KLEINE COURANT
DE-SOLIST
SOLO
't Vliegend Blaadje
voor Holdor, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
DenHelder en 't Eeuwfeest van
*45 CT PÉR POND ~A~r
Ho. 4157.
Woensdag 11 December 1912.
40ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct, tr'. p. post 75 ct, boitealand I
Pre- Zondagsblad37*45 i
taiia J Modeblad »i>65>>>>75> f
(Voor het baitealand hij vooruitbetaling.)
Advertentie* van 1 tot regels (bij vooruitbetaling) 50 oeat.
Elke regel meer. 6
Bevrij(-exemplaar2|
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend
Intarc.-
Talafoon 50.
Varsohijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag-
Uit ge ver: C. DE BOER Jr, (v./a. berkhout a Co.), Haldar.
Buraaux: Spoorstraat an Koningstraat.
w. G. DE BAS,
la Luitenant der Vesting-Artillerie,
gedetecteerd aan de Hoogere Krijgsschool.
XII.
Den 7en April herhaalt de Generaal de
Jondb andermaal de opeisching der stelling.
Hij schildertden Admiraal den zegevierenden
opmarsch der Verbonden Mogendheden naar
Parijs, en de wreedheid eener verdere voort
zetting der blokkade voor de bevolking
zoowel als voor de bezetting. Alleen de
eisch van krijgsgevangenschap dergeheele
bezetting binnen Holland blijkt echter vol
doende, om deu Admiraal S April te doen
antwoorden „dat hij liever alle ellende eener
„blokkade, waarbij hij de macht bezit om
„zich te verdedigen, verkiest boven onder
werping aan voorwaarden, waarvan 't
„einde niet is te voorzien". Schril staken
de berichten des vijands af tegen die door
Ryk uit Frankrijk medegebracht, welke
met kanongebulder waren begroet. Op den
8en April gelast de Prins den Generaal,
om Veb-Hüell in kennis te stellen van
de proclamatie d.d. 31 Maart 1814, waarbij
Keizer Alexander aller Russen namens de
Verbonden Mogendheden verklaart, voortaan
met Napoleon, noch met iemand uit di6ns
geslacht te willen onderhandelen en de
onschendbaarheid van het voormaligFransch
grondgebied waarborgt. Daar Lodewijk XVIII
was uitgeroepen tot Koning van Frankrijk,
werd den Admiraal en de bezetting voor
geslagen naar hun Vaderland terug te kee-
reu, op voorwaarde „de zaak van hunnen
„herstelden wettigen Souvereïn te zullen
beregten".
Hierop antwoordt Veb-Hüell d. d. 11
April in 't Fransch: „De Prins moet zelf
„overtuigd zijn, dat er geen schandelijker
„misdaad voor een militair bestaat, dan
„zijn Vorst te verraden, en een held, die
„hen meer dan honderd maal ter overwin-
„ning heeft geleid. De bezetting der forten
„van den Helder zou zich daaraan schuldig
„maken door in te gaan op deze voor-
„waarden".
Reeds op den 9en April dringt de Souve-
reine Vorst er bij den Generaal op aan, de
aangeknoopte onderhandelingen met Vee
Huell krachtig voort te zetten. Ingeval
de Admiraal blijft weigeren, wordt de Jonge
gemachtigd de medevoering van wapenen
en paarden volgens werkelijke getalsterkte
der troepen en twee gemonteerde vuur
monden in te willigen. Nogmaals tracht
dus de Generaal, d.d. 12 April, om Veb-
Hüell tot reden te brengen. Deze antwoordt
hierop d.d. 13 April in veel gematigder
termen dan op den Hen. Vooral na aan
komst van zijnen broeder Alexandeb, burge
meester van Doetinchem, die met toestem
ming van den Generaal de Jonge op 13
April de voorposten mocht passeeren en
stellige berichten van buiten medebracht,
achtte Veb-Hüell blijkbaar den tijd tot
onderhandelen gekomen. Hij stelt den
Generaal de Jonge voor twee Fransche
hoofdofficieren af te vaardigen, ter ophel
dering en bespreking van zaken, die zich
beter mondeling dan schriftelijk laten be
handelen. Op dienzelfden datum schijnt hij
den Souvereinen Vorst verzocht te hebben
een vertrouwd officier naar Parijs te mogen
zenden; hiertegen schijnen blijkens een
schrijven van den Minister van Oorlog aan
de Jonge d.d. 23 April, bij den Prins aan
vankelijk bezwaren te hebben bestaan. Zoo
wel schriftelijk aan Schout-bij-Nacht May
d.d. 24 April, als mondeling aan van
Westebholt moet Veb-Hubll den wensch
hebben geuit, den Prins persoonlijk te
sprekende Maire schrijft althans den
Generaal: „Ik wenschte wel een half uur
„onderhoud met Z.K.H. den Prins te kun-
„nen hebben over dit point (eapitulatie-
voorwaarden), eindigde Zijne Excellentie".
