KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Halder, Texel, Wleringen en Anne Paulownem
No. 4152.
Zaterdag 28 November 1912.
40ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., !r. p. post 75 et, boitealaid 11.25
Pre-Zondagsblad37* 45 10.75
naiêa J Modeblad i»>65»»»»75» f 0.90
(Voor het buitenlasd bij vooruitbetaling.)
Advertenties van 1 tot 5 regels (bg Toomitbotaling) 80 cent
Elke regel aieer6 c
Bewjj«-exemplaar 2)
Vignetten ea groote letten wordea aaar plaatsruimte berekend
Infare.-
Talafoon 50.
i
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgeven C. DE BOER ir. (v./t. BERKHOUT t Co,), Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Koningstraat.
Tweede Blad.
Opgave van alhier gevestigde en vertrokken
personen van 14 Nov. toten met 22Nov.
Gevestigd.
Naam: Beroep: Woonplaats: Van: Gel.
T. Kuipers, ondw.. Parallelw.54,Menaldumadeel, Ger.
D. Moot, ieem., Bassingr. 42, A'dam, Ger.
P. J. Prins, dekkn., Vischstr. 26, A'dam, Oud K.
J. Plaatsman, vischh.,Nieuwstr. 16Wageningen. Ger.
A. H. Voetelink, H.-M., Hooidgr. 43a, Haarlem, Rem.
J. Irish Stephenson, Kap.Art.,Dijkstr. 10,' sHage,Geen.
J.A.D.MorsserbruijnB-Fischers, z.b. Keixerstr. 100.
Ede, N.H.
W. J. Mantz, H.-Mach. Ankerp. 13, Middelbn.-g, N.H.
J. Kalf, Slager, Breew. straat 60, Bussum, N.H.
E. M. KLeerekooper, Godsd.1v. Galenstr. 61,
Harlingen, N.I.
I'. Bos, Veehouder, Koegras. Zype. N.H.
B. Bru ns, marinier, Bassingr. 4a, Rotterdam R.C.
P. Burggraaf, hoofdbest, Bothastr. 4, Dtrecht N.H.
D. de Lange, mach. H.Sp., Smidstr. 38, Schoten, N.H.
C. Arents, fotograaf, Weststr. 14, Amsterdam, E.L.
M. E. Fillekes, z.b., Kroonstr. 3a, Gilse Rije, N.H.
Naam:
rtrokkei
Van:
GeL
Beroep:
J. v. Wolferen, typograaf, Zuidstr. 12. R'dam. N.H.
J. J. Heijting, z. b., Hoofdgracht 86, Delft, N.H.
J. C. Soetermeer, serg.-schr.P.Heinstr.42,R'dam, N.H.
P. J. Snnkers, serg.-kok, le Vr. str., 9, Nijmegen, R.C.
C. J. L'enneman, Arb. H. IJ. S.M., Polderw. 3,
Broek op Langendijk, R.C.
W. Verbrugge, z. b. Langestr. 106, _'s Hage,
N.H
J. j. Prins, Schipper, Binnenhaven 71, A'dam. N.H.
A. J. Maas, 2e luit Art. Bassingracht 4, Weesp, N.H.
L. J. Plaizier, Bootsm,, Wilhelm.str 82, A'dam. N.H.
J. Blom, Vorp.-stoker, Hoogstraat 18, Brielle N.H.
A. v. d.Rest, serg.-schr.,Schagenstr.79,Nijmegen,N.H.
J. Bosma, matr.-hofm., Gravenstr. ia, A'dam, R.C.
J. G. Donker, bankw., Kanaalstr. 17, Helmond, R.C.
S. Jacobs, bediende, Langestr. 11Rotterdam, N.I
A. M. W. de Haas, z.b., Kanaalweg 86, Wognum, R.C.
B. v. d. Berg, schipper, Wilh.str. 100, Nhmegen, R.C.
Wed. K Kouseband, s.b. Paralelweg 3, Texel, N.H.
P. J. Wisse. ondervr,,Hoogstr. 100, Heemskerk, N.H.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 22 November.
„Apollo".
Wanhoop niet, o hoeren 1 Aldus zuchtte
Woensdagavond eerbiedig iemand achter me,
een waarachtige liefhebber van knnst, die
het een oogenblik aan 't hart ging, dat het
publiek niet bjjster druk kwam opdagen, dat
„Casino" niet bjjna of geheel vol liep. De
man had volkomen gelijk. Op zoo'n muziek
avondje moest eigenljjk geen stoel onbezet
blijven. Inderdaad, het zou wat méér be
moediging geven voor deze uitvoerders, die
toch heusch wel grooter belangstelling ver
dienen. Vooral wanneer hun directeur, de
heer J. M. Jansen, zooals nn, met een ge
heel nienw, met een sympathiek programma
voor het voetlicht komt. Of was 't soms niet
de moeite waard Pardon, nit de zoo enorme
schepping van orkest-werken waren een aantal
keurige nummers geput, die men moet
altijd in 't oog honden, dat dood-eenvoudige
dilettanten ze vertolken verdienstelijk ten
gohoore werden gebracht. De inleiding, „La
Eerrichonne", van Gabriel Allier, wist ons
direct te imponeeren door haar goede voor
dracht. In de ouverture van „Norma", v. Bellini,
hoorden we een paar violisten, die wat al te
haastig of te traag waren in den jniston gang,
waardoor de totaalklank niet zoo zuiver klonk.
