'i M Mllüm Cenraiii mr Mk, M, Inw ti Anna PÉm, ra Zaïerdag 1M11,
Tweede Blad.
Kleine Advertentiën
30 Cent worden alleen bij vooruit
betaling aangenomen.
Vóór 10 uur dienen des Dinsdags-
en Vrijdagsmorgens de advertentiën aan
ons Bureau bezorgd zijn. Voor adverten
tiën na dien tijd bezorgd, kunnen wij geen
zekerheid van plaatsing geven.
Agenda.
Bioicoop-Voorztellingen. Kanaalweg 112.
Dagelijks 7 uur. Zondags 2 uur.
Bioscoop-Voorstellingen. Spoor gracht 18.
Dagelijks 7 uur. Zondags 2 uur.
Bioscoop-Voorstellingen. Koningstraat.
Dagelijks 7 uur. Zondags 2 uur.
7 Juni. Oentr. Vrijs. Kiesvereeniging. Openbare
Vergadering. Spr.Dr. A. van Raalte.
Casino, 8 uur.
8 Juni. Openluchtmeetings door de S. D. A. P. te
Zuid-Zij p e en op Wieringen,2uur.
8 Juni. Concert „Orpheus". Bad-Paviljoen,
6.15 uur.
8 Juni. Concert „Harmoniekapel". Casino,8uur.
13 Juni. S. D. A. P. Openbare Vergadering. Spr.:
C. Thomassen. Tivoli,-8 uur.
HIEUWSBERICHTER.
HELDER, 6 Juni.
Onae plaatsgenoot de heer B. Th. de
Cock is benoemd tot onderwjjsor aan de
Openb. Lagere School te Ondesluis.
Door den Commissaris der Koningin in
de provincie Noord-Holland is tot lid der
gezondheidscommissie te Helder met ingang
van 1 Juli a.s. herbenoemd, het op dien
datnm aftredende lid mr. N. A. Blom.
Jaarwedden onderofficieren landmacht.
Rectificatie,
In ons vorig nummer deelden wij mede,
dat aan onderofficieren eono vergoeding zou
worden toegekend van minstens f 2.voor
levensmiddelen enz. Dit moet zjjn f 200.
Sport.
Wy ontvingen een uitvoerig verslag van
„Kees" betreffende de huldiging van de voet
balclub H.F.C., die haar 4-jarig bestaan
vierde.
Tot ons leedwezen kunnen wy dat verslag
niet plaatsen. Het groot aantal verslagen
van politieke vergaderingen, dat in dit nummer
is opgenomen, is de oorzaak, dat wjj voor
de sport geen ruimte hebben. De voorzitter,
de heer C. Goes, werd met een lauwerkrans
door de heeren Riemerts en Schoonhoven
gehuldigd, terwijl der feestvierende vereeni-
ging een stel goalpalen werd aangeboden,
een en ander onder donderende hoera's van
het publiek.
De uitslag van den wedstrijd van H.F.C. I
tegen Hollandia (Hoorn) was 5—1. In op-
£opht ging het na afloop door de stad.
„Pro Patri*/'
In Mei zijn door de G.- en E.-Vereeniging
«Pro Patria" alhier de jaarlijkscho wed
strijden harer adspiranten gehouden. Alle
adspiranten, meisjes, zoowol als jongens
werkten opgewekt en vrooljjk, en natuurlijk
in offlciëel costuum, de verschillende wed
strijdoefeningen af. Vier avonden waren
hiervoor noodig en door de welwillendheid
der vereeniging .Oefening Kweekt Kunst"
konden dat de Zaterdagavonden zijn. Na
afloop worden de jonge gymnasten telkens
onthaald op de traditioneele chocolademelk
enz. enz.
De uitslagen voor de verschillende klassen
waren als volgt:
Klasse A (jongens van 10—12 jaar onder
leiding van den heer Schlahmilch).
Ie dipl. Wiebe Bruin en Simon Krijnen,
2e dipl. Hendrik v. d. Lee en Gerard v. d.
Leeuw, 3e dipl. Theo Deelder, 4e dipl. Etnile
Bruin, 5e dipl. Jo Dekker, 6e dipl. Florent
Filipse, 7e dipl. Willem Molenaar, 8e dipl.
Louis Quant, 9e Willem Biersteker, 10e
dipl. Folkert Bedeaux en Daniël de Jonge.
Klasse B (jongens van 12—14 jaar onder
leiding van den heer van Hooidonk).
lo dip. Dirk Bedeaux en Willem Horning,
2e dipl. Adolf Seeboldt, 3o dipl. Jan Duin-
kor en Gerard Vriend, 4o dipl. Folkert Oos
terhout.
Klasse C (jongens van 14—16 jaar onder
leiding van den heer van Hooidonk).
Ie dipl. Adriaan Raap, 2e dipl. Ferd.
Kipperman, 8e dipl. Dirk van Leeuwen.
Meiijesklasse (van 10—18 eh 18—16 jaar
onder leiding van de heeren van Hooidonk
en Dry ver).
Ie afd. Ie dipl. To Bok, 2e dipL Trijntje
Smit, Se dipl. Net Bruin, 4e dipl. Marie
Rykoboer, 5e dipl. Guusje Kuiper en Jo
Maters.
Se afd. Ie dipl. Cor Wessel, 2e dipL Zetje
F«Ö en Bete Deelder, 8e dipl. Tryntje v. d.
Ploeg, 4e dipl. Antoinetta Moorman, 5e dipl.
Lena Brizée.
