KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringen en Anne Paulownam
't Vliegend Blaadje
Hst geheim van Reckdoo Abbey.
Ho. 4227
Woensdag 13 Augustus 1913.
41ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p., post 75 ct., buitenland 1.25
Pre- Zondagsblad 37J *5 fO.75
raiënj Modeblad »»»&5»»»»75» fl.—
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertantién van 1 tot 5 regale (bij vooruitbetaling) 30 cent.
Elke regel meer6
Bewija-exemplaar2|
Vignetten en groote lettere worden naar plaatsruimte berekend.
Varcchijnt Dinsdag- au Vrijdagmiddag.
Uitgaver: O. DE BOER Jr„ Helder.
Baraaat Koningstraat SB. Intarc. Teler. 60
zal op
Dinsdag 19 Augustus as.
wegens vacantie van het ge-
heele personeel
niet veraohijnen.
De drukkerij is van Zaterdag
16 tot en met Woensdag 20
Augustus a.s. GESLOTEN.
BIEUWBBERIOHTEB.
HELDER, 12 Augustus.
Treurige toeetand.
Zaterdagmiddag werd door den commissaris
van politie en eenige agenten in een woning
2e Vroonstraat alhier binnengetreden en wel
naar aanleiding van het feit, dat de bewoon
ster, zekere vrouw De J., wier man in Indië
verbluft, krankzinnig was bevonden en met
baar drie kinderen in vreeseljjken toestand
van vervuiling verkeerde. De ongelukkige
vrouw weigerde aan ieder, soowtl aan politie
als geneesheeren, den toegang tot haar woning,
zoodat geweldadig optreden noodzakelijk werd
geacht. Zij werd naar het ziekenhuis ver
voerd, terwijl de kinderen bö familie onder
dak werden gebracht.
In waanzin.
Vermoedelijk in een vlaag van waanzin
trachtte een 65-jarige man, Zaterdagmiddag
tijdelijk bij familie aan de West straat, sich
door verdrinking in een diepe welput van
het leven te berooven. Buren, die den be-
klagenswaardigen man hadden gadegeslagen,
wisten hem met moeite van dit droevig
voornemen te weerhouden door haastig toe
te schieten en hem met een haak boven water
te halen.
Te water.
Zondagmiddag geraakte een 7-jarige jongen,
B. A., uit oen in de Buitenhaven liggende
vlet te water. Door den sterken stroom van
het loopend tij reeds een eind meegevoerd,
dreigde hfl op noodlottige wijze te verdrinken,
maar de stoker 6. Verhagen, die juist aan
den kant liep, zag en begreep het gevaar,
sprong vlug toe en zwom den drenkeling
uioedig na, om hem behouden weer op den
steiger te brengen.
Uit den koers.
Zondagmiddag reed een kwartiermeester
van de marine per rijwiel over den Zeedijk,
toen hij opeens zijn staar kwijtraakte en in
wilde vaart naar beneden stortte, waar hij
zoodanig terecht kwam, dat hü met gebroken
pols en ernstige kwatsnren aan het hoofd
naar boord moest.
Helder's Harmoniekapel en
Helder'a Gemengd Koor.
Tot ons leedwezen waren wij niet in de
gelegenheid van de ons welwillend verstrekte
oitnoodiging om het gecombineerd Concert
dezer beide vereenigingen op Zaterdagavond
bij te wonen, gebruik te maken.
Helder's Harmoniekapel voerde te dezer
gelegenheid een drietal nummers uit, waar
mede het de 4 hoogste prijzen behaalde op
het Concours te Wieringen, waaronder een
zilveren lauwertak 'in den Eerewedstrijd an
de Plaquette voor het hoogste aantal pnnten,
van H. M. de Koningin.
Het aanwezige publiek heeft ongetwijfeld
van den prachtigen avond genoten.
Het koperen huwelijksfeest van bet
Kon. Echtpaar.
Men bericht uit Apeldoorn:
Ter gelegenheid van de koperen bruiloft
van het Koninklijk Echtpaar werdeb van
verschillende sijden tal van bloemstukken
aangeboden, welke alle in half-cirkelvorm
aohter de villa van H. M. werden geplaatst.
Herhaaldelijk bezochten en bewonderden
Koningin en Prins de fraaie bloemenhulde
en betuigden hunne groote waardeering.
De voorstelling in het Circus Schumann
achter de Koninklijke stallen ving aan om
half twee.
FEUILLETOB.
14)
„Een schoon vermaak, met u te drinken",
hernam Henry„bij de derde flesch zijt ge
smoordronken."
„Laat ons dan spelen!"
„Ik ben geen gauwdief, om u uw geld af
te nemen, als ge niet in staat zijt het
verdedigen", zei Henry, de schouders ophalend
en zich half omkeerend.
„Welnu, laat ons dan die mooie juffer het
hof" makenuw knecht heeft haar hier gebracht.
