KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
wmmr Heider? Texel, Wieringen en Anne Peulowne
1?0. 4122
Zaterdag 10 Augustus 1912.
40»te Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct, fr p. poat 75 ct.. bnitealaad 11.25
Pre- Zondagsblad 37J 45 O 75
miënli odeblad 65 75 (0.90
(Voor het bnitenland bij vooruitbetaling.!
Advertentie* vaa 1 tot 5 regelt (bij vooruitbetaling) 30 cent.
Elke regel meer6
l'.twqs-exemplaar 2)
Vignetten en groote lettert worden naar plaatsruimte berekend
Intere.-
Telefoon BO.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgeven O. DE BOER Jr. (y./k. BERKHOUT Co Helder»
Bu
Tweede Blad.
Agenda.
Dagelijks Bioscoop-Voorstellingen.
Kanaalweg.
11 Aug. Tuin-concert door „Helders Harmonie-
kapel". Casino, 8 uur.
Opgave van alhier gevestigde en vertrokken
personen van 1 tot en met 8 Augustus 1912.
Gevestigd.
Naam: Beroep: Woonplaats: Van: Gel.
H. F. v. d. Berkhof, opz. gern.-rein.,
Kroonstr. 8, Utrecht, N.H.
m. G. Uuinker, i b., Spoorstr. 84, Amsterdam,
J. Boshainer, rnatr., Jonkerstr. 27a, Rotterdam, R. C.
J. A. Groenemeijer.sl., Hoogstr. 46, Enkhuizen, N.H.
11. A. v. d. Boom, z.b., Schagenstraat 74, Cuijk, R. C.
G. Soeters, suppoost, Kerkgracht 9, Utrecht, N.H.
A. Wagemaker, d.b., N.-Brugstr. 2, 's Hage,
J. Caljouw, kw.m., Kroonstr. 20, N.-Helvoet,
S. H. Murks, z b., Oostslootstraat 21, 's Hage,
F. H. Minke, maj.-bot., P.Heinstr. 7, N.-Helvoet,
G. Vrijdag, smid, De Ruyterstr. 5, Zaandam,
P. Vader, bnerenkn., Jonkerstr. 14, Callantsoog,
H. Kneifer, kp.-konst., Schagenstr. 113, 's Hage,
II.K.Spaan, schr. K.M., Californiestr. 30, A'dam,
Wed. H. Frits, z. b„ idem, idem,
J. N. de Ronde, luit. ter zee le kl.,
Plantsoenstr. 9, N.-llelvoet,
G. J. Brouwer, meub.m,, Weezenstr. 56, A'dam, Geen
C. v. d. Toorn, opzt., Polderweg 33, 's Hage, N.H.
Vertrokken.
Naam: Beroep: Van: Naar: Gel.
J. G.v. Dam, sergt.-tim., Nieuwstr. 53, Hellev.sl., 0
L'. Wagerink, inatr.-kok, Vijzelstr. 45i, A'dam, N
D.J.Vtijdag, oif. v. gez., Stationstr. 8. Vlissingen,
H.C.W.E.Hantsch, oll'..m.,Weststr.88-90, A'dam,
A. Tjjdeman, timm., De Ruyterstr. 40, A.-Paul.,
Wed. P. Lippc, z b., Breestr. 11, Amsterdam,
B. v. Veen, korp.-kok, De Ruyterstr. 41, A'dam, R
A.Keijzer, leerl.-verpl,, leVroonstr.47, Utrecht, N
L.deBoer, maj.-torped., J.in'tVeldstr.48,Brielle,
H. L. v. Eig, vissch.. Achter Binn.h. 78, Bergen,
T. Koningstein,enonè trice,Keizerstr., Schiedam
A.M.deKock, z.b, Keizerstraat 101, Bossum,
UIT HET BUITENLAND.
In Duitacbland wordt het Congres van
bet wereldverbond van ziekenverpleegsters
gehouden. De materieele positie daarvan
schijnt in Duitschland nog al wat te wecschen
te laten.
De Duitsche Keizer is te ËBsen aange
komen om do feesten by Krtipp by te woneD.
Meer dan 500 lintjes zjjn te dezer gelegen
heid neergeregend op de Dnilscke borsten.
De firma beeft het bagatel van 14 mill. mark
beschikbaar gesteld, de beambten en arbeiders
krygen hiervan 8 mill. voor geschenken, 5
mill. worden bestemd voor een //vacantie"-
fonds, en nog voor andere doeleinden, ten
gerieve der arbeiders is een aanzienlijke som
disponibel gesteld.
Over minister Poincurés Russische reis
worden allerlei sensationeele commentaren
gegeven.
Zoo verneemt de «Echo de Paris", dat een
der hoofdpunten, welke Poincaré ter tafel
zal brengen, Turkije betreft en d« houding
van de boide bondgenooteu ten opzichte van
den oorlog.
Verwacht wordt, dat Poincaré betreffende
den Italiaansch-Turkschen oorlog met be
paalde voorstellen voor den dag zal komeD.
De «Figaro" weet mee te doelen, dat Rus-
land, Frankrijk en Engeland in Mei enJnni
druk geconfereerd hebben over de Oosterscbe
quaestie, zonder echter cenige bepaalde
conventie te hebben aangegaan.