De wedstrydoefeningen bestonden voor de
jongons uit oefening aan rek en brug en in
hoogspringen, voor de le afd. meisjes brug
en hoogspringen en voor de 2e afd. meisjes
brug en blokjeBrapen.
Mr. Dr. Jan van Beat over de Tariefwat.
Donderdagavond trad in Casino voor een
volle zaal op Mr. Dr. van Best. Do Voor
zitter der R.-K. Kiesverooniging, de heer
W. C. van Breda heet de aanwezigen namens
de besturen der 3 gecoaliseerde kiesver
enigingen, die mede op het podium zaten,
welkom en zegt dat Mr. van Best is uitge-
noodigd om to spreken over de Tariefwet.
Waar in ons district zooveel over die wet
gesproken en geschreven wordt hoopt voorz.
dat spr. de anti-tariefwetoannen tot da over
tuiging zal brengen dal ze in deze zaak nog
al aardig overdrijven.
Mr. van Best begint met clementie in
te roepen voor zyn stem, die door de Jnni-
warmte, de lange reizen en de horhaalde
debatten misschien wel iets zal gelijken op
ravengekras, al ringt het ook van binnen by
hem als b(j een vogelaar, zooals 't Dagblad
voor Helder hem reeds aankondigde.
De Tariefwot wordt zwart genoemd, inter
nationaal zwart, ze zon van Roomschen huize
zyn! Kon zy wel iets goeds zijn? Spreker
lacht er om maar 't wordt beweerd, niet
alleen in Helder dat 't geld der Tariefwet
in de sakken der Roomscho priesters komt.
Mr. Verster heeft uit den naam afgeleid dat
z\j zwart moest zyn. Op de vraag: wat is
de Tariefwet antwoordt spr. dat het ontwerp
Kolkman dient tqt verhooging van een go-
deelte der invoerrechten die thans ook reeds
geheven worden en om andere zaken insge
lijks bij invoer te belasten, omle aan geld
te komen voor de schatkist; 2e om te be
schermen de nationale nijverheid en land
bouw. We hebben al een tariefwet: de in
voerrechten zyn echter uitelnitend fiscaal;
bij die welke wy nu hepon to krjjgen ia
mede doel bescherming van den nationalen
arbeid.
Er zy'n liberale tegenstanders: die missen
het argument duurte en «de kleine man",
wat de socialistische tegenstanders wel hebben.
Spr. zal aantoonen: ten onrechte. De libe
ralen zeggen dat het invoerrecht op den
koopprijs komt, doch dat geldt dan toch ook
voor het tegenwoordige dat we van liberale
kant kregen. Hief Helder b.v. 10 procent
belasting van waren die inkwamen dan zouden
zy die die waren zelf fabriceerden in voor-
deeliger positie zijn. Dat goldt ook voor 't
land. Het tarief kan naar draagkracht ge
maakt worden. Men zegt paarlen en juweelen
z(jn niet belast, maar die kunnen ook ge
makkelijk gesmokkeld worden. Volgens be
staand tarief betalen de arbeiders daarvan
91 °/o terwijl se volgens 't arbeidersbudget
van Helsdingen maar 31 °/0 nu sullen be
talen.
De liberalen zeggen: directe belasting is
de besteonder 't ministerie Heemskerk
beraamden s{j middelen om 't bestaande tarief
nog te verhoogenl Spr. denkt hier aan don
balk in 't oog. «Het Volk" wees er reeds
op dat de K. v. K. te Rotterdam alles af
kamde van de Tariefwot, maar tegelijk zei:
het invoerrecht op petroleum is te laag, dat
moet 75 inplaats van 55 cent worden.
«Alles sal Juurder worden" zegt men en
men haalt dus gemakkelijk de huismoeders
over om te teekenon tegen zoo'n verhooging
Spr. erkent in beginsel dat de strekking
van elke Tariefwet is om de waren iets
duurder te maken. Er zijn echter nog andere
factoren die dat dnurder worden tegengaan.
Spr. noemt de concurrentie en wijst op de
gloeilampindustrie. Er zat in de productie
veel winst doch allerwegen kwamen fabriekon
en de prijs ging met sprongen naar omlaag.
Daarvoor zorgt binnen- en buitenlandsche con
currentie. Duitschland werpt op onze markten
producten 30 goedkooper dan daar te
lande.
Uit een staatje van prijzen te Enschedé
en Gronau blykt, dat de pryzen niet zooveel
verschillen als het Duitsche tarief hoogeris
dan het onzo. Hoogstens 5°/0 meer. Hier
kost tarwebrood 9 cent daar zou het 14lU
moeten kosten, in werkelijkheid kost het
10l/j cent.
't Beschermend recht rust niet voor de
helft op den prijs, dat blijkt in Duitschland.
En de kleine man „op wiens zakken do
tariefwet een rooftocht zou plegenVolgens
't huishoudboekje van Helsdingen (Juni 1911
Amsterdam) betaalde een arbeider van een
wekelyksch verbruik van f 16.88 aan dat
tarief f2.66 of '/s procent, aannemend dat
het volle bedrag op den pryt komt. Spr.
heeft nagegaan dat het slechts de helft wordt
dus f 1.38 of !/g procent.
Noemt men dit veel ook als 't geld strekt
voor de kosten der sociale wetgeving Durfde
men de arbeiders maar de waarheid te zeggen.
Jaurès, de Fransche socialist zei„Hooge
belasting trekken uit successie! Ook al zou
den de bourgeois het willen, ik niet. Gij
zoudt u zelf opeten, 't Zou kunnen als in
alle landen de socialistische productie beBtond.