De kerel is onbetaalbaar. Ziedaar, mijn jongen
Thomas gaf den Maleier een handvol goud.
„Verkwistend als een dieP', zei Henry.
„Dat is geen antwoord", hernam Thomas,
„Wilt gij die vrouw als uwe huisvrouw?"
„Neen."
„Dan is ze voor niy."
„Hé, wacht eens", riep Sidney, de hand
uitstekend, „ik ben er ook nog eu heb e
veel recht als een ander. Wie heeft hen te
Douglas opgewacht en is spoorslags hierheen
gereisd om u hunne aankomst te berichten
„Dat is waar", hernam Thomas, „maar
wie heeft haar man gedood?"
Een gesmoord gekerm werd by'
woorden hoorbaar. Ik keek naar den hoek.
vanwaar het kwam, en zag eene vrouw
handen en voeten gebonden en de mond toe
gestopt in een hciek liggen. Mijne aandacht
Nadat het muziekprogram was uitgevoerd,
kwam het Koninklijk Echtpaar met de hof-
honding in de groote tent, waar al het personeel
park, paleis, stallen en jachtdepartement
hun vrouwen, totaal ongeveer 1200 per
sonen, aanweiig was. By het binnenkomen
m het Koninklijk Echtpaar speelde het
'kest het „Wilhelmus".
Door de artisten van Schumann werd een
ooi, varieerend programma uitgevoerd. De
voorstelling duurde tot 8 uur. H. M. en de
Prins betuigden hun ingenomenheid met de
voorstelling.
Na afloop van de voorstelling van Circus
Schumann op het Loo, wandelde H. M. de
Koningin met de Prinses tusschen het op het
gras gezeten publiek en de kinderen en
onderhield zich gernimen tjjd met hare ge-
noodigden. Op initiatief van H. M. werd door
de talrijke aanwezige kinderen een kring
geformeerd, waarin ook de Koningin en
Prinses een plaatsje namen.
Naverklezlng Tweede Kamer.
Herstemming Botterdam I.
(Vacature-Spiekman.)
Untal kiezers 12240. Uitgebracht 8911
geldige stemmen. Hiervan verkregen de
hoeren: B. J. Gerretson (Chr.-Hist.) 4670
.nA. B. de Zeeuw (S.D.A.P.) 4241.
Zbodat gekozen is de heer:
B. J. GERRETSON.
(Bij de eerste stemming op 1 Augustus
verkregen de heeren D. de Klerk (U.-L.)
2843 stemmen, B. J. Gerritson (C.-H.) 3934,
A. B. de Zeeuw (S.D.A.P.) 2581 en dr. W.
van Ravecsteyn (S.D.P.) 54 stemmen.
de stemming op 17 JnDi werden uit
bracht op mr. H. Goeman Borgesius (U.-L.)
!247 stemmen, B. J. Gerritson (C.-H.) 8604,
E. A. Keuchenins (C.-S.) 109, H. Spiekman
(S.D.A.P.) 378» en D. Wijnkoop (S.D.P.) 38.
de herstemming op 25 Jnni werden
uitgebracht op den heer Gerretson 4538 en
op den heer Spiekman 5576 stemmen.)
Opening Vredespaleis.
Aan de opening van het Vredespaleis op
28 Aug. a.s. zal het karakter van een gala
plechtigheid worden gegeven. De inwijding
zal 's namiddags 2} uur plaats hebben en
daags daarna gevolgd worden door een tuin-
partjj op het terrein, waarvoor 1500 uit-
noodigingen zullen gezonden worden en welk
worden opgeluisterd door een concert
van de Kon. Mil. Kapel.
n Onvoorzichtig.
Een bewoner van de Saenredamstraat te
Haarlem ging Vrijdagavond om 7 uur naar
kermis, en liet by vergissing z'n porte
feuille met f 395 aan bankpapier op bed
liggen. Om twaalf uur kwam hy thuis en o,
schrik! de portefeuille was verdwenen.
Dadelijk werd aangifte gedaan bij de politie.
Deze onderzocht in den loop van den nacht
het hnis, de thuisgebleven kinderen
ondervraagd, maar de portefeuille bleef
totdat' om 8 uur Zaterdagmorgen de
van den portefenillebezitter opstond en kwam
vertellen, dat zy de portefeuille maar opge
borgen had, toen zy die op bed vond.
Doodgeranseld.
Te Bonnieux, bij Avignon,is een jong meisje,
Julie Jnllien, door haar eigen familie dood
geranseld. Zij beweerde door den duivel
bezeten te zijn en om die uit te bannen,
haar vader, moeder, zuster en broeder
op een stoel vast en sloegen haar zoo-
l.Eg met stokken tot ijj bezweek.
Een scbeepiongeluk bij Swinemünde.
