KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Ho!tier, Texel, Wieringen en Anna Paulowna,
No 4183
Woensdag 12 Maart 1913.
4lste Jaargang.
i
't Vliegend Blaadje p, 3 m. 50 et., fr. p. pott 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagiblid t i 371 >>i»45> t f0.75
miënModeblad 65 75 '0.90
(Voor het buitenland bij rooruitbetnling.)
Advertenties vnn lot 5 regelt (bg vooruitbetaling) 30 cent
Elke regel meer6 t
Bewqi-exemplaar2J
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend
Interc.-
Talafoo» 50.
tfarnohijnt llinadag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever i O. DE BOER Jr., Helder.
Bureaus Koningstraut 29. Intsrc. Telef. 50.
Eerste Blad.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 11 Maart.
Blykena by Lot dopartoment van marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. pantBordekschip
„Holland", onder bevol van den kapitein-
luitenant ter zee C. H. de Lusaanet de la
Sablonièro, don 7 dozor van HoDgkoDg ver
trokken, met bestemming nuur Fu-schou.
Anti-militair.
De marinier 2e klaBse J. A. Georink,
voorzitter van de ufd. Hellevoetslnis van
don Bond van Minder Marine-Personeel, is,
naar aan „Hot Volk" wordt gemeld, ontslagen
uit don zeedienst wegens „anti-militaire
kurnkter-ei genschappen".
Menschlievend hulpbetoon.
By Kod. besluit van 7 dezer is, als blyk
vau goedkeuring en tevredenheid, do bronzen
«erepenning voor menschlievond hulpbetoon
cn oen loffeljjk g ituigschrifc toegekend aan
J. H. Hibender, sorgoant konstabel der
Noderlandsche marine, wogens do door hem
mot levensgevaar verrichto redding van een
dreukcling by het zinken van bet rivier
vaartuig „lihcnus, op 5 September 1912;
M. G. van der Lans, kwartiermeester der
Noderlandsche marine, wegens de door hem
mot levensgevaar verrichtte poging tot red
ding van een drenkeling uit de haven van
Niouwediep, op 14 Januari 1918.
De West-Friesche Bank.
De West-Friosche Bank, gevestigd te
Sehageu, keert over 1912 eon dividend van
20 pCt. uit.
Tot commissaris werd herkozen de heer
U. C. Hulst te Schngerbrug.
Assistent vermoord
Het Nieuws van den Dag voor Neder-
landsck-lndië meldt, dat de assistent Muller
iu Bcnkoelen, door Chineozeu op gruwelyke
wijze is vermoord. (<>N RoU# Ct
f 11,000 vermist.
Uit do brandkast in de pustorie van de
R.-K. kerk te Schipluiden wordt een bedrag
van olf dnizond gulden vermist. Men ver
moedt, dut de diefstal hoeft plaats gevonden
in don nacht van Dinsdag op Woensdag.
De brandkast is geforceerd.
Oplichting.
Eau 25-jarig boekhouder had zich Vrijdag
voor de Vyfde Kamer dor Rechtbank to
Amsterdam te vorautwoordon wegers oplich
ting of verduistering.
De firma waarbij bokl. in dienst waB, was
gewoon op verzoek eenor te Batavia gevestigde
fi rn» botalingen te doen aan personen in
Nederland. Dit was bekend aan den boek
houder der Ned.-Iüdischo Crediet- on Bank
vereeniging, evenals hem bekend waren vele
namen van personen, aan wio op mio of meer
geregelde tijdstippen dergelijke betalingen
moestou geschieden. Voor het doon dier beta
lingen was do firma, by wie bekl. in dienst
was, gewoon de brnoodigdo golden in rekeniog-
courant te beuren by de Ned.-Indische Crediet-
eu Bank vereeniging en wel op een door bekl.
afgegoven bon, vermeldende hot benoodigde
bedrag en den naam van den persoon, aan
wien hot moest worden betaald. Het bedrag
werd dun aan bekl. door den boekhouder der
Ned.-Ind. Crediet- en Bankvereeniging ver
strekt.
Van deze wyse van werken nu heoft bekl.
gebruik gemaakt om listiglijk, valschelyk en
in strijd met do waarheid don boekhouder der
Ned.-Iod. Crediet- en Bankvereeniging te be
wegen, hem een aantal geldelijke bedragen te
doen afgeven. En hy deed dat volgens de ten
laste legging met het oogmerk cm zichzelf,
althans een vrouw, althans ziohzelf en een
vrouw, wederrechtelijk te bevoordeelen,
Bokl. bekende het ten laste gelegde.
Volgens de firma, by wie bekl. jarenlang in
dienst was, zal het op deze wyze weggemaakte
geld pl.m. f 2000 beloopen hebben. De firma
verklaarde zeer over bekl. tevredon te zijn ge
weest. Zyn kern was absoluut goed, maar zyo
ongeluk is goweest do vrouw, met wie hy in
kennis kwam. Het goheele verduisterde bedrag
kan door do familie van bekl. niet aange
zuiverd worden, maar de firma zal genoegen
nemen met elk bedrag en bovendien zal zy,
wanneer bokl. weer op vrye voeten komt,
haar best doen om hem weer een punt van
uitgang to bezorgen.