Nu zouden do fabrieken van Lille en Rouaan
in puin vallen,"
Als direote belasting, sterk progressief, zoo
mooi is, waarom is ze dan niet ingevoerd in
Frankrijk, in Denemarken
Daar staat men in dit opzicht nog achter
ij Nederland.
Zegt men: de arbeider moet niets betalen,
spr. zegt: de arbeider zal niets betalen als
zyn loon met geljjk bedrag stijgt. Dat leerde
ons Duitschland.
ifen zegtwe hebben thans oen loonende
industrie. Dat werd ook verklaard in de
oranje-boekjes op de Brusselsche Tentoon
stelling. Spr. beschouwt dit als reclame, als
eeu mooi brievenhoofd dat een fabrikant zet
boven aynj brieven. Als de fabrikant wat
mooier teekent dan ze zijn is hij nog geen.
bedrieger.
Spr. doet enkele aanhalingen uit die oranje
boekjes om te bewijzen, dat de schrijver
daarvan nog al optimist is. Mr. Everwynjde
auteur stelde 't wat al te optimistisch voor.
De Ned. invoer steeg van 870 duizend gulden
op 14 millioende uitvoer van 400 duizend
op 1.4 millioen. Dat zyn geen gunstige cijfers.
Onze metaal-industrie bloeit zoo, heet het.
Heel de wereld lijkt te zitten in een pantser
van Nederlandsch staal. Jawel 1 De invoer
metaal bedroeg 50 millioen 1 Hadden we maar
een deel van die 50 millioen hier te ver
werken Volgons het officieele verslag 1911
klaagden 50 procent der bedrijven I Het
aandeel van Nederland in den internationalen
handel daalde van 7.2 op 6 9 procent 1 Dui-
zende onzer arbeiders trekken de grenzen
over. Duitschland en België, beschermde
landen, zijn vooruit gegaan.
Als onze industrie niet in goeden staat
verkeert is dat te wyten aan den vrijhandel.
Vrijhandel is dat de Duitscher vry handelt
in Nederland, niet dat de Nederlander in
Duitschland vry mag handelen.
Spr. haalt een tweetal voorbeelden aan hoe
Duitschland door eenvoudige verhooging der
invoerreohten onze leveranties daar onmoge
lijk maakte.
België voerde uit ons land in 1911 1.2
millioen franc wollen stoffen. Toen de wevers
daarover klaagden verhoogde België het
invoerrecht en de invoer trad uit. Ik mag by
jullie komen, dat is vrijhandel, zegt de Belg,
gij kunt hier wegblijven.
Adam Smit, een vryhandelaar, verklaarde
dat de vrijhandel niet is vol te houden als
de andere landen niet tot vryhandel komen.
John Staart Mill zeide wie zelf vrijhandel
heeft, moet ook zelf vrij in andere landen
mogen invoeren, anders verliezen we.
By vrijhandel zegt men, hebben we alles
zelf goedkoop en kunnen duur verkoopeu in
buitenland. Nu, het buitenland dat Nederland
heeft is Afrika, Zuid-Amerika en de Levant,
de onbeschaafde landen. We maken hooge
prijzen maar hebben hooge risico.
België gaat bjj bosoherming vooruit, Ne
derland b(j vryhandel achteruit. Duitschland
en Engeland precies 't zelfde tegenbeeld. De
Zwitsersche export nam toe met bescherming.
De Nederlandsche export zou nadeel onder
vinden'! Eerst moeten we in eigen land een
beschermd gebied hebben als vaste basis en
daarnaast kunnen wo dan exporteoren.
Differentieke rechten bezorgden Engeland
in BritBch-Indië en Oanada groote voordoo
ien. Bjj differentische rechten in ons Indië
konden wij daarvan proflteeren. Maar stelde
men dat voor: jo zou eens wat hooren:
Vrijhandel is een beginselja, als 't in alle
landen was. Jaurès wilde 't voorstel doen
om de invoerrechten overal verlaagd tekry-
gen. Als Mr. Troelstra het in ons land
voorstelt zal spr. ervoor zyn. 't Gaat daar
mee als met de ontwapening. Een land al
leen kan het niet doen.
Nu de handel. De transito handel in
Zwitserland en België is met bescherming
nog toegenomen. Douane moeilijkheden zijn
niet te vreezen. We kunnen 't met de 600
kommiezen, die we nu toch al in Rotterdam
hebben best af. Strengere bewaking dan nu
zal ook niet noodig zyn.
We willen den invoer van stoffen aiet be
letten: slechts de bearbeide belasten. In 12
bedrijven voeren we uit Duitschland voor
80 millioen in. Stel het arbeidsprocent op
25 en we zouden als we 't zelf fabriceerden
80,000 man arbeid verschaffen. Zou dat geen
invloed hebben op 't loon? Niet enkel ver
hooging wordt door staking verkregen. Loods-
verhooging komt gemakkelijker als 't den
fabrikant goed gaat. Nn kan men 't moeilijk
krijgen soms men, kan geen kei scheren.
Wat den middenstand betreft: als er meer
arbeid komt heeft die 't ook beter. Als
Philips hier in Helder wilde komen met zijn
3000 arbeiders, wat zou by welkom z(jnl
In Duitschland is en bloeit de nijverheid
op schier op elk dorp. Ook de landbouw
zou gebaat zijn bij de tariefwet. Do Neder
landsche burgor ia niet koopkrachtig genoeg.
De Duitscher haalt 't voor zyn neus wog,
Zal 't buitenland ons niet knoeien
Maar België dan, en Denemarken en
Zwitserland. Die beschermen toch ook! Wfl
zijn goed, we laten alles toe: zij krijgen de
koekjes.
