstig beschadigd was.
Vermoedelijk in de veronderstelling, dat
wellicht nog eens een belegering en bestorming
van een .fort" zal meeten plaats hebben,
houdt de Farjjsche politie zich ernstig bezig
met het vraagstuk van een doelmatig schild
tegen revolverkogels.
Donderdag zjjn nog in een zaal van het
gemeontelaboratorium proeven genomen mot
een soort metalen veiligheidsvest, dat do
agenten, die op eea gevaarlijke expeditie
uitgaan, onder hnn uniform of mantel aan
kunnon trokken. Een pop fungeerde voor
agent van politie. Een inspectOHr aohoot op
vjjftien pas met een browning klein kaliber
eenige denken in het harnas, zonder meer.
Toen de proef echter werd herhaald met een
zwaarder vuurwapen, waren do resultaten
misdor schitterendde kogels vernielden
spoedig het onderste gedeelte van het harnas.
Uit een briefje voor schoolverzuim:
>Mientje is bjjna wéér beter. De arm
slinkt goéd en gaat weer naar sohool".
DE WEEK.
15 Jnni.
Nn er in 1912 ten onzent menschen ge
vonden worden, die mazelen probeoren ge
zond te bidden, al was da» ook bet reanltaut
dier poging, dat een begrafenisondernemer
en de justitie wat te doen krjjgeD, geljjk dezer
dagen uit de kranten bleek, zou het toch wol
de moeite waard zjjn eens te beproeven of
een dergelijke gezondbidderjj iots ten goede
zou kunnen uitwerken ten behoeve van onze
Tweede Kamer.
We bedoelen hiermedo in het minst niot
om Christian Science en de hooge botoekenis,
die deze voor hare adepten heoft, te kloin-
eeren en we kannen ons voorstellen, dat ook
niet-adepten, na alles te hebben geprobeerd,
hiertoe bun toevlucht nemen. Het eonige,
dat we zouden willen zeggen, is dit: dat do
Tweede Kamer in het oog van elk, wiens
gezichtsorgaan niet getroubloord is door poli
tieke invloeden, gekomen is in bet stadium,
waarin elk middel moet worden aangegrepen,
dat eenige, zjj het nog zoo geringe kans,
biedt op herstel.
Feitelijk toch is bot hopeloos met do
patiënte. Of is het ooit, waar dan ook tor
wereld, in oen Poolschen of Hongaarschen
landdag of welke ongelukkige nabootsing
van een parlement men de allerergste ach',
vertoond, dat een voorstel van meneer X
werd afgekeurd, nadat hetzelfdo voorstel,
doch komend van moneer Y, door precies
dozelfde menschen was aanbevolen?
Wjj gelooven dat men lang zal moeten
zoeken alvorenz van zulk een gedrag van
ervaren parlementariërs een precedent te
vinden.
Alweer ook van een ervaren politicus, die
zwart schrjjft en wit stemt, als de heer
Kuyper
Alwesr ook van eon „ouden rot", als de
heer Lohman, die bjj bet indienen van wat
feitcl|jk eon nieuw wetsontwerp zulk een
„onnoozel vliegje" is, dat bjj zelfs niet
vermoedt, dat over zulk een voorstel
afdeelingsondertoek nooiig zal bljjken?
Ia wat voor tjjd leven we dan toch?
Waarl|jk, de heer Talma bad nog niot zoo
groot ongeljjk toen hjj in ander verband
trouwens en met geheel andere strekking
sommigen sjjner vrienden Rechts waarachuwdo
ban reputatie niet te schande to maken. In
derdaad, er zjjn do laatste dagen en maandon
reputatie'» overleefd, reputatie'» gedood In
enkele ureD, die in een geheole lange
loopbaan waren opgebouwd, ropu'.atio's van
menschen, tegen wie ook de tegenstanders
opzagen.
De man, die een remedie vindt om aan
dergeljjke pjjnljjk-aandoende gebeurtenissen
een einde te maken, verdient oen eerezuil
in bet hart van elk, die het goed meent
met onze volksvertegenwoordiging en met
hen die daarvan tot voor enkele dagen 1
als sieraad plachten te worden be
schouwd
Alleen de kantleden op de tribnne, die
dag-in dag-nit zwelgen aan de beneden -
vloerschs welsprekendheid, trekken or zich
niets van aan. Luisteren naar de beschou
wingen van mr. Dresselhuys over het „voor-
'aurdeljjk opzet" van een militair delinquent
q naar de debatten over „recollemont" of
„recolement", „advyu" of „advies" met exact
dezelfde hoeveelheid aandacht, alzzjj naar den
str jj l om het principe van particuliere- of
Staats-ziekteverzekering plegen te luisteren.
Op straat en in de cafés „boomen" de be
zoekers er over na, bespiegelendof zich
alleen oen Djjdige of grappige uitlating her
innerend.
Zoo nu en dan, als men zich tusschen het
groepje wachtenden schaart bjj den ingang
der publieke tribnne, hoort men wel eens
een waar woord, dat verdiende van een groene
bank te worden geuit. Zoo van da week:
„Als se dan toch een algemeene ziekenbus
willen maken, waarom nemen ze dan geen
vergadering van al de busbazen en laten dio
het uitpraten?" zei er een. „Natunrljjk, dan
wist je meteen in eens voor hoeveel of ze
het deden", vond vergetengenie nummer
twee. „Maar dan had-je hier goen emmesso
debatten", meende nummer drie.
Dat is waar. En die nummer drie was de
waro amateur-politicus, zooals ons Parlomcnt
er zooveel als kantlid heeft.
En zooals het er helaas hoe langer
hoe meerdere gaat verdienen
Je boort zoo tronwens wel eens meer
wjjsheden nit hoeken, waarnit ze niet onmid-
dolljjk te verwachten waren.
Men kent de uitlating der Koningia dio
zich staande voor het standbeeld van
Admiraal do Coligny herinnerde hoe ook
in Haar aderen het bloed van den grooten
Hugenoot vloeide en men herinnert zich
tevens hoe de Duitsche kranten a&nvieloo
op deze „vriendelijkheid", dit „liebhugeln"
naar Frankrjjk.
Er kwam dan ook van Duitsche zjj le oon
professor met véél minder doet men het
daar niet die zonneklaar bewees, dat bet
percentage Coligny-bloed in de aderen van
de Koningin en dej Keizer precies geljjk
was on dat er bovendien in die aderon bjj
de eene meer (of minder, daar bljjven wo
buiten) dan bjj den ander, bjjmongsels waren
van Geuzen- en 0.*aojebloed.
Deze feiten des Herrn Professors, waren in
tusscben bekend aan alle H.B.S.-ers of gym
nasiasten die in „geschiedonis" iets meer
hebben dan „even voldoendo".
Als zoodanig vorliezon de professoralo uit
ingen voel van de waardo, die men or aan
scheen toe te keDnen Maar nu het be
loofde woord uit den mond des volks. Ik
bezweer u, dat het echt is.
„Mjj 'n zorg, al dat bloed in die aderen.
Ik zeg maar dat iedereen zóóveel roodo on
zóóveel witte bloedlichaampjes heeft bet
staat in de enciklopedie 1 en we stammen
allemaal van Adam en Eva af waar zou
nu do oen ander bloed vandaan halen dan
de ander Allemaal broertjes en zossies onder
mekaar. Ik heb ne' zulk adamietisch bloed
in me als de betmcbteroverkleinzoon van de
sus van Coligny als de nu levende directeur
van Van Gend en Loos! Dat zeg ik!"
Ik voeg er mjjnerzjjds geenerlei commen
taar aan toe
MiU AWTQNIO,