Bij Waldtenfel's „Tolle Streiche", een mooio
instrumentale compositie, kwam de piston
uitmnntend nit den hoek. En de solo's, die
volgden? We vonden het accompagneeren
van den hoer NeijtB, hoewel smaakvol, niet
zoo juist in stemming. Maar de cel van den
hoer Brizee bracht met zijn kleurrijke illu
stratie veel ten goede in het gebrek. Zonder
onlogische instrumentatie-effecten liet hy ons
onafgebroken genieten. Behalve het „Simpele
Aven" en „Gebed", gaf deze charmeur op
z'n cel, die zoo bescheiden kalm weg alle
eentonigheid nit de klankvorming weet te
bannen. Schumann's heerlijke «Traumerei",
je nummer voor zoo'n fijngevoeligen droomer.
Tegenover zjjn partij schonk hij hierin een
aangenaam mnzikaal genot.
Na de pauze kregen we nog een interes-
santen marsoh van Zillmann, die hem vBac-
chus" noemde. Met genoegen hebben we
daarin geluisterd naar het dankbare aandeel
van den pistonnist. Ook de bekende ouver
ture van Ch. Lecocq bevredigde stellig den
hoorder. Van de melodieuse verrnkkings- en
smartemoiies die de cellist nog eens ont
lokte, noemen we in 't bijzonder het steeds
en steeds weer aangrijpende «Ave Verum",
van Mozart, dat een toegiftje deed volgen.
Het orkest speelde hierop «Espana, Snite de
Valses sur la Rapsodie d'Emannel Cha-
brier", van E. Waldteufel en eindigde met
een kranige «Finale".
Bal besloot den avond.
Een vermomde dienstbode.
Een Amsterdamsche advocaat, die zich
kort geleden te Hilversum had gevestigd,
had een diensbode noodig, vertelt het N. v. N.
Mevrouw slaagde er na veel gehaspel in
eene dientsbode te krijgen, die van den aller -
eersten dag af een zeer gnnstigen indrnk
maakte. Het meisje was keurig netjes, wist
zeer goed te werken en haar tafeldienen be
wees, dat zjj bepaald van goeden hnize moest
zijn, welke opmerking de heer des huizes
zoowel als mevronw maakten.
De gang werd kenrig geschrobd, de keuken
was steeds ia de pnntjes in orde en het
meisje allervoorkomenst en behulpzaam voor
de achttienjarige dochter en den tienjarigen
zoon. Geen wonder dat mevronw hoog opgaf
aan vrienden en bekenden over haar ge
dienstige, verzekerde dat ze het nog nooit
zoo getroffen had en dat zij overgelukkig
was met zoo'n buitenkansje.
Een week was het meisje in dienst en op
dea avond van den achtsten dag klopte zij
bij mevrouw aan om haar even te sproken.
Mevronw, allervriendelijkst, laat haar binnen
komen, doch schrikt geweldig als het nieuwe
meisje verklaart: mevrouw, het spijt m|j,
maar ik zeg n mijn dienst op, ik ga weg.
Mevrouw vraagt naar de reden, of zy niet
tevreden is en biedt zelfs opslag aan. Niets
helpt. Mevrouw wil tenslotte de reden Weten
en nu vertelt de gedienstige, dat „zij"
een jongen is.
Hü had om een hoogen inzet met een paar
vrienden gewed, dat bjj best een betrekking
als dienstbode zon kunnen krijgen en waar
nemen, wat dan ook blijkbaar gelnkt was.
Mevronw kroeg een kleur, want „zij" had
haar vaak bij haar toilet geholpen, de blouse
dichtgeknoopt, de schoenen vastgeknoopt,
ook de dochter aldus diensten bewezen,
's Avonds had „zij" steeds gevraagd of
mevrouw ook warm water noodig had en zelf
een beetje gebruikt om heimelijk "den aan
komenden snor en baard te scheren.
Toen de heer des huizes de zaak hoorde,
was hij woedend. Hij zou het er niet bij
laten, hij zou den knaap wel vinden.
Schaakrubriek.
Vraagstuk No. 8.
Eindspel van H. Rinck, te Barcelona.
Wit speelt en wint.
b c d e f g h
Stand der stukken.
Wit: Kc3, Te6, Lc8, pionnen b2 en h2.
Zwart: Kc5, Dg8 en pion f6.
Oplossingen worden ingewacht onder het
motto «Schaak" tot uiterlijk Vrijdag 29 Nov.a.s.
aan het bureau dezer courant en in de vol
gende rubriek bekend gemaakt.
Oplossing probloem No. 35,
van Kart Lane, te Halle.
1. Dd4 waarna Toren, Paard of Looper
mat geeft.
Goede oplossingen ontvangen van: J. Sie-
gers (15), H. Zegel (15), J. Nijman (15),
C. Rab (15), R. Roelofs (15), N. Muts (15),
Dr. J. Chr. Reeders (15), A. Swart (15),
C. J. Taaie (15), S. Jellema (11), H. L
Koning (11), H. Willemte (11), A. H. de
Carpentier (4) en IJ. Reidsma (4), allen te
Helder. B. B. Nanning, te 's-Gravenhage (15),
H. Hoonhond, te Loenen (15) en A. van Eelde,
te Bloemendaal (13).
Correspondentie.
W(j kannen verschillende oplossers mede-
deelen, dat van probleem No. 38 ook van
don heer Zegel een goede oplossing inge
komen was, deze was echter per abuis aan
het burean achtergebleven.
1902.
„Morphy".
19 November.
1912.
De schaakvereeniging «Morphy'' alhier
herdenkt deze week haar 10-jarig bestaas.