Dat de Militaire Raad het gevoelen van den
Stellingcommandant niet dulde, blijkt uit
't feit, dat de vrije doorvaart van schepen
door 't Texelsche zeegat, bij schrijven van
van Westebholt d.d. 13 April door den
Admiraal toegestaan, eenige uren later werd
ingetrokken en voorloopig uitgesteld. De
bezetting bleef blijkbaar de sombere be
richten van buiten vooralsnog wantrouwen.
5. De Ondebhandelxngen.
(15 April-8 Mei 1814.)
De samenkomst te 't Zand op 15 April
1814 vormt het begin van 't einde en
voorspel der capitulatie. Sinds dien datum
worden alle vijandelijkheden gestaakt,
verkenningen worden meer buiten de voor-
postenliniön verricht en 't Engelsch eskader
krijgt bevel eene afwachtende houding aan
te nemen. Aan Fransche zijde werden de
onderhandelingen gevoerd door de luitenant
kolonels Fbancke en de Foucaüld, aan
Hollandschen kant door Generaal de Jonge,
den Schout-blj-Nacht Job May tot advies
in nautische zaken, en den Kolonel Nóbman
Mac-Leod. Uit een schrijven van Generaal
de Jonge aan Minister Mollebos d.d. 13
April blijkt duidelijk, dat men aan Hol-
landsche zijde betwijfelde, of de Fransche
bezetting te den Helder de bepaling zou
billijken, in de ontwerp capitulatie vervat:
„naar hun vaderland te mogen terugkeeren
„op voorwaarde, de zaak van hunnen nu
„weder herstelden wettigen Souverein te
„zullen beregten" daar het meerendeel dei-
bezetting Bonapartistiseh was gezind. Buiten
verwachting echter bleek zij bereid, Lode
wijk XVIH als Koning van Frankrijk te
erkennen, doch eischte harerzijds:
le. een voorschot van f120.000, tot be
taling der achterstallige soldijen
2e. officieele toestemming tot capitulatie
der stelling door de nieuwe Fransche
Regeering.
Zestig soldaten van 't Regiment Etran-
gers, voor wier gedrag de Admiraal bij
ontruiming der forten niet durfde instaan,
werden aan de Hollandsche voorposten
overgegeven en door Generaal ra Jenos
opgezonden. De vrye vaart werd geopend
voor schepen van alle naties (oorlogsvaar
tuigen uitgezonderd), zonder eenig onder
zoek of belemmeriug; ten teeken der open
stelling van de vrye vaart zou eene witte
vlag op het „Kykduin" worden geheschen,
mede eerst na ontvangen machtiging door
't Fransche Gouvernement De eisch der
machtiging uit Frankrijk sproot voort uit
achterdocht aan de juistheid der ongunstige
berichten. Men telde dezen eisch aan Hol
landsche zijde dan ook niet bijzonder zwaar
en vertrouwde hem weldra te zien vallen
bij toezegging der geldelijke ondersteuning.
Bij besluit van 16 April 1814 werd de
Minister van Financiën door den Souvereinen
Vorst gemachtigd eene som van f120.000
ter beschikking te stellen van Generaal de
Jonge, aan wiens beleid verder werd over
gelaten, van deze gelden een zoo zuinig
mogelijk gebruik te maken, ter inwilliging
der Fransche eischen. In ruil hiervoor ver
langde de Prins de sluiting eener behoor
lijke overeenkomst, waarbij de overgave
van vloot, forten en toebehooren binuen
den korst mogelyken tijd zou worden ge
regeld. Van de toegeeflijkheid, door den
Generaal op 15 April betoond in den aan
voer van ververschingeu voor de zieken
en verlichting der briefwisseling met het
binnenland, werd schromelijk misbruik ge
maakt. Geheele karrevrachten met levens
middelen werden binnen de stelling ge
smokkeld. Dit leidde tot rechtmatige klach
ten van Hollandsche zyde bij den Admiraal.
