KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringon en Anna Paulowna
Ho. 4148.
Woensdag 28 Ootober 1912.
40ste Jaargang
't Vliegend Blaadje p. 3 m.50 ct., fr. p. poit 75 ct., bnitenland 11.25
Pre- 1 Zondagsblad 37i 45 f 0.75
miènj Modeblad 65 75 10.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertcntiën van 1 tot 5 regels (bq vooruitbetaling) 30 cent.
Elke regel meer6
Brwijs-eieraplasr-è
Vignetten en groote letter» worden naar plaatsruimte berekend.
Interc.-
Telefoon 50.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever i C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT t Co.), Helder.
Bureaus Spoorstraat en Koningstraat.
UIT HET BUITENLAMD.
Do bepalingen van den vrede tusschen
Italië en Turkye zijn nu bekend. Ze komen
in hoofdzaak overeen met wat daaromtrent
als voorloopig werd megedeeld.
Het verdrag zegt dat beide regeeringen
zich verbinden om, aanstonds na de onder
tekening van het verdrag, de noodige maat
regelen te nemen tot onmiddelyke en gelijk
tijdige staking der vijandelijkheden en onver
wijld bevel te geven tot terugroeping der
officieren, troepen en burgerlijke ambtenaren
- van Turkije uit Tripolis en Cyrensïca,
en van Italië uit de eilanden in de Egelsche
Zee.
Italië zal deze eilanden ontruimen, on-
middolyk nadat de Turken nit Tripolis en
Cyrenaica vertrokken zijn. Do krijgsgevan
genen en de gijzelaars zullen binnen den
kortst mogelyken tijd uitgewisseld worden.
Do beide rijken beloven volledige en al-
geheele amnestie te verleenen aan de be
woners van Tripoli en Cyrenaica en de eilan
den in de Egeïscbe Zee voor hunne deel
neming aan do vijandelijkheden of aan hen,
die zich ten gevolge van den oorlog moch
ten hebben gecompromitteerd. Personen, die
te dezer zake gevangen zjja genomen of
verbannen, worden onmiddelyk in vryheid
gesteld.
Uitgezonderd zyn degeneD, die zich aan
een vergrijp t0gen bet gemeene recht hebben
schuldig gemaakt.
Italië verbindt zich om, zoodra het rijk
zyn handelsverdragen met andere mogend
heden zal vernieuwen, met Turkye een han
delsverdrag te sluiten op den grondslag van
het Europeosche publieke recht, d. w. z. dat
het aan Turkye zyn volslagen economische
onafhankelijkheid laat en het recht om in
commercieele on douane-zaken te handelen
evenals andere Europeescbe mogendheden
en zonder gebonden te zyn door kapitulaties
of andere akten tot den huidigen dag ge
sloten.
rHet spreekt van zelf," zegt het verdrag,
,dat het handelsverdrag eerst in werking
zal treden tegelijk met de handelsverdragen,
door de Porte met andere mogendheden op
denzelfden grondslag gesloten."
De Italiaansche regooring verbindt zich
om jaarlijks in de kas van de Turksche
Dettepubliqne ten behoeve van de
keizerlijke regeering een som te storten, over
eenkomende met het gemiddelde bedrag, dat
aan de Dette publique werd uitgekeerd
uit de inkomsten van de twee provincies.
Het bedrag van genoemde annuïteit zal door
twee commissarissen worden vastgesteld.
Wanneer deze het niet eens mochten kun
nen worden, zal de beslissing worden over
gelaten aan een scheidsrechterlijk collego.
De Italiaansche regeeriDg verklaart zich
bereid te erkennen, dat van dit oogenblik
af het jaarlykache bedrag niet minder dan
2,000,000 lire zal bodragen en is bereid aan
hot bestuur van de Dette publique
een daarmedo overeenkomstige gekapitali
seerde som uit te betalen, zoodra haar een
desbetreffend verzoek wordt gedaan.
Ziezoo, dat zaakje is dus in orde.
We kannen nu de ellenlange berichten
gaan lezen omtrent den feilen strijd op het
Balkanschiereiland zelve. Want 't spreekt
vanzelf dat alle ander «buitenlandsch nieuws"
in de schaduw wordt gesteld, niet eens in
gezien wordt, nu aller aandacht gevestigd is
op het bloedig drama dat daar in den Balkan
zal afgespeeld worden. Want bloedig zal 't
zyn de geesten zyn fel beroerd. Er zal
aan Turkye ook den
om sprak do voorzitter, de heer J. Drijver
slechts een kort welkomstwoord: „P. P. zal
laten zien wat het doet, moge het de sym-
mthie voor de gymnastiek vermeerderen, het
id of donateur worden volgt dan van zelf".
Barren door de meisjes-afdeeling was 't
begin. Barren en stokoefeningen van de 3
jongens-af deelingen volgdeD. Korrect, en voor
wat de meisjes betreft: gracieus; voor de
dames-afdeeling mag daar nog hot woordje
by. 't Was oen lust die oefeningen te
zien. Staaf- en stokoefeningen maken altijd
een gunstigen indruk. Als de oefeningen zeer
gevarieerd zijn als hier, komt dat nog sterker
uit. De heeren-afdeeling werkte aaa 't hoog-
rekkracht en geoefende spieren kunnen een
meoscb heel wat doen verrichten.