De f/Voss. Ztg." verneemt uit betrouwbare
bron van haar correspondent te Tanger dat
Moulay Ha lil dezer dagen zal aftreden en
zjjn minderjarige zoon Moulay Odris hem
zal opvolgon, onder regentschap van groot
vizier El Mokri.
Wat precies in het begin van de week is
gebeurd te Mazagan (een kustplaats ten
Zuiden van Casablanca, in het gebied der
Doukhala, waarover onlangs kolonel Macgin
als gonvernenr is aangesteld), is niet recht
dnideljjk.
De ofiicieele berichten zjjn zeer vaag en
kort. Volgens deze moest krachtig opge
treden worden tegen den ksïd Triahi, omdat
hjj onrust stookte; hjj weigerde de bevelen
van kolonel Mangin op te volgen om de rust
-te herstellen.
De correspondent van het //Journal" te
Casablanca seint d.d. C Augustus:
Buitengewoon ernstige troebelen zjjn gis
teravond te Mazagan uitgebroken ten gevolge
van de ontjjdige tusscbenkomst van den
Spaansoben consul in die stad, die leugen
achtige verklaringen allegde en zich verzotte
tegen de gevangenneming van den oproerigen
kaïl El Triahi en diens partijgangers de
gelegenheid verschafte in de stad door te
dringen en hem met geweld buiten gevaar te
brengen.
In bevoegde kringen spreekt men de in
omloop zjjnde geruchten betreffende vredes
onderhandelingen tusschen Italië en Turkjje,
tegen de waarheid echter schjjnt als volgt
te zjjn:
In de laatste maanden zjjn vertrouwens
mannen van beide partyen herhaaldelijk met
elkaar in contact gewoest, doch steeds te
vergeefs, daar elke toenadering afsprong op
de onoverkomelijke souvoreiniteitsquaestie.
Voor den val van Said pasja kwam een
Venetiaansch industriëel, Volpi te Kon-
stantinopel met een pas, hem verschaft door
een der Balkanstaten en bood den vrede
aan op voorwaarden zooals die sjjn neerge
legd in bet Italiaansche antwoord aan de
mogendheden: doch ook ditmaal kwam niets
tot stand om dezelfde reden.
De correspondent van de //Küln Zeitang»
te Petorsbnrg vernam van den Minister van
Bnitenlandsche Zaken dat inderdaad te Zürich
onderhandelingen tusschen Italiaansche en
Turksche diplomatei? gevoerd worden. Na
een korte onderbreking zjjn zy hervat en
wel ten gevolge van een meer toegevende
houding van Turkjje.
Uit Saloniki wordt gemeld, dat de Alba-
neozen met groote vreugde het bericht van
de ontbinding der Kamer hebben ontvangen
en nu op spoedige nieuwe, volkomen vrjje
en niet door de regeering btïnvloede ver
kiezingen rekenen. Maar de vreugde over
de voldoening aan hnn eiach belet de Alba-
neezen intusschen niet om de vijandelijkheden
voort te zetten. Er wordt althans weer mel
ding gemaakt van nieuwe gevechten tnsschen
Turksche troopen en opstandelingen.
Uit Rome komt bet bericht, dat het Ro-
meinsche comité voor Albanië over Triest
een telegram kreeg van het Albaneesche
nationalo comité, meldend dat na een hevig
gevecht met de regeeringstroepen Ueskjoeb
is ingenomen en dat hier een congres zal
worden gehonden om de autonomie van Al
banië af te kondigeD.
Do toestand wordt in Turkjje hoe langer
hoe ingewikkelder. Wat er eigenljjk te Kon-
stantinopel plaats heeft is niet geheol dni
deljjk, daar de censunr blijkbaar weer aan
het werk is, te oordeeien naar de spaarzame
berichten, die omtrent de crisis tot ons
komen. Uit een telegram bljjkt, dat de
Jong-Turken in bun verzet zullen volharden
en het centraal bestuur van hunne partij
z/Voor Eenheid en Vooruitgang* naar Saloniki
zullen verplaatsen. Het zal dus nu de vraag
zjjn of de tegenwoordige regeering of de
Kamer, d. w. z. de Jong-Turksche partij, de
meerderheid in hot land achter zich heeft.
Men weet volstrekt niet in hoeverre het
comité der Jong-Turken op het leger kan
Do dagbladen brengen het bericht, dat
door de douanen aan boord van do „Her-
nania", komende van Hamburg, 1535 zakkeD,
patronen bevattend, inplaats van ryst, zooals
opgegeven was, in beBlag genomen zjjn. De
ammunitie zon voor Turkjje bestemd zjjn.
gMEU^SBSRICHTEB.
HELDER, 9 Augustus.
De torpedojager „Balhond",, comman
dant de luit. tor zee le kl. F. v. Wageninger,
is gisteren alhier van Vlissingen aangekomen.
Het in de jaren 1876 en 1877 gebonwde
riviervaartuig „Rhenus" is voor den dienst
afgekeurd.
Na belungrjjke reparatiën en voorzieningen
aan stoomketels en werktuigen te hebben
ondergaan, dio werden uitgevoerd door do
Koninklijke Maatschappij „De Schelde'' te
VlissingOD, werd Woensdag met het pantser
schip „Koningin Regentes'' op de Noordzee
de proef.ocht gehouden, w&arbjj ruimschoots
aan de gestelde eischen werd voldaan. Het
maximum aantal verkregen I.P.K. was 7200,
terwjjl hot contract 6300 eischte. Gemiddeld
werd er in do 4 uur- volle-krachtproef 6600
I.P.K. behaald.