Meenende, dat de overgave der stelling
reeds een beklonken zaak was, werden te
Amsterdam tal van vaartuigen gereed ge
maakt tot vervoer van voorraden naai
Texel. Om aldus eene approviandeering
der stelling over zee te beletten, werd de
kapitein-luitenant de Jonge nog door Gene
raal de Jonge met stellige bevelen naar
Texel gezonden. De kapitein der Artillerie
Kellner werd den Generaal als technisch
officier toegevoegd, bij mogelijke overname
van materieel en magazijnen. Op last van
den Minister van Oorlog bleef liet beleg
voorloopig gehandhaafd. Dit, gevoegd bij
tal van overdreven geruchten gaf aanleiding
tot onrust onder bezetting, die opheffing
der blokkade had gehoopt. Ter voorkoming
van wanordelijkheden liet Veb-Hüell tot
afleiding tal van excercitien en manoeuvres
uitvoeren; aan de versterkingen werd op
nieuw vlijtig voortgewerkt en alle munitie
op de bastions bomvrij opgesteld.
Op den 15en April nog had de Admiraal
den Minister van Oorlog nog geantwoord,
op diens aanbod, een vertrouwd officier
naar den Haag te zenden, om zich aldaar
zelf co overtuigen van de plaats gehad
hebbende gebeurtenissen„Ik acht het
.onnoodig iemand naar den Haag te zen-
ik twyfel niet aan de berichten die
„Z.K.H. officieel ter kennis heeft gebracht".
De Militaire Raad dacht er echter anders
over en zond op den 18en April den Com-
missaris-Ordonnateur de Pbigny naar den
Haag, daar te Helder, 't Zand en Alkmaar
geruchten liepen, dat Napoleons val en
verbanning naar Elba louter verzinsels
waren. Op-den 20en April keerde de Pbigny
terug met bevestiging der somberste be
richten. Daarop werd den 21en April voor
't front der geheele bezetting, onder saluut
van 21 schoten, de Fransche driekleur ver
wisseld tegen de Witte Vlag der Bourbons.
In eene treffende redevoering schilderde
Veb-Hoell de gebeurtenissen die tot deze
verandering van regeeringsvorm hadden
'd. De witte kokarde werd in 't fort
op de hoeden geplaatst. In den Helder en
Huisduinen droeg men Oranje, wat dooi
den Maire werd verboden. Twee Fransche
hoofdofficieren werden naar 't Hollandsche
hoofdkwartier gezonden, om den Generaal
het gebeurde te rapporteeren. Op de vloot
had men wel de Fransche driekleur ge
streken, doch niet door de Witte Vlag der
Bourbons vervangen; de commandanten
weigerden als Hollandsche officieren onder
eene Fransche Koningsvlag het gezag over
hun schip te voeren.
(Wordt vervolgd.)
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 10 December.
Niet toegestaan.
Een 17 jarig jongmenech alhier, wegens
alecht gedrag niet toegelaten als vrijwilliger
bjj het leger, had een Terxoekschrift gezonden
den minister van oorlog, om toch te
mogen teekenen. Maar ook hierop is afwjjzend
beschikt.
Een jubileum.
Mej. A. J. Dekker van hier, herdacht
Zaterdag het feit, dat zjj vijftig jaar geleden
op den hoize Rhjjnegauwen te Nijmegen als
dienstbode in betrekking kwam. Bjj die ge
legenheid ontving zjj de bronzen medaille
van Oranje-Nassan.
Een lief zoontje.
Dezer dagen kreeg een ingezetene eon
erfenisje, een bedrag dat tjjdeljjk in de kast
werd bewaard. Dit schjjnt de begeerte tè
hebben opgewekt van een 15-jarigen zoon,
die er een bankbiljet van f60.afnam,
Ier dat dit aanvankelijk door de ouders
werd bemerkt. Maar verleden week was de
jongen op een morgen heimelyk verdwenen
kwam in een paar dagen niet boven
ar. Toen bleek, dat de jongen met het
geld er vandoor was, terwyl een correspon
dentie van familie te Amsterdam later aan
't licht bracht, dat de deugniet daar logeerde
en er vrjj groote verteringen maakte, wat
dermate de aandacht had getrokken dat men
juist hieromtrent per brief inlichting vroeg.
Zondag werd de knaap aangehouden en
door den vader weer naar hier gebracht.
Bloedvergiftiging.
Zaterdagavond kreeg de wed. G. in haar
werkhuis aan de Zuidstraat een klein wondje
aan een vinger van de rechter hand tijdens
het schuren van koperwerk. Zjj nam er zoo
goed als geen notitie van, maar Zondag
morgen werd het mensch met hevige pjjn en
een seer dikke hand wakker, soodat onmiddel
lijk een dokter msest ontboden worden, die
•en ernstig* bloedvergiftiging eenatateerde.