De oefeningen werden afgewisseld door
een tweetal voordrachten: ,De revolutie in
de keuken" die ook had kunnen heeton .Als
de kat van honk is dansen de muizen op
zolder", 't Waren twee keukenprinsessen, de
huisknecht en de tuinman. Mijnheer en
rdie er niet waren" vervulden de
rol van kat.
De tweede voordracht waB een «Tyroler-
semble". Aardige Tyroolsche meisjes en
ree Tyroler heeren zongen tusschen de
bergen (met eon Hollandschen molen in do
verte), heel aardige versjes, waarbij zy toe
spelingen maakten op Heldersche toestanden
en Heldersche overwinningen gymnastische
overwinningen, 't Viel begrijpelijk erg in den
smaak.
Te 11 uur was het pauze en daarna moest
heeren afdeeling nog vrye oefeningen
de
i de geesten i
t verbittering gesti
Griekenland 1
ing gestreden worden.
1 heeft nu aai
oorlog verklaard.
In een nota, die de Grieksche legatie in
Parys uit gaf, wordt -gezegd, dat in het lot
dor Christenen in Turkye gedurende een
tijdsverloop van 37 jaren geen merkbare
verbetering is gekomen. Nu de laatste po
ging om daarin wijziging te brengen, mislukt
is, zien de verbonden staten zich tot hun
groot leedwezen verplicht naar de wapens
te grijpen.
Voor de belangen van de onderdanen van
alle boitenlandsche staten zal zorg worden
gedragen.
.Griekenland", zoo eindigt de nota, .rekent
op de Bympatbie van de bevriende naties
en verzoekt Frankryk een welwillende on
zijdigheid in acht te nemen."
Reods verleden week zjjn de Grieksche
troepen de grenzen overgerukt.
Van alle grenzen komen berichten van
gevechten en daar die grenzen nog al uit
gebreid zyn is 'tniet gemakkelijk een over
zicht te geven.
Wo kunnen ons slechts bepalen hier ei
daar een greep te doen uit de menigvuldige
telegrammen die het Reuter-agentschap
de talrijke oorlogscorrespondenten seinen.
Eerst nog even het bericht dat men 1
in Turkye veiliger achtte dat de ex-Sultan
Abdoel-Hamid te KonBtantinopel verbleef
dan te Saloniki. Je kunt nooit weten I De
Sultan heeft het overbrengings besluit be
krachtigd.
(Men zie de oorlogsberichten op eene
andere plaats.)
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 22 October.
Accijnsheffing op het gedistilleerd in de
gemeenten Helder, Vlieland en Vlissingen.
Ingediend is een wetsontwerp tot afwijking
vau den regel, gesteld by art. 241 Gemeente
wet, omtrent plaatselijke belastingen ten be
hoeve van de gemeenten Helder, Vlieland
en VliBsingen.
Daarbij wordt voorgesteld dat mede voor
een tijdvak van 3 jaren (van 1 Januari 1913
zoo noodig tot 1 Januari 1916) kan worden
geheven belasting op het gedistilleerd ten
behoeve der gemeente Heldertot een bedrag
van ten hoogste f15 per H.L. ad 50 pet.
sterkte; ten behoeve der gemeente Vlieland
tot een bedrag van ten hoogste f 12.50 per
H.L. ad 50 pet. sterkte en ten behoeve der
gemeente Vlissingen tot een bedrag van ten
hoogste f 17.50 per H.L. ad 50 pet. sterkte.
Pro Patrla.
Zaterdagavond hield de gymnastiek-
sohermvereeniging .Pro Patria" in Casino
een feestelijke vergadering.
'C Was er een gezellige drukte.
't Program was nog al uitgebreid en daar
maken. We zyn heengegaan, want er was
daarna ook nog bal en gezien de animo
daarvoor die kan men zoowat naar het
getal en 't gezicht der dames schatten
zal 't wel laat zyn geworden.
De sociale beteekenis der
geheel-onthouding.
Op verzoek van do afdeeling Helder der
iNederlandsche Vereeniging tot afsckafliug
an alcoholhoudende dranken" zette de heer
H. Gerhard (Amsterdam) Zaterdagavond
de socialo beteekenis der geheel-onthouding
voor een aandachtig luisterend en geboeid
publiek uiteen.
Jammer was het, zooals de wd.-voorzitter
t afdeeling, de heer Ybe», mededeelde, dat
eene stadgenoote, die hare medewerking had
toegezegd, en eenige nnmmers zou zingen,
welker tekst bereids op het programma was
afgedrukt, jammer was het dat die jonge
dame plotseling ongesteld was geworden,
waardoor eigenlijk hot heele programma in
't water viel. Want zoo op 't laatBte oogen
blik was hierin onmogelijk te voorzien. Ge
lukkig had oen lid van eon zuster-vereeniging,
do beer Hangart, zich bereid verklaard eenige
vioolnummers ten beste te geven, zoodat aan
de aanwezigen althans eenige schadevergoeding
gogeven werd.
De heer Gerhard dan zette, zooals wij
zeiden, uiteen de sociale beteekenis van de
geheel-onthouding, en waarom eigenlijk ieder,
die voelt, dat er hervormingen in de maat
schappij noodig zyn, ieder socialist dus, vroeg
of laat noodwendig zal moeten komen tot
geheel-onthoudi ng.
