KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor He/tier, Texel, Wieringen en Anna Pauiowna. Ho, 4198. Zaterdag 3 Mei 1918. 4lite Jaargang. 't Vliegend Blaadje p, 3 m. 50 cl., Ir. p. pozt 75 Ct., bnitealaad f1.25 Pre- Zondagsblad i i 37| j 45 f 0.75 mie*jHod?blad i 65 75 (0.90 (Voor bet buitenland bij vooruitbetaling.) Advertentie» van 1 »oi 5 regelt (bij vooruitbetaling) 30 een». Elke regel meer. 8 Bewgz-exemplnar 34 Vtgnettcn en groote letten wordea naar plaatsruimte berekend Intero.- Talafoon SO. Uaraohijnt Dinsdag- an Vrijdagmiddag. Uitgaaar a C. DE BOER Jr., Haidar. Bursaal i Koningstraat 29. interc. Tilef. 50. Tweede Blad. Agenda. Bioacoop-VoertteUingen. Kanaalweg 112. Dagelijks 7 anr. Zondags 2 nar. Bioscoop-Voorstellingen. Spoorgracht 18. Dagelijks 7 nur. Zondags 2 uur. Bioscoop-Voorstellingen. Koningstraat. Dagelijks 7 uur. Zondags 2 uur. 8 Mei. Zangkoor „Harmonie". Opv. van „Goud- sprookjes Tooverlied". „Casino". 8 nur. 10 Mei. Cursus-Bal van Polak en Zoonen, Dijkje in „Casino", 8 uur. UIT HET BUITENLAND. De Belgische liberale afgevaardigde Loram wenscht den minister van oorlog te mogen interpelleeren over de verdediging van Luxem burg. De kamer besloot op voorstel van den miniBter-president deze interpellatie te houden bg de discussie over art. 87 der militiewet. Deze interpellatie schjjnt in verband te staan met de oprichting van een tweetal nieuwe troepen depots door Duitschland aan de Luxemburg—Duitsche grens. In Dnitschland is intusschen officieel ver klaard dat de onzijdigheid van België door de mogendheden gewaarborgd is. Bg de behandeling der legerbegrooting in de commissie van den Duitschen Rijksdag heeft de regeering iacake de cavalerieregi menten niet geheel haar zin gekregen. Zg vroeg er zes en krjjgt er 8, als de Bgksdag doet naar 't voorstel der oom missie, waaraan wel niet getwijfeld wordt. In Frankrijk gaat 't nog altijd over het vóór en tégon van den driejarigen diensttijd, 't Ib voor de depntós ook een moeilijk geval. Tenminste als waar is wat men zegt dat sommigen heel wat doen om vrienden te blijven met hunne kiezers, vanwege de 15.000 francs die het baantje geeft, ziet U. De Parjjsche afgevaardige Roche heeft er wat nieuws op gevonden. Wijs beleid en voorzichtigheid hebben hem doen besluiten een referendum uit te schrijven onder zjjn kiezers. Tot hen heeft hij een brief gericht waarin hg o. a. zegt „Burgers, indien de souvereiniteit van het volk geen IJdele klank is, dan is het thans het oogenblik om daarop een beroep te doen. De Kamer moet beslissen over de weder invoering van den driejarigen oefeningstgd. De gevaren, welke Frankrijk loopt bjf een inval, zjjn n bekend. Maar gjj zjjt het, die uw geld moet geven, uw kinderen, uw bloed om den vjjand te verslaan. Daarom is het billg'k, dat gjj thans ook beslist. „Ik verzoek u dus ronduit u voor of tegen het ontwerp uit te spreken, zoodat ik in nw geest kan handelen in het parlement." Nog is het niet geheel duideljjk wat daar in Portugal aan de hand is geweest, 't Blijkt echter toch wel dat de nieuwe republiek niet alleen bedreigd wordt door de monarchisten, maar ook door sommige groepen van syndi calisten en uiterste radioalen. Vermoedelijk hebben ook de carbonaria's eene rol gespeeld bij de jongste oproerige beweging. Volgens de bladen hadden de leiders van de beweging reeds een nieuw ministerie ge reed. Als minister-president zon optreden Mage'haes Lima; generaal Gnesdes, hoofd van de radicaal-repnblikeinsche federatie, sou buitenlandsche zaken krijgen; kapitein Lima Dias oorlog onz. De correspondent van „The Daily Tele- graph" te Boecharest deelt mede, dat de toestand in den Balkan op het oogenblik hopeloos verward is. Er wordt zulk een strenge censuur uitgeoefend, dat omtrent het geen er gebeufê zoo goed als niets uitlekten dat weinige wordt telkens nog officieel voor onjuist verklaard. De correspondent is echter uit zeer geloofwaardige bron het volgend© te weten gekomenIn Griekenland en Servië zjjn in do afgeloopen week drie gevechten geleverd, zonder dat iemand er iets van weet behalve de troepen, die meegevoohten hebben, de genoralo staf, de vorsten en de ministers van oorlog der betrokken landen. Omtrent dere gevechten wordt een Btreng stilzwijgen bewaard en zooals reeds gezegd, zoo vaak toch iets bekend raakt, volgt onmiddellijk