Serenata.
De Holdersche Mandolineclub «Serenata"
gaf Zaterdagavond in «Casino" een uitvoering.
We hebben er een aangenaam uurtje door
gebracht, onder lieve, aardige muziek.
Aanvang 8 uur stond op 't program, 't
was half negen eer er een aanvang werd
gemaakt. Wellicht had het verkleeden zoo
veel tjjd in beslag genomen. Want soo&ls
een el of 7 kleurig lint hoort bjj een dames-
mandoline, hoort bjj een mandolineclub een
passende Tyroler kleeding. Witte jurkjes en
een keursje, 'n rood japonnetje voor de dames,
een rood jasje voor de heereo. 't Staat wel
lief. Alleen hadden we daarbij bosch- of
bergdeoor gewenscht.
De muziek der mandolines heeft een eigen
aardige bekoorlijkheid het getokkel der
snaren brengt je in een bjjzondere stemming,
'n Bas, 'n viool en 'n piano maakt het hier
en daar wat voller, maar het overheerschende
in tokkel-muziek blijft. En 't gaat piano of
forto, gedragen on langzaam, soms in wilde
vlucht. Het samenspel voldeed best. Nummer
2a «Liebeslanbe< o.a. vonden we kenrig.
De beer Polak Jr., de leider der olnb, gaf
een mandoline-solo. Beter middel om te laten
zien wat op de mandoline zooal kan, zouden
we niet geweten hebben. Mnziek zit nn een
maal der familie Polak in het bloed. De
begeleiding op den vleugel was best.
We hebben niet 't heele programma mee
gemaakt, er kwam later ook nog bal,
waarvoor de animo wel bijzonder groot zal
jeweest zjjn maar de 7 nummers, die we
ïoorden, voldeden ons, zonder uitzondering.
De zaal was aardig bezet, zonder overvol te
zjjn.
„Kunst en Strijd".
Deze „arbeiders-tooneelvereeniging" gaf
Zaterdagavond in «Tivoli" eene tooneel-
uitvoering.
Om van eenige voordrachten, die niets om
het ljjt hadden en die men waarschijnlijk ter
opvuUiog van den avond bad ingelascht, niet
te spreken, moeten wjj zeggen, dat deze
vereeoiging, hoofdzakelijk uit minder marine-
lersoneel bestaande, over goede krachten
>eschikt. Opgeroerd werd een dramatische
schets voor het volk, getiteld Jute". Onder
„jute" verstaat men de in aardappelmeel- en
jamfabrieken gebruikte zakkeD, ook wel
gonjezakken" genoemd. In Brabant en elders
is het maken van die zaken een huisindustrie
geworden, noodig door de schandelijk-lage
weekloonen die men uitkeert. Het is moor
dend werk: al de stof en de vuilnis, die in
dat goed zit, komt in de longen terecht van
vrouw en kinderen en zeer groot is dan ook
de uitbreiding, die de tuberculose onder hen
heeft genomen. Maar de ijzeren noodzake
lijkheid legt hen den plicht op dit moordend
werk te blyven doen, tot de dood verlossing
schenkt.
Deze knap-geschreven «dramatische schets"
van een ongenoemde na verplaatst ons in
het huisgezin van zoo'n fabrieksarbeider. In
den nacht nog worden de kleinen uit bed
gehaald en moeten meehelpen zakken naaien,
want de fabriek moet ze
van geen uitstel. Uitteraard brengt de op
voering vele moeieljjkheden mee, juist, door
dat de verschillende rollen zoo in-tragisch
zjjn. Daarom was het wel gedurfd om dit
onderhanden te nemen. En laat het ons maar
dadeljjk zeggenalle rollen werden op voor
dilettanten waarljjk schitterende wjjze ge
speeld. Vooral vrouw Brinkert, de vertolk
ster van de hoofdrol, had mooie dramatische
oogenblikken. Als zjj ziet hoe haar jongste
kindje, in de wieg, in stuipjes ligt en het
gillend opneemt, was zjj heel mooi. Ook
Janneke, de oudste, speelde zeer goed.
Er was weinig publiek en het was nogal
onhebbelijk. Dat kind in die wieg bleek een
groote pop te zyn, en dat was dan toch zdo
;rappig, onbetaalbaar! Maar in do bioscoop
s 't veel mooier, dit was een saai moppie.