We weten allemaal, dat het langzaamaan
een sterke beweging is geworden. De «Nsder-
landsche Vereeniging" alléén telt reeds 12000
i; naast haar werken tal van andere
totaal wel 20.000 leden. In Noorwegen,
Finland, Amerika, heeft zy grooten invloed,
in de Romaansche landen wint zy krachtig
terrein. Geen land ter wereld is er waar zy
niet gestadig toeneemt.
Vyflig jaar terug was dat geheel anders.
Als toen iemand zei geheel-onthouder te zyn,
werd hy voor gek of ontoerekenbaar ver
klaard. Vooral in 't leger was 't drankmis
bruik groot, pn vooral onder de Hollanders.
Vandaar ook nog de Engelsche uitdrukking
«Dutch courage" jenevermoed.
Thans is dat al heel anders geworden.
Veel "is er op dit puot gewijzigd. Hoe zou
dat komen Omdat men thans zooveel beter
Volstrekt niet. Vijftig jaar geleden
kende men de drank-ellende ook, zoogoed als
nu. Als een kwaad bestreden kon worden,
omdat we weten, dat het kwaad is, wel
dan zou er al geen kwaad meer op de wereld
zyn. Er zyn tal van kinderen, die neigingen
vertooneD, welke ze weten, dat verkeerd zyo,
en die ze toch niet kunnen keeren. Hoeveei
doen we zelf niet, dat wo weten verkeerd
te zyn.
Maar de beantwoording van de vraag,
waaraan- dat groote verschil in denken is toe
te schrijven, is moeiljjk. Spr. trachtte zyn
eigen persoonlijke opinie hierover weer te
geven.
Groote veranderingen in denken of doen
der menschen staan nooit op zichzelf. Zy
gaan altyd samen met veranderingen op
ander gebied.
Als wy de geschiedenis der maatschappij
nagaan, dan valt op te merkeD, dat zulke
groote veranderingen geregeld over groote
tydperken plaats vinden. Een groote honderd
jaar geleden stond de maatschappij aan 'f
begin van 't kapitalistisch stelsel, waarbjj
gaandeweg do productie van handenarbeid
overging in stoombedryf. Het had dit voor
deel als ieder mensch zyn krachten zoo
goed mogelijk inspant, worden ze beter.
iRuat roest» en «aldoende leert». Wie veel
gebruikt, gaat het beter doen. Dit begin van
't kapitalistisch stelsel, dit liberalisme had
onvoorwaardelijk goede grondslagen. Uit dit
liberalistisch systeem ontstond langzamerhand
hot liberaal-economisch, met de leusde
noodzakelijkheid om in de levensvoorwaarden
te voorzien, dwingt ieder voor zich te werken.
Wie nu uiec krachtig genoeg is, moet onder
gaan.
Op dit systeem is niets aan te merken,
slechts ééno rkleinigheid* en wel deze het
concurrentiesysteem in de maatschappij werkt
met ongelyke wapens. Aan den eenen kant
de reusachtige macht van het kapitaal, aan
den anderen kant de geknevelde arbeiders
massa. En tengevolge van dit feit werd iets
anders geboren. De geest die gewekt en
geboren werd, ging lynrocht tegen dit systeem
in. Vyftig jaar vroeger bemoeide de staat
zich niet met de arbeiders; zestig jaar ge
leden weeB een Engelsohe enquête uit, dat
kinderen van 46 j. nog in fabrieken werden
geëxploiteerd. Toch waren de menschen niet
zooveel slechter dan nu. Maar langzaamaan
is tegenwoordig een nieuw idéé ontstaan.
Uit do leus van het liberalisme: ieder voor
zich en God voor ons allenontstond de
nieuwe leusniet ieder voor zich, maar
allen tezamen voor ieder. Er ontstond het op-
komond, sociaal verantwoordelijkheidsgevoel.
Spr. zette du uiteen de groote beteekenis
van dit verantwoordelijkheidsgevoel in de
maatschappij. Vroeger werd wel eens ge
redeneerd: verwijder de zwakken nit de
maatschappij, dan houdt gy van zelf de
sterken over. Doch naar mate men meer en
beter doordrongen werd van het pynlyk-
nauwe verband tusschen doen en laten van
nu en vroeger (de zonden der vaderen, leerde
de bybel, worden bezocht tot in het vierde
'OBlacht, doch de huidige wetenschap met
ïaar erfelijkheids wetten, leert, dat dit ge
schiedt tot in lengte van dagen), naar
die mate begreep men, dat van al wat ge
beurde aan ieder apart iets kon worden toe-
'eschreven. Maar al te vaak is hy, wien
iet in de maatschappij welgaat, en die daar
om geëerd wordt, een gelukskind, al te
dikwijls een ander, van wien men zegt, dat
hy niet flink is, en in de maatschappij mis
lukt, het slachtoffer van het noodlot. Niet
met Kain's woord: ,Ben ik myns broeders
hoeder?" moet men antwoorden: neen, wij
allen zyn elkanders broeder en hoeder.
Dat besef nn van socialen samenhang is
niet maar een fraaie tirade, het ïb een
dwingende oisch en vertoont zich overal, in
alle richtingen. In 't bizonder sterk in de
geheel-onthouding.