Ze werd 19 Nov. 1902 op initiatief van
de heeren J. P. Berkhont, K. H. A. Heeroma
en K. Geus opgericht met aanvankelijk 14
leden, waarvan thans nog de heeren A. H.
de Carpentier, S. Jellema en K. Geus lid zijn.
De jubileerende vereeniging telt thans 21
eld eiken W<
leden, die geregeld
samenkomen in de sociëteit Eensgezindheid'
aan de Djjkstraat.
Verschillende harer leden wonnen prijzen
in nationale zelfs internationale wedstrijden.
Wjj herinneren hierbij aan een kamp waar
aan zelfs de geheele clnb deelnam, n.1. aan
de beide correspondentiepartijen die met de
Amsterdamsche Schaakclub dit jaar werden
gespeeld. Deze twee partijen, waarvan iedero
club eene won, waren oDgemeen spannend,
en beide clnbs zjjn er dan ook trotsoh op
een ovcrwinningspalm te hebben bemachtigd.
We geven beide partijen hieronder als
eerste publicatie.
Het 10-jarig bestaan zal gevierd worden
op Zondag 24 Nov. a.s. door het honden van
een schaakwedstrijd in combinatie met den
Nederlandachen Schaakbond, in café Cen
traal", Kanaalweg. (Aanvang 10 nor v.m.).
Als leider van dezen wedstrijd treedt op de heer
H. Gonwentak, van Amsterdam, president
van den Nederl. Schaakbond.
Ook niet-leden, zoowel binnen als buiten
deze gemeente, kunnen hieraan deelnemen,
terwijl schaakliefhebbers vrijen toegang heb
ben.
Het programma voor dezen wedstrijd is te
verkrijgen bij den secretaris van «Morphy',
Hoogstraat 113.
Correspondentiepartjj. I.
Gespeeld tnsschen de Heldersche Schaak
club „Morphy" met wit en de „AmBtordamscho
Schaakclub'' met zwart, van Oct 1911 tot
Sopt. 1912.
Geweigerd Damegambiet.
Wit. Zwart. Wit. Zwart.
1. <12—d4 d7d5 Hoe gevaarlijk het ook
2. Pglf3 e7e6 lijkt, zwart schijnt op
3. e2e3 c7c5 alle aanvallen van wit
4. c2—c4 Pg8—f6 voldoende te kunnen
5. Pbl— c3 a7a6 verdedigen.
6. Pf3-e5 L18—e7 18. Pb4-d3 Db2—a3
7. b2—b3 7 Een zeer 19. Dg5—d2 Pc3-a4
ge'
waagde zet, die, hoe- 20. Lfl—e2. Deze zet
wel de aanleiding tot lijkt erg tam, nu er
het zeer interessante zooveel voor de hand
verloop van de partij, liggende aanvalzetten
eigenlijk niet te ver- zijn aan te wjjzen. Zjj
(ledigen is I leiden echter geen van
7ca X <14 alle tot een behoorlijk
8. c3 X d4 Le7—b4 resultaat. De koning
9. Lelb2 Dd8—a5 ontwjjkt over b6 naar
10. Ddl—f3 Pf6—e4 a7, terwijl op 20 Da5f
11. Tal—cl. Direct b6 een voldoende af-
Df7 f is foutief omdat weer biedt.
Pc3 te zwak staat. De 20Pb8—c6
teztzet verlokt allicht 21. c4 X d5 e6 X d5
zwart tot 0—0, waarop 22. Pd3—b4 1 Om dezen
wit raet Ld3 een zeer zet mogeljjk temaken
sterken aanval op de is 20. Le2 gespeeld,
koningstelling had on- Echter zal wit nu nog
dernomen. een tempo moeten
Daarom dan ook. geven om zich vrij te
11Da5 X a2 maken. Het bleek later
12. Df3 X 17 f Ke8—d8 dat zwart nu nogjuist
13. Pe5—d3. Deze zet den dans kon ontkomen
blykt ten slotte toch 22. Lc8—e61
niet toereikend te zjjn 23. Keif2 Kc7d71
geweest. De twee laatste zetten
13. Da2 X b3 van zwart onttrekken
14. Df7 X g7 Th8—e8 zjjn koning oandeon-
15. f2—13 Pe4 X c3 middellijk dreigende
16. Pd3 X b4 Db3 X b2 gevaren I
17. Üg7-g5+ Kd8—c7 24. Pb4 X c6 b7 Xc6
Wil zwart remise ver- 25. Dd2—c2 c6—c51!
mijden dan is hjj wel Dekking op c6 was met
tot dezen zet verplicht. goed mogelyk. Door
het oller op c5, komt
echter juist het eerst
bedreigde punt voor
den konine vrij.
(Indien wit nu door
26. Tal op officiers
winst speelt, volgt het
demonische Dameoffer
op e3, waarna zwart
makkeljjk wint. K.G.)
26. Thl—el. Misschien
was het beter geweest
toch maar op c5 te
nemen. Zwart kan zich
nu immers geheel be
vrijden door
26c5—c4
Men merke op dat voor
wit 26. Tal niets op
levert daar zwart ant
woorden kan metDe3j-.
Op Ke3volgt Lf5
enz. Vandaar dat wit
eerst poogt zijn koning
in veiligheid te brengen
27. g2—g-i Pa4—b6
Nog juist bijtijds weet
Zwart het bedreigde
paard in veiligheid te
brengen.
28. Dc2Xh7f Kd7c6l
29. Dh7-h6 Da3-db
Er dreigde Lc4: ge
volgd door Te6 :f 1
30. Le2—dl Leti—d7
Zwart gaat nu 't spel
vereenvoudigen. Wit
moet wel ruilen.