Aangaande het ongeluk by Swinemünde,
dat aan 16 personen het leven kostte, worden
de volgende bijzonderheden bekend
Op ongeveer 500 meter van de pier ver
wijderd, geraakte de boot bij het wenden in
een zware bni en helde door het binnen-
loopen van water naar één «ijde over; de
schipper had onmiddellijk de zwemgordels
by de hand, doch de inzittenden sloegen alle
raadgevingen in den wind en drongen allen
den anderen kant der boot, waardoor
omsloeg. Het strand was op dat oogen-
jniat druk bezooht, daar verscheidene
personen het vertrek van den keizer van de
„Hohenzollern", die voor de pier het anker
uitgeworpen, waren komen gadeslaan.
Do drenkelingen, die meost allen in dikke
n of pelsen gekleed waren, worstelden
de golven, en hunne angstkreten en
hulpgeroep werden duidelijk op de strand-
promenade gehoord. Slechts enkelen gelakte
het zich aan de boot vast te klemmen. De
was tot hiertoe zoozeer op één punt gevestigd
geweest, dat ik haar niet vroeger bemerkt had.
„Dat is ingewikkeld", hernam Henry, „en
men zou Salomq's wijsheid noodig hebben,
te beslissen, wie bet meeste recht heeft:
de spion of de moordenaar."
,Het moet toch beslist worden", zei Thomas
„beslis gij het."
„Opdat de ander mij gaat aangeven na
drinkgelag, waarin hij, gely'k thans, niet meer
t, wat hij doet? Neen, neen, heeren!
Doch laut haar zelve beslissen".
„Dat is verstandig gesproken", zei Thomas.
,,Z°g gij het maar tot haardat wilt ge zeker
wel doen."
,Gaarne", antwoordde Henry. Zich daarop
de rampzalige vrouw keerend, zeide hy
tot haar: „Mejuffrouw, ziehier twee struik-
roovers, vrienden van mij, beiden van zeer
goede afkomst, waurvan men u de perkamenten
bewijzen zou kunnen toonen, en die opgevoed
zijn in de leer van de verdeeling der goederen.
Zy zijn begonnen met de hunne te verkwisten,
vervolgens begrypend, dat alleB verkeerd
is ingericht in de wereld, zy"n ze op het denk
beeld gekomen, zich op de groote wegen te
legeren om hare ongerechtigheden en dwa
lingen te herstellen. Sedert vijf jaren houden
zij zich hiormee bezig, waardoor zij de midde
len kregen om zich op deftige wijze in do
salons te Londen te vertoonen, ten einde,
evenals bij my het geval is, een goed huwelijk
te doen, dat hen er van ontslaat, verder hun
beroep uit te oefenen. Gelieve mij thans te
zeggen, wien gy tot echtgenoot kiest. Heb
ik duidelijk genoeg gesproken, mejuffronw,
en hebt ge me goed begrepen
„O, als gij eenig medelijden hebt, doodt
mij dan!" riep do ongelukkige uit.
„Zy vindt het schandelijk, en ik kan haar
visscher Ban er, die zyn tegenwoordigheid
van geest bad behouden, trachtte de drenke
lingen met een bootshaak naar zioh toe te
trekken, doch hy slaagde hierin b(j slechts
'én.
Van het strand af hadden eenige visschers
e catastrophe gesien en snelden met hnnne
booten te hulpook twee motorbooten ste
venden in allerijl naar de plek des onheils.
Op de „Hohensollern" had men eveneens
het ongeluk opgemerkt, eu de scheepskapel,
die op het dek concerteerde s weeg onmiddellijk.
Het jacht was echter te ver van de omge-
en boot verwijderd, dan dat de matrozen
hnnne sloepen hnlp konden bieden. In-
tnuchen hadden sich een paar duizend
lenschen op de pier en het strand verzameld,
die het reddingwerk op zee gadesloegen.
Hartverscheurende tooneelen speelden zich
op het strand af. De badgasten, wier familie
leden 's namiddags pleiziertochtjes hadden
ondernomen, liepen schreiend op het strand
en weer en snelden naar de pier om
naar het lot hunner betrekkingen te infor-
meeren. De zes geredden werden bewuste
loos aan land gebracht en naar het hospitaal
vervoerd, waar de kunstmatige ademhaling
ien werd toegepast. De raadsheer Frakne,
uit Berlijn, die aan land spoelde, kon echter
niet meer in het leven teruggeroepen worden.
Alle concerten en schouwburgvoorstelliigen
werden onmiddellijk afgelast. Tot laat in den
avond doorkruisten stoomschepen de zee om
naar de lyken der verdronkenen te zoeken.
Tot nu toe werden ses lyken gevonden.
Des avonds liep het gerncht, dat bi) Binz
n dergely'k ongeluk geschied was. Acht
personen moeten daarbjj den dood gevonden
hebben. Ook hier betreft het een zeilboot,
waarin verscheidene badgasten hadden plaats
genomen en die kenterde.
De keizer zond, nadat h|j bericht van de
cataztrophe ontvangen had, twee zyner zeil
jachten naar Swinemüude en liet zich voort
durend op de hoogte houden.