Tegenover rechten op onze goederen kun
nen we geen rechten stellen en er dus ook
£een tegenbod van maken. Met beschermde
inden onderhandelt men. Spr. haalt ver
schillende voorbeelden van onderhandeling
van Duitschland met België aan. Als 't andoro
beschermde landen goed gaat, moeten wjj
dan nog_ vrees hebben? Neon, we krijgen
geen tarievenoorlog maar wat meer respect
in 't buitenland. De K. v. K. te Elborfeld
zei 't al: als de tariefwet er is vragen we
aan do regeoring om eonige welwillendheid
tegen wederzydsche uitwisseling.
Van de tariefwet worden we beter. Laat
men spr. nu aantoonen dat de loonsver-
hooging niet zoo groot zal zijn als do prijs
stijging. Niet zeggen: 't wordt duurder
maar argumenten tegenover spr's argumen
ten plaatsen.
Thans wordt 15 minuten pauze gehouden.
Voor debat gaven sich op de heeren D,
Qrunwald, Kuyk, Hartendorffen Van Baren.
Ze krygen elk lo minyton.
De heer Grunwald zegt dat de rede van
Mr. van Best uitmuntend is, maar hoe uit
stekend ook verdedigd, tooh is h(1 njet be
keerd.
De regeering heeft geld noodig voor uit
voering sociale wetton en heeft nu de Ta
riefwet uitgedacht. De artikelen zullen duurder
worden, 't Kost slechts enkele guldens, zei
Mr. van Best. Maar 't budget van Hels
dingen bedoelt alleen comsumptio artikelen
en er is meer noodig: klompen, kleeron enz.;
dan wordt 't bedrag veel hooger. Spr. geeft
een historische beschouwing van 't bestaande
tarief en merkt op dat door de trust als
uitvloeisel der tariefwetten de waren in Ame
rika (petroleum) nog duurder wordt.
De fabrieken in ons land zullen handig de
pryzen met de invoerrechten verhoogen. 't
Komt das in den zak der fabrikanten. De
bescherming is een hellend vlak, men ver
hoogt zoo gemakkelijk en Kolkman blijft niet
altijd. Waarom moet 't geld voor soc. ver
zekering juist komen uit de tariefwet. Slechts
Vs profiteert ervan. Ondersteun allen die 't
noodig hobbon en laat allen bedragen,
Djaitochland met zijn mooie industrie brengt
uit ontevredenheid der stemmen op de
socialisten uit.
De verklaring omtrent Oranjeboekjes heeft
spr. verbaasd. Spr. kan zich niet voorstellen
dat onder het ministerie onwaarheid voor
waarheid zou uit gaan.
Ons land nam in bloei toe. Waarom van
den beproefden weg af en ons op 't hellend
vlak begeven.
Spr» hoopt dat ons volk niet bereid zal
zijn zich zelf zwaarder te belasten.
De heer Kuyk had meer den moreelen kant
der belasting naar voren willen sien komen.
Indirecte belastingen zijn minder moreel. Dat
alle behoeften belast worden acht spr. onbil
lijk. Spr. vraagt bewijs dat loonen zullen
stijgen. Dat Duitschland zoo maar in eens
hoogere rechten eischt begrijpt spr. niet.
Do heer Hartendorfi merkt op, dat de be
wering, dat slechts der arb. van de soc,
wetten zou profiteeren gisteren geuit is
door een debater van vrijzinnige zijdo.
Als spr. naar 't podium ziet, ruikt hij
politiek, daar zitten de besturen der 3 ge-
coaliseerden wellicht als aanbeveling voor
den candidaat. Daarom zal spr. ook den
ohrïot. dem. candidaat aanbevelen. Overigens
sprak Dr. van Beat om de Tariefwet, nieter
over. Do christen-democraten zfo'n voor oor
deelkundige heffing van invoerrechten om
Nederland te geven een industrie. Maar in
Kolkmans wet zit nog a} eon postje waar
tegen wat te zeggen valt,
Hier in Den Holder wordt do Tariefwet
gemaakt tot een politiek zaakje, ook van
links doet men dat.
Spr. betreurt het: het verheldert hot begrip
niet.
Waar spr. niet over onderdeden sprak is
't moeilyk om met tegenargumenten te komen,
't Is zoo algeneeu wat Dr. van B. gezegd
heeft. Voor de rechtache kiezers van Helder
is het van belang te weten hoe de cand.
over de tariefwet denken, en dan hoopt spr.
dat zy een man zullen kiezen, die al zyn
krachten sal inspannen om de levensbehoeften
te ontheffen en de weelde-artikelen te be
lasten. En daarom zegt spr.: kiest den
candidaat der Christen-democraten.
De heer Van Baren vindt dat spr. rede
best is in zyn doen. Langs de heelo rede
heeft spr. niet kunnen wegredeneeren dat de
waren duurder sullen worden. Over loons-
verhooging is h(j niet gerust.
De le Kamer, groot industrieolen, ver
wierp ook den duurtetoeslag van f20. Vor-
hooging van loon moet telkens worden afge
dwongen, ziet de typografen en sigarenmakers.
Als tariefwet loonsverhooging zou brengen
waarom moet dan nu elke verhooging door
staking worden afgedwongen
Mr. van Best krygt thans het woord voor
repliek en dankt voor de beoordeeling syner
rede. Tegenstandera zeggen hier dat hjj 't
good gedaan heeft. Gewoonlijk zegt men
dat hy or niets van weet.