een officieelo tegenspraak. Do toestand kan haast niet erger zijn. Men gelooft algemeen, dat zoodra do .vrede tusschen de geallieerden en Turkije geslo ten zal zjjr, onmiddellijk een oorlog zal uit breken tusschen Servië en Bulgarije eener- zijds en Griekenland en Bulgarije ander zijds. In Griekenland zou, volgens door den correspondent uit Athene ontvangen berrehten, deze oorlog buitengewoon populair zijn. Men weet, dat de Bulgaren 140,000 tot 150,000 man hebben geconcentreerd in het district rondom SerreB en Kavalla en de Grieken een ongeveer even sterke leger macht tusschon Saloniki en Serres. In de laatste dagen zjjn vier lichtingen van de reserve opgeroepen en in alle stilte zjjn on langs een groote voorraad wapenen uit Frankrjjk en van elders ontaoheept en naar Saloniki doorgezonden; De Serviërs concentreeren een leger van ongeveer 200,000 man rondom Veleslano in het noordoosten en oosten van Monaatir, bestemd om te ageeren tegtn het eerste Bulgaarsohe legercorps, dat naar Monastir oprukt. De weinigen, die precies op de hoogte zjjn, zjjn van meening, dat een oorlog met kan uitbljjven en dat deze reeds aan den gang zal zjjn, voor hg officieel verklaard wordt. Koning Constactjjn zal zich onmiddellijk na het uitkreken van den oorlog naar Sa loniki begeven. De krooi prins zal over Sa loniki naar Monastir gaan, quasi om een inspectie te houden in het veroverde bied; hg zal echter vermoedelijk bjj Servische leger blijven. Er worden pogingen in het werk gesteld om een verdrag tusschen Servië ea Grieken land tot stand te brotgen, voor de vijande lijkheden beginnen. Datnommer eou. En nommer twee, de questie tusschen Oostenrijk en Montenegro heeft Europa ook weer_ opgeschrikt omdat het ljjkt, dat zjj tot ernstige verwikkelingen aanleiding zou kun nen geven. Een paar dagen lang was de ttemming4>epaald' oorlogauehtigi Oostenrijk wil zjjn wil betreffende het tot toegeven dwingen van Montenegro doordrijven en Ruslandschjjnt Montenegro geen ongelijk te willen geven. De leuze luidt: Alle middelen om tot eene schikking te komen zjjn nog niet beproefd. Zet Oostenrijk door en noemt Rusland daartegen stelling, dan kan dat aanleiding geven tot een gehoolen Europeeschen brand. De regeeringen der mogendheden confe- reeren over en weer. Echter zonder blijk baar resultaat. Aan 't Engelsche Departement van Buiten- landsohe Zaken verzekerde men dat er geen reden is tot pessimismo. Maar in Weenen meent men, dat de op- der OoBtenrjjksche troepen Daar Mon- niet te vermjjden zal zjjn. Engeland wil, naar de Weener bladen meldeD, het karakter van een gemeenschappelijk optreden bewaren, door de bepaling, dat de blokkade gedurende de actie der monarchie zal worden gehandhaafd. In Weenon gelooft men verder, dat de mogelijkheid van een oorlog tegen Servië en Montenegro groot is; maar men is tevens overtuigd dat daaruit geen wereldoorlog zal onstaan. Rusland, zoo zegt men in Weenen, zal geen oorlog beginnen voor Skoetari, wjjl Engeland volstrekt geen neiging vertoont, om zich voor een panslavistische politiek bloot te stellen. Uit Belgrado seint Reuter, dat daar alge meen hot gevoalen gedeeld wordt, dat Servië, indien Montenegro te land wordt aangevallen door Oostenrijk, onmiddellijk de wapens zal De ,Berl. Loo. Anz.« verzekert, dat de Bnlgaarsche regeering pogingen heeft gedaan om de Servische en Montenegrjjnsche regee ring tot toegeven te bewegen. Uit Weenon wordt geseind, dat de militaire toebereidselen aan de zuidelijke grenzen vol tooid zjjn en voldoende troepen bjjeen zjjn, die onmiddellijk kunnen opmarcheeren. Donderdag zou nog een confeientie, waar schijnlijk een beslissende, worden gehouden. In Parijs is men in toonaangevende kringen van oordeel dat bjj aldien Montenegro Skootari zon ontruimen, Oostenrijk dadeljjk bereid is, territoriale compensaties in overweging te De ening omtrent de verzoeningsgezinde wordt nog versterkt, doordat het gerucht loopt, dat Koning Nicolaas, teneinde een bewijs te geven van zjjn vredelievende gezindheid, aan Oostenrijk heeft laton weten, dat hij bereid is 15000 soldaten naar hnis Volgens een telegram nit Rome aan de Vois. Zeg." tracht de Italiaansche regeering met alle middelen een gemeenschappelijk optreden der mogendheden te bevorderen. Zg is echter tegen het verloenen van een Europeesch mandaat aan óóa enkele