In 't tweede gedeelte zijner rede ontwik
kelde de spr. dit nader. Met voorbeelden uit
eigen leven, op pakkende, boeiende wyze
jeillustreerd, zoodat het gehoor aan zyn
ippon hing, betoogde hy liet verkeerde van
hot z.g. matige drinken. Iedere dronkaard is
oorspronkelijk kind geweest, zei hij. Wat
zoudt gy zeggen als do persoon, dien gij,
omdat hij dronken is, bespot, eens nw vader
of broeder was
een andere geschiedenis bewees by
de stollingNiemand weet wat voor kwaad
hij dikwyls heeft gedaan. Heel wat menschen,
die erfelijk belast zyn met de kiem der
dronkenschap, worden onwillens en onwetens,
door den «matigen" drinkor tot alcoholisten
gemaakt. Gy, matigheidsdrinker, zoo riep by,
wees gewaarschuwd voor hot gevaar.
Niet wat wij zeggen, wat wy doen
is van invloed. De gezondheidstoestand wordt
beter, gezorgd wordt voor hygiënischer
woningen etc. Maar wy beseffen nog abso
luut niet de verleiding die van de kroegen
uitgaat. De atmosfeer, waarin het lichaam
moet leven, wordt wel gereinigd, maar die
waar de gsest in vertoeft, vergeet mcD.
Telkens en telkens weer dringt zich de vraag
vorenbeseft gy wel, dat al die dronkaards
eenmaal oDsohuldige kinderen zyn geweest?
Door een ander verhaaltje bewees de
spreker, dat men iemand, die in zyn jeugd
verwaarloosd wordt, als kind beklaagt,
doch dat diezelfde persoon, als jonge man
in de maatschappij, geworden wat hy nood
zakelijkerwijs worden moest: misdadiger,
door die zelfde maatschappij met den
vinger Dagewezen wordt en veracht.
Steeds moeten wij ons afvragen: wat kan
er van mjj uitgaan ten bate van het komend
geslacht? Die vraag zal zich steeds weer
opdringen aan u en u niet loslaten. Vel geen
vonnis over wie valt of gevallen is, maar
zeg: daar ben ik óok schuldig aan. Niet
individueel natuurlijk, maar als geheel, als
maatschappij.
Hy, die sociaal voelt, die zich voelt als
lid van die maatschappij, hy móet geheel
onthouder worden, daar is geen ontkomen
aan.
Er was geen debat.
In deze fraaie redevoering toonde Gerhard
zich, evenals den vorigen keer, toen hy voor
de S.D.A.P. sprak, de philosoof on de den
ker, méér nog dan de hartstochtelijke party
man. Hij vatte het vraagstuk dikwyls ge
moedelijk op, en kwam langs logiachen
godachtengang zooals trouwens alle phi-
losofle is tot zyn stollingen, die somtijds
verwonderlijk gelijkluidend waren aan die,
op de vorige lezing verkondigd. Bij zyn
„vertellinkie", zooals by het betitelde, was
de onderwyzer-paedagoog in zyn element en
was het zeer interessant het gehoor te be-
studeeren, dat den adem inhield. Het was
eene mooie lezing en er was vry veel
publiek.
De Burgemeester van Zaandam.
Het .Handelsblad" bevat een artikel vi
prof.. D. van Embden te Amsterdam, waarin
uitvoerig wordt betoogd dat de burgemeester
van Zaandam, veroordeeld tot vijf dagen
gevangenisstraf wegens het doen opnemen
van een hoogeren leeftyd van zyn zoon in
een reispas voor Rusland en bij het Hof te
Amsterdam in hoogor beroep gekomen, thans
genoeg is gestraft voor zyn formeel ernstige,
maar materieel niet erger dan //incorrecte"
daad. De schrijver verwijt den heer Duys,
die een ware campagne tegen den burge
meester voerde, welke tot het verleenen van
rechtsingang leidde, dat deze de meest laak
bare handeling begon en onnoodig groote
schade aangericht heeft. Op de uitspraak
van het Hof beoogt hy niet invloed te
oefenen; maar, «egt by, ten slotte iB er nog
de mogelijkheid van straf wijziging door gratie
en daardoor kan de uiting van de pnblieke
opinie betoekeniB hebben.
Oorlogs-bioscopen.
Volgens alle aanduidingen zullen de bios
copen bij den Balkan-oorlog een grooter
rol gaan spelen dan ooit te voren. Oorlogs
beelden worden thans reeds in ettelyke En
gelsche bioscopische schouwburgen avond aan
avond vertoond. Zy hebben echter vooralsnog
enkel betrekking op de oorlogstoebereidselen.
Zoodra nochtans de krijgsverrichtingen in
Macedonië, aan de Grieksche grenzen, enz.
werkelijk beginnen, zullen de films, met
schier ongeloofelijken spoed, naar hier ont
boden en onmiddellijk vertoond worden.
Men weet, dat verschillende groote bios
copische firma's, Amerikaansche, Engelsche
en andere, geheele scharen van opnemers
naar den Balkan gezonden hebben. Ook
Urban, de bekende man van bioscopische
films in kleureD, heeft er velen heen gestuurd.
En hij vleit ziek, dat hy de eenige vertooner
van gekleurde films zal wezen.
Deze oorlogsbioscopisten spelen eea veel
gevaarlijker rol dan de gewone oorlogscor
respondenten, want de eersten moeten by het
vechten tegenwoordig zyD, om ietB te zien
en te fotografeeren. (»N. R. Ct.")
