KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje Oen uitslag van de herstemmingen voor HoÊdorTexel, Wiorlngon on Anno Paulownm No. 4213. Woensdag 25 Jnni 1918. 4lste Jaargang. 't Vliegend Blaadje p, 3 m\ 50 et.j tr, p. pesl 75 ot, btitsalrmS 11.25 Pre- Zondagsklad i 37J 45 o o 19.75 ■üiajlodeblad 65 76 (Voor kei kaitsilmd b| roorciikeUiliagj) Adr«rt«ti*a t*m 1 tel i regels (k| rooraitbotaliag) i# coaw. Klko ragal saaer. 6 Betr|s-exemplaay14 b Tipten» ea groot# lillen voilu aati plaitariiarie kwakend I ttiriohijnt Dinsdag- Vrijdagmiddag. Uitgavar i O. DE BOER Jr„ Halder. ■uraanKoningstraat SB. intarc. T»l»r. 60. Eerste Blad. Zij, die zich met I Juli a. s. op dit blad abonneeren, ont vangen de tot dien datum verschijnende nummers GRATIS. NIEUWSBERICHTEN. HELDER, 24 Juni. Rede van „Enka". Op nitnoodiging van de afd. Helder der s.d.a.p. eprak, voor de tweede maal in deze verkiezingecampagne, Enka (mej. v.d. Vliee) in „Caeino" voor de arbeiders, in hoofdzaak de christelijke, over het onderwerp „Christe lijke arbeiders, gij hebt maar ééne keuze". Nadat de voorzitter der afdeoling, de heer A. G. A. Verstegen, de vergadering had ge opend met eenige woorden van dank aan partijgenooten en geestverwanten, die mede gewerkt hebben om Thomassen in L ming te krijgen, een feit, voor De van beteekenis, en eono verrassing voor hot gansche land, waar de geheel partij versteld van heoft gestaan, en verklaard had, dat, hoewel de candidaat der s.-d. een 600 stemmen in de minderheid is gebleven, men niettemin hot bijltje or niet bij neer zal leggen, en de uiterste krachten inspannen er hem door te - krijgen, kreeg de spr. het woord. Het is een heerlijke week geweest, zoo bogon mej. v. d. Vlios, wie het voorrecht had op verschillende plaatsen werkzaam te zijn zag wel do werklust, de toewijding, en die wist wel, dat we op een 120,000 stemmen, zooals Troelstra voorspeld had, konden reke- non, maar dat we tegen de 100,000 zonden loopen, had de brutaalste onder ons niet durven denken. Het Nederlandsche prole tariaat heeft aan het socialisme een zier ernstige liefdesverklaring gedaanhopen wij op een lang en gelukkig huwelijk. De geest drift werkte in alle districten aanstekelijk; spr. gaf hiervan trefiendo staaltjes. Spr. zal geen nienwe zaken te berde brengendoel van dezen avond is nogmaals een wapenschouwing te honden. Ds groote beginsel-veldslag is geleverd, wij, soc.-dem., hebben de overwinning behaald, maar de buit moet nog binnengehaald worden. Den Holder zal daar dók toe behooren. Teen onlangs spr. hier voor het eerst was, viel haar het mooie van Den Helder op (gelach en gemeesmuil). Ja, jnllie lachen, dat bewijst, dat je zelf niet weet hoe mooi Den Holder is. Het is langs den zeedijk verrukkelijk, met in de verte dat lange eiland, en die laag-hangende wolken. Maar o wee, even verder kwamen de forten, en al dat oorlogstnig: wij soc.-dem. hnnkeren naar den tijd, dat aan de officieel» moordenarjj een einde zal komen. Dei» Helder is een eigenaardig district. De liberalen hebben altijd gedacht, dat het van hen was, maar voor den onstuimigen aanval van Staalman z\jn ze gezwicht. Nu Staalman op zjjn beurt is moeten wjjken, hoopten ze op eene herwinning, doch nu dringt de sterke soc.-dem. het verslapte liberalisme binnen, en zóó sterk is de aanval, dat reeds dadelijk de burcht staat te wankelen. Aan ons is het, Den Helder even sterk te maken als Amsterdam III, en Thomassen wordt dan slotvoogd. Laten we de posities hier eens even beschouwen. Er waren vier grooto groepen. Twee ervan de a.-r. en de Staalmannianen zijn afgevallen en de twee grootste liberalen en soc.-dem. staan thans tegenover elkander. Het parool is aan de christelijke arbeiders gegeven onthoudt n van stemmen. Maar dat laat een man zich toch niet zoggen, nietwaar Vooral een ohristen niethem leert zijn Bijbel, dat hij doen moet wat zjjn hand vindt om te doen. En waarom moet de arbeider op een libe raal stemmen In een debat in Appiaged.m deed de debater bet voorkomen alsof de soc.