31. Dh6 X d6f Kc6 X d6
32. Tel X e8 Ta8x e8
33. h2—h4. Wit tracht
nog door een aanval
hoe die poging faalt
Analyses van mogelijk
heden lijken mjj te in
gewikkeld om in een
kort bestek tot hun
recht te kunnen komen.
33Kd6e7
34. Ldl-c2 Ke7— 18
35. h4h5 Pb6—a4
36. h5—h6 Pa4-b2
37. Tdl - al
Om eerst de zwarte L
op den D-vlengel te
halen.
37..... Ld7—b5
38. Tal—hl Kf8—g8
39. Thl-h5 c4-c3!
Zwart heeft nog juist
den tijd op denD-vleugel
de winst te forceeren.
40. Lc2g6 hij moet wel
weg.
40. Te8-e2f
41. Kf3g3 Lb5d31
Gedwongen maar dan
ook gelijktijdig ver
pletterend 1
42. Th5-g5 Ld3 X g6
43. Tg5Xg6t Kg8-h7
44. Tg6—c6 c3c2
Het zwarte spel speelt
zich verder van zelfl
45. k4—g5 Pb2—c4
46. Tc6-c7f Kh7-g6
natuurlijk, anders volgt
g6 met matdreigingl
47. Tc7_g7+ Kg6-(5
48. h6h7 c2—cl D.
49 Wit geeft op.
"t Is niet noodig een
nieuwe Dame nog ge
tuige te laten zijn van
met zijn vrijpionnen een kortstondigen dood-
iets te bereiken. Het strijd
volgende slot doet zien
(Annotatie van Dr. J. Chr. Reeders
2e Partg
Hoewel niet onaardig, geeft deze party
leer positie dan brillant spel te aanschouwen.
Vierpaardspel.
Wit:
A'dam.
1. e2e4
2. Pgl-f3
3. Pbl—c3
4. Lfl—b5
Het vierpaardspel geeft
doorgaans
trisch spel
5. d2—d3
6. 0-0
7. Lel—
e7—e5 21. a2 X b3
Pb8c6 22. e4 X15
23. g3 X f4
3fcS
Zwart
Helder.
e5 X f4
TffiX 15
{5-g4
d7—d6
0—0
Pc6—e7
Zwarts stelling is
zeker te prefereerea,
de beide torensdreigen
op de f lijn stelling te
nemen, en de witte
pion op f4 is ook niet
bijzonder sterk.
8. Lb5—c4. Hierwijkt 24. Tbl-el Ta8-f8
de theorie af, 25. De2—e4 d6d5
echter niet ten on
rechte, na Lffi: en
gfö: heeft zwart meest
al meer aanvalskansen
dan wit.
Lb4Xc3
Pe7-g6
a. b2 X c3
De4-d4+ Dg6—I
27. Tel-e6 Dffi X d4
28. c3 X d4. Door deze
Dameruil wordt het
er voor wit niet be-
W °P' Tf8—f6
10. Pf3h41 Zeer goed. 29. Teb-e7+ Tf6-f7
Zwart moet nu
ruilen, waardoor ech
ter voorloopig aan
beide zjj den van geen
aanval sprake kan zjjn.
10.
lt. Lg5Xh4
12. Lc4-b3
13. Lh4Xf6
14. Ddl—d'2
15. Dd2e2
16. Tal—bl
17. 12—f3
Wit mag toch niet af
ruilen.
30. Te7e6 Tf5-f6
31. Tfl-el. Nu is de
gewenschte stelling be-
•c6 31
h7h6 Daar komen
32. c2c4
33. Te1-e5
34. b3 X a4
Het gaat nu
leien dakje.
8. Te8e2
39. c4 X d5
40. Te2-d2
Dd8 X f6
g7-g5
ffcfi
c7—c6
beide zijde de 35. f4—f5
Dame vleugel verze- 36. Te6—e8
kerd is, worden de 37. Te5—el
Koningstellingen tot
operatiebasis gekozen.
18. g2—g3 bf6g6
19. Kgl-hl fi-15 41. Tel—bl
Zwart tracht een open
f lijn te forceeren.
20. f2—f4 Le6 X b3f
Zeer sterk I W it moet
wel ab3: antwoorden,
waardoor zwarts a pion 43. h2h3
in het eindspel groote 44. Kg2 X h3
waarde krijgt. Dreigt eet
De leiders der zwarte winnen,
stukken hadden dan 45. Td2—dl
ook reeds bij dezen zet,
de plannen ontworpen
tot winst door de a
pion, merkwaardig ge
noeg, bijna geheel zoo
als de party verliep.
(Annotatie van K. Geus).
a7 a51
b7b5
b5 X a4
a4-a3
Tf7-a7
Tf6 X 15
Tf5f4
c6 X d5
Tf4 X d4
Kg7— f6
.Zijne Majesteit komt
de strijdenden met zijn
tegenwoordigheid vcr-
42. Kh1-g2
Kf6-g5
g4Xb3f
Ta7—&4 l
toren te
a3a2
En wit gaf de hope-
looze party op,
Merkwaardig dat beide
met zwart ge
werden.
Uit den Omtrek.
Anna Paulowna.
Dinsdag 19 November slaagde te Amster
dam voor de akte vrjje- en ordeoefeningen
onze plaatsgenoote Mejufir. W. E. van
Gorkom, leerlinge van den Heldersche Nor
maalschool.
Onze Korfbalclub heeft de zustervereni
gingen ,H. B. S." te den Helder, »S. K. C."
te Schagen, fW. K. C." te Winkel en .Velo-
citas" te Hoorn nitgenoodigd, om 24 Nov.
en 1 Dec. a. s. Serie wedstrijden te honden.