Het O. M., mr. baron Van Lamsweerde,
eischto drie maanden gevangenisstraf wegens
voortgezette oplichting.
Mr. J. J. B. van dor Mandere, die als
verdediger optrad, deelde mede, dat de
prostitutéo, mot wie bekl. in kennis kwam,
wol de grootste aanleiding is geweest van
bekl.'s val, maar dut de directe oorzaak toch
is goweest bekl.'s groote liefde voor de vrouw,
die hy weer op het goede pad wilde torug-
brengon. De vrouw het blijkt uit de
correspondentie wist niet op welke wyze
het geld word verkregen en zy heeft zolf
veel spijt over hot gebuurde. Bekl. beeft
zijn daad blykbaur gepleegd in een apathischen
toestand en ging, eenmaal op bot verkeerde
pad, in doffe wanhoop voort met fraudeeren,
totdat by zyn patroons bekende wat geschied
was. PI. is dankbaar voor het humane requisi
toir en hoopt dat do Rechtbank bekl. een zoo
licht mogelyke govaugenisstraf zal opleggen.
Suez-Kanaal.
Uit de maandelyksche opgaven van de
Suez-Kanaal-My. '8 reeds bekend, dat
het aantel schepen, wolko in 1912 door het
Suezkanaal voereD, 5873 (v. j. 4969) heeft
bedragen. De totale inhoui dezer schepen was
28 (25.41) millioen ton bruto on 20.27 (18.82)
millioen netto. Aan de voorloopige opgaaf
betreffende het aandeel van de verschillende
lauden in de scheepvaartbeweging ontleencn
wy nog het volgendeHet aandeel van En
geland was 62.1 (62.2) pet. met 8385 (3789,
schepen en 12.8 (11.71) millioen netto tons,
dat van Daïtschland met 698 (667) en 3.02
(2.79) millioen netto tons 13 (13.4) pet. In
de dorde plaats komt Nederland met 843
(284) schepen, vervolgens Oostenryk-Hongarije
met 248 en Frankrijk met 221 schepen. Het
aantal passagiers bedroeg 266,408 (276,651),
n.1. 73,248 (98,555) militairen, 28,822 (82,461)
Mekkagangors, landverhuizers, enz. en 164,888
(144,635 gewone reizigors.
Dokter Macaura,
Onze lezers zullen zich nog wel hot optreden
van „dokter Macaura" on zyn fiasco
berinnoren.
Thans lozen we in don „Tomps" dat te
Parijs niet alleen tegen hom zelf oon instructie
is geopend wegens oplichterij on het onbe
voegd uitoefenen der geneeskunde, doch ook
tegen zyn medewerker „dokter" Hacks. Deze
laatste is voor allo zekerheid achter slot en
grendel gezet Maoaura is met de Noor
derzon vertrokken.
Zelfmoord van den Beriijnschen bankier
Johann Noffke.
Do 46-jarige bankier Johann Noffke, te
Berlyn zeer goed bekend, heeft Woensdag
in zijn woning in de Grossbeerenstrasse zelf
moord gepleogd, door zich een kogel door
het hoofd to jagen. Mislukte speculaties
hebben den ongelukkige iu den dood gedreveD.
Noffko, die een sodert 1894 bestaande
firma leidde, dreef in de Grossbeoronstraese
een kleine bankzaak, die slechts een kleine
clientèle, hoofdzakelijk uit renteniers en koop
lieden bestaande, bezat. Do firma verheugde
zich echter in een goeden naam, on de eige
naar zelf gold als een volmaakt, betrouw
baar, solied zakenman. De groote banken
schonken hem dan ook eon ruim krediet.
De firma bloeide tot aan het begin van den
Turksch-Ijaliaanschen oorlog, maar geraakte
toen in moeilijkheden, daar Noffke zeer veel
Turksche effecten ondor zich had.
De dynamiet ontploffing te Baltimore.
Omtrent de ontzettende dynsmiet-ontploffing
in do beneden-haven van Baltimore, waarby
meer dan 300 ton van de vreeselyke springstof,
die aan boord van het Engelsche stoomschip
Alnm Chine" moest worden overgeladen,
ontplofte, worden thans do volgende byzon-
derhedon gemeld.
Do losbarsting was zoo geweldig, dat het
geluid van de txplosie duidelijk tot op hon
derden mijlen in den omtrek werd vernomen.
Geheel Maiyland sidderde van begin tot einde
als by een aardbeving. Tot in de zuideljjke
streken vau Dolawaro, New-Jersey en Penn-
yNania, werd de ontploffing gehoord of
gevoeld, ja zelfs het Virginia State Capitol
te Annapolis, schudde op zyn grondvesten,
zoodat de beambten, moonende mot een aard
schok to doan to hebben, in allerijl naar
bniteo vluchtten.
Allo schepen in een straal van tiou mylon
van do plek waar do ontploffing plaat» had,
reden heftig op hun ankers on men vermoedt,
dat er nog wel meer kleine Bchrpon on sleep-
booton als vermist zullen worden opgogeven.