DE «EEK.
9 Aug.
We hadden 't, kort geleden, over de vraag
Waar de menschen van dezen ty'd zich eigen
lijk voor interesseeren
n inderdaad, 't komt my' voor dat deze
kwestie van byzonder-actueelen aard blijft.
De crisis in haar verschillende „bedrijven
i tafereelen", zooals men vroeger (en nu
ook nog welop theater-affiches kon lezen
Tweede Kabinets-formateur Cort v. d.
Linden en het komend buitengewoon Congres
der S.D.A.P., 't Zwolsche van 9 en 10
Angnstns.
Trekt d&t nu echt en hevig de belang
stelling van het raadselachtig en grillig
complex, dat Publiek heet
De politieke toestand van 't oogenblik,
zoo verward, troebel, onpeilbaar als sinds
'48 nooit 't geval was
Zeker, men spreekt en denkt over de
isis.
Men vraagt elkakr„Hè, wie is eigenlijk
die meneer Cort v. d. Linden
Laten we voorop stellen, dat er een „niet
onaansienlyke minderheid" is, gelukkig
in den lande, waar deze vraag niet wordt
gedaan. Van menschen, die nog wel weten,
welke belangrijke diensten van velerlei aard
de hooggeleerde, schrandere, eminente Staats
raad en ond-minister van Justitiede vs
der kinderwettende man van het weldoor-
'ite, sierlyk-gematigde, heldere woord
Ie reeds heeft betoond. En hoe de I
Cort v. d. Linden, die een zeer groot deel
van zyn leven aan de wetenschap heeft
6ew(d, zich in den avond ervan nog met
onverzwakte kracht aan 't publiek bel
wydt
Ia dien kring wordt ook beaeft, hoe w{j
thans behoefte hebben aan eene Vertegen
woordiging, die werktnog iets anders doet
dan onstuimige tooneelen vertoonen, relletjes
maken, rnzie uitvechten, zoodat de volge
stroomde tribunes sidderen van genot
Ik heb niet aan „politiekerij" te doen in
deze vluchtige week-babbeltjea.
Maar dit mag 'k toch wel zeggen: ook
wie de hoofdschotels op het Concentratie
menu, A. K., S. P. en do rest, gerechten
vindt, waar men niet op mag wachten, geen
dag en geen nacht, die zal, onbevangen
oordeelend, erkennen dat de berg, de reuze-
stapel van onafgedaan, achterstallig werk,
die daar wacht op „vruchtbare samenwerking"
tusschen Kabinet en Vertegenwoordiging,
eens eindelijk met ernst moet worden „ont
gonnen".
't Vooruitzicht is, voor hen, die dit ge-
daariu geen ongelijk geven", zei Henry.
„O, doodt my', doodt mij toch!" herhaalde
de rampzalige vrouw.
Het gevolg bij deze door wijn bedwelmde
menschen was gemakkelijk te raden. Na een
korte, hevige woordenwisseling gingen zy'
beiden een schrede achterwaarts en trokken
hunne hartsvangers.
„Ik zweer op mijn eer, dat deze vrouw
mij zal toebelioorenbrulde Sidney.
„En ik zweer by myn leven, dat zij mij
zal toebehoorenriep Thomas, op den ander
toedringend.
„Welnu, gij zult haar geen van beiden
hebben!" zei Heury, opstaande. Hij greep
een pistool van de tafel, hief dit langzaam
op en gaf vuur. De kogel vloog tusschen de
vechtenden door en trof de vrouw in het hart.
„Op dit gezicht gaf ik een vreeselijken gil en
viel in zwijm, naar het scheen levenloos, neer.
HOOFDSTUK X.
„Na weer tot mij zelf gekomen te zijn,
bevond ik, dat ik in een grafkelder was op
gesloten. De hertog had, verschrikt door den
gil, dien ik gegeven had, en door het geraas
van myn val, mij ongetwijfeld in het labora
torium gevonden, en van myne bezwijming
gebruik gemaakt om mij naar dit graf te
brengen. Op een steen dicht by mij stond
een lamp, een glas en een brief; het glas
bevatte vergif; den brief' zal ik u voorze;
daar ik dien verbrand heb; ik heb van
inhoud niets vergeten; hij luidt als volgt:
„Gy hebt gewild, dat mijn misdadige loop
baan voltooid wordt, Margaret; gij hebt alles
gehoord, alles gezien; ik behoef u dus niet
te zeggen, wie, of' liever wat ik ben.
„Ging het geheim, waar gy nu achter ge
voelen doelen, toch al angstwekkend genoeg.
Wanneer vragen zy' zich af, zal, in
de nienwe Kamer, het moment aanbreken,
waarop nadat de Kamer dan goed en wel
„zit", haar nieuwen praeiee heeft gekozen,
allerlei formaliteiten verricht, den wilden
storm van de „eerste kennismaking" (bijv.
by' de Algemeene Beschouwingen, misschien
reeds eerder heeft doorleefdDat (seg
ik) de Kamer eindelijk serieus aan 't werk
zal gaan Terwijl het beeef dat A. K.,
T. P. en de reit van 't hoofdmenu, wordt
.voorbereid
Wanneer zal dat moment aanlichten?