Behalve dan die pop en die huilende moeder,
dat was wel lollig.
Het Paleis op den Dam te Amsterdam.
Naar het „Hbl." verneemt is by het onder
zoek van het Paleis op den Dam, welk
onderzoek met behnlp van een rolateiger
heeft plaats gehad, geblekeD, dat thans aan
de onderste kroonlijst meer dan 200 consoles
ontbreken. Zooals men weet zyn er in den
loop der jaren reeds verscheidene door
houten vervangen. Ernstig wordt nu over
wogen of op deze wjjze zal worden voort
gegaan dan wel of het mogelijk is de middelen
te vinden om de verdwenen consoles door
nieuwe van zandsteen te doen vervangen.
Wat er met het beeldhouwwerk in de
tympan zal gebeuren is ook nog niet zeke:
De groote steiger aan den voorgevel is thans
zoo goed als gereed en deze zal vermoedelijk
het eerst dienst doen om aan een' commissie
deskandigen de gelegenheid te geven
toestand van de beeldhouwwerken te
Wie in deze geroepen znllen worden
van voorlichting te dienen wordt in deskundige
kringen met groote belangstelling afgewacht.
De grootste moeilijkheid blijft echter het
vinden van de voor de restanratie noodza
kelijke middelen.
De Oosterbegraafplaats.
Met de gedeeltelijke ontruiming van de
voormalige Oosterbegraafplaats wordt t
bericht het „N. v. d. D." een aanvang
gemaakt. Het werk wordt voor de gemeente
uitgevoerd onder leiding van den heer Am-
bagtsheer. Voorloopig zullen de opgravingen
geschieden over een oppervlakte van 1 H.A.,
welk gedeelte reeds van eene omheining
voorzien ie.
De Oranjebloem.
De netto opbrengat van de Oranjebloem
ia, volgens de „Stand." als volgt besteed
Mil. Tehuizen in Nederland f 6556.24, Ned.
Mil. Bond f 2203.93 en Chr. Mil. Bond voor
O. en W.-Indië f4406.66.
Een consciëntieus mensch.
By den Haagschen gemeente-ontvanger is
van een belastingbetaler f 190 ontvangen, met
de mededeeling dat hjj naar zyn meening
dit bedrag te weinig heeft betaald als gevolg
van «ijn te lage aangifte voor de Gemeonte-
lyke Inkomstenbelasting.
Eenigen tjjd geleden heeft de ontvanger
om geljjke reden een bedrag vaa ongeveer
f 100 alz bijbetaling entvangen.
Een woeste Griek.
De Zandstraat te Rotterdam is Zaterdag
avond 11 uur het tooneel geweest van een
moorddadig vuurgevecht.
In het perceel 68 aldaar heeft de Griek
Psfcolefpo een danssalon. De eigenaar kreeg
twist met een bezoeker. Do Griek begon
dadeljjk revolverschoten te lossen en vluchtte,
)or represaille-maatregelen, naar de
bovenverdieping aan de straatzijde. Daar
loste hjj ontelbare schoten, waardoor twee
agenten van politie en drie burgers getroffen
werden. Eenige agenten losten van de straat
af verscheidene revolverschoten, doch hot
baatte niet. Toen klommen een paar flinke
bnrgers door een belendend hnis en vielen
den Griek in den rug aan. Hjj werd over
meesterd en naar het bureau gebracht.
De man had slechts lichte kwetsuren, doch
drie gewonden moesten in het ziekenhuis
worden opgenomen. Twee burgers moesteD
verbonden worden.
Er heerschte nog lang groote opschudding
in de bnnrt.
Vergiftiging.
In Pernambuco, in het weeshuis Recolhi-
mento da Jaqnoira, had de geneesheer op
verzoek van de directrice, die alle aanwezenden
verdacht van wormen te hebben, voorgeschre
ven 1 K.G Samen contra (vermes). De
apotheker, die niet zooveel wormkruid in
voorraad had, had het recept ter aflevering
doorgestuurd aan een pharmacia (drogisterjj
En de eigenaar hiervan las bjj vergissing
,semen colchicï"'. De het aftreksel klaarma
kende zuster, het kruid niet kennende, be
reidde een infuus, niets vermoedend, en gaf
dit aan 88 kinderen te drinken. 44 kinderen
stierven onmiddelljjk, 3 nog in de volgende
dagen; 41 namen de geheele hoeveelheid,
den bitteren smaak niet in, en redden
daardoor hun leven. („Med. Wkbl.")