De Maryland Steel Works, to Sparrow's
Point, tamelijk dicht by do ankorpluats van
do »Alura Chine" gelegen, werden zeer zwaar
beschadigd. Geen ruit in het kolossale gebouw
bleef heel, en de arb idcra lieten in ontzetting
hun machines in den steek. De Davison
Chemical Works, op drio mylen afstand ge
legen, schudden zoo Jievig, dat de fabriek in
brand vloog door het overal nitlaaionde vnur
van de ovens, en het rondvliegen der glooiende
kolen.
De lezingen over het aantal dooden en ge
wonden en vermisten, en over do oorzaak van
amp, loopon tot dusverre tamelijk sterk
uiteen. Men vermoedt, dat hot dynamiet, dat
rec-ds aan boord van het stoomschip uit de
zolderschuit was overgeladen, tot ontploffing
moet zyn geraakt door den ontzettenden schok,
teweeggebracht door het explodeeren van den
voorraad dynamiet aan boord van de praam;
zóó snel verdween de ,Alum Chine" onder
den waterspiegel. De praam en de sleepboot,
die haar juist naar het stoomschip had ge
trokken, zinken tegelijkertijd in slechts enkele
seconden. De bemanning van de ,Alum Chine"
bestond uit 80 koppen, en men gelooft, dat
de allermee8ten op slag gedood zyn door den
luchtdruk, of zoo zwaar werden gekwetst, dat
zy moesten verdrinken.
Een andere lezing luidt, dat de bemanning
iu het Engelsche schip do ontploffiog aan
boord van de praam waarnam, en dat daarop
14 mannen in oen stoomsloep sprongen, terwijl
anderen zich in het water stortten. Desloep
inde met volle kracht naar de kust, on
zy 200 voet van hot schip verwijderd
was, had de ontploffing aan boord van de
im Chine" pas plaats. Reusaohtige vlam
men schoten nit het schip omhoog, en de lucht
was vervuld van rondvliegende wrakstukken.
Stukken der machine en gedeelten van de
bootromp, verscheidene tonnen wegende, wer
den honderden voeten hoog geslingerd, terwyl
stukken ijzer en staal van drie voet lengte
en die over de vijftig pond wogen, op drie
ier mylen afstand werden teruggevonden.
Er gingen ook eenige doozen nog niet ont-
plofto dynamiet mee do lucht in, die op het
dek van het Amerikaauscho kolenechip wJa-
son" neervielen, en daar ontploften on vier
man doodden, terwyl er 40 gewond werden.
Het schip werd zoo toegetakeld, dat de hor
stolling maanden zal duren.
De dynamiet, die aan boord van de Alum
Cbine" werd overgeladen, was bestemd om by
het graven van het Panama-kanaal to worden
gebruikt. Veertig zwaar gewonde mannen zyn
reods in de hospitalen van Baltimore opge
nomen.
Taft.
Evenals de verdwijning nu vier jaar
geleden van Roosevolt uit bet Witte Huis
te New-York en uit Washington, heeft ook
het vertrek van Taft in allo stilte plaats
gevonden.
Nadat do nieuw opgetreden president
Taft na de overdracht van hot presidentschap
een eenvoudig tweede ontbijt hadden genuttigd
op het Witte Huis, verliet laatstgenoemde,
bykans onopgemerkt, do ambtelijke woning,
waarin by vier jaar, als hoofd dor natie, had
geresideerd. In een auto begaf hy zich Daar
het huis van een vriend, waar mevr. Taft
en hun dochter Helena op hem wachtten,
reed toen naar het station, waar zy den trein
namen naar Augusta, in den staat Georgië.
Daar wil Taft eerst wat gaan uitrusten, om
dan verder te zien. Men weet, dut Taft zich
voorstelt zyn verdere leven te slyten als
hoogleeraar in het staatsrecht en de staat
huishoudkunde.
De stembussen in Duitschland.
Men kent het middel, waardoor in Duitsch
land conservatieve potentaten op het platto-
land het geheim van de verkiezing denkbeeldig
plegen te maken. Zy zorgen, dat in do stem
lokalen stembussen van zoo kleinen omvang
leergezet worden, dat de briefjes binnen in
precies in volgorde op elkaar komen to liggen.
Eon van hun trawanten teekont de namen
op van do kiezers, die achtereenvolgens komen
stemmen, on zoodoende weet men later precies
hoe ieder kiezer zyn stem heeft uitgebracht.
Do liberalen hebben uitentreuren tégen dit
misbruik verzet sangeteekend, en Bethmann
Hollweg zal nu eindelijk aan hun zoor billijke
bezwaren tegemoet komen. In het heele ryk
zullen stembussen van oen wettelijk vastge-
steldon vorm ingevoerd worden. De Bonds
raad zal het reglement tot uitvoering van
de kieswet herzien en aanvullen on er de
minimum-afmetingen van de stembus in aan
geven.
De langste Duitsche soldaat.
De langste Duitsche soldaat ligt op het
oogenblik to Rogensburg in garnizoon. Het
is zekere Peter Zimmormann, student in de
godgeleerdheid. Hy is 2 M. 8 c.M. on weegt
235 pond. Totnogtoe was Joseph Schipper
van het lste regiment der garde to Potsdam
de langste soldaat geweest. Hy haalt 2 M.
c.M.