Commissie Marinebesiuur.
Do kapitein tor zee Bron od de luitenant
tor zee 2e klasse Sluis vertrokken gistorcu-
avond naar Engeland om met toestemming
der Britftche Admiraliteit zich te Portsmouth
op de hoogto te stellen van verschillende
aangelegenheden der Engelsche marine, voor
namelijk omtrent het personeel. Beide hoeren
maken deel uit van de officierencommissie,
die door den MiniBtor van Marino ad interim
is aangewezen om advies te geven over
verschillende punten van marinebestunr 'tech
nische commissie).
Do heer R. J. Brakeman, alhier, is
Woensdag te don Haag geslaagd voor de
schoolakto Boekhouden M. O.
Onze plaatsgenoot, de heer H. M. v.
Djjk slaagde dezo woek voor het examen
Boekhouden M. O. k. XII schoolakte.
De heer Theo van H&aren heeft gisteron
te 's Gravonhage mot gunstig gevolg examen
afgelegd voor L. O. Handteekenen.
Vervroegde winkels!uitng.
De in de laatst gehouden openbare ver
gadering der Algomeene Heldersche winke-
üersvereeniging benoemde commissie voor
nader onderzoek inzake het gehonden refe
rendum betreffende winkelsluiting is dezer
dagen door het bestuur der A. H. W. V.
geïnstalleerd.
De commissie stelt zich voor zoo spoedig
raogeljjk het referendum uit te werken, waar
voor hen alle gegevens zijn verstrekt.
Volgens besluit der openbare ledenverga
dering, zal, iudien mogelijk, voor Januari
1913 rapport worden uitgebracht.
Mochten de winkeliers binnenkort wederom
inlichtingen dionaangaand worden verzocht,
dan houdt de commissie zich ten zeerste voor
aller medewerking aanbevolen.
Heden werd alhier door de Directie der
Marino te Willemsoord aanbesteed:
p*rc. 2, het verrichten van onderhouds
werken aan gebouwen enz., van het Maritieme
Etablissement aldaar, gedurende 1912;
A. Krjjnen f 14869 J. de Vries f 14600
Gebr. van Pelt f 14495R. N. van Os f 14343
Th. v. d. Sterre f13990; J.J. Schoeffelenber-
ger f 13900; H. Wjjker f13883; H. Riemors
f 18840; H. Starrenburg f 18475; G. Groot
f 12428. Allen te Helder.
perc. 8, het verrichten van schilder- en
b&haügwerk aan en in gebouwen van genoemd
Etablissement.
M. B. Spigt-f 2350; C. Burgstede (te Ame-
rongen) f2313; J. de Kok f2125; M. Kale-
rold f 2110; Gebr. Hoogerduyn f 2063; J.
Tielroojj f1999; Gebr. de Boer f 1994; A.
v. Pelt f1975; H. Zegel f1954.
Tuinconcert fn „Casino"
te geven door de muziekvereeniging Helders
Harmonie-kapel", directeur G. H. J. van dea
Bogaerde, op Zondag 11 Aug., 's avonds 8 unr.
Programma:
1. Berliner Lult. Harzch, P. J.incke.
2. Stella, Ouverture L. Boyer.
3. Afscheid, solo-kwartet Mendelssolui fiartkoldi.
4. Souvenir de 1'Opera. los. Kessels.
5. Marsch populaire,
6. Concert Ouverture, L. A. Schouten.
7. Mi Dousi, Valse Curayou G. H. J. v. d. Bogaerde.
8. Potpourri populaire, J. Renard,
9. Finale.
De nummers 2 en 4 zjjn bekroond op list concours
te Berkhout.
IJmuiden, 8 Augustus.
Faillissement. De stoom visscherjj
Oceaan" alhier is in staat van faillissement
verklaard en de heer Mr. Thiel te Haarlem,
tot Curator benoemd.
Liquidatie. De visscherjj-maatschappy
//Kennemerland" alhier, gaat liqnideeren.
De direotie tracht de twee schepen onder
hands te vorkoopen.
Uit een raam gevallen en gedood.
Een droevig ongeluk had gistermorgen
omstreeks 7 uur in de St. Nicolaasstraat bjj
den N. Z. Voorburgwal te Amsterdam plaats.
De 50-jarige wednwe Frees wildo de wasch,
drie hoog, op een droogrek hangen. Blijk
baar heeft zjj te veel op dit rek gelennd,
tenminste plotseling begaf zich dit en de
vrouw viel naar boneden. In haar val brak
de ongelukkige nog oen tweede rek. De
vrouw viel op straat te pletter on overleed
spoedig. Per autoziekenwagen werd het ljjk
vervoerd.
Poging tot moord en tot zelfmoord.
Men meldt uit Almelo
Door iemand uit Groningen is gistermiddag
hier ter stede een moordaanslag gepleegd op
zjjn vroegere verloofde. Buiten de stad schoot
bjj het meisje met een revolver in de borst,
waarna hjj zichzelf een paar kogels in het
hoofd en in de borst joeg, zoodat hjj levens
gevaarlijk gewond werd. Het meisje zal
waarichjjnlyk wol herstellen. Beiden zjjn naar
het ziekonhnis vervoerd.