mogend heid. Intusschen doet Italië moeite om Mon tenegro tot toegeven te bewegen. Naur mede- deeld wordt, heeft do koning van Italië zoUb persoonlijk bg zgn schoonvader koning Nioo- laas daarop aangedrongen. telegram van gisteren nit Weenen, meldt, dat de Montenegrijnscho regeering verwijst naar de door de gealliëerden op 24 April gedane mededeelïng, en verklaart zg de Skoetari- quastie te willen behandelen bij de vredesonderhandelingen, waarbij de defi nitieve grenzen van Albanië zullen worden vastgesteld. En een telegram uit Konstantinopel van denzelfden datum bericht, dat aan de Porte en aan de gealliëerden door de gezamenlijke ambassadeurs een nota is overhandigd, waarin geëischt wordt, onmiddellijke staking van de vijandelijkheden, benoeming van gedelegoer den en aanwijzing van de pluats, preliminairen van den vrede op do reeds bekende grondslagen znllen worden geteekond. 200.000 Turken gedood. Dat de Balkanoorlog ontzettend moord dadig is geweest, valt niet meer te betwij felen. De legers der vier verbonden staten hebben hunne zware verliezen zooveel moge lijk verzwegen of verkleind. Maar de Turken hebben zeker de zwaarste verliezen geleden. En hun aantal dooden wordt op micstons 200.000 gesohaf. („Tel.") NIEUWSBERICHTEN. HELDER, 2 Mei. 1 Mei-viering der S. D. A. P. Voor een slechts ten deele gevulde zaal kwamen voor de s. d. a. p. afdeeling Helder heeren A. W. Michels en C. Thomassen, i beteekonis uiteenzetten van den 1 Mei-dag. De voorzitter, de heer Verstegen, heette de aanwezigen welkom en vestigde er de aandacht op, dat de Mei-viering onder zoo gunstige condities geschiedt. Spreker bedoelt de pracht-staking der Belgische arbeiders en de prachtige discipline. Die discipline der arbeidersklasse heeft zoo'n indrnk gemaakt, dat de clericale Belgische regeering water in haar wjjn gedaan heeft en het algemeen kies recht in het vooruitziobt heeft gesteld. De eerste spreker, de heer Michels, kan slechts kort zgnspr. moet met den trein mee het was inmiddels half vier gewor den en vult de opmerking van den voor zitter over de gunstige teekoceD, waarin deze feestviering staat, aan door te wijzen op de (ypografenstaking, en de uitsluiting der sigaren makers •hier te lande. Het is'een duro plicht van de arbeiders, te zorgen, dat tg hun strijd winnen. Als we zoo deze nitsluiting weer zitr, komt de verzuchting opwat is het kapitalisme toch wreed 1 Bij de minste poging om veibeterix g in toestanden te krijgen, staan de patroons tegenover de arbeiders. Eén troost is er vroeger was het i bg erger. Spr. zet du het verschil uiteen tusschen vroegere slaven, die geheel en al eigendom van de meesters warer, en do tegenwoordige arbeiders. Maar de verhouding is thans zoo veel slechter: op den slaaf was do meester zuinig, die kon niet zoo gemakkelijk ver vangen wordën op den arbeider behoeft het kapitalisme niet zuinig te zijnhij la gau' te vervanger, want er is een groot reservt geschiedenis van het kapitalisme nagaat, staat verbaasd over wat het durft'te doen. Er is wel verbetering in gekomen, maar do ingevoerde vei beteringen gaan nooit verder dan het belang der bezittende meebrengt. Tegenwoordig brengt dat belang mee, dat zg weer behoefte heeft aar beter onderlegd proletariaat, vandaar meerdere zorg voor den arbeider. In de fa- briekscentra was do proletariër tenslotte zoo uitgebuit, dat velen voor het leger werden afgekeurd. Dat vond zelfs het kapitalisme le erg. De 1 Mei-dag is allereerst een demonstratie voor verkorting van den arbeidsdag. Statis tieken wijzen nit, dat de meeste ongevallen plaats hebben daar waar langen arbeidsduur heerscht, en wel in de laatste aren van 'de laatste dagen der week, als het lichaam moe is. Het blgkt dat de leeftijdsgrens bg ver korten arbeidsdnnr stijgt. Toen in Engeland do werktijden boven de 9 uur waren, was de leeftijdsgrens van den man 88 jaar, toen de 9 urige werkdag ingevoerd werd, steeg die grens reeds na 20 jaar tot 45. De strjjd om verkorten arbeidsduur komt dus neer op een strgd om langer leven. Van de «ijde van het kapitalisme kwamen verschillende bezwaren opzetten. le. De arbeidors zouden hun meerdere vrije tijd in de kroeg doorbrengen. Gebleken is, waar de verkorte arbeidsduur werd doorgevoerd, het drankgebruik verminderde. 