KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
Oen uitslag van de herstemmingen
voor HoÊdorTexel, Wiorlngon on Anno Paulownm
No. 4213.
Woensdag 25 Jnni 1918.
4lste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p, 3 m\ 50 et.j tr, p. pesl 75 ot, btitsalrmS 11.25
Pre- Zondagsklad i 37J 45 o o 19.75
■üiajlodeblad 65 76
(Voor kei kaitsilmd b| roorciikeUiliagj)
Adr«rt«ti*a t*m 1 tel i regels (k| rooraitbotaliag) i# coaw.
Klko ragal saaer. 6
Betr|s-exemplaay14 b
Tipten» ea groot# lillen voilu aati plaitariiarie kwakend
I
ttiriohijnt Dinsdag- Vrijdagmiddag.
Uitgavar i O. DE BOER Jr„ Halder.
■uraanKoningstraat SB. intarc. T»l»r. 60.
Eerste Blad.
Zij, die zich met
I Juli a. s. op
dit blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum
verschijnende nummers
GRATIS.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 24 Juni.
Rede van „Enka".
Op nitnoodiging van de afd. Helder der
s.d.a.p. eprak, voor de tweede maal in deze
verkiezingecampagne, Enka (mej. v.d. Vliee)
in „Caeino" voor de arbeiders, in hoofdzaak
de christelijke, over het onderwerp „Christe
lijke arbeiders, gij hebt maar ééne keuze".
Nadat de voorzitter der afdeoling, de heer
A. G. A. Verstegen, de vergadering had ge
opend met eenige woorden van dank aan
partijgenooten en geestverwanten, die mede
gewerkt hebben om Thomassen in L
ming te krijgen, een feit, voor De
van beteekenis, en eono verrassing voor hot
gansche land, waar de geheel partij versteld
van heoft gestaan, en verklaard had, dat,
hoewel de candidaat der s.-d. een 600 stemmen
in de minderheid is gebleven, men niettemin
hot bijltje or niet bij neer zal leggen, en de
uiterste krachten inspannen er hem door te
- krijgen, kreeg de spr. het woord.
Het is een heerlijke week geweest, zoo
bogon mej. v. d. Vlios, wie het voorrecht
had op verschillende plaatsen werkzaam te
zijn zag wel do werklust, de toewijding, en
die wist wel, dat we op een 120,000 stemmen,
zooals Troelstra voorspeld had, konden reke-
non, maar dat we tegen de 100,000 zonden
loopen, had de brutaalste onder ons niet
durven denken. Het Nederlandsche prole
tariaat heeft aan het socialisme een zier
ernstige liefdesverklaring gedaanhopen wij
op een lang en gelukkig huwelijk. De geest
drift werkte in alle districten aanstekelijk;
spr. gaf hiervan trefiendo staaltjes.
Spr. zal geen nienwe zaken te berde
brengendoel van dezen avond is nogmaals
een wapenschouwing te honden. Ds groote
beginsel-veldslag is geleverd, wij, soc.-dem.,
hebben de overwinning behaald, maar de
buit moet nog binnengehaald worden. Den
Holder zal daar dók toe behooren. Teen
onlangs spr. hier voor het eerst was,
viel haar het mooie van Den Helder op
(gelach en gemeesmuil). Ja, jnllie lachen,
dat bewijst, dat je zelf niet weet hoe mooi
Den Holder is. Het is langs den zeedijk
verrukkelijk, met in de verte dat lange eiland,
en die laag-hangende wolken. Maar o wee,
even verder kwamen de forten, en al dat
oorlogstnig: wij soc.-dem. hnnkeren naar den
tijd, dat aan de officieel» moordenarjj een
einde zal komen.
Dei» Helder is een eigenaardig district.
De liberalen hebben altijd gedacht, dat het
van hen was, maar voor den onstuimigen
aanval van Staalman z\jn ze gezwicht. Nu
Staalman op zjjn beurt is moeten wjjken,
hoopten ze op eene herwinning, doch nu
dringt de sterke soc.-dem. het verslapte
liberalisme binnen, en zóó sterk is de aanval,
dat reeds dadelijk de burcht staat te wankelen.
Aan ons is het, Den Helder even sterk te
maken als Amsterdam III, en Thomassen
wordt dan slotvoogd. Laten we de posities
hier eens even beschouwen. Er waren vier
grooto groepen. Twee ervan de a.-r. en
de Staalmannianen zijn afgevallen en de
twee grootste liberalen en soc.-dem.
staan thans tegenover elkander. Het parool
is aan de christelijke arbeiders gegeven
onthoudt n van stemmen. Maar dat laat een
man zich toch niet zoggen, nietwaar Vooral
een ohristen niethem leert zijn Bijbel, dat
hij doen moet wat zjjn hand vindt om te
doen.