Uit een Raadsdebat over gemeentewerk
lieden
„Nu gaat ieder werkman van 37 jaar om
de twee jaar in de hoogte".
TWEEUE KAMER.
Zooala men weet was het plan na de be
handeling der Invaliditeitswet eenig „klein
goed" aftedoen. Dit wordt dan ook alles aange
nomen. By het ontwerp Loterywet betoogt
de heer Ter Laan (s.d.a.p.) dat doze wet
haar eigenlijk doeltegengaan van wedden
en spelen en van zwendel met loterijen,
totaal heeft gemist. Doch daarentegen allerlei
onschuldig vermaak, tombola's, koekloteryen,
heeft getroffen. Spr. klaagt over de
ongelykmatige toepassing van de wet. Hierby
sluit zich de heer L i e f t i n c k (u. 1.) aar.
Ook deze heeft er zich herhaaldelijk aan
geërgerd, hoe door deze wet met twee maten
gemeten wordt. Laat men toch do kleine
loierjjtjos op het platte land weder toestaan.
De minister schynt er niet veel ooron naar
to hebben, misschien ware een scherper
toezicht noodig, de Minister zal dit over
wegen. De zaak blijft echter zooals zy is.
Over de wijziging der Tandartsenwet wordt
door den heer Van Hoogstraten (a.-r.)
opgemorkt, dat men niet voldoende het ver
schil tusschen een tandheelkundige en een
tundtechnicus heeft uiteengehou len. Spr. wil,
evenals do heer Ter Laan (s.d.a.p.) eon
afzonderlijk diploma hebben. Maar de Minister
zegt, dat die wensch buiten het kader van
dit ontwerp valt. Op voorstel van den heer
V u n 11 a m el wordt overal in het ontwerp
hot woord „tandheelkundige" vervangen door
„tandarts".
Dit is zoowat het voorraamsto van die
verschillende ontwerpen. Nog kwam aan de
orde hoi ontwerp tot heffing van 10 opcenten
op bedryfs- en vermogensbelasting. Naar
aanleiding niorvan wsrd door den hoer P a t y n
(n.-l.) uun don Min-stor gevraagd waar deze
de millioenen, uoodig voor de pensioenen der
invaliditeitsverzekering, vandaan zou halen.
Uit de middelen, die wij thans hebben, kannen
zy niet worden betaald. Anders zou immers
het opcentenontwerp niet zyn ingediend. De
Regiering bad das op slechts twoo bronnen
van inkomsten het oog: Tariofwet of In
komstenbelasting. Maar als de Regoering aan
do Tariefwet vasthield, waarom dan het
amendemont Duya (dat van de inwerking
stelling) overgenomen Die overneming was
dan slechts schyn geweest, want de Regeering
kan do afkondiging der invaliditeitswet im-
iers aanhouden totdat de Tariefwet er is P
Maar we mogen niet veronderstellen, dat dit
de bedoeling der Regeering is. Maar dan
moeten de pensioenen betaald worden uit de
hoogere kosten der nieuwe inkomstenbelasting.
Er loopen hardnekkige geruchten, dat na
Paschen de Tariefwet niet zal worden be
handeld. Maar boe zal het gaan, vraagt spr.,
waar s allen de gelden vandaan moeten
komen P Hierop antwoordt de Minister van
Financiën, dat het onverbrekelijk verband
tusschen Invaliditeitswet en Tariefwet blijft
bestaan. Wordt de Invaliditeitswet 1 Juli af
gekondigd, dan treden de pensioenen vóór
I Januari in werking. Daarvoor zal noodig
zjjn 2 3 millioen. Die zullen betaald worden
uit de gewone middelen. Maar in 1914 zal
Tariefwet er zyn of de Regeering zal er
niet meer wezen. Wat tenslotte de opcenten
betref', deze zyn noodig en de Minister ver
zoekt de Kamer dringend ze niet te weigeren.
De boer P a t ij n echter blijft er by, dat
hot toch niet aangaat, dat, als dezo Regeoring
heengaat en een onaannemelijk middel achter
laat om in de kosten te voorzieD, 'een volgende
Regeoring niet in staat zal zyn de pensioenen
uittekeeren.
De heer Vliegen (s.d.u.p.) zal voor
stemmen, vooral nu geld noodig ïb voor de
pensioenon, ook de heer Goeman Bor-
g e s i u s (u.-l.) stemt voor.
Een fel debat ontstaat hierover, de Minister
ontkent de verplichting van de Regeering te
zorgen dat een nieuw kabinet de zaak af
gedaan vindt.
Vooreerst is met de inkomstenbelasting de
zaak niet afgedaan, want deze levert niet
genoeg op, en bovendien wil de liukerzyde
geen verzekering, maar staatsponsionnearirg.
Maar de oppositie zegt: we weten wel de
middelen te vinden, maar we zeggen het n
niet. En met dat diep geheim gaat zy de
verkiezingen ïd. Maar ons vorwyt men, dat
wy de middelen tot dekking niot aangeven.