Bijgeloof.
Zaterdag kwam er te Hoogezand (Gr.) op
i gewone wyze, na loven en biedeD, een
accoord tot Btand tusschen een schocpsjager
een schipper, over het vervoeren van een
schip naar de Voenstreek, althans in die
richting.
Toen de BcheepBjager het paard echter
voor het schip wilde spannen, maakto de
schipper bezwaar. Het paard was wit van
kleur en toon hjj den vorigen zomer zjjn
oersto veenrois deed, was het schip ook door
een witteD knol getrokken. En daar bjj nog
nooit een zoo slecht jaar had gehad, kon
dit van niets anders gekomen zjjn dan van
bet witte paard.
Een schocpsjager stoort zich echter niet aan
zulk bijgeloof en wilde toch het werk be
ginnen. Tevergeefs bood de schipper een
schadevergoeding, groot f 0.50, als de scheeps-
jager afstand wilde doen van het reeds go-
sloten accoord.
En toen is het gebenrd, dat een arme
schipper, die zwaar moet ploeteren voor zijn
broodjo, aan dien scheepsjager hot volle
trekloon hoeft uitgekeerd, zonder dat van
trekken iets gekomen is. De scheepsjager
zette het witte rossinant op stal en genoot
zjjn "ernte vacaDtiedag met behoud van soldjj.
De bjjgoloovige schipper huurde een anderen
jager. Een paard mot een bult heeft het echip
toen in veilige haven gebracht. (Vad.)
lerscha kiesrechivrouwen.
Dublin, 7 Augustus. De kiesrechtvronwen
Gladys Evans en Maiy Leigh zjjn tot vjjf
jaren dwangarbeid veroordeeld, omdat zjj op
den 18den Juli hebben getracht den Konink
lijken Schouwburg, toen Asqaith dien be
zocht, in brand te steken.
De president van Haïti, t
New-York, 8 Augustus. Men meldt uit
Portau-Prince dat Leconte, de president van
Haïti, is omgekomen bjj een brand in zjjn
paleis, veroorzaakt door een ontploffing in
een aangrenzend kruitmagazijn.
New-York, 8 Angusttus. Volgens latere
berichten uit Port-an-Prince is het verblijf
van den President, dat van hout was, vernield
door een roeks hevige ontploffingen, dio 's
ochtends om 3.15 begonnen en een unr aan
hielden. Honderden zijn gedood of gewond.
De nationale vergadering heeft last gekregen
een opvolger van den president te benomen.
Ontploffing van mijngas.
B jchuni, 8 Aug. Ia de mijn Lothringen
bjj Gertho heeft een ontploffing van mjjn-
gas plaats gehad. Tot elf uar hedenmorgen
waren van de 650 afgedaalde mijnwerkers
slechts acht gewonden boven gebracht. Het
lot der anderen is onbekend.
Bochum, 8 Aug. Hot ongeluk is veel
ernstiger dun eerst werd gedacht. Tot vier
uur werden 25 Ijjken, van welke vele vol
komen onherkenbaar verbrand en verkoold,
bovengobracht. Het schjjnt wel zoker te zjjn
dat van de in de mjjn begravenen geen
enkele meer levend zal worden gevonden.
Bochum, 8 Aug. Bjj do ontploffing in
de mjjn „Lothringen" zijn, volgens officieelo
opgave, 108 personen m het leven gekomen.
Essen a/d Ruhr, 8 Aug. Volgens de
„RheiuischWestfiilische Zeitung" waren te
acht uur 91 dooden en 20 zwaargewonden
geborgen, terwjjl 66 lichtgekwetsten zich
naar huis konden begeven.
De ontploffing is ontstaan, doordat bjj de
opening van een dwarsgalery een gasgolf
vrjjkwam en het gas ontvlamde.
De meeste slachtoffers vertoonen zware
brandwonden en hnn lichaam en gelaat zjjn
koolzwart.
Aan den hoofdingang van de mjjn spelen
zich hartverscheurende tooneelen af. Vrou
wen en kindoren staan daar te jammeren er
luisteren met spanning naar de afroepir.g
van de namen der slachtoffers.
Er zjjn reddingsbrigades van Andere plaatsen
nangekomeD.
(Later bericht.) Er zjjn 109 dooden geborgen.
Omtrent de vreeseljjke ramp in de mjjn
„Lotharingen" bjj Bochum iezen wjj nog
het volgende. De plaats des onheils ligt op
400 M. diepte. Mon heeft een loods tot hos
pitaal ingericht. Daar behandelt men de ar
beider s die bewusteloos zjjn opgehaald mot
zuurstoftoestellen. De meeaten hebben org
geleden door den rook. Katholieke en pro-
testantsche geestelijken spreken de ongelnk-
kigen moed in. By den ipgang van de mjjn
wacht een schaar van mannen, vrouwen en
kinderen met spanning op nadere berichten.
De reddingsbrigade van de naburige mjjnen
„Schaturock", «Rheinclbe" en «Erin" zjjn
toegesneld om to helpen.
De mjjn «Lotharingen" had met het oog
op hot groote gaBgehalte van haar kolen een
gasfabriek opgericht, met een productiever
mogen van 114 tot 115 millioen M4. jaar
lijks, om aan de naburige gemeente gas te
leveren.
Krupp 1812-1912.