Zeer stellig is een man als mr. Cort v. d.
Linden voor deze taak van rustigen, vrucht-
baar-practiachen arbeid in de gegeven om
standigheden meer geschikt dan dr. Bos.
Allerminst wyl de iutellectueele kracht van
laatstgenoemde, of welke gave van hart en
hoofd, bij den voortreffelijken afgevaardigde
voor Winschoten minder zouden zyn
Maar juist wyl de figuur Cort v. d. Linden
edurende de langdurige „politieke troebelen",
ie het Parlement vele, vele maanden hebben
geteisterd, buiten het strijdgewoel stond.
Terwyl de orkaan in den lande loeide;
de grootere en kleinere kompanen der
politiekery' elkaar in de haren vlogen,
vochten met keuze van woorden, argumenten,
in staat om de vermaarde „dames des halles",
de mme. Angot's der twintigste eeuw, jaloersch
te doen worden
In die periode vertoefde mr. Cort v. d.
Linden in de rustige, veilige atmosfeer van
den Raad van State, van het hooge,
adviseerende en bestunrs-geschillen beslech
tende college, dat geheel valt b n i t e n de
lyn der publieke aandacht. En dat slechts
belangstelling trekt voor een of anderen
belanghebbende, wiens zaak voor den Raad
van State „dient".
De heer Cort v. d. Linden, als premier
optredend, vindt vóór zich een Parlemect,
dat geenerlei versche herinnering heeft van
twist, tumult, scherp-debat, waarbij de heer
Van der Linden was betrokken. Dat houdt
rust in de gemoederen. De heer v. d. L. is
nit het gemaal van de politieke arena ge
treden in een tyd, van welken ons zóóveel
„lotawiisel en menegerlei geval" (zon P. Cz.
Hooft zeggen) ons scheiden, dat hy haast
een „nienwe flgunr" kan worden genoemd
voor sommigen in en buiten de Kamer. De
antithese-storm, de Kuyper-perkara's, de
allernieuwste sohoolstrjjdhet „afschuwelijk
misverstand" van minister Malefyt en de
tie der kerstening van Indië, met al
lankleve van dien Cort v. d. Linden
stond er (althans voor de waarneming van
Publiek) buiten. Hy zou met de Kamer
ala minister in aanraking komend met
eene „schoons lei" beginnen
Dat is een niet te onderschatten voordeel.
Hij zou goed, practisch werk kunnen doen
en laten doenBehalve A. K., S.-P.
en de rest
Een vooruitzicht, dat voor velen, die 't
eerlijk en ernstig meenen met de pnblieke
zaak, gevoel van blijdschap en herademing
zou schenken
Ondank* al den hartstocht, waarmee voor
de urgentie van de „hoofdschotels" op het
straks-genoemde menu wordt gepleit
Interesseert „men" zich nn thans voor
deze gewichtige dingen, in Nederland?
Dat menigeen 'n lief ding zon willen offeren,
een aardig sommetje desnoods, om
„met goed fatsoen" dat Zwolsche Congres
bij te wonen; ik ben er seker van.
Uit waarachtige belangstelling voor
loop der dingen
Of wyl hjj 't soo heerlijk sou vinden om
pro- en anti-portefenille-mannen eikair te
zien en hooren uitschelden
Laten we de vraag onbeantwoord.
Beseffen wjj slechts dat Publiek bovenal
van „emotie" houdt.
Wanneer het avondblad sensationeels
hullingen bevat over Nederlandsche gauw
dieven, Amsterdamsche insluipers, Haag-
sche effecten-vervalschers, helers, e. t. q.;
liefst met prikkelende initialenZoodat
men babbelstof heeft voor een wjjd-nitgerekt
bitteruur
En als datzelfde avondblad een „interessant
crisis nieuwtje" bevat
Wat zou dan het meest, 't sterkst „trekken
Wat zou de aandacht 't langst boeien?
De vraag lijkt krenkend van somber
scepticisme. Van gebrek aan vereering voor
Publiek
Richt haar daarom nooit of te nimmer tot
in enkeling
Want ieder zal haar, voor zich persoonlijk,
diep-beleedigend achten
Maar de groote, of de kleine „men"?
Deze is gelukkig iets, waar gij en ik U
aan kannen onttrekken
En daarom waag ik 't om te bekennen,
dat aj|Jn eerbied voor „men" er met de jaren
niet grooter op wordt
Ma. Antonio.
Het buitengevoou Congres i
Zaterdagavond en Zondag werd het buiten
gewoon congres der Soc.-dem.-Arbeiderspartij
te Zwolle gehouden. Het zal misschien goed
zijn in 't kort even de gesohiedeniz hiervan
te memoreeren.