Hij beantwoordt uitvoerig de tegenwer
pingen van den heer Grunwald, zegt dat in
't budget Helsdingen wel degeljjk klceren
en sohoeisel begrepen is en geeft een histo
rische bsschouwing tegenover die van oppo
sant, De ontevredenheid in Duitschland is
tegen de verkeerde wet van thans, men wil
daar eon ontwerp KolkmaD. Hjf verdedigdt
nader uitvoerig: waarom geen hooge succes
siebelasting. Met cyfers uit de statistiek
verdedigt hy nader 't aangevallene, ook
door de andere debaters.
We kunnen om de plaatsruimte de repliek
niet uitvoeriger opnemen.
Togenovor den heer Hartendorfi zegt hy
nog dat achter de behandeling in zooverre
politiek zit, dat het 17 Juni verkiezing is
en h(j ook niet op alle posten ja en amen
zal zeggen.
Tegenover den heer van Baren toont hjj
nog eens aan dat het loon stjjgen zal, ter
wijl hjj tegenover den heer Hartendorf nader
do houding der coalitie tegenover de Chr.-
Dem. verdedigt. Spr. roept de laatste op
de positie van rechts niet te verzwakken
en boven 't eigenbelang der fractie te stollen
het belang om de maatschappij te hervormen.
De arbeider behoeft dan niet meer bang te
zyn voor den ouden dag. B(j de politiek
van eerlykheid en rechtvaardigheid van
rechts zal bjj behouden het eenige groote,
mooie en schitterende dat de mecsch troost
geefthet geloof. Een volk, dat gelooft, zal
■jjn God vinden in lijden en tegonspoed om
te vertrouwen en nooit ophouden zjjn God
te erkennen, Spr. hoopt dat Staalman en
zyn vrienden zullen medewerken om dat te
bereiken. Op deze vurige peroratie volgde
eeu lang aanhoudend applaus.
Voorz. brengt dank aan spr. en debaters
en sluit te kwart over 12 de vergadering.
„Vierde in den Bond".
In de Telegraaf lezen wjj:
Het partij-bestuur der Christen-democraten,
kennis nemonde van een Driestar „Vierde
in den Bond", in „De Standaard" van Maan
dag j.L, waarin de schyn wordt gewekt als
zou dezerzijds een poging zyn aangewend
tot opname in de coalitie;
verklaart nadrukkelijk, dat een daartoe
strekkend verzoek of iets wat daarop zon
gelijken, nooit of nimmer door de Christen
democraten aan wien ook is gedaan:
krachtig protcsteerendo tegen een zoodanige
dubbelzinnige en misleidende wijze van
schrijven, waar juist integendeel wordt prijs"
gesteld op een volkomen zelfstandig optreden
besluit,
nu dezerzijds vrijwillig de uiterste conces-
siën zyn gedaan, met eeu beroep op het
reohtsgevoel der kiezers, den door de anti-
rev.-leiding den gecoaliseerden partijen in
hot district Helder opgedrongen candidaat
met alle geoorloofde middelen te bestrijden
en zich door geenerlei bedreiging of belofte
van „De Standaard" daarvan to sullen doen
afhouden.
Minister Colljn
heeft Donderdag een kort bezoek aan IJmuiden
gebracht ter bespreking van hot loodswezen
aldaar. Z.Ex. was vorgeaeld van zjjn adjudant,
den hoer van Suchtelon van de Haare, den
inspecteur-generaal bjj het loodswesen en den
inBpectour van het loodswezen te Amsterdam.
De „Entos".
De Eerste Nederl. Tentoonstelling op
Scheepvaartgebied (E-n.t.o.s.) is Donderdag
middag in tegenwoordigheid van vele autori
teiten door Prins Hendrik geopend.
Precies op den vastgestelden tijd, te 1.45,
arriveerde Prins Hendrik met zyn gevolg
aan den „Entos-steiger" tegenover de Mar
telaarsgracht. Daar waren reeds aanwezig
de Ministers Th. Heemskerk, A. S. Talma,
J. H. de Waal Malefijt, mr. H. W. Regout
en H. Coljjn, bonovena de Commissaris der
Koningin in Noord-Holland, mr. dr. W. F.
van Leeuwen, en de loco-burgemeester van
Amsterdam, de heer L. Serrurier, Gezamen
lijk begaven de hooge gasten begeleid door
den heer Vattier Rracne, sich aan boord
van oep, de? gereed liggende EntoB-booten
en spoedig daarop was aan do overzijde van
het IJ het tentoonstellingsterrein bereikt.
Nadat de voorzitter van het uitvoerend
comité, de heer H. Smeenge, een rede ge-
honden had, kreeg Minister Heemskerk het
woord.
In dit jaar, zoo zeide Z.E., bij het eenw-
fecst onzer onafhankelijkheid van ons zelf
standig volksbestaan mocht by alle tentoon
stellingen een op scheepvaartgebied niet ont
breken. 't Was een goede gedachte haar te
Amsterdam te honden, waar scheepvaart ea
scheepsbouw ons torug voeren naar de dagen
van Neerland's macht en glorie. Ze herinne
ren helaas ook aan tjjden van droef verval,
maar tevens van wederopleven en zy toonen
ons thans een vooruitgang en bloei die ons
met hoop voor de toekomst vervallen. Zy
behooron by onB volksleven en syn nauw
verbonden mot den bloei dezer stad.
De invloed van de Fransche revolutie, het
continentaal stelsel, de eindeljjke inly ving by
het Fransche Keizerrijk brachten ons bittere
vruchten
In do jaren 1792 tot 1794 liepen by Texel,
Vlieland en de Maas binnen reBp. 4740,
4456 en 4290 schepen.