2e. De productie zou verminderen, de al- gemeene armoede toenemen. De praktijk be wees, dat in de meeste gevallen de productie toenam en dat zij nooit achteruitging. Het kapitalisme sou dit zelf moeten toegeven, als men het kon dwingen. 8e. Er zou loonsvermindering ontstaan. In Zwitserland werd in een jalouziefabriek, die 9-urigen arbeidsdag had ingevoerd, het jaar daarna 12 cent per gulden moer betaald. Terwglin do Duitsche kolenmijnen in 1878—80 dus over 2 jaar, het aantal arbeiders met 8 pCt. steeg, stegen de loonen met 24 pCt., de netto winst echter met 451 Met naar .vermindering van arbeidstijd te streven zgn we or nog niet af; één middel is er tegen het kapitalisme: organisatie.Met i opwekking om op den candidaat der s. d. a. p. te stemmeD, eindigde spr. De heer Thomassen begon met te zeggen „Neen, vrienden, bg ons staat de Meiboom nog niet in de kap. Wjj zitten nog aan de fundamenten te ploeteren. Wg zgn nog lang niet aan onze acht aren toe. Soms is het wel eeti8 als of wo achteruit gaan in plaats vooruit. Voor Christus en nog eeuwen daarna konden zich de grootste geesten de isatsohappij niet denken zonder slaven. Toen reeds zei Aristoteles: als alles eens door werktuigen kon gebeuren wat zou dat mooi zgn. Wg zgn na een twintig eeuwen verder, hebben allerlei prachtige machines, maar zjjn we zoover opgeschoten? De men- schen die ze moeten drjjven zgn er niet veel beter aan toe dan vroeger do slaven; koopt nn niet meer de personen maar de arbeidskracht. Die machines hadden voor de menschen een zegen kunnen worden en zgn eon vloek geworden, omdat ze niet zijn it eigendom van het volk en dus niet ten ite der menschheid worden gebruikt. Voor dat het kapitalisme opkwam werkte en ook voor loon, maar toen kon eon knecht zich tot baas opwerken, thans is daar geen kijk meer op. Officieelo ejjfora bewijzen, dat do vjjf millioen jonge menschen van 14 tot 18 jaar in Duitsobland drie millioen in loondienst werken, waarvan de helft in fabrieken. Ook het aantal in fabrieken wer- le vrouwen en meisjes neemt toe. Hieruit blijkt, dat de grootste massa absoluut be zitloos is en het geld zich in handen van enkelen ophoopt. Door eigen arbeid wordt niemand meer rijk. Hoe meer arbeiders eon patroon heeft des te meer neemt zgn kapi taal toe. In de laatste jaren is met den groei van het kapitalime de toestand voor de ar eiders niet beter geworden. Dat die niet nog erger geworden is komt, zooals Michels reeds op merkte, doordat het geslacht aohternit ging. Do spr. releveert nn een artikel van zekeren Taylor waarover „Het Volk" schreef, die door'een vernuftige wiskundige becijfe ring van arbeidskracht, uit den arbeider viermaal meer arbeidspraeetatio weet te halen dan thans geschiedt. Daar is iets moois in, niotwaar, wanneer gij uw arbeids capaciteit vervierdubbelt kan uw arbeidstijd verkort worden en zoudt gij dan natuurlijk uwzelfde loon kunnen verdienen. Maar de arbeidstijd wordt niet verkort en voor het meerdere werk geniet de arbeider slechts vierde meerder loon in plaats van zooals hem toekomt viermaal zooveel. De rest komt het kapitalisme. Natunrljjk moeten er nog onkoBten af, maar ook hieromtrent tracht men door de machines die onkosten te beperkeD. Zoo heeft men nu in plaats van don z.g. voorwerker,iets niruws toe gepast. Do arbeider heett een bioscopiioh beeld van het door bem te verrichten werk voor zich. Altijd door wordt dezelfde be weging of handgreep weergegeven zoodat het als 't ware als gangmaker werkt. Evenals de vorige spr. wees de heer Thomassen er op, dat het niet alleen gaat don achturigen werkdag, want voorzeki zou het kapitalisme er in slagen die acht uren, gesteld dat zij ingevoerd werden, zóó uit te buiter, dat van winst voor lichaam en geest geen sprake was. Wg moeten voor waken dat dit niet gebeurt. In Bra bant is een r. k. firma, dio de proef den acht-uren-dag genomen heeft. Het gaat uitstekend; de winst is onveranderd gebleven en de zaak heeft geen schade Spreker weidt hier nog over "uit. Toen er sprake was om in de linnen- en katoenfabrieken van Twente verkorte ar beidstijd in te voeren (van II op 10 nur) stak een storm van de zijde der patroons hiertegen op. Die patroois zgn de zuivere liberale geestverwanten van uw afgevaar digde Mr. de Meester (gelach). De woorden die Multatuli in Vorsten school koningin Louise laat zeggen: Het volk is laag gezonken, Moedert Ziel (en