En waarom moet de arbeider op een libe
raal stemmen In een debat in Appiaged.m
deed de debater bet voorkomen alsof de
soc.-dem. een heel gewone hervormingspartij
was, wat verder gaande dan de vrjjz.-demo-
craten. Maar als dat zoo was, dacht gij dan,
dat mjjne vrienden Koornstra en ik en zoo
veel meer, ons zooveel leed en strjjd hadden
bezorgd door naar de soc.-dem. overtegaan"
Dan hadden wjj immers bjj de anti-revolutio
nairen kunnen bljjven? Juist omdat tusschen
de s.d.a.p. en de burgerlijke partijen een
diepe klove gaapt, een onoverbrugbare klove,
is het, dat wjj zjjn overgegaan. Wie tot ons
komt, moet weten, dat wjj strjjden niet alleen
voor verbetering, maar voor een gansche
omkeering der maatschappij. willen Mam
mon, die op den troon zit, daarvan stooten
en er den arbeid op plaatsen. De liberalen
wenschen dat niot, zij willen de bestaande
orde handhaven. De christelijke arbeiders, in
't bijzonder do Staalmannianen, zijn meer in
democratische richting opgeleid, en hebben
wellicht een scherper kijk gekregen op som
mige dingen. Aan hen vraagt spr.: moeten
we den tegenwoordigen stand van zaken
handhaven of niet Geen andere partjj jjvert
zoo voor orde als wjj, maar do tegenwoor
dige wanorde noemen wjj geen orde. F
huidige maatschappij kan men het best v<
gelijken met renpaarden, die om 't hardst
loopen en zóo lang draven, tot een van hen
zieltogend neervalt. Is het niot treurig, ter-
wjjl de samenleving moest zjjn éen groote
broederschap.
Er zjjn meer gronden waarop men
heer De Meester aanbeveelt. De mooiste is
wel deze: onder liberaal bewind zal
geregelden voortgang hebben van socialen
arbeid, en, zegt men dan, de soc.-dem. aan
vaarden geen verantwoordelijkheid. Als er
echter éene politieke partjj de vertegenwoor
digster is van de kapitalistische klasse, is
het de liberale. Zjj huldigen het oude libe
rale princieplaissez faire, laissez aller. Wilt
g\j zorgen, dat het met de liberale hervormings
politiek werkeljjk ernst is, dan mag de motor
van de soc.-dem. in bet bootje van de regeering
niet ontbreken. Gjj zoudt eens zien hoe stil
het zou liggen, met honderd droomende boeren
or in, als de motor niet werkte.
Wjj kannen u dat aantoonen op drie voor
name puntenSpr. bespreekt na het algemeen
kiesrecht; de liberalen hebben daar altjjd
gespeeld en de atnwkracht van het
arbeidersvolk noodig gehad. 2e. Staatspensi
oen: 't Woord „minimum" spr. heeft dit
den vorigen keer reeds uitvoerig betoogd
in het concentratiemanifest is de rotte appel
in de mand, die al 't gave fruit te schand
maakt. De liberalen hebben het staatspensioen
steeds uitgescholden.
Het dorde punt is het Tarief. Hoe is 't bjj
de liberalen hiermee? Wsb 't niet bjj het
vrijsinnig-ministorie-de Meester, dat een dobiet-
recht op tabak werd voorgesteld? En ook
het ministerio-Pierson voerde verschillende
belastingon in. De liberale kamer van koop
handel to Rotterdam adviseerde een belasting
op petroleumde suikerbelasting alleen brengt
op dan vermogens- en bedrijfsbelasting
tezamen.
De liberalen zjjn zoo brutaal om te beweren
s gjj een sterke soc.-dem. fractie naar de
Kamer afvaardigt, hondt ge ons tegen in ons
hervormingswerk. Dit herinnert aan het
sprookje van de schildpad, die zich door een
haas had laten voorttrekken en toen zei
ga nou uit den weg, want je belemmert me
het uitzicht.
Kieat frisch bloed in de Tweede Kamer,
opdat het logge liohaam der liberalen tot
voortgang kome.
Voorwaarts! het licht gaat rijzen
In het tweede gedeelte harer rede, dat,
met het oog op te verwachten debat, zeer
kort was, bespruk de spr. nogmaals algemeen
Kiesrecht. Zjj verdedigde dit op grond, dat
het wasle een zaak van het allergewoonste
en zuiverste recht. Het gaat niet om de
knikkers, maar om het recht van 't spel.
Om to bereiken aan hervormingen wat er
voor ons te boreiken is. En de vrouwen
kunnen we daarbij niet missen.
De spr. wekte nogmaals op om het advies van
Staalman niet te stemmen, niet op te volgen.