Ia 1812 en 1818 vielen te Amstejdam
jaarlijks 40, in den mond van de Maas niet
meer dan 10 zeeschopon binnen. In 1774 be
zochten nog 3,40 Nederlandsche schepen
Rusland, in 1795 16, in 1796 geen enkel.
Na het herstel onzer onafhankelijkheid zyn
soheepsbouw, scheepvaart en handel weder
tot bloei gekomen.
Maar het is niet van zelf gegaan.
In 1850 was Nederland met zyn koopvaar-
dy vloot weder tot de vierde plaats onder de
zeevaronde natiën gekomen. Van dat jaar
dateert de wijziging ia den toestand. Na 1860
liep de groei, tot in de 70'er jaren weder
achteruit.
Wy verheugen ons, zeide spr., in hei weder
opbloeien van een zoo gewichtige tak van
nijverheid en in do toeneming die ook de
scheepvaart zelve vertoont by de steeds
grooter intensiteit van het internationaal ver
keer en bij de zeer belangrijke ontwikkeling
onzer koloniën, waar in de latere jaren onder
een energiek en verliobt bestuur in de bui
tenbezittingen zooveel geregelder toestand is
aangebracht.
Daarop rees Prins Hendrik van zyn zetel
op en sprak zyu beste vrenschen uit voor het
welslagon der tentoonstelling, hopende dat
deze bevorderlijk zou mogen zyn aan den
groei en bloei van do Nederlandscho Scheep
vaart in het algemeen, de welvaart van Am-
stordam in het bijzonder. Met deze woorden
verklaarde Z. K. H. de Eerste Nederlandsche
Tentoonstelling op Scheepvaartgebied 70or
geopend.
Daarop noodigde do heer Smeenge den
Prins, de Ministers en do verdere aanwezigen
uit tot een rondwandeling over de tentoon
stelling.
De gestrande caisson.
De op 7 April op Terschelling gestrande
caisson is door de Duitsche aleepbooten
„Hercules" en „Goliath" vlotgebracht.
Een gevaarlijke proefneming.
Op de brug over den Electrischen Spoor
weg Scheveningen—Rotterdam by het station
Waalsdorperweg, wilde Woensdagavond
iemand zich overtnigen van de juistheid der
waarschuwing, op vier borden aan deze brug
vermeld, dat „het aanraken der draden le
vensgevaarlijk is". Hy' bracht daartoe eon
yzerdraad in aanraking met de bovenleiding,
waarop met een vreoselijken knal een groote
viammenbnndel daaruit sloeg, die 's mans
onderarm geheel schroeide en een gedeelte
van zijn kleoren verbrandde. Zoo spoedig
mogelijk begaf hij zich naar het station
Waalsdorperweg, waar hem een verband werd
aangelegd door een dokter van den Ge
meentellen eerste-hulpdienst. Het bleek, dat
de proefnemer er nog bijzonder gelukkig was
afgekomen, doordat hy alleen in contact was
geweest met de bovenleiding en niet met de
onderleidisg.
IJmuiden, 5 Juni.
Eerste Haring. De eerste nieuwe
haring werd hier aangevoerd door den motor-
logger K.W. 176 „Cornelia Clasina", die 98
kantjes binnen bracht, zijnde de vangst van
3 schepen.
Notariaat. Alhier zal een notaris
standplaats krijgen, volgens eene mededeeling
in de Staatscourant. Tot heden moest men
naar Velsen of Beverwijk om een notaris
gaan.
Voor da Naderlandtcha badplaatsen.
De correspondent van N. Rott. Ct. te
Weonen schrijft:
Eenige Weensche families, die kleine Neder
landsche badplaatsen willen bezoeken, hebben
zich bjj mij erover beklaagd, dat daarvan
geen prospectussen in de roisbnreaux zijn.
Er waren menschon, die naar Noordwijk,
Katwijk, Domburg of nog een andere plaats
wilden gaan. Z(j hadden ervan gehoord en
zochten hier inlichtingen. Het zjjn juist de
kleinere, niet al te drukke badplaatsen, die
den smaak van don Oostenrijker vallen.
genoemde badplaatsen zullen dus in hun
belang handelen, als zy naar Cook en het
bureau van do Oostenryksche Staatsspoor
wegen prospectussen zenden.
De suffragettes.
Londen, 4 Juni. Hedenochtend hebben
suffragettes een onbewoond huis bij Badfort
on Avon, ter waards van 14.000 p. at. in de
asch gelegd. Het huis was oigendom van
een wednwe.
Londen, 4 Juni. Bjj de Derbyrennen van
heden deed zich een incident voor, dat groote
sensatie wekte. Een vrouw"" snelde n.1. toe op
hot paard „Anmer" dat den koning toebe
hoort on greep het by den teugel, zoodat
de jockey Jones viel en gekwetst werd. Ook
de vrouw werd ernstig gewond.
Nader is gebleken, dat de vrouw do be
kende sufiragetto Emily Daviaon was.
Kiesrecht voor vrouwen.
Dinsdagnacht is te Oxford de bootenloods
van Rough, den bekenden bootmaker, door
kiesrechtvrouwon in brand gestoken. Meer
dan honderd race- en plezierbooten zyn ver
brand. De schade schat men' op 3000 pd.st.
De politie heeft in de buurt eon paar brief
kaarten gevonden, op een daarvan stond
„Geen rust, voordat de vrouwen bevrijd zijn".
Op een ander„Kiesrecht voor vrouwen,
50ef ons ons recht". Rough heeft al jaren
ang voor Oxford de giek gebouwd voor
den wedstryd met Cambridge.
De „Mystérisusa".