Door «Anna Panlowna" worden 3 medailjes
beschikbaar geeteld.
Dinsdagavond 19 Nov. vergaderde ,,'tNnt"
in „Veerbnrg". Met algemeene stemmen
werden tot nieuwe leden toegelaten de dames
Zelvelder, N. Kaan en G. Blom, wed. R.
Dekker en de heeren D. Waiboer, C. G. van
Balen Blanken en Jb. Kos. Als spreker trad
op de heer J. W. Broednlet nit 's-Gravenhage,
wiens programma nit een zevental nummers
bestond, die op verdienstelijke wjjze werden
voorgedragen. Een heer en eenige dames
gaven enkele mnsiek- en zangnummers ten
beste, waareaar met genoegen werd geluisterd.
Ondanks het ongunstige weder was de op
komst goed.
TWEEDE KAMER.
Zoo heeft men dan Dinsdag een aanvang
gomaakt met de behandeling der Indische
Begrooting en werden de algemeene be
schouwingen geopend.
De voornaamste zaken, die werden be
sproken, waren de Chineezen-kwestie en de
godsdienstpolitiek der Indischo regeering.
,Het wus de heer De Meester, die wees op
het actneele van deze beide kwesties. Vooraf
liet de spr. gaan een beschouwing over den
fioantieelen toestand, dien hjj gunstig achtte.
Ten opzichte van het regeeringsbeleid vond
hjj, dat reeds veel gedaan was, maar spr.
wenschte gaarne inlichtingen omtrent den
datnm waarop voorstellen kunnen verwacht
worden tot wijsiging van het regeerings-
reglement en der comptabiliteitswet. Wat het
Chineezen-vraagstnk betreft, vond de spr.,
dat „De Standaard" de zaak in haar driestar
„Lieve Chineezen verkeerd en overdreven
heeft voorgesteld. De heer De Meester acht
noodig krachtige handhaving van ons gezag,
herstel van de orde, waar deze verstoord is
door de Chineezen. Maar men moet hen niet
opwinden en irriteeren. Spr. vond, dat wjj
niet beleidvol waren opgetreden bjj de be
kende Chineezen-opstootjes. Hij kon zich de
ontstemming dor Chineesen over hot optreden
onzer regeoring bogrjjpen de regcering hield
geen rekening met het feit, dat in China
verandering van regeering op til was, en
waarschynlyk was er, zoo betoogde spr., geen
overleg geploegd tnssohen den Gouverneur-
Generaal en den Procnrenr-Generaal. Verder
meende hy, dat met het ontwaken van China
rekeniDg moest worden gehouden en hot niet
aangaat, voor wat betreft de ontwikkelde
Cbineezen, hen achter te stellen by Europe
anen. Spr. erkende, dat het natuurlijk moeilijk
was een individneelo scheiding te makoD,
doch de afschaffing van hot passenstelsel was
al een groote stap voornit.
„Het kwam ons voor," zoo oordoelt de
Overzicht-schryvor van het „Alg. Hbld.",
,dat er een frissche geest uit deze denk
beelden sprak, die tevens van het hosef der
noodzakelijkheid van een voorzichtig beleid
getuigden."
Wat het onderwijs aangaat, achtte de
Heldersche afgevaardigde Indië nog niet ryp
voor een universiteit, doch bepleitte hy het
verleenen van benrzen om in Nederland te
studeeren. Hjj kwam met kracht op tegen
het dringen van het inlandsch onderwjjs in
de confessioneole richting. Het feit, dat zoo
vele iolandsche regenten hunne dochters de
christelijke school te Djokja laten bezoeken,
bewjjst alleen, hoe groot in die kringen de
behoefte is aan goed onderwjjs, want spr. is
overtuigd, dat die onders zeer zonden be
treuren, als hun kinderen den oorspronkelilken
godsdienst loslieten. Bjj de onderwjjs-politiek
sluiten zich andere feiten aaD, die wjjzen op
het dryven in Christelijke richting, en spr.
waarschuwt daarvoor.
De heer Vliegen (s. d. a. p.) segt, dat de
soc.-dem. gevoelen een valscho positie in te
nemen bjj het uitoefenen van het voogdijschap
over Indië. Wjj willen, in tegenstelling met
andere parljjen, die alles doen om den pupil
Onzelfstandig te laten, Indië ten spoedigste
brengen tot zoodanige ontwikkeling en zelf
standigheid, dat wjj ods nit Indië 1
terugtrekken. Het is slechts voorloopig onze
plicht Indië als kolonie te behouden. Spr.
verhengt zich over het stygend zelfbewustzijn
der inlanders.
De gunstige finantieele toestand is, zegt
spr., alleen een gevolg van de inkomsten nit
monopolies en bedrijver, doch van welvaart
der inlandsche bevolking is niets gebleken.
Spr. wijst op de hooge en exorbitant lange
Indische ambtenaarspensioenen. Enorm zwaar
drukt de bedrjjfs- en inkomstenbelasting op
den inlander. Spr. becijfert, dat de inlander
wel 20 pCt. van sjjn inkomen aan belasting
betaalt, tegen de Europeaan slechte 7. De
inkomsten nit opium, zont, pandhuizen, zullen
op den dnnr -moeten verdwijnen. Spr. komt
bjj voorbaat op tegen de „dreadnought'-
q als Indië ook die zal moeten be-
zal van opinmbestryding nog minder
Spr. dringt aan op sen mijnexploitatie
van staatswege, ten einde in de behoefte aan
fioantiën te kannen voorzien. Ook de „ker
stening" der bevolking critiseerde de spr.