Troelstra heeft keer op keer gezegd: we
moeten zóó tegen de liberalen optreden, dat
we ook tegenover de christelijke arbeiders,
verantwoord zijn. De liberalen liebiiugelon
nu wel tegen de arbeiders, maar inwendig
denken ze: 't zou ons een pak van 't hart
zyn als we uit dat ordinaire gezolschap weg
waren. Spr. weidt er nog over uit, dat slechts
door sterker maken der soc.-dem. fractie de
arbeiders gebaat zyn. Wat betreft de ver
antwoordelijkheid om te regeeren, het is een
absolute onmogelijkheid voor een soc.-dem.
een in liberaal ministerie zitting te nemen,tenxjj
hy renegaat worde en naar den vyand over-
loopt. Spr. zet dit uiteen, trouwens, een
liberaal noch een anti-rev. zouden in een
kabinet dat niet uit geestverwanten samen
gesteld was, zitting nemen, en van ons zou
men het verlangen? De liberalen moesten
inzien, dat men ons dezen eisch niet stellen kan.
De spr. weidt in vaak dichterlijke bewoor
dingen uit over het socialistische beginsel,
zoodat het publiek dikwijls ademloos toe
luistert. Voornamelijk richt zij zich tegen den
christelyken arbeider; wee hem, als hy zich
aan don strijd onttrekt, het kon dan wel ge
beuren, dat hem het vonnis trof: gjj hebt
M(jn wil niet gedaan 1
In hoogste instantie gaat het niet om een
Kamerzetel. Er zyn twee beginselen, die
strijd voeren op leven en dood. Het kapita
lisme zegt: myn is de wereld en al wat zjj
voortbrengt; de arbeiders zeggen; mjjnisde
arbeid en al wat hjj voortbrengt. Alleen de
soc.-dem. kan aan dien ztryd een eind maken.
Om het praktisch en nnchter nittedrokken
het gaat om de machtspositie van bet onder-
drnkte proletariaat. We moeten een stevige
wip vormen, waarop de tegenpartij zit, een
strirmende zweep, die beurtelings op de
coalitie- en de concentratieruggen moet neer
komen.
Het is de roode stroom, die bruischend zal
neerdalen, en evenals in Egypte, de lande
rijen bevloeit en vruchtbaar maakt. De roode
vloed klotst al tegen de heerenhuizen en
villa's. Hoeveel verkiezingen nog voor hij
binnendringt
Aan hot proletariaat het antwoord.
Voor debat meldde zich aan de heer
Bierstoker. Er zjjn ettelijke dingen die de
spr. op verdachtmakende wyze heeft voorge
steld. Debater wenscht allereerst de soc.-dem.
gelnk met hun overwinning (applaus), die ze,
door hun werkkracht verdiend hebben. Maar
r gaat hy niet. Toch willen wy nog
den rooden stroom opwerken. Debater
aan, hoe de stryd der concentratie gaat
de coalitie eener-, de soc.-dem. ander
zijds, dit laatste omdat 'de vrijzinnigen het
revolutionair karakter van den stryd der
s.-d. verwerpen, en hare opvatting alsof de
maatschappij uit sterk tegenover elkander
staande groepen bestaat, alsook de wijze van
verdachtmaken verachten.
Het deed debater genoegen, dat de spr.
zich thans meer principieel uitte dan den
vorigen keer, maar het einddoel dat de s.-d.
nastreven, is achterwege gebleven. Met een
enkel woord heoft de spr. dit genoemdeen
socialistische maatschappij. Debater's meening
is, dat de maatschappij door de geschiedenis
geworden is wat ze ia, door evolutie tot vol
making zal komen; het einddoel der soc.-
dem. is een fata morgana. Niet de leer van
Marx, nooh de verscherping van den klasse
strjjd zal tenslotte de maatschappij op betere
grondslagen doen rusten. Een van de voor
mannen der s.d.a.p. heeft het historisch
materialisme de wetenschappelyk-philo-
sopliisohe leer dor soc.-dem. geestig de leer
van het historisch-utopisme genoemd. Mej.
d. Vlies hondt er nog aan vast, maar de
heer Duys heeft in een debat gezegd van
dat bakerpraatje van dien heilstaat niets meer
ta moeten hebben. Debater citeert nitspraken
van Treub, om aantetoonen, dat het geld zich
niet langer meer zóo ophoopt, dat de sociale
wetgeving in het teeken staat der drbeiders-
beschermingde rechten der arbeiders worden
vergroot, enz. enz.
Alle partijen, betoogt debater, streven er
naar meer en meer ook do belaDgen der
minder bedeelden te behartigen. Moet dat
echter door verscherping van den klassen
strijd? Bernstein zelf een der s.-d-
voormannen in Dnitschland heeft dien
klassestrjjd gewraakt. Vliegen zeideer zyn
zeer wijde kringen, die noch bjj de eeno
noch bjj de andero klasse behooren. Het
absolute klassebegrip zon moeten uitloopen
op politieke groepeering van slechts twee
partijen. De v.-z. willen den klassestrjjd ge
temperd, door volksopvoeding, het volk moet
zichzelf opvoeden.
Spr. heeft op smalende manier over de
v.-z. gesproken. Debater protesteert daar
tegen, er zjjn even soo goed, misschien nog
meer ernstige menschen onder de v.-z. als
onder de s.-d. Debater is óok niet gewoon
grapjes te verkoopen, laat dat over aan
Staalman c.s.