TWEEDE KAMER.
Invaliditeits- en Ziekteverzekering.
Alvorens wy heden een overzicht geven
van de Vrydag in de Tweede Kamer ge
voerde debatten over hetontwerp-invaliditeits-
en ziekteverzekering, leek het ons niet on
dienstig onzen lezers een beknopt overzicht
geven van wat dit ontwerp eigoolyk is.
Zy zullen daardoor gemakkelijker de debatten
kannen volgen en ook, zich een beter oordeel
over het gesprokone kunnen vermen.
Dit wetsontwerp dan regelt ouderdoms- en
invaliditeits-vorzokoring tezamen, met één
premiebetaling. Het spreekt vanzelf, dat over
voorgestelde regeling veel verschil van
meening bestaat. De voorstanders zeggen
ouderdom is feitelijk niet anders dan een
soort van invaliditeit. NeeD, zeggen de tegen
standers, hot lijkt meer op ziekte, en komt
regel ook wel daaruit of uit een on
geval voort. De iovaliditeitsrisico's zyn dan
ook veel moeilijker te berekenen dan die van
den ouderdom.
Hoe het zy, het ontwerp-Talma is dat van
de vereonigde verzekering, en wel hot stelsel
der verplichte verzekering. Art, 30 van dit
ontwerp bepaalt, dat «ieder arbeider, wanneer
hy niet by de wet is vrijgesteld, verplicht is
zich te verzekeren". Hü krjjgt daarvoor recht
op uitkeeriDg ingeval van invaliditeit, d.w.».
wanneer hy geen werk meer kan vinden
waarmee hy eon derde van zijn loon verdient
en op zyn 70ste jaar, als hy dan nog leeft.
Bovendien krjjgen zyn kinderen beneden de
dertien jaar, wanneer hy overlydt, een woezen-
rente, gelijk aan de invaliditeitsrente waarop
hy op dat oogenblik recht zou hebbeD.
Wanneer hy een week lang zonder werk is,
behoeft hij geen premie te betalen, doch
daar staat tegenover, dat hy daardoor ook
een lagere rente krygt. Een minimumoit-
keering is echter vastgesteld, die lagere rente
duB betrekking op hetgeen hy boven
het minimum krygt.
Nu zyn cr, behalve dit door de Regeering
•oorgestelde stolsel, nog verschillende andere,
die van de foogenaamde «vrijwillige" ver-
lekering, met aanmoediging door staatssteun
en het stelsel van staatspensioneering naar
Engelach of Deensch model, geheel op kosten
van den staat. Van het eerste stelsel (de
vrijwillige verzekoring met aanmoediging door
staatsteun) zyn o.a. de vry-liberalen voor
standers. Dit wordt in België toegepast.
De weekpromies en de minimnm-renten
ziju, volgons het Regeorings-ontwerp te ver
dien in 5 klassen, en wol als volgt
Klasse I (jaarloon heneden f240): week-
premie 20 cent, minimum-rente f78 'sjaars;
Klasse II (jaarloon f240—f400): week-
premie 24 cent, minimum-rente f98.60 'sjaars;
3 III (jaarloon f400—f600): week-
premie 32 cent, minimum-rente f 124.80 'sjaars
s IV (jaarloon f600—f908); week-
premie 40 cent, minimum-rente f 156's jaars
Klasse V (jaarloon f900—1200): week-
premie 48 cent, minimum-rente f 187.20.
Hierby moet in 't oog worden gehouden,
dat wel de werkman da verplichting heeft
zich te verzekeren, doch dat de werkgever
de premies moet voldoen en deze slechts
voor de helft van het weekloon
kan afhouden. De betaling kan geschie
den öf rechtstreeks in geld öf door het
plakken van zegels op een «rentokaart", die
de werkmaD bewaart. Hot komt dus hierop
neer, dat de werkman slechts een weekpremie
te betalen heeft van respectievelijk 10, 12,
*6, 20 en 24 cent.
En ten tweede dient men ook niet te ver
geten, dat do minimumrente (geldig voor
ouderdom, invaliditeit en weezentoestand)
verhoogd kan wordon en in vele gevallen
vorhoogd zal worden door het aantal stor
tingen. Iemand die by voorbeeld zyn gan-
leven in do laagsto looDklasse heeft ge
arbeid, van zyn 16e tot zyn 70ste jaar,
krggt op laatstgenoemden leeftyd eon rente
niet van f78 'sjaars of f 1.50 in de week,
doch van f 143.62 dus van ongeveer f 2.75
>er week. Daarvoor heeft hy dan zyn leven
ang een dubbeltje in de week betaald,
doch daarbij bovendien de zekerheid ge
had dat hy by invaliditeit minstens f 78
's jaara zou krijgen en dat zyn kinderen be
neden de 13 jaar (gezamenlijk) by zyn voor
overlijden hetzelfde zouden ontvangen.
De kosten der verzekering, geraamd op
aanvankelijk een kleine 19 millioen golden
'sjaars voor ruim 1 millioen arbeiders, worden
dus voor de helft betaald door de werkgevers,
en voor de andere helft door de verzekerden,
de arbeiders zelven. De bijkomende admini
stratiekosten, ruim 1 millioen gulden'sjaars,
worden door het Rjjk gedragen. En daar de
bovenstaande berekeningen gebaseerd zyn op
een premiebetaling van het 16e jaar af, en
het tegenwoordige geslacht du3 eon groote
achterstand in premies zou hebben intehalen,
zal do Staat bovendien nog het tekort van
het tegenwoordige geslacht bypassen.
daartoe jaarlijks gedurende 75 jaar 8,8
millioen gulden bijdragen. Na 75 jaar is mee
gelyk.