-dem. een heel gewone hervormingspartij was, wat verder gaande dan de vrjjz.-demo- craten. Maar als dat zoo was, dacht gij dan, dat mjjne vrienden Koornstra en ik en zoo veel meer, ons zooveel leed en strjjd hadden bezorgd door naar de soc.-dem. overtegaan" Dan hadden wjj immers bjj de anti-revolutio nairen kunnen bljjven? Juist omdat tusschen de s.d.a.p. en de burgerlijke partijen een diepe klove gaapt, een onoverbrugbare klove, is het, dat wjj zjjn overgegaan. Wie tot ons komt, moet weten, dat wjj strjjden niet alleen voor verbetering, maar voor een gansche omkeering der maatschappij. willen Mam mon, die op den troon zit, daarvan stooten en er den arbeid op plaatsen. De liberalen wenschen dat niot, zij willen de bestaande orde handhaven. De christelijke arbeiders, in 't bijzonder do Staalmannianen, zijn meer in democratische richting opgeleid, en hebben wellicht een scherper kijk gekregen op som mige dingen. Aan hen vraagt spr.: moeten we den tegenwoordigen stand van zaken handhaven of niet Geen andere partjj jjvert zoo voor orde als wjj, maar do tegenwoor dige wanorde noemen wjj geen orde. F huidige maatschappij kan men het best v< gelijken met renpaarden, die om 't hardst loopen en zóo lang draven, tot een van hen zieltogend neervalt. Is het niot treurig, ter- wjjl de samenleving moest zjjn éen groote broederschap. Er zjjn meer gronden waarop men heer De Meester aanbeveelt. De mooiste is wel deze: onder liberaal bewind zal geregelden voortgang hebben van socialen arbeid, en, zegt men dan, de soc.-dem. aan vaarden geen verantwoordelijkheid. Als er echter éene politieke partjj de vertegenwoor digster is van de kapitalistische klasse, is het de liberale. Zjj huldigen het oude libe rale princieplaissez faire, laissez aller. Wilt g\j zorgen, dat het met de liberale hervormings politiek werkeljjk ernst is, dan mag de motor van de soc.-dem. in bet bootje van de regeering niet ontbreken. Gjj zoudt eens zien hoe stil het zou liggen, met honderd droomende boeren or in, als de motor niet werkte. Wjj kannen u dat aantoonen op drie voor name puntenSpr. bespreekt na het algemeen kiesrecht; de liberalen hebben daar altjjd gespeeld en de atnwkracht van het arbeidersvolk noodig gehad. 2e. Staatspensi oen: 't Woord „minimum" spr. heeft dit den vorigen keer reeds uitvoerig betoogd in het concentratiemanifest is de rotte appel in de mand, die al 't gave fruit te schand maakt. De liberalen hebben het staatspensioen steeds uitgescholden. Het dorde punt is het Tarief. Hoe is 't bjj de liberalen hiermee? Wsb 't niet bjj het vrijsinnig-ministorie-de Meester, dat een dobiet- recht op tabak werd voorgesteld? En ook het ministerio-Pierson voerde verschillende belastingon in. De liberale kamer van koop handel to Rotterdam adviseerde een belasting op petroleumde suikerbelasting alleen brengt op dan vermogens- en bedrijfsbelasting tezamen. De liberalen zjjn zoo brutaal om te beweren s gjj een sterke soc.-dem. fractie naar de Kamer afvaardigt, hondt ge ons tegen in ons hervormingswerk. Dit herinnert aan het sprookje van de schildpad, die zich door een haas had laten voorttrekken en toen zei ga nou uit den weg, want je belemmert me het uitzicht. Kieat frisch bloed in de Tweede Kamer, opdat het logge liohaam der liberalen tot voortgang kome. Voorwaarts! het licht gaat rijzen In het tweede gedeelte harer rede, dat, met het oog op te verwachten debat, zeer kort was, bespruk de spr. nogmaals algemeen Kiesrecht. Zjj verdedigde dit op grond, dat het wasle een zaak van het allergewoonste en zuiverste recht. Het gaat niet om de knikkers, maar om het recht van 't spel. Om to bereiken aan hervormingen wat er voor ons te boreiken is. En de vrouwen kunnen we daarbij niet missen. De spr. wekte nogmaals op om het advies van Staalman niet te stemmen, niet op te volgen. Troelstra heeft keer op keer gezegd: we moeten zóó tegen de liberalen optreden, dat we ook tegenover de christelijke arbeiders, verantwoord zijn. De liberalen liebiiugelon nu wel tegen de arbeiders, maar inwendig denken ze: 't zou ons een pak van 't hart zyn als we uit dat ordinaire gezolschap weg waren. Spr. weidt er nog over uit, dat slechts door sterker maken der soc.