De a. r. heer Schenrer betoogde, dat in bet
beleid der regeering een vaste Ijjn is te
onderkennenwijkt men er rechts of links
even af, men komt toch zachtkens en lang
zaam weer in die vaste ljjn.
Ja, ja, ja, roept tot vrooljjkheid van dé
Kamer, de heer Hngenholtz (s.d.a.p.).
De heer Schenrer vereenigt zich, wat de
fioantiën betreft, met den beer De Meester.
De eisch van Nederlaadach op de tweede
klasse-scholen is overdreven, de regeering
sorge voor bevordering van den landboaw,
neme maatregelen tot wering van demorali
satie, doch zjj voorzichtig op onderwijsgebied.
Spr. komt op tegen de opmerkingen,
die gemaakt syn naar aanleiding van het
christelijk optreden onzer Regeering, ter be
hartiging van het koloniaal belang. Er be
staat een algemeene agitatie tegen het huidig
ministerie en den gonvernenr-generaaL Is
er voor een christen-staatsman geen plaats
in Indië? vraagt spr. In een officieel rapport
wordt medegedeeld, dat de zending den toe
stand aanmerkelijk heeft verbeterd. Vervol
gens besprak deze afgevaardigde de Chi-
neezenkwestie, waarbjj hjj betoogde, dat de
rechtspositie der inlanders niet voldoende is
geregeld. Elke bevoorrechting van den Chi
nees zal den inlander van ons vervroemden.
De heer Hugenholtz (s. d. a. p.j bepleitte
n minder omslachtige wjjze van toezending
der gudelegeerde gelden. Spr. zon invoering
wenschen van een cheqnestelsel, zooals dat
bjj het departement van marine beBtaat. Nog
bespreekt deze heer de Chineezenrelletjes,
on noemt o.a. als grief het bisondere be
lastingstelsel, waaraan de Chineezen syn
onderworpen, en verschillende andere grieven.
Spr. geeft toe, dat op menig punt de toe
stand is verbeterd, doch in het licht der
ontevredenheid moet men die relletjes be-
kjjken. Op verschillende punten critiseert
spr. de regeering, besprak de overplaatsing
van den heer Borel, dien men, als man
van vooruitstrevende denkbeelden en met
den moed der overtuiging bezield, heeft weg
gewerkt. De voorgestelde individueele gelijk
stelling der Chineezen met Europeanen lacht
spr. bizonder weinig aan. Men zal die gelijk
stelling alleen op rjjke Cbineezen gaan
toepassen. Er moet gelijkstelling komen voor
alle in Indië geboren Chineezen.
Na den heer Hngenholtz komt de heer De
Beanfort (v.-l.) die zegt, dat hoewel geen
finantieele zorgen den Minister meer drukken,
andere zorgen daarvoor in de plaats zjjn ge
komen, door de verandering in den toestand
dor volkeren. Spr. bepleit gelijkstelling der
ChineezeD. En wat de verhouding betreft
van onze koloniën tot het moederland, zegt
spr., dat de Javaansche maatschappij aaD~
vankeljjk verkeerde in een staat van vol
komen onmondigheid en kindsheid, toen wjj
in lodië kwamen. Naarmate die maatschappij
mondiger wordt, moet ons bestuur zich terug
trekken en het inlandsche zelf bestnur worden
uitgebreid. Het is verder onvoorzichtig de
regeering te dwingen tot zending onder de
Mohammedanen.
De heer Bogaardt (r.-k.) sluit zich in
zake den flnantieelen toestand in hoofdzaak
aan bjj het betoog van den hr. De Merster.
Spr. dient met de heeren Van Vljjmen,
Brummelkamp en Sohenrer een motie in,
strekkende om binnen 10 jaar maatregelen
te treilen tot verbod van opium in geheel
Indië, behalve voor geneeskundige doel-
^HxriXjXjBTOJsr.
Wat Sint-Ricolaas in
Dan Helder zag.
8)
Intnsschen waren we de Spoorstraat weer
verder ingeloopeD. We moesten en zonden
even bjj de étalage van den heer J. C.
Dcutker stilstaan, die we den vorigen avond
ter loops hadden besproken; een prachtige
voorraad jongensboeken, platen, photografie-
artikelen qnz. boeide onzen blik; een oogen
blik later was het de firma J. P. J. Schul-
hauer met hare Phaff-naaimachines, die er
«enige moest afstaan aan den kooplustigen
ouden heer. Bjj de firma Ottdkerk van Praag
geraakte mjjn vrouw vol bewondering voor
een stofje.
„Die firma Ocdkkrk Van Praag heeft
toch znlke mooie artikelen voor St. Nioolaas",
zei mjjn vrouw.
„En nn denkt n, mevrouwtje, de baas is
er nu toch zelf by, ik kon daar wel eens
een balletje van opgooien, hè?" lachte de
•naakpche oude heer, „nn, ik laat me nooit
kennen aan iets, dus vooruit maar", en
we trokken den winkel binnen.
Inderdaad, deze firma had een verzameling
nuttige, fraaie, solide en goed
koop e St. Nicolaas-cadeanx. De kens was
lastig; er waren prachtige bonten, blouses
en rokken, ja, wat niet al, en mjjn vrouw
stond voor het moeilijke geval iets te moeten
kiezen, wat haar gul werd aangeboden, zonder
dat men haar aan prijs of beperking bond.
Je wilt dan wel graag wat moois kiezen,
maar durft aan den anderen kant weer niet
te onbescheiden te zyo.