hart Gaan order bij aanhoudend stoffelijk lijden. Do gloed van hooger geistdrift wordt gc- (doefd Als 't leven slechts één kamp is met het lage Als niet te sterven 's levens eenigdoelis, En uitstel van bezwijken hoogste prijs! die woorden gelden nog altijd. We zien het weder in don strijd der sigarenmakers, typografen enz., als van de zgde der arbei ders verzet opkomt tegen de uitbuiting worden ze de straat op gestuurd. Wg moeten pal staan. In België heeft men ons een prachtig voorbeeld gegeven, daar zjjn de fundamenten stevig gelegd voor het gebouw, dat wg optrekken. Laat dan deze 1 Mei-viering die over de geheele wereld plaats heeft, en die nog wat anders is dan die depntaten-vergadering waarop niet-geestvcrwanten niet toegelaten worden, getuige zijn van onze kracht. Met eene opwekking tot strijd besloot spreker zijn rede. De Zangvereeniging „de Stem des Volk»' deed zich voor en na de vergadering hooren. Ten bate van de uitgesloten sigarenmakers werden roodo talpen verkooht, terwijl ver schillende vereenigingen brochures en andere geschriften aan den man trachtten te brengen. Avondfeest. De zaal vaa Tivoli was aardig bezet. Te 8 uur zou men beginnen, maar 't was cndertusscben bjj half negen geworden. Onder directie van den hoer Brands, werd door gemengd koor gezongen „De Zegepraal" van H. Overat. De heer A. G. A. Verstegen trad toen op het tooDeel en deelde mee, dat op 't onge schreven program stond dat Thomassen de vergadering zou toespreken. Door familie omstandigheden was deze echter verhinderd. Spr. had nu officieel opdracht gekregen do vergadering open te doen. Spr. zei dan naar aanleiding vaa 't Meifeest wel een ea ander te willen zeggen. En hg wees er op hoe hier thans voor 't eerst twee vergaderingen op één dag konden worden gehouden. Niet altjjd was 't zoo rooBkleorigtou bewjjze haalt spr. eenige bijzonderheden aan over de viering van 't eerste Meifeest alhier, toen ook een vaandel onthuld werd „zoo groot alB 'n zak doek". Met genoegen constateerde spr. dat de partij hier met reuzeniohreden voornit gaat. Groote oorzaak was de groote volksactie voor alge meen kiesrecht. Na die actie was Tivoli vol. Er was 'n macht van nieuwe gezichten, een onbekend terrein tot dan toe, gevonden. Spr. wees er op dat de viering van den Meidag zgn ontstaan vond in de gedachte die op het Internationaal Congres te Parjjs in 1889 werd uitgesproken door oen oud mijnwerker. Hjj stelde voor om dan jaarlijks te propageeren voor een wettelijk vastgeBtelden 8 urigen arbeidsdagdat voorstel werd met ich begroet en thans viert men het feest de hoele beschaafde wereld. Er moet geijverd worden voor dien verkorten arboids- dag, omdat de arbeider tjjd moet hebben om zich te ontwikkelen. Moe en afgemat als hjj nu iB gaat dat te bozwaarljjk. 't Is noodig dat de groote massa begrjjpt hoe do maat schappij is ingericht en hoe daar 80 procent werken en zwoegen voor de 20 procent die niets doen. Spr. haalde schrijnende staaltjes aan van de ongelijke verdeeling der goederen, van verregaande verkwisting, tegenover njj- pende armoede. Wie die tegenstellingen ziet begrjjpt waarom op 1 Mei betoogd en ge demonstreerd wordt voor verkorting van den arbeidsdag, 't Gaat tegen bet kapitalisme dat de arbeiders schandeljjk knecht. Een dameskoor zong daarop zeer verdienste lijk „Avondcantute" waarbij Mevr. Brands de solo's zoDg. sn gemengd koor vertolkte daarop weer zeer verdienstelijk „Op mannen op" op de wg'ze der Marseillaise. De pauze duurde vrjj lang. Daarna werden eenige groepen te zien gegeveD. Een bal „tot geaetten tjjd" zon nader volgen. veer 26», Maandag ongeveer 27® bereikt, terwijl hoogstwaarschijnlijk ook Dinsdag de 25° zal worden overschreden. De abnormale warmte doet zich ook ovei geheel Duitschland gevoelen on staat in ver band met de voor den tjjd van het jaar on gewone luchtdi uk verdeeling, die op het ge heele vasteland Z.-ljjke tot O.