-dem. fractie de arbeiders gebaat zyn. Wat betreft de ver antwoordelijkheid om te regeeren, het is een absolute onmogelijkheid voor een soc.-dem. een in liberaal ministerie zitting te nemen,tenxjj hy renegaat worde en naar den vyand over- loopt. Spr. zet dit uiteen, trouwens, een liberaal noch een anti-rev. zouden in een kabinet dat niet uit geestverwanten samen gesteld was, zitting nemen, en van ons zou men het verlangen? De liberalen moesten inzien, dat men ons dezen eisch niet stellen kan. De spr. weidt in vaak dichterlijke bewoor dingen uit over het socialistische beginsel, zoodat het publiek dikwijls ademloos toe luistert. Voornamelijk richt zij zich tegen den christelyken arbeider; wee hem, als hy zich aan don strijd onttrekt, het kon dan wel ge beuren, dat hem het vonnis trof: gjj hebt M(jn wil niet gedaan 1 In hoogste instantie gaat het niet om een Kamerzetel. Er zyn twee beginselen, die strijd voeren op leven en dood. Het kapita lisme zegt: myn is de wereld en al wat zjj voortbrengt; de arbeiders zeggen; mjjnisde arbeid en al wat hjj voortbrengt. Alleen de soc.-dem. kan aan dien ztryd een eind maken. Om het praktisch en nnchter nittedrokken het gaat om de machtspositie van bet onder- drnkte proletariaat. We moeten een stevige wip vormen, waarop de tegenpartij zit, een strirmende zweep, die beurtelings op de coalitie- en de concentratieruggen moet neer komen. Het is de roode stroom, die bruischend zal neerdalen, en evenals in Egypte, de lande rijen bevloeit en vruchtbaar maakt. De roode vloed klotst al tegen de heerenhuizen en villa's. Hoeveel verkiezingen nog voor hij binnendringt Aan hot proletariaat het antwoord. Voor debat meldde zich aan de heer Bierstoker. Er zjjn ettelijke dingen die de spr. op verdachtmakende wyze heeft voorge steld. Debater wenscht allereerst de soc.-dem. gelnk met hun overwinning (applaus), die ze, door hun werkkracht verdiend hebben. Maar r gaat hy niet. Toch willen wy nog den rooden stroom opwerken. Debater aan, hoe de stryd der concentratie gaat de coalitie eener-, de soc.-dem. ander zijds, dit laatste omdat 'de vrijzinnigen het revolutionair karakter van den stryd der s.-d. verwerpen, en hare opvatting alsof de maatschappij uit sterk tegenover elkander staande groepen bestaat, alsook de wijze van verdachtmaken verachten. Het deed debater genoegen, dat de spr. zich thans meer principieel uitte dan den vorigen keer, maar het einddoel dat de s.-d. nastreven, is achterwege gebleven. Met een enkel woord heoft de spr. dit genoemdeen socialistische maatschappij. Debater's meening is, dat de maatschappij door de geschiedenis geworden is wat ze ia, door evolutie tot vol making zal komen; het einddoel der soc.- dem. is een fata morgana. Niet de leer van Marx, nooh de verscherping van den klasse strjjd zal tenslotte de maatschappij op betere grondslagen doen rusten. Een van de voor mannen der s.d.a.p. heeft het historisch materialisme de wetenschappelyk-philo- sopliisohe leer dor soc.-dem. geestig de leer van het historisch-utopisme genoemd. Mej. d. Vlies hondt er nog aan vast, maar de heer Duys heeft in een debat gezegd van dat bakerpraatje van dien heilstaat niets meer ta moeten hebben. Debater citeert nitspraken van Treub, om aantetoonen, dat het geld zich niet langer meer zóo ophoopt, dat de sociale wetgeving in het teeken staat der drbeiders- beschermingde rechten der arbeiders worden vergroot, enz. enz. Alle partijen, betoogt debater, streven er naar meer en meer ook do belaDgen der minder bedeelden te behartigen. Moet dat echter door verscherping van den klassen strijd? Bernstein zelf een der s.-d- voormannen in Dnitschland heeft dien klassestrjjd gewraakt. Vliegen zeideer zyn zeer wijde kringen, die noch bjj de eeno noch bjj de andero klasse behooren. Het absolute klassebegrip zon moeten uitloopen op politieke groepeering van slechts twee partijen. De v.