Men weet dat do regoering die 10 mil
lioen 's jaars wil vinden uit verhooging van
tarief van invoerrechten en dat daar
tegenover van links is betoogd dat, daar
zulk een verhooging de prijzen der produc
ten onvermijdelijk moet doen stjjgen en dit
het meest gevoeld wordt door de minstge-
goedeD, eigenlijk die 10 millioen goeddeels
óók nog door de arbeiders zelven zullen wor
den opgebracht.
Na deze uitweiding gaan wy verder met
de reeds aangevangen algemeene beschou
wingen over dit ontwerp. De heer Hugen-
holtz (s.d.a.p.) die Donderdag zyn rede af
brak, zette haar Vrijdag voort.
Spr. ontwikkelde nog eenige bezwaren te
gen het wetsontwerp. Een zijner voornaamste
grieven is", dat het alleen de loonarbeiders
helpt, byna geen vrouwen. En dan is
koeriog veol te laag. Bovendien wordt de
rente op to hoogen leeftyd uitgekeerd. Een
70-jarige leeftyd is 10 jaar te laat. Zyn ern
stigste grief echter is, dat het ontwerp de
fierheid en het onafhankelykheidsgevoel van
den arbeider niet verhoogt, aangezien de
uitkeering niet voldoende is om den arbeider
van de armenzorg onafhankelijk te maken.
Na ceno opmerking van het r.-k. lid van
Van Best naar aanleiding van eene uitlating oogenblik hot Vredespaleis voorbij't Na-
ovor hem door den heer Treub, komt aan dert zyn voltooiing, 't Volgend jaar zal hot
het woord de heer Van Vliet (a.r.), die zyn j worden ingewijd... In 1918, eon eeuw
warmen dank brengt aan den Minister voor na den Volkeren-slag. En wie de bange
diens sociale wetten, inzonderheid voor het vraag stelt, of dat vredesfeest niet zal samen-
de orde zynde ontwerp. LaDge
hebben de arbeiders reeds uitgezien
naar|eene regeling en telkens werden zy te
leurgesteld. Spr. vindt ouderdomsverzekering
zonder invaliditeitsverzekering veol minder
dan half werk. Staatspensioneering kan niets
n voor het groot aantal invaliedon.
De Jong (Hoorn) zeide, dat de ar
beiders staatspensioen willen. Dat is niets
dan ouderwetsche grootspraak. Tegenover de
arbeiders, waarvan hy spreekt, staan tien
duizenden arbeiders, mannen van Patrimo
nium, van den Christelyken Werkmansbond
en Roomsch-Katholieke arbeiders, die geen
staatspensioen verlangen. Eindigende, zeide
do heer Van Vliet: De Christelijke arbeiders
wachten reeds twintig jaar op pensióncering.
Nn komt eon man mot weloverwogen plan
en dient een ontwerp in voor ouderdoms- en
invaliditeitsverzekering, en wat gebeurt thans?
Wo hebben reeds vier sprekers gehoord
met vier verschillende systemen. Wat denken
de arbeiders daar wel van Zy zeggenpraat
er nu niet to lang over, maar doe wat.
Na dezen spreker kwam de hoer Aalberse
r.-k.), die een mooie rede over. het ontwerp
hield. Hy betoogde allereerst, dat het ont
werp er volstrekt niet doorgejakkerd werd,
zooals van links werd verkondigd. In Enge
land werd het 7 Mei 1908 in behandeling
genomen, 27 Mei in eerste en 9 Juli in
tweede lezing aangenomen.
Ja maar, interrumpeerde do heer
Schaper, dat waren 12 artikelen. Hier zyn
hot er 4001
Hy besprak vervolgens den rechtsgrond
van het ontwerp. Arbeidersverzekering is
niets™ anders dan verwezenlijking van het
recht der arbeiders op een rechtvaardig
minimumloon en de ouderdoms- en invalidi
teitsverzekering is niets anders dan de re
geling van de uitbetaling daarvan. Er zyn
wel enkele dingen niet strikt logisch in dit
ontwerp, dat gaf spr. toe.
Op verschillende punten werd hot ontwerp
door dezen spreker verdedigd. Vervolgens
deed hy een tegenaanval op staatspensio
neering, en hield zich aan de verplichte
verzekering naar het boginsel van het ont
werp. Aan het eind zjjner rede waarschuwde
hy nog tegen hy nog tegen het politieke
bederf, dat, naast het individueels, van
staatspensioneering dreigde. Er zal naraeljjk
steeds meer worden gevraagd en de politieke
partyen zullen, vooral by kiesrochtuitbrei-
ding, steeds meer onder den druk van de
lensioentrekkers komen te staan. Terwijl b\j
iet premiestelsel de verzekerde weet, Jat
elke renteverhooging gepaard gaat met
premieverhooging.