Wat men haar voorlegde was overstelpend
en lang dnnrde het, vóór hare kenzA bepaald
was. Eindelijk ging zjj met een stofje voor
een blonse den winkel nit, stralend van ge
luk. Ik vraag me wel eens af, waar een
vrouw met al die kleeren blyft't is bloasje
voor en blonsje na, als ze een mooi stofje
zien worden ze verliefd en dan helpt er niets
aan, ze hebben geen rnst vóór ze 't bezitten
en dan „de rekening stunrt n wel aan mjjn
man, hè?"
Maar in 't onderhavige geval had ik er
vrede mee't kwam immers van St. Nicolaas 1
en bovendien, toen ik mjjn vrouwtje zoo
stralend zag, ging mjjn hart open en genoot
ik mee. Gedeelde vreugd ia dnbbele vreugd,
en als het dan je portemonnaie niet aan
tast
We waren intnsschen tot de Keizerstraat
doorgewandeld en stonden voor de étalage
der firma C. Jaxin. Wat daar niet lag! 't
Was ongeloofeljjk 1 Allerlei soorten van suiker
werken, beestjes, bonbons, fondants, een waar
kinder-paradjjs.
Ik meende een snuggere opmerking te ma
ken, door den bisschop op dit „kinderparadijs"
te wjjien, maar hjj lachte me nit, en zei:
„Ha, ha, een vrouwenkenner ben je Dog
niet, jonge vriendAls je eens wist, hoeveel
„groote mensohen",. vaste klanten van me,
nog met wellnst graaien in soo'n zakje
bruidssnikers of fondants, of hoe ze heeten
mogen. Kom maar gauw mee". En de firma
Jamin kreeg een renzenbestelling.
We zonden juist de Keizerstraat ingaan,
toen mjjn vrouw uitriep:
„Maar man, je hebt nog lang niet alles
laten zien wat er te kjjk ia. Daar heb je
en ze noemde een heel rjjtje op.
,,'t Is waar ook", zei ik, „wat ben jjj toch
snugger". En meteen zag ik op de Stations
klok, dat 't al over balf twaalf was.
„O hemel", zei mjjn vronw, „is 't al zóo
laat Dan moet ik gauw naar huis, anders
krijgen de heeren geen koffie".
„Weet je wat?" zei ik, „laten wjj meegaan.
We knnnen dan de Keizerstraat en omstreken
vanmiddag nemen".
Zoo gezegd zoo gedaan. Ik had nog gelegen
heid mjjn gast te wjjzen op „Het hnis met
de blauwe stoep", van de firma S. J. Prins
Co., mttar omdat ik er op den Kruisweg
nog op wilde terugkomen, liepen we daar
maar vlnchtig voorbjj. Ik wees den bisschop
den winkel des heeren M. KnEooq, die een
groot magazjjn heeft van allerlei artikelen
voor scheepshutten en van ledikanten en
dergeljjke, op de banketbakkerij van den
heer J. P. Swekring, den schoenwinkel van
den heer B. Feijrn, het filiaal van de
sigarenfabriek Jac. Mantel, op de by zonder
mooie étalage van den heer Jan Veen
(groote kens kussenkleedjes, fraaie hand
werken, enz.), op den sigarenwinkel van den
heer A. Bbüin Wz., die een keur van
sigarenmerken voorhanden 'nondt, op de mooie
étalage van den heer Jac. Bakker Dz„ met
hontsneewerk, en naderden zoo den winkel
van den heer H. Spruit, op den hoek Molen
gracht en Bierstraat.
Daar bleven we gernimen tjjd staan. De
heer Spruit heeft ook eene ruime keuze op
het gebied van japonnen, bontwerk, mantels
en zelfs hoeden, zoodat het voor damt* een
waar paradys ie, en mjjn vrouw dan ook
verrokt was. Menige wenk, disn zjj den
vriendeljjken bisaohop gaf, menige goede
raadgeving, die zjj met baar aangeboren
goeden smaak, wist te lanceeren, ontlokten
den onden heer de herbaalde verzekering
„Wat ben ik bljj, dat we n meegenomen
hebben, mevTonwtje
Natuurlijk zwol mjjn borst van trots by
deze herhaalde complimenten, en toen wjj
dan ook den fraaien bloemwinkel van den
heer Puihbroek waren genaderd, kon ik niet
nalaten mjjn vrouwtje eenigo fraaie rozen te
vereeron en een paar potjes erica voor haar
te bestellen. Een dankbare blik was i
loon.
Vóór wjj de brug over zonden gaan naar
den Kanaalweg ik woon nameljjk in dat
groote dnbbele huis daar had ik nog ge
legenheid op de firma A. Klopper Zonen
terug te komen, 't Is altjjd beter persoonlijk
de etalages te zien dan op beschrijvingen
aftegaan. Wjj zagen daar tal van fraaie
moderne en solide meubels, en, zooals ik
reeds zei, leverde deze firma de complete
menbileering van ons huis.
Zoo naderden wij den Helderschen Mazen-
tempel, waarop ik St. Nicolaas speciaal attent
maakte.
,,'t Is verwonderlijk, zooveel magazijnen
men nog in deze buurt ziet-*, zei ik. „Daar
is, om te beginner, de heer S. Coltof, een
der drie gebroeders, di.e een verwonderlijke
kenze heeft alweer ia manufacturen, blouses,
lingeries enzoovoort. Kijkt n bv. eens naar
dat snoezige patroontje is 't niet om te stelen
Het wks om te stelen, St. Nicolaas vond
het ook en palmde het onmiddellijk in voor
sjjn vele damesklanten.