De vrjjx. zjjn niet blind voor datgene wat
door de s.-d. voor het volk gedaan wordt.
Als de soc.-dem. meer on meer een revisio
nistische party wordt, iz er nog wel samen
towerken met hen door de vrijzinnigen. Niet
zoolang ze op het standpunt van den klasse
strjjd staan.
Debater toont nn aan hoe de soc.-dem.
zich dikwijls op het enge standpunt plaatsen
om alleen de arbeidersklasse te willen dienen
en bespreekt in dit verband de kwestie van
het amendement-Aalberse betreffende het
vrijstellen van de laagste loonklasBe. De
soc.-dem. motiveerden hun stem vóór het
amendement, (hoewel de v.-z. op grond van
onbilljjke bevoorrechting tegenover de kleine
patroons tegenstemden) omdat hnn klasse er
beter van werd. Het is weer de gewone,
verdachtmakende taktiek om te twijfelen aan
de eerlijkheid der concentratie.
Kiesrecht. Natuurlijk, wat zou men hier
omtrent andera van de soc.-dem. kannon ver
wachten? Vóór de b. d. a. p. bestond, is door
liberalen, Kerdjjk, e.a., roeds voor dit burger
recht geBtreden. Thans het onde liedje: ver
trouwt ze niet. Debater verzoekt bewyzen.
Geen dikke woorden.
Mr. Sannes (soc.-dem.) hoeft tegenover prof.
Kohnstann (v.-d.) in Groningen de theorie
verkondigdwjj zullen f 5.staatspensioen
geven en f 10.voor man en vrouw- Het
is makkeljjk bieden. Eerst de dniten. Maar
later gebeurde dit: toen prof. Kohnstamm in
oen debat aan Troelstra voorhield wat mr.
Sannes gezegd had, zei Troelstra: dan moet
Sannes het maar betalon ook. Dergeljjke be
loften zal men van v.-z. niet hooren.
Verantwoordelijkheid. Debater staat op dit
standpunt: zoolang de soc.-dem. niet de mede
verantwoordelijkheid willen dragen voor wat
ook zy eischen, zoo lang moet er voor ge
waakt worden, dat hnn macht versterkt wordt.
Het alg. kiesrecht hadden we allang kunnen
hebben als de soc.-dem. hadden meegewerkt
het ministerie-de Meester te handhaven.
Debater bespreekt nog het militarisme. Dat
is een noodzakelijk kwaad. Terugkomend op
de verantwoordelijkheidskwestie, citeert de
bater het artikel «zelfmisleiding" uit «de
Telegraaf", waarin betoogd wordt dat het alg.
kiesrecht nog in de toekomst ligt. Hoe meer
soc.-dem., hoe spoediger de dag komt van een
nieuwe rechtscho regeoring.
Tenslotte eindigt debater met een peroratie
ter aanbeveling van de candidatuur de Meester.
Enka's repliek zullen wjj zeer kort weer
geven. Ten opzichte van de beschuldiging van
verdachtmaking zegt zjj ook reeds den vorigen
koer gezegd te hebboD, dat debater onvol
doende personen en partijen uit elkander houdt
en zjj geen enkel vrjjzinnigo verdacht heeft ge
maakt. Het is het ongeluk van het liberalisme,
dat het zoo zwak staat, het is iu zjjn onder
gang. Juist de historie spreekt over de politieke
v.-z. het doodsvonnis uit.
Heilstaat. W&t Duys een bakerpraatje ge
noemd heeft is de voorstelling als zou aan
dien zg. theilstaat" geen vlekje of rimpeltje
Geon rekening honden met de historie. Het
i. juist het historisch materialisme, dat zich op
de historie grondt. Wjj s.-d. trachten invloed
op dien gang uitteoefenen.
Marx niet, interrumpeert debater.
Is u, vraagt spr., van de meening, dat Marx
soo'n fatalist was? Waarvoor dan zjjn „prole
tariërs van alle landen, vereenigt u!"?
Debater wil ten bewjjze uit Marx citeeren,
doch spr. zegt, dat Marx dat zóo niet bedoeld
heeft.
Citaat Bernstein is van 1905. Juist in
jaren 1905-'08 is de maatschappelijke ontwik
keling in streng-Marxistische richting gegaan.
Wat B. toen schroef, geldt thans niet meer.
Er wordt aan arbeidorsbescherming gedaan,
Zeker, maar aan wien hebt gjj het to danken
vraagt spr. Aan u zelf. Niet aan do liberalen.
In den tjjd, dat het kapitalisme op zjjn wreedst
"heerschte, (helft vorige eeuw) werd een bitter
beetje voor den arbeider gedaan.
Spr. weerlegt nog verschillende andere pun
ten die debater te berde bracht, en te twaalf
uur wordt de goed bezochte vergadering
slóten.
Zuiderzeeviucherljraad.