De a.r. heer Rntgera voerde nog even het
woord, om een enqnéts, in hot district Zuid-
hom gehouden naar het aantal 70-jarigen,
die van art. 374a zullen profiteeren, te
critiseeren, doch wy zullen onze lezers hier
niet mede lastig vallen. Aanstaande Dinsdag
voortzetting.
Wy moeten nog zeggen, dat de belang
stelling niet bijster groot was, daar de zit
ting, te elf uur uitgeschreven, eerst te twaalf
uur kon geopend worden, aangezien op het
openingsuur onvoldoende leden aanwezig
waren.
Do debatten van de afgeloopen week
samenvattend, meent de Overzichtschrijver
van het .Handelsblad" te kunnen consta-
teeren, dat de afbrekende critiek op het
ontwerp vry sterk, de verdediging vry zwak
is geweest. Doch dat de opbouwende critiek
óók niet sterk was.
Misschien zal dat nog komen, zoo ein
digde
DE WEEK.
20 October.
't Zyn on blyven rare, wonderbare, zo
derlinge tyden, waarin we leven 1In
Augustus en September vriest, stormt, or-
kaant en regent 't, zooals in de oudste aan-
teekeningen der meteorologische bureau x niet
was te vinden; in October, terwyl 't al oi
'yf uur donker wordt, in de restaurants d
winterschotels, erwtensoep numero een, zyn
te krygen; terwyl do menschen, die familie
on vriendon in de Oost hebbeD, hun Sinter
klaas-pakketten bereids hebben verzondi
haast te warm wordt, terwyl de dage-
lyksche weervoorspelling van „stygende tem
peratuur" gewag maaktDe diplomaten
der „groote" mogendheden laten woken-ach-
tereen verkondigen, dat zy don Balkan-brand
zullen weten te verhoeden; dat men heusch
niet ongerust behoeft te zynEén echt-
grimmig woord, één notu-van-stavast,
serieus-dreigend vinger-opheffen in de richting
van Majesteiten Peter, Nikita, Ferdinand,
mitsgaders den „Basileus" der HelleneD,
en ze znllen in hunne respectieve konink
lijke schulpen kruipen Geen duim breed
gronds van het Ottomaansche Ryk zal onder
anderen „invloed" dan die van den armen,
beklagenswaardigen Mehomet V kunneD,
van den wilszwakken, ziekelykon maD, die
voor hem te onzaliger ure gedwongen werd
de plaats in te nemeD,. waar zoovele jaren
de doorlachte vorst zetelde, door Gladstone
,Grootmoordenaar" genoemdWillen de
Balkan-Majesteiten tóch, met alle geweld
tegen de orders nit Londen, Berlyn, Peters-
burg en Weenen in, aan den klap gaan,
bestl Maar nadat er Btroomen bloeds zyn
vergoten, zullen ze onverrichter-zake, zonder
een piaster oorlogsvergoeding en zonder
Ma. uitbreiding van grondgebied huis-toe
koeren Aldus spraken de geweldige, ge
duchte, onbaatzuchtige, zeer slimme diplo
maten. Een dag-of-wat later slaat gansebde
Balkan in vnur en vlam. Moet men zich
voorloopig troosten met wat de diplomatieke
meneeren nu wéér verzekeren: ze znllen den
oorlog „localiseeren"weten to beletten, dat
de brand overslaat, do vreeselyko crisis uit
barst, genaamd Europeescbe oorlog, welke
tevens de sociale revolutie zou doen uit
breken Is 't wondor, dat deze „gerust
stellende" woorden u en my eene konde
rilling over den rug doen varen I En
wie nu langs den Ouden Scheveningschen
weg naar de Nederlandscho Hofdstad tramt,
tuft, peddelt of loopt, hy komt op zeker
vallen met eene menschen-slachting, een
wereldbrand, waarbij vergeleken die van
1313 kinderspel moet heeten, hy mist den
moed om door oen glimlachje te beduiden,
dat hy 't zoo erg, zoo har-serieus niet meent.
De Inst tot schertsen vergaat hem waDt
hy beseft, hoe in dezen tyd van huive
ringwekkende contrasten, de mogolijkhoid
ook van d«ze monsterachtige „antithese"
helaas verre van denkbeeldig is
De Tweede Kamer der Staten-Generaal,
om nu maar weer binnen do grenzen van
het lieve Vaderland terug te keeron, is
dermate overladen, overstelpt met arbeid, dat
do poging om hetgeen de politieke meerder
heid wil «binnenhalen'' vóór do lente van
1913, don- Quichotterie, groot-doonerigo mallig
heid, lykt. In de acht a negen wokon, dio ona
thans nog van KerBt scheiden de Onder-
doms- en Invaliditeitsverzekering, plus de
Indische en andere Begrootingen, met al den
aankleve van dien. Met de stormen by de
Algemeene Beschouwingen, met hl wat bo-
waard, uitgesteld, verschoven werd tot de
Begrootings-carapagno, en nü geen uitstel
meer kan Ijjdenom iets slechts te noemen
de bespreking van het marine-personeel, ten
vorigen jaro in vredesnaam «uitgelascht* om
toch maar op 24 December klaar te zyn.