Dezo week viert de firma Krupp in Essen
baar 100-jarig bestaan. Het feest van deze
reusachtige onderneming met haar meer dan
70.000 arbeiders wordt in Doitschland eouigs-
zins als een nationale gebeurtenis beschouwd.
Maar toch is de firma zoozeer de persoonlijke
schepping van eenige leden der familie Krupp,
dat deze familie het recht heeft het jubiloum
tevens als een hniscljjk feest te vieren. Dat
de firma thans een maatschappij op aandeelon
is, doet daar niets aan af. Want dat is zjj
slechts in scbyn. De 160 millioen Mark aan
deelon zjjn in éét hand vereenigd en slechts
voor den vorm zjjn eenige vrienden in het
bezit van vier aandeelen a 1000 Mark geBteld.
Het is waarljjk geen poriodo van onafge
broken bloei waarop de onderneming nu kan
terugzien. De stichter Friedrich Krupp heeft
er sjjn gezondheid en vermogen in vorspeeld.
Zijn strjjd om bet geheim van het maken
van gietstaal te vinden, doet denken aan het
zooken der middeleonwsche alchemisten, met
dit verschil dan, dat Krnpp ten Blotte zijn
doel bereikte. Maar te voren was hjj eonige
malen het slachtoffer geworden van z.g. uit
vinders, en het geheim was zoo duur gekocht,
dat hjj, do spruit van eeu overoude Essen-
sche patriciërsfamilie als een berooide atem-
pelgieter stiorf, en zjjn weduwe en kinderen
niets dan dat geheim en een waardolooze en
zwaar met schuld belaste fabriek achterliet.
Dat was in 1826, na 14 jaren van hard
nekkige worsteling.
Alfred Krupp, zjjn oudste zoon, die do
grondvester van het wereldbedrjjf geworden
is, dat hjj meer dan 60 jardn bestunrde, was
in het jaar van de oprichting der fabriek
geboreD, was dus eerst 14 jaar ond toen zjjn
moeder hem „in de zaak" nam. Het is bjjna
onbegrjjpeljjk, wat de vrouw den moed gaf,
het bedrjjf nog voort te zetten. Afnemors
waren er bijna niet meer, en alle materieel
en allo krodiet ontbrak. Maar Alfred, zoo jong
als bjj was, pakte de zaak krachtig aan. Hjj
trok er op uit om klanten te zoeken, en het
heele Roergebied reisde hjj af om connecties
aan te knoopen, en te zien aan welke ar
tikelen de meeste behoefte bestond. Van
andere fabrieken zag hjj technische kunst
grepen af en ook zelf bedacht hjj verbete
ringen. In de volgende jaren schafte hjj
nienwe werktuigen aan. Zijn moeder richtte
oen verzoek aan den koning om een rente
loos voorschot, maar aan dit verzoek, dat in
den loop der jaren herhaald werd, is nooit
voldaan.
De vooruitgang in het bedrjjf ging zeer
langzaam in zyn werk. Ofschoon Alfred in
1832 waterkracht te bnlp nam en daarmede
de eerste werkplaats van de firma Krnpp
met mechanische beweegkracht inrichtte, was
de-omzet in die jaren al heel gering.
De volgendo jaren gelukte het, eenig ka
pitaal in de zaak to krijgen en verschillende
betrekkingen in binnen- en buitenland aan
te knoopon. Op deze wjjze bereikte men in
1837 oen omzet van 32.000 thaler. Na een
worsteling van juist oen kwart eeuw was
men zoover gekomen, dat do toestand niet
meer hopeloos scheen. Maar het zou nog
tot 1849 duren voordat een tjjdperk van
bloei voor du ondorneming aanbrak. In 1848
had Alfred Krupp nog al wat zyn familie
aan tafel- en ander zilver bezat, moeten
laten smelten om het te verkoopeD, ten ein-
do de arbeidersloonen te kunnen betalen.
Hjj werd toen de eeDigo bezitter van do
fabriek dio destijds 70 man in dienst had.
Het volgend jaar bracht echter den om
mekeer. De onderneming begon toen spoor-
wegmaterieel te fabriceereD, en dat werd de
grondslag van haar grooten bloei. Beslissend
vooral was de fabricatie van een bijzonder
soort wielbanden zonder lascbnaad voor
spoorwagens, volgers een procédé, dat op
een uitvinding van Alfred Krnpp berustte.
Deze spande al zjjn krachten in tot voort
durende uitbreiding van de fabriek. Hoe
groot de inkomsten ook werden, steeds ging
hjj lot de uiterste grenzen van zjjn vermo
gen in het aanbrengen van verbeteringen.
Krupp is vooral in de wereld beroemd ge
worden nis de kanonnenkoning. Zooals uit het
voorgaande bljjkt, is dit zeer lang geen spe
cialiteit geweest van de fabriek. In 1860 is
de eerste bjjzondere werkplaats voor kanonnen
ingericht, en juist een halve eeuw na de
stichting van do onderneming is de fabricage
met volle kracht begonnen. De oorlogsjaren
en een sterke ontwikkeling van de veld
artillerie kwamen de fabriek toen ton goede.
Zjj kon zich voortdurend uitbreiden, en zjj
kwam in het bezit vbh haar eigen kolen- en
yzermjjnen en schepen. Eeu bjjzondere uit
breiding kreeg zjj nog, toen het Rjjk onder
keizer Willem II een vloot ging bonwen.