Het weer, dat den geheelen morgen slecht
was geweest men herinnere zich het avon
tuur in den modder, werd zoo mogolijk nog
slechterhevige stortbuien dreigden des onden
bisschops nienw gewaad te bederven, en
mjjn vrouwe waodelcostuum <e rnineeren, om
van mezelf niet te sprekeD. Was het wonder,
dat we bjj den heer J. N. Qcerblls in hnis
vielen als een wervelwind, uitroepende
„Eén paraplnie, twee paraploies, drie para-
plnies
Gelukkig waren se voorhanden, en nog
een heele massa meer, en de voorraad leder
waren die deze firma ar op na hondt, bleek
overweldigend te zjjn: city-bags, tasscheD.
kofiers. portemonnaies, portefeuilles, kortom
een onnilputtelyke voorraad.
Even bjj M. Nauta gekeken naar de groote
kenze horloges, ringen en andere bjjouteriëen,
bjj Joh. P. de Gbaaüw naar de lenke feest
artikelen, maskers enz., die deze heer er in
menigte op na houdt, en ure stonden voor
den winkel van den heer Zegkr Houter.
„Hieromtrent moet ik n een nieuwtje ver
tellen eerwaarde", zei ik. „Deze heer heefl
een zeer bekende en beroemde zaak dezei
dagen overgenomen, n.1. die van den heer
Mktzelaar aan de Binnenhaven".
„Ei, ei", zei St. Nicolaas.
Toon we bjj de etalage van den heer
H. C. Koek gekomen waren, bleef de onde
heer weer staan, in stomme bewondering voor
al die mnsiek. Je hadt daar mond-harmonica's
in alle mogeljjke soorteD, mandolines, violen,
piano's, mnziek kortom een uitgebreide
kenze. St. Nicolaas zei niets dan „sapristi I"
Ja, ja", antwoordde ik, „dat mag er wezen,
eerwaarde."
Nog wees ik den bisschop op de firma's
Kaknewasser (ik steldo mjj voor in de
Zuidstraat daarop teiugkomon), A. Veen en
Meijer Babermann, allemaal flinke groote
mannfacloar-zaken, waar een rjjke kenze te
doen is nit velerlei artikelen, en tenslotte
wees ik hem de zaak van den heer C. Vis,
banketbakkerij, met eene keurige uitstalling
van allerlei heerlijkheden.
De onde heer was moe. „Als ik geweten
had, dat den Helder zoo uitgestrekt was, was
ik per rjjtnig gega <n", zei hjj. „'t Is haast
geen doen voor een ond mensch dit te loopen".
„Ja ja", zei ik, «en we zjjn nog maar aan
't begin. U zult nog eens ondervinden, hoe
uitgestrekt het hier is. Maar een rjjtnig sou
ik a niet aanraden. U rnst maar eens flink
nit, rookt een „Alda" en dan bent n straks
weer zoo frisch als wat".
„Je hebt goed praten", zei de bisschop,
en zjjn gezicht klaarde op, toen bjj mjj den
slentel nit den zak zag halen ik mag
dien altjjd dragen als ik met mjjn vronw
nitga. (Als ik alleen ga vergeet ze hem wel
eeos te geven).
Moet ik nog vertellen van het gezellige
nnrtje, dat wjj tezamen doorbrachten in mjji
huiskamer? Van Wicaje, die nog altjjd vol
met jam zat het was niet duidelijk of het
dezelfde van des morgens of andere was,
maar wel weet ik dat mjjn vronw zestien en
een halven minuut aan 't poetsen is geweest
en dientengevolge de eieren vergat, die zoo
hard als een bikkel waren. Moet ik nog ver
tellen van Jantje, die maar eventjes honderd-
jjftig strafregels had te maken„Ik mag
den onderwjjzer geen „aap" noemen", 't
woord „aap" notabene tnsschen aanbalings-
teekens als verzwaring van straf. Ik vond
't onzinnig, niet dat woord „aap", dat vind
ik kwajongensachtig, maar die aanhalinga-
teekens, maar enfin, 't was hoog bevel en
daar wil ik niet aan tornen. Ik vind dat
onpaedagogisch.
Moet ik het verder nog hebben over de
gezellige conversatie, waarmee St. Nicolaas
onze koffietafel kruidde, van de onnavolg
bare gratie, waarmede myn vronw koffie met
room schonk, van de vele complimentjes, die
de galante onde heer haar en my en o
wonder! dien ondtngenden aap van een Jantje
bracht, en hoe hjj de met jam gevulde kniltjes
van Wiesje streelde?
Genoeg zjj het, te vermelden, dat mjjn
vronw, o jjdelheid! nog gelegenheid vond
den bisschop een harer andere hoedjes
een elegante toqne te laten bewonderen.
Ze zei, dit was geleverd door de dames Sant,
Hoofdgraoht, en je hadt daar een even goede
keus als bjj MaJson Dekker—Schnjjt. Ik beb
er zoo geen verstand van, maar te oordeelen
naar het snoezige snuitje, dat 's middags onder
dien hoed nit kwam kjjken, zon ik ook zeggen
van ja.
Maar zie, ik loop al weer vooruit op de
dingen, wart na de koffie, en na de heerJjjke
vruchten van Lagerveld te hebben genoten,
ging St. Nicolaas iQ een stil hoekje zitten
Jantje stnorde ik naar boven om z'n
strafwerk af te maken 'twas Woensdag
middag en weldra bewees een luid geaork,
dat de onde heer in 'tland der utiigheid
was, waaruit je meestentyds met een gewel
digen geeuw ontwaakt.