De heer Troels tra (s.d.a.p.) constateert
dat deze laatste rede ons van do opcenten
midden in het felste van den verkiezingsstrijd
brengt. Deze rede kan niot worden gepasseerd
zonder een kleine ontmaskering van het spel
dat met de arbeiders wordt gespeeld.
De heer De Savornin Lobman (c.-h.)
Wie Bpselt?
De heer Troelstra: Gy niet. Gy profi
teert van hot spel uwer coalitie. De rechter-
l zjjde sohoift thans weder op de obstructie de
schuld van het feit dat zy met leege handen
voor do kiezers verschynt. Dat weet gy even-
good als ik. Alloen uw arbeiders woten het
nog niet. De Eerste Kamer moet nog spreken
deze dingen, en om dit invaliditeits-
ontwerp tot een feit te maken, moet zy do
Radenwot eerst afdoen. Men spreekt hier
voortdurend over obstructie, maar nog nie
mand heeft gosproken over de obstructie der
Eorste Kamer.
De Voorzitter verzoekt denheer
Troelstra zich van een dergelijke uitlating
tegenover de Eerste Kamer te onthouden.
De heer Troelstra: Waarom neemt u
wol een andor college in bescherming, maar
niet een deel van dit college hier, dat van
obstructie wordt beschuldigd
De Voorzitter: Omdat de Eerste
Kamer zich hier niet kan verdedigen, maai
de leden dezer Kamer wel.
De hoor Troelstra constateert dan
alleen, dat de Eorste Kamer nog geen aan
vang hoeft gemaakt met de behandeling der
"aden wet.
De Eersto Kamer, waarin een Begeerings-
mearderheid van s/g is, stelde die behandeling
en daardoor zal er de eerste maanden
geen sprake van zijn dat de Invaliditeitswet
tot stand komt. Spr. constateert, dat dit de
sohuld mede van de Regeering is. Deze heeft
tot lu toe steeds de Iovaliditritswet aan do
Tariefwet gekoppeld en daardoor op de
Invaliditeitswet het odinm geworpen van de
Tariefwet. Thans zegt zy: „wy zien vaD de
Tariefwet af, althans voor de vacantie. Wy
voeren de Invaliditeitswet uit zonder Tarief
wet." Had dit eerder gezegd, dat hadt gy
een veel gemakkelijker behandeling der
Invaliditeitswet gehad.
Spr. begrypt niet hoe men thans nog kan
zeggen: geen staatspensioen - onder geld, nu
men een s'.uk staatspensioen heeft aangenomen
zonder aanwijzing der middelen tot dekking.
Als do Minister met een geestigheid ant
woordt, zegt de heer Troelstra dat de arbeiders
duaraan niets hebben De hoofdzaak blijft,
dat do rechterzijde tot driemaal toe de
molie-Troelstra heeft afgewimpeld.
Het wetsontwerp der opcenten wordt
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
Wat zegt men van een dergelijk financieel
beleid? aldus de „N. Rott. Crt.", naar aan
leiding van 's Ministers antwoord. Een even-
tueele opvolger wordt opgescheept mat een
belangrijke nieuwe uitgaaf (het staatspensioen
art. 357) zonder dat middelen ter dekking
zyn aangewezen, terwyl nota bene de gelegen
heid zich voordoet, de wet op de Inkomsten
belasting in hot Staatsblad te brengen 1 De
beor Kolkman die in zyn millioonennota voor
1913 zoowol de Inkomstenbelasting als bet
Tabakswetje tot dekking van het tekort op
den gewonen dienst noodig achtte, on ten
slotte by ontstentenis van dese wetten
bet niet zonder een vernieuwing van de
heffing van opcenten op bedryfs- en ver
mogensbelasting meent te kunnen doen, laat
kalmweg voor een volgend jaar hot geraamd
tekort met drie millioen stijgen, zonder een
voet to verzetten.
Over de zitting van Woensdag valt zeer
weinig te zeggen. Behandeld worden 1° een
wetsontwerp betrekkelijk de Grootboeken der
Nationale Schuld. Dit wordt na korte discussie
aangenomen. Vervolgens een wyziging van
do wet op do personeels belasting. De be-
dooliDg van dit wetje is eenigermate tegemoet
te komen aan de klachten van logement
houders cn porsonen, die bun bedrijf maken
hot verhuren van gemeubiloerde woningen
op badplaatsen e.d., over te lioogen belas
tingdruk.
Hicroa eene „regeling van werkzaamheden"
waarby de Voorzitter mededeelt, dat ra het
Paascbreces (2 April) begonnen wordt met
de Ziekteverzekering.
Zonder hoofdelyke stemming werd dit
goedgekeurd. Do beer Patyn had liever da
Inkomstenbelasting aan de orde gezien, doch
daar er nog geen eindverslag is uitgebracht,
kon hieraan reeds daarom geen gevolg worden
gegeven.
Iu de zitting van Donderdag kwam het
corst aan de orde een conclusie op een adrss
houdende verzoek om gratificatie. Wy zouden
hiervan geeno melding maken, ware het niet,
dat naar aanleiding hiervan de heer Ter
Laan (s.d.a.p aandrong op herziening van
art. 7 der pensioenwet. De beer Arts (r.k.)
vestigt de aandacht ep de z.i. onbillijke be
handeling van deze lieden (ex onderofficieren)
en de heer Ter Laan sluit zich hierby aan.