Zoo ontstond de reusachtige onderneming,
dio wjj thans kennen en waarvan alle onder-
deelen dezer dagen in dit blad zijn opgesomd.
Do gunst van den Koizar kwam haar ten
goede. De Duitsche regeering liet en laat het
gchec-l op de fabrieken in Essen en wat daar
bij hoort aankomen, en denkt niet aan de
inrichting van eigen werkplaatsen voor het
vervaardigen van haar wapens.
In 1887 is Alfred Kropp, de man die dit
met zjjn volharding, wilskracht en technisch
genie tot stand gebracht heeft, gestorven.
Tot zjjn laatste dagen toe vereenigde hy het
hocle bestuur van de machtige onderneming
in zjjn hand. Zelfs zjjn zoou Friedrich Alfred,
die na hem eigenaar van de fabriek zou
wordeD, gaf hjj niet veel macht. Do jonge
Krupp was dsn ook van een andere natuur
du zjjn vader, hjj was meer eeu goloerdo,
die vooral belang stelde in de fysiich-chemi-
sche zijde der techniek. Zjjn grootste wensch
was, academische studiën in zijn lievelings
vak, de chemie, te volbrengen. Zijn vador
stond dit eebter Diet toe; evenals hijzelf
moest zyn zoon in de practjjk geschoold
wordon. Ofschoon de verhouding tusschen
vader en zoon gewoonlijk goed was, had
Friedrich Alfred's positie toch wel de on
aangename zijden van oen kroonprinsenbe-
Staan, -
Toen hij in 1887, op 34-jarigen leeftijd
door den dood van zjjn vader aan bet hoofd
van de onderneming kwam, werden groote
veranderingen in het bewind noodig. Het
éénhoofdig absoluut bewind word vervangen
door een kabinets-rcgeeriDg. De ontwikkeling
van het bedrjjf heeft dit echter niet geschaad.
Een niterlyk bewijs van de ontwikkeling is
wol, dat het aantal arbeiders onder zjjn 15-
jarig bestuur van 20,000 op 43,000 geklom
men is. Zooals men weet stierf hjj in 1902
zeor plotseling.
Hjj had in hooge mate de gunst des Kei
zers genoten, die hem als zjjn persoonlijken
vriend beschouwde. Allerlei eeretitels waren
daarvan het gevolg. Toen hem echter de
verheffing in den adelstand aangeboden werd,
weigerde hij, met meer smaak dan sommige
andere Dnitsche patriciërs wel toonden, be
slist den naam van zjjn geslacht te veranderen.
Na hem werd, volgens de bepalingen van
zjjn testament, de onderneming voor den
vorm een maatschappij. In werkelijkheid
volgde zjjn 16-jarige dochter Bertha hem in
het bezit van het reusachtige industrieele
rjjk, dat later onder baar echtgenoot,
woor ia krachtige centraliseerende handen
gekomen is. Deze echtgenoot, die van zichzelf
von Bohlen nnd Halbach heette, kreeg van
den Keizer bet recht daarbjj den naam
Krnpp te dragen. Zoo is tenminste de naam
van de jonge maar roemrjjke dynastie gered.
Deze week worden in tegenwoordigheid
van den Keizer de jubileumsfeesten in Essen
gevierd. Eigenlijk hadden zjj veel vroeger
in het jaar mooten piaate vinden, maar bjj
zondere omstandigheden in de familie Krnpp
von Bohlen dwongen tot nitstel. Het jubileum
heeft een dubbele boieekenis doordat ook
Alfred Krupp in 1812 geboren is. Ook zjjn
nagedachtenis wordt dan met dit eeuwfeest
gevierd. („N. Rott. Ct.")
Papegaaie n-m o p.
De „Simplicissimus" vertelt van een pas-
geschoiden vrouwtje, dat opgewonden haar
papegaai aan een vriendin laat zien.
- „O I ik had het proces tegen mjjn man
nooit gewonnen, als Lorre voor den reohter
niet alle leeljjke woorden herhaald had, die
mjjn man gewoon was, tegen me te spreken 1"
Uit den Omtrek.
Texel, 8 Aug.
De visschersvloot, althans gedeeltelijk,
maakt zich weder gereed voor de zeemos-
visscherjj. De groothandelaars in dit artikel
hebben kennis gegeven, dat men met dezen
tak van visscherjj op 19 Aug. a.s. kao aan
vangen tegen later te bepalen prjjsen.
In het vorig jaar was deze visscherjj van
weinig of geone beteekenis, doch twee jaar
geleden kon men er nogal aardige winsten
mede maken. Misschien, dat men ook in dit
jaar weer wat meer frrtuiDljjk is. 't Bljjkt
reeds, dat de handelaars meer zin in het
artikel hebben dan in 1911.
Up het eiland wordt tegenwoordig tameljjk
druk gojaagd door jagers van den vaston wal.
Een paar jachtgezelschappen hebben in de
laatste dageu heel wat schoten laten knallen
en menig eendjo werd door het moordend lood
getroffen. Nu door de gedurige regens slooten
en plassen van water voorzien zjjn, houden
de eenden zich er gaarne op.
De groote werken in zee bjj den Stuifdjjk
cp de Hors zjjn voltooid. Het voornaamste
werk is een dam van gewapend beton, waar
aan bjjna een jaar gewerkt is. Kenners roemen
dezen arbeid als een reuzenwerk. Do zand-
aanslibbing achter den dam is reeds merkbaar.