-ljjke winden met krachtigen zonneschjjn tewoegbrengt. Arresten. Het Gerechtshof te Amsterdam heeft Woensdag vernietigd de vonnissen van don kantonrechter te Helder en do Rechtbank te Alkmaar, waarbjj L. Grunwald te Helder, veroordeeld werd tot f 5 boete of 5 dagen hechtenis, wegens overtreding der Loterjjwet (het doen verkoopen en afleveren van premie- bewijzen, uitgaande van de Maatschappij tot Exploitatie van het Administratiekantoor Haighton <Sc Co. te 's-Gravenhage). Opnieuw rechtdoende, sprak het Hof den bekl. vrjj. 0e verlaging van het tramtarief te Amsterdam. De gemeenteraad van Amsterdam beeft Woensdag het voorstel van B. en W. tot verlaging van het tram'arief aangenomen. Voortaan, dat wil zeggen met ingang van nader door B. en W. vast te stellen lis, maar nog vóór den zomer, zal men te Amsterdam voor vjjf centen van de tram kunnen gebrnik maken, ook als het lange afstandon geldt. De eenige uitzondering op dezen tot tevredenheid stemmonden regel ■uilen de korte Ijjnf jes vormen van den Dam het Postkantoor naar Stationspleiu en De Royterkade, waarop men 2*/g cent zal bljjvcn betalen. B. en W. achtten het onbillijk voor dien kleinen afstand eveneens vjjf centen te berekenen, on men kan hiervoor iets gevoelen, al is ook voor ons een absoluut uniform tarief het ideaal. („N. R. Cf.") Fabrieksbrand. Woensdagavond, nadat het werkvolk de fabriek reeds verlaten had, is in hei midden gedeelte van de bekende groote Veenendaal- rche spinnerij en weverij brand ontBtaan. De spinnerjj brandde geheel uit. De weverij bleef behouden. De buitengewone warmte. Men meldt uit de Bilt: Vanwege het Kon. Ned. Meteor. Instituut is het volgende meegedeeld over de abnormale warmte der laatste dagen: Ofschoon do hoogste temperatuur gister middag, 28 Apri', te Groningen en Maastricht bereikt (ongeveer 26®, 25 9® en ongeveer 27° C->, omstreoks een hal ven graad bleef beneden de hoogste tot dusver in April waargenomen (26.6®, 26.4® en 27.8®, op 15 April 1904), vormt de opeenvolging van zeer warme dagen in April, Zondag aangevangen, toch nog nooit in Nederland opge- teekend verschijnsel. Slechts één maal in 1865 ia in April op 1 opeenvolgende dagen te Utrecht en M tricht een temperatuur boven 25® opgoteekmd en wel op 22 tn 23 April te Utrecht (25.1 en 25.9) en 23 en 24 April te Maastricht (26 5 en 25.7). Ditmaal werd te Maastricht Zondag onge l) In Rotterdam bleef het Dinsdag aan mtrkeljjk koeler om 8 uur bedroeg de temperatuur 20.8® C. Red. (N. R. Ct.) Tot aanvulling van dit bericht kan nog worden gemold, dat inderdaad Dinsdag d< temperatuur te Maastricht en Winterswijk ODgeveer 26 graden bereikte, zoodat voor hot eerst sedert do oprichting van Institunt de temperatnnr op eenzelfde pli hier te lande op drie achtereenvolgende dagen in April boven 25 graden steeg. Daar Hamburg heden Woensdagmiddag 27 graden meldt, Maastricht 24.8 graden, ia. het wi waarschijnlijk, dat in het Oosten van ons land ook heden de 25 graden bereikt werd. TWEEDE KAMER. Over de rede van minister Coljjn inzake het kustverdedigingsontwerp schrijft de „N. Rott. Ct.": Minister Coljjn is in zijn peroratie minder gelukkig geweest. Het was geen breede samenvatting en gloedrjjke aanprijzing van de onderdooien van het regeeringsvoorstel, doch oen houw naar de vrijzinnigen, verge zeld van een knipoogje voor de rechterzijde. Dat was jammer, evenals het te betreuren ia, dat de heer Van Karuebeek onlangs de Knstvordedigingswet met de verkiezingen in verband gebracht heeft. Indien eenig onder werp, dan moet het thans behandelde buiten den politieken strjjd dezer dagen gebonden worden. Zoowel de heer Tydeman als de heer De Beaufort leverden Dinsdag een scherpe critiek op het regeeringsontwerp. De afgevaardigde voor Tiel, 'die ditmaal >or het eerst over het ontwerp hot woord voerde, stelde op den voorgrond, dat niet elk vau ons land met versterkingen beschermd worden, en dat uitbreiding van de levende strijdkrachten allerminst vermeerdering van de doode weermiddelen tot noodzakelijk gevolg had. Vau een fort, welks bepeikte doel en ent afhanko.jjk was van een politieke con stellatie, welke zich elk oogenblik wjjsigen kon, verklaarde hjj «ich eon tegenstander, dies zal hjj tegen het wetsontwerp etemmeD, als het fort te Vlissingen daarin blijft opge nomen. Zoomin ter voorkoming van een acciden- teele neutraliteitsschennis als ter verdediging van de reede van Vlissingen tegen een op- zetteljjken aanval achtte de heer Tydeman het fort wensohelgk. Mocht in het eerste geval een afsluiting van de Schelde noodig bljjken (die overigens wel nimmer ten prejudice onze Belgische vrionden zou geschieden), dan zou één fort onvoldoende zjjn en het zelfde doel veel boter te bereiken zjjn door betere nitrusting van de forten