De zoogenaamde prinses von Salm heeft
haar waren naam aan den rechter van in
structie bekend gemaakt. Toen deze haar
vroeg, of zij werkeiyk niet Madeleine Gellé
was, antwoordde zy, dat zy Marie Henriette
Sidoni Metsdach heet, en in 1874 te Morc-
gem, in België, was geboren.
De justitie onderzoekt thans, of de „My-
stériense" nu de waarheid heeft gezegd.
Sabotage.
Te Versailles is een daad van sabotage
den daders leeiyk bekomen. Er wordt een
nieuw station gebouwd eu de aannemers
hadden voor eenige dagen werklieden ge
daan gegeven omdat zy telkens ruzie zoch
ten met andere werklieden, die geen lid der
vakvorseaiging waren. Zondagavond hebben
do ontslagenen zich waarschyniyk willen
wreken door oit een tunnel in aanbonw de
stutten weg te nemen. De geheele steen
massa is toen ingestort. Men maakt nit de
bloedplassen, die men bij 't wegruimen vindt,
op, dat er menschen onder het puin begra
ven zijn.
Een zonderlinge dief.
Noël Grammond, een deftige zonderling
van 61 jaar, woont in een klein tuinhuisje
te Gentiliy by Parys. In de buurt slaat hy
bekend als de ryke rentenier; do man bezit
te Bordeaux twee heerenhuizen. lederen
mogen begeeft hy zich keurig aangedaan,
mot gryzo slobkousen, en lichtbruine schoe
nen, naar Parys. Den 9den Maart 1911
kocht Grammond in een sigarenwinkel twee
fijne Aigaren, wolke hy betaaldemaar tevens
liet hy een pakje Havana's in zy'n zak giy-
den, dut hy niet betaalde. Toevallig waren
er twee rechercheurs in den winkel, die hem
snapton. By een huiszoeking te Gentiliy bleek,
dat h\j daar een voorraad van ruim duizend
fljue sigaren had.
Grammond wendde zwakte van geheugen
voor en werd in een gesticht geplaatst,
waaruit hy echter zeor spoedig ontslagen
werd. Tion keer is de man in'aanraking met
de justitie geweest. Dinsdag werd hy weer
opgepakt: by had 151 sigaren by zich, waar
van hy do herkomst niet wist op te geven.
Ook in zjjn woning werden er weer eenige
honderden gevonden.
Thans zit Grammond in het dép6t in af
wachting van zyn overbrenging naar het ge
sticht.
SPORT.
Wedstrijd voor Zondag as.:
10.50-11.50 H F.Civ—K.M.D.
4.80—6 H.F.Cn—Sparta.
H.F.Ci zal vermoedeiyk tegen Alcmaria
uitkomen; doch dit wordt nader bekend
gemaakt.
Marktberichten.
Schagen, 5 Juni 1918.
Paarden f100 k f280.
7 Stieren f 180 4 f 885.
30 Geldekoeien (magere) i 180 k f 250.
40 Geldekoeien (vetto) f 200 h f 480.
30 Kalf koeien f240 k f320.
30 Nuchtere Kalveren f8 k i 24
250 Schapen (vette) f30 èrf85.
50 Overhouden f28 k f37.
430 Lammeren f 10 k f 19.
14 Bokken en Geiten fl.èflO.
70 Varkens (votte) p. KG. f 0.51 k f 0-53.
80 Biggen f12 k f17.
20 Konynen f 0.20 k f 0.80.
50 Rappen f 0.35 h f 1.per stuk.
600 K.G. Boter f 1.10 k f 1.30 per K.G.
2000 Kipeieren f 3.25 k f 4.25 por 100 stuks.
sergeant-msjoor-admlnistr&tear bij de depCtcom-
pagnie van het korp» te den Helder.
De sergeanten J. Jonkman en H. van Duinen
van het 2e bat, 21e regt. infanterie te den Helder
worden op 10 Juni a. 1. gedetacheerd bij het 10e
regiment van het wapen te Haarlem.
De miliciens, behoorende tot de tweede ploeg
van het blijvend gedeelte der Lichting 1912, van
het 21e regt. infanterie komen van 16 Juni toten
met 15 Augustus a.s. onder de wapenen.
Sioomvaartberichtan.
STOoxvAxav-MaaTSOHAppij NEDERLAND.
Kambangan, thuisreis, arriv. 5 dezer te Marseille.
Kangean, thuisreis, vertrok 4 dezer van Colombo.
Lombok, uitreis, passeerde 4 dezor Point de Galle.
Karimata, thuisrei», vertrok 4 dezer van Padang.
Rotterdamsohi Llotd.
Arakan, uitreis, arriv. 4 dezer te Padang.
Tabauan, uitreis, arriv.4 dezer te Padang.
Tambora, thuisreis, passeerde 5 dezer Ouessant.
Ternate, thuisreis, passeerde 5 dezer Kaap Bon.
Gorontalo, thuisreis, vertrok 5 dezer van Perir,
Wacheren, thuisreis, passeerde 5 dezer Ouessant,
Kor. Holl. Llotd.
Zaanland, uitreis, vertrok 4 dezer van Leixoe».
Hollandia, uitreis, vertrok 5 dezer van Dover.
Rynland, thuisreis, is 5 dezer Ouessant gepass.
VisBcherijberiohten.
Nieuwediep, 3 Juni. Aangebracht door 3korders
te zamen 10 stuks middeltong f0.35 per stuk, 30
stuks kleine tong f0.10 per stuk, 6 mtnd kleine
schol f4.00 a f5.00 per mand, 2 mand schar f2.00
per mand.
Van rogvisschers 90 stuks rog 10.65 per stuk.