Tegen het cocaTne-gebruik.
In de laatste maanden vielen in naohtcafe's
Lyon herbaaldeljjk pjjnljjke en hevige
tooneelen voor tengevolge van het optreden
van door cocaïnegebruik als het ware half
dronken demi-mondaines.
Te goeder naam en faam bekend staande
families sagen hun zoons bet slachtoffer
worden van den hartstocht, om zich met
cocaïne te bedwelmen.
Het is den chef van den veiligheidsdienst
i een langdurig onderzoek eindeljjk mogen
gelukken de oorzaak van het kwaad op te
sporeneen oud-apotheker diende als tus-
schenpersoon tusschen de afnemers en de
leveranciers, nl. twee drogisten en een han
delaar in pharmaceutische artikelen.
De portiers van de nachtcafé's schaften
zich de noodige voorraden aaD, en verkochten
dan het gif met een zoet winstje aai de
klanten.
De justitie heeft thans de zaak ter hand
genomen.
Een afschuwelijke eorlog.
Jean Rodez, bjjzondere correspondent van
de „Temps" te Konstautinopel, schrjjft
Hoewel wjj het nooit waargenomen heb-
>n, en het zelfs in strjjd achten met het
karakter van den soldaat, en van den Anatoliër
vooral, toch staat het nu vast dat de Turken
bepaalde plaatsen moordpartjjen hebben
gericht. Het is overigens eveneens zeker,
dat ook van Buigaarache zyde zekere elemen-
wier hulp het leger aanvaard heeft, zich
dergeljjke gruwelen hebben schuldig ge-
k. In waarheid zal deze oorlog, die zich
toch afspeelt in Europa en wel in de twintigste
eeuw, even ryk aan afsohuweljjke tooneelen
zjjn geweest als dp woeste krjjgsbedrjjven
van vroeger. Daarvan getnigt een brief nit
Dede Agatsj, dien men mjj heeft laten lezen,
geschreven door een vreemdeling, wiens
waarheidsliefde boven allen twyfel verheven
is. Ziet bier de kenmerkendste passages eruit:
In den avond van den 19en November
werd Dede Agatsj overrompeld door een bende
van 150 komitatsjies (Bulgaren), die de
hevigste ontsteltenis verwekten doordat zj*
met bommen wierpen en de Tnrkenbuurt in
brand staken. De jacht op de Tnrken is toen
begonnen en heeft dagen voortgeduurd. Dank
zjj de bemiddeling van den Grieksehen bis
schop heeft men genade verleend aan de
vrouweD, de kinderen en aan alle Tnrken,
die in de metropolitaansche kerk konden
worden ondergebracht. Maar alle hnizen van
Tnrken zjjn geplunderd en dat wel op aan
wijzing van de Grieksche bevolking.
Het leger van generaal Dsjawer pasja, onge
veer 15,000 man, komende van Goenoeldzjina,
in de grootste verwarring, liet Dede Agatsj
rechts Öggen, omdat het meende, dat dit door
de Bulgaren bezet was. Dit leger trok dus
op een vjjftien kilometer ten noorden van
deze stad voort, en verbrandde op zyn door
tocht alle dorpenHirkakeni, Derbendlidzja-
keui, enzoovoort, waarbij mannen, vrouwen
kinderen werden vermoord. Toen vervolgde
het zjjn weg in de richting van Feredzjik,
dat verbrand werd, om te trachten de
haar boorden getreden Maritsa over
te trekken.
Deze feiten waren in Dede Agatsj allemaal
bekend. De bevolking verkeerde er in eer
waanzinnigen angst, want elk oogenblik ver
wachtten wjj dit verwoestende leger te zien
binnentrekken. Eén avond vooral waren de
menschen zeer beangst, en om de Tnrken
in den waan te brengen dat er oorlogssche
pen op de reede lagen, legden zjj er kleine
booten neer met op den voorsteven lampen
met reflectoren. Gedurende al dien tjjd trouwens
duurden het plunderen en vermoorden van
de Torksche bewoners voort. Er zjjn dan
ook meer dan 300 Turken vermoord en
onder hen den gezienen Riza bei, dien wjj
goed kenden. De lijken zjjn drie dagen lang
op straat bljjven liggen.
Eindeljjk, den 25»te, kwam er een e
aan dezen afschnweljjken toestand. In
morgen zag men een Bnlgaarsch officier i
komen met een patroelje cavalerie. Tegen
vier nor 's middags verscheen het Fransche
pantserschip „Julien-de-la Graviëre" op de
reede en heden, den 27ste, heeft generaal
Kordatsjef, aan het hoofd van 20,000 man,
de stad in bezit genomen. Thans is de orde
weer hersteld.