-z. willen den klassestrjjd ge temperd, door volksopvoeding, het volk moet zichzelf opvoeden. Spr. heeft op smalende manier over de v.-z. gesproken. Debater protesteert daar tegen, er zjjn even soo goed, misschien nog meer ernstige menschen onder de v.-z. als onder de s.-d. Debater is óok niet gewoon grapjes te verkoopen, laat dat over aan Staalman c.s. De vrjjx. zjjn niet blind voor datgene wat door de s.-d. voor het volk gedaan wordt. Als de soc.-dem. meer on meer een revisio nistische party wordt, iz er nog wel samen towerken met hen door de vrijzinnigen. Niet zoolang ze op het standpunt van den klasse strjjd staan. Debater toont nn aan hoe de soc.-dem. zich dikwijls op het enge standpunt plaatsen om alleen de arbeidersklasse te willen dienen en bespreekt in dit verband de kwestie van het amendement-Aalberse betreffende het vrijstellen van de laagste loonklasBe. De soc.-dem. motiveerden hun stem vóór het amendement, (hoewel de v.-z. op grond van onbilljjke bevoorrechting tegenover de kleine patroons tegenstemden) omdat hnn klasse er beter van werd. Het is weer de gewone, verdachtmakende taktiek om te twijfelen aan de eerlijkheid der concentratie. Kiesrecht. Natuurlijk, wat zou men hier omtrent andera van de soc.-dem. kannon ver wachten? Vóór de b. d. a. p. bestond, is door liberalen, Kerdjjk, e.a., roeds voor dit burger recht geBtreden. Thans het onde liedje: ver trouwt ze niet. Debater verzoekt bewyzen. Geen dikke woorden. Mr. Sannes (soc.-dem.) hoeft tegenover prof. Kohnstann (v.-d.) in Groningen de theorie verkondigdwjj zullen f 5.staatspensioen geven en f 10.voor man en vrouw- Het is makkeljjk bieden. Eerst de dniten. Maar later gebeurde dit: toen prof. Kohnstamm in oen debat aan Troelstra voorhield wat mr. Sannes gezegd had, zei Troelstra: dan moet Sannes het maar betalon ook. Dergeljjke be loften zal men van v.-z. niet hooren. Verantwoordelijkheid. Debater staat op dit standpunt: zoolang de soc.-dem. niet de mede verantwoordelijkheid willen dragen voor wat ook zy eischen, zoo lang moet er voor ge waakt worden, dat hnn macht versterkt wordt. Het alg. kiesrecht hadden we allang kunnen hebben als de soc.-dem. hadden meegewerkt het ministerie-de Meester te handhaven. Debater bespreekt nog het militarisme. Dat is een noodzakelijk kwaad. Terugkomend op de verantwoordelijkheidskwestie, citeert de bater het artikel «zelfmisleiding" uit «de Telegraaf", waarin betoogd wordt dat het alg. kiesrecht nog in de toekomst ligt. Hoe meer soc.-dem., hoe spoediger de dag komt van een nieuwe rechtscho regeoring. Tenslotte eindigt debater met een peroratie ter aanbeveling van de candidatuur de Meester. Enka's repliek zullen wjj zeer kort weer geven. Ten opzichte van de beschuldiging van verdachtmaking zegt zjj ook reeds den vorigen koer gezegd te hebboD, dat debater onvol doende personen en partijen uit elkander houdt en zjj geen enkel vrjjzinnigo verdacht heeft ge maakt. Het is het ongeluk van het liberalisme, dat het zoo zwak staat, het is iu zjjn onder gang. Juist de historie spreekt over de politieke v.-z. het doodsvonnis uit. Heilstaat. W&t Duys een bakerpraatje ge noemd heeft is de voorstelling als zou aan dien zg. theilstaat" geen vlekje of rimpeltje Geon rekening honden met de historie. Het i. juist het historisch materialisme, dat zich op de historie grondt. Wjj s.-d. trachten invloed op dien gang uitteoefenen. Marx niet, interrumpeert debater. Is u, vraagt spr., van de meening, dat Marx soo'n fatalist was? Waarvoor dan zjjn „prole tariërs van alle landen, vereenigt u!"