Nadat in het begin van Jnli aan dr. Bos
door de Koningin opdracht was gegeven tot
vorming van een kabinet uit de gebeele lin
kerzijde, vergaderde het beatuur van de
S.D.A.P.
Wat er op deze bijeenkomst besproken
erd,' hoe de meeningen waren, daarvan
kte niets uit. In „Het Volk" verscheen
invoudig de mededeeling, dat het Party-
bestuur, ter behandeling van het aanbod
van den kabinetsformateur dr. Bos, een bui
tengewoon congres uitgeschreven had, dat
zou gehouden worden op Zaterdag 26 Jnli
en Zondag 27 Juli.
Enkele dagen later kwam echter het be
richt, dat het buitengewoon congres niet zon
doorgaan.
Wat was gebeurd?
Ter voorbereiding van de voorstellen, welke
op het congres den afgevaardigden zouden
worden aangeboden, werd een bijeenkomst
gehouden, niet van het Party bestuur alleen,
doch van dit bestunr mèt de socialistische
Kamerfractie en de redactie van „Het Volk".
Met 18 tegen 8 stemmen kwam men daar,
op 19 Jnli, tot bet bealnit dat het aanbod
van dr. Boe van de hand moest worden
geweien.
Inmiddels werd de briefwisseling tosschen
de heeren Boa en Troelstra gepubliceerd,
kwam het bericht, dat de concentratie weigerde
zonder soc.-dem. te regeeran en legde dr.
Boe de opdracht tot vorming van een kabinet,
neder. Hierna verscheen in de bladen het
komen zijt, mij alleen aan, zoodat geen ander
i op het spel stond, dan zou ik het
5 veel liever wagen, dan een haar van uw
hoofd te krenken. Dat zweer ik u, Margaret.
,Maar een onwillekeurige uitroep, een
ken van schrik dat u ontvalt, een woord
dat u in uw droom ontsnapt, kan niet alleen
mij, maar nog twee andere lieden naar het
schavot voeren. Uw dood verzekert drie
menschenlcvens; gij moet dus sterven.
„Ik was een oogenblik voornemens u te
dooden, terwijl ge in zwijm laagt, maar ik
had er den moed niet toe, want gij zijt de
ge vrouw, die ik ooit bemind heb. Zoo
gij mijn raad opgevolgd of liever, mijn be
velen gehoorzaamd hadt, zoudt gy u op dit
uur by uwe vriendinnen bevinden, Margaret.
Gij zyt tegen mijn wil gekomen, wijt dus u'
lot alleen aan u zelve.
„Ge zult ontwaken in een grafkelder,
waarin sedert twintig jaar niemand afgedaald
is en waarin waarschynlyk de eerste twintig
jaar niemand weer een voet zal zetten. Reken
dus niet op eenigehulp, die hoop is toch
Bij dezen brief zult ge vergif vinden
als ge dit gebruikt zult ge een zachton
sterven, in plaats van pijnlijk te liggen
zieltogendit is alles, wat ik voor u doen
kan. Wat gc van beide verkiezen moogt,
langzaam en pijnlyk of snel en zacht te ster
ven, van dit uur af zyt gy" dood.
„Niemand heeft u gezien, noch kent u,
evenmin als de vronw, die ik heb doodge
schoten om don twist tusschen Thomas en
Sidney te beslechten. Die vrouw zal in uw
plaats in de kist gelegd en naar Londen ge
voerd worden om in uw familiegraf bijgezet
te worden.
„Vaarwel, Margaret, ik vraag noch ver
giffenis, noch medelijden van u. Ik ben sedert
bericht, dat aan mr. Cort van der Linden
opgedragen was de vorming van een extra
parlementair Kabinet.
De heeren Vliegen en Schaper, beiden
voorstanders van het aanvaarden van porte
feuilles, dienden bij het Partijbestuur een
voorstel in om alsnog een buitengewoon
congres uit te schrijven, en dit congres is
nu Zaterdag en Zondag gehouden. Onse
lezers kennen de „meerderheide" en
heids-motie"; de meerderheid van d
partijbestuur-vergadering zag in het feit, dat
de concentratie weigerde zonder sociaal-de
craten de regeering te aanvaarden, het
zonderings geval, waarvan de in 1900 te
Parijs aangenomen resolntie-Kautsky spreekt.
In die resolutie-Kautsky wordt n.1. eerst
dhn het aanvaarden van een portefeuille
door een sociaaldemocraat in een burgerlijk
ministerie geoorloofd geacht, indien de
der omstandigheden dit dringend
dig maakt, indien er een z.g. condilio
qna non aanwesig is, dos indien
die aanvaarding het regeerings-program
gevaar loapt. De meerderheid nu sag in den
hnidigen politieken toestand, n.L, dat de vrij
zinnigen weigerden zonder hnlp der sociaal
democraten te regeeren, het uitzonderings
geval. Immers, het algemeen kiesrecht en
het staatspensioen, beide de voornaamste
punten der komende politieke periode,
bij een gemengd zaken-kabinet gevaar i
De meerderheid, die das nn wèl de regeering
wilde aanvaarden, bestond grootcndeels nit
hen, die reeds in het parlement zitting had
Schaper, Duys, Troelstra, Vliegen, etc.