te Ter Nenzen Ellewoutsdjjk. In het tweede geval zon met de ons ten dierste staande maritieme middelen zeer wel een krachtige verdediging gevoerd kannen worden, mits Blechts over aitvalshavens, gelijk Ter Neuzen en Elle woutsdjjk, beschikt kon worden. Aan den anderen kant zou één fort te Vlissingen op zich zelf allermitst voldoende zgn, al was het slechts hierom, dat ook op de Noordkust van Walcheren de landing kon plaats hebben. De heer Troelstra heeft het fort vooral in verband met de Belgische neutra liteit bekeken on kwam daarbjj ongeveer lot een soortgelijke conclusie als onlangs de heer Thomsoneen Engelsche vloot, tot vervul ling van een internationalen plicht de haven van Vlissingen binnenvallende, behoefde niet door ons te worden tegengehouden. Kwam echter een fort. dan werd s.i. onze positie veel moeiljjker, wjjl het niet-gebruik van een voorbanden middel een zeer ernsiig karakter draagt. Da verdediging van den Helder. In haar Overzicht vau de zitting van Woensdag schrijft de „N. R. Ct." het vol gende ovor do gevoerde kustverdediging*- debatten „In zjjn brochure over de kustverdediging noemt de oud-minister Cool het driegend noodig, dat het land front van Den Helder geljjktjjdig met het kustfront wordt ver beterd. „Een vjjand zal toch, zoo meent hg ter vermeestering van de positie in den regel den aanval tegen do landzijde richten." De heer Eland heeft, onder beroep op den generaal Van Ermel Scherrr, iets/dergelijks beweerd, en als s\jo meeningte kennen gegeven, dat op eenvoudige wijze hier verbetering zou zjjn aan te brengen. Bjj zjjn amendement tot vermindering van de-aangevraagde 12 millioen tot 7 millioen her ft l.jj dan ook met een r xtra-nitgave van */a millioen voor dit doel rekening gehouden. In cn» eigen blad (Avond blad D van 17 September 1910) is trouwens reeds réór ruim twee en een ha'f jaar ge constateerd, „dat do wondeplek onzer kuat- versterkingen ten slotte in do eerste plaats aan de landzijde moet worden gezocht." Het moet, dunkt oy, verwondering baren, dat dezelfde minister, die voor den bonw van een nieuw fort van zeer betwistbare waarde te Vlissingen vjjf en-een-half of zes millioen wil uitgevoD, kortweg decreteert„Aan het lar.dfront van Den Helder moet niets worden gedaan." H« t is ook onlogisch, wjjl minister Coljjn in zjjn eerste redevoering de stelling verdedigd het fi, dat versterking van de zeezijde van Vlissingtn en Den Helder een ganrche divisie (do helft) van het kustleger overbodig zou maken, en thans zich van de kwestie van het lacdfront Den Helder afmaakt met deu dooddoener, dat hjj geen landing fussi IJmuiden en Den Helder verwacht, wat toch alleen gegrond kan sjjn op de i fschrikkende werking, welke van de kort te voren prijs gegeven divisie zc-u kunnen uitgaan. De weigering, cm aan het lacdfront van Den Helder aandacht te wijden, karakteriseert de houding der regeering, die elders (waarlijk niet alleen, zelfs niet bovenal ten aanzien van Den Holdei) met halt werk en lcpwerk genoegen neemt, om toch maar vooral gelden voor het Vlissirgscbe fort los te krjjgen. De door den hoer Elknd toegestoken band wordt versmaad; voor een verbetering der bestaande forten bjj Nenzen en Ellewoutsdjjk ten koste van anderhalf millioen is de minister niet te vinden; aan Vlissingen heefc hjj voor altjjd zgn hart verpand. Zelfs weigert hjj, bjj eventnoele aanneming van het wets ontwerp, de bestellingen en aanbestedingen tot na de verkiezingen te laten rosten, geljjk de heer Eland hem versooht had. Er schjjnt plotseling een vreeseljjke haast gemaakt te Bjj een dergelijke houding van den minister heeft do heer Thomson, hoezeer ook zjjn eigen aienswjjzo handhavend, intrekking van zjjn amendemont raadzaam geacht. Dat van heer Eland ia gehandhaafd, maar zal, do onaannemelijk-verklaring, wel ten doode opgeschroven zjjn. Toch zjjn wjj naar de stemming van Dinsdag a. s. benieuwd. Zal de heer Van den Berch van Heemstede bond genoten vinden Znllen er vele katholieken thuis bljjven? Of znllen de politieke over wegingen bjj dat deel der Kamor het winnen van de bedenkingen van technischen en financieelen aard Dat geen bindende voorschriften, nit 't ge codificeerde volkenrecht voortspruitende, ons de verplichting tot den bonw van het Vlis- siogsehe fort opleggen, is heden, in antwoord op eon rraag van den heer