Maar de heer de Meester (u i.) brengt de
zaak terug tot de juiBte afmetingen, zooals
Minister Colyn opmerkt.
Tenslotte de Landweerwet.
Tot vóór de Militiewotswyziging was de
Nederlandsohe loteling 15 jaren dienstplich
tig, n. 1. 8 jaren in de militie en daarna T
jaren in de landweer. De oefentijd ge
durende die 15 jaren bestond uit (wy hou-
don ons nu by bet hoofdwapen, de infan
terie) 81/» maand eerste oefening bjj do
militie (als regel, afwijkingen verwaarloozon
wy hier) en 3 herhalingsoefeningen van 8 A
4 weken, en voorts 2 oefeningen van 6 dagen
elk by de landweer.
Nu is by de laatBte Militiewetawyziging
het jaarlijksch contingent verhoogd van
17,500 tot 28,000 man 6n in verband daar
mede, om het leger op oorlogssterkte ongeveer
even groot in getal te houden, kon de duur
van don dienstplicht by de militie worden
ingekort van 8 tot 6 jaren. Daarmee verviel
tevens do noodzakelijkheid van een (de
laatste) herhalingsoefening, die dan ook voor
komende lichtingen is afgeschaft.
Daar nu echter de oudste militielichting
aan 't eind van haar militiedienstverband
overgaat naar de landweer, kreeg men
ook daór sterkere lichtingen en kon men dus
ook daar, om dezelfde oorlogssterkte te houden,
mot kortersn dienstplicht volstaan. En het is
dit dat wordt voorgesteld I y het thans in
behandeling zijnde wyzigingsontwerp. Ook
vau de landweer worden twee dienstjaren
afgesneden en dientengevolge vervalt ook
daarby óén herhalingsoefening. De dienstduur
zal dus worden ingekort van 15 tot 11 jaar
(6 jaar militio cn 5 jaar landweer) en de
normale oefentyd zal zyn8'/^ maand on
daarna twee herhalingsoefeningen (eene |van
3 en eene van 4 weken) b(j de militie en
dan nog ëón oefening van 6 dagen by de
landweer.
Op zyn 81e jaar is de Nederlandscbe
loteling dus van allo militaire lasten af. Wel
zal by, als de Landstormwet wordt
aangenomen en deze ook de sanctie der
Eerste Kamer krygt, nog tot en met zyn
40e jaar dienstplichtig blyven, maar daar
merkt hy evonmin iets van als vroeger van
de rustende sohutterjj.
De heer Ter Laan (s. d. a. p.) had groot
bezwaar tegen de gevolgde wyzo van be
handeling. Do adviezen van den Raad van
Defensie geven ons geenerlei nieuw licht.
Zy dringen steeds aan op opdryvÏDg der
lasten. Die Raad is niets dan een instrument
van den Ministor ter bevordering van het
militarisme. Hy toont aan, dat z.i- de wyze
van behandeling onbohoorlyk is geweest.
De heer Dnyraaer van Twist (a.-r.) ver
wacht, dat door deze regeling de kaderdwaog
zal.worden verscherpt, doordat do vrijwillige
toetreding tot het kader zal afnemeD.
De heer Van Kar nebeek (v.L) komt tegen
ze wyze van voorstellen op. Wat de mi
nister thans vraagt, vraagt by nieC als offer,
aar als plicht.
In de verdere debatten betoogt de heer
Ter Laan, dat de heer Van Karnebeek en
zyn klassegenooten, die steeds stemmen voor
persoonlijke lasten en de arbeiders daarvoor
laten opdraaien, zich altijd aan den dienst
plicht onttrokken hebben.
De heer Vtfn Karnebeek wil den dnur van
in diensttijd der landweer van vijf op zeven
jaar brengen. Een oorlogsmacht van 208.000
is gering, Zwitserland en Rumenië heb-
veel meer soldaten op de been ia tyd
van oorlog. België idem. Wy laten, op het
zelfde oogenblik, dat wy den dienstplicht
algemeen maken, hem ophouden op het 81ste
jaar.
De heer Van Karnebeek moest tenslotte
zwichten voor do argumenten van den Minister.
Vrydag werden nog eenige artikelen de
laatste van do Landweerwet afgehandeld.
Besloten werd dat voortaan de voor jaarlyk-
sche inspectie opkomende landweermannen
op den dag van het onderzoek tevens eenige
uren geoefend kunnen worden. Hiertegen
verzetten zich, mot de socialisten, alleen de
heeren Lieftinck, De Jong (Hoorn), Teenstra
t Smidt.
Betreffende het voorstel om voor het land
weerkader de twee herhalingsoefeningen te
handhaven, dood de Minitter een .kleine
concessie, door in plaats van twee termynen
van 9 dagen een van 9 en eon van 6 te
zetten. Eon amendement-Ter Laan om ook
by hen, die een rang bekloedon, met óén
opkomst te volstaan, vond alleen by de
sociaal democraten en don heer Smidt steun.