De minderheid der vergadering van het
partybeetuur oordeelde de soo.-dem. fractie
zwak om de regeering te aanvaarden en
in dien geest eene motie in. Ter be
ng deser beide moties nu was het
uitgeschreven. Zooals
„jen principieel verschil omtrent de
kwestie, het is hier alleen de vraag of in dil
speciale geval, tot het binnenhalen van staats
pensioen en algemeen kiesrecht, een soc.-dem.
in een burgerlijke regeering ritting mag nemen,
waarover de meeningen verschillen. Uit het
nitvoerige verslag der bladen nemen wij het
volgende résumé over.
Zaterdagavond 8 uur werd
door den voorzitter, den heer W.H.Vliegen,
geopend. Den eersten avond had men bestemd
lang vervloekt en dus zou uw vergiffunis my
niet redden."
„Ik las den brief twee- of driemaal over
en kon de werkelijkheid nog niet gel«>ovt
Ik ging naar het traliehek, het was ges:lot<
eenige malen zag ik mijn grafkelder rond
sloeg ongeduldig met dc vuisten tegen
vochtige muren, vervolgens ging ik weer
zwijgend in een hoek zitten. Ik zag nu in
dat ik wel degelijk opgesloten was, en b|
het licht der lamp lag werkelijk de brief en
het vergif voor myne oogen en toch twyfelde
ik nog. „Ik slaap nog en zal wel wakker
worden," dacht ik. Zoo bleef ik dan onbe
weeglijk zitten tot op het oogenblik, dat mijn
lamp begon te knetteren. Toen kwam er een
akelige gedachte by" my op, en ja wel, de
olie was er uit. O, wat had ik r niet voor
willen geven om haar brandende te houden
Als ik haar met myn bloed bad kunnen
voeden, zou ik myne aderen opengebeten
hebben. Zy' knetterde nog steeds, by elke
knettering werd het licht flauwer en groeide
de duisternis aan; ik lag er op de k:
bij. Eindelek flikkerde de lamp nogmaals op
voor het laatst. Ik viel in een boek van mijn
gevangenis neer en du was al mijn twyfel
verdwenen. Nu wist ik zeker, dat de hrief
en het vergif er zich in bevonden. Het was
vreemd, dat de nadering des doods m\
bewerker er van byna deed vergeten, daar
ik geheel vervuld was met myn toestand
er met schrik aan dacht; ik dacht er even
min aan, hem te vergeven ala hem te v<
vloeken. Weldra begon ik honger te krijgen
„Ik weet niet, hoeveel tijd er verloopen
was, maar ik denk, dat de dag voorbijgegaan
en de nacht weer aangebroken was, want
toen de zon weer te voorschyn kwam, viel
voor inleiding der beide motier, des Zondags
zouden de debatten worden gehouden. Njg
was door Amsterdam III een motie ingedicud,
strekkende tot afwijzing van de portefeuilles.
Van de S.D.P. de Marxisten bniten <ie
part|j is een open brief ingekomen, ver
zoekende afwijzing van de portefeuilles.
De heer Schaper leidt de meerderheids
motie in.
W# verliezen de kracht van de critiek als
w|j nn niet de portefeuilles aanvaarden, aldus
spr., omdat men ons, wanneer wy aandringen
op het onverswakte algemeen kiesrecht en
het staatspensioen, zal toevoegen„waarom
deeét g|j het niet?" Wanneer er komt een
hoogere oorlogsbegrooting, zal men zeggen
Reclameer niet, want gij hadt het in uw
~iand om te bedingen, dat geen hoogere
oorlogsbegrooting ingediend zou worden.".
Wanneer de marinematrozen genegeerd wor
den en wij oefenen critiek, dan zal het zaken
kabinet zeggen: „Dat zijn onze zaken."
H|j betoogde, dat, hoewel een minister
niet geheel zelfstandig zal blijven, toch het
gevaar, dat een soc.-democraat een gewoon
burgerlijk minister zal worden, niet zoo groot is.
De heer F. M. Wibaut lichtte de motie der
minderheid toe
Wanneer er strijd komt in het havenbedrijf,
betoogde hij, zal de burgerlijke regeering,
waarin de socialistische ministers zitting
hebben, haar plicht moeten doen en handelen
zooals de bonrgeoisie verlangt.
De heer Schaper: „Dan gaan ze er
nit."
De heer Wibaut i „Maar het ministerie
toch geen duiventil, waar men in- en uit
vliegt Wanneer men seker weet, dat ze er
bij het eerete het beate economische conflict
uit moeten, dan is het beter er niet in te
gaan."