Deze korte beschrijving, zoo besluit de
correspondent van de „Temps", behoeft geen
commentaar, tensjj dat men de beschuldigers
van beide zijden ia volle onpartijdigheid
wegeenden kaa.
lng«zond«n M«dada«ling.
/^QHTir kindertijdschrift
yrvni lij VERSCH' NTALLEM DAGEN
EN IS OVERAL VERKRIJGeAAR VOOR IEQER KOOPER
VAN
MARGARINE
- - -Jaö
DE WEEK.
7 December.
Bjj de thans gelukkig afgeloopen
behandeling van do Indische Begrooting (hoe
straalde 'sheeren Malefljt's gelaat, toen de
laatste hamerslag van den president viel en
hjj z'n portefeuille kon sluiten) zullen som
migen zich misschien hebben afgevraagd, nn
en dan: aan welke vereisohten moet men
voldoen om minister, hoofd van een depar-
ment te worden
Geen kleinigheid voorwaar. De man, op
wien de volle verantwoordelijkheid drnkt.
Niet slechts voor 't geheel, voor de „groote
ljjnen", de belangrijke kwestiën, neen,
voor de kleinste kleinigheden. Dat is, in de
>raktjjk, natuurlijk eene formaliteit. Z. Ex.
crygt zoo en zoo laat eene dikke portefeuille
met stnkken vóér zich. Hjj zet de lorgnet
op het pnntje van den neus. Kjjkt heel ge
wichtig doopt de pen in den inkt of schroeft
zjjn vnlpen uit. Teekent, teekent, teekent
De dingen waar 't op aankomt, zyn vooruit
bedisseld. Het andere gaat op goed vertrou
wen. Men zegt, <ïat op deze manier wel eens,
in heel-verre streken der aarde, Excel-
lontiën er toe gebracht zjjn om, zonder dat
zjj 't beseften, menschen tot ridder, officier
en zoo meer van exotische orden te maken
Ik zou niet gaarne voor de juistheid van 't
verhaal instaanMaar sommigen houden vol,
dat op deze wjjze knoopsgaten zjjn ontmaagd
getooid, geldkistjes van „bemiddelaars"
gespekt
Ter zake intnsschen.
Hoe wordt men minister in een modernen
constitutioneelen staat In streken, waar
het absolutisme heerscht, zyn 't ook wel de
grillen van den Vorst, of de onweerstaanbare
oogen van eene in Majesteits gunst staendé.
Etcetera
In een staat als Nederland gelden gansch
andere factoren.
Maar welke
De heer J. H. de Waal Malefljt, bijvoor
beeld, is een der braafste, eerlykste, ge-
moedelykste menscheD, dien men zich kan
denken, ijverig, trouw, kuisch, ingetogen,
bescheiden. Bovendieo dreef hjj eene zeep-
rioderjj en was hoofd eeaer laodeljjke ge
meente in het Utrechtsche. Hjj was (en is)
ondanks het „afschuweljjk misverstand",
gruwzamer gedachtenis, een aanhankelijke,
eerbiedig-volgsamo discipel en bewonderaar
van den Kanaalstrater.
Op zekeren dag wordt de heer Malefljt
hoofd van het wereldrjjk Insnlicde, dat „zich
daar slingert om den evenaar als een gordel
van smaragd". Tientallen, millioeDen men
schen, zjjn onderworpen aan z'n beheer. De
toewan-besaar, de landvoogd ia feitelyk ge
bonden aan zjjne instrnctiën. Feitelijk, en
de gedachte zal een glimlachje tooveren om
de bleeke lippen des ministers I ie hjj,
Malefljt, de chef van den heer Idenlurg.
Het brave, goedige dwergje ie de meester
van den forschen, gespierden athleet. Koddig
denkbeeld!... Toch huldigt de Grondwet
zulk eene fictie, malligheid, in de praktijk -
Hoe wordt men minister? Door een gril
van de politiekerjj. Door een kwiek-handigen
zet op 't schaakbord dierselfde politiekerjj.
Door slim overleg van den formateur, die U
gebruikt om een ander, die eigenljjk 't man
netje is, doch aan wien hjj het land heeft,
te ecarteer en omdat men niemand-anders
weet en met z'n excellent stelletje van acht
of negen moet nitkomen. Uit hooggestegen
nooddat is gebeurd, 't Viel voor, nu
reeds vele jaren her, dat een premier in
den dop radeloos in Den Haag rondliep -
hö miste nog een collega I'n vriend ont
moet kem op de Groenmarkt in de residentie.