Thans ia men begonnen mot de voortzetting
dor werken ter oeverbescherming van het
liorntje.
In den loop dezer week zjjn van hier uit
gevoerd 896 lammeren, 684 schapen, 5 koeien,
kalveren, 2 paarden en 11 varkens.
De geheele uitvoer in dit jaar bedroeg tot
heden 1042 koeieD, 627 kalveren, 3859 scha
pen, 34996 lammeren, 72 paarden, 4 veulens
">23 varkens.
Laatste berichten.
Hedenmiddag werd door 't Bestuur der
afd. Helder van den Ned. Militairen Bond
aanbeteed:
het amovoere' van een ccmplex gebouwen
aan den Kanaalweg an het ter plaatse bonwen
een Tebnis voor Militairen met woning
voor den huisvader, kegelbaan en bergplaatsen.
Ingekomen 8 biljetten, van de hoeren
H. Wjjker f 26965.—
A. Krjjnen 25789.
R. N. van Os 25780.-
Gebr. van Pelt 24950.
Wajjer Schuurman (Medomblik) 24925.
Th. v. d. Sterre 24777.—
J. Smit 24440.—
J. J. Schoeffelenberger 24890,
Lijk aangespoeld.
Door schipper Paulns v. d. Hoi don (Hel-
58, is een lyk aangebracht van het
manneljjk geslacht. Naar Jle kleoding te oor-
doelen is bet van een visscher nit het Zniden
des lands. Het lyk werd ter hoogte van
Potten opgevischt.
Sigoalcment: leef tjjd 50 h 60 jaar, gryze
baard, zwart geschilderde klompen, draagt
zwemvest.
Het ljjk lag nog niet lang te water.
INGEZONDEN.
Geachte Redactie
Vergunt U mjj s.v.p. eenige plaatsruimte
in Uw blad voor bet volgende
Zooals plaatselijk bekend zal zjjD, worden
hior 15 Jnli onder den heer S. Krjjnen,
architect alhier, 38 stnks woningen aanboBteed
voor de vereeniging //Volkshuisvesting".
De afloop daarvan heeft een ieder kunneu
vernemen uit de plaatselijke bladen. De gun
ning werd aangehouden, omrede de laagste
inschrijvers in massa en ook per blok te
hoog waren, volgens de gemaakte Begroe
ting Ik zal hier voorloopig niet verder op
ingaan, doch hoop de gelegenheid te krygen,
dit wél te doen. Voorloopig wil ik mjj be
perken en aUeeD protesteeron tegen de wjjze
van handelen, in deze woningbouw-
besteding en daaruit voortvloeiende ge
ruchten, die in omloop zjjn, en welals
zonden de aannemers zich in deze besteding
minder consequent hebben gehonden, door
zich onderling te hebben verstaan en vandaar
de z.g. hooge inschrijvingen. Dit is mjjn
protest, omdat dergeljjke grove leugens
schaden en elk aannemer maar aangezien
wordt, als zou doze zjjn bestaan vinden
dergeljjke praktjjkeD.
't Wordt hoog tjjd, dat do aannemers daar
tegen front maken, door maar niet op derge
ljjke klakkelooze bestedingen in te schrjjreu,
waaruit is te voorzien, dat het doel de mid
delen heiligt en de solide aannemers voor
kwade jongens worden gebruikt.
Hoogachtend,
Uw Dd.,
J. J. SOHOKFFKLENBntGBR.
Helder, 9 Augustus 1912.
M. de R.l ter geruststelling aan den heer
Sch. deel ik n mede, dat mjj niets bekend is
van kwade practjjken der aannemers bjj de
gehouden aanbesteding voor de vereeniging
voor Volkshuisvesting //Helder".
Tevens doet het mjj genoegen te knnnen
constateereD, dat ik, bjj de in de laatste jaren
door mjj gehonden aanbestedingen daarvan
nimmer iets bemerkte, zoodat bet publiek zeker
nog teert op misschien in vroeger jaren plaats
gehad hebbende onregelmatigheden.
Het beste zal dus maar zjjn dorgeljjke
praatjes dood te zwjjgen.
s. Krijsen.
Geachte Redactie!
Vergunt u mjj ook voor dit stukje s.v.p.
een plaatsje in uw blad.
Ik las in uw blad van Woonsdag 7 Aug.
het rapport van de Kanaalcommissie. Dit
rapport schjjnt wat plan II betreft zeer prac-
tisob, en nagenoeg ditzelfde plan is door mjj
in een destyds ingezonden stnk over het
Heldersohe kanaal, voorgesteld. Toch wil ik
nog een opmerking maken, 't geen mjjns
inziens over het hoofd wordt gezien in plan II.
De toestand van het Heldersche kanaal
is ontstaan (zooals het rapport zeer terecht
zegt) doordat het kanaal gebruikt wordt voor
de nitloozing der gemeente-riolen. Nu maakt
men een ververschingkanaal niet waar, doch
zulks zal niet afdoend zjjn, als men eerst
niet het geheele riolenstelsel wjjzigt. Als dit
in den toestand van thans bljjft bestaan, zal
mjjns inziens het ververschingkanaal, half
werk verrichten en krjjgen wjj voor de be-
grootiDgkosten van een halve ton Holland-
sche guldens half werk. Misschien dat
enkelen voor mjjn opmerking de schouders
op zullen haleD, doordat sjj alleen de wjjs-
heid ia pacht denken te hebben, doch ik
zon te veel tjjd en ruimte van uw blad
vergen om alles eens mot ojjfers toetelichten,
wat inbond, afvoer-verversching, en
aanvoer-vervuiling bedraagt, 't Eer
ste werk is de vervuiling-aanvoer weg te
en welke geregeld zijn gang gaat tegeu
slechts 8 k 9 nar per etmaal verversching.