? Debater wil ten bewjjze uit Marx citeeren, doch spr. zegt, dat Marx dat zóo niet bedoeld heeft. Citaat Bernstein is van 1905. Juist in jaren 1905-'08 is de maatschappelijke ontwik keling in streng-Marxistische richting gegaan. Wat B. toen schroef, geldt thans niet meer. Er wordt aan arbeidorsbescherming gedaan, Zeker, maar aan wien hebt gjj het to danken vraagt spr. Aan u zelf. Niet aan do liberalen. In den tjjd, dat het kapitalisme op zjjn wreedst "heerschte, (helft vorige eeuw) werd een bitter beetje voor den arbeider gedaan. Spr. weerlegt nog verschillende andere pun ten die debater te berde bracht, en te twaalf uur wordt de goed bezochte vergadering slóten. Zuiderzeeviucherljraad. De verkiezingen werden gehouden op 19, i en 26 Aprü en 10 Mei 1918. Daaraan hebben deelgenomon 18 visscherjj-vereeni- gingen, met 887 kiesgerechtigden. Van dit aantal kiesgerechtigden maakten 428 of ruim 48,2 pCt. van bun recht om te kiezen gebrnik. Gekozen werden o.a. de navolgende leden voor Wieringen, A. Bakker, aldaar voor Van Ewycksluis, Nienweslois,Kolhorn, Winkel, Nieuwe Niedorp, Medemblik, Wer- vershoof en Andjjk, K. K< Koegras. Onverantwoordelijk. Donderdagmiddag reed een auto, afkomstig nit Amsterdam, van Utrecht op don weg naar Maarssen. Twee jongens waren achter op den wagen geklommen en toen de chauffeur dat bemerkte, zette hy de auto in snelle vaart en liet hem telkens een slingerende bewoging volgens ooggetuigen bljjkbaar met de bedoeling om de jongens te noodzaken, los te laten. Op een oogenblik kon één van hen zich niet meer honden en slingerde van het rjjtuig af op den Btraatweg. Het kind bleef bewusteloos liggen. Do chauffeur stopte, en koerde toen bjj bemerkte, dat de jongen bleef liggen, terug. Het slachtoffer had een diepe hoofdwonde en geheel ontvelde knieën opge- loopen, en werd met dezelfde anto weer naar Utrecht teruggebracht. De politie te Maarsien heeft van het geval proces-verbaal opgemaakt. Keuris, te De Koojj, Vreemde werklieden. Men schrjjft uit bet Rijnland aau de „N. Rott. Ct.": Ten gevolg» groote uitbreiding der :en, stroomen van alle verschillende nationali- hierheen. In het district Duisburg zijn alleen reeds 19,068 vreemde werklieden. njjverheid in deze z|jden arbeiders In aantal spannen de Hollanders de kroon. Er zjjn niet minder dan 13,000 Nederlanders, verder 8000 Oostenrijkers en Hongaren, 1000 Italianen en 400 Belgen. Ooze landgenooten arbeiden meestal in de mjjnon en als grond werkers, de Oostenrijkers meestal in de weef nijverheid. Ook in ander opzicht trekken de Hollanders de aandacht. De andere nationaliteiten komen en verdwijnen, maar de Hollanders blijven veelal. Verscheidene onder hen hebben het vaderland niet meer tornggezien en zelfs hnn taal verleerd. Tegenover deze vreemdelingen neemt de overheid een gestreng standpnnt in. In vroeger jaren werden vreemde werklieden na een zeker aantal verblijfjaren tot naturalisatie gedwongen, maar dat is nu geheel veranderd. In 1911 b.v. hebben slechts 27 buitenlanders naturalisatie aangevraagd en daarvan hebben maar twee het gevraagde bereikt. Ia het zelfde jaar werden uit Duisburg 31 buiten landers uit het land gezet, voornamelijk Hollanders. Dat is het zwaard van Damokles, dat boven deze vreemde werklieden hangt. De minste aanraking met de politie, zelfs het optreden in sociaal-demokratische vereenigingen ie vol doende om 's avonds van den eigen dag het bevel te ontvangen, dat men binnen 24 unr het land heoft te verlaten. De damei schoenen. Te Londen worden sedert eenigen tyd als laatste nouveauté door de dames schoenen gedragen met alnmininm hakken, die soms versierd zyn met jnweelen. Znlke schoenen z|jn altyd wit. To Londen, in West End, wor den zy verkocht voor 86 gnldon per paar. Ook ziet men schoenen met stalen hielen, die iets meer: f 87.80 kosten. Londensche modekunstenaars beweren, dat i het oogenblik de elegante dames meer aan dacht schenken aan haar schoenen dan aan haar hoeden. Het gevolg is dat het schoeisel in Engeland al rjjker versierd wordt. Zoo ziet men op de plek, waar de riempjes, die den schoen aan de enkels bevestigen, aan den schoen vastzitten, afslnitingen van diamanten en bril janten. Zyn de steenen geïmiteerd, dan kost zulk een schoen ongeveer 18 gulden. Ook komen te Londen, mede in verband met de groeiende weelderigheid van het schoeisel en de zucht het op allerlei manieren te garneeren tot op de hakken toe, weer de hooge bakken meer en meer in de mode. E«n luchtig heer. 