President Van Bylandt beloofde toenhet
volgend jaar kunnen do heeren 't dan uit
voeren, op hnn gemak doen President
Van Nispen moet den wissel honorooren on
de heer Hugonholtz heeft een .dossier» to
verwerken, gonoeg Voor twee dag- en avond
zittingen. Töch dat alles in acht h negon
weken. Vervolgensde Tariefwet on nog 'n
heelen stapel groot- en kleiogoed. Ook her
innert men zich, hoe minister Kolkman in
de Troonrede van September j.1. deed ver
zekeren, dat al zyn wettekens tot styging der
middelen brood-noodig zyn. En straks zullen
we hooronwanneer er gewezen wordt op
den bloeionden toestand van 's lands kas
Meneeren, gaat s.v.p. de cijfers van het
jongste maandstaatjo eens na 1 Daaruit kunt
;o zien, hoe wisselvallig 't met deze dingen
s.» De Tweede Kamer moet, van 'a och
tends 10 tot vyf uur arbeidend, den Maandag
en Zaterdag incluis, met bijvoorbeeld op z'n
minst drie avond-zittingen per week, 'n kracht
toer verrichten, vertoonen, waarvan niemand
ter wereld in de verte zich eene voorstelling
kan maken. Tusschen de dropjes door krygen
we nog de Senaat, dio o.a. nu welhaast
voor de Radenwet komt te staan. En dan
laat men de vraag, waar het personeel der
Kamer, de ongelukkige steno- en tochygrafon,
hun zennwen van staal, hun y'zeren weerstands
vermogen vandaan moeten halen, buiten
rekening üm van de persmuskieten, met
wie het Parlement geen //Officiëel contact'
heeft, niet te reppen
Onder zülke omstandigheden vangt men
aan mette spijbelen. Te berokkenen, dat
alvast eene der eerste zittingen een nar to
laat moet aanvangen, «faute de combattants»
yl er geen 51 volksvertegenwoordigers lust
hebben, om by het krieken van den dag, d.
w. z. te elf ure, present te wezen
Begint men met redevoeringen van drio,
van vijf urendie een brok middag en 'n
gaDSchen ochtend in beslag nemen. Over
spliuternieuw onderwerp? Ter ontwikkoling
van nieuwo gedachten, gezichtspunten Dio
eene wending, richting aan het debat geven,
waardoor straks bespoediging zal wordon
bereikt Integendeel, over tienduizend
de en geschreven dingen; die
ieder, van het onderwerp eenigszins op de
hoogte, zich dróómen kan
De heer Hugenholtz verklaart plechtig dat
er van .politieke oppositie" geen sprake is.
Men hoeft hem op z'n eerlijk woord te ge-
looven. Maar wat is 't dan? Vrijdagmiddag
kwamen stemmen-van-Rechts meldenWjj,
mannen der meerderheid, zullen meepraten,
hoor! En by de Algemeene Beschouwingen
èn hy de artikelen der lex-Talma. Een
ganscbe ljjst van redevoeringen, waaronder
'n Dnysiaansche van gansch een dag, liggen
z/in 't zont". De nienwe Zaandamsohe schepen
is reeds aan het rangschikken van de bouw
stoffen, waaruit z'n reuze-speech zal zyn
//opgetrokken". De Hoornsehe lieer Do Jong
hoeft zyn //jalousie de métier", als lang-
prater, geprikkeld. Prof. Treub heeft den
h«er Dnys tot 't uiterste gebracht. Zyn glorie
van groot-speecher brengt mee het .record",
door Assen behaald, te .verbotoren". En
mogolyk, dat vervolgens weer iemand
uit den kring der Binnenhofsche vaderen
opstaat, die het Dnys-record, op zyn benrt,
gaat «verbeteren" Een nieuwe parlemen
taire sport, 't Wordt tyd, dat men een scheids
rechter, kampioen-pryzen enz. aanwijst
Slechts het wedden zal strengelyk geweerd
worden, maar ik zou er geen eed op durven
dat een der tientallen verkapte-book-
3 c.s., die ondanks de lex-Regoiit nog
altyd «zaakjes" weten te maken in Patria,
niet kans zal zien, 'n plaatsje op de tribune
te krygen
Uren, dagen, weken, maanden werden ver-
speecht. Hora ruit Izou de brave, hoog
geleerde gouden-jubilaris uit Loiden, podellus
prof. Deo, zeggen De tyd vliegt om
Vóórdat de heeren er besef van hebben,
zal 't hun in de ooren klinken, dat schrikke
lijke, beangstigende woord«Hora Voor
zoo-menigen candidaat uit het vermaarde
Leidsche zweet-kamertje als hemelsche muziek
geklonken hebbend, van vader Dee's lippen
Horal... 't Is tyd, Zy'ne Majesteit do
Kiezer wacht U Sidder voor zyn aan
gezicht, want indien ge by hem, don mach
tige, in ongenade valt, zoo zwaait by het
vlijmscherpe zwaard, dat den vorm heeft van
een onschuldig potlood, en Uw levono-
draad als Kamerlid is doorgesnedon
Hora 1De tyd is om. Zóó zal 't weldra
wezen Toch st:oeft men in de Tweede
Kamer der Staten-Generaal naar het „ver-
boteren" van praat-records.
Ik vraagiB 't niet om te duizelenU
met beide handen het hoofd te doen grijpen
Waak of droom ik En ookwat zullen wo
aanschouwen, wanneer eenmaal do novolen
zijn opgetrokken, nu nog zóó dicht, zóó on
doordringbaar hangend over het raadsel- en
wonderland, waarin we ronddolen 1
Mb. Awtokio.