Eveneens viel het voorstel-Ter Laan, strek
kende om ook dio categorie administratie-
troepen (militaire workors), wier eersto
oefening niet langer dan 8^ maand heeft
godunrd, van de (óëoe) herhalingsoefening
te stellen. Alleen do heer Smeenge
ondersteunde het voorstel, met, natuurlijk,
spr. geestverwanten.
Het ontwerp Invaliditeitswet
wordt, by de eindstemming, aan
genomen mot 54 steramen, rechts
togon links. Minister Talma wordt door
de rechterzyde golukgewenscht.
Het wetsontwerp ter wyzigiog vun de
Tandartsenwet wordt aangenomen zonder
hoofdelyke stemming.
Na de Landweerwet kwam in behandeling
hot wetsontwerp, dat volgens den minister de
bekroning van een jarenlangeD arbeid op
militair gebied genoemd mag wordeD. Wy
bedoelen de Landstormwet. Is deze eenmaal
aangenomen, dan zullen schier alle mannen
tusschen hot 20e en het 40e levensjaar voor
'slands verdediging beschikbaar zyn. By de
210,000 man, waarop onze weermacht thans
gesteld kan worden, komen dan nog 160,000
lieden, die een geweer kannen hanteeren, en
290,000 landstormdienstplicbtigen (een schoon
woord I), die weliswaar niet als aanvullings-
reserve zullen dienen, maar dan toch voor
tal van gewichtige novendiensten opgeroepen
kunnen worden. Slechts enkele categorieën
(zieken of gebrekkigen b.v.) syn uitgesloten.
Wie vry lootte, wegens broederdieost viyge-
steld werd, sich op syn kostwinnerschap kon
beroeper, zal nochtans op de burgemeester-
lyke registers van den landstorm gebracht
orden. Zoo zyn vele landgenooten voor
voor zooveel van de Tweede Kamer afhangt
plotseling, zonder het zelf te vermoeden,
onze legerorganisatie opgenomen. Zegt
trouwens niet art. 180 der Grondwet, dat
alle Nederlanders, daartoe in staat, verplicht
V mode te werken tot handhaving der
onafhankelykheid van het Ryk en tot ver
dediging van zyn grondgebied? Overigens
zullen vele landstormplichtigen van het nieuwe
instituut niets merken; de landstorm immers
kan uitslnitend in geval van oorlog, oorlogs
gevaar of andere buitengewone omstandig
heden tot werkelyken dienst gewapenden
of ongewapenden worden opgeroepen.
Tevens is een wetteljjko waarborg geschapen,
dat de niet of niot voldoende geoofenden niet
tegenover den vyand gebruikt zu"
worden. Toch meent de rogeering, dat ook
sommige groepen der honderdduizenden, die
in dezen toestaud verkeereD, in tyd van nood
nuttig werk kunnen verrichten. En daarin
heeft zy ongetwijfeld golyk.
Yeel kosten zal het nieuwe instituut' niet
medebrengen. De weerbare landstormmannen
krygen do oude Beaumont-geweren, die vol
gens minister Colyn nog zeer bruikbaar zyn.
Ook jassen zyn er, naar het schyDt, voor
hen wel te vindon. Alleen zal schietvoorraad
moeten aangeschaft worden, hetgeen in den
loop van 5 jaren ruim 4£ ton zal kosten.
Mot. 59 tegen 2 stemmen ging do wet er
door. Slechts tweo sociaal democraten stemden
tegen.
De Kamer is thans tot na Paschen op
recèi.
DE WEEK.
8 Maart.
Regeering en Kamer komen nü gaandeweg
anders tegenover elka&r te staan. Thans,
nu 't op z'n eind loopt.
- Primo April zal weten wij het
Parlement zyn arbeid hervatten. Het Tarief
laten liggen. En de Ziekteverzekering op
vatten.
Aldus is besloten, zonder dat er moer dan
een woord-of-wat over werd gosegd.
De teerling is geworpen.
Laten wy nu eens even de eindrekening
opmaken.
Wat krygt men nn
By het Tarief zouden do politieke harts
tochten héél-hoog zyn opgevlamd. Dat herft
de rogeeringBmeerdorheid wyselyk ontwoken.
Begrypend, dat oon Tarief-debat, begin April
aanvangend, onderwijl de Kamer toch niot
langer dan o.c. 20 Mei kan zitten, niets
anders zou worden dan eone verkiezings
propaganda zonder eenig praclisch effect.
Wy krygen nu een zeer eigenaardigen
toestand. De Ziekteverzekering, waar van
Links zóó vaak op is aangedrongen, geeft
weinig „vat" voor heftigheden. Men hooft
zich dus denkelyk voor te bereiden op een
vry-suffig debat, beheersc'it .door de
nerveuae stemming, thuDB al-erger wordend.
Zoodat men telkens stormpjes, orkaantjos te
midden van de apatischo loomheid kan toge-
loet zien.
't Is nu niet meer de tyd voor kalm be
raad. Dit is voorby. Totlaten wy zeggen
November van dit jaar Wio zal dan van de
groene tafel beantwoorden do verschillondo
redevoeringen, gehouden over de Staats-
begrootiog voor 1914
Excellentie Theodorus
Of een ander?