„Goeei, kerel, wat zie-jjj er pips nit! Een
branie, die straks grootvisier is IDe
vriend wordt in het vertrouwen genomen
of d i e geen lust had om minister te worden.
„Dënk-je wél hoor IneeD, geen kwestie
van. Maar kjjk daër 1 Vraag 't hèm
die doet 't vast I
Formateur knjjpt 'm in den arm. Een pracht
kerel om zoo'n advies te geven. „Psst I Psst
Meneer Dinges, hoor even I" een kwar
tier later was meneer Dinges minister van
de titteltjes vnl ik niet in.
Maar gebenrd is 't.
Hoe wordt men hoofd van een departement
De brave heer Malefljt zal, toen mr.
Th. Heemskerck hem vroeg, de plaats van
Idenbnrg in te nemen, diep gezucht hebben.
't Was voor hem een zwaar offer. Hjj
moest de verantwoordeljjkheid dragen in diep
ingrijpende kwestiën als bjj de jongste be
handeling der Indische Begrooting voor 191S
„zjjn aangeroerd". De schrandere en wel
willende lezer zal mjj de opsomming thans
stellig besparcD. Hjj kon voor zware bealis-
■ingen komen te staaD. Zeker, de „ad
viezen" uit Buitenzorg staan thans met
ministeriëele oplossingen bjjna gelijk. En er
's eon staf van ambtenaren, die hem zon
voorlichten". De zaak is, op den keper be
schouwd, niet zoo achrikkeljjk als ze ljjkt.
Maar toch
En dan die wreede, onbarmhartige, al-maar
pratende, vragende Tweede Kamer't
allerergst van allee 1
Ten slotte zwichtte de heer De Waal
Malefljt.
Hjj zal misschien gedacht hebben wan-
er een ond-theoloog in staat is om land
bouw, Nijverheid ëu Handel voor z'n reke
ning te nenfen
Toch kan men een De Waal Malefjjt niet
vergeljjken met een genialen „omnis homo"
alt Tal ma, die, een zóó weinig tot plnim-
strjjkerjj geneigd man als mr. Drucker heeft
't Vrjjdag j.1., bjj de Algemeene Beschou
wingen, Dog gezegd, de rjjkste stof in een
ommezien weet onder de knie te krjjgen
Of met een Th. Heemskerk, die een paar
nren staat te causeeren over ingewikkelde
kwestiën, die hjj absolnnt niet bestudeerd
heeftToch nog zóó handig-gedocumenteerd,
dat je-slimsto en best-onderlegde luisteraars
't kranig vindenIn onzen tjjd is voor
alles examen, voorbereiding, noodigMen
wordt referendaris, chef van eene zware
afdeeling, hoofd van een gewichtigen dienst
tak, directeur-generaal van dit of van dat;
generaal, hoofd-offleier in 't algemeen,
inspecteur met verantwoordelijkheidmen
klimt op tot hoogte die zelfs véél, véél lager
ig.n.jto.T
stndeeren, zich voorbereiden
te zoeken
n van ploetereD, werken,
Daar gaan halve menscheDleveus mee heen.
En meer dan dat.
De sprong van kapitein tot majoor is er
een, die vele slapelooze nachten van angst
en spanning kan kosten Voor 't lakken
niet van adjunct- tot henschel jjken
nder geschiktheid te hebben ge
toond, in welke richting dan ook.
M44r men kan in den modern-constitu-
tioneelen •taat, „bjj keuze", bjj tooverslag,
worden de opperebef, de baat, de heer en
meester van allen, zónder dat eigenlyk iemand
weet te zeggen, boe dët nu mogeljjk was
Van dorpsburgemeester minister van kolo
niën. Van kapitein minister van oorlog of
óók van koloniënVan advocaat hoofd
van welk departement gjj maar wiltVan
predikant idem-idem met een sterretje
Naïef oningewijde zielen zullen U niet ge-
looven. Toch ie 't de waarheid. Dat ie een
der geheimenissen van net zeer-gecomplieeerde
raderwerk, genaamd politiekerjj c. a., waar
over wjj 't, op het Haagsche Binnenhof, in
de eerstvolgende dagen zoo druk znllen
hebbea zonder dat er iete nieuw» of bjjsondera
wordt vernezien.
Mr, Aktonio.