De weigering van de concentratie om zon
der de sociaal-democraten de regeering te
aanvaarden, wjjst er op dat de liberalen en
vrijzinnig-democraten, evenals de minderheid
ia onse partijleiding, siet dat het aanvaarden
der portefeuilles door sociaal-democraten een
verzwakking van de sociaal-democraten zal
s{ja. Daarom juist eiachen sjj het. Enkele
stemmen: „Dat weten wij". (Applaus).
Nadat de Voorsitter had medegedeeld, dat
415 afgevaardigden aanwezig waren, vertegen
woordigende 287 afdeelingen, verkreeg de
heer J. J. de Roode het woord ter toelichting
van de door Amsterdam Hl ingediende motie.
De»s spr. waarschuwt ervoor, dat, door de
portefeuille» te aanvaarden, de geheele actie
der part|j stil ligt. Is het algemeen kiesrecht
dan niet wat te duur gekocht? vraagt h|j.
Niet minder dan 47 sprekers waren Zondag
morgen ingeschreven. Er was natuurlijk geen
sprake van, dat ze allen het woord kondon
krijgen. Het ging er dikwijle warm toe.
Emmer (Zaandam) verdedigt op de meer-
derheidemotie een amendement, strekkend,
om de socialistische ministers in ieder geval
van hun afwijkend inzicht te doen blijken
in het parlement, wanneer het kabinet voor
stellen doet.
Krop (Barderadeel) zegt, dat de party
moet terugkeeren tot het standpunt, dat s0
vóór de verkiezingen innam. Geen verant
woordelijkheid. Deze spr. windt sich op,
waardoor een incident tusschen hem en den
Troelstra ontstaat. Tegen dewoor-
van dezen laatste: „Ik heb de partij
de overwinning geleid" protesteert
F o r t o ij n (Amsterdam VI), die zegt dat e»
dat allemaal evenveel gedaan hebben. Weg
met de ministersportefeuilles 1 roept ook deze.
Verschillende afgevaardigden laten zich
vóór of tegen nit. Verstegen (den Helder)
oonstateert, dat Vliegen en Schaper zonder
opdracht de onderhandelingen met dr. Boz
hebben heropend. Dat komt op 't Paaioh-
oongres wel terecht l
Hugenholts: Het is onjuist!
Verstegen vertelt, dat hij gisteren nog
vóór de aanvaarding was, maar de speech
van De Roode heeft hem bekeerd. Spr. ver
zekert ten slotte, dat bij vóór de resolutie
der minderheid sal stemmen, wanneer die
minderheid hem duidelijk maakt, dat de partij
sterker staat wanneer ze in de Kamer een
liberaal kabinet steunt, dan wanneer we
minister worden.
D u ij sDan kan je lang waohten.
Van der Goes bestrijdt de aanvaarding.
Wanneer onse setels de 80 of 40 naderen,
i ons geen portefeuilles meer aange
went dan komen we te staan tegen
over de reactionnaire massa der burgerlijken,
is uit het bewind sal stooten. Spr.
uitvoerig de nadeelen der aanvaar
ding, die een groot kwaad is voor het socia-
i of andere scheur een lichtstraal op
den voet van een pilaar. Ik uitte een kreet
van vreugde, alsof deze straal mij eenige
„Na eenigen tyd naar deze lichtstraal
gestaart te hebben, kon ik dnidelijk de voor-
onderseheiden op de oppervlakte,
hy viel; het was een steen en een
mos. O, wat zou ik niet hebben willen
doen om op de plaats van dat mos te zijn,
opdat ik nog eenmaal den hemel zou kunnen
zien.
„Een brandende dorst begon mij te kwellen
en ik gevoelde een verwarring in myne ge
dachten. Van tyd tot tijd kwam my een
bloedige nevel voor de oogen, mijne^ tanden
waren vast op elkaar geklemd. Nochtans
vestigde ik steeds de oogen op het licht. Dit
viel ongetwijfeld door een zeer nauwe opening,
want toen de zon er niet meer bijna loodrecht
op viel, verflauwde het en werd de lichtstraal
nauwelijks zichtbaar. Dit verdwynen ontnam
my allen moed; ik snikte en wrong wanhopig
de handen.
„Myn honger was in een felle maagpijn
veranderd. Myn mond brandde, ik gevoelde
behoefte om op iets te. bijten en nam toen
haarlok tusschen de tanden. Weldra
kreeg ik koorts en mijn pols sloeg nauwelijks.
Nu ik begon ik aan het vergif te denken
ik beproefde te bidden, maar kon niets uit
brengen. Eindelyk viel ik in een soort van
verdooving, die geruimen tyd duurde. Ik
wachtte daarna den terugkeer van de licht
straal af, die ten laatste kwam, maar heel
flauw; de zon was zeker door wolken be
dekt. Na geruimen tijd zag ik do straal
weer verdwijnen en beeloot ik te sterven.
(Wordt vervolgd.)