Dan de tjjden dat men niet spuien kan.
Achtend,
Uw Dn.,
J. J. SOQOEPPKLRNDBRQER.
Helder, 9 Augustus 1912.
M. de R.l Den heer Sch. wordt in herinne
ring gebracht, dat het eerste plan van door-
spuiïng reeds in 1897 in den Raad versohenen
is en in hoofdzaak goljjk is aan dit ontwerp.
Of het ingesonden stukje, waarin Z.Edl. een
zelfde plan ontwikkelde, voor dien tjjd is ver
schenen, betwjjfel ik zeer.
Wat aangaat de wjjziging van het riool
stelsel, ook dit voorstel kwam in 1897 in
den Raad, maar werd als onuitvoerbaar ter
zijde gelegd.
Ik vertrouw, dat de Redactie gaarne tjjd
ruimte beschikbaar zal stelleD, om den
beer Sch. de gelegenheid te geven met cjjfers
toe te lichten de afvoer-verversching en do
aanvoer vervuiling van het Heldersch kanaal,
dit temeer omdat een dergeljjke becijfering
nog niet bestaat en van zeer veel nut zon
kunnen zjjn bjj de beoordeelng van hot nn
ingediende plan.
S. Krijnen.
Zeer gaarne zullen wjj daarvoor in ons
blad de noodige ruimte beschikbaar stollen.
Red. VI. BI.
■arktbarichten.
Schagen, 1 Angnstns 1912.
20 Paarden f80.— 4 f200.—.
18 Stieren f120.— k f270.—.
42 Geldekoeien (magere) f 130.k f 280.
81 Geldekoeien (vette) f180.— k f880.
30 Kalfkoeien f 180.— k f 820.—.
6 Vaarzen f 80.— k 1140.—.
20 Nuchtere Kalveren f7.k f24.—.
55 Schapen (magere) f 16.k f 82.
510 Sohapen (vette) f24.A f 83.50.
255 Lammeren f 14.A f 19.
60 Varkens (vette) f 0.56 k f 0.68 p. K.Ü.
30 Biggen f 10.— k f14.—
200 Kippen f 0.15 k f0.75 per stuk.
40 Eenden f0.35 k f 1.05.
400 K.G. Boter f 1.15 k f 1.25 per K.G.
1C0 K.G. Kaas f0.50 a f0.60 per K.G.
4500 Kipeieren f 3.80 k f5.per 100 st.
Marine en Leger.
l)e kapL-luit. t. z. H. S. Suermondt wordt '10
Aug. eervol onthev. van het bevel over de «Dolfijn"
en belast met het bevel over de «Zeehond".
2 Sept. wordt de kapt.-luit li J. H. van Leent,
in verband met zijne eervolle ontheffing van het
bevel over Hr. Ms. «Reinier Claeszen», op non-actlv.
gesteld, en A. Merkus eervol ontheven van de be
trekking van hoofd van het vak van uitrusting bij
's Rijkswerf te Hellevoetslnis, tevens havenmeester
der marine aldaar; luit..t. z 2c kl. E. T. de Veer
belast met de functie van olf.-instr. bij de marine-
machimstenschool te HellevoetsluisC. ter Poorten
gepl. a.b Hr. Ms. «Reinier Claeszenx O. D. T. de
Ridder bij de m&rine-machinistenschool te Helle
voetsluis; C. I. J. Bruinsma a.b. Hr.Ms. «Ilydrac
H. IJssel de Schepper by de Kweekschool voor
Zeevaart te LeidenC. F. E. Smith, met 2 Sept.
gepl. als olf.-instr. bjj de marinc-machinistenschool
te Hellevoetsluis.
De kapt.-luit. t. z. J. F. Nyland wordt 26 Aug.
eervol ontheven van het bevel over de «Zeehond"
en gecommitteerd naar de directie der Marine te
Hellevoetsluis als hoofd van het vak van uit
rusting bjj 's Rijkswerf, tevens havenmeester der
Marine aldaar.
De luit. t z. der le kl. C. F. Kruisinga wordt
26 Aug. overgeplaatst uit de directie der Marine
te Willemsoord naar de afdeeling mariniers te
Amsterdam.
De luit. t. z. le kl. W. F. van Erp Taalman Kip
wordt 26 Aug. belast met het bevel over de «Dolfijn".
De offic. v. adm. der le kl. W. H, C. ten Bruin-
rneler wordt 1 Sept. 1912 eervol ontheven van de
hem tévens tijdclyk opgedragen waarneming der
betrekking van Intendant der zeemacht in de stel
ling van den Helder en chef der Marine-bakkerij.
Da offic. v, adm. der le kl. W. L.G.J. F.Cramcr
von Baumgarten wordt 17 Aug. 1912 van Hr. M*.
«Kortenaerc op non-activiteit gesteld.