De verkiezingen werden gehouden op 19,
i en 26 Aprü en 10 Mei 1918. Daaraan
hebben deelgenomon 18 visscherjj-vereeni-
gingen, met 887 kiesgerechtigden. Van dit
aantal kiesgerechtigden maakten 428 of ruim
48,2 pCt. van bun recht om te kiezen gebrnik.
Gekozen werden o.a. de navolgende leden
voor Wieringen, A. Bakker, aldaar
voor Van Ewycksluis, Nienweslois,Kolhorn,
Winkel, Nieuwe Niedorp, Medemblik, Wer-
vershoof en Andjjk, K. K<
Koegras.
Onverantwoordelijk.
Donderdagmiddag reed een auto, afkomstig
nit Amsterdam, van Utrecht op don weg naar
Maarssen. Twee jongens waren achter op
den wagen geklommen en toen de chauffeur
dat bemerkte, zette hy de auto in snelle vaart
en liet hem telkens een slingerende bewoging
volgens ooggetuigen bljjkbaar met de
bedoeling om de jongens te noodzaken, los
te laten. Op een oogenblik kon één van hen
zich niet meer honden en slingerde van het
rjjtuig af op den Btraatweg. Het kind bleef
bewusteloos liggen. Do chauffeur stopte, en
koerde toen bjj bemerkte, dat de jongen bleef
liggen, terug. Het slachtoffer had een diepe
hoofdwonde en geheel ontvelde knieën opge-
loopen, en werd met dezelfde anto weer naar
Utrecht teruggebracht.
De politie te Maarsien heeft van het geval
proces-verbaal opgemaakt.
Keuris, te De Koojj,
Vreemde werklieden.
Men schrjjft uit bet Rijnland aau de „N.
Rott. Ct.":
Ten gevolg»
groote uitbreiding der
:en, stroomen van alle
verschillende nationali-
hierheen. In het district Duisburg zijn
alleen reeds 19,068 vreemde werklieden.
njjverheid in deze
z|jden arbeiders
In aantal spannen de Hollanders de kroon.
Er zjjn niet minder dan 13,000 Nederlanders,
verder 8000 Oostenrijkers en Hongaren, 1000
Italianen en 400 Belgen. Ooze landgenooten
arbeiden meestal in de mjjnon en als grond
werkers, de Oostenrijkers meestal in de weef
nijverheid.
Ook in ander opzicht trekken de Hollanders
de aandacht. De andere nationaliteiten komen
en verdwijnen, maar de Hollanders blijven
veelal. Verscheidene onder hen hebben het
vaderland niet meer tornggezien en zelfs hnn
taal verleerd.
Tegenover deze vreemdelingen neemt de
overheid een gestreng standpnnt in. In vroeger
jaren werden vreemde werklieden na een
zeker aantal verblijfjaren tot naturalisatie
gedwongen, maar dat is nu geheel veranderd.
In 1911 b.v. hebben slechts 27 buitenlanders
naturalisatie aangevraagd en daarvan hebben
maar twee het gevraagde bereikt. Ia het
zelfde jaar werden uit Duisburg 31 buiten
landers uit het land gezet, voornamelijk
Hollanders.
Dat is het zwaard van Damokles, dat boven
deze vreemde werklieden hangt. De minste
aanraking met de politie, zelfs het optreden
in sociaal-demokratische vereenigingen ie vol
doende om 's avonds van den eigen dag het
bevel te ontvangen, dat men binnen 24 unr
het land heoft te verlaten.
De damei schoenen.
Te Londen worden sedert eenigen tyd als
laatste nouveauté door de dames schoenen
gedragen met alnmininm hakken, die soms
versierd zyn met jnweelen. Znlke schoenen
z|jn altyd wit. To Londen, in West End, wor
den zy verkocht voor 86 gnldon per paar.
Ook ziet men schoenen met stalen hielen, die
iets meer: f 87.80 kosten.
Londensche modekunstenaars beweren, dat
i het oogenblik de elegante dames meer aan
dacht schenken aan haar schoenen dan aan
haar hoeden. Het gevolg is dat het schoeisel
in Engeland al rjjker versierd wordt. Zoo ziet
men op de plek, waar de riempjes, die den
schoen aan de enkels bevestigen, aan den schoen
vastzitten, afslnitingen van diamanten en bril
janten. Zyn de steenen geïmiteerd, dan kost
zulk een schoen ongeveer 18 gulden. Ook
komen te Londen, mede in verband met de
groeiende weelderigheid van het schoeisel en
de zucht het op allerlei manieren te garneeren
tot op de hakken toe, weer de hooge bakken
meer en meer in de mode.
E«n luchtig heer.
't Gebeurde 30 Mei 1913 te Dirkslund.
Bjj tropische hitte daalde zachtjes een
naakte man met uitgestrekte armen uit den
wolkeloozen hemel - omlaag. Eenige boeren
en veldarbeiders zagen, door panischen schrik
bevangen, dit schouwspel aan. Eiodelyk komt
hy midden in de haven terecht, doch 't water
schjjnt hem te koud, want met een grooten
sprong staat lijj 't volgend oogenblik op 't
land, in „een stuk erwten". Daar blyft 1$
staan, buigend on kushandjes uitdeelend, voor
zjjn bevreesde toeschouwers.