Van trekkers haring 13.35 a f4.10 per tal, 100
tal geep (prijs onbekend), 23000 stuks ansjovis
f7.35 a f 8.80 per 1000 stuks, 8000 stuks kleine
makreel f0.60 a fl.25 per 100 stuks, 500 stuks
pietermannen f2 00 per 100 stnks, 1 zalm af 15.00.
4 Juni. Van 6 korders te zamen 20 stuks middel
tong f 0.40 per stuk, 50 stuks kleine tong f010
per stuk, 6 mand kleine schol f5.00 a f6.00 por
mand, 2 mand schar f 2.50 per mand.
Van trekkers 20 tal haring f3.00 a f3.25 per
tal, 100 tal geep 12.85 a f5.00 per tal, 38 000 stuks
kleine makreel f0.30 a fl.00 per 1000 stuks, 6000
stnks ansjovis f8.00 n f8 30 per 1000 stuks, 1000
stuks pietermannen f2,00 per 100 stuks.
5 Juni. Van 7 korders to zsmen 40 stuks middel
tong f0.40 per stuk, 100 stuks kleine tong fO.10
per stuk, 10 mand kleine schol f4.00 a f5,00 per
mand, 2 mand ichar f2.50 por mand.
Van trekkers 15 tal haring f3.75 per tal, 80 tal
iep f2.25 a f3.50 per tal, 17000 stuks ansjovis
5.85 a f8.25 per 1000 stuks, 80.000 stuks kleine
makreel f0.20 a f0.50 per 100 stuks.
Sefgipiijka Stand v. HaldtP,
van 3—5 Juni.
ONDERTROUWD: A. van Stryen en 0. F. van
Hert, W. Gobbeli en G. Elzinga, P. v. Bockel en
M. Slagter, H. J. Albers en G. Haartman, G. Vlam
en M, Ham, A. H. Snjjder en M. Oudenaarden.
GETROUWD: A. A. M. Schouten en H. Gieling,
C. G. J. van Leeuwen en E. Hardebol, S. N. Lengers,
•n M. Jansen.
BEVALLEN: T. J. v. d. Veen geb. Gauw z.. 11.
A. Daalder geb. de Groot z.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-Indië:
Datum der ter
postbezorging.
p. zeepost via Amsterdam
p. zeepost via Rottordam
p. Holl. mail via Genaa
p. Holl. mail via Marseille
p. Fran. mail via Marseille
(voor Atjeh, Sumatra's
Westkust en Benkoe-
len, alleen op verlangen
der afzenders),
p. Duitsche m. via Napels
11 en 25
Tqdst. der
laat busl.
a.h. Postk.
6.55 's a'
6,55 's a'
6.55 's a'
3.40 'a n.
6.55 't a
12.15 '1 n-
Naar Palembang, Riouw, Banka, Billiton
en Borneo:
8.45 's m.
6.55 's av.
3.40 'sn.
20 Juni
17
10 en 24
og. mail via Brindiii
p. HolL mail via Genua
p. HolL mail via Marseille
(alleen opverL der als.)
p. Fran. mail via Marseille
p Duitsche m. via Napels
Naar Kaapland, Natal, Oranje-Rivier-kolonie
en Transvaal:
eiken Vrydag, 3.40 's namiddags.
Voor Hr. Ms. „Kortenaer" naar
Konstantinopel des Zondags 12.15 'snam.
en op werkdagen 6.55 'sav. (dageiyks).
Correspondentie.
Plaatsgebrek is oorzaak dat fcuillolon,
buitenland en eenigo advertentiën z*yn bly von
liggen.
Advertentiën.
Den 18en Juni hopen onze
geliefde Ouders
Jan Gooljer
en
Margaretba Johanna Sariemijn
hunne 45-jarlga Echtvereni
ging te herdenken. Dat zy nog
lang gespaard moge bly ven is
de wensch van hunne
dankbare Kinderen,
Behuwd- en Kleinkinderen.
Amsterdam, 6 Juni 1913.
Von Zesenstraat 721.
Marino en Lager.
De kapitein F. A. Pannekoek van het 4e regt.
vesting artillerie te den Helder wordt op 9 Juni
a. s. overgeplaatst by het lc regt. van het wapen,
in garnizoen te Utrecht.
De te luitenant J. W. Schermer van het le bat
21c regt. infanterie wordt op 16 Juli e.k, gedeta
cheerd bij de normaalschiatschool te 's-Gravenhage.
De 2c luitenant J. H J. Raat van het 2e bat. 21e
regt. infanterie te den Helder wordt op 10 Juni
a.s. gedetacheerd by het 10e regiment van het
wapen te Haarlem.
De sergeaut le kl, J. Schouw van het le bat,
91e regt. infanterie te Hoorn wordt bevorderd tot
Den 18en Juni hopen onze
geliefde Grootouders
Jan Gooljer
en
Margratha Johanna Sariemijn
hunne 46 jarige Echtvereenlglng
te herdenken. Datzy nog lang
gespaard mogen bly ven, is de
wensch van hunne dankbare
Kleinkinderen.
DOMINICUS en JAN
WELBERGEN;
JOHANNA en MARGRETHA
WELBERGEN, te Alkmaar.
CHARLES en JAN
DEURWAARDER.
MARGRETHA WIERING.
Helder, 6 Juni 1918.
Ondertrouwd
Abraham van Strljeri
en
Garolina Frederika van Hert.
Helder, 6 Juni 1913.
GoTerstraat No. 1.
Van Galenstraat No. 31.
Hu weiy ka vol trekking 19 Juni a.s.