't Gebeurde 30 Mei 1913 te Dirkslund. Bjj tropische hitte daalde zachtjes een naakte man met uitgestrekte armen uit den wolkeloozen hemel - omlaag. Eenige boeren en veldarbeiders zagen, door panischen schrik bevangen, dit schouwspel aan. Eiodelyk komt hy midden in de haven terecht, doch 't water schjjnt hem te koud, want met een grooten sprong staat lijj 't volgend oogenblik op 't land, in „een stuk erwten". Daar blyft 1$ staan, buigend on kushandjes uitdeelend, voor zjjn bevreesde toeschouwers. Langzaam-aau naderen nu de verschrikte menschen, doch op een gegeven oogenblik maakt het bovennatuurlijke wezen een diepe buiging en met een geweldigen sprong nadert bij nu zjjn bewonderaars, die als een troep Iadianen uit elkaar stuiven. Weer blyft bjj i met de armen wenkend en bnigend en naderen zjjn toeschouwers, doch ditmaal met booze bedoelingen, want verschanst achter oen doornhaag beginnen ze hem met steenen te gooien, zoodat hy eiodelyk, zonder een zucht te slaken, in elkaar zakt. Met een doodeljjk bleek overtogen gelaat naderen ze thana hun slachtoffer en wat blykt nu? Een luchtballon in don vorm van een man, met looden pantoffels aan, een gat in do huid gegooid met een stuk keislag, ligt slap en wezenloos aan hun voeten. („Rotterdammer") De geschoren barbier. Heet hjj Jan, Piet of Klaas?... Wat komt hot er op aan!... Volgens een bericht in do Amerikuansche bladen heet hjj Karei. Zelfs zjjn achternaam drukken die onbeschei den koer&ntiera er bjj af; alsof het al niet erg genoeg is, om gesigauleerd te staan, als eerljjke brave Amsterdammer, die kaal geplakt tot op de haid door de Amerikmansche groot-stads haaien, de terugreis uit het dollar- land naar Nederland terug aanvaardt! Hjj was barbier in Amsterdambjj had kans gezien zooveel haar te knippen en zooveel baarden te scheren, dat hjj een duitje had overgelegd. Daarmede wilde bjj naar Amerika, om zjjn moeiljjk verdiende dubbeltjes dollars om te tooveren. Hjj was een klein, buikig mannetje, schrijft een der New-Yorksche bladen. Wjj kunnen oos hem wel voorstellen, zooals hjj er heeft uitgezien, toen hjj in groot-York van de stapte en de wolkkrabborz er op aankeek, hoe hoog die nou wol uitstaken boven z'n Amsterdamschon Westertoren, welke immers de hoogste toren van onze goede stad heet te zjjn? Daarna stapte hjj naar een wisselkantoor en wisselde zjjn blanke Hollandsche rijks daalders in tegen Amorikaansche dollars. Ik vermoed, dat h|j een ongnnstigen koers heeft getoucheerd, omdat ik wel zoowat ken de eigenaardigheden dezer wisselende koersen, die in het buitenland nu eenmaal steeds ten nadeele uitvallen van den argeloozen reiziger. Zjjn tweede ervaring was de kennismaking met een allerhupat heer, zooals men ze overa jld kan ontmoeten, doch die het by voorkeur aanleggen met kleine naïeve buikige Hollandertjes, die van huis trekkeD, om de gréóte wereld te loeren kennen. Het is ver wonderlijk welk een fijnen neus dergeljjke allerhupschte heeren hebbon. Deze won binnen enkele dagen zooseer het vertrouwen van het Amsterdamscho barbiertje, dat hjj hem voorstelde aan een schatryke Amerikaaneche weduwe; immers, alle weduwen in Amerika zyn schatrjjk, .en brengen den eenzamen tyd door, wachtende op Amsterdamsche barbiertjes. Het aanstaande paar ging samen ergens bot middagmaal gebruiken, en aan tafel viel het de rjjk« weduwe in, dat zy haar kamenier honderd dollar moest zenden, terwjjl zjj jnist haar chèqne-boek op haar kaptafel had laten liggen. Zoodat het barbiertje wel verplicht was, als galant Nederlander, zjjn aanstaande brnid te verpliohten. Doch van het nader zullen wij morgen, Woensdag, weder bekend maken vóór onze drukkerij in de Koningstraat. Het aanplakbord wordt voorzien van grootere biljetten en de traneparant van gedrukte biljetten, waardoor de duidelijkheid aanmerkelijk zal winnen. Het verdient aanbeveling, dat zij, die op te grooten afstand moeten of willen blijven, een kijker meenemen! Belanghebbenden maken wij attent, dat het verkeer van af de Spoorstraat tot de Koningdwarsstraat, voor rijtuigen, karren en fieteen na 0 uur is gesloten. Tien minuten na het aankondigen van het laatste district is de lijst bevattende den volledigen uitslag (waarop ook voorkomt de uitslag van de Dinsdag gehouden stemming) a 2 cent verkrijgbaar. Deze lijst wordt den volgenden dag bij onze geabonneerden bezorgd. in het groote New-York zoek raakte. Deze stad is inderdaad heel groot, on het is soms moeieljjk er iemand weer te vinden, wanneer sn het adros niet juist heeft aangeteekend. Daarop kwam de Amsterdamsche barbier in aanraking met een ander heer, die hem meetroonde naar de Brooklyn-Bridge en hem wees hoe druk het verkeer daar wel is; het is or inderdaad van een overweldigende herriede nienwe vriend deelde hem mede, hoe een recht van vjjf Amorikaansche dollar centen door eiken voorbijganger betaald wordt. Wist de Amzterdammer wel, dat men voor een bedrag van slechts duizend dollar dit tolrecht kon pachten Nadat het barbiertje vlug zjjn berekening had gemaakt, vond hjj dat het een goede ko'op moest zjjn, waarom bjj gaarne de duizend dollar aan zjjn vriend den tusBchenpersoon ter hand stelde. Hjj had du het pachtrecht. Doch de eerste de beste voorbijganger, wien hjj om het tolrecht over de Brooklyn-Bridge vroeg, ananwde hem de huid vol, en toen hjj bjj nummer twee wat langer aandrong, kreeg hjj een tik op den neus, en toen hjj er eindelek een politie agent bijhaalde, werd hy zelf in den kraag gevat. Zoo kwam hy dan met do politie in aan- king. En dit was zyn verderf. Want toen hy gebiecht had, dat hy een fatsoenlijke Hollander was, die in Amsterdam z|jn geld had verdiend met scheren en haarknippen, dat h|j naar Amerika was gekomen om z|jn kapitaaltje nit te breiden, dat liy reeds een teleurstelling had gehad mot zjjn Amori kaansche ryke weduwe, en dat zyn laatste vriend hem de pacht had beloofd van de Brooklyn-brug, toen beloofde men hem te zullen helpen. Er was weer een vriende lijke politie-man, die zich zyner aantrok do New-Yorksche politie-agenten hadden be hoefte aan een kundig vertrouwd man, die hen geregeld schoor. Wat het barbiertje er wel van zou zeggen, indien hy als vakman naar dit emplooi sollioiteerde En dadelyk sloeg ons Amsterdamsche barbiertje toe, waarbij hy gaarne bereid was de waarborg som te betalen, welke men verplicht is voor zulk een post van vertrouwen te storten. Het waren zoowat zyn laatste paar honderd dollaro, doch hy gaf ze met liefde aan zyn politie-vriend. Het barbiertje nit Amsterdam moet nog den eersten New-Yorkschen politie-agent scheren. Men zou kunnen zeggen, dat de New-Yorkzche politie hèm goschoren heeft, zóó glad, dat hy geen uaar en geen dollar heeft overgohouden van zyn Amsterdamsche spaarpotje. Het eenige, wat hom te doon stond ond» dezo omstandigheden, was den terugtocht naar huis te aanvaarden. Ia het Amerik&ansche blad, dat de naakte feiten bevatte, waaruit w|j dit bericht samenstellen, werd vermeld, dat hy einde Mei te New-York is scheep gegaan, met zjjn laatste dollars de terugreis betalende. Hy zal dus vandaag of morgen wel weer den voet aan wal in Europa zetten, weer in Amsterdam terugkeeren. Barbiertje, wat gaat gij nu aanvangen?... Gaat ge weer nw eerzaam en nattig beroep ons midden hervatton En wanneer ge i dan weer de baarden hebt geschoren de haren hebt geknipt, znlt ge dan nw over gelegde dubbeltjes nu oena in een vader- iandscbe onderneming beleggen, in plaats van in Amorikaansche ondernemingen, alsryke wednwen, brngpachten, politie-scheerkaartjes, en meer dergelijke Amorikaansche beleg gingen (H.blad). OE WEEK. 21 Juni. De „ziel van het volk" Dki-over is in do jongste, veelbewogen, zeer drukke, zeer drukkende, zeer zwoele dagen zoo 't een en ander geschreven. Over de ziel. De „psyche" Ik heb op Dinsdag 17 Juni j.L in een der grootste gemeenten van ons land getracht te bespieden deze „ziel" van ons volk. Zich openbarend toen 't er op aankwam te beslissen, wie, in de eerstvolgende jaren, het roor van staat in handen zullen hebben. Heemskerk Jzn. Of Bos. Of Patjjn. Of Tydeman, Of iemand uit de gansch-kleurlooze zóne. Een administrateur. Iemand, die „de zaken gaande zou houden", Een, die geschikt was om hoofd te ▼au eeu „zaken-kabinet". Eon, die de van afmattende