Tydeman, ruiter lijk door minister Van Swinderen erkend. De keuze der middelen, tegen nentraiiteitsschennis aan te wenden, heeft ieder volk zelfstandig te bepalen. Om redenen 7an internationalen aard behoeft dns niemand zjjn stem aan het wetsontwerp te geven." Toch zal het er, volgens het bind wel komen. De debatten *ijn thans afgeloopende stem mingen uitgesteld tot Dinsdag. Uit den Omtrek. Texel, 1 Mei. In den loop dezer week werden van hier nitgevoerd: 156 koeien, 69 kalveren, 25 lammeren en 56 schapen. De totale uitvoer van vee gedurende het eerste kwartaal doses jaars heeft bedragm: 665 koeien, 488 kalveren, 918 sohapeD, 50 lammeren, 30 paarden en 288 varkens. Van de overoude volksgebruikenhand haaft zich hier nog 't langst de Meierblis". Ook gisteravond, op den laatstee April, werden weer allerwege de feestvuren ont stoken en zag men op verschillende puntep de vlammen der „Meieiblis" hoog opl-aien. Alle brandbare voorwerpen die de school jengd, reeds weken te voree, kan machtig worden, gaart zjj bjjeen om op 30 April een groote „Meierblis" te kannen branden. Dag aan dag worden nog steeds rens- ibtige hoeveelheden melk van hier nitge- voerd. Men is thans aangevangen met de melk, voor de verzending, aan eon keuring te onderwerpen, 't Gevolg van dien r— regel is geweest, dat reeds 'enkele h' melk moesten wordea afgekeurd. Anna Pauiowna. Maandagavond, 28 April, hield de Heer Schaper, lid der Tweede Kamer, eene poli tieke redevoering in Veerbnrg. De zaal was flink bezet. Na opening der vergadering door den voorzitter der afd. Anna Pauiowna der S. D. A. P. leverde spreker eene uitvoerige kritiek op de tegonwoordige christelijke regeering, de vroegere liberale regeeringen en de geconcentreerde partijen en eindigde de kiezers op te wekken te stemmen op den candidaat der S. D. A. P. De heer Virser van Schagen bestreed den spreker op verschillende punten en verdedigde de concentratie, waarop de hoer Schaper repliceerde. De heer Meuleveld stelde enkele vrager, die door den spreker werden beantwoord. Hierna sluiting. Gemeenteraad van Anna Pauiowna cp Dir.sdag 29 April des namiddags te 2 nur. Afwezig de heer Blankevoort. Voorzitter do Burgemeester, de heer C. Wjjdenes Spsars. Na opening der vergadering, lezing en goedkeuring der notulen, volgen eenige mede- deelicgen, die veos kennisgeving worden aangenomen. Benoemd worden met algemeene stemmen tot armvoogden de heeren C. Rezelman Dz. Kaan Az., in de plaats van de heeren K. Appel en Jb. Waiboer, beide vertrokken. Aan Mej. do Wed. S. Boerman wordt met algem. stemmen onthrffing van schoolgeld verleend. Ingekomen is een versoek van de Afd. Anna Pauiowna der Holl. Maatsch. v. ,'aodbouw om gedurende 2 jaar een jaar- ljjkscbe subsidie van f 100 voor 't geven van landbouw huisboudonderwjjs. Na eecige be spreking toegestaan met 4 st. tegen. Aan de orde komt het voorstel van Ged. St., tot regeling der jaarwedden van Burge meester, Secretaris en Ontvanger. De voor zitter verlaat de vergadering. Deze jaarwedden zjjn thans respectievelijk f 700, f 900on f 430. Ged. Statrn stellen voor f 1300, f 900 en f 600. Gevraagd wordt het advies van dm Raad. De Wethouders stellen voor f 1000, f 900 met vrjje woning k f 200 en f 600. Hierop vofgt eene uitgebreide discussie. De herr de Graaf stelt voor f900 voor Burgemeester en voor Secretaris f 850 met vrjje woning. De heer Bakker stelt voor f 900 en f 900 met vrjje woning. Het voorstel van do wet houders wordt verworpenalleen de wet houders voor. Het voorstel van den heer Bakker wordt aangenomen met 4 stemmen tegen. Algemeen is men er voor te adviseeren het salaris van den Ontvanger op f 600 te brengen. De burgemeester komt weder ter vergadering. Bjj de rondvraag vraagt de heer Bakker of er al overleg is gepleegd met de visscher- vereeiiging te Ewycksluis over een visch- afnlag. Voorzitter antwoordt, dat dit nog niet is geschied, doch spoedig plaats zal hebben. De heer van Hasften ontvangt inlichting omtrent eene bepaling der verordening tot heffing van begratenisreohten. Hierna sluiting. De heer J. Krouwel heeft zjjn beurtveer rp Alkmaar overgedaan aan den Heer S. Wilms alhier. Bjj Konink. beslnit zjjn tot heemraden van den Aora Pauiowna polder benoemd de heeren P. Kaan Dz. en L. O. Sipman.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1913 | | pagina 1