Langzaam-aau naderen nu de verschrikte
menschen, doch op een gegeven oogenblik
maakt het bovennatuurlijke wezen een diepe
buiging en met een geweldigen sprong nadert
bij nu zjjn bewonderaars, die als een troep
Iadianen uit elkaar stuiven. Weer blyft bjj
i met de armen wenkend en bnigend en
naderen zjjn toeschouwers, doch ditmaal
met booze bedoelingen, want verschanst
achter oen doornhaag beginnen ze hem met
steenen te gooien, zoodat hy eiodelyk, zonder
een zucht te slaken, in elkaar zakt.
Met een doodeljjk bleek overtogen gelaat
naderen ze thana hun slachtoffer en wat blykt
nu? Een luchtballon in don vorm van een
man, met looden pantoffels aan, een gat in
do huid gegooid met een stuk keislag, ligt
slap en wezenloos aan hun voeten.
(„Rotterdammer")
De geschoren barbier.
Heet hjj Jan, Piet of Klaas?... Wat
komt hot er op aan!... Volgens een bericht
in do Amerikuansche bladen heet hjj Karei.
Zelfs zjjn achternaam drukken die onbeschei
den koer&ntiera er bjj af; alsof het al
niet erg genoeg is, om gesigauleerd te staan,
als eerljjke brave Amsterdammer, die kaal
geplakt tot op de haid door de Amerikmansche
groot-stads haaien, de terugreis uit het dollar-
land naar Nederland terug aanvaardt!
Hjj was barbier in Amsterdambjj had
kans gezien zooveel haar te knippen en zooveel
baarden te scheren, dat hjj een duitje had
overgelegd. Daarmede wilde bjj naar Amerika,
om zjjn moeiljjk verdiende dubbeltjes
dollars om te tooveren.
Hjj was een klein, buikig mannetje, schrijft
een der New-Yorksche bladen. Wjj kunnen
oos hem wel voorstellen, zooals hjj er heeft
uitgezien, toen hjj in groot-York van de
stapte en de wolkkrabborz er op aankeek,
hoe hoog die nou wol uitstaken boven z'n
Amsterdamschon Westertoren, welke immers
de hoogste toren van onze goede stad heet
te zjjn?
Daarna stapte hjj naar een wisselkantoor
en wisselde zjjn blanke Hollandsche rijks
daalders in tegen Amorikaansche dollars. Ik
vermoed, dat h|j een ongnnstigen koers heeft
getoucheerd, omdat ik wel zoowat ken de
eigenaardigheden dezer wisselende koersen,
die in het buitenland nu eenmaal steeds ten
nadeele uitvallen van den argeloozen reiziger.
Zjjn tweede ervaring was de kennismaking
met een allerhupat heer, zooals men ze overa
jld kan ontmoeten, doch die het by
voorkeur aanleggen met kleine naïeve buikige
Hollandertjes, die van huis trekkeD, om de
gréóte wereld te loeren kennen. Het is ver
wonderlijk welk een fijnen neus dergeljjke
allerhupschte heeren hebbon. Deze won binnen
enkele dagen zooseer het vertrouwen van
het Amsterdamscho barbiertje, dat hjj hem
voorstelde aan een schatryke Amerikaaneche
weduwe; immers, alle weduwen in Amerika
zyn schatrjjk, .en brengen den eenzamen tyd
door, wachtende op Amsterdamsche barbiertjes.
Het aanstaande paar ging samen ergens bot
middagmaal gebruiken, en aan tafel viel het
de rjjk« weduwe in, dat zy haar kamenier
honderd dollar moest zenden, terwjjl zjj jnist
haar chèqne-boek op haar kaptafel had laten
liggen. Zoodat het barbiertje wel verplicht
was, als galant Nederlander, zjjn aanstaande
brnid te verpliohten. Doch van het nader
zullen wij morgen, Woensdag, weder bekend maken vóór
onze drukkerij in de Koningstraat.
Het aanplakbord wordt voorzien van grootere
biljetten en de traneparant van gedrukte biljetten,
waardoor de duidelijkheid aanmerkelijk zal winnen.
Het verdient aanbeveling, dat zij, die op te grooten
afstand moeten of willen blijven, een kijker meenemen!
Belanghebbenden maken wij attent, dat het verkeer van
af de Spoorstraat tot de Koningdwarsstraat, voor rijtuigen,
karren en fieteen na 0 uur is gesloten.
Tien minuten na het aankondigen van het laatste district
is de lijst bevattende den volledigen uitslag (waarop ook
voorkomt de uitslag van de Dinsdag gehouden stemming) a
2 cent verkrijgbaar. Deze lijst wordt den volgenden dag
bij onze geabonneerden bezorgd.
in het groote New-York zoek raakte. Deze
stad is inderdaad heel groot, on het is soms
moeieljjk er iemand weer te vinden, wanneer
sn het adros niet juist heeft aangeteekend.