verveling zou doen indn Zyn dA&r, nu, de tydgn voor Ik meen 't te mogen betwijfelen. Wat wilde, zocht de „volksziel" dan, huweljjk kwam niets, omdat latsr de bruid I deze psyche, op alle mogelijke manieren bewerkt, gesuggereerd, door mannen en vrouwenvan allerlei slag Ik moet bekennen met wat men noemt „gemengde gevoelens" tehuis te zyn gekomen. Ik geloof, wanneer ik 't zeo vrijelijk, van myn neutraal standpunt eens zeggen mag, dat op ons volk loodzwaar drnkt het besef, 't geloof, de meening misschien de dwaling Het is lood om ond jjter Laat 'k hier doen voorafgaan, dat ik spreek o ver eene speciale categorie, soort, van ons volk. Zij is niet rood. En ook niet zwart. Wat is ze dan wèl? Ik zou 't gaarne van U willen vernemen. De man van „den Meiboom op het huis" heeft haar genoemd de „kleurlooze midden stof". kent g|j haar macht, haar percon- tage, hare beteekenis, heur invloed? Wéét gjj hoever die invloed zich uitstrekt Waar de grenzen van haar kunnen moeten worden getrokken De heer Zoot, de geniale en diop- wetenschappeljjko wiskundige, die in twsalf dagen tyds hot wonderwerk heeft bereikt om te becijferen, dat het amendement-Treub op de pensionneerÏDg der gemeente-ambtenaren 7'/j millioen gulden den Nederlandschen Staat zal kosten, kan h y 't zeggen De minister Heemskerk, die de Neder landsche gemeenten gelukkig wil maken blijft hy aan 't roer, met de opcenten der nienwe Rijksbelasting op de naamlooze ven nootschappen weet deze zeer-giadds, zeer te joister-tyd „nova",iplinternieuwe nieuwig heden op „het tapijt" brengend, dat te zeggen Wat de macht dier „kleurlooze stof" be duidt Ik wacht het antwoord der zeer-machtige en zeer-geleerde heeren. Weet onze Grotius, de tot zyn zoo- selste eere-doctoraat gepromoveerde Tobias sser 't, b|J de opening van het Vredes- ileis te onthnllen Ik heb op dien Dinsdagavond 17 Juni, de „kleurlooze middenstof" geobserveerd; kalm en geduldig. Terwyl ze zat uit te rusten op de terrassen van café's. Of sa&mschooldon vóór de bureanx van dagbladen. ■t Zö», zag ik zeer duidelijk, bravo, beste, gemoedelijke monschen, die deze „stof" a -natellen. Er wordt gejuicht, gejubeld, gefloten Ze sissen, schreeuwen, joelen meê. Er is een jolige avond door tebrengoD. De Hollandsche vrouwen zyn practischo, verstandige, voorzichtige mecschjes. Zjj redeneeren aldus „Ik moot dom of ik me interesseer voor die dingen. Anders denkt an„Wat heb ik nou aan zóó'n vrouw En h|j richt zich tot dames, meer met don stroom des tjjds" méégaand. Wat ongewenscht is. Of: Dat wordt een avondje van woelig- leid. Van biertjes-drinken. Van geld-uitgeven. Daar moet ik bjj zjjnAnders loopt 't En mevrouwtje steekt hoedespeld hoed, schiet manteltje aan. Gaat meó „verkiezing kjjken". Zorgt, dat mannie op betamelyken tjjd huis-toe gaat. Laat er een biertje-extra tusschen loopen. Dat is do dood nog niet. Maar En nu roep ik alle mevrouwtjes en juf frouwtjes uit de „kleurlooze middenstof" bier ter eerljjke beantwoording van myn vraag: „Heb ik gelijk, ja of neen?" En kon ik iets als een plebisciet, eene generale stem ming (mits geheime!) uitlokken, over den uitslag znu ik niet ongerust zjjn. Dat verzeker ik U. De onbewogen, kalme, zwoele atmosfeer, waarin ons statig Hoogerhnis deze week alles „opruimde", finale schoonmaak hiold, voor de „waschljjst" zie men immers de verslagen en overzichten vao het Haagsche Binnenhof, die dampkring is de voor „kleurlooze middenstof" bjj uitstek geschikte. Inderdaad en in tronwe, men miskonj de beteekenis, de nnmerieke kracht van dit element. In boever de straks genoemde gevoelens van „lood om ond ijzer"; van „door kat of kater gebeten te zjjn", hierop invloed hebben, en (zoo ja) dewelke, ik waag mjj niet aan znlk-diepgaande becijfering. Ik ben geen dr. Zoot. Slechts oppervlakkig-aan- puntend penneman. Maar wat ik dien Dinsdagavond 17 Juni zag of hoorde, heeft mjj, wat „do klonr- looze" betreft, tot nadenken gestemd. En, durf ik baast aannemen, velen met mij Mr. Ahtonio.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1913 | | pagina 1