De heer TydemaD, de TielBche
De heer Van Idsinga, de thans steeds-
afwezige
De heer Patyn, hoofd van het Concentratie-
Kabinet, in Jnni 1913 geboren?
Wie zal de eventueel openvallende erfenis-
Heemskerk Jzn wenscben te aanvaarden
Gemakkelijker is 't, sedert minister
Talma het „2 a 3 millioen kostend" amen
dement-Dnys op de Invaliditeitswet overnam,
zeker niet geworden voor het z.g. op
tredend Liokseh Kabinet van rè Juni 1913!
Aan het geld zit men vast.
Den zeventigjarigon bnn paar gulden
wekolyksch staatspensioen ontnemen kan
niet.
Het Tarief-Kolkman gaat, wordt do
Lioksche vlag in top geheschen, van do
baan.
Wat dan
Aanvaarden de erfenis-Hoemskerk Jzn.,
zonder „benefice van inventaris
Inderdaad, do man, do Excellentie, dio
straks, over vier maanden, den moed zal
hebben, die opdracht uit handen dor Kroon
te aanvaarden, by dieot een van kranige
,durf" en van helderen „kyk" to wozon
Eigenlijk zou mon, geloof ik, ver
standig hebben gedaan door het parlementaire
kaatje maar te sluiten.
Bezadigd, wèlvoorboreid, bedaohtzaam-bo-
sproken werk zal nu tooh niet moor worden
geleverd. Rechts, de meerderheid, kkn door
dry ven wat het wil.
Maar Zyn Majesteit de Kiezer weet dat.
Meerdero eore voor méérderen oogst is
toch niet te wachten.
En 't is redelijk om rekening te houden
met de positie van den mogelyk komenden
opvolger.
Zooals de steeds nuchter-opmerkende hoor
Vliegon in de afgoloopen week den hesr
Patijn deed, dio aandrong op het nog-af-
werken (tusschen Paschen en Pinksteren)
van het ontwerp-Inkomsten-belasting des
ministers Kolkman. „Eilieve," sprak do hoer
Vliegen, „als gy, meneer Patyn, straks inder
daad minister van Financiën wordt, zoudt ge
dan den Hemel dankbaar zijn dat deze lex-
Kolkman niet iu het Staatsblad was ge
komen
Waarop de heor Patijn, zéér begrijpelijk,
zweeg.
Men moet in trouwe rekening houden met
wat aanstonds de opvolgor zal hebben te
regelen, te „redderen", zogt de volks
mond.
Dat men in de politiekery ook daar het
hemd nader acht dan do rok, wie menscb
is zal 't ganscb-begrypelyk vinden.
Maarer zyn grenzen.
En wanneer, van den to verwachten oogst,
alles is binnengehaald wat maar kan.
Met stemmen-overwicht.
Met geweld.
Zooals, ieder op hare beurt, de politieke
partyen in toepassing brengonZonder
eenig onderscheid
Welnu, dèn komt er toch een moment,
vind ik, dat men zekero limiet bereikt
heeftIn den constitntioncel-geregeerden
Staat is de Kroon verplicht om te bekrachtigon
wat Haar als wensch der VertogoDWoor-
diging, na voordracht door het Kabinet,
namens de Kroon gehandeld hebbend,
werd voorgelegd.
Daar is „geen speld tusschen te steken."
Maar als mon de overtuiging heeft, dat
de „politieke eero" toch bevredigd werd, tot
het Allerminste, voorzoover 't kon
En bet scheidiogsuur raakt in zicht.
En men kan het kiezersvolk beduiden, dut
o, als men gewild had, nog dit en dat on
veel-meer van dit alles naar het „Staatsblad"
had kunnen gedrongen on gedwongen zyu
Desnoods na allorloi geharrewar, gekibbel,
gescheld en gekijf. Na versplinterdo Voor
zitters-hamers en vanwege kabaal geschorste
zittingen
Als do kiezers, de oppermachtigen van
nu tot over enkele maanden
Als zy, die over de onkele, nu-komende
maanden zullen verzinken in vergetelheid on
kleioachting totzeker poosje vóór Juni
1917 van dit alles doordrongen zyn
Dan vind ik breekt het moment aan,
waarop zekere ridderlijkheid, aan welker
voor-goed verdwynen ik nog altyd niet kan
gelooven, meêbrengt den mogelyk-komendon
opvolger van morgen niet meer dan noodig
is te belasten met bagage van wetgevende
soort, dewelke zyn taak in hooge mate kan
bezwaren.
Dese „ridderplicht" rust op elke politiekn
naar gelang zy komt in de positie
van eene, voor wie de acheidensnre welhaast
kan slaan.
Zal daarvan blijken in de spanne-tijde, ons
nog scheidend, op het Binnenhof, van 1 April
tot eind Mei 1918?
Laten wy hopen.
Met zeker optimisme, dat zich intusschon
tracht vast te schakelen aan dadeu, die het
bestaansrecht ervan aantoonen 1
Me. Amtomio.