Daarop kwam de Amsterdamsche barbier
in aanraking met een ander heer, die hem
meetroonde naar de Brooklyn-Bridge en hem
wees hoe druk het verkeer daar wel is;
het is or inderdaad van een overweldigende
herriede nienwe vriend deelde hem mede,
hoe een recht van vjjf Amorikaansche dollar
centen door eiken voorbijganger betaald wordt.
Wist de Amzterdammer wel, dat men voor
een bedrag van slechts duizend dollar dit
tolrecht kon pachten Nadat het barbiertje
vlug zjjn berekening had gemaakt, vond hjj
dat het een goede ko'op moest zjjn, waarom
bjj gaarne de duizend dollar aan zjjn vriend
den tusBchenpersoon ter hand stelde. Hjj had
du het pachtrecht. Doch de eerste de beste
voorbijganger, wien hjj om het tolrecht over
de Brooklyn-Bridge vroeg, ananwde hem de
huid vol, en toen hjj bjj nummer twee wat
langer aandrong, kreeg hjj een tik op den
neus, en toen hjj er eindelek een politie
agent bijhaalde, werd hy zelf in den kraag
gevat.
Zoo kwam hy dan met do politie in aan-
king. En dit was zyn verderf. Want toen
hy gebiecht had, dat hy een fatsoenlijke
Hollander was, die in Amsterdam z|jn geld
had verdiend met scheren en haarknippen,
dat h|j naar Amerika was gekomen om z|jn
kapitaaltje nit te breiden, dat liy reeds een
teleurstelling had gehad mot zjjn Amori
kaansche ryke weduwe, en dat zyn laatste
vriend hem de pacht had beloofd van de
Brooklyn-brug, toen beloofde men hem
te zullen helpen. Er was weer een vriende
lijke politie-man, die zich zyner aantrok
do New-Yorksche politie-agenten hadden be
hoefte aan een kundig vertrouwd man, die
hen geregeld schoor. Wat het barbiertje er
wel van zou zeggen, indien hy als vakman
naar dit emplooi sollioiteerde En dadelyk
sloeg ons Amsterdamsche barbiertje toe,
waarbij hy gaarne bereid was de waarborg
som te betalen, welke men verplicht is voor
zulk een post van vertrouwen te storten.
Het waren zoowat zyn laatste paar honderd
dollaro, doch hy gaf ze met liefde aan zyn
politie-vriend.
Het barbiertje nit Amsterdam moet nog
den eersten New-Yorkschen politie-agent
scheren. Men zou kunnen zeggen, dat de
New-Yorkzche politie hèm goschoren heeft,
zóó glad, dat hy geen uaar en geen dollar
heeft overgohouden van zyn Amsterdamsche
spaarpotje.
Het eenige, wat hom te doon stond ond»
dezo omstandigheden, was den terugtocht
naar huis te aanvaarden.
Ia het Amerik&ansche blad, dat de naakte
feiten bevatte, waaruit w|j dit bericht
samenstellen, werd vermeld, dat hy einde
Mei te New-York is scheep gegaan, met zjjn
laatste dollars de terugreis betalende.
Hy zal dus vandaag of morgen wel weer
den voet aan wal in Europa zetten, weer in
Amsterdam terugkeeren.
Barbiertje, wat gaat gij nu aanvangen?...
Gaat ge weer nw eerzaam en nattig beroep
ons midden hervatton En wanneer ge
i dan weer de baarden hebt geschoren
de haren hebt geknipt, znlt ge dan nw over
gelegde dubbeltjes nu oena in een vader-
iandscbe onderneming beleggen, in plaats van
in Amorikaansche ondernemingen, alsryke
wednwen, brngpachten, politie-scheerkaartjes,
en meer dergelijke Amorikaansche beleg
gingen (H.blad).
OE WEEK.
21 Juni.
De „ziel van het volk"
Dki-over is in do jongste, veelbewogen,
zeer drukke, zeer drukkende, zeer zwoele
dagen zoo 't een en ander geschreven.
Over de ziel.
De „psyche"
Ik heb op Dinsdag 17 Juni j.L in een der
grootste gemeenten van ons land getracht
te bespieden deze „ziel" van ons volk.
Zich openbarend toen 't er op aankwam
te beslissen, wie, in de eerstvolgende jaren,
het roor van staat in handen zullen hebben.
Heemskerk Jzn. Of Bos. Of Patjjn. Of
Tydeman, Of iemand uit de gansch-kleurlooze
zóne.
Een administrateur.
Iemand, die „de zaken gaande zou houden",
Een, die geschikt was om hoofd te
▼au eeu „zaken-kabinet". Eon, die de
van afmattende verveling zou doen indn
Zyn dA&r, nu, de tydgn voor
Ik meen 't te mogen betwijfelen.
Wat wilde, zocht de „volksziel" dan,
huweljjk kwam niets, omdat latsr de bruid I deze psyche, op alle mogelijke manieren
bewerkt, gesuggereerd, door mannen en
vrouwenvan allerlei slag
Ik moet bekennen met wat men noemt
„gemengde gevoelens" tehuis te zyn gekomen.
Ik geloof, wanneer ik 't zeo vrijelijk,
van myn neutraal standpunt eens zeggen
mag, dat op ons volk loodzwaar drnkt
het besef, 't geloof, de meening misschien
de dwaling
Het is lood om ond jjter
Laat 'k hier doen voorafgaan, dat ik spreek
o ver eene speciale categorie, soort, van ons volk.
Zij is niet rood.
En ook niet zwart.
Wat is ze dan wèl?
Ik zou 't gaarne van U willen vernemen.
De man van „den Meiboom op het huis"
heeft haar genoemd de „kleurlooze midden
stof".
kent g|j haar macht, haar percon-
tage, hare beteekenis, heur invloed?
Wéét gjj hoever die invloed zich uitstrekt
Waar de grenzen van haar kunnen moeten
worden getrokken
De heer Zoot, de geniale en diop-
wetenschappeljjko wiskundige, die in twsalf
dagen tyds hot wonderwerk heeft bereikt om
te becijferen, dat het amendement-Treub op
de pensionneerÏDg der gemeente-ambtenaren
7'/j millioen gulden den Nederlandschen Staat
zal kosten, kan h y 't zeggen
De minister Heemskerk, die de Neder
landsche gemeenten gelukkig wil maken
blijft hy aan 't roer, met de opcenten der
nienwe Rijksbelasting op de naamlooze ven
nootschappen weet deze zeer-giadds, zeer
te joister-tyd „nova",iplinternieuwe nieuwig
heden op „het tapijt" brengend, dat te zeggen
Wat de macht dier „kleurlooze stof" be
duidt
Ik wacht het antwoord der zeer-machtige
en zeer-geleerde heeren.
Weet onze Grotius, de tot zyn zoo-
selste eere-doctoraat gepromoveerde Tobias
sser 't, b|J de opening van het Vredes-
ileis te onthnllen
Ik heb op dien Dinsdagavond 17 Juni,
de „kleurlooze middenstof" geobserveerd;
kalm en geduldig. Terwyl ze zat uit te rusten
op de terrassen van café's. Of sa&mschooldon
vóór de bureanx van dagbladen.
■t Zö», zag ik zeer duidelijk, bravo,
beste, gemoedelijke monschen, die deze „stof"
a -natellen.
Er wordt gejuicht, gejubeld, gefloten
Ze sissen, schreeuwen, joelen meê.
Er is een jolige avond door tebrengoD.
De Hollandsche vrouwen zyn practischo,
verstandige, voorzichtige mecschjes.
Zjj redeneeren aldus „Ik moot dom of ik
me interesseer voor die dingen. Anders denkt
an„Wat heb ik nou aan zóó'n
vrouw
En h|j richt zich tot dames, meer met don
stroom des tjjds" méégaand.
Wat ongewenscht is.
Of: Dat wordt een avondje van woelig-
leid. Van biertjes-drinken. Van geld-uitgeven.
Daar moet ik bjj zjjnAnders loopt 't
En mevrouwtje steekt hoedespeld
hoed, schiet manteltje aan. Gaat meó
„verkiezing kjjken". Zorgt, dat mannie op
betamelyken tjjd huis-toe gaat. Laat er een
biertje-extra tusschen loopen. Dat is do dood
nog niet.
Maar
En nu roep ik alle mevrouwtjes en juf
frouwtjes uit de „kleurlooze middenstof" bier
ter eerljjke beantwoording van myn vraag:
„Heb ik gelijk, ja of neen?" En kon ik
iets als een plebisciet, eene generale stem
ming (mits geheime!) uitlokken, over den
uitslag znu ik niet ongerust zjjn.
Dat verzeker ik U.
De onbewogen, kalme, zwoele atmosfeer,
waarin ons statig Hoogerhnis deze week
alles „opruimde", finale schoonmaak hiold,
voor de „waschljjst" zie men immers de
verslagen en overzichten vao het Haagsche
Binnenhof, die dampkring is de voor
„kleurlooze middenstof" bjj uitstek geschikte.
Inderdaad en in tronwe, men miskonj
de beteekenis, de nnmerieke kracht van dit
element.
In boever de straks genoemde gevoelens
van „lood om ond ijzer"; van „door kat of
kater gebeten te zjjn", hierop invloed
hebben, en (zoo ja) dewelke, ik waag mjj
niet aan znlk-diepgaande becijfering. Ik ben
geen dr. Zoot. Slechts oppervlakkig-aan-
puntend penneman.
Maar wat ik dien Dinsdagavond 17 Juni
zag of hoorde, heeft mjj, wat „do klonr-
looze" betreft, tot nadenken gestemd.
En, durf ik baast aannemen, velen